Rusya'da ürünlerin ne kadarı sahte? Hangi sektörler önde?
Rusya'da 2023 yılı itibarıyla piyasadaki yasa dışı ürünler toplam mal cirosunun %8,9'unu, yani 5,7 trilyon rubleyi (yaklaşık 72 milyar dolar) bulduğu belirlendi. Yüksek Ekonomi Okulu (HSE) tarafından hazırlanan analitik rapora göre, bu oran son yıllarda önemli ölçüde düşüş göstermiş olsa da, bazı sektörlerdeki durum ciddiyetini koruyor.
Özellikle otomotiv ürünleri ve hafif sanayi (tekstil ve giyim) sektörleri, yasa dışı ürün oranının en yüksek olduğu alanlar olarak öne çıkıyor.
Bu düşüşte, ürün takip sistemlerinin (GIS MT, EGAIS, Merkury) sıkılaştırılması, istatistiksel veri toplama yöntemlerinin iyileştirilmesi ve reel gelirlerdeki artış gibi faktörlerin etkili olduğu düşünülüyor.
Yasa dışı ürünlerin en yüksek oranda görüldüğü kategorilerde başı %44 ile oto yedek parçaları ve otomotiv ürünleri çekiyor. Bunu %23 ile giyim ve tekstil ürünleri %22 ile spor malzemeleri ve %19 ile alkolsüz içecekler takip ediyor. Otomotiv sektöründeki bu yüksek oran, 2022'de batı yaptırımları ve resmi üreticilerin Rusya pazarından çekilmesiyle keskin bir artış gösterdi. Araştırmacılar, bu dönemde piyasanın yedek parça bulunabilirliğini sağlama önceliğinin, her bir parçanın menşeini kontrol etmekten daha baskın olduğunu belirtiyor. Otomotiv yedek parça pazarındaki yasa dışı ürünlerin başında genellikle fikri mülkiyet hakları ihlali olan sahte ürünler geliyor.
Yasa dışı ürünlerin önemli bir kısmı, vergi kaçakçılığı ve gümrük vergisi, ÖTV gibi ödemelerin ihlali yoluyla piyasaya sürülüyor. HSE'nin tahminlerine göre, 2023 yılında incelenen 16 ürün grubunda bütçenin vergi kaybı 389 milyar rubleye ulaştı. En büyük zarar ise 89 milyar ruble ile tütün ürünlerinden kaynaklandı. [cite_start]Araştırmacılar, eğer tüm ürün pazarları "beyazlatılsaydı", 2018-2023 döneminde bütçenin ek olarak 2,7 trilyon ruble gelir elde edebileceğini belirtiyor.
Yasa dışı ticaret, aynı zamanda yasal istihdam üzerinde de olumsuz etkiler yaratıyor. HSE'ye göre, incelenen yasa dışı ürün dolaşımı, yasal üretim yapan işletmelerde 422,7 bin yasal iş kaybına yol açıyor. Bu kayıp iş yerlerinin bir kısmı, kayıt dışı veya yarı-yasal sektörde, düşük ücretler ve uygunsuz çalışma koşullarıyla varlığını sürdürüyor. Uzmanlar, "Dürüst İşaret" gibi markalama sistemlerinin bu mücadelede etkili olduğunu savunurken, sektör temsilcileri özellikle Batılı markaların çekilmesiyle paralel ithalat adı altında sahte ürünlerin piyasaya sürüldüğünü ve mevcut kontrol mekanizmalarının yetersiz kaldığını belirtiyor.
9.6.2025
Реклама