Moskova'da 'adabı muaşeret' evrim geçiriyor
Moskova'da kentsel yaşamın hızı, nezaket kurallarının da aynı süratte evrilmesine neden oluyor. Ancak bu değişim, net çizgiler yerine gri alanlara ve yazılı olmayan bir toplumsal anlaşmaya dayandığı için kent sakinleri arasında sürtüşmelere yol açabilmekte. Moskviçmag dergisinin konuyla ilgili hazırladığı habere göre, ünlü Sovyet filmi Garaj'dan akıllarda yer eden "Olmayan bir şeyle uğraşıyorsunuz" sözü modern kent etiğinin belirsiz doğasını özetler nitelikte. Bu belirsizlik, kimi zaman tahammül sınırlarını zorlayan durumlar yaratıyor.
Kent yaşamının vazgeçilmezi haline gelen "coffee-to-go" geleneği, en çok eleştiri alan konuların başında geliyor. Kahveyi yürürken içmenin nezaketsizlik olduğunu savunanlar, aynı rahatsızlığın dondurma için geçerli olmamasını açıklamakta zorlanıyor. Sokak yemeği (street food) konusu ise daha net; bir bankta yemek kabul görse de, aynı yiyeceği toplu taşımada tüketmek, sadece koku veya estetik değil, başkalarını kirletme riski nedeniyle büyük bir kabalık olarak değerlendiriliyor.
Metroda "sağda dur, soldan geç" kuralı artık tek başına yeterli değil. Eskiden istasyona yaklaşırken "Sonraki durakta inecek misiniz?" diye sormak bir nezaket kuralıyken, gürültü önleyici kulaklıklar bu geleneği neredeyse işlevsiz hale getirdi. Bunun yerini, çoğu zaman kendini merkeze koyan davranışlar aldı: İnerken insanları yararak ilerlemek veya kapı girişinde herkesin yolunu kesecek şekilde aniden durmak. Ayrıca, telefonla konuşmanın kabalık sayıldığı dönem geride kalırken, artık herkesin kulaklığından yayılan kısa video veya görüntülü arama sesleri, toplu taşımanın yeni gürültü kirliliği haline geldi.
Kafelere çalışmak için gitmek artık normal karşılansa da, tek bir kahveyle dört kişilik bir masayı saatlerce işgal etmek, özellikle yoğun saatlerde tartışmalı bir davranış. Pek çok işletme bu durumla mücadele etmeye çalışsa da, "müşteri daima haklıdır" anlayışı genellikle ağır basıyor. İtalya gibi ülkelerde, sadece içki içmek isteyen bir müşteri bir restorandan kibarca uğurlanırken, Moskova'da bu kültür henüz oturmadı. Bu da, asıl amacı yemek yemek olan müşterilerle, sadece bir şeyler içmek isteyenler arasında örtük bir gerilim yaratıyor.
Moskova'da yaz aylarında şort giymek artık büyük ölçüde kabul görüyor. Ancak bazıları için bu serbestlik sınır tanımıyor; parktaki bir çimende bikiniyle güneşlenmek veya sadece mayo üstüyle dolaşmak, kent yaşamının yeni "normalleri" arasına girmeye başladı. Bu durum, "kentli hakları" ile "kamusal alanın ortak kullanımı" arasındaki dengenin ne olduğu sorusunu gündeme getiriyor.
Öte yandan, mağaza tezgahları veya giyim mağazalarının kabinleri, "içerik üretmek" için saatlerini harcayan sosyal medya fenomenleri tarafından işgal edildiğinde, sıradan müşteriler mağdur olabiliyor. Tüm bu karmaşanın ortasında, Moskova'nın belki de tek ve en büyük nezaket kuralı, herkesin kendi işine bakması ve başkalarını olabildiğince rahatsız etmemeye özen göstermesi.
Not: Adabı muaşeret, ya da daha doğru yazılımıyla adab-ı muaşeret, "toplumsal uyum ve saygıyı sağlayan görgü ve nezaket kuralları" anlamına geliyor.
8.11.2025
Реклама