Avrupalılar Rusya'yı terk edemiyor: "Pazar büyük, maliyetler düşük"
Batı yaptırımlarına ve jeopolitik gerilimlere rağmen Avrupa merkezli şirketlerin büyük çoğunluğu Rusya’dan ayrılmayı düşünmüyor. Avrupa İş Derneği’nin (AEB) 2025 yılı araştırmasına katılan 100 şirketin 67’si faaliyetlerine devam etme kararı alırken, gerekçe olarak Rus pazarının büyüklüğü, üretim maliyetlerinin düşüklüğü ve olumlu uzun vadeli ekonomik beklentiler gösterildi. 2015’te 159 olan iş ortamı endeksi, 2022’deki kriz döneminde 80’e düşmüş, ancak 2024 ve 2025’te 127 seviyesinde sabitlenerek göreceli bir dengeye ulaşmış durumda.
RBC'nın aktardığı habere göre, Avrupa şirketlerinin Rusya’da kalma kararında sadece pazar hacmi değil, aynı zamanda düşük rekabet seviyesi, devlet teşvikleri, uygun hammadde fiyatları ve nitelikli işgücü de etkili. AEB Başkanı Tadzio Schilling, iki yıllık zorlu uyum sürecinin ardından birçok şirketin iş modellerini adapte ettiğini, yeni tedarik zincirleri kurduğunu ve uygulanan kısıtlamalarla yaşamayı öğrendiğini söyledi. Ancak şirketlerin kısa vadeli ekonomik görünüm konusundaki beklentileri geçmiş yıla göre daha temkinli. Buna karşın orta ve uzun vadede büyüme umutları artmış durumda: Önümüzdeki 6–10 yılda ekonomik toparlanma bekleyen şirket sayısı 82.
Şirketlerin karşılaştığı en büyük zorluklar ise hâlâ yaptırımlar. ABD ve AB tarafından uygulanan kısıtlamalar, Rusya’nın karşı hamleleri ve belirsiz siyasi atmosfer, faaliyetleri olumsuz etkiliyor. Özellikle banka işlemlerindeki zorluklar, ihracat kısıtlamaları, SWIFT’ten çıkarılma ve yazılım erişimindeki sorunlar öne çıkıyor. 2025’in ilk çeyreğinde sadece dokuz yabancı şirket Rusya’daki varlıklarını satarken, bu sayı 2024’ün aynı döneminde 15’ti. Bu da yabancı yatırımcıların piyasada kalmaya daha meyilli olduğunu gösteriyor.
İtalyan şirketlerin yüzde 70’inin hâlâ Rusya’da faaliyet göstermesi dikkat çekiyor. İtalyan-Rus Ticaret Odası Başkanı Vincenzo Trani’ye göre, Alman şirketlerinin aksine çoğu İtalyan firması devlet garantisinden yoksundu ve piyasadan çıkmak yerine beklemeyi tercih etti. Ancak Trani, bu kararın bedelini şimdi bazı firmaların ağır ödediğini belirtiyor: “Kalanlar hâlâ baskı altında, çıkanlar ise zarar yazıp yollarına devam etti.”
Amerikan şirketleri açısından da durum benzer. ABD Ticaret Odası Başkanı Robert Agee’ye göre, Amerikan yatırımcıların endişelerinin giderilmesi için özellikle karşı yaptırımların kaldırılması ve kâr transferlerinin yeniden sağlanması gerekiyor. Ticaret odası, ABD hükümetine sunduğu politika belgesinde havacılık sektörü yaptırımlarının kaldırılmasını ve yatırım yasaklarının esnetilmesini talep etti. Giderek artan maliyetlerin önüne geçilmemesi durumunda ise şirketlerin rekabet gücünün ciddi biçimde zedeleneceği uyarısında bulunuluyor.
11.6.2025
Реклама