Rusya ve Çin'de 'baba parasız' milyarder patlaması
2025 yılı itibarıyla Rusya, dünya çapında “self-made” yani servetini kendi çabasıyla kazanan milyarderlerin oranında Çin’le birlikte zirveye yerleşti. Alman araştırma şirketi Data Pulse’a göre, Rusya’daki milyarderlerin yüzde 97’si "aie servetini devralmadan", kendi imkânlarıyla zenginleştiğini iddia ediyor. Bu oran dünya ortalaması olan yüzde 67’nin çok üzerinde.
Ancak uzmanlara göre bu durum, Rusya’da inovasyonun veya rekabetçi bir girişimcilik ortamının geliştiğini göstermiyor. Aslında tablo oldukça farklı: bu servetlerin büyük kısmı, 1990’larda Sovyet sanayisinin özelleştirilmesiyle şekillendi.
Forbes dergisinin 2025 yılı başındaki verilerine göre, Rusya’da toplam 146 dolar milyarderi bulunuyor. Bu sayı 2016 yılında yalnızca 77 idi. Yani Batı’nın uyguladığı kapsamlı yaptırımların gölgesinde milyarder sayısı neredeyse ikiye katlandı.
Listenin başında 28,7 milyar dolarla Lukoil’in patronu Vagit Alekperov, ardından 28,6 milyar dolarla Severstal’dan Aleksey Mordaşov ve 28,4 milyar dolarla Novatek’in başındaki Leonid Mihelson geliyor. Bu isimlerin hepsi özelleştirme süreci sayesinde büyük sanayi varlıkları üzerinde kontrol kazandı ve bugün hâlâ Rusya’nın en zenginleri arasında.
N. İzvestiya'nın derlemesine göre bu milyarderlerin çoğu, Silikon Vadisi’nde gördüğümüz Elon Musk, Jeff Bezos ya da Mark Zuckerberg gibi yenilikçi teknoloji girişimcileri değil.
Ekonomist Grigori Tomçin’in ifadesiyle, “Sovyet sanayi kompleksleri o dönem neredeyse sıfır değere sahipti. Bu işletmelerin değeri, sadece ürettikleri savunma sanayi ürünleri kadardı.”
Gerçek anlamda yeni ve küresel çapta tanınan bir ürün geliştiren isimler arasında sadece Telegram’ın kurucusu Pavel Durov dikkat çekiyor.
Diğer yandan, 2025’in ilk yarısında Rus milyarderlerin toplam servetlerini 22,5 milyar dolar artırması, gelir eşitsizliğinin hızla derinleştiğini gösteriyor. Yani “self-made” milyarderlik iddiası, Rusya’da her şeyden önce bir sistemin sonucuna işaret ediyor: ayrıcalıklı özelleştirme, devletle kurulan sıkı ilişkiler ve zamanında atılan ‘doğru’ adımlar.
10.7.2025
Реклама