Vucic açıkladı: "Putin ateşkes konusuna ilgisiz"
Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonu. Son gelişmeler:
30 Ekim Çarşamba
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, iki yılı aşkın süredir ilk kez yaptıkları telefon görüşmesinde Ukrayna’daki çatışmada ateşkes konusunu ele aldıl. Görüşmenin içeriğini Bloomberg'e verdiği röportajda Vucic aktardı.
Sırbistan Cumhurbaşkanı’nın ifadesine göre, görüşme sırasında Putin'e Ukrayna'daki durumu sordu ve ateşkes önerisini dile getirdi, ancak Putin konuya ilgi göstermedi. Vucic, Putin'in cevabını şöyle aktardı: “Ona göre, özel askeri harekâtın tüm hedefleri yerine getirilecek.”
Habere göre görüşme, Sırbistan Cumhurbaşkanı’nın katılmadığı, ancak hükümet üyelerini gönderdiği Kazan'daki BRICS zirvesiyle bağlantılı gerçekleşti. Vucic ajansa verdiği röportajda Putin'i aramasını “Centilmenler böyle yapar, gerçek erkekler böyle davranır.” sözleriyle açıkladı.
- Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Kiev’in Beyaz Saray ile görüşmelerinin gizliliğini yitirdiğini söyledi. Zelenskiy, bu yorumu Batı medyasının Ukrayna liderinin "zafer planının" Tomahawk füzelerinin temin edilmesini içerdiğine dair bilgiler yayımlamasına tepki olarak yaptı.
Zelenskiy, Kuzey Avrupa ülkelerinin önde gelen medya kuruluşlarıyla yaptığı görüşmede şunları söyledi: “Şimdi medyada olanlara bakın: Ukrayna'nın Tomahawk gibi çok sayıda füze almak istediğini söylediler. Ancak bu, Ukrayna ile Beyaz Saray arasında gizli bir bilgiydi. Bu tür haberleri nasıl anlamalıyız? Bu, ortaklar arasında gizli bir şeyin olmadığını gösteriyor.” Röportajın bir kısmı, Ukrayna Devlet Başkanı'nın Telegram kanalında yayımlandı.
The New York Times, Zelenskiy’nin "zafer planının" ABD yapımı Tomahawk füzelerinin teminini içerdiğini belirten kaynaklara dayalı bir haber yayımlamıştı. Amerikan yetkilileri ise bu talebi “tamamen uygulanamaz bir istek” olarak nitelendirmişti. Tomahawk füzeleri menzil bakımından, Ukrayna’nın 2024'te ABD’den sınırlı sayıda aldığı ATACMS füzelerinden yedi kat daha uzun menzile sahip. Tomahawk’ın menzili 2,5 bin km.
- Rusya'da e-devlet portalı Gosuslugi'nin Google Mail (Gmail) hesabına bağlı kullanıcıları, başka bir e-posta adresi kullanmaları gerektiğine dair bir bildirim aldılar. Amerikan şirketi Google, eylül ayında Rus vatandaşlarının yeni hesap açmalarını sınırlamıştı.
Kommersant'ın aktardığı habere göre Gosuslugi'den gelen bildirimde “Google, kısa bir süre önce yeni hesap oluştururken SMS doğrulaması kullanımını sınırladı. Bu işlevin mevcut hesaplarda çalışmaya devam edeceğini garanti edemiyoruz. Hesabınızı koruyun” ifadeleri yer aldı.
- Rusya İçişleri Bakanı Vladimir Kolokoltsev, 2024 başından bu yana Rusya’da yasa dışı olarak bulunan yabancı sayısının neredeyse %40 arttığını açıkladı. Bakan 1 Ekim itibariyle, ülkede yasal olarak kalma hakkı bulunmayan 740 bin göçmen bulunduğunu belirtti.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, İngiliz Financial Times gazetesinin Rusya ve Ukrayna’nın enerji altyapısı tesislerine yönelik karşılıklı saldırıları durdurmak için istişareler yürüttüğüne dair haberini yorumladı. Peskov, "günümüzde saygın yayınların bile" asılsız haberlerden çekinmediklerini söyledi. Peskov “Şu anda gerçekmiş gibi sunulan çok sayıda asılsız haber var. Hatta saygın yayınlar bile bu tür haberlerden çekinmiyor,” ifadelerini kullandı.
Bununla birlikte Peskov FT'nin haberinde geçen, Ukrayna birliklerinin Kursk bölgesinin bir kısmını işgal ettiği sürece Rusya’nın müzakerelere yanaşmayacağı yönündeki ifadeyi doğruladı.
Sözcü “Bu, devlet başkanımızın barış girişimindeki temel şartıdır. Evet, Rus topraklarından çekilme. Yani yeni bölgeler de dahil,” diye ekledi.
- Rusya ve Ukrayna, enerji altyapısı tesislerine karşı karşılıklı saldırıların sona erdirilmesi konusunda istişareler yürütüyor. Konu hakkında bilgi sahibi kaynaklara atıfta bulunan Financial Times gazetesinin haberine göre diyalogda arabulucu rolünü Katar üstlendi.
Financial Times'ın kaynakları, sınır bölgesindeki Kursk Oblastı’nda Ukrayna askerleri bulunduğu sürece Moskova'nın böyle bir anlaşmayı kabul etmesinin pek olası olmadığını görüşünde. Benzer müzakereler ağustos ayında yapılmış, ancak Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin Rusya bölgesine yaptığı saldırı nedeniyle yarıda kesilmişti.
Ancak istişarelere katılan üst düzey bir Ukraynalı yetkiliye göre, Moskova ve Kiev, son haftalarda istihbarat servislerinin vardığı bir anlaşma çerçevesinde birbirlerinin enerji altyapısına yönelik saldırıların sıklığını azaltmış durumda. Bununla birlikte, FT'nin kaynağı, Kiev'in Rusya’daki rafineriler de dahil olmak üzere hedeflere saldırmaya devam etmeyi planladığını söyledi. Makalede, kış öncesinde enerji tesislerine yönelik potansiyel bir anlaşmanın Ukrayna için özel bir öneme sahip olduğu belirtiliyor. Ağustos ayı sonunda Ukrayna Enerji Bakanı Herman Galuşçenko, ülkenin muhtemelen "tarihin en zor kışı" ile karşı karşıya olduğunu söylemişti.
Daha önce Türkiye’nin, enerji ve nükleer enerji tesislerine saldırılmaması ve Karadeniz'deki ticaret gemilerinin korunması yönünde bir teklif sunduğunu belirten Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu, Rusya'nın bu teklife olumlu yanıt verdiğini ifade etmişti. Ancak Şoygu'ya göre Ukrayna bu öneriyi kabul etmedi. Peskov ise bu görüşmelere dair "kesin bir anlaşmaya varılmadığını" vurguladı ve mevcut durumda böyle bir anlaşmanın pek mümkün olmadığını belirtti. Financial Times ayrıca geçen yıl Kiev ve Moskova arasında karşılıklı enerji tesislerine saldırmama yönünde bir "sessiz anlaşma" sağlandığını, ancak petrol rafinerilerine yapılan drone saldırıları nedeniyle bu anlaşmanın ihlal edildiğini yazdı.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, ABD'yi bilgiye erişim özgürlüğü ve medya çoğulculuğunu sağlama konusundaki yükümlülüklerini ihlal etmekle suçladı. Zaharova, bu açıklamayı İzvestiya gazetesi çekim ekibinin gözaltına alınması sonrasında yaptı. Sözcü, Amerikan makamlarının keyfi tutumuna karşı Moskova'nın "uygun bir tepki" vereceğini söyledi.
- Moskova'daki Şeremetyevo Havalimanı'nda bu sabah yürürlüğe konan kısıtlamalar kaldırıldı. Havalimanı, güvenlik gerekçesiyle 04:37 ile 05:20 saatleri arasında uçuş kabul etmemiş ve göndermedi. İlgili açıklama sivil havacılık kurumu Rosaviatsiya'dan geldi.
Öte yandan, Antalya'ya uçan bir uçak, kalkıştan kısa süre sonra arıza bildirerek Şeremetyevo'ya geri döndü. Açıklama Şeremetyevo Havalimanı basın servisi tarafından yapıldı.
Kaptanın kabin basıncı göstergesinin çalışması nedeniyle kalkış yapılan havalimanına geri dönme kararı aldığı, inişin acil bir durum teşkil etmediği vurgulandı. Uçuş yedek bir uçakla gerçekleştirilecek.
- Çelyabinsk Oblastı'ndaki Korkino'nun belediye başkanı Natalya Loşinina istifa etti. Loşinina, Telegram kanalında yaptığı açıklamada, kentin yönetiminin çok uzun zamandır var olan "çingene sorunu"nu hiçbir zaman gizlemediğini yazdı. Belediye Başkanı 2019'dan itibaren bu konuda tüm mümkün olan mercilere çok sayıda başvuru yapıldığını, denetimler ve görüşmeler düzenlendiğini söyledi. Loşinina bu çalışmaların sonucu olarak belediye yönetiminin çingenelere karşı ayrımcılık yapmakla suçlandığını, ve kayınpederinin mezarının birkaç kez tahrip edilğini dile getirdi. Şehirde bir kadın taksicinin ölmesi sonucunda kitlesel olaylar yaşanmıştı.
- The Economist'in "Ukrayna artık kazanma değil hayatta kalma mücadelesi veriyor" başlıklı haberine göre, ABD artık Ukrayna'ya ciddi riskler almadan askeri yardım sağlayamayacak durumda. Bir ABD yetkilisinin açıklamalarına dayanan haberde, "ABD’nin Ukrayna'ya verebilecek çok az şeyinin kaldığı ve başka yerlerde ciddi riskler almadan yardım yapamayacağı" ifade edildi. Ukrayna ordusu bazı bölgelerde direniş gösterse de, Rus güçlerinin kuzeyde Kupyansk’ta Ukrayna savunmasını ikiye böldüğü, doğuda ise altı aylık bir çabanın ardından Severksiy Donets Nehri’ni geçtiği bildirildi. Güneyde Rusya, Ugleder çevresinde stratejik yükseklikleri ele geçirirken, Kura hovo’ya iki koldan saldırıyor. Haberde, Ukrayna’nın ordusunun azalan insan gücü ve yüksek kayıplar nedeniyle giderek zayıfladığı vurgulanıyor.
- Pentagon sözcüsü Tümgeneral Pat Ryder, Kuzey Kore’ye ait birkaç bin kişilik bir askeri birliğin Rusya’nın Kursk bölgesine doğru ilerlediğini ve küçük bir kısmının bölgeye ulaştığını belirtti. Ryder, ilk işaretlerin Rusya’nın bu birlikleri piyade olarak kullanmayı planladığını ve onları Ukrayna güçlerine karşı savaşlarda veya savaş destek görevlerinde değerlendireceğini ifade etti.
- ABD Başkanı Joe Biden, Kuzey Kore birliklerinin Rusya’nın Kursk bölgesine gönderildiği yönündeki haberlerle ilgili endişesini dile getirdi. Biden, bu birliklerin Ukrayna topraklarına geçmesi durumunda Ukrayna’nın karşılık vermesi gerektiğini belirterek, "Eğer Ukrayna sınırını geçerlerse, evet," dedi.
- Ukrayna’da izinsiz birlik terk etme, firar ve emirlerin yerine getirilmemesi vakalarının sayısında artış gözlemleniyor. Ukrayna Yüksek Mahkemesi Başkanı Stanislav Kravçenko, kesin rakamları henüz analiz etmediklerini ancak birlik terk etme vakalarında önemli bir artış eğilimi olduğunu belirtti. Kravçenko, durumun "tehdit edici" bir hal aldığını ifade etti.
- Ukrayna'nın enerji operatörü Ukrenergo’nun başkanı Aleksey Breht, "kış aylarında en kötü senaryoda bile elektrik kesintilerinin sekiz saati aşmayacağını" açıkladı. Breht, Ukrenergo'nun birkaç senaryoya hazırlandığını, en kötü durumda elektrik kesintileri iki sıra halinde uygulanacak ve her bir kesinti sekiz saatten uzun olmayacak. Eylül ayında Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Rusya'nın saldırıları sonucunda ülkenin enerji sisteminin %80 oranında tahrip olduğunu ve milyonlarca Ukraynalının kış aylarında ısınma sorunuyla karşı karşıya kalabileceğini ifade etmişti.
