Moskova "sarı gelin"e niye alkış tutuyor?
![]()
Önce Doğu Anadolu'nun bir kasabası sandım. ınsanlar, evler, sofralar, yemekler, müzik... Hepsi tanıdıktı. Sonlara doğru, bunun Ermenistan'ı tanıtan bir program olduğunu anladım. Ama bunu anlamış olmam pek bir şey değiştirmedi. Yine sonuna kadar bizi anlatan bir program izlediğimi hissi beni terk etmedi. Bildik yemekler pişiriliyor, davul zurnanın ritmiyle folklorcular tanıdık figürlerle coşuyor, nakışlardan halı motiflerine kadar her şey "yabancı değilim" diye fısıldıyordu.
Yıllar sonra, Koçaryan'ın iktidara geldiği başkanlık seçimini izlemek için ilk defa Erivan'a gittiğimde o programı bir kez daha hatırladım. Yabancısı olmadığım bir memlekete geldiğim hissi uyandı. Mihmandarımız "Gel seni memleketine götüreyim!" deyip de Erivan'ın Malatya Mahallesi'ne götürdüğünde ilk şaşkınlığımı yaşadım. Herkesin Anadolu'dan göçüp geldiği şehirleri de yüreklerinde taşıdıklarını, Antep, Maraş, Harput mahalleleri olduğunu ilk o zaman öğrendim. En lezzetli ev baklavasını o mahallelerin birinde, iki kırık dökük masadan ibaret bir pastanede yedim. Bu kadar ortak payda varken, insanların gözlerindeki, yüreklerindeki karşılıklı kaygı, öfke, korku ve tedirginliğin zor da olsa eritilebilecek bir buz tabakası olduğunu da ilk o zaman anladım...
şimdi tarih tekerleğinin biraz daha hızlı dönmeye başladığı günlerden geçiyoruz. Adına "Ermeni açılımı" denen süreç yol alıyor. Herkesin acısıyla, hatasıyla yüzleşeceği, ve oradan da yeni bir hayata başlanacağı umut tüneli hayli uzun. Ama en uzun yol da bir tek adımla başlıyor işte.
Ankara-Erivan hattında köprüler yeniden kurulmaya başlanırken Rusya'nın da çözüme dönük çabaları gözden kaçmıyor. Moskova, Ankara'nın girişimlerini alkışlıyor, Dağlık Karabağ'da çözüm için de ağırlığını koymaya başlıyor. Peki Rusya bunu neden yapıyor, bu işten ne çıkarı var?
Bir kere en temel faktör, Rusya'nın Türkiye'ye bakışının net şekilde değişmiş olması. Putin'in son Ankara gezisiyle "stratejik ortaklık" için ayaklar suya sokuldu. Rusya, enerji hatları kavşağı ve güvenilir transit partneri olarak Türkiye'yi kabullendi. Artık, "karşı kamptaki Türkiye'ye karşı Kafkasya'da ileri karakol Ermenistan" tezi ve potansiyel düşmanlık geçerli değil. Kaldı ki, enerjiden sanayi tesislerine kadar Ermeni ekonomisinin iplerini Rusya elinde tutuyor, oradaki askeri üslerine zaten kimsenin dokunma iddiası yok. Ama öbür yandan, gittikçe palazlanan ve er ya da geç topraklarını barışla değilse de savaşarak almaya kararlı olan Azerbaycan ile Rusya'nın bir denge bulması şart. Avrupa'ya giden Rus gazının tekelini yıkacak Nabucco'nun en büyük umudu Azeri gazı. Rusya bu hafta Azeri gazını almak için ilk anlaşmayı yaptı ve 1-0 öne geçti. Rusya enerjide Azerbaycan'ı yanına çekecekse, bunun önkoşulunun Kafkasya'da barışı sağlamak olduğunu görüyor. Bu kurtlar sofrasında ne olacağı belli olmaz ama, kimileri "Azerbaycan Dağlık Karabağ'a karşılık Nabucco'yu elinin tersiyle iter" bile diyor! Tabii bu arada Türk-Ermeni sınırının açılması, Gürcistan'ın önemini ve gelirlerini azaltacağı için, bu da Rusya için dolaylı bir fayda. Ermenistan bölgede hali, en içler acısı ülke. Enerji projelerinden dışlanmış, dünyayla izole edilmiş, başkanın Bursa yollarını bile ağzı açık seyrettiği bir yoklukta debelenen, diasporanın siyasi çıkmazlarıyla ve içerdeki katı muhalefetin inatlarıyla başetmeye çalışan bir yitik memleket. Azeri topraklarının yüzde 20'si ve Dağlık Karabağ'ın elinde olması, Pirus zaferinden bin beter. Yani barış en çok onlara lazım.
Bu arada bugün Türk-Ermeni barışına sessizce destek veren kimi "büyük memleketler", 1915 olaylarının kanlı arşivleri açıldığında kendi günahlarının da nasıl ortaya döküleceğini biliyorlar. 1915'te Osmanlı hem Çanakkalde'de hem de Sarıkamış'ta can havliyle savaşırken, Ermenileri ve akabinde Osmanlı'yı bu hazin sona, bu yürek dağlayan kıyımlara itekleyenler tarih sayfalarında duruyor çünkü...
18.10.2009
Реклама