ıyimser ve kötümserin kriz hesapları
![]()
Başbakan krizin Türkiye’ye uğramayacağının garantisini verdiği için tabii sizin içiniz rahat! Bizim cephe bulutlu. Petrol 147 dolardan 50 dolara yuvarlandı. Her 1 dolarlık düşüşte bütçemiz 2 milyar dolar eksiliyor. Her hafta rezervlerden 8-10 milyar dolar erimeye başladı. Hazıra dağ dayanmıyor. ışten çıkarmalar hızlandı. Konut fiyatları düşüyor. Arabalar elde kaldı.
Lafı uzatmayalım. Vaziyete bakan bir iyimserle bir kötümserin Rusya’ya dair neler düşündüğünü özetlemeye çalışalım.
KÖTÜMSER:
Herşey daha kötü olacak. Üretmeden tüketmeye kötü alışmıştık. Bütün yumurtalar tek sepetteydi: Petrol. şimdi biriktirdiğimiz paralar kriz deliklerine gidiyor. Üstelik bu küresel kriz Rusya’ya darbe vurmak için kullanılıyor. Yeniden süper güç olmuştuk, tam dünyaya meydan okuyorduk ki, başımıza böyle bir bela saldılar. Hata bizde. Çin gibi sessiz ve derinden gideceğimize ortalığı velveleye verdik. ABD, kendi yangınını bize de saldı. Zaten yıllardır büyük şirketler devasa kredi borcu altına girmişti. şimdi paraları kalmadı. O borçları ödeyemedikleri için devlet kesenin ağzını açtı, böylece biriken paralar da gidecek. şirketler batacak. ışsizlik artacak. Tüketici kredileri ödenemeyecek. Petrolden döviz geliri azaldığı için rublenin değerini korumak da zorlaşacak, devalüasyon hız kazanacak. Halk yine sefalete düşecek. Market rafları boşaldı. Piyasada nakit yok, kimse borcunu ödeyemiyor, marketlere mal verilmiyor. Kış bastırırsa, malsız kalan taşrayla lojistik bağ koparsa, açlık bir başlar. Türk şirketlerinin hali de harap. Para olmadığı için inşaat sektörü duracak. Zaten gümrük sorunları yüzünden mal çekemeyen şirketler, şimdi getirdikleri malları satamayacak. Halkın birikimleri eriyeceği için turizmden tekstile, her alanda talep azalacak. Yandık, bittik, kül olduk!..
ıYıMSER:
Neden olmasın? Tabii ki, herşey daha kötü olabilir. Ama olmayacak. Çünkü devletin 600 milyar dolara yakın rezerv ve istikrar-ihtiyat fonu parası var. Bu, yangını rahatlıkla söndürür. Sadece elde fazla para kalmaz, ama bunda dert edecek ne var? Zaten bu paralar ‘kara gün akçesi’ diye saklanmadı mı? Harcamak lazım elbet! Krizin iyisi olmaz. Ama başa gelen çekilir misali, iyi taraflarına bakalım. Yıllardır soluk almadan habire yiyorduk, şimdi gaz çıkarılmazsa çatlayıp gitmek daha mı iyi olurdu? Bu bir nevi ‘mecburi düzeltme operasyonu’ olacak. Bir kere ekonomi köpüğünden kurtulacak, daha ‘gerçek’ bir hale gelecek. Kiralar, servis bedelleri, maliyetler makul fiyatlara inecek. Akla ziyan emlak fiyatlarının, kiraların ayağı yere basacak. Halk daha ihtiyatlı tüketici kredisi alacak. Hayatta çalışmadan, bedavadan sonsuza dek çok para kazanılamayacağı öğrenilecek. Türklere gelince: ılk sarsıntılardan sonra durum onların aleyhine değil, lehine olacak. Bu ülkede tüm inşaatların şak diye durması mümkün mü, değil! O zaman bu inşaatları en makul fiyatla, en yüksek kaliteyle, en kısa sürede yapanlar, yani Türkler alacak. Kaybedecek olanlar, uçuk karlarla çalışmaya alışmış büyük Batılı şirketler ve Ruslar olacak. Tekstilde de, deride de aynısı olacak: Daha az para kazanan Ruslar artık 1000 dolara ayakkabı, 500 dolara marka tekstil yerine, daha makul fiyat ve kaliteyi buluşturan Türk mallarına kalacak. Turizm daha bile iyi olacak: Kulaklarından para fışkırırken Türkiye’ye gitmeye tenezzül etmeyen, Avrupa’da, uzak iklimlerde gününü gün eden birçok Rus, tatil alışkanlığından vazgeçemeyeceği için daha uygun fiyatlı Türkiye’ye dönecek. Yani turizmde de Türkiye büyük darbe yemeyecek.
Ne olursa olsun, şurası kesin gibi: Yılbaşına kadar Rusya’da hayat rotasından çıkmaz. Bu en büyük ‘bayram’ için, pahalı tatil, hediye, kutlamalar berdevam eder. ıcabında son paralar harcanır, son krediler tüketilir. Ruslar her günlerini son gün gibi yaşamaya devam eder. Kazın ayağı, ocak sonunda uzuuun tatil bitip de Moskovalılar cangıla geri döndükten sonra belli olur. O güne dek kim öle, kim kala!..
16.11.2008
Реклама