- Çeçenistan lideri Ramzan Kadırov, dün Gudermes'teki Vladimir Putin adlı özel kuvvetler üniversitesine düzenlenen dron saldırısında "Ukrayna ordusuna mensup esirlerden kayıplar olduğunu" açıkladı. Telegram üzerinden yaptığı paylaşımda Kadırov, üniversitenin çatısının yangın sonucu zarar gördüğünü ancak yangının söndürüldüğünü belirtti. Kadırov, saldırıda Rus tarafında can kaybı olmadığını vurgularken, Ukrayna'nın bu saldırıyla kendi askerlerinin ölümüne sebep olduğunu ifade etti.
- İsviçre, Rusya'nın dondurulmuş varlıklarından elde edilen gelirlerle Ukrayna'ya kredi sağlanmasının mümkün olmadığını açıkladı. İsviçre Ekonomi Devlet Sekreterliği (SECO) Sözcüsü Fabian Mayenfisch, dondurulmuş Rus varlıklarından beklenmedik bir gelir elde edilmediğini ve bu varlıkların merkezi menkul kıymet saklama kuruluşlarında değil, ticari bankalarda likit varlıklar olarak muhafaza edildiğini belirtti.
29 Ekim Salı
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kremlin'deki durum merkezinden videoyla bağlantı kurarak stratejik nükleer caydırıcılık güçlerinin füze atış tatbikatını gerçekleştirdi. Putin, jeopolitik gerilimler ve Rusya'ya yönelik yeni dış tehditlerin arttığı bir dönemde, modern ve her an kullanıma hazır stratejik güçlere sahip olmanın önemine vurgu yaptı. Ancak nükleer silah kullanımının, ülkenin güvenliğini sağlamanın son çarelerinden biri olduğunu belirtti. Devlet başkanı "Rusya, nükleer silah kullanımının güvenliği sağlamanın son ve istisnai bir önlem olduğu yönündeki temel duruşunu teyit etmektedir." şeklinde konuştu.
Putin, "Öte yandan, ‘nükleer üçleme'nin hâlâ ülkemizin egemenliğinin ve güvenliğinin sağlam garantörü olmaya devam ettiğini, stratejik caydırıcılık görevlerini yerine getirmeye imkân sağladığını ve küresel istikrarın objektif unsurları olan nükleer denge ile güç dengesi oluşturmaya yardımcı olduğunu iyi anlıyoruz," diye ekledi.
(Stratejik bombardıman uçakları, yere kurulu füzeler ve balistik füze denizaltıları nükleer üçlemeyi meydana getiriyor.)
- Çeçenistan lideri Ramzan Kadırov, Gudermes'teki Rusya Özel Kuvvetler Üniversitesi’ne yönelik saldırıya karşılık düşmanlara "hayal bile edemeyecekleri bir misilleme" yapacaklarını söyledi. Kadırov, cephedeki tüm komutanlara Ukrayna Silahlı Kuvvetleri askerlerini esir almamaları yönünde talimat verdiğini açıkladı.
Kadırov gazetecilere yaptığı açıklamada, "Bize saldırdılar, biz yok edeceğiz. Yakın gelecekte, hayallerinde bile göremeyecekleri bir misilleme yapacağız. Bizimle şaka yapılmasına izin vermeyeceğiz. Bugün cephede bulunan tüm komutanlara talimat verdim: Esir almadan yok edin ve mücadeleyi %100 daha da artırın. Böylece, Çeçenlerin askeri kabiliyetlerini nasıl geliştirebileceklerini anlasınlar," dedi.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Alman savunma şirketi Rheinmetall'in Ukrayna'daki fabrikasının Rus ordusu için meşru bir hedef olacağını açıkladı. Tesiste üretimin başladığı 26 Ekim'de duyurulmuştu.
Bir basın toplantısında Peskov'a, Rheinmetall fabrikasının Ukrayna'daki diğer savunma tesisleri gibi bir askeri hedef olup olmayacağı soruldu. Sözcü "Tabii ki evet," yanıtını verdi.
Yıl sonuna kadar, Ukrayna'daki Rheinmetall fabrikasında ilk Lynx zırhlı muharebe araçlarının üretilmesi planlanıyor. Tesisin tam konumu bilinmiyor.
- The New York Times’ın haberine göre, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin "zafer planı"nın gizli maddelerinden biri Tomahawk seyir füzelerinin teminini içeriyor.
Zelenskiy, 16 Ekim’de zafer planını Ukrayna parlamentosu Verhovna Rada’ya sunmuştu. Planda yer alan beş maddeden biri, Ukrayna'da "kapsamlı bir nükleer olmayan stratejik caydırıcı paket" konuşlandırılmasıydı. NYT kaynaklarına göre bu maddenin gizli kısmında Tomahawk füzelerinin temini talebi bulunuyordu, ancak ABD bunu "tamamen olanaksız bir istek" olarak değerlendirdi.
- Krasnodar Bölge Mahkemesi, Krasnodar denizaltısının eski komutanı Stanislav Rjitski'nin öldürülmesi ve yasa dışı silah bulundurma, ayrıca vatana ihanet suçlarından hüküm giyen Ukrayna ve Rusya vatandaşı Sergey Denisenko'yla ilgili kararını açıkladı. Mahkeme, sanığa sıkı güvenlikli bir hapishanede 25 yıl hapis cezası verdiğini bildirdi.
- Auchan hipermarket zinciri, yeni bir ticari marka tescili için Rusya Patent Ofisi'ne başvurdu. Daha önce basında, şirketin mağaza zincirini satmayı planladığı ve bir alıcı bulduğu yazılmıştı.
- Rusya Devlet Duması, Rusya’nın göç yasalarını daha da sıkılaştırdı. Yasa dışı göçün organizasyonuna yönelik cezalar artırıldı. Artık göçmenin yasadışı statüsü, Rusya’da işlenen suçlarda ağırlaştırıcı bir unsur olarak kabul edilecek. Milletvekilleri, yasayı ikinci ve son okuma turunda kabul etti. Yasa, organize bir grup tarafından yapılan yasadışı göç organizasyonunu ağır suç kategorisine dahil ediyor. Kommersant'ın aktardığına göre inisiyatif, sekiz ila 15 yıl arasında hapis ve 3 milyon ila 5 milyon ruble arasında para cezası öngörüyor.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Rusya birliklerinin Donetsk'te yer alan Katerinovka, Gornyak ve Dobrovolye yerleşimlerini ele geçirdiğini bildirdi.
Katerinovka ve Dobrovolye köyleri (Ukrayna bu köyü Bohoyavlenka olarak yeniden adlandırmıştı), Kurakhovo’nun güneyinde, Gornyak şehri ise kuzeydoğusunda yer almakta. RBC gazetesi Gornyak üzerinden, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri için önemli bir demiryolu hattının geçtiğini ve şehir sınırları içinde birkaç maden ve atık yığını bulunduğunu yazıyor. Gornyak, Donbas’taki en yüksek noktalardan biri. Çatışmalar başlamadan önce burada 11 binden fazla kişi yaşıyordu.
- Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov Gürcistan'la ilgili ABD ve Avrupa Birliği'nden "tamamen üstten bakan açıklamalar" gördüklerini söyledi. RBC'nın sorusunu yanıtlayan Peskov, "Pratikte Gürcistan yönetimine ültimatom veriliyor. Bu, elbette, devletler arası ilişkilerin normlarına aykırı, son derece çirkin bir tutum ve bu tür yaklaşımlar sona erdirilmeli," şeklinde konuştu. Peskov, Rusya'nın Gürcistan'ın iç işlerine müdahale etmeyeceğini de sözlerine ekledi.
- The Wall Street Journal’a göre, dünyada çatışmaların artması ve Orta Doğu’daki savaşın yoğunlaşmasıyla birlikte ABD ordusu hava savunma füzesi sıkıntısıyla karşılaşabilir. Gazetenin kaynakları ve analistler, ABD'nin üretimi genişletme konusunda yaşadığı zorluklara değindi.
Haberde örnek olarak denizden havaya Standard füzeleri verildi. Amerikan ordusu, bu füzeleri İsrail’i İran’ın füze saldırılarından ve Kızıldeniz’de Husiler’in gemilere yönelik saldırılarından korumak için kullanıyor. İsrail ile Hamas arasındaki savaşın Ekim 2023’te başlamasından bu yana ABD’nin 100’den fazla Standard füzesi fırlattığı belirtiliyor.
- ABD Hazine Bakanlığı, Çin tarafından askeri alanda kullanılabilecek teknolojilere yönelik Amerikan yatırımlarını sınırlayan kurallar yayınladı. Bu, yarı iletkenler ve mikroelektronik, kuantum bilgi teknolojileri ve yapay zeka alanlarını kapsıyor. ABD vatandaşları, bu tür işlemler hakkında Hazine Bakanlığı’nı bilgilendirmek zorunda olacak. Yeni düzenlemeler 2 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girecek. (Kommersant)
- Finlandiya yetkilileri, "Rus devletine ait varlıklara el koyma konusunda geniş çaplı bir operasyon" başlattı. Yerel gazete Helsingin Sanomat'ın haberine göre, ülkede Rusya’ya ait beş gayrimenkul el konulmuş durumda.
El konulan mülkler arasında Helsinki’nin merkezi bölgesi Töölö’de bir konut ve Lauttasaari’de bir ofis binası ile Aland Adaları’nda üç mülk yer alıyor. El koyma işleminin, Ukraynalı Naftogaz’ın, Kırım’da kaybedilen varlıklar için Rusya’dan 5 milyar dolar tahsil edilmesi talebi çerçevesinde başlattığı dava kapsamında gerçekleştirildiği belirtildi.
- Çeçenistan'da bulunan ve Vladimir Putin'in adını taşıyan Rusya Özel Kuvvetler Üniversitesi, insansız hava aracı (İHA) saldırısına uğradı. Bölge lideri Ramzan Kadırov’un bildirdiğine göre, Gudermes’te bulunan üniversitenin çatısında çıkan yangın kısa sürede söndürüldü, olayda yaralanan olmadı. Kommersant'ın haberine göre Kadirov, saldırıda kaç İHA'nın kullanıldığını belirtmedi ancak olayın faillerinin tespit edilmesi için soruşturma başlatıldığını açıkladı. Kadırov ayrıca, İHA saldırısının üniversitenin faaliyetlerini durdurmadığını ve tüm hizmetlerin normal seyrinde devam ettiğini belirtti. 2013 yılında Kadırov’un girişimiyle kurulan Rusya Özel Kuvvetler Üniversitesi, Rusya'da özel kuvvetler eğitimi veren tek özel eğitim kurumu olma özelliğine sahip. 400 hektarlık bir alanda kurulu olan üniversite, Çeçenya’da İHA saldırısına hedef olan ilk yer oldu. (Fotoğraf: Kommersant)
- Kuzey Kore askerlerinin Kursk'a askeri operasyona Rusya saflarında katılmaya yollandığı haberleri yoğunlaşırken, Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, Moskova ve Pyongyang arasındaki askeri iş birliğinin küresel güvenlik için ciddi bir tehdit oluşturduğunu ve "karşılık verimesi gerektiğini" söyled. Bakanlar Kurulu toplantısında yaptığı açıklamada Yoon, Kuzey Kore’nin yalnızca Rusya’ya silah sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda asker de gönderdiğini savundu. Güney Kore istihbaratı daha önce Kuzey Kore’nin Rusya’ya binlerce asker, hatta elit özel kuvvetler gönderdiğini bildirmişti. ABD ise 10 bin Kuzey Kore askerinin Rusya’ya geldiğini ve Ukrayna ile savaşa katılmadan önce eğitim aldıklarını iddia etti.
Yoon Suk Yeol, "yasa dışı" diye nitelediği bu askeri iş birliğinin uluslararası güvenlik için ciddi bir tehdit oluşturduğunu savunarak "Bu durumu dikkatle analiz etmeli ve gereken karşı önlemleri hazırlamalıyız" dedi.
- ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü Sabrina Singh, Kuzey Kore askerlerinin Rusya saflarında Ukrayna ile çatışmalara katılması halinde Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin Amerikan silahlarını bu askerlere karşı kullanımı konusunda herhangi bir kısıtlama olmayacağını açıkladı. Singh, Kuzey Kore askerlerinin cephe hattına ilerlemesi durumunda "savaşın aktif bir katılımcısı" olarak kabul edileceklerini belirtti. Pentagon’un diddiasına göre Kuzey Kore, Rusya’ya 10 bin asker gönderdi ve bu güçlerin bir kısmı Ukrayna sınırına yakın bölgelere taşınmış durumda. Singh, Kuzey Kore birliklerinin çatışmalara katılmasının "Putin'in artan çaresizliğini" göstereceğini ve Rus ordusunun beklenenden daha fazla sorun yaşadığını kanıtlayacağını savundu.
- ABD Başkanı Joe Biden, Kuzey Kore’nin Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşına asker gönderdiği yönündeki bilgilere ilişkin olarak, “Bu çok tehlikeli, çok tehlikeli,” şeklinde değerlendirmede bulundu. Biden, bu yorumu başkanlık seçimlerinde oy kullandıktan sonra gazetecilerin sorularını yanıtlarken yaptı.
- NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, "Kuzey Kore askerlerinin Rusya’nın Kursk bölgesinde bulunduğunun doğruladığını" söyledi.
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri (USK), Kuzey Kore askerlerinin yakın zamanda savaş alanında görüleceği konusunda Ukraynalı askerlere uyarılarda bulundu. *The New York Times*'ın haberine göre, USK komutanları askerlerini bu gelişme hakkında bilgilendirdi ve olası iletişim için bir Ukrayna-Korece konuşma kılavuzu hazırladı. Bu kılavuzun amacı, Ukraynalı askerlerin Kuzey Kore askerlerine teslim olmaları için çağrıda bulunabilmelerini sağlamak.
Ukrayna ve Güney Kore istihbaratlarına göre, ekim ayında Kuzey Kore askerlerinin Rusya'ya gönderileceği yönünde bilgiler elde edilmişti. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, 28 Ekim’de yaptığı açıklamada, Kuzey Kore askerlerinin Kursk bölgesine sevk edilmesini "önemli bir tırmanış" ve "savaşın tehlikeli bir şekilde genişlemesi" olarak nitelendirdi. Moskova ise bu iddiaları "temelsiz söylentiler" olarak reddederken, Pyongyang bu iddiaları "asılsız klişe dedikodular" olarak değerlendirdi.
- Güney Kore resmi haber ajansı Yonhap'ın istihbarat yetkililerine dayandırdığı iddiaya göre, Kuzey Kore, Rusya’nın teknolojik desteğiyle yeni bir askeri uydu fırlatmaya hazırlanıyor.
- Kuzey Kore Dışişleri Bakanı Choe Son Hui, altı hafta içinde ikinci kez Rusya'ya ziyarette bulunuyor. Devlet medyası KCNA’ya göre, Choe'nin liderliğindeki heyet pazartesi günü resmi bir ziyaret için Moskova’ya hareket etti. Rusya’nın Pyongyang Büyükelçiliği tarafından yapılan açıklamada, Kuzey Kore Dışişleri Bakanı’nın ziyaretinin, iki ülke liderleri arasında Haziran 2024 zirvesinde varılan iş birliğini güçlendirme anlaşması kapsamında stratejik bir diyalog çerçevesinde gerçekleştiği belirtildi.
- Güney Kore’de yaşayan yaklaşık 200 Kuzey Koreli mülteci, Rusya’ya Kuzey Kore askerlerinin gönderildiği iddialarının ardından, Ukrayna’ya giderek psikolojik savaş yürütme kararı aldı. *South China Morning Post* gazetesinin haberine göre, yedi ila on yıl arasında askeri deneyime sahip olan bu grup, Kuzey Kore askerleri hakkındaki bilgilerini kullanarak, Rusya’ya destek için gönderildiği öne sürülen Kuzey Kore güçlerinin moralini bozmayı hedefliyor. 69 yaşındaki eski asker An Chang-il, "Biz, Kuzey Kore'nin askeri kültürünü ve psikolojik durumunu herkesten daha iyi anlayan gazileriz" diyerek grubun motivasyonunu açıkladı. Mülteciler, Kuzey Kore askerlerini etkilemek ve zayıflatmak için Ukrayna’ya gitmeye hazır olduklarını ifade etti.
- Dün gece saat 3 civarında Harkov’a düzenlenen hava saldırısında üç kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Belediye Başkanı İgor Terehov, saldırı sonucu Osnovyanskiy bölgesinde iki evin tamamen yıkıldığını ve yaklaşık 20 evin hasar gördüğünü bildirdi. Kurtarma ekiplerinin hala enkaz altında kalan insanlara ulaşmak için çalışmalarını sürdürdüğü beirtildi. Kiev'e düzenlenen gece saldırısında ise, Solomenskiy bölgesinde insansız hava aracı enkazlarının düşmesi sonucu yangın çıktı.
- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan "Rusya-Ukrayna arasındaki savaştan ülkemizi uzak da tutsak ekonomik yansımalarından tamamen uzakta tutamadık. Bu tablo üzülerek söylüyorum enflasyonu fırsata tahvil eden rantçıların ellerini ovuşturmalarına yol açmıştır" dedi.
"Türkiye'nin coğrafi konumuna, hedeflerine, beşeri, tarihi ve ticari bağlarına uygun şekilde 360 derecelik bir perspektif ile dış politikamızı icra ediyoruz. Batı ile ilişkilerimizi güçlendirirken Doğu'ya da sırtımızı dönmüyoruz. Türkiye'nin çıkarı neyse oraya gidiyor, menfaati neyi gerektiriyorsa o yönde iş birliklerimizi geliştiriyoruz. Biz makas değiştirmiyoruz. Bilakis, Türkiye merkezli bir anlayışla değişen küresel sistemde hak ettiğimiz yeri almaya çalışıyoruz" diyen Erdoğan BRICS zirvesi ile igili şu değerendirmeyi yaptı:
"10. BRICS zirvesine İİT Başkanı Dönem Başkanı sıfatıyla iştirak etmiştik. Son zirveye de Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Sayın Putin'in davetine icabetle katıldık. Ülkemizin bölgesel meselelerle ilgili vicdanlı ve ilkeli duruşunu muhataplarımıza anlatma fırsatı bulduk. Zirve marşında liderlerle ikili görüşmelerim oldu. BRICS platformunda yer alan ülkelerle ciddi iş birliği potansiyeline sahip olduğumuz kanaatindeyim.
Dünya'nın en büyük ilk 10 ekonomisi arasında yer alan, ülkemiz için önemli fırsatlar sunan BRICS ile ilişkilerimizi ilerletmenin ülkemizin faydasına olacağına inanıyoruz. Ana politika Türkiye eksenidir. BRICS'le ilişkilerimizi ilerletmenin Türkiye'nin faydasına olacağına inanıyoruz. BRICS mevcut angajmanlarımızın alternatifi değildir, olamaz."
- Rusya'nın Bryansk bölgesinde bir sabotaj grubunun sınırı geçme girişimi Federal Güvenlik Servisi (FSB) tarafından engellendi. FSB'den yapılan açıklamaya göre, Klimitovskiy bölgesinde sınırı geçmeye çalışan sabotaj ve keşif grubuna yönelik müdahalede, dört sabotajcı etkisiz hale getirildi. Saldırının, sınır muhafızları, askeri birlikler ve Rosgvardiya güçlerinin ortak çalışmasıyla engellendiği bildirildi. Çatışmanın ardından geri çekilmeye çalışan grubun kalıntıları ise roket ve topçu ateşiyle hedef alındı ve daha fazla kayıp verdikleri belirtildi. Bryansk bölgesi valisi, bir gün önce de sınır ihlali girişimine dair bilgi paylaşmıştı.
- Donald Trump, yeniden başkan seçilmesi halinde Ukrayna’daki çatışmayı hızlı bir şekilde çözmeyi planlıyor. Financial Times’ın haberine göre, Trump’ın ekibi bu çözüm için mevcut Minsk anlaşmalarını yeniden gözden geçirmeyi ve Ukrayna'nın NATO üyeliği meselesini askıya almayı öneriyor. Bu plana göre, NATO veya BM barış güçleri yerine Avrupa ülkelerine ait birlikler, anlaşmanın uygulanmasını gözlemleyecek. Böylece ABD'nin çatışmaya daha fazla mali kaynak ayırması önlenecek ve masrafları Avrupa karşılayacak.
Trump’ın danışmanlarından Fred Fleitz, Ukrayna’nın toprak taleplerinden vazgeçmeden mevcut çatışma hattı üzerinde bir ateşkes sağlanmasını önerdi. Trump’ın ekibine göre, bu planla birlikte Ukrayna, NATO üyeliğini askıya alarak Rusya'yı masaya çekebilir ve ABD, Kiev’e silah yardımlarını sadece barış görüşmeleri başlaması halinde sürdürecek. Ancak Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenski’nin ekibi, bu planı eleştirerek, Rusya’nın Ukrayna topraklarını işgal ettiği ve uluslararası hukuku ihlal ettiği gerekçesiyle böyle bir dondurma planına sıcak bakmadığını belirtti.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, bazı Batılı liderlerin Ukrayna’ya NATO’ya katılım daveti yapmaktan kaçındığını belirtti. Zelenskiy, davetle tam üyeliğin farklı şeyler olduğunu, ancak Batılı liderlerin bu iki kavramı karıştırarak Ukrayna’ya aslında dolaylı bir “hayır” cevabı verdiklerini söyledi. Kiev'in NATO’ya hemen üye olmak gibi bir talebi olmadığını, çatışmalar sona erene kadar beklemeye hazır olduklarını ifade etti.
Zelenskiy, NATO davetinin Ukrayna’ya ve tüm Avrupa’ya “jeopolitik bir netlik” sağlayacağını vurgulayarak, bu adımın Moskova ile müzakerelerde Kiev’in pozisyonunu güçlendireceğini belirtti. Zelenskiy, özellikle Almanya başta olmak üzere Avrupa’daki ortaklarıyla bu konuyu çözmek için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğini ekledi.
- Japonya, G7 ülkeleriyle yaptığı anlaşmalar kapsamında, Ukrayna’ya 471,9 milyar yen (yaklaşık 3 milyar dolar) tutarında bir kredi sağlayacak. Bu kredi, Rusya’nın dondurulmuş varlıklarından elde edilen gelirle geri ödenecek. Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) tarafından finanse edilecek olan bu fon, Dünya Bankası’nın Ukrayna’yı desteklemek için kurduğu özel bir fona aktarılacak. Japonya, sağladığı bu kaynağın askeri amaçlar için kullanılmaması konusunda sıkı denetim yapacağını özellikle vurguladı.
- Çeçenistan Müftüsü Salah Mejiyev, Vladimir bölgesindeki okullarda getirilen başörtüsü ve çarşaf yasağının Anayasa’ya aykırı olduğunu belirterek, din ve inanç özgürlüğünün anayasal bir hak olduğunu vurguladı. Mejiyev, yasağın yalnızca İslami kıyafetlere yönelik olmasının endişe verici olduğunu ifade etti ve bu kararın hazırlık aşamasındaki eksikliklerden kaynaklanmasını umduklarını, aksi halde bunun Müslümanlara yönelik kasıtlı bir ayrımcılık ve hak ihlali olacağını söyledi.
- Avrupa Birliği’nin resmi dergisinde yayımlanan karara göre, Ukrayna'nın dondurulmuş Rus varlıklarından sağlanacak 35 milyar avroluk krediyi alabilmesi için ön koşul olarak Avrupa Birliği'nin “demokratik” politikasına uyum göstermesini gerekecek.
RBC'nın aktardığı habere göre Ukrayna bu bağlamda “çok partili parlamenter sistemi ve hukukun üstünlüğünü içeren etkili demokratik mekanizmaları desteklemek ve saygı göstermek, ayrıca azınlıklara mensup kişilerin hakları da dahil olmak üzere insan haklarına saygıyı garanti altına almakla” yükümlü olacak. Belgede bu şartın yalnızca bir ön koşul olduğu vurgulanırken, uyumun Avrupa Komisyonu ve Avrupa Dış Eylem Servisi tarafından denetleneceği belirtiliyor.
