Rus kitapevleri 'yabancı ajanların' eserlerine elveda mı diyecek?
Rusya'da 1 Eylül’den itibaren yürürlüğe girecek yasa, “yabancı ajanların” eğitim ve aydınlatma faaliyetlerini tamamen yasaklıyor. Yasa, doğrudan kitap satışlarını kapsamasa da yayınevleri ve kitapçılar geniş yorumlamadan endişeli. Business FM'in aktardığına göre, Moskova’daki Falanster, St. Petersburg’daki Poryadok Slov ve Novoye Literaturnoye Obozreniye yayınevi, risk almamak için şimdiden ilgili eserleri indirimle satışa çıkardı.
Kitapçılar ve yayınevleri, resmi bir talimat gelmediğini ancak hukuki belirsizlik nedeniyle farklı senaryoları değerlendirdiklerini belirtiyor. Eksmo-AST’nin genel müdürü Yevgeniy Kapyev, yalnızca birkaç yazarın kitaplarının etkilendiğini söylese de, konuyu devlet kurumlarına yazılı olarak sorduklarını, yanıt gelmeden satışları durdurmayı düşünmediklerini ifade etti. Kapyev, yasadaki muğlaklığın sektör genelinde kafa karışıklığına yol açtığını vurguladı.
Ad Marginem yayınevinin kurucusu Aleksandr İvanov ise asıl amacın sektörde “otokontrol” mekanizmasını harekete geçirmek olduğunu savundu. İvanov’a göre tüm eserlerdeki alıntı ve atıfları denetlemek fiilen imkânsız olduğundan, yayınevleri şimdiden şikâyet ve ihbarlardan çekinerek bazı kitapları satıştan kaldırmak zorunda kalıyor. Bu durumun, akademik çevreler için önemli olan yabancı yayınevlerini de etkilediğini belirtti.
Medya hukukçusu Mihail Hoholkov ise uygulamada yasakların genişletilebileceğine dikkat çekti. Hoholkov'a göre, herhangi bir şikâyet durumunda yasa kitaplara da uyarlanabilir ve her olay ayrı ayrı değerlendirilir. Özellikle "yabancı ajanların" yorum veya incelemelerinin kitap kapaklarında yer alması hâlinde bunun aydınlatıcı faaliyet sayılıp sayılmayacağı belirsiz. Teoride yalnızca özel işaretleme yeterli olacak, ancak pratiğin nasıl şekilleneceği şimdilik öngörülemiyor.
22.8.2025
Реклама