Rusya’da siyasi deepfake patlaması: Gözler yeni yasada
2025’in ilk üç ayında Rusça dijital ortamda dolaşıma giren deepfake içeriklerin sayısı, bir önceki yılın toplamını neredeyse geride bıraktı. Global Fact-Checking Network’ün (GFCN) verilerine göre yalnızca ilk çeyrekte 61 özgün video ve 2 bin 300 kopya tespit edildi. Bu içeriklerin yüzde 89’u doğrudan siyasi figürler, devlet güvenliği ve “özel askeri operasyon” gibi hassas konularla bağlantılı. En sık hedef alınan figürler arasında bölge valileri öne çıkıyor.
Kommersant'ın aktardığı habere göre, öne çıkan örneklerden biri, Kemerovo Valisi İlya Seredyuk’un sözde Donetsk’teki “dostlarından” özür dilediği uydurma video. Bu sahte içerik 240 bin izlenmeye ulaştı. Bir başka popüler içerik ise, eski Ukrayna milletvekili Oleg Tsaryov’un ABD’nin Rus kaynaklarına erişimine karşı çıktığı yönünde yapılan deepfake açıklamasıydı. Tüm bu vakalar, teknolojinin sadece bireysel değil, ulusal ölçekte manipülasyon aracı haline geldiğini ortaya koyuyor.
Ancak toplumun konuya dair farkındalığı oldukça sınırlı. 3 bin 600 kişiyle yapılan bir ankete göre, Rusların yalnızca yüzde 50’si deepfake kavramına aşina olduğunu söylüyor: Bu grubun da sadece yüzde 73’ü kavramı doğru tanımlayabiliyor. Yani, gerçekten farkında olanların oranı sadece yüzde 36 civarında. Katılımcıların yarısından fazlası bu teknolojiyi tehlikeli bulurken, yüzde 54’ü yasal düzenleme yapılması gerektiğini savunuyor.
Parlamentonun alt kanadı Devlet Duması'nda hazırlanan yasa tasarısı, deepfake içeriklerin dolandırıcılık ya da iftira gibi suçlarla birlikte işlendiğinde ağırlaştırıcı sebep sayılmasını öngörüyor. Siyaset sosyoloğu Pyotr Miloserdov’a göre, bu içeriklerin bu denli etkili olmasının nedeni, siyasetteki “yeni samimiyet” modası. Uzman, “Günümüzde gerçek siyasetçilerin davranışları, geçmişte komik bulunan sahte videolardan bile absürd olabiliyor. Bu durum, sahte ile gerçeği ayırmayı daha da zorlaştırıyor,” diyor.
8.4.2025
Реклама