Belgede ayrıca “Eğer Komisyon, bu maddenin 1. paragrafında yer alan ön koşulun yerine getirilmediğini veya artık yerine getirilemediğini tespit ederse, MFA kredisinin ödemelerini ve geri ödemesiz desteğin sağlanmasını askıya alacaktır,” ifadelerine yer veriliyor.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ekonomik konularla ilgili bir toplantıda, Temmuz-Eylül aylarında GSYİH büyüme hızında bir yavaşlama olmasına rağmen, Rus ekonomisinin büyümeye devam ettiğini söyledi. Devlet başkanı, ilk sekiz ayın sonunda Rusya GSYİH'sinin %4,2 oranında arttığını ifade etti. Putin ülkenin ekonomik gelişimini etkileyen zorluklar arasında yaptırımları ve “kendi yapısal sınırlamalarını” saydı.
Devlet başkanı, 2024 yılı sonunda GSYİH oranının %3,9 olarak gerçekleşmesinin beklendiğini ve bunun dünya ortalamasının üzerinde olduğunu söyledi.
Putin “Bu yılın ilk sekiz ayında Rusya’da sanayi büyümesi %4,5 oldu. İmalat sektörü %8,1, makine üretimi ise neredeyse %20 arttı,” diye belirtti ve üst üste üç aydır işsizlik oranının %2,4 ile rekor seviyede düşük olduğunu vurguladı.
- Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelensky, Hindistan'ın The Times of India gazetesine verdiği röportajda ülkenin başbakanı Narendra Modi'nin barış görüşmelerinde arabulucu olabileceğini söyledi. Zelenskiy “Başbakan Modi Ukrayna'daki savaşın sona ermesinde etkili olabilir. Bu, onun herhangi bir çatışmadaki büyük değeri." ifadelerini kullandı.
- Ukrayna’da Sıkıyönetim ve seferberliğin 7 Şubat’a kadar uzatılmasını öngören tasarı Zelenskiy tarafından Rada'ya sunuldu. Sıkıyönetim ve genel seferberlik Ukrayna’da 24 Şubat 2022'de ilan edilmiş ve defalarca uzatılmıştı. (BFM)
- NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Kuzey Kore askerlerinin Kursk bölgesinde konuşlandırıldığını teyit edebileceğini söyledi. Rutte'ye göre, Rusya'nın özel operasyon bölgesindeki Kuzey Kore askerlerinin varlığı, Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “artarak çaresizliğe düştüğünün” göstergesi. Güney Kore istihbaratı, Kuzey Kore askerlerinin Rusya'ya gönderildiğini daha önce bildirmişti. Ancak Rusya ve Kuzey Kore bu iddiaları reddediyor. (aktaran RBC)
- Rusya'nın Kuzey Kore askerlerini operasyona dahil ettiği yönündeki iddialara Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'dan yanıt geldi. Lavrov Batılı ülkelerin askerlerinin eğitmen ve paralı asker olarak Ukrayna’da bulunduğunu söyledi.
Lavrov "Batılı askerler Ukrayna’da uzun süredir görev yapıyor, bu NATO ve AB’nin ülkemize karşı yürüttüğü hibrit savaşın bir parçası, ve bunu çok iyi biliyoruz,” şeklinde konuştu.
- Mayıs ayında suikasta uğrayan Slovakya Başbakanı Robert Fico, Standard gazetesine verdiği röportajda, Ekim ayında kendisinin katıldığı bir etkinlikte, Ukrayna konusundaki tutumundan memnun olmayan silahlı bir kişinin gözaltına alındığını belirtti.
- Rusya Savunma Bakanlığı'nın bildirdiğine göre, Rus birlikleri Donetsk'teki Tskurino yerleşim birimini kontrol altına aldı. Bakanlıktan yapılan açıklamada "Bölgedeki 'Merkez' askeri grubuna bağlı birlikler, aktif ve kararlı bir harekât sonucu Tsukurino yerleşimini kurtardı," diye belirtiliyor. Çatışmaların başlamasından önce Tsukurino’nun nüfusu yaklaşık 1,7 bin kişiydi. Köy, Selydove’nin yaklaşık 8 km güneydoğusunda ve Ukrainsk şehrinin 2 km yakınında yer alıyor.
- Rusya Soruşturma Komitesi Başkanı Aleksandr Bastrıkin’in federal devlet hizmeti süresi bir yıl uzatıldı. İlgili karar, Delvet Başkanı Vladimir Putin tarafından imzalandı.
- Vedomosti gazetesi Rusya'da bu yıl bir veya iki bölge başkanının görevden alınabileceğini ileri sürdü. Gazetenin kaynaklara dayandırdığı habere göre, söz konusu bölgeler Rostov ve Komi.
- Norveç Savunma Bakanı Bjørn Arild Gram, ülkesinin Rusya'nın "hibrid faaliyetlerinden" endişe duyduğunu, ancak savunma bakanlığı olarak Rus tarafıyla sınırlı temasları sürdürdüklerini söyledi. (Kommersant)
- Gürcistan Parlamentosu Başkanı ve Gürcü Rüyası partisi milletvekili Şalva Papuaşvili, seçimlerde iktidar partisi lehine usulsüzlük yapıldığı suçlamalarını reddetti. Papuaşvili ayrıca, Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili’nin ülkeyi bölünmeye götüren protestoları organize etmede rol oynadığını iddia etti.
Öte yandan Gürcistan Başbakanı İrakli Kobahidze sçeimden sonraki ilk konuşmasında Avrupa Birliği’ne entegrasyonun önümüzdeki yıllarda ülkenin dış politika açısından en büyük önceliği olmaya devam ettiğini açıkladı.
Avrupa Komisyonu Kobahidze'nin partisinin faaliyetlerini gerekçe göstererek üyelik sürecinin durdurulduğunu açıklamıştı.
- St. Petersburg polisinin kararıyla on bir kişi Rus vatandaşlığından çıkarılacak. RBC'nın haberine göre bu kişilerin tamamı kısa süre önce Rus pasaportu alan kişiler. Gerekçe ise bu kişilerin askerlik kaydı yaptırımamaları olarak gösteriliyor.
- Rusya Savunma Bakanlığı İletişim Genel Müdürlüğü eski başkanı Tümgeneral Aleksandr Ogloblin hakkında Askeri Başsavcılık tarafından büyük çapta rüşvet alma suçlamasıyla ceza davası açıldı. Soruşturmaya göre rüşvet miktarı 10 milyon ruble olarak belirtilirken tümgeneral hakkında tutuklama kararı çıkarıldı. (RBC)
- Ukrayna'dan İHA saldırısı sonucu Voronej bölgesindeki iki sanayi tesisi ve iki konut binasında hasar meydana geldi. Bölge valisi Aleksandr Gusev’in açıklamasına göre, bir sanayi tesisinde İHA düşmesi sonucu yangın çıktı ve yangında bir kişi hafif yaralandı. Yangının, tesisin bir kısmı ile bir depolama alanını etkilediği bildirildi.
Vali Gusev, saldırının ardından bölge hava sahasında yaklaşık on İHA’nın Rusya'nın elektronik harp ve hava savunma sistemleri tarafından etkisiz hale getirildiğini belirtti. Aynı gün, Bryansk ve Belgorod bölgelerinde de İHA saldırıları düzenlendi.
- Rusya'nın Ukrayna sınırındaki Bryansk bölgesinde, Klimitovskiy ilçesindeki Manev köyü yakınlarında sınırı yasa dışı yollarla geçmeye çalışan silahlı bir grup, Rusya Ulusal Muhafızları tarafından engellendi. Olayla ilgili açıklama, Bryansk Valisi Aleksandr Bogomaz tarafından yapıldı. Bölgedeki durumun güvenlik güçlerinin kontrolünde olduğu belirtildi.
Bu teşebbüsten önce Bryansk bölgesi, Ukrayna’ya ait insansız hava araçlarının saldırısına uğradı. Bölgede 15 drone düşürüldü.
Dün de Rusya’nın Kursk bölgesinde Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin yeni bir sınırdan Rusya topraklarına girme girişimi Rus birlikleri tarafından engellenmişti. Resmi açıklamaya göre bu girişim sırasında Rusya'nın "Kuzey" grubuna ait birlikler, Ukrayna askerlerinin karşı saldırısını püskürterek bölgedeki güvenliği sağladı.
Rusya'nın iki ay önce Kursk bölgesine giren Ukrayna askerlerini püskürtme girişimi devam ediyor. Başkan Putin, bögede 2 bin Ukrayna askerinin çembere alındığını duyurmuştu.
- Ukrayna, Rusya ile müzakerelere başlama koşulu olarak Rus birliklerinin 2022 yılı sınırlarına çekilmesini talep ediyor. Ukrayna Devlet Başkanlık Ofisi Başkanı Andriy Yermak, bu sınırların kabul edilmesi gerektiğini vurgularken, Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy'nin hiçbir zaman toprak tavizi vermeyi kabul etmediğini belirtti. Yermak, müzakerelerin ancak ilk çatışmanın yaşandığı tarihten önceki sınırlara dönüldüğünde başlayabileceğini, nihai hedeflerinin ise 1991 sınırlarına geri dönmek olduğunu ifade etti.
- Amerikan haber portalı U.S. News and World Report, Rusya ordusunu dünyanın en güçlü ordusu olarak derecelendirdi. Listenin ikinci sırasında ABD, üçüncü sırada ise İsrail yer aldı. Çin ve Güney Kore orduları dördüncü ve beşinci sıralarda bulunurken, İran, İngiltere, Ukrayna, Almanya ve Türkiye'nin orduları da ilk on sıraya girdi.
Bu askeri güç değerlendirmesi, US News'in en iyi ülkeler sıralamasının bir parçası olarak yapıldı. Genel sıralamada 36. sırada olan Rusya, ordu gücü açısından listenin zirvesinde yer aldı. En iyi ülkeler sıralamasında ilk üçte İsviçre, Japonya ve ABD bulunuyor.
- Başkan Putin, Batı’nın Ukrayna’ya uzun menzilli silah desteği sağlaması ve bu silahların Rusya’nın iç bölgelerine yönelik saldırılarda kullanılması durumunda Rusya’nın anında sert karşılık vereceğini söyledi. Başkan, Rusya Savunma Bakanlığı’nın çeşitli yanıt seçenekleri sunduğunu, ancak detayları paylaşmak için henüz erken olduğunu ifade etti.
- The Washington Post gazetesinin haberine göre, Avrupa’nın Ukrayna’ya sağladığı desteği sürdürmesinin önünde bir dizi engel bulunuyor. Toplumların desteğinde azalma, Kiev'e karşı çıkan sağ partilerin güçlenmesi ve Donald Trump’ın ABD başkanlığına yeniden seçilme olasılığı bu desteği tehdit eden unsurlar arasında yer alıyor. Örneğin, bir tank ABD tarafından sağlansa bile, ABD'nin lojistik sürece dahil olmaması nedeniyle, tankın Ukrayna'ya ulaşmaması gibi riskler oluşabileceği belirtiliyor.
- Litvanya’dak dün yapılan parlamento seçimlerinin ikinci tur sonuçlarına göre, muhalefetteki Litvanya Sosyal Demokrat Partisi seçimi kazandı.
- Alman savunma sanayi şirketi Rheinmetall, Ukrayna’da bir dizi stratejik savunma üretim tesisini hayata geçirdiğini duyurdu. Rheinmetall CEO’su Armin Papperger, Ukrayna’da şu anda faaliyette olan bir üretim tesisi ve bir hizmet merkezinin yıl sonuna kadar Lynx piyade savaş araçları üretileceğimi söyledi. Papperger ayrıca barut ve mühimmat fabrikalarının yanı sıra hava savunma sistemleri üretimi için çalışmaların sürdüğünü kaydetti.
