Rafa kaldırılan Rus filmleri külte dönüşüyor
Rusya'da bu sonbaharın en çok konuşulan prömiyerlerinden biri Bar "Odin Zvonok" dizisi ("Tek Telefon Hakkı" Barı). Ancak bu ilginin nedeni, dizinin kalitesi veya başrol oyuncusu Danila Kozlovski değil, dizinin hikayesinin ta kendisi. Moskviçmag dergisi aslında dizinin prömiyerinin, 2023 sonbaharında yapılmasının planlandığını yazıyor. Ancak dizi son anda yayından kaldırılmış, projenin yaratıcısı ve başrol oyuncusu Kozlovski ise Rusya'dan ayrılmıştı. Bu beklenmedik gelişme, dizinin etrafında olağanüstü bir merak ve PR etkisi yarattı. Sektör içinde Bar "Odin Zvonok" neredeyse efsaneleşerek "görülmemiş derecede cesur ve sivri" bir proje olarak anılmaya başlandı. Yayınlandıktan sonra bile, bazı eleştirmenler diziyi Rus sinema dilinde yeni bir ifade olarak nitelendirmeyi sürdürüyor.
Dizinin konsepti oldukça dikkat çekici: Ölülerinizle, bir tur Rus ruleti karşılığında telefon görüşmesi yapabileceğiniz doğaüstü bir bar. Barda, tahtaya tebeşirle ölü sayısını not alan isimsiz bir barmen (Kozlovski). Ana karakterlerden biri barda kaybolan çocuğunu arayan bir dedektif. Müşteriler arasında Oksana Akinşina ve İvan Makareviç'e kadar birçok ünlü yüz yer alıyor.
Derginin aktardığına göre asıl ilginç olan nokta, aktörlerin kamusal alandaki varlığına dair gizli yasaklar değil, ortaya çıkan yeni bir fenomen: Bar "Odin Zvonok", izleyiciye ulaşmayı başaran ilk "rafa kaldırılmış" film/dizi örneği. Diğer yapımlar ise o kadar şanslı değil. İlk akla gelen, Natalya Merkulova ve Aleksey Çupov'un "Kapitan Volkonogov Begal" filmi (Yüzbaşı Volkonogov Kaçıyordu). Filmin hem Venedik'te hem de Rusya'daki Kinotavr festivalinde prömiyeri yapıldı, ancak sonra gösterim izni alamayınca bir anda ortadan kayboldu; bugün sadece Nika Ödülleri'nin filigranlı logosuyla internetteki bir kopyası üzerinden erişilebiliyor. İkinci büyük örnek ise Aleksey Mizgirev'in "Krysolov" filmi (Fare kapanı). Başrollerinde Aleksander Kuznetsov ve Liza Yankovskaya'nın yer alması nedeniyle bu fantezi aksiyon projesinin gösterime girip girmeyeceği hala belirsizliğini koruyor. Aynı oyuncunun oynadığı "Şaman" dizisi de beklemeye alınmış durumda. Sivastopol doğumlu Kuznetsov, Rusya'nın Ukrayna'ya düzenlediği askeri operasyona karşı çıkmıştı.
Bu durum, geçmişte Aleksey German, Kira Muratova ve özellikle de Yuri Kara'nın "Master i Margarita" (Usta ve Margarita) filmlerinin yaşadığı "rafa kaldırılma" sürecini hatırlatıyor. Sovyetler Birliği'nde bazı yapımlar çekimleri tamamlanıp gösterime hazır hale gelseler bile şu veya bu sebepten rafa kaldırılabiliyordu. Bu filmlerin çoğu ancak Perestryoka döneminde ya da daha sonra izleyiciyle buluşabilmişti.
Volkonogov örneğinde olduğu gibi, rafa kaldırılan filmlerin eksik veya kalitesiz korsan kopyaları, genellikle filmin kült statüsünü daha da güçlendiriyor. Ancak Kara'nın filmi nihayet uygun koşullarda izleyiciyle buluştuğunda, artık modası geçmiş, daha çok bir müze parçası izlenimi yaratmıştı. Büyük olasılıkla "Kapitan Volkonogov Begal" da benzer bir "raf ömrüne" sahip. On-on beş yıl sonra, 2020'lerden kalma bir "yasaklı filmler" dalgasıyla karşılaşmamız ihtimal dışı değil.
18.10.2025
Реклама