Bir geleneğin sonu: Rusya'da 13. maaş tarihe mi karışıyor?
Rusya’da 13. maaş olarak bilinen yıl sonu ödemesi, konuyu hiç bilmeyenler için aslında çalışanlara verilen ek bir prim ya da teşvik anlamına geliyor. Uygulamanın kökeni Sovyet dönemine uzanıyor. O yıllarda işletmeler yıllık üretim planını tamamlarsa personele genellikle bir maaş tutarında ek ödeme yapıyor ve bu gayriresmî olarak 13. maaş diye anılıyordu. Bugün ise şirketlerin mali yapısı ve ücret politikaları değiştiği için bu ödeme zorunlu bir uygulama olmaktan çıktı ve daha çok çalışan motivasyonunu artıran yıl sonu primi niteliği taşıyor.
hh.ru’nun araştırmasına göre çalışanların yüzde 13’ü bu yıl 13. maaş ya da "yeni yıl primi" alacağından emin. Katılımcıların yüzde 60’ı şirketlerinde böyle bir uygulama olmadığını belirtiyor. Geçen yıl bu tür bir ödeme bekleyenlerin oranı yüzde 17, 2023’te ise yüzde 25’in üzerindeydi. Beklentilerin en yüksek olduğu sektörler madencilik ve hammadde çıkarma alanı olurken IT çalışanları da yıl sonu ödemesi alan gruplar arasında yer alıyor.
İşveren tarafında ise daha hareketli bir tablo görülüyor. Rabota.ru verileri, şirketlerin yarısından fazlasının yıl sonu primi planladığını ortaya koyuyor. Bazı kurumlar tüm çalışanlara standart bir ödeme yaparken bazıları yalnızca yıl içinde öne çıkan çalışanları ödüllendiriyor. Rosteh gibi bazı büyük kuruluşlar primleri yeni yıl döneminde değil, performans sonuçlarının açıklandığı ilkbaharda veriyor. Rusal ise zorlu sektör koşullarına rağmen yıl sonunda bir maaşlık ek ödeme geleneğini sürdürüyor.
Uzmanlara göre 13. maaş uygulaması önümüzdeki yıllarda daha da daralacak. Ekonomik belirsizlikler ve şirketlerin gider kontrolü, bu tür toplu yıl sonu ödemelerini sınırlıyor. Bunun yerine aylık ya da üç aylık performans primleri, ek izin günleri, eğitim programları ve çalışan bağlılığını güçlendiren yan faydalar yaygınlaşıyor. 2026’da da şirketlerin bu daha esnek teşvik yöntemlerine yönelmeyi sürdüreceği tahmin ediliyor.
21.12.2025
Реклама