- Rusya'nın eski Başbakan Yardımcısı Arkadiy Dvorkoviç, mevcut ekonomik krizin Rusya tarihindeki en zorlu kriz olmadığını belirtti. Ona göre, en ağır kriz 1990'ların başında yaşandı ve ekonomide yaklaşık %60'lık bir çöküşe neden oldu. 2008-2009 küresel mali krizi de ciddi etkiler bıraktı, ancak Dvorkoviç’e göre bugünkü kriz, jeopolitik sorunlar çözüldüğü takdirde birkaç yıl içinde toparlanabilir.
Dvorkoviç, mevcut koşullarda Rusya'nın yatırımcılar için cazip ortamlar yaratmasının önemini vurguladı ve şu an dış yatırım olmadan ilerlemek gerektiğini söyledi. Ayrıca, yaptırımların ülke ekonomisi için olumlu bir katkı sağladığını düşünmediğini belirtti ve bunun, dünya ekonomisine zarar verdiğini ifade etti.
27 Ekim Pazar
- Resmi açıklamaya göre Gürcistan’da yapılan parlamento seçimlerinde iktidardaki "Gürcü Rüyası" partisi, oyların %90,42’sinin sayılmasının ardından %54,26 oy oranına ulaştı. Merkezi Seçim Komisyonu’nun verilerine göre, bu sonuç partinin seçimlerde büyük bir üstünlük sağladığını gösteriyor. 12 yıldır ülkeyi yöneten iktidar partisi Rusya ile iyi ilişkilerden yana tavır alırken, Batı ile ilişkileri ise kopma noktasına gidiyor.
Seçimlerde ikinci sırada %10,80 oyla muhalefet bloğu "Değişim Koalisyonu" yer aldı. Üçüncü sırada ise %10,04 oy oranıyla eski Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili’nin kurucusu olduğu "Birlik – Ulusal Hareket" bulunuyor. Parlamento barajını geçen diğer partiler arasında "Güçlü Gürcistan" (%8,7) ve "Gürcistan İçin" (%7,73) bulunuyor. Ancak geri kalan partiler %5’lik barajı aşamadı.
Saakaşvili'nin pastisinin liderlerinden Tina Bokuçava, "Gürcü Rüyası"nı seçim sonuçlarını manipüle etmekle suçlayarak, “Gürcü halkının zaferini çaldılar” dedi. Bokuçava, partisi adına seçim sonuçlarını tanımadıklarını açıkladı ve bu sonuçların meşru olmadığını savundu. Medyada muhaefetin yaygın protesto gösterilerine hazırlandığı haberleri öne çıkıyor.
- Donald Trump, ülkenin en popüler podcast yayıncılarından Joe Rogan’a üç saatlik bir röportaj verdi. Ukrayna savaşı hakkında da konuşan Trump, Putin’in kendisi başkan olsaydı asla Ukrayna’ya saldırmayacağını iddia etti. Trump, “Vladimir’e, ‘Oraya girmeyeceksin’ dedim. O dönemde onunla sürekli konuşuyordum” dedi.
Trump, Putin ile olan konuşmalarının içeriğine dair ayrıntı vermekten kaçınarak, bunun doğru olmayacağını belirtti ve "Bir gün bu konuşmayı o (Putin) kendisi sana anlatır" ifadelerini kullandı. Trump ayrıca, Putin’in Ukrayna’ya saldırma kararında Biden’a duyduğu saygı eksikliğinin önemli bir faktör olduğunu savundu. Beyaz Saray daha önce Trump’ı otokrat liderlere, özellikle de Putin’e sempati duymakla suçlamıştı.
- NASA Başkanı Bill Nelson, The Wall Street Journal'ın Elon Musk ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında "düzenli temaslar olduğu" yolundaki habere ilişkin bir soruşturma açılması çağrısında bulundu. CNN'e göre, Nelson, Musk'ın Starlink projesinin ABD'nin ulusal güvenliğine etkilerinden endişe duyduğunu belirtti. WSJ'nin haberinde, Musk ve Putin'in kişisel, ticari ve jeopolitik konuları tartıştığı iddia edildi, hatta Putin’in, Çin lideri Şi Cinping'e bir jest olarak Musk'tan Starlink'i Tayvan'da aktif hale getirmemesini rica ettiği öne sürüldü.
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, WSJ'nin bu iddialarını yalanlayarak, Putin ve Musk arasında 2022 öncesinde sadece bir kez görüşme gerçekleştiğini belirtti. Peskov, bu görüşmenin daha çok teknolojik gelişmeler üzerine bir tanışma sohbeti olduğunu ifade etti ve WSJ'nin haberini "ABD'deki seçim mücadelesinde yapılan siyasi bir manevra" olarak değerlendirdi.
- Başkan Zelenskiy, yabancıların ve vatandaşlığı olmayan kişilerin Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nde (VSU) subay olarak görev yapmalarına olanak tanıyan bir yasayı onayladı. Bu yeni düzenlemeyle, yabancı gönüllüler VSU, Ulusal Muhafızlar ve Devlet Ulaşım Güvenlik Servisi ile sözleşme imzalayabilecek ve subay pozisyonlarına atanabilecek. Bu yasayla birlikte, Ukrayna ordusuna katılmak isteyen yabancı gönüllüler için özel bir Yabancı Askeri Personel Alım Merkezi kurulacak.
- G7 ülkelerinin maliye bakanları, Rusya’ya yönelik petrol taban fiyatı uygulamasının sık sık ihlal edildiğini kabul eden bir açıklama yayınladı. Taban fiyat mekanizması, Rusya’nın petrol gelirlerini sınırlandırmayı amaçlarken, küresel pazarda yakıt kıtlığı oluşmamasını sağlamak için geliştirilmişti. Ancak, 60 dolarlık varil fiyatı sınırının aşıldığı, hem denetim eksiklikleri hem de Rusya'nın “gölge filo” olarak adlandırılan alternatif tanker ağları sayesinde bu kısıtlamaları ihlal ettiği belirtildi. G7 bakanları, bu ihlallere karşı yeni önlemler alacaklarını belirtti.
- RIA ajansına bir kaynağın verdiği bilgiye göre, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapacağı görüşmenin başında, "medya temsilcilerinin olmamasını" talep etti. Bu talep, görüşmenin kamuoyuna geniş şekilde yansımasını önlemeye yönelik olarak yapıldı. Kremlin, bu görüşmeden sonra kısa bir açıklama yaparken, Guterres’in ofisi daha ayrıntılı bir basın bülteni yayınladı. Kazan’daki BRICS zirvesi sırasında gerçekleşen bu görüşmede, Ukrayna krizi, Karadeniz'de seyir güvenliği, Orta Doğu’daki durum ve uluslararası finansal sistemin geliştirilmesi gibi konular ele alındı.
- İran Cumhurbaşkanı Masud Pezeşkian, İsrail'in 26 Ekim gecesi İran'a yönelik hava saldırısına "dengeli ve planlı" bir yanıt verileceğini belirtti. Sosyal medya platformu X üzerinden açıklama yapan Pezeşkiyan, İran'ın cesur askerlerinin vatanlarını korumak için canlarını feda ettiğini ifade ederek, "Düşmanlar bilmelidir ki bu cesur insanlar, topraklarını savunmak için korkusuzca ayakta ve her türlü saldırıya karşı akılcı bir karşılık verecekler" dedi. İsrail’in saldırısında İran’ın hava savunma sistemleri ve balistik füze üretim tesislerinin hedef alındığı, dört askerin hayatını kaybettiği bildirildi.
26 Ekim Cumartesi
- Gürcistan'daki parlamento seçimlerine ilişkin ilk resmi açıklama geldi. Saat 21.20'de sandıkların %70'inin sayımı sonucu, iktidardaki Gürcü Rüyası partisi %52,94 oranında oyla önde gidiyor. Ancak parti, anayasal çoğunluğu elde edemedi. Merkezi Seçim Komisyonu'nun verilerine göre, parlamentoya girmeyi başaran muhalefet partileri arasında %11,19 oyla Değişim Koalisyonu, %9,79 oyla *-Gürcistan'ı Kurtarma Birliği, %9,05 oyla Güçlü Gürcistan ve %8,26 oyla Gürcistan İçin partisi bulunuyor.
Seçime katılım oranı %58,94 olarak açıklandı ve yaklaşık 2 milyon kişi oy kullandı. Gürcistan Merkezi Seçim Komisyonu Sözcüsü Natia İoseliani, bu sonuçların kesin olmadığını ve yüksek dağlık bölgelerdeki 5 ilçeden henüz verilerin ulaşmadığını belirtti.
- ABD basınına göre, binlerce Kuzey Koreli askerin Rusya'nın Kursk bölgesine geldiği tespit edildi. The Wall Street Journal ve The New York Times, iki Amerikalı ve bir Ukraynalı yetkiliye dayandırdıkları haberlerinde, 23 Ekim'den bu yana her gün Kursk'a "binlerce" Kuzey Koreli askerin getirildiğini belirtti. İddialara göre, askerler şu an için çatışmalara katılmıyor ve görevleri net değil. Washington ise resmi olarak bu bilgiyi doğrulamadı, ancak yetkililer, binlerce Kuzey Koreli askerin bölgede bulunduğunu dile getirdi.
Güney Kore kaynakları ise Pyongyang'ın toplamda 10-12 bin askeri Rusya'ya göndermeyi planladığını bildiriyor. Güney Kore, ABD ve müttefiklerine sunduğu son istihbaratta, bir grup "seçkin özel kuvvet askeri"nin geçtiğimiz haftalarda Doğu Rusya'da eğitim aldığını iddia etti. Öte yandan, Moskova ve Pyongyang bu tür iddiaları reddetti. Kremlin, bu tür raporların amacının Rusya'nın çatışmada gerilimi artırdığı algısını yaratmak olduğunu belirterek, Rusya'nın kendi müttefikleriyle imzaladığı savunma anlaşmalarının kendi iç işleri olduğunu vurguladı. (RBC)
- Rusya'nın Kirov bölgesinde Mi-2 hava ambulans helikopteri düştü, dört kişi hayatını kaybetti. Acil Durumlar Bakanlığı, kurtarma ekiplerinin pilot ve üç sağlık çalışanının cansız bedenlerini olay yerinde bulduğunu açıkladı. Helikopterin, Darovskoye kasabasındaki görevini tamamladıktan kısa bir süre sonra geri dönüş sırasında düştüğü bildirildi.
Kirov Bölgesi Valisi Aleksandr Sokolov, uçuşun yaklaşık 18:00'de başladığını, ancak helikopterin kalkıştan birkaç dakika sonra Belene köyü yakınlarındaki ormanlık alanda düştüğünü belirtti. Helikopterde hasta bulunmadığını ifade eden yetkililer, kazanın nedeni olarak teknik bir arızanın araştırıldığını belirtti.
- Gürcistan’daki parlamento seçimlerinin ilk sonuçlarına göre, iktidardaki "Gürcistan Rüyası" partisi önde gidiyor. Seçim sonrası üç farklı çıkış anketine göre, iktidar partisinin oy oranı %40 ile %56 arasında değişiklik gösteriyor. İktidar yanlısı Imedi televizyonuna göre parti %56,1 oy aldı, buna karşın muhalif Mtavari ve Formula kanalları ise oy oranını sırasıyla %42 ve %40,9 olarak bildirdi. Parlamentoda, "Değişim Koalisyonu", "Gürcistan’ı Kurtarmak İçin Birlik" ve "Güçlü Gürcistan" gibi çeşitli muhalefet grupları da temsil hakkı kazanabilir. Bögelerden çok sayıda iha ve javga habereri geliyor. Muhaefetin sonuçları tanımayarak protesto başlatması ihtimai yüksek. Seçimlere ilk kez tamamen orantılı temsil sistemiyle gidildi, bu nedenle partiler arasında 5%’lik barajı geçmek için bazı birleşmeler oldu. Toplamda 3,5 milyon seçmenin bulunduğu Gürcistan'da 3 bin 111 oy merkezi kuruldu.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Rus birliklerin ilerleyişlerini sürdürerek Donetsk Halk Cumhuriyeti’nde (DHC) Aleksandropol yerleşim biriminin kontrolünü ele geçirdiğini bildirdi. Rusya Savunma Bakanlığı, özel askeri harekat bölgesinde son 24 saatte yaşanan gelişmelere ilişkin bilgileri paylaştı. Bakanlığın yaptığı açıklamaya göre, Güney Askeri Grubu birimleri aktif eylemleri sonucu Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin Aleksandropol yerleşiminin kontrolünü ele geçirdi. ‘Sever’ (Kuzey) Askeri Grubu, Harkov istikametinde aktif eylemlerine devam ederek Ukrayna ordusunun 40’tan fazla askerini etkisiz hale getirdi ve 3 askeri aracı imha etti. (Sputnik)
- Cezaevinden firar eden altı mahkudan dördü, operasyonlar sonucunda yakalandı.
