"Uzak" bir geziden "yakın" izlenimler: Çin ve Rusya... Benzer kaderler
![]()
Ayrıca her iki ülkenin, tarihe damgalarını vuran birer
imparatorlugu yıkarak devrim gerçekleştirme gibi ortak bir noktaları da
var. Rusya’da Romanov hanedanlığı, Çin’de de Ming ve Ching
hanedanlığının son temsilcileri idam edilerek hanedanlıklarına son
verilmiş.
Pekin Çin’in merkezi ve en turistik yeri sayiliyor. şehrin giriş
kapisinin da bu meydanda bulunuyor olmaıi, hemen yanibasindaki devrim
muzesi ve “Yasak şehir” ile burası , sadece yabancilar degil, Çinli
turistlerin de en çok önem verdikleri uğrak yerlerinden birisi. Çin’de
iç turizmi de canlandırma kararindan sonra buraya akın akın Çin iç
bölgelerinden gruplar gelmekte. Özellkle Mao’nun mozolesi önündeki
kuyruk tarifi imkansiz uzunlukta idi.
Benzeri bir insan kuyruğunu da
1989 yılı soğuk bir kış günü Moskova’da ölen ünlü Rus fizikçisi Andrey
D. Saharov’un tabutu başında, naaşını ziyaret için evinin önünde kuyruk
olan Rus halkında görmüştüm. Ve de çok şaşırmıştım böylesine soğuk bir
hava dahi binlerce Sovyet insanını kendileri icin, barış için birşeyler
yapmaya çalışan bu ünlü bilim adamına son görevlerini yapmaktan
alıkoyamamştı. Çin de benzeri bir şekilde kendileri için birşeyler yapan
bu büyük adama saygılarını her fırsatta gösteriyordu.
Çin halkı Mao öncesinde değersiz bir birey olarak bu ülkede yaşıyormuş.
Özellikle de kız çocukları hiç istenmiyormuş ve bazı yörelerde
doğduklarında sokağa atılıyormuş. Mao öncelikle bu duruma bir son verip
onlara birer insan muamelesi yapılmasını sağlamış.
şu an Çin Halk Cumhuryeti’nde ciddi bir nüfus planlaması uygulanıyor.
Tek çocuktan fazlasına izin verilmiyor. Bazı özel durumlada örneğin ilk
çocuk kız olursa ikinci denemeye göz yumuluyor, ama ilk çocuk erkek ise
kesinlikle tek çocukta kalınıyor.
Çin bugün dünyanın 2’nci büyük ekonomisi. Almanya’yı sollamis
durumdalar. Merkez bankalarında 1 trilyon dolarin üzerinde döviz
rezervleri var. Lakin bütün bunlar ne pahasına gercekleşiyor ona
bakalım:
Nüfusun % 16.5’inin günlük geliri 1 doların altında. Nüfusun % 48’inin
günlük geliri 2 doların altında. Yani kısacası 1.3 milyar nüfuslu Çin
Halk Cumhuriyeti’nin 2/3’ünün aylık geliri 50 doları bulmuyor.
“Cixi” diye bir şehirde ziyaret etiğim bir tekstil fabrikasında
calışanların durumu gerçekten içler acısıydı. Aylık maasları 100 (yüz)
dolar civarındaydı ve ayın 29 günü çalışıp 1 günü tatil yapıyorlardı.
ıhracat müdürleri pazar günü evinden çalışmak kaydı ile hafta sonu
izinini kopardığı için kendisini çok şanslı sayıyordu.
ışin garip tarafı insanlarin hiçbiri de çalıştıkları ve az ücret
aldıkları için şikayetçi değildi, Yani bu durum Rusya’nın tam tersi idi.
Rusya’da herhangi bir işletmede çalışan biri ile sohbete başladığınızda
ilk şikayeti caliştığı iş yerinden oluyordu. Aldığı ücretin ne kadar az
olduğunu ve bütün gün nasıl ağır şartlarda çalışmak zorunda kaldığını
yana yakıla anlatıyordu.
Din konusuna gelince; aynen Stalin’in öne sürdüğü gibi burada da Mao
yandaşları tarafından din halkı uyutan bir afyon olarak nitelendirilmiş.
Nüfüsun büyük bir bölümü ateist, onun dışında Budist ve Müslümanlar
var, ancak Budizmin mistik felsefesi, Nirvana’ya ulaşmak adına elini
eteğini her türlü dünyevi işlerden çekip çalışmadan yaşamak pek
Çinlilere göre bir anlayış değil.
Çinli çalışmak istemez ise dışarıda her şartta çalışmaya hazır 600
milyon insan iş bekliyor, onu bildigi için aklının bir köşesinde bile
çalışmamak diye bir kavram yerleşmiyor.
Metrolar büyük şehirlerde Rusyadakiler gibi ama istasyonlar daha temiz
ve modern.
Metrolara biniş ve iniş kültürü Ruslarınkine çok benziyor. Tren durağa
yanaşır yanaşmaz bekleyenler kapının her iki yanına tek sıra olup
çıkanlara yol veriyor ve sonra biniyor. Duraklara yaklaşırken ve hareket
esnasında
Çince ve ıngilizce anonslar yapılıyor. Metrolarda kitap okuma
alışkanlığı Çinlilerde pek yok.
Yabancılara karşı çok saygılılar ancak kendi aralarında belki de
kalabalıklığın verdiği hoyratlık ile hep itiş kakiş içindeler.
Bu ülkede hoş olmayan bir görüntü de Çinli erkeklerin sokaklarda her
yere tükürme geleneği. Maalesef aynı gelenek “başka ülkelerde” de var
ve hiç de güzel bir manzara arz etmiyor...
8.6.2010
Реклама