Nükleer yarış: "Çin 2030'da Rusya ve ABD'yi yakalayacak"
Stokholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü'nün (SIPRI) yıllık raporuna göre, nükleer silaha sahip ülkeler "nükleer caydırıcılık" kavramına giderek daha fazla güveniyor ve bu nedenle dünya çapında nğkleer cephanelikler daha da büyüyor.
Uzmanlar, geçen yıl boyunca beşi resmi (İngiltere, Çin, Rusya, ABD, Fransa) ve dördü resmi olmayan (İsrail, Hindistan, Kuzey Kore, Pakistan) dokuz nükleer gücün yeni nükleer silahlar konuşlandırdığını söylüyor.
Küresel stok şu anda 12 bin 121 nükleer savaş başlığından oluşuyor ve bunların 9 bin 585'i Ocak 2024'te yedekte bulunuyordu.
Yine Ocak 2024 verilerine göre füzelere ve uçaklara 3 bin 904 adet nükleer savaş başlığı yerleştirilebilir. Bu, Ocak 2023'tekinden 60 adet daha fazla. Bunlardan 2 bin 100'ü savaşa "yüksek hazırlık" durumda.
Rusya ve ABD dünyadaki nükleer silahların yaklaşık yüzde 90'ını oluşturuyor. Enstitünün hesaplamalarına göre Rusya'nın 36 ek savaş başlığı konuşlandırması dışında nükleer kuvvetlerinin durumu değişmedi.
SIPRI'ye göre Çin, nükleer kuvvetlerini daha da artırdı: 2023'te 410 savaş başlığından 2024'te 500'e.
Analistler, bu cephaneliğin büyümeye devam edeceğini öngörüyor, "Çin, gelecek 10 yılın sonunda Rusya ve ABD'nin sahip olduğu kadar kıtalararası balistik füzeye (ICBM) sahip olabilir" diyorlar.
İngiltere, 2023'te stoklarını artırmadı, ancak bu hâlâ planlarının bir parçası. Önümüzdeki yıllarda ülkenin sahip olduğu savaş başlığı sayısının 225'ten 260'a çıkması gerekiyor. Fransa, bu görevleri yerine getirecek üçüncü nesil nükleer denizaltılar inşa etmeye devam ediyor.
Hindistan ve Pakistan da nükleer cephaneliğini biraz genişletti. Ancak İslamabad, Hindistan topraklarındaki potansiyel saldırılara odaklanırken, Hindistan, Çin'deki hedefleri vurabilecek uzun menzilli sistemlere daha fazla önem vermeye başladı.
Kuzey Kore, nükleer kuvvetlerin ulusal güvenlik sisteminde merkezi bir unsur olduğu cephaneliklerini de artırdı. Bugün SIPRI, Pyongyang'ın 50 savaş başlığına ve bu sayıyı 90'a çıkarmaya yetecek kadar malzemeye sahip olduğunu tahmin ediyor.
SIPRI'ye göre nükleer silahlara sahip olduğunu kabul etmeyen İsrail ise kuvvetlerini de modernize ediyor.
SIPRI uzmanlarına göre 2023 yılında Ukrayna ve Gazze'de yaşanan çatışmalar nükleer diplomasiyi daha da zayıflattı. Rusya, START Antlaşması'na katılımını askıya aldı ve ABD ile bu belgeye dayanan veri alışverişini durdurdu. Moskova daha sonra nükleer test yasağı anlaşmasını onaylamayı geri çekti ve 2024'te taktik nükleer silah tatbikatları yapacağını duyurdu.
Orta Doğu'ya gelince, 2023 yazında İran ve ABD, nükleer anlaşma konusunda gayrı resmi bir anlaşmaya vardı ve bu da gerilimi bir miktar azalttı. Ancak Hamas'ın İsrail'e saldırısı bu süreci baltaladı.
17.6.2024
Реклама