- Rusya'nın Lipetsk bölgesinde yer alan İK-2 cezaevinde altı mahkum, tünel kazıp firar etti. Bölge valisi İgor Artamonov, kaçış haberini kendi Telegram kanalında duyurdu ve geniş çaplı bir arama operasyonu başlatıldığını belirtti. RBC'ın haberine göre, kaçan mahkumlar arasında cinsel suçlardan ve uyuşturucu kaçakçılığından hüküm giymiş mahkumların olduğu öğrenildi.
Lipetsk İK-2 cezaevindeki firar, rutin bir devriye sırasında tünelin fark edilmesiyle ortaya çıktı. Cezaevi yönetimi, tünelin bulunması üzerine mahkumların sayımını yaparak altı kişinin eksik olduğunu tespit etti. Olay üzerine cezaevinde geniş çaplı bir soruşturma başlatılırken, mahkumların yakalanması için geçici arama noktaları kuruldu. Bölgedeki diğer güvenlik birimleri olan Rosgvardiya ve FSB de arama çalışmalarına destek veriyor.
Telegram kanallarında yayımlanan bilgilere göre kaçan mahkumlardan bazıları, Tacikistan ve Özbekistan vatandaşı. Cezaevinde, 1990’larda ünlü bir suikastçı olan Aleksey Şerstobitov’un da (takma adıyla Lyoşa Asker) bulunduğu belirtiliyor.
- İran, İsrail'in üç farklı eyaletteki askeri hedeflere saldırılar düzenlediğini ve bazı sınırlı hasarlar oluştuğunu duyurdu. İran Hava Savunma Kuvvetleri, Tahran, Huzistan ve İlam bölgelerinde gerçekleştirilen saldırıların büyük bir kısmının İran'ın entegre hava savunma sistemleri tarafından püskürtüldüğünü açıkladı. İsrail ordusu ise bu saldırılarda İran’ın "hava savunma sistemleri, kara-hava füze sistemleri ve füze üretim noktalarının" hedef alındığını belirtti.
İsrail, bu saldırıların İran tarafından geçtiğimiz yıl içinde İsrail topraklarına yönelik füze saldırılarına bir yanıt olduğunu ifade etti. İsrail ordusu sözcüsü Daniyel Hagari, "İran’ın İsrail’i ve sivil halkı tehdit eden eylemlerinin yanıtını aldığını" dile getirdi. İsrail medyasına göre, operasyon sırasında İsrail Hava Kuvvetleri'ne ait F-35 tipi savaş uçakları dahil 100'den fazla uçak kullanıldı. İran ise İsrail’in bu saldırılarına "orantılı bir karşılık vereceğini" bildirdi ve İsrail’in bölgede gerginliği artırmak için çaba sarf ettiğini öne sürdü.
- ABD ordusunun 2025 yılında, özellikle Rusya ve Çin'e karşı kullanılmak üzere uydu karşıtı sistemlerle donatılacağı bildirildi. Bloomberg'in haberine göre, ABD Uzay Kuvvetleri'nin öncülüğünde geliştirilen "Meadowlands" adı verilen hareketli radyoelektronik karıştırma sistemleri, uydu sinyallerini etkisiz hale getirmek amacıyla kullanılacak. Bu yeni sistemlerin üretimi, savunma sanayi şirketi L3Harris tarafından gerçekleştirilecek. Toplamda 32 adet sistem satın alınacak ve Space Delta 3 adlı elektronik harp birimine teslim edilecek.
Habere göre bu yeni uydu karşıtı sistemler, halihazırda 2020'den beri kullanımda olan "Counter Communications System"'in daha hafif ve hareketli bir versiyonu olarak öne çıkıyor. ABD, 2027 yılına kadar 48 adet karasal tabanlı uydu karıştırma cihazını envanterine katmayı planlıyor. ABD'nin bu gelişimi sürerken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, NATO ile çatışmanın büyük bir dünya savaşını başlatabileceği uyarısında bulunarak Rusya'nın böyle bir savaş için nedeninin olmadığını vurgulamıştı.
- Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi temsilcisi John Kirby, "Rusya’daki Kuzey Kore askerlerinin sayısına ilişkin önceki tahminini gözden geçirebileceğini" belirtti. Kirby, hafta başında bu sayıyı 3 bin olarak ifade etmişti, ancak şimdi bu sayının daha yüksek olabileceğini söyledi.
- ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Cuma günü Güney Kore ve Japonya’daki mevkidaşlarıyla yaptığı görüşmede, Kuzey Kore askerlerinin Rusya’daki varlığı ve bu askerlerin Ukrayna’ya karşı kullanılma olasılığı hakkında “ciddi endişe” duyduklarını dile getirdi. Zelenskiy de Ukrayna istihbaratına dayanarak, Kuzey Kore askerlerinin "bu günlerde" çatışmalarda kullanılabileceğini öne sürdü.
- Bloomberg'ün haberine göre, Fransa ve Almanya, Avrupa Birliği'nin, Macaristan'ın Ukrayna'ya askeri yardım vetosunu aşmak için sunduğu "gönüllü bağış" modelini kabul etmedi. AB’nin önerisi, üye ülkelerin, Avrupa Barış Fonu'na (EPF) gönüllü katkılarda bulunmalarını öngörüyordu. Bu model, yardımların tüm üyelerin onayı olmadan devam edebilmesine olanak sağlarken, Fransa ve Almanya, bu tür bir değişikliğin fonun dış politika aracı olarak kullanımını tehlikeye atabileceğinden endişe ediyor.
Macaristan’ın vetosunun ardından AB, Ukrayna'ya yapılması planlanan 6 milyar euronun üzerindeki askeri desteği durdurmuş durumda. Avrupa ülkeleri arasında Macaristan'ın bu tutumuna yönelik tepkiler artarken, özellikle Litvanya Dışişleri Bakanı Gabriel Landsbergis, Budapeşte’nin tutumunu eleştirdi. EPF, çatışmaların başından bu yana 3,5 milyar euro yardım yaparken, 2 milyar euro daha mühimmat desteği sağladı.
- Rusya Savunma Bakanlığı, gece boyunca sınır bölgelerinde 17 Ukrayna İHA'sının düşürüldüğünü bildirdi. Açıklamada, "Hava savunma sistemlerimiz sekiz İHA'yı Bryansk, dört İHA'yı Belgorod, üç İHA'yı Kursk ve iki İHA'yı Oryol bölgelerinde etkisiz hale getirdi" denildi.
- Kiev Belediye Başkanı Vitaliy Kliçko, Solomenskiy bölgesindeki bir apartmana İHA çarpması sonucu binada bir kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Dört kişi de yaralandı. Binanın üst katlarındaki yangının kontrol altına alındığını belirten Kliçko, arama-kurtarma çalışmalarının devam ettiğini de ifade etti.
- Gürcistan'da bugün parlamento seçimleri yapılıyor. Seçim, iktidardaki *Gürcü Rüyası* partisinin güç kaybetme ihtimaliyle karşı karşıya olup olmadığı en önemli soru olarak öne çıkıyor. 12 yıldır iktidarda olan parti, muhalefet tarafından Gürcistan'ın Avrupa Birliği yolundaki entegrasyon sürecinden uzaklaşmakla ve Rusya yanlısı bir politika izlemekle suçlanıyor. AGİT’in gözlem raporlarına göre, seçimler derin siyasi kutuplaşma ve devlet kurumlarına duyulan güvensizlik ortamında gerçekleşiyor. Seçmen sayısının 3,5 milyon olduğu ülkede, yurt içi ve yurt dışında toplam 3 bin 111 sandık kuruldu. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ve NATO Parlamenterler Meclisi gibi 64 uluslararası kuruluş seçimleri izliyor; ancak Rusya ve bağlantılı kuruluşlardan gözlemci bulunmuyor. Bu seçimler, Gürcistan parlamentosunun 150 sandalyesinin, partilerin aldığı oy oranına göre dağıtılacağı ilk seçim olacak. *Gürcü Rüyası* ve *Halkın Gücü* partileri ortak listeyle katılırken, toplamda 18 parti yarışıyor ve partilerin parlamentoya girebilmesi için yüzde beşlik seçim barajını aşmaları gerekiyor.
- Rus devlet teknoloji şirketi *Rostnano* projelerine yönelik devam eden soruşturmalar çerçevesinde tespit edilen toplam zarar 40 milyar rubleyi aştı. TASS’ın kaynaklarına göre, zararın belirlenmesi için yapılan incelemeler devam ediyor ve belirli yatırım projelerinde suistimal şüphesiyle bazı hukuki adımlar atılıyor. Özellikle *Rostnano*’nun bir iştiraki olan *Plastic Logic* adlı şirketin, Rusya’da üretmeyi planladığı eğitim tabletleri projesinde 13 milyar rubleye varan bütçe fonlarını yurt dışına çıkardığı iddia ediliyor.
25 Ekim Cuma
- Başkan Putin, Rusya ordusunun Kursk bölgesinde yaklaşık 2 bin Ukrayna askerini kuşattığını ve kuşatma çemberini daralttığını açıkladı. Putin, "155. Tümen’in düşman hatlarını kırarak devlet sınırına ilerlediğini ve bölgede güvenli bir kuşatma oluşturduğunu" söyledi. Ukrayna ordusunun çemberi kırma çabalarının başarısız olduğunu belirten Putin, "Rusya’nın bu askerleri etkisiz hale getirme sürecine başladığını" ifade etti.
Putin, Ukrayna güçlerinin Kursk bölgesinde yönetim kontrolünü kaybettiğini, dolayısıyla birçok askerin kuşatma altında olduklarını bile fark etmediğini öne sürdü. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ise bu operasyonun Rusya sınırında bir tampon bölge oluşturmayı hedeflediğini belirtmişti. Ukrayna Genelkurmay Başkanı Aleksander Sırskiy de operasyonun Rus kuvvetlerini başka bölgelerden uzaklaştırma amacında olduğunu açıklamıştı, ancak askeri analistlere göre bu amaç gerçekleşmedi.
Putin, Ukrayna’nın Kurşka Bölgesi’ndeki operasyonunun başarısız olacağına inandığını ve bu başarısızlık sonrasında Kiev’in barış müzakerelerine yanaşabileceğini dile getirmişti. Rusya'nın müzakerelere açık olduğunu vurgulayan Putin, ancak öncelikle Kursk'daki Ukraynalı güçlerle "hesaplaşmaları" gerektiğini belirtti.
- Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, BM Genel Sekreteri António Guterres'in BRICS Zirvesi için Kazan'a yaptığı ziyareti nedeniyle ülkeye yapmayı planladığı ziyareti reddetti. AFP'ye konuşan ve Ukrayna yönetimine yakın bir kaynağın aktardığına göre, Guterres Kazan'dan sonra Ukrayna'ya gitmek istedi, ancak Zelenskiy bu ziyareti onaylamadı. Kaynağın ifadesine göre, “Guterres'in Kazan ziyareti, sağduyuya ve uluslararası hukuka bir hakaret, bu nedenle burada olmayacak."
BM Genel Sekreteri'nin resmi takvimine göre, Guterres BRICS Zirvesi'nden sonra 27 Ekim'de New York'a dönecek. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Guterres'in Kazan'daki zirveye katılımını eleştirirken, aynı zamanda Haziran ayında İsviçre'deki "barış zirvesine" katılmadığını da vurguladı. Zelenskiy, BM'nin bazı yetkililerinin "BM Tüzüğü'nün içeriği yerine Kazan'daki cazibelere kapıldığını" ifade etti. Ayrıca Guterres, 2014 yılında kurulan Mirotvorets veri tabanına dahil edildi. Bu sitede, Donbas'taki çatışmaya karıştığı düşünülen kişilerin kişisel bilgileri yayımlanmakta.
