PAZAR YAZISI/ Apple, Gazprom'dan daha çok para ediyorsa...
![]()
Aslında onu tanımayan yok. “Laboratoriya Kasperskovo”,
uluslararası adıyla “Kasperky Lab”ın kurucusu. Yevgeni Kasperski. 45
yaşında. ınternet tutkunu Başkan Medvedev’in kadim dostu. Onunla ilgili,
Rus kaynaklarında hiç görmediğim ve önemsediğim bir ayrıntıyı geçen
hafta New York Times’ın pazar ekinden öğrendim:
Her ne kadar 1997’de
“Kaspersky Lab”ı kursa da, küresel sıçramayı yapıp “dünya antivirüs
markası” olmasını, 2003’de Çin’de açtığı ofise borçluymuş. Ve Çin
hükümeti, sırf gelsin diye kendisine bedava ofis ve bir yıl vergi
muafiyeti sağlamış.
Bu ayrıntıyı önemli kılan, Rusya’nın bu aralar
gündeminden düşmeyen “yenilikçi, modern ekonomi yaratma” kampanyası.
Bayraktarı Medvedev. Her fırsatta tekrarlıyor: “Eğer sadece petrol ve
gaza bağımlılıktan kurtulamazsak geleceğimiz yok” . Rusya’nın
gelirlerinin neredeyse yüzde 70’i sadece doğal kaynakların satışından
geliyor. Bu, tembel ekonomiyi iyice kireçlendiriyor. Çalışmadan,
üretmeden, petrol fiyatlarına endeksli hayat, hayra alamet değil. Onun
için Rusya kendi “Silikon Vadisi”ni yaratma kararı aldı. Devlet 200
milyon dolar ayırdı bile.
ınsan düşünmeden edemiyor: Vaktiyle uzaya
ilk insanı yollayan, hala silah teknolojisinde son derece ileri olan,
müthiş bir eğitimli insan kaynağına sahip, üstelik son yıllarda kasası
da petro-dolarlarla dolan bir ülke, neden “makus talihini” yenemiyor,
neden ekonomisini modernleştiremiyor? Neden, sadece San Fransisco’nun
Silikon Vadisi’nde bile Rusya’dan göçüp giden en az 30 bin zehir gibi
beyin çalışıyor? Neden NASA’nın yaptığı uzay araştırmalarından teflon
tava bile çıkıp ticarileşebiliyor ve hayatı kolaylaştırıyor da, Rusya
yerinde sayıyor?
New York Times’daki makalede “Rusya’nın Silicon
Vadisi” projesini değerlendirenler, “Yine devlet eliyle iş yapılmak
isteniyor. Kremlin’in emriyle yenilik isteniyor” diyor. Oysa
girişimcilere özgürlük, rahatlık sağlansa, bürokrasinin kılıcı
tepelerinden kalksa çok hızlı yol alınacağını anlatıyorlar. Ve de bir
örnek veriliyor: “Dünyanın en büyük doğalgaz rezervlerini kontrol eden
şirketi Gazprom’un değeri, bir evin garajında kurulan Apple şirketi
kadar etmiyor...”
2000’de Nobel Fizik ödülü alan 70 yaşındaki
komünist, Rus bilimadamı Jores Alferov’un 1950’lerdeki buluşlarının,
bugünkü cep telefonu teknolojisinin temellerini attığını Batılılar kabul
ediyor. Ama ne yazık ki, Rusya’da cep telefonunu üretilmiyor. Bilim,
buluş; korkunun ve endişenin kol gezdiği topraklarda serpilmiyor.
Sibirya’nın yasak şehrilerine Stalin’in emriyle kapattırılıp “O bombayı
bulamazsanız kurşuna dizilirsiniz” tehditleriyle çalışan bilim adamıyla
olmadı; özgür -rekabetçi ortam ve sonra buluşu ticarileştirebilecek
Batılı girişimci tipi lazım Rusya’ya.
ışte bu noktada yine
Kasperski’ye dönmek lazım. Diyor ki: “Rusya’da çok sayıda yetenekli
mühendis, ama az sayıda başarılı işadamı var.”
Rusya yenilikçi,
modern ekonomiye sıçrayabilir. Ama sorun, bu yoldaki takozları
kaldırması gerekenlerin, aslında o takozları koyanlar olması. Medvedev
de bunu biliyor. Otuz iki keskin dişiyle sırıtan bürokrasiye şövalyemsi
bir savaş açıyor. Kimisi “Yeldeğirmenleriyle boğuşuyor” diyor ama
ekmeğimiz umut; “Analar ne Kasperki’ler doğuracak” diye dört gözle
bekliyoruz...
18/4/2010
Реклама