Hazar Boru Hattı iskeleleri devre dışı: "Hasar büyük"
Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonu. Son gelişmeler:
3 Nisan Çarşamba
- Rusya Savunma Bakanlığı, İrkutsk bölgesinde bir Tu-22M3 stratejik bombardıman uçağının düştüğünü açıkladı. Dört kişilik mürettebat uçaktan atlamayı başardı, ancak bir pilot hayatını kaybetti. Uçak, yerleşim olmayan bir bölgeye düştü ve yerde herhangi bir hasara veya can kaybına neden olmadı. İrkutsk Bölge Valisi Igor Kobzev, uçağın Bohansky bölgesindeki Buret köyü yakınlarında düştüğünü ve kazanın nedeninin teknik bir arıza olduğunu belirtti. Geçtiğimiz Ağustos ayında da İrkutsk bölgesinde benzer bir Tu-22M3 kazası yaşanmış, o kazada da mürettebat uçaktan atlamış ancak bir pilot hayatını kaybetmişti. Tu-22M3, Tupolev Tasarım Bürosu tarafından geliştirilen uzun menzilli, süpersonik bir bombardıman uçağı.
- ABD Başkanı Donald Trump, eski Sovyetler Birliği ülkeleri için farklı oranlarda gümrük vergileri belirledi. Moldova'ya %61, Kazakistan'a %54 gibi yüksek oranlar uygulanırken, Ukrayna, Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan ve Tacikistan için %10 oranında gümrük vergisi belirlendi. Yayınlanan listede Rusya'nın adı geçmiyor. Trump, 2 Nisan'da farklı ülkeler için uygulanan gümrük vergilerini gösteren bir tablo yayınladı.
- ABD Başkanı'nın Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg, Fox Business'e verdiği demeçte, ateşkesin sağlanamaması durumunda ABD'nin Rus petrolüne yaptırım uygulayabileceğini ve dondurulmuş Rus varlıklarını hedef alabileceğini söyledi. Kellogg, istenilen sonuca ulaşmak için yaptırımların sertleştirilmesi gerektiğini vurguladı. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent'in, Washington'ın Rusya'ya yönelik yaptırım baskısını "tereddüt etmeden" en üst düzeye çıkaracağı yönündeki sözlerini hatırlattı. Kellogg, ayrıca, dondurulmuş Rus varlıklarına ve "gölge filo" olarak adlandırılan, yasa dışı petrol taşıyan tankerlere de yaptırım uygulanabileceğini belirtti.
- Rusya Doğrudan Yatırımlar Fonu Başkanı ve Rusya Devlet Başkanı’nın yatırım ve ekonomik iş birliği özel temsilcisi Kirill Dmitriyev ile ABD Başkanı’nın özel elçisi Steve Witkoff’un bugün Beyaz Saray’da bir araya gelmesi bekleniyor. Haberi, CBS News muhabiri Sara Cook kaynaklarına dayandırarak duyurdu.
Sara Cook, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, "Steve Witkoff’un bugün Beyaz Saray’da üst düzey Rus müzakereci Kirill Dmitriyev ile görüşeceğini iki kaynağım doğruladı" ifadelerine yer verdi.
Görüşme olasılığı, daha önce Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov tarafından da dile getirilmişti. CNN, Dmitriyev’in Moskova’ya olası bir ziyaret hazırlığında olduğunu ilk duyuran medya organı olmuştu. Kanalın aktardığına göre, görüşme bu hafta içinde yapılacak.
- Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu’na (KTK) ait Novorrossiysk'deki iskelelerin geçici olarak devre dışı bırakılmasının, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin saldırısı sırasında oluşan hasarla bağlantılı odupu bildirildi. Açıklama, Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov tarafından yapıldı.
Peskov “Bu saldırının büyük bir hasara yol açtığını unutmamak gerekir. Özellikle teknolojik açıdan son derece karmaşık bir zarar söz konusu. Doğal olarak bu durum, sistemin genel işleyişini de olumsuz etkiliyor,” dedi.
Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu (KTK), Rusya ve Kazakistan’ın yanı sıra önde gelen uluslararası petrol şirketlerinin katılımıyla yürütülen en büyük enerji projelerinden biri. Konsorsiyumun ortakları arasında ABD ve Avrupa’dan şirketler de bulunuyor.
- Kazakistan’da Baykonur Uzay Üssü yakınlarında, Sovyet döneminden kalma “Buran” uzay gemilerinin bulunduğu binaya girmeye çalışan dört yabancı gözaltına alındı. RIA Novosti’nin güvenlik kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, gözaltına alınanlardan üçü İspanyol, biri ise Avustralya vatandaşı.
Ajansa konuşan kaynak “Gece saatlerinde ‘Buran’ uzay gemilerinin montaj ve yakıt ikmal kompleksinin yakınında üç İspanyol ve bir Avustralyalı yakalandı,” dedi. Şüpheliler şu anda sorgulanıyor.
Söz konusu kompleks, Sovyetler döneminde geliştirilen ancak yalnızca bir kez insansız olarak fırlatılan Buran uzay mekiğine ev sahipliği yapıyor. Tesis uzun süredir faal değil, ancak zaman zaman yabancı meraklıların hedefi oluyor.
- Litvanya’da bir bataklıktan askeri araç tahliye etmeye çalışan dört Amerikan askeri hayatını kaybetti. New York Times’ın kaynaklara dayandırdığı haberine göre, askerler muhtemelen yoldan çıkarak derin bir bataklığa saplandı ve araçtan çıkmayı başaramadı.
ABD Ordusu Avrupa ve Afrika Komutanlığı, askerlerin kaybolduğunu 25 Martta bildirmişti. Araç 31 Martta bulundu ve o gün üç askerin cansız bedenine ulaşıldı. Dördüncü askerin cesedi ise 1 Nisanda tespit edildi.
Litvanya Başsavcılığı olayla ilgili ön soruşturma başlattı. ABD ordusu da olayın nedenlerini araştırıyor. Şu ana kadar kazanın teknik mi yoksa çevresel nedenlerden mi kaynaklandığına dair resmi bir açıklama yapılmadı.
- Rusya Devlet Duması, “yabancı ajanlar” yasasını sertleştiren ve “egemenliğin korunmasını” amaçlayan üç maddelik yasa paketini ilk okumada onayladı. Kommersant gazetesine göre, tasarılar 388 ila 399 milletvekilinin oybirliğiyle kabul edildi.
İlk yasa tasarısı, Rusya’nın üyesi olmadığı uluslararası kuruluşların veya yabancı devlet kurumlarının kararlarının uygulanmasına yardımcı olan kişilerin “yabancı ajan” olarak tanınmasına imkân tanıyor. Ayrıca, askeri-teknik alanlarda bilgi toplayan ya da başkalarını bu işe dahil eden kişilerin de, bu bilgilerin yabancı kaynaklara ulaşması hâlinde, ajan listesine alınması mümkün olacak.
İkinci tasarı, “terörizm ve aşırılık yanlısı çağrılar”, “sahte haber yaymak” ve “Rus ordusunu küçük düşürmek” gibi suçlarla ilgili davaların, sanık olmadan da görülebilmesini öngörüyor. Açıklamaya göre, bu suçlar çoğunlukla yurtdışında bulunan kişiler tarafından işleniyor. Üçüncü tasarı ise, “Rus karşıtı” suçları maddi çıkar karşılığında işleyenlere yönelik cezaların ağırlaştırılmasını içeriyor.
- ABD Başkanı Donald Trump’ın Suudi Arabistan ziyareti, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile planlanan bir görüşmeyle bağlantılı değil. Bu açıklamayı Çarşamba günü Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov yaptı. Peskov’un ifadelerine göre:
“Hayır, bu ABD başkanının kendi planı, Putin’le bir ilgisi yok. Putin’in şu an için böyle bir planı yok”.
Salı günü Beyaz Saray Sözcüsü Caroline Leavitt, Donald Trump’ın Mayıs ayında Suudi Arabistan’a gideceğini açıklamıştı. Bu, Trump’ın ikinci başkanlık dönemindeki ilk yurt dışı ziyareti olacak.
- Rusya Doğrudan Yatırımlar Fonu (RDIF) Başkanı ve Rusya Devlet Başkanı’nın yurtdışı ekonomik iş birliği özel temsilcisi Kirill Dmitriyev’in yakın zamanda ABD’yi ziyaret etmesi mümkün. Bu bilgiyi de Kremlin Sözcüsü Peskov doğruladı. Daha önce bu konuda Amerikan medyasında haberler yer almıştı.
Peskov “Evet, böyle bir ziyaretin mümkün olduğunu doğruluyorum,” dedi ve “Amerikalılarla çeşitli kanallar üzerinden temaslarımızı sürdürüyoruz. Ancak daha fazla ayrıntı veremem,” diye ekledi.
- ABD yönetimi, Ukrayna ile nadir toprak elementleri üzerine yapılan anlaşmayı gözden geçiriyor. Reuters’in kaynaklara dayandırdığı haberine göre, yeni koşullar Kiev için ekonomik açıdan daha avantajlı olacak. Donald Trump 31 Mart’ta yaptığı açıklamada, Zelenskiy’nin anlaşmayı imzalamaması halinde “büyük sorunlarla” karşılaşacağını söylemişti. Bu anlaşmanın, barış sürecinin bir parçası olduğu vurgulanmıştı.