23 Ekim'de Kazan'a gelen Guterres, "BRICS Plus/ Outreach" toplantısında Ukrayna'da BM Tüzüğü, uluslararası hukuk ve Genel Kurul kararları doğrultusunda "adil bir barışın" sağlanması gerektiğini belirtmişti. (aktaran RBC)
Geçtiğimiz haftalarda İsrail de Guterres'in ülkeye girişine yasak getirmişti. Dışişleri bakanı karara gerekçe olarak Birleşmiş Milletler Başkanı'nın İran'ın saldırısını kınamamasını göstermişti.
- Dün grubun genişlemesiyle ilgili herhangi bir karar alınmadan sona eren 16. BRICS Zirvesi'nin yankıları sürerken Kremlin'den Türkiye'nin olası üyeliğine dair açıklama geldi. Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Türkiye'de kurulması planlanan doğalgaz transfer merkezi projesinin son durumunu da anlattı. Peskov, Türkiye'nin olası BRICS üyeliğinin önem arz ettiğini belirtti.
TRT World'e demeç veren Peskov, Türkiye'nin BRICS'e üyelik perspektifinin sorulması üzerine, "BRICS, yeni üyelerin katılımını memnuniyetle karşılar. Fakat BRICS'in belirli bir potansiyeli var ve 'aşırı yükleme' halinde grubun gelişmesinde sorunlar çıkabilir" dedi.
BRICS üyelerinin şu anda yeni ülkelerin grubun çalışmalarına katılım prosedürünü tartıştığını anlatan Peskov, "Hiç şüphesiz, Türkiye'nin BRICS'e katılması, tüm BRICS üyeleri için önemli. Türkiye bölgesel bir güç ve küresel siyasette çok önemli bir rol oynuyor. Bundan dolayı herkes, Türkiye'nin bu sürece katılmaya davet edilmesine ilgi duyuyor" ifadelerini kullandı.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Rus askeri birliklerinin, Ukrayna ordusunun Kursk'a bağlı Gluşkovskiy bölgesindeki Novıy Put yerleşimi yönünde devlet sınırını geçme girişimini engellediğini bildirdi. Ayrıca, Rus birlikleri Darino, Zelenıy Şlyah, Nijniy Klin, Novoivanovka ve Plehovo bölgelerinde saldırılarına devam etti. Açıklamaya göre Rus askerleri, Aleksandriya, Novoivanovka ve Plehovo yönünde Ukrayna ordusunun beş karşı saldırısını püskürttü.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Orbit Aviation LLC'nin "Kuzey Başkenti Hava Kapıları" holdingindeki %25 hissesini satın almasına izin veren bir kararnameyi imzaladı. Belge, Orbit Aviation LLC'ye, Pulkovo Havalimanı'nı yöneten bu holdinge ait olan ve Alman şirketi Fraport AG'ye ait hisseleri satın alma hakkı tanıyor.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya'nın Ukrayna’daki çatışmayı çözme konusunda makul uzlaşmalara hazır olduğunu söyledi. Putin, Rossiya-1 kanalında Olga Skabeeva'ya verdiği röportajda şöyle konuştu:
“Sonucun Rusya’nın lehine olması gerekiyor; bunu hiçbir çekince göstermeden, açıkça ifade ediyorum ve bu, sahada şekillenen gerçeklerden kaynaklanmalıdır. Hiçbir şekilde taviz vermeyeceğiz, ödün vermemiz söz konusu değil... Makul olan uzlaşı yollarını aramaya ve bu uzlaşılara varmaktan yanayız... Ancak, şu an detaylara girmek istemiyorum çünkü somut müzakereler yok, karşı taraf bundan kaçınıyor."
Rusya, barış için Donbas, Zaporojye ve Herson bölgelerinin egemenliğinin tanınmasını, buradan Ukrayna askerlerinin çekilmesini ve Ukrayna’nın NATO’ya katılmaktan vazgeçmesini şart koşuyor. Putin, bu şartların yerine gelmesi halinde çatışmaların derhal duracağını söyledi. Ancak bu koşullar altında müzakereleri reddeden Kiev bunları bir ültimatom olarak değerlendiriyor. (RBC)
- Vladimir Putin, Kursk bölgesindeki askeri operasyonların gidişatı hakkında da bilgi verdi. Devlet başkanına göre, Ukrayna bu bölgedeki kuvvetleri üzerinde istikrarlı bir kontrolü kaybetti.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya'ya bağlı Tataristan Cumhuriyeti'nin başkenti Kazan'da düzenlenen BRICS Zirvesi dönüşünde açıklamalarda bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, BRICS üyeliğine ilişkin, "Türkiye olarak BRICS ile ilişkilerimizi geliştirmek istiyoruz. BRICS üyesi ülkelerle ikili olarak zaten uzun yıllara dayalı ilişkilerimiz, birlikteliğimiz söz konusu." dedi.
Erdoğan "Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Rusya heyetiyle yaptığınız görüşmeye dair biraz daha detaylı bilgi vermeniz mümkün mü? Ukrayna Savaşı'nda ateşkes arayışları ve Türkiye'nin arabuluculuk misyonuna dair yeni bir konu gündeme geldi mi? Bir de Putin de bu savaşı bitirmeye dönük yeni bir irade gözlemlediniz mi?" şeklindeki soruyu da şöyle yanıtladı.
"Amerika'da Türkevi’nde Ukrayna Devlet Başkanı Sayın Zelenski ile yaptığım görüşmede olduğu gibi, Sayın Putin’in de daimi ateşkesin sağlanması noktasında bir arayışının olduğunu gördük. Bunu zaten Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan Bey ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov İstanbul’da yaptıkları görüşmelerle teyit ettiler. Karadeniz Tahıl Koridoru’nun canlandırılması, mayınların temizlenmesi konularının yanı sıra, dün akşam Sayın Putin ve heyetiyle yaptığımız görüşmede de esir takaslarıyla alakalı beklentilerin olduğunu gördük. Şu anda bu esir takaslarına yönelik adımları da yakın takibe almış bulunuyoruz. Biz sorunların diplomasi yoluyla çözülmesi konusunda elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz. Arzumuz bir an önce iki ülke arasında barış için müzakereleri başlatmak, hayırlı neticeye ulaşacak yolu açmaktır. Buna muvaffak olmak için yorulmadan çalışmaya devam edeceğiz. Savaşın kazananı, barışın ise kaybedeni olmayacağını vurgulamaya devam ediyoruz. Bu savaş elbet bitecektir, bizim gayretimiz daha fazla kan ve gözyaşı akmadan tamamlanması içindir."
Erdoğan'a S-400 ile Çelik Kubbe ilişkisi de soruldu. Cumhurbaşkanı soruyu şöyle yanıtladı:
"Demir Kubbe ile bizim Çelik Kubbe projemizi birbirine karıştırmamız gerekiyor. S-400 konusuna gelince o zaten farklı bir adım. S-400’ün diğer fazıyla alakalı 'acaba birileri ne der?' diye bizim bir düşüncemiz yok. Onun kararını Türkiye Cumhuriyeti hükümeti olarak biz veririz. Bu konuda hükümetimiz oturur, değerlendirmelerini yapar, kararını verir. Ama dediğimiz gibi Çelik Kubbe adını biz koyduk. Çelik Kubbe adını biz koyduğumuza göre bunun takvimini de biz belirleyeceğiz". (Habertürk)
- The Wall Street Journal, Amerikalı iş insanı Elon Musk'ın 2022 sonundan bu yana Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile düzenli olarak temas kurduğunu ileri sürdü. Gazete iddiasını eski ve mevcut ABD yetkilileri de dahil olmak üzere bilgi sahibi kaynaklara dayandırdı.
Habere göre bu görüşmeler kişisel konuları, iş dünyasını ve jeopolitik gerilimleri kapsıyor. Bir noktada, Putin'in Musk'tan Starlink uydu internetini Çin lideri Xi Jinping’e bir jest olarak Tayvan üzerinde kapatmasını istediği de iddia ediliyor. (aktaran RBC)
- Son dört yıl içinde Ukrayna'da 2 bin 114 okul kapandı. Education.ua portalının açıkladığı verileri haberleştiren Strana.ua portalı bu süreçte birinci sınıf öğrencilerinin sayısının 122 binden fazla azaldığını yazıyor. (aktaran RBC)
- Çelyabinsk bölge hükümeti, bir taksi şoförünün öldürülmesinin ardından başlayan kitlesel olayların yaşandığı Korikino’da durumun istikrara kavuştuğunu açıkladı. Bölge Soruşturma Komitesi, protestoculara ateş açan zanlının yakalandığını duyurdu.
- FSB, "Çubays Tabletleri" olarak bilinen projeyi geliştiren Rosnano yetkililerini 13 milyar rublelik hırsızlıkla suçladı. FSB, Rosnano tarafından kurulan Plastik Logic şirketinin Rusya’ya ait tablet projesi için ayrılan 13 milyar rubleyi zimmetine geçirdiğini açıkladı.
- Belarus’un Rusya’ya katılamayacağını belirten Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, İzvestiya'ya verdiği röportajda şunları söyledi:
"Biz küçük, siz büyük, bizim ekonomimiz şöyle böyle. Size yardım edeceğiz ve sonra Rusya’ya katılın. Bu şekilde bir yaklaşım olmaz. Bu mümkün değil ve gerçekleştirilemez. Bunu söylemekten bile korkuyorum, çünkü bu savaş demektir. Ancak, Putin ile olan ilişkilerimizi görüyorsunuz. Çok sayıda müzakere, temaslar, hem kişisel hem de diğerleri var. Bu konuda hiç böyle bir mesele gündeme gelmedi," dedi.
- Rusya Savunma Bakanlığı, 25 Ekim gecesi Azak Denizi üzerinde, ayrıca Belgorod ve Bryansk bölgelerinde insansız hava araçlarıyla yapılan bir saldırının önlendiğini bildirdi. Bakanlık ayrıca Rostov bölgesinde küçük boyutlu bir balonun imha edildiğini duyurdu.
- Grozni’nin banliyösünde, kimliği belirsiz kişilerin Rosgvardiya konvoyuna ateş açtığı bildirildi. İnterfax, olayda bir askerin hayatını kaybettiğini, diğerinin ise yaralandığını ve hastaneye kaldırıldığını yazdı. Saldırganların aranıp yakalanması için çalışmaların devam ettiği belirtilirken olayla ilgili başka detay verilmedi.
- Çelyabinsk bölgesinde, bir kadın taksi şoförünün öldürülmesinin ardından Korikino’da çıkan olaylarda 40’tan fazla kişi gözaltına alındı. İnterfaks şu anda şehirde durumun sakin olduğunu bildiriyor. Polisin verdiği bilgilere göre, ateşli silahlarla yaralanan iki yerel sakine tıbbi yardımda bulunuldu. Cuma sabahı bölge savcısı, bölgesel soruşturma dairesi başkanı ve vali yardımcısı halkla görüşecek. Medya kuruluşlarına göre, kadın sürücünün öldürülmesinden, yerel halk Roman topluluğu üyelerini suçladı.
RBC gazetesi insanların üstüne ateş açan bir şahsın gözaltına alındığını bildiriyor. Şahıs iki kişiyi öldürmekle suçlanacak.
- Birleşik Krallık Savunma Bakanı John Healey, İngiltere silahlı kuvvetlerinin olası bir savaşa hazır olmadığını itiraf etti. Bakan, ordunun imkânlarının önceki hükümet döneminde yaşanan finansman yetersizliği nedeniyle "tükendiğini" söyledi. (Kommersant)
- Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Roma Statüsü’ne taraf devletler asamblesine, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ülkeyi ziyareti sırasında tutuklanmasını ve mahkemeye teslim edilmesini reddettiği için Moğolistan’a yönelik suçlamaları incelemesi talebini iletti.
- Antalya’da polis, bir otelde Ruslara yönelik saldırının koşullarını araştırmaya başladı. İlgili açıklama Rusya'nın Antalya Başkonsolosluğu basın servisinden geldi. 22 Ekim’de Göcek’teki bir otelde, kimliği belirsiz kişilerin Rus turistlerle kavga ettiği ve yaralıların hastaneye kaldırıldığı öğrendildi. Rus Diplomatlar, mağdurlarla ve Türk makamlarıyla temas halinde olduklarını ve Rus vatandaşlarının haklarının korunmasını takip edeceklerini söyledi.
