Rusya'da fiili stagflasyon mu, 'geçici soğuma' mı?
Rusya ekonomisinde yılın ilk aylarında yaşanan yavaşlama, uzmanlar arasında hararetli tartışmalara yol açtı. RBC'nın haberine göre Şubat ayında gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) artışı yüzde 0,8’e gerilerken, bu oran Ocak ayında yüzde 3’tü. Ekonomik Kalkınma Bakanlığı bu düşüşü artık geleneksel hale gelen “takvim etkisiyle" açıklasa da, bazı uzmanlar bu açıklamayı yetersiz buluyor ve mevcut durumu ekonomide stagflasyonun işareti olarak yorumluyor.
Makroekonomik Analiz ve Kısa Vadeli Tahminler Merkezi'ne (TsMAKP) göre, ekonomideki yavaşlama sadece geçici bir düzeltme değil, daha derin yapısal sorunların habercisi. Kurumun analizleri, sanayi üretiminin Aralık’taki artıştan sonra Ocak’ta yüzde 3,2 oranında daraldığına işaret ediyor. Ayrıca birçok sektörde talep daralırken, özel sektör yatırımlarında duraklama söz konusu. TsMAKP ekonomistleri, yıl sonu GSYİH büyüme tahminini yüzde 1,3 civarında tutarak bu düşük seviyeyi “fiili stagflasyon” olarak tanımlıyor.
Yatırımlardaki düşüş, temel inşaat malzemelerine olan talebin azalmasıyla da kendini gösteriyor. Uzmanlara göre, yatırım mallarının taşımacılığında gözlenen düşüş, ekonomik faaliyetin daralmasının somut göstergesi. Aynı zamanda tüketici harcamaları da düşüşte: Otomobil ve elektronik satışları zayıflarken, kredi hacminde de ülke genelinde küçülme yaşanıyor.
Ancak herkes aynı fikirde değil. VTB ve ACRA gibi bazı finans kuruluşlarının ekonomistleri, mevcut yavaşlamayı geçici bir “soğuma dönemi” olarak değerlendiriyor. Bu uzmanlara göre, 2024’ün artık yılı olması gibi takvimsel faktörler ve Merkez Bankası’nın yüksek faiz politikası, kısa vadeli dalgalanmalara yol açtı. İnşaat sektöründeki yüzde 11,9’luk büyüme gibi veriler ise iç talebin hâlâ güçlü olduğunu gösteriyor.
Yılın geri kalanında ekonomik tabloyu belirleyecek en önemli unsurlar arasında Merkez Bankası’nın faiz politikası ve küresel emtia fiyatları yer alıyor. Petrol ve metal fiyatlarındaki düşüşün yanı sıra rubledeki güçlenme, ihracat gelirlerini olumsuz etkileyebilir. Uzmanlar, stagflasyona sürüklenmemek için para politikasında zamanında bir gevşeme gerektiği konusunda hemfikir: Ekonomist Anton Tabah, Lenin’in ünlü sözüne atıfla “Dün erken, yarın geç olabilir,” diyor.
9.4.2025
Реклама