İlk anlaşma, Trump ile Zelenskiy arasındaki açık tartışma sonrası Şubat ayında çökmüştü. Mart sonunda Trump, anlaşmanın yine de imzalanacağını umduğunu söylemişti. Bunun ardından Kiev için daha az avantajlı yeni bir versiyon hazırlandı. Bu taslağa göre ABD, nadir toprak elementleri dahil olmak üzere doğal kaynak yatırımları üzerinde tam kontrol elde edecek.
- Moskova ve Kiev, Nisan ayında savaş esirleri için karşılıklı hediye paketleri gönderecek. Bu açıklamayı Rusya İnsan Hakları Yetkilisi Tatyana Moskalkova yaptı.
Moskalkova’ya göre her iki taraf da 1500’er koli hazırladı; ancak bu sayı, esir yakınlarından gelen başvuruların yoğunluğuna göre değişebilir. Esir paketlerinin halihazırda toplandığını da belirtti.
Moskalkova “Üçüncü kez bu türden bir kampanya yürütüyoruz: evden gelen mektuplar, çocuk resimleri ve çeşitli kişisel eşyalar. Bu ay dağıtım başlayacak, her iki taraftan da 1500’er koli gönderilecek,” dedi. "Amaç, Ukrayna’da tutulan Rus esirlerin anavatanla bağlarını hissetmeleri ve destek gördüklerinden emin olmalarını sağlamak."
Kampanya, Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin desteğiyle yürütülüyor. En son yılbaşı öncesi aynı miktarda koli değişimi yapılmıştı.
- Fransa’daki aşırı sağcı “Ulusal Birlik” partisinin lideri Marine Le Pen, Fransız mahkemesi tarafından kamu görevine aday olmasının yasaklanmasına Kremlin’in gösterdiği tepkiyi yorumladı. Le Pen’e göre, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kararı kınaması, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’u zor duruma düşürme girişimi.
Le Pen, Le Parisien gazetesine verdiği röportajda “Kremlin’in yerine kendinizi koyun; sabah akşam kendilerine demokrasi dersi verenlerden ders dinliyorlar. Şimdi bu dersi onlara iade etmenin bir yolu olduğunu düşünüyorlar,” dedi. Putin’in yasak kararını ilk kınayan dünya lideri olması, Moskova ile olan bağlarının yeniden gündeme gelmesine yol açtı.
Le Pen, Kremlin’in amacının Macron’u köşeye sıkıştırmak olduğunu öne sürdü: “Fransa dünyada bir rol oynamalı. Ancak kendini o kadar itibarsızlaştırdı ki, halkın sevgisini kazanmış bir muhalefet lideri seçime katılamıyor. Tüm dünya da ‘Fransa’da ne oluyor?’ diye soruyor,” dedi.
- SSCB Halk Sanatçısı Alla Pugaçova, “Ana” ve “Savaş Öpücüğü” adlı iki yeni şarkı yayınladı. Şarkılar sanatçının YouTube kanalında paylaşıldı. Besteler, Leningrad bölgesinden besteci Andrey Misin’e ait.
“Ana” adlı şarkının sözlerini Pugaçova kendisi yazdı. Şarkı, savaşta ölen bir askerle annesi arasında geçen duygusal bir diyalogu konu alıyor. Şarkıda şu sözler dikkat çekiyor: “Seni nasıl gönderdim, oğlum, nasıl o korkunç savaşa yolladım? Gönderdim, şeytanlar aklımı karıştırdı…”
“Savaş Öpücüğü” adlı şarkının sözlerini ise şair Andrey Ordynets yazdı. Şarkıda “Karanlık gecede ve ölümcül ateş altında gündüz, bize savaş öpücükleri verildi kader tarafından” gibi dizeler yer alıyor. Fontanka gazetesi, şarkının 1944 yılında Sovyet ordusunun Finlere karşı düzenlediği Svir-Petrozavodsk harekâtına adandığını yazdı.
Alla Pugaçova, Ekim 2022’de Rusya’dan ayrılmıştı.
- Avrupa Birliği Adalet Divanı, Rus iş insanı Dmitriy Pumpyanskiy, eşi Galina ve oğlu Aleksandr’a uygulanan yaptırımların iptal edilmesine karar verdi. Karar, yayımlanan mahkeme belgesinde yer aldı.
AB Konseyi, mahkeme masraflarını karşılamakla yükümlü tutuldu.
Pumpyanskiy, Mart 2022’de yaptırım listesine alınmıştı. Pumpyanskiy o dönemde Boru Metalurji Şirketi (TMK) yönetim kurulundaydı. İş insanı hemen ardından Sinara Grubu ve TMK’daki görevlerinden istifa etmişti.
- ABD Başkanı Trump'ın, hem Rusya Devlet Başkanı Putin'den hem de Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’den hayal kırıklığına uğradığı bildirildi. Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt’in açıklamasına göre Trump, Ukrayna’daki çatışmaların “fazla uzun sürdüğünü” düşünüyor. Leavitt, “Ekibimiz hem Rusya hem de Ukrayna ile temaslarını sürdürüyor. Başkan da bu süreçte her gün aktif olarak yer alıyor” dedi. Bu ifadeler, gazetecilerin Washington’un Rusya’nın Ukrayna ile ilgili son açıklamalarını nasıl değerlendirdiği yönündeki sorularına yanıt olarak geldi.
- Trump'ın, Rusya’nın kapsamlı bir ateşkese yanaşmaması durumunda yeni ve sert yaptırımlar uygulamayı planladığı bildirildi. Fox News muhabiri Jackie Heinrich, kaynaklarına dayanarak, Trump yönetiminin özellikle Rusya’nın Baltık Denizi üzerinden yaptırım dışı petrol taşıyan “gölge filosuna” yönelik agresif yaptırımları değerlendirdiğini aktardı. Heinrich’e göre Beyaz Saray’da bu konuda ciddi hayal kırıklığı yaşanıyor ve yaptırımların uygulanmasında düşük bir etkinlik oranı gözlemleniyor. Trump ise geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, Rusya'yı suçlu bulması halinde tüm Rus petrolüne bir ay içinde yüzde 25'lik ikincil gümrük tarifesi uygulayacağını söylemişti. Kremlin ise bu çıkışa, ABD ile temasların sürdüğü ancak Ukrayna dosyasının karmaşıklığı nedeniyle çözüm için ek çaba gerektiği yanıtını verdi.
- Amerikalı senatörler, Rusya’nın Ukrayna ile kapsamlı bir barış anlaşmasına varmayı reddetmesi halinde, hem Rusya’ya hem de Rusya ile ticaret yapan ülkelere yönelik % 500’lük ithalat tarifeleri öngören yeni bir yaptırım tasarısı sundu. Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham ve Demokrat Richard Blumenthal tarafından hazırlanan tasarıyı, Demokrat ve Cumhuriyetçi olmak üzere 50’den fazla senatör destekledi. Tasarıda, Rus petrolü, doğalgazı, uranyumu ve diğer ürünlerini satın alan ülkelere uygulanacak ikincil yaptırımlar da yer alıyor. Senatörler, bu adımın Başkan Donald Trump’ın Moskova’dan duyduğu hayal kırıklığını paylaştıklarını ve 2025’te kalıcı ve adil bir barış için Trump’ın liderliğine güvendiklerini belirtti. Beyaz Saray kaynaklarına göre ise Washington’da şu anda Rusya’nın “gölge filosu”na yönelik yeni, daha sert yaptırımlar da masada.
- Reuters haberine göre, Trump’ın yönetimindeki üst düzey yetkililer, Ukrayna’daki çatışmalarda bu bahar aylarında bir ateşkes sağlanabileceği konusunda şüphe duymaya başladı. Başkanlığının başında Nisan-Mayıs aylarında çatışmaları tamamen durdurmayı ve ardından kalıcı bir barış anlaşmasına aracılık etmeyi planlayan Trump ve danışmanları, şimdi bu hedefin pek mümkün görünmediğini kabul ediyor. Reuters’a konuşan kaynaklara göre, Washington’da son haftalarda Kiev’in müzakere tarzına yönelik eleştiriler öne çıkarken, son günlerde hayal kırıklığı Moskova’ya kaydı. Kremlin’in süreci uzattığı ve ABD ile kalıcı anlaşmalara direndiği değerlendirilirken, Beyaz Saray şimdi Rusya’ya baskı yapmak için yeni ekonomik ve diplomatik yaptırımları tartışıyor.
- CNN'in haberine göre, Rusya Doğrudan Yatırımlar Fonu (RFPİ) Başkanı Kirill Dmitriyev, bu hafta Washington’a giderek ABD Başkanı'nın özel temsilcisi Steve Witkoff ile görüşebilir. Ukrayna’daki çatışmalara son verilmesi ve ABD-Rusya ilişkilerinin iyileştirilmesi konularının ele alınacağı görüşme, Rusya’dan ABD’ye çatışmaların başlamasından bu yana gerçekleşecek en üst düzey ziyaret olacak. CNN'in kaynaklarına göre, Dmitriyev’e ABD'ye giriş vizesi verilebilmesi için Washington yönetimi geçici olarak yaptırımları askıya aldı. Ziyaret haberinin ardından sosyal medya platformu X’te açıklama yapan Dmitriyev, iki ülke arasındaki diyalog girişimlerine direniş olduğunu ancak ilişkilerin iyileştirilmesinin küresel güvenlik için elzem olabileceğini yazdı.