24 Ekim Perşembe
- Kazan'daki BRICS zirvesi sona erdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, oturumda yaptığı konuşmaya"Dün Ankara'da gerçekleştirilen hain terör eylemi nedeniyle taziyelerini ileten tüm dostlarımıza gösterdikleri dayanışma nedeniyle teşekkür ediyorum” diye başladı. Erdoğan ekonomiden güvenliğe, küresel adaletsizliklerden iklim değişikliğine her alanda etkileri hissedilen ciddi meydan okumalarla karşı karşıya olunduğunu belirterek zirve için belirlenen "adil küresel kalkınma ve güvenlik için çok taraflılığın güçlendirilmesi" temasını bu nedenle fevkalade isabetli bulduklarını söyledi.
Sosyoekonomik kırılganlıkların arttığı ve güç dengelerinin değiştiği bugünün şartlarında ikinci dünya savaşı sonrasının ürünü olan siyasi ve mali mekanizmaların kendilerinden bekleneni veremediğini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Türkiye olarak böylesi bir ortamda 'daha adil bir dünya mümkündür' şiarıyla hareket ediyoruz. Çok taraflı platformlarda dostlarımızla bir araya gelmeye ve hepimizi ilgilendiren ortak sorunlara müşterek akılla çözüm bulmaya ehemmiyet veriyoruz. BRICS'in küresel ticaretin gelişimine, ekonomik büyümeye ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine hizmet ederek, daha adil bir küresel düzenin inşasına eşsiz katkılar sunduğuna inanıyoruz.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye, Avrupa Konseyinden Türk Devletleri Teşkilatına kadar pek çok uluslararası kuruluş ile Gelişen Sekiz Ülke (D8), Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı gibi bölgesel kuruluşların kurucu üyesidir. G20'nin ve MIKTA'nın da aktif üyesiyiz. Afrika Birliği ve ASEAN'la ortaklıklarımızın yanı sıra Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğuyla iş birliği mekanizmalarımız her geçen gün daha da gelişmektedir. Türkiye olarak karşılıklı saygı ve kazan kazan temelinde yakın münasebetler geliştirdiğimiz BRICS ailesiyle de diyaloğumuzu ilerletmekte kararlıyız” açıklamasında bulundu.
- Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov, Batının dondurulmuş Rus rezervlerinden elde edilen gelirleri kullanmaya başlaması halinde, Moskova'nın simetrik bir yanıt vereceğini ve hasım ülkelerin dondurulmuş varlıklarını kullanacağını söyledi. Siluanov, ilgili kararların şimdiden alındığını belirtti. RIA'nın aktardığına göre maliye bakanı "Hasım ülkelerin şirketlerinin dondurulmuş paraları bizde. Bu paraları hesaplarımızda tutuyoruz ve aynı şekilde bu varlıkların kullanımından elde edilen gelirleri de değerlendireceğiz," şeklinde konuştu.
- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’a Kazan'da kısa bir rehberli tur düzenlendi. Turda, Emine Erdoğan'a yakın zamanda tadilattan geçen Kazan’ın en eski camisi Al-Mardjani gösterildi. Tataristan basını, Cumhuriyet Müftüsü Kamil Samigullin'in, misafire salonları, derslikleri, kütüphaneyi ve caminin tarihine dair müzeyi tanıttığını yazıyor.
- Polonya Dışişleri Bakanlığı, Poznan’daki Rusya Başkonsolosluğu’nun kapatılmasıyla birlikte, on çalışanının ülkeyi terk etmek zorunda kalacağını bildirdi. Buna göre Varşova, üç diplomat, beş idari-teknik personel ve henüz akreditasyon almamış iki çalışanı sınır dışı ediyor. Kararı Polonya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Pawel Wronski PAP ajansına açıkladı.
- Sırp Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Milorad Dodik, Avrupa Komisyonu’ndan Rusya ile vize rejimi uygulama gerekliliği konusunda bir talep aldıklarını açıkladı. Dodik’e göre, Sırp Cumhuriyeti yetkilileri bu talebe olumsuz yanıt verecek. Milorad Dodik, BRICS zirvesine katılmak üzere 20 Ekim’de Kazan’a gelmişti. (Ria)
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Recep Tayyip Erdoğan'ın bağımsız bir dış politika yürütmesinin büyük bir saygıyı hakkettiğini söyledi. Tass'ın aktardığına göre Putin Erdoğan'a hitaben şunları söyledi:
"Sayın Cumhurbaşkanı, Türkiye yönetiminiz altında bağımsız bir dış politika yürütüyor, ki bu büyük bir saygı uyandırıyor."
- "Orta Doğu tam kapsamlı bir savaşın eşiğinde ve Batı, Ukrayna'yı Rusya için kritik tehditler yaratmak amacıyla kullanıyor."
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bu açıklamayı Kazan’da ev sahipliğini yaptığı BRICS Plus / “outreach” formatındaki genişletilmiş oturumun açılışında yaptı. Oturum, BRICS üyelerinin yanı sıra BDT, Asya, Afrika, Orta Doğu ve Latin Amerika’dan yaklaşık 40 ülkenin temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirildi.
Putin’e göre, Batı’nın kullandığı sağlıksız yöntemler, rakiplerini baskılamak amacıyla devletlerarası anlaşmazlıkları teşvik ediyor. Devlet başkanı açılış konuşmasında “Dünyaya dayatılan kural temelli düzen perdesi arkasında, büyüyen rakipleri, Afrika, Asya ve Latin Amerika ülkelerinin bağımsız ve kontrolsüz gelişimini engelleme girişimleri yer alıyor. Yasadışı tek taraflı yaptırımlar, açık korumacılık, döviz ve borsa manipülasyonları ve demokrasi ile insan hakları bahanesiyle iç işlere müdahaleler kullanılıyor,” dedi.
“Bunun örneklerinden biri, Ukrayna. Ukrayna, Rusya’nın güvenliğine yönelik kritik tehditler oluşturmak için kullanıldı ve kullanılmaya devam ediyor, bu sırada bizim hayati çıkarlarımız, haklı endişelerimiz ve Rusça konuşan insanların haklarına yönelik ihlaller görmezden geliniyor,” şeklinde konuşan Putin, Rusya’ya stratejik bir yenilgi vermek isteyenlerin ülkenin tarihini bilmediklerini vurguladı ve bunu “hayali hesaplar” olarak nitelendirdi.
Kremlin internet sitesinde yer alan fotoğraflarda Recep Tayyip Erdoğan'ın da toplantıya katıldığı görülüyor. Erdoğan'ın Tusaş'taki terör saldırısı nedeniyle Türkiye'ye erken dönebileceği bildirilmişti.
- Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Ukrayna'daki askeri çatışmanın bir an önce azaltılması gerektiğini söyledi. Şi Çin’in Brezilya ile birlikte bir barış planı hazırladığını hatırlattı. Devlet başkanı, küresel güvenlik inisiyatifinin olumlu bir yankı bulduğunu ekledi. Şi, Kazan’daki BRICS+ zirvesinde konuşurken “İlgili ülkelerle birlikte BM bünyesinde 'barışın dostları grubu' oluşturulması girişiminde bulunduk. Durumun bir an önce yatışmasını sağlamak ve krizin siyasi çözümüne giden yolu açmak önemli,” dedi.
- Rusya Devlet Duması milletvekilleri, Rusya ile Kuzey Kore arasında kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasını onayladı. Belge, karşılıklı askeri yardımı öngörüyor.
- RBC, St. Petersburg'da kundaklama nedeniyle bazı banliyo trenlerinin seferlerinde geciklemeler yaşandığını bildiriyor.
- Finlandiya, Rusya sınırındaki Lieksa-Inari ve Parikkala kontrol noktalarını nihai olarak kapattığını duyurdu. Açıklamada bu geçiş noktalarının “ilgili sınır güvenlik birimlerinin kararıyla uzun süreli olarak kapatıldığı” belirtiliyor. (RBC)
- ABD yönetimi ve Avrupa Parlamentosu, dün Ukrayna'ya, Rusya'nın dondurulmuş devlet varlıklarının gelirleri karşılığında teminatlandırılmış krediler verilmesini onayladı. İngiltere ise benzer şartlarla krediyi bu hafta başında kabul etti. Batılı ülkeler, gelecek yıl sonuna kadar Ukrayna'ya toplamda yaklaşık 50 milyar dolar kredi sağlayacak; Kiev, bu krediyi Rus varlıklarından elde edilen gelirlerle ödeyebilecek.
ABD Başkanı Joe Biden, Ukrayna'ya 20 milyar dolarlık bir kredi verileceğini ve bu kredinin ABD'de dondurulan Rus devlet varlıklarının gelirleri karşılığında teminat altına alınacağını duyurdu. Batılı ülkeler Rusya Merkez Bankası'na ait yaklaşık 300 milyar dolarlık rezervleri dondurmuştu.
Uzun müzakereler sonucunda, ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği arasında varılan anlaşma kapsamında, Ukrayna'ya toplamda 50 milyar dolarlık kredi sağlanacak. Bu krediler, dondurulmuş Rus varlıklarının gelirleriyle teminatlandırılacak ve Ukrayna, bu gelirleri kredi ödemelerinde kullanabilecek. Avrupa Parlamentosu, bu kredi planının 35 milyar euroluk kısmını onayladı. Biden, bu yardımların Ukrayna'yı destekleyeceğini ve vergi mükelleflerini zorlamadan Ukrayna'nın savunma ve yeniden inşa süreçlerine katkı sağlayacağını belirtti.
- NATO'ya Ukrayna'nın katılımına karşı çıkan ülkeler arasında ABD, Almanya, Slovakya, Macaristan, Belçika, Slovenya ve İspanya'nın yer aldığı iddia edildi. Amerikan yayın orgaı Politico'nun kaynaklarına göre, Washington ve Berlin, Ukrayna'nın NATO'ya katılmasının Rusya ile silahlı bir çatışmaya neden olabileceğinden endişe duyuyorlar. ABD'nin NATO Büyükelçisi Julianne Smith, ittifakın henüz Ukrayna'ya üyelik teklif etme aşamasına gelmediğini belirtirken, Almanya Başbakanı Olaf Scholz'un da bu konuda çekinceleri olduğu vurgulanıyor. Bununla birlikte, Ukrayna'nın NATO'ya katılımı konusu çatışmaların sona ermesi ve sınırların netleşmesi sonrasına bırakılmış durumda.
Habere göre, Belçika, Slovenya ve İspanya gibi ülkeler ise ABD ve Almanya'nın arkasına saklanarak açıkça itiraz etmiyorlar, ancak katılım süreci somutlaştığında bu ülkelerin de karşı çıkacağı öngörülüyor. Macaristan ve Slovakya liderleri Viktor Orban ve Robert Fico ise Kremlin yanlısı bir duruş sergileyerek Ukrayna'nın NATO'ya katılımına karşı çıkıyorlar.
- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Kazan'daki programını yarıda keserek bu sabah Türkiye'ye döneceği iddia edildi. CNN Türk bu haberi verirken, "Cumhurbaşkanı Türkiye'ye dönüyor, yarın saat 11.30'da Tataristan'dan uçacak" dedi. Rus haber ajanslarından TASS'ın bir kaynağı ise, Erdoğan'ın bugün yapılacak BRICS+ formatındaki toplantıya katılacağını belirtti. Daha önce diplomatik bir kaynağa dayandırak RIA Novosti, Ankara'daki terör saldırısı nedeniyle Türk liderin programında değişiklik yapıldığına dair herhangi bir bilginin bulunmadığını bildirmişti. Türk liderin RIA Novosti'ye sunulan programına göre Erdoğan, Perşembe günü Moskova saatiyle 10.15'te BRICS+ toplantısına katılmayı planlıyor.
- The New York Times, BRICS Zirvesi'nde en sıradışı liderin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olduğunu yazdı. Erdoğan'ın NATO üyesi bir ülkenin zirveye katılan tek lideri olduