Rusya'da gıda fiyatlarının ne kadarı faiz kaynaklı?
Rusya’da gıda fiyatlarının genel enflasyon oranının üzerinde artış göstermesi dikkat çekiyor. Genellikle fiyat artışlarının nedeni olarak ihracat fiyatları, lojistik maliyetleri veya ithal bileşenlerin etkisi gösterilirken, son dönemde uzmanlar giderek daha fazla kredi faiz oranlarının nihai fiyatlara yansımasını vurgulamakta. Nezavisimaya'nın haberine göre bu durum, devletin tarım sektörüne sağladığı yüz milyarlarca rublelik sübvansiyonlara rağmen yaşanıyor. Rusya Merkez Bankası ise faiz oranlarının fiyat artışlarına yol açtığı iddialarını daha önce “yanıltıcı” olarak nitelendirmişti.
Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, faiz oranlarının enflasyonu artırdığı görüşüne katılmadıklarını belirterek, kredi faizlerinin işletmelerin genel maliyetleri içinde yüzde 5’i geçmediğini öne sürdü. Nabiullina, yüksek faiz oranlarının kredi maliyetlerini artırsa da aynı zamanda aşırı talebi baskılayarak enflasyonu kontrol altına aldığını savundu. Ancak sektör temsilcileri, yüksek faiz oranlarının tedarik zincirinin her aşamasında maliyetleri artırarak nihai fiyatlara yansıdığını belirtiyor. Özellikle tarım makineleri leasingi, yakıt giderleri, gıda sanayisi ve perakende sektörünün tamamında krediye bağımlılık göz önüne alındığında, faiz oranlarının dolaylı etkisi giderek daha belirgin hale geliyor.
Makroekonomik Analiz ve Kısa Vadeli Tahmin Merkezi (TsMAKP), şubat ayının başından itibaren bazı temel gıda ürünlerinde fiyat artışlarının hızlandığını açıkladı. Artış sadece meyve-sebze ile sınırlı kalmayıp, özellikle ekmek ve unlu mamullerde dikkat çekici bir yükseliş gözlemleniyor. Uzmanlar, tahıl ihracatındaki kârlılığın artmasının yanı sıra lojistik maliyetlerindeki yükselişin ve un ile fırıncılık sektöründeki kredi faiz oranlarının nihai fiyatlara yansıtılmasının ekmek fiyatlarını daha da artırabileceğini öngörüyor.
Öte yandan, süt ve süt ürünlerindeki fiyat artışı da geniş çapta devam ediyor. TsMAKP raporuna göre, süt sektörünün endüstriyel yapısı nedeniyle yüksek kredi faiz oranlarının maliyetlere doğrudan etki ettiği belirtiliyor. Özellikle büyük ölçekli üreticiler, yüksek faiz oranlarını maliyetlerine yansıtarak tüketici fiyatlarını artırıyor. Ayrıca şubat ayı itibarıyla balık ürünlerinde de hızlı bir fiyat yükselişi gözlemleniyor. Bu durum, artan kredi ve leasing maliyetlerine ek olarak döviz kuru değişimleri ve ithalat maliyetlerindeki yükselişle ilişkilendiriliyor.
Ancak bazı uzmanlar bu açıklamalara şüpheyle yaklaşıyor. Ekonomi analistleri, büyük tarım holdinglerinin devlet destekli düşük faizli kredilere erişimi olduğu ve bunun fiyatlara yansıyan faiz yükünü hafifletebileceği iddiasında. Devletin, tarım sektörüne sağladığı sübvansiyonlar, leasing kolaylıkları ve vergi indirimleri gibi destek mekanizmaları sayesinde sektörün kredi yükünü hafifletmesi gerektiği vurgulanıyor. Ancak tüm tarım işletmelerinin bu desteklere erişemediği de dile getiriliyor.
27.2.2025
Реклама