- Trump, ABD savunma sanayisinin küresel satışlarını artırmak amacıyla askeri teçhizat ihracat kurallarını gevşetmeye hazırlanıyor. Reuters’a konuşan kaynaklara göre Trump yönetimi, bu adımı nisan ayının ilk günlerinde duyurabilir. Planlanan düzenleme, silah ihracatında Kongre onayı gerektiren alt sınırları önemli ölçüde yükseltecek: bireysel silah satışlarında eşik 14 milyon dolardan 23 milyon dolara, eğitim, modernizasyon ve diğer hizmetleri kapsayan satışlarda ise 50 milyon dolardan 83 milyon dolara çıkarılacak. Bu değişiklik, Lockheed Martin, RTX Corp ve Boeing gibi büyük Amerikan savunma şirketlerinin ihracat hacmini artırması açısından kritik bir adım olarak görülüyor. NATO ülkeleri ve yakın müttefikler için Kongre bildirimi süresi 15 gün olarak kalacak, diğer ülkeler içinse 30 gün olacak. Trump’ın bu hamlesi, 2025’teki ikinci başkanlık döneminde silah ihracatında esnekliği artırma ve stratejik ortaklarla bağları güçlendirme niyetiyle örtüşüyor.
- Hindistan’daki devlet rafineri şirketleri, Donald Trump’ın Ukrayna’daki barış sürecini engellemesi halinde Rusya’ya yönelik ikincil yaptırımlar uygulama tehdidinin ardından, Rus petrolüne olan bağımlılığı azaltmak amacıyla alternatif tedarik kaynakları aramaya başladı. Bloomberg’in haberine göre, Bharat Petroleum ve Hindustan Petroleum gibi şirketler Mayıs ayı teslimatı için Orta Doğu, Akdeniz ve Kuzey Denizi gibi bölgelerden ek petrol temin etmeyi planlıyor. Trump’ın açıklamaları, petrol piyasasında dalgalanmaya yol açarken, WTI ham petrol fiyatı yüzde 3,1 artarak son 11 haftanın en büyük yükselişini kaydetti. Rusya, 2024–2025 mali yılında Hindistan’ın en büyük tedarikçisi haline gelmiş ve pazar payını yüzde 14’ten yüzde 57’ye çıkarmıştı. Ancak Washington’un gölge filo olarak tanımladığı tankerleri hedef alan yaptırımları sonrası, Hindistan bu gemilerin limanlarına yanaşmasına izin vermedi. Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov ise bu yaptırımlara karşılık Moskova’nın yeni sevkiyat yolları aradığını ve alternatiflerin oluşturulacağını ifade etti.
- Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le 2021 yılından bu yana yüz yüze görüşmediğini, ancak "en az iki dünya liderinin" onunla gizlice temas kurduğunu söyledi. Blog yazarı Mario Nawfal’a verdiği röportajda konuşan Vuçiç, 9 Mayıs’ta Moskova’da Putin’le 3,5 yıl aradan sonra ilk kez bir araya geleceğini belirterek, Sırbistan’ın tutumunun “dürüstlük ve sözüne sadakat” örneği olduğunu vurguladı. Nawfal’ın bahsettiği Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve Slovakya Başbakanı Robert Fico’nun bu liderler olmadığını da ifade eden Vuçiç, Putin'le en son 25 Kasım 2021'de Soçi'de görüştüğünü, savaş sonrası ise sadece iki kez telefonda konuştuklarını hatırlattı.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Finlandiya’dan Rusya ile kara sınırını kapatma kararına dair açıklama talep etti. Karar, ülkede yaşayan dokuz Rusya kökenli kişinin şikâyeti üzerine gündeme geldi. Şikâyetçiler, sınır kapatmalarının kişisel haklarını ihlal ettiğini ve kendilerini ayrımcılığa maruz bıraktığını öne sürdü. Sekiz başvurucu, Rusya’daki akrabalarını ziyaret edemediklerini, biri ise sınır kapatılması nedeniyle işini kaybettiğini belirtti. Ayrıca bazı başvurucular, dini gerekçelerle yılda altı kez mezar ziyareti yapamamaktan dolayı inanç özgürlüklerinin ihlal edildiğini savundu. Finlandiya makamları ise kararın bireyleri hedef almadığını ve tüm sınır geçişlerini kapsadığını belirtmişti. Helsinki yönetimi, sınır kapatmasının ardında "Rusya'nın teşvik ettiği düzensiz göç dalgası" olduğunu iddia etmişti.
- Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, ülkesinin Rusya ile siyasi ilişkileri yeniden kurmaya ahlaki olarak hazır olması gerektiğini belirtti. Ancak bu sürecin ne zaman başlayacağına dair net bir takvim olmadığını vurguladı. Londra’da İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile yaptığı görüşmede konuşan Stubb, “Rusya, her durumda 1350 kilometrelik bir sınırı paylaştığımız komşumuz olarak kalacak” dedi. Aynı zamanda Avrupa Birliği liderlerinin 27 Mart’ta gerçekleştirdiği toplantıda, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile barış görüşmelerinin ne zaman ve nasıl başlatılacağı konusunun ele alındığını belirten Stubb, bu sürecin koordineli ilerlemesi gerektiğini dile getirdi. Finlandiya, Ukrayna’daki savaşın ardından Rusya ile ilişkilerini keskin şekilde sınırlandırmış ve 2023 sonbaharında sınır kapılarını kapatmıştı. Buna rağmen Helsinki yönetimi, temkinli de olsa uzun vadede diyaloğa kapıyı aralık bırakıyor.
1 Nisan Salı
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov gazetecilere yaptığı açıklamada, Rusya'nın ABD'nin yanı sıra Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’na (AGİT) Ukrayna'nın enerji tesislerine yönelik saldırılara ilişkin moratoryumu ihlal ettiğine dair verileri ilettiğini söyledi. Lavrov, “Savunma Bakanı Andrey Belousov tarafından Güvenlik Konseyi toplantısında dile getirilen ihlallerin listesini ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz’a ilettik. Bu listeyi ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'ya gönderdim, ayrıca Birleşmiş Milletler ve AGİT'teki temsilcilerimize de gönderdik, böylece çalışmalarında mevcut Ukrayna hükümetinin, eğer buna hükümet denebilirse, sözünün değerinin ne olduğunu somut gerçeklerle gösterebilirler” dedi. Lavrov, Rusya'nın Ukrayna'nın enerji altyapı tesislerine yönelik saldırılara ilişkin moratoryuma yüzde 100 uyduğunu belirterek, “Rus ordusu, Devlet Başkanının 18 Mart'ta ABD Başkanı Trump ile yaptığı telefon görüşmesi sırasında kesinlikle uyulmasını emrettiği moratoryuma uyuyor” ifadesini kullandı. Lavrov, Rusya ile ABD'nin ikili ilişkilerdeki gerginlikleri ortadan kaldırmak ve temasları normalleştirmek amacıyla yeni bir görüşme yapmaya hazırlandığını söyledi. (Sputnik)
- Rusya Devlet Başkanı Putin, Moskova'ya resmi bir ziyarette bulunan Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile Kremlin'de bir araya geldi. Putin, görüşmede Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'i 9 Mayıs'ta zaferi birlikte kutlamak üzere Rusya'ya beklediğini söyledi. Putin, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile yaptığı görüşmede, "Kendisini İkinci Dünya Savaşı'nda, Büyük Anavatan Savaşı'nda kazanılan zaferin 80'inci yıl dönümü vesilesiyle Rusya'ya bekliyoruz. Hem Nazi Almanya'sına karşı kazanılan zaferi hem de militarist Japonya'ya karşı kazanılan zaferi, bu yıl birlikte kutlayacağız" dedi.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna’da barışçıl çözümün başarısız olması halinde Rus petrolüne ikincil yaptırımlar getirme tehdidine ilişkin açıklamalarda bulundu.
Peskov günlük basın toplantısında “Amerikan tarafıyla temaslarımızı sürdürüyoruz. Konu çok karmaşık, Ukrayna düzenlemesiyle ilgili olarak ele aldığımız mesele oldukça zorlayıcı. Bu, ek çabalar gerektiriyor. Amerikan tarafıyla temaslarımızı sürdürmeye devam ediyoruz,” dedi.
Öte yandan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov ise, ABD’nin Ukrayna’ya dair önerilerini ciddiye aldıklarını, ancak bu önerileri “olduğu gibi” kabul edemeyeceklerini söyledi. Ryabkov’a göre, Amerikan pozisyonu Rusya-Ukrayna çatışmasının kökenindeki nedenlerin ortadan kaldırılmasını öngörmüyor ve bu durumun düzeltilmesi gerekiyor. Ryabkov ayrıca Washington’un Kiev’e “savaşı durdurun” çağrısı yapmadığını vurguladı.
Ryabkov bir dergiye verdiği röportajda “Bu konuya ilişkin kendi önceliklerimiz ve yaklaşımlarımız var, bunlar oldukça derinlemesine düşünülmüş ve yakın zamanda Riyad’da Amerikalılarla yapılan görüşmelerde müzakere heyetimiz tarafından dile getirildi,” ifadelerini kullandı.
Bakan yardımcısı “Trump’tan Kiev’e yönelik savaşı durdurma çağrısına dair herhangi bir sinyal duymadık. Şu anda olan şey, Amerikalıların düşündüğü şekliyle önce bir ateşkes sağlanmasına yönelik bir şema arayışı,” diye ekledi.
- Almanya Silahlı Kuvvetleri (Bundeswehr), bugün itibarıyla Litvanya’ya kalıcı olarak 45. Zırhlı Tugay’ı konuşlandırmaya resmen başladı. Tugayın 2027 yılına kadar tamamen konuşlandırılması planlanıyor. Yaklaşık 5 bin askerden oluşacak tugay, Litvanya’nın güneydoğusundaki Rudninkai poligonunda konuşlanacak.
Bundeswehr’in açıklamasında bunun, “Avrupa’daki güvenlik ortamının sürekli değişmesi ve Rusya’nın saldırgan davranışlarına” bir yanıt olduğu belirtildi. Medya, bunun İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Alman ordusunun Almanya dışında ilk kez kalıcı olarak konuşlandırılması olacağını vurguluyor.
- Polonya savcılığı, 2010 yılında dönemin Polonya Cumhurbaşkanı Lech Kaczyński’nin hayatını kaybettiği Smolensk uçak kazasını araştıran 43 Rus uzman hakkında yeni suçlamalar yöneltti. Soruşturma Grubu 1’in başkanı Krzysztof Schwartz, bu bilgiyi PAP ajansına verdi.
Rus uzmanların, kurbanların otopsi tutanaklarını düzenlerken usulsüzlük yaptıklarından şüpheleniliyor, ancak suçlamaların ayrıntıları açıklanmadı. Uzmanlar hakkında uluslararası arama kararı çıkarılabilir. Schwartz, “Sanırım mahkemeye, yakalama kararı çıkartılması ve ardından uluslararası arama sürecinin başlatılması için başvuruda bulunacağız,” dedi.
Trajik kaza, 10 Nisan 2010’da Tu-154 tipi uçağın Smolensk havaalanına inişe geçtiği sırada düşmesiyle meydana gelmişti. Uçakta, aralarında Cumhurbaşkanı Lech Kaczyński, eşi, önde gelen siyasetçiler ve askeri yetkililerin de bulunduğu 96 kişi hayatını kaybetmişti.
- St. Petersburg’daki Nevskiy Bölge Mahkemesi, Apostolik Ortodoks Kilisesi’ne bağlı rahip Grigory Mihnov-Vaytenko’ya (Rusya tarafından yabancı ajan ilan edildi) üç yıl önce yayımladığı bir video nedeniyle para cezası verdi. Karar St. Petersburg mahkemelerinin birleşik basın servisi tarafından duyuruldu.
Polisin düzenlediği tutanakta, Mihnov-Vaytenko’nun Mart 2022’de Telegram kanalında yayımladığı bir videoya atıf yapılıyor. Videoda rahip, Rusya’nın “cesur Ukrayna halkına karşı hiçbir gerekçesi olmayan saldırgan silahlı eylemlere başladığını” söylüyor. Mahkeme, videonun Rus Silahlı Kuvvetleri hakkında olumsuz bir imaj yarattığı ve onları itibarsızlaştırmayı amaçladığına hükmetti.
– Rusya Savunma Bakanlığı, son 24 saat içinde Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ni iki Rus enerji tesisine saldırmakla suçladı. Bakanlığın verilerine göre, Belgorod bölgesinde 1200’den fazla kişi elektriksiz kaldı.
Bakanlığın açıklamasına göre, dün Ukrayna’ya ait bir İHA, Zaporojye bölgesindeki Novogoryevka yerleşiminde bulunan 35 kV’luk bir trafo merkezine saldırı düzenledi. Bunun sonucunda Tokmak ilçesindeki iki yerleşim biriminin elektriği kesildi. Aynı gün Belgorod bölgesinde, Smorodino köyünde bir İHA’nın transformatör istasyonuna saldırısı sonucu 10 kV’luk yüksek gerilim hattı devre dışı kaldı. Bu da Grayvoron ilçesindeki elektrik kesintilerine yol açtı.
– Rusya Savunma Bakanlığı’nın basın açıklamasına göre, Vostok askeri birlikleri Donetsk'teki Razliv yerleşim biriminin kontrolünü ele geçirdi.
– 20 Martta Saratov bölgesindeki Engels şehrine yapılan İHA saldırısı sırasında 2 binden fazla evin hasar gördüğü açıklandı. Bilgi, Engels ilçe belediyesine bağlı Konut ve Kamu Hizmetleri Komitesi Başkanı Aleksey Sidorov tarafından bölgesel parlamentoda yapılan toplantıda verildi. Bazı evlerin tamamen yıkıldığı bildirildi. Sidorov ayrıca şehirde çöp konteynerlerine büyük ihtiyaç olduğunu, saldırı sonrası oluşan atıkların sadece Engels belediyesinin olanaklarıyla temizlenmesinin zor olduğunu ifade etti. Şu anda belediyeye ait araçlar bahar temizliğinde kullanılıyor.
– ABD Başkanı Donald Trump’ın Rus petrolüne “ikincil yaptırımlar” uygulanabileceği yönündeki açıklamaları sonrası, Hindistan’daki rafineri şirketleri spot piyasada alternatif tedarik arayışına girdi. Bloomberg’in ticaret kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Bharat Petroleum Corp. ve Hindustan Petroleum Corp. şirketleri, Mayıs ayında Orta Doğu, Kuzey Denizi ve Akdeniz’den ilave sevkiyatlar arıyor.
Trump’ın açıklamaları ayrıca petrol piyasalarını da etkiledi. Bloomberg’in verilerine göre, Amerikan WTI tipi petrol vadeli kontratları yüzde 3,1 artışla yaklaşık 11 haftanın en büyük yükselişini yaşadı. Benzer bir durum, Ocak ayında Rus enerji sektörüne yönelik “en ciddi” yaptırımlar uygulandığında da gözlenmişti.
– Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova’da Çinli mevkidaşı Wang Yi ile bir araya geldi. Lavrov, görüşmenin temel amacının, Mayıs ayında yapılması planlanan Rusya-Çin zirvesinin hazırlığı olduğunu söyledi. Zirvenin nerede düzenleneceği henüz açıklanmadı.
– Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Ukrayna’ya insani yardım ve bütçe desteği kapsamında 130 milyon euro ek kaynak ayrılacağını duyurdu. Baerbock, bugün Kiev’e planlanmamış bir ziyaret gerçekleştirdi.
“ABD ve Rusya arasındaki çıkmaz nedeniyle, biz Avrupalıların Ukrayna’nın yanında kararlılıkla durduğumuzu göstermemiz çok önemli. Tam da bu yüzden bugün Ukrayna’ya geldim,” diyen Baerbock, Almanya’da kurulacak yeni hükümetin de Ukrayna’ya desteği sürdüreceğini vurguladı.
– Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, halkın Rusya ile ilişkilerin normalleşmesine hazırlanması gerektiğini söyledi. İki ülke arasında 1350 km’lik ortak sınır bulunduğunu hatırlatan Stubb, ilişkilerin ne zaman yeniden kurulacağının ise Ukrayna’daki gelişmelere bağlı olacağını belirtti. “Finlandiya’da, siyasi düzeyde yeniden ilişki kurulabileceği zamana zihinsel olarak hazırlıklı olmalıyız. Şu anda bunun ne zaman olacağını söylemek mümkün değil. Ancak Rusya, her zaman Finlandiya’nın komşusu olmuştur ve öyle kalacaktır,” dedi.
– Rusya Demiryolları, internet sitesi ve mobil uygulamalarının büyük çaplı bir DDoS saldırısına maruz kaldığını duyurdu. Şirketin Telegram kanalında yapılan açıklamada, istasyon ve gişelerde bilet satışlarının normal şekilde sürdüğü belirtildi. “Çalışmaları en kısa sürede eski haline getirmeye çalışıyoruz… Yaşanan rahatsızlık nedeniyle özür dileriz,” denildi.
- İngiltere, Almanya, İspanya, İtalya, Polonya ve Fransa, Rusya üzerindeki yaptırım baskısını artırmaya hazır olduklarını ortak bir açıklamayla duyurdu. Madrid’de düzenlenen toplantı sonrasında yayımlanan bildiride, Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas’ın da imzası yer aldı. Görüşmelerin odağında Avrupa güvenliği ve Ukrayna’ya destek yer aldı. Açıklamada, “Rusya’ya karşı tüm mevcut araçları kullanarak, yeni yaptırımlar dahil, daha fazla baskı uygulamaya hazırız. Hedefimiz, onun saldırgan savaşını durdurmak ve Ukrayna’ya adil ve kalıcı bir barış için en iyi pozisyonu sağlamaktır” denildi. Ayrıca, "dondurulan Rus varlıklarının, Moskova saldırıları sonlandırıp Ukrayna’ya verdiği zararı telafi edene kadar hareketsiz kalması gerektiği" savunuldu. Bu gelişmenin ardından Avrupa Birliği’nin 17. yaptırım paketi için hazırlıklara başladığı bildirildi.
- Başkan Donald Trump, Rusya'nın Ukrayna konusunda bir anlaşmaya varacağını umduğunu belirtti ve aksi takdirde Washington'ın Rus petrolüne ikincil gümrük vergileri uygulamaya hazır olduğunu bir kez daha hatırlattı. CNN'in aktardığına göre Trump, "Putin'in işi bitireceğinden emin olmak istiyorum ve sanırım yapacak. Rus petrolüne ikincil gümrük vergileri uygulamak istemiyorum. Ancak onun işini yapmadığını düşünürsem bir şeyler yaparım" dedi. Trump, Putin ile bu hafta bir telefon görüşmesi yapmayı planladığını da söyledi. Görüşmede Ukrayna konusunun yanı sıra ikili ilişkiler ve diğer uluslararası meselelerin de ele alınması bekleniyor. Trump önceki gün Putin'in Ukrayna'da BM gözetiminde geçici bir yönetim kurulması önerisine sert tepki göstermiş ve bu öneriyi "çok sinir bozucu" ve "öfkelendirici" olarak nitelendirmişti.
- Trump ayrıca, Beyaz Saray'da gazetecilere yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın NATO üyeliği konusunun, nadir maden kaynakları anlaşması kapsamında hiçbir zaman görüşülmediğini belirtti. Trump ayrıca, Ukrayna'nın ittifaka katılma arzusunun, Rusya ile geniş çaplı bir çatışmanın nedeni olabileceği görüşünü dile getirdi. Amerikan lider, medya temsilcilerinden, Ukrayna tarafının yalnızca Kiev'in NATO'ya kabul edilmesi veya "buna benzer bir şey" durumunda anlaşmaya varacağı yönünde bilgiler duyduğunu belirterek "Öncelikle, bu asla tartışılmadı" dedi. "Rusya, Vladimir Putin iktidara gelmeden önce bile, Ukrayna'nın bloğa katılımının gerçekleşmeyeceğini belirtmişti" diyen Trump "Muhtemelen savaşın başlamasının nedeni de buydu" dedi.
- Beyaz Saray, Trump’ın, hem Putin’in hem de Zelenskiy’nin son açıklamalarından memnun olmadığını bildirdi. Beyaz Saray Sözcüsü Caroline Leavitt, Trump’ın bu çatışmanın sona ermesi için taraflara ne yapılması gerektiğini açıkça ifade ettiğini ve Moskova ile Kiev arasında bir anlaşmaya varılması için "inanılmaz bir gayretle çalıştığını" söyledi.
- Ukrayna'da iktidar partisi "Halkın Hizmetkârı"nın lideri Davit Arahamiya, The Economist dergisinin Başkan Zelenskiy'nin ofisinde seçim hazırlıklarına başlanması talimatı verdiği yönündeki haberini yalanladı. Arahamiya, böyle bir toplantının hiç gerçekleşmediğini belirtti ve "Herhangi bir seçim hazırlığı yapılmıyor" dedi. Tüm parlamenter partilerin, seçimlerin ancak sıkıyönetimin kaldırılmasından altı ay sonra yapılması gerektiği konusunda hemfikir olduğunu vurgulayan Arahamiya, bu tutumlarının değişmediğini ifade etti. Ukrayna yasalarına göre, sıkıyönetim sona erdikten sonra parlamenter seçimler 60 gün, başkanlık seçimleri ise 90 gün içinde yapılmak zorunda. Ancak Merkez Seçim Komisyonu Başkan Yardımcısı Sergey Dubovik, bu sürenin demokratik seçim hazırlığı için yetersiz olduğunu savunuyor ve seçim takviminin özel bir yasayla yeniden düzenlenmesi gerektiğini söylüyor. Vladimir Putin, Ukrayna’da 2024 yılında seçim yapılmadığını gerekçe göstererek Zelenskiy’yi “gayrimeşru” ilan etmişti. Putin, BM himayesinde geçici bir yönetim kurulmasını ve ardından seçim yapılmasını önermişti.
- Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva, Avrupa ülkelerinin planladığı savunma harcamalarındaki artışın bölgenin ekonomik büyüme oranlarını olumlu etkileyeceğini belirtti. Georgieva, Reuters'e verdiği röportajda, Almanya'daki "borç freni" reformuna dikkat çekti. 2008 mali krizinden sonra kamu borçlanmasını sınırlamak amacıyla getirilen anayasal kısıtlamaların, GSYİH'nın %1'ini aşan savunma harcamaları için kaldırılmasını önerdi. Bundestag, savunma harcamalarını artırmak için gerekli olan Anayasa değişikliklerini onayladı. Georgieva'ya göre, savunmaya yatırım yapma ihtiyacı Avrupalı liderleri "neler yapabileceklerini dikkatlice değerlendirmeye" zorladı ve bu da ekonomik büyüme beklentilerinde "ılımlı bir iyileşmeye" yol açtı.
- Bosna-Hersek içindeki Sırp entitesi olan Sırp Cumhuriyeti'nin Başkanı Milorad Dodik, Moskova’ya geldi. Kremlin duvarlarının önünden bir video paylaşan Dodik, her Rusya ziyaretine II. Dünya Savaşı’nda hayatını kaybeden 28 milyon Sovyet vatandaşının anısına Meçhul Asker Anıtı’nı ziyaret ederek başladığını belirtti. Dodik ayrıca, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in daveti üzerine 9 Mayıs’ta yeniden Moskova’ya geleceğini ve burada faşizm karşısında kazanılan zaferin 80. yılını kutlayacağını ifade etti. Öte yandan, Sırp basınında yer alan haberlere göre, Interpol aracılığıyla hakkında uluslararası yakalama kararı çıkarılması beklenen Dodik hakkında, Bosna-Hersek yargısı tarafından anayasa mahkemesi kararlarını ve uluslararası toplumun yüksek temsilcisinin talimatlarını görmezden geldiği gerekçesiyle bir yıl hapis ve altı yıl siyasi yasak cezası verilmişti. (Kommersant)
31 Mart Pazartesi
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 160 bin yurttaşın bahar celbinde zorunlu askerlik hizmetine çağrılmasını öngören kararı imzaladı. Yeni yasaya göre, 18 ila 30 yaş arasındaki erkek vatandaşlar zorunlu hizmete tabi tutulacak. Nisan'dan hazirana kadar sürecek olan bu kampanya kapsamında elektronik celpler "Gosuslugi" ve Moskova'da "Mos.ru" portalları üzerinden iletilecek. Ancak, Savunma Bakanlığı kağıt formatındaki celplerin halen geçerli ve hukuki bağlayıcılığa sahip olduğunu hatırlattı.
Devlet Duması Savunma Komitesi Başkanı Andrey Kartapolov, bu celp döneminde askerlerin Ukrayna’daki özel askeri harekata gönderilmeyeceğini vurguladı. Aynı açıklama Savunma Bakanlığı’ndan da geldi: “Yaklaşan celp kampanyası özel askeri operasyonla bağlantılı değildir. Tüm işlemler yasalarla belirlenen tarihlerde planlı şekilde yürütülecektir.” Hatırlanacağı üzere, geçen yılki sonbahar celbinde 133 bin kişi askere alınmıştı. Aralık 2024 itibarıyla Rus ordusunun toplam mevcudu 2 milyon 389 bin kişiye yükseltilmişti.
- Kremlin Sözcüsü Peskov, ABD Başkanı Donald Trump’ın bu hafta Vladimir Putin’i arayacağı yönündeki açıklamasına yanıt vererek, Putin’in her zaman iletişime açık olduğunu, ancak şu an için böyle bir görüşmenin takvimde yer almadığını söyledi. Peskov, “Görüşmelerin içeriği karmaşık, süreç zaman alabilir. Ama ihtiyaç duyulursa, bu tür temaslar hızlıca organize edilir” dedi. Trump, önceki gün yaptığı açıklamada, Putin’in Ukrayna’da BM gözetiminde geçici yönetim kurulması önerisine “çok öfkeli” olduğunu söylemiş ve Moskova’yı suçlaması hâlinde Rus petrolüne yüzde 25’lik ek vergi getireceğini duyurmuştu. Peskov ise bu çıkışlara rağmen Kremlin’in ABD ile diyaloğu sürdürmeye istekli olduğunu ve hem ikili ilişkiler hem de Ukrayna dosyasında temasların sürdüğünü vurguladı.
- "ABD Başkanı Donald Trump'ın Rusya karşıtı danışmanlarının etkisi giderek artıyor". The Wall Street Journal’a konuşan Saratoga Foundation Başkanı Glen Howard, Kremlin’in Ukrayna konusunda uzlaşmayı geciktirmesinin Trump üzerinde kişisel bir hayal kırıklığına yol açtığını ve bu durumun etrafındaki “agresif Rusya karşıtlarının” etkisini artırdığını söyledi. Howard, Trump’ın sosyal medya platformu Truth Social’da yaptığı son paylaşımlarda Rusya’nın “saldırganlığı”nı, Çin’in yayılmacı politikalarıyla birlikte anmasının alışılmadık bir çıkış olduğunu vurguladı. Trump ayrıca geçen hafta, Moskova ile Kiev arasındaki müzakerelerde ilerleme olduğunu, ancak “çok fazla kötü niyet” bulunduğunu belirtmişti.
- Rusya Başsavcılığı, 2003 yılından bu yana yasaklı olan Taliban hareketinin ülkedeki terör örgütleri listesinden çıkarılmasını talep etti. Başvuru, Yüksek Mahkeme'ye sunulan bir dava dosyasında yer aldı. Daha önce benzer bir öneri Dışişleri ve Adalet bakanlıkları tarafından da Devlet Başkanı Vladimir Putin’e iletilmişti. Kremlin yönetimi, 2024 yılında Taliban’ı resmi terör listesinde tutmaya devam ederken fiilen tanınmaya doğru adımlar atmış; Moskova, Taliban hükümetinin gönderdiği diplomatı kabul etmişti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Taliban’ın bugün Afganistan’daki fiili iktidar olduğunu belirtmiş, Putin de “ülkede sorunlar var ama mevcut yönetimle nasıl ilişki kurulacağı başka bir mesele” demişti. Konuyla ilgili görüş belirten Afganistan uzmanı Omer Nessar, Taliban’ın terör listesinden çıkarılmasının hukuki çelişkinin giderilmesi açısından önemli olduğunu söyledi. Nessar’a göre, hem Rusya hem de bölgedeki diğer ülkeler için Afganistan’la ticaret ve lojistik açısından ilişkilerin normalleşmesi giderek daha fazla önem taşıyor.
- Almanya, Rusya’dan boru hattı yoluyla gaz ithalatına geri dönmeyi planlamıyor. Sosyal Demokrat Parti (SPD) Eş Başkanı ve yeni koalisyonun maliye bakanı olarak anılan Lars Klingbeil, Bloomberg’e verdiği demeçte, “Almanya bu gazdan çoktan vazgeçti” dedi. Klingbeil’e göre, Ukrayna’daki savaş nedeniyle Berlin ile Moskova arasındaki ilişkiler normale dönmekten uzak ve enerji bağımlılığına yeniden izin verilmemeli. Daha önce Alman medyasında, Kuzey Akım-2 boru hattının yeniden kullanıma açılması ya da başka enerji senaryoları tartışmaya açılmıştı. Ancak SPD’nin önde gelen ismine göre bu tür spekülasyonlar şu an için gerçekçilikten uzak.
- Moldova Dışişleri Bakanlığı, Rusya’nın Kişinev Büyükelçiliğinde görevli üç diplomatı "istenmeyen kişi" ilan etti. Bakanlık açıklamasında, bu kişilerin diplomatik statüleriyle bağdaşmayan faaliyetlerde bulunduklarının "açık delillerle" tespit edildiği belirtildi. Karar, yolsuzluktan hüküm giyen Moldovalı milletvekili Aleksandr Nesterovski’nin Transdinyester’e kaçışına Rus diplomatların yardım ettiği yönündeki suçlamaların ardından geldi. Rusya’nın Moldova Büyükelçisi Oleg Ozërov, karara tepki göstererek, "Elimizde yalnızca televizyondan gösterilen bulanık görüntüler var, ciddi bir delil görmedik" dedi. Ozërov, sınır dışı edilen kişilerden birinin, Moldova ile ayrılıkçı Transdinyester yönetimi arasındaki diyaloğu yürüten Ortak Kontrol Komisyonu’nun eş başkanı olduğunu da vurguladı.
- ABD Başkanı Donald Trump, Rusya ile Ukrayna arasındaki olası barış anlaşması sürecine ilişkin açıklamasında, Moskova'nın müzakereleri uzatması durumunda sabrının sınırlı olacağını belirtti. Air Force One uçağında gazetecilere konuşan Trump, “Bu bir psikolojik son tarih. Eğer uzattıklarını hissedersem bundan memnun olmam” dedi. Ancak şu an için Rusya’nın süreci kasıtlı olarak uzattığını düşünmediğini ve Moskova’nın bir anlaşmaya varma konusunda samimi olduğunu söyledi. Trump, Vladimir Putin ile kişisel ilişkilerinin kötü olmadığını vurgulayarak, “Onu uzun zamandır tanıyorum. Her zaman iyi anlaştık” ifadelerini kullandı.
Trump, Putin’in Ukrayna lideri Zelenskiy hakkındaki son açıklamalarından ise rahatsız olduğunu açıkça dile getirdi. ABD Başkanı, “Putin, onu sevse de sevmese de Zelenskiy ile bir anlaşma yapmak zorunda. Bu yüzden hoşnutsuz kaldım” dedi.
- Ukrayna Merkez Seçim Komisyonu (ÇVK) Başkanı Oleg Didenko, savaş sonrası seçimlerin düzenlenmesi için mevcut yasal sürenin yetersiz olduğunu belirterek, seçim takviminin yeniden düzenlenmesini talep etti. Ukrayinska Pravda gazetesine konuşan Didenko, askeri halin sona ermesinden sonra yasaya göre yalnızca bir ay içinde seçim sürecinin başlatılması gerektiğini, ancak demokratik ve uluslararası standartlara uygun bir seçim için “çok daha fazla zamana” ihtiyaç olduğunu vurguladı. ÇVK Başkanı, savaş sonrası koşullarda seçimlerin nasıl yapılacağına dair özel bir yasanın çıkarılması gerektiğini söylerken, toplumda ve siyasi çevrelerde bu konuda genel bir uzlaşma bulunduğunu ifade etti.
- Ermenistan Dışişleri Bakanlığı, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (ODKB) Sekretaryası’na 2024 bütçesine katkıda bulunmayacağını resmen bildirdi. Sputnik Ermenistan'a yapılan açıklamada, Erivan’ın bütçe kararını imzalamayacağı ve ODKB faaliyetlerinin finansmanına katılmayacağı ifade edildi. Yaklaşık bir yıl önce ODKB üyeliğini “askıya alan” Ermenistan, örgütün Karabağ krizinde pasif kaldığını ve ülkenin egemenliğini korumada yetersiz kaldığını savunmuştu. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Ermenistan’ın ödeme yapmaması halinde farklı senaryoların gündeme gelebileceğini belirtmiş, ancak bu durumun otomatik olarak üyelikten çıkarılmaya yol açmayacağını vurgulamıştı.
- Donald Trump, Zelenskiy’i nadir toprak elementleri anlaşmasını imzalaması konusunda sert sözlerle uyardı. Reuters’ın aktardığına göre Trump, “Zelenskiy, nadir elementler anlaşmasından çekilmeye çalışıyor. Eğer bunu yaparsa çok büyük, ama çok büyük problemlerle karşılaşacak” dedi. Ayrıca Zelenskiy’nin NATO üyeliği beklentilerini de eleştiren Trump, “Ukrayna asla NATO üyesi olmayacak, Zelenskiy bunun farkında” dedi.
Bloomberg’in haberine göre, ABD tarafı Ukrayna’ya yer altı kaynaklarıyla ilgili yeni bir anlaşma taslağı sundu. Buna göre, ABD geçmişten beri sağladığı askeri yardımı “yatırım” olarak kabul edecek, tüm gelirleri kontrol edecek bir fon oluşturulacak ve bu fona Ukrayna gelirlerinin %50’sini aktaracak. Zelenskiy ise bu konuda kamuoyuna yaptığı açıklamada, “ABD ile iş birliğine açığız ama şartlar sürekli değişiyor” diyerek temkinli bir tavır sergiledi. The Washington Post’a konuşan Ukraynalı bir yetkili ise öneriyi sert şekilde eleştirerek, “Bu şartlar, sanki Ukrayna ABD ile savaşmış, kaybetmiş ve şimdi ömür boyu tazminat ödemek zorundaymış gibi” sözleriyle tepkisini dile getirdi.
- ABD Başkanı Donald Trump, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşı sona erdirme konusunda isteksiz davranması halinde, Rus petrolü ihracatına yönelik sert yaptırımlar uygulama tehdidinde bulundu. NBC News'e verdiği röportajda, "Rusya ile Ukrayna'daki kan dökülmesini durduracak bir anlaşmaya varamazsak ve bunun Rusya'nın suçu olduğunu düşünürsem, Rusya'dan gelen tüm petrole ikincil gümrük vergileri uygulayacağım" ifadelerini kullandı. Bu, Rusya'dan petrol satın alan şirketlerin ABD'de iş yapamayacağı anlamına geliyor. Trump Rus ihraç ürünlerini kast ederek, "Amerika Birleşik Devletleri'nde satılan petrol ve diğer ürünlere yüzde 25'lik bir tarife, ikincil tarifeler, eğer bir ateşkes anlaşmasına varılmazsa, bir ay içinde uygulanacak" dedi.
Trump, ayrıca Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bu hafta içinde bir telefon görüşmesi yapmayı planladığını da açıkladı. Putin'in Ukrayna'da Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde geçici bir yönetim kurulması önerisine sert tepki gösteren Trump, bu öneriyi "çok sinir bozucu" ve "öfkelendirici" olarak nitelendirdi. Ancak, Putin ile "çok iyi bir ilişkisi" olduğunu ve Rus lider "doğru davrandığında" öfkesinin "hızla dağıldığını" da sözlerine ekledi. Trump, Putin'in kendisinin "öfkeli" olduğunu bildiğini de belirtti.
- ABD Başkanı Donald Trump, NBC News’e verdiği röportajda üçüncü dönem başkanlık seçimine katılma ihtimalini dışlamadığını belirterek, anayasanın iki dönem sınırı getiren 22. maddesinin "aşılabilir yolları" olduğunu söyledi ve “şaka yapmadığını” vurguladı. “Birçok kişi bunu yapmamı istiyor” diyen Trump, olasılıkların değerlendirildiğini ama henüz kesin karar vermediğini ifade etti. Daily Mail’in aktardığına göre, Trump’ın üçüncü hatta dördüncü döneme devam etmesinin önünü açabilecek bir anayasa boşluğu bulunuyor. Bu senaryoya göre, seçimi birlikte kazandığı başkan yardımcısı 2029’da yemin ettikten hemen sonra istifa ederse, başkanlık görevi yeniden Trump’a geçebilir. Bu senaryo, ABD Anayasası'nın 22. maddesinde bulunan bir boşluktan yararlanma ihtimaline dayanıyor. Söz konusu madde, bir kişinin yalnızca iki kez "seçilerek" başkan olabileceğini söylüyor; ancak bu kişi, üçüncü kez seçimle değil de "başkan yardımcısının istifasıyla" göreve gelirse, bunun anayasal engel teşkil etmeyebileceği iddia ediliyor. Yani bu ihtimalde Donald Trump 2028 seçimlerine başkan adayı değil, "başkan yardımcısı adayı" olarak girer. Seçimi kazanan başkan (örneğin J.D. Vance) 20 Ocak 2029’da yemin eder etmez istifa ederse, anayasal hiyerarşiye göre başkan yardımcısı olan Trump, yeniden başkanlık koltuğuna oturur.
- İzvestiya'ya konuşan Rusya Doğrudan Yatırım Fonu Başkanı ve Devlet Başkanı’nın özel temsilcisi Kirill Dmitriyev, Moskova ile Washington arasında Rusya’daki nadir toprak elementlerinin çıkarılması konusunda görüşmelerin başladığını açıkladı. “Nadir toprak metaller, iş birliği için önemli bir alan” diyen Dmitriyev, bazı Amerikan şirketlerinin bu alandaki projelere ilgi gösterdiğini belirtti. ABD Başkanı Donald Trump’ın Şubat ayında “Rusya’daki çok değerli kaynaklara” olan ilgisini dile getirmesinden hemen sonra Kremlin’de ilgili bir toplantı düzenlenmişti. NBC’ye göre, Rusya bu iş birliğini yeni katılan bölgelere de yaymak istiyor; ABD tarafına Donbas ve Zaporijya’daki madenlerde mülkiyet hakkı verilmesi seçeneği de sunulmuş durumda.
- Macaristan, Avrupa Birliği'nden Rus iş insanları Alişer Usmanov, Mihail Fridman ve Dmitri Mazepin’in de aralarında bulunduğu dokuz kişinin yaptırım listesinden çıkarılmasını talep etti. Macaristan Dışişleri Bakanı Péter Szijjártó'nun RIA Novosti'ye verdiği demeçte, bu kişilerin "hukuki açıdan listede yer almaması gerektiğini" savunduğu belirtildi. Daha önce Budapeşte'nin girişimleriyle üç kişinin -(Spor Bakanı Mihail Degtyarev, iş insanı Vyaçeslav Kantor ve Usmanov’un kız kardeşi Gulbahor Ismailova) yaptırımlardan muaf tutulması sağlanmıştı.
- Murmansk kentinde bir binanın çatısından devriye polis ekiplerine ateş açan 1981 doğumlu bir erkek, güvenlik güçleri tarafından etkisiz hale getirildi. Rusya Soruşturma Komitesi (SK), olayla ilgili olarak kolluk kuvveti mensuplarının hayatına kast suçlamasıyla soruşturma başlattı. Şüphelinin üzerinde iki ateşli silah bulunduğu bildirildi. Operasyona katılan özel timler tarafından vurularak ağır yaralanan saldırganın durumu kritik. Yetkililer, saldırganın teslim olmayı eddetmesi nedeniyle müdahale kararı alındığını açıkladı. Murmansk Valisi Andrey Çibis, olay sırasında can kaybı yaşanmadığını, vatandaşların güvenliği için bölgeden uzak durmalarını istediklerini belirtti.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna'nın güvenlik güçlerine yönelik düzenlenen füze saldırısında 170 Ukraynalı askerin etkisiz hale getirildiğini açıkladı. Bakanlığın açıklamasına göre, saldırı Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) ve Askeri İstihbarat Ana Müdürlüğü’ne (GUR) bağlı özel operasyon birimlerinin geçici konuşlandığı noktayı hedef aldı. Ayrıca Rus ordusu, Ukrayna’ya ait askeri havaalanları, mühimmat depoları, insansız hava aracı üretim ve depolama tesisleri ile düşman personel ve teçhizatının yoğunlaştığı 140 ayrı bölgeye de saldırılar düzenlediğini bildirdi. Bakanlık, tüm saldırıların yalnızca askeri hedeflere yönelik olduğunu vurguladı.
30 Mart Pazar
- The Economist'in hükümet kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Ukrayna'da Volodimir Zelenskiy ikinci başkanlık dönemi için adaylığını koymaya yönelik ciddi hazırlıklar yapıyor. Ukraynalı yetkililerden biri, Zelenskiy'nin Temmuz ayında seçimleri düzenleyerek rakiplerini hazırlıksız yakalamaya çalışacağını ve kısa süren seçim kampanyasının muhalefet olmadan aday olmasına olanak sağlayacağını öne sürüyor. Ukrayna'da başkanlık seçimleri normalde geçen yıl yapılması gerekiyordu, ancak savaş hali nedeniyle ertelendi. Zelenskiy'nin görev süresi Mayıs 2024'te doldu.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı, Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’da geçici uluslararası yönetim kurulması önerisi sonrası oluşan sorulara yanıt vererek, Birleşmiş Milletler (BM) çerçevesinde böyle bir mekanizmanın nasıl işleyeceğini açıkladı. Bakanlık yetkilisi Kirill Logvinov’un TASS’a verdiği bilgiye göre, tarihte BM'nin geçici yönetim üstlendiği örnekler bulunuyor. Doğrudan tanımlanmış bir prosedür olmasa da, taraflar arasında varılacak bir uzlaşmanın ardından BM’ye yazılı başvuruda bulunularak süreç başlatılabiliyor. Örnek olarak Doğu Timor, Kamboçya ve eski Yugoslavya’daki bazı bölgeler gösterildi. Bu başvuruda, barış süreciyle ilgili parametrelerin ne kadar açık belirtildiği, BM’nin harekete geçme hızını doğrudan etkiliyor.
Putin, 28 Mart’ta denizaltı mürettebatına yaptığı konuşmada, Ukrayna’daki mevcut siyasi kargaşaya dikkat çekerek, halkın güvenini kazanacak bir yönetimin oluşturulması için geçici bir uluslararası idarenin kurulmasını önerdi. Bu yapının BM denetiminde ve uluslararası katılımla oluşturulabileceğini belirten Rus lider, bunun yalnızca bir seçenek olduğunu, ancak benzer uygulamaların geçmişte BM çerçevesinde hayata geçirildiğini vurguladı. Kremlin’in bu önerisine yanıt olarak Beyaz Saray, Ukrayna’da yönetimin ülkenin anayasası ve halkının iradesiyle belirleneceğini kaydetti.
- ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) tarafından Mart ortasında dağıtılan geçici ulusal savunma kılavuzunda, Çin'in Tayvan'ı ele geçirmesini engellemenin ve ulusal güvenliği güçlendirmenin temel öncelikler olduğu belirtildi. The Washington Post'un haberine göre, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth tarafından imzalanan dokümanda, Çin'in "tek kalıcı tehdit" olduğu ve Pentagon'un silahlı kuvvetleri oluşturma ve olası tehditleri savuşturmak için kaynak ayırma konseptinin, olası bir askeri çatışma olarak yalnızca Pekin ile bir çatışmayı dikkate alacağı ifade edildi.
Kılavuzda, ABD'nin Pasifik bölgesine odaklanmak için Avrupa, Orta Doğu ve Doğu Asya'daki müttefiklerine savunmaya daha fazla harcama yapmaları ve Rusya, Kuzey Kore ve İran'dan gelen tehditleri engellemede ana rolü üstlenmeleri için baskı yapacağı belirtildi. The Washington Post, önceki yönetimin 2022 Ulusal Savunma Stratejisi'nin Rusya'dan gelen tehdide karşı koymada ittifaklara özel önem verdiğini ve müttefiklerin "en büyük küresel stratejik avantaj" olarak adlandırıldığını belirtti.
- Estonya ve Litvanya savunma bakanları Hanno Pevkur ve Dovile Sakaliene, Financial Times'a verdikleri demeçte, Ukrayna'da ateşkesin Baltık ülkeleri için güvenlik tehdidini önemli ölçüde artıracağını belirtti. Pevkur, çatışmaların durmasının ardından "Rusya'nın güçlerini çok hızlı bir şekilde yeniden konuşlandıracağını" ve bunun "tehdit düzeyinin önemli ölçüde ve çok hızlı bir şekilde artacağı" anlamına geldiğini söyledi. Sakaliene de "Hiçbir yanılsamaya kapılmayalım. Rusya, ateşkesin ardından bu zamanı askeri kapasitesini artırmak için kullanacak" dedi. Baltık ülkeleri, Eylül ayında yapılacak olan Rusya ve Belarus'un "Zapad" adlı ortak askeri tatbikatından endişe duyuyor. Estonya ve Litvanya savunma bakanları, ateşkesi denetlemek ve "Rusya'yı caydırmak" için Ukrayna'ya gönderilebilecek Avrupa güçlerini oluşturmak amacıyla NATO birliklerinin kendi ülkelerinden yeniden konuşlandırılmasına karşı çıktı.
29 Mart Cumartesi
- AP haber ajansının bildirdiğine göre, Ukraynalı askeri ve hükümet analistleri, Rus birliklerinin Kiev üzerindeki baskıyı artırmak ve müzakereler öncesinde Moskova'nın pozisyonunu güçlendirmek amacıyla bir saldırı başlatmasını bekliyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski de 27 Mart'ta Paris'teki bir zirvede yaptığı konuşmada, Rusya'nın farklı yönlerde bir saldırı hazırlığında olduğunu ve bunun "müzakereleri uzatma" girişimiyle bağlantılı olduğunu söyledi. Kiev'deki G7 ülkelerinden iki diplomat da bu değerlendirmeye katılıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Şubat ayında Rus birliklerinin tüm cephe hattında ilerlediğini ve stratejik inisiyatifin Rus silahlı kuvvetlerinin elinde olduğunu belirtmişti.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'ni (VSU) Kursk ve Belgorod bölgelerindeki enerji tesislerine yönelik saldırıları artırmakla suçladı. Bakanlık, 28 Mart'ta Belgorod bölgesindeki "Belgorodenergo" adlı bir "Rosseti Center" şubesine ait tesise gün boyunca insansız hava araçlarıyla (İHA) saldırılar düzenlendiğini ve bunun sonucunda bazı sakinlerin elektriksiz kaldığını belirtti. Bakanlığın açıklamasına göre, İHA saldırıları sonucunda yüksek gerilim hatlarında ve trafo merkezlerinde hasar meydana geldi ve binlerce kişi elektriksiz kaldı.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna ve Donbass'taki askeri operasyonların gidişatına ilişkin yaptığı açıklamada, Rus birliklerinin Donetsk Halk Cumhuriyeti'nde (DHC) Panteleymonovka ve Zaporojiya Bölgesi'nde Şerbaki yerleşimlerinin kontrolünü ele geçirdiğini duyurdu. Bakanlık, ayrıca, farklı askeri gruplarının Harkov, DHC ve Lugansk Halk Cumhuriyeti (LHC) bölgelerinde Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'ne (VSU) yönelik saldırılar düzenlediğini belirtti. Açıklamaya göre, Rus birlikleri, VSU'nun insan gücü ve teçhizatını hedef alarak önemli kayıplar verdirdi.
- Türkiye’de Rusya merkezli video platformu Rutube’a erişim engellendi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), 25 Şubat’ta alınan bu karara gerekçe olarak platformda yer alan yasa dışı kumar ve şans oyunu reklamlarını gösterdi. BTK açıklamasında, bu tür içeriklerin terör finansmanında kullanılabileceği ve yasa dışı bahis sitelerine para gönderilmesinin suç teşkil edebileceği uyarısında bulundu. Rutube ise erişim engelini reddederek, sorunun Türkiye’deki yerel internet sağlayıcılarının teknik özelliklerinden kaynaklanabileceğini savundu. Ancak TASS ajansı, platforma yalnızca VPN kullanılarak erişilebildiğini ve erişim denemelerinde kullanıcıların kumar reklamı gerekçesiyle engellendiğini bildiren uyarı ekranlarıyla karşılaştığını duyurdu.
- Donald Trump, Truth Social adlı sosyal medya platformunda yayınladığı bir videoda, ABD'nin Grönland'ı "Rus saldırganlığına" ve "Çin genişlemesine" karşı koruma sözü verdi. Videoda, ABD'nin 2. Dünya Savaşı sırasında Grönland'ı Alman birliklerinden koruduğu ve günümüzde de yeni tehditlere karşı aynı şeyi yapmaya hazır olduğu belirtiliyor. Bu video, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in Grönland'daki Amerikan askeri üssü Pituffik'i ziyareti sırasında yayınlandı. Vance, ziyareti sırasında Grönland halkının kendi kaderini tayin etme hakkına sahip olduğunu ve ABD'nin adanın egemenliğine saygı duyan tek ülke olduğunu söyledi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise, Trump'ın Grönland ile ilgili planlarının Rusya'yı ilgilendirmediğini, ancak NATO ülkelerinin Kuzey Kutbu'nu olası bir çatışma alanı olarak görmesinden endişe duyduklarını belirtti.
- ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Grönland'a yaptığı ziyaret sırasında düzenlediği basın toplantısında, Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmada Karadeniz'de güvenli deniz taşımacılığını sağlayacak bir anlaşmanın neredeyse tamamlandığını söyledi. Vance'e göre, bu anlaşmaya varıldıktan sonra Rusya ve Ukrayna arasında ateşkesin bir sonraki aşamasına geçilebilecek. ABD'nin çözüm sürecinde önemli ilerleme kaydettiğini ve barış anlaşmasına varılması için gerçek bir şans olduğunu belirtti. Ancak, Vance, anlaşmanın ayrıntıları veya zaman çizelgesi hakkında daha fazla bilgi vermedi.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Kursk ve Harkov bölgelerinde Ukrayna ordusuna karşı yürütülen son operasyonlarda iki yerleşimin daha Rus kontrolüne geçtiğini açıkladı. Bakanlık açıklamasına göre, Kursk Bölgesi’nde Ukrayna güçlerinin sızdığı Gogolevka köyü, “Sever” askeri grubunun düzenlediği operasyonla geri alındı. Aynı zamanda Gornal, Guevo ve Oleşnya yerleşimlerinde Ukrayna’nın mekanize birlikleri ile hava indirme ve bölge savunma güçleri ağır kayıplara uğratıldı. Sumi Bölgesi’nde ise Basovka, Belovod, Vladimirovka, Zapselye ve Yunakovka dahil birçok yerleşimde Ukrayna ordusuna ait üsler, teçhizat yığınakları ve araçlar hava ve topçu atışlarıyla hedef alındı.
- Rusya ile ABD arasında Ukrayna krizine yönelik ikinci tur görüşmelerin, Nisan ayı ortasında Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da gerçekleştirilmesi bekleniyor. Rus haber ajansı TASS’a konuşan diplomatik kaynaklar, görüşmenin kesin tarihinin henüz netleşmediğini, ancak teknik düzeydeki temasların sürdüğünü aktardı. Organizasyonel detayların hâlâ görüşülmekte olduğu belirtilirken, bu temasların Mart ayında Riyad’da yapılan ve 12 saat süren ilk yüz yüze görüşmenin devamı niteliğinde olacağı ifade edildi. Söz konusu ilk turda taraflar, Karadeniz’de güvenli deniz taşımacılığının sağlanması konusunda uzlaşmaya varmıştı.
- Washington Post'a konuşan üst düzey bir Ukraynalı yetkili, ABD ile Ukrayna arasındaki yeni ekonomik anlaşma versiyonunun, savaş tazminatı taleplerine benzediğini söyledi. İsmi açıklanmayan yetkili, Kiev'e gönderilen 55 sayfalık belgenin, "Ukrayna sanki ABD ile savaşmış, kaybetmiş, işgal edilmiş ve şimdi ömür boyu tazminat ödemek zorunda kalmış gibi" bir izlenim yarattığını belirtti. Müzakerelerin gidişatına aşina olan eski bir Ukraynalı yetkili ise, yeni teklifin "Ukrayna için korkunç" olduğunu ve bu haliyle anlaşmanın imzalanmayacağını söyledi. Bu teklifin, ABD'nin başlangıç müzakere pozisyonu olabileceğini de ekledi. Yetkil, "Ya çok küstahlar ya da daha sonra küçük tavizler vermek için çok agresif bir pozisyon almaya çalışıyorlar" dedi. Daha önce Financial Times'a konuşan kaynaklar, ABD'nin yeni taslağını "adaletsiz" olarak nitelendirmiş ve "yağmaya" benzetmişti.
- İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, ABD Başkanı Donald Trump'ın ikinci başkanlık döneminin ardından Ukrayna'da barışın devam edip etmeyeceği konusunda endişelerini dile getirdi. Financial Times'a verdiği röportajda Meloni, Trump'ın görevde olduğu sürece Rusya'nın Ukrayna ile yapılan bir barış anlaşmasına uyacağına inandığını, ancak Trump'ın görev süresi sona erdikten sonra ne olacağının belirsiz olduğunu söyledi. Meloni, Rusya'nın olası bir provokasyon olarak algılayabileceği gerekçesiyle Avrupa'nın Ukrayna'da "caydırıcı güçler" bulundurmasına karşı çıktı. Bunun yerine, Ukrayna'nın NATO'ya üye olmadan Kuzey Atlantik Antlaşması'nın 5. maddesi kapsamına alınmasını önerdi. Bu madde, bir NATO üyesine yapılan saldırının tüm üyelere yapılmış sayılacağını belirtiyor. Meloni, Rusya'nın Ukrayna'ya yeniden saldırmayacağına dair güvenilir bir güvence vermemesi halinde, Rusya ile yapılan herhangi bir barış anlaşmasına güvenilemeyeceğini savundu.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, yabancı alıcıların Rus gazı için ödemelerini yalnızca Gazprombank üzerinden değil, diğer Rus bankaları aracılığıyla da yapabilmesine olanak tanıyan yeni bir kararnameye imza attı. 1 Temmuz 2025’e kadar geçerli olacak düzenleme, daha önce 1 Nisan'da sona erecek olan geçiş süresini fiilen uzatarak, alıcıların Gazprombank’la çalışabilmek için gerekli lisansları edinmesi ya da yaptırım kaynaklı kısıtlamaları aşması yönündeki süreci kolaylaştırmayı hedefliyor.
Önceki tüm
SON GELİŞMELER haberlerinin arşivi için
TIKLAYIN
Реклама