Rusya'da yabancılar çıktıkça şirket değerleri arttı
Rusya’da şirketlerin piyasa değerlemeleri, art arda ikinci yılda da yükseliş gösterdi. Bu artış, büyük ölçüde yabancı şirketlerin Rusya’dan çıkış sürecinde gerçekleşen satışların azalmasına bağlanıyor. RBC'nın haberine göre yabancılarla yapılan işlemlerde genellikle yüzde 60’a varan indirimlerle gerçekleşen satışların azalması, piyasa çarpanlarını yukarı taşıdı.
Finans ve yatırım şirketi Advance Capital’ın hazırladığı rapora göre, 2024 yılında şirketler ortalama 4,8 yıllık FAVÖK (EBITDA) çarpanıyla değerlendi. Bu rakam, bir önceki yıl 4,1 seviyesindeydi. Ancak değerlemeler hâlâ 2021’deki kriz öncesi seviyelere ulaşabilmiş değil; o dönemde çarpanlar ortalama 5,5 seviyesindeydi.
Advance Capital uzmanları, özellikle "dost olmayan ülkeler" dışındaki taraflar arasında yapılan işlemlerde çarpanların 5’in üzerine çıktığını vurguluyor. 2024’te Rusya’da kapatılan ve değeri 1 milyon doları aşan birleşme ve satın alma işlemleri incelendiğinde, yabancıların elindeki şirketlerin satışında ortalama EV/EBITDA çarpanı yalnızca 2,3 olurken, yerli firmalar arasındaki işlemlerde bu rakam 5,4 olarak hesaplandı. 2023’te 111 olan yabancı çıkışı işlemi sayısı 2024’te 56’ya geriledi. Bu azalma, zorlaştırılan yasal düzenlemelere ve artırılan mali yükümlülüklere bağlanıyor. Örneğin, Kasım 2024’te itibaren bu tür işlemlerde indirim oranı yüzde 50’den 60’a çıkarılmış, devlet bütçesine ödenecek pay ise yüzde 15’ten 35’e yükseltilmişti.
Buna rağmen, yüksek faiz oranları şirket değerlemeleri üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor. Mart ayında politika faizinin yüzde 21 seviyesinde tutulması, şirket varlıklarının değerini görece düşük tutuyor. Uzmanlara göre, bazı sektörlerde (örneğin bilişim veya hızlı büyüyen teknoloji firmaları) değerlemeler 9–11 çarpanına kadar çıkabiliyor. Hatta bazı zarar eden ama yüksek potansiyele sahip start-up’lar için bu rakam 20’nin üzerine bile çıkabiliyor. Ancak genel trend, faiz baskısı nedeniyle toparlanmanın sınırlı kaldığına işaret ediyor.
2025 yılı için beklentiler daha temkinli. Advance Capital uzmanları, yabancı çıkışının büyük ölçüde tamamlanmış olması ve yüksek faiz oranlarının devam etmesi nedeniyle değerleme artışlarının yavaşlayacağını öngörüyor. Buna karşılık, bazı zorunlu varlık satışları ve önceki yıllarda yabancılardan alınan şirketlerin yeniden el değiştirmesi gibi işlemler gündeme gelebilir. Uzmanlar, ayrıca Batı yaptırımlarında gevşeme ve yabancı yatırımcıların geri dönüşü gibi jeopolitik gelişmelerin, değerlemelerde önemli rol oynayabileceğini değerlendiriyor.
3.4.2025
Реклама