Rus şirketlerinde kemer sıkma dalgası: Kim neden kısacak?
Rusya Sanayiciler ve Girişimciler Birliği’nin (RSPP) Mayıs 2025 tarihli anketine göre, ülkedeki şirketlerin %74’ü maliyetleri kısmaya yönelik adımlar atmayı planlıyor. Ocak ayında bu oran %58 seviyesindeydi.
Özellikle krediye erişimin zorlaşması, tüketici talebindeki düşüş ve genel ekonomik belirsizlikler, şirketleri bütçelerini gözden geçirmeye zorluyor. Anket katılımcılarının %18’i personel giderlerini azaltmayı gündeme alırken, bu oran yılın başında sadece %9’du.
Ankete katılan şirketlerin %93’ü idari ve genel yönetim giderlerinde kesinti yapacaklarını belirtti. %30’u hammadde ve parça maliyetlerinde kısıntıya gitmeyi planlıyor. %21’i ise sosyal programlar ve yardım faaliyetlerinde tasarrufa hazırlanıyor. RSPP’ye konuşan iş insanları, özellikle personel çıkarımı yerine, hibrit çalışma, dış kaynak kullanımı ve ofis alanlarının daraltılması gibi önlemleri tercih ettiklerini aktarıyor.
Uzmanlara göre personel harcamalarında asıl değişim, maaşlarda zamların durdurulması ve primlerin azaltılması yönünde olacak. Özellikle yüksek maaşlı yöneticilerin verimliliği sorgulanırken, sosyal paketlerde de kesintiler görülüyor. Örneğin özel sağlık sigortasında kapsam daraltılıyor, bazı hizmetler çıkarılıyor. Buna karşın, iş gücünün dış kaynaklara devri (outsourcing) artıyor; operasyonel pozisyonlarda taşeron kullanımı %20-25 oranında büyümüş durumda. İşverenler bir yandan tasarruf etmeye çalışırken, diğer yandan çalışanları elde tutabilmek için denge arayışında.
RBC'ya konuan NappyClub kurucusu Romen Kvinikadze, artan pazar yeri komisyonları ve düşen alım gücü nedeniyle fiyat artırmanın mümkün olmadığını belirtti. “Krediler hâlâ %28 civarında. Faiz %1 düşse ne olur? Şirketlerin nefes alacak alanı kalmadı,” dedi. Maliyet baskısının tüketiciye yansıtılamadığını, çünkü halkın gelirlerinin reel olarak düştüğünü vurguladı.
Moskova Ekonomi Yüksekokulu'ndan makroekonomi uzmanı Prof. Dmitriy Kireev, bu süreci şu sözlerle değerlendirdi:
“Rus şirketleri son iki yılda uygulanan ithalat ikamesi politikalarına rağmen yapısal bağımlılıklarını tam olarak kıramadı. Döviz kuru oynak, iç talep daralıyor ve reel gelirler eriyor. Şirketlerin bu kadar yüksek oranda kemer sıkma moduna geçmesi, aslında reel sektörün bir uyarlanma değil, sessiz bir resesyon sürecine girdiğinin göstergesi. Önümüzdeki çeyreklerde işsizlikte örtülü artış ve verimlilik kayıpları beklenebilir.”
Ekonomik büyümede de ciddi yavaşlama var. 2024’ün son çeyreğinde %4,5 büyüyen Rus ekonomisi, 2025’in ilk çeyreğinde sadece %1,4 büyüme kaydetti. Ekonomik kalkınma bakanı Maksim Reşetnikov, büyüme oranlarında fren olduğunu kabul ederken, Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina bu durumu “dengelenme” olarak niteliyor. Ancak uzmanlar, hem yüksek faiz oranları hem de zayıflayan tüketici kredilerinin reel sektörü baskıladığını ve krediye erişimi zorlaştırdığını belirtiyor.
10.6.2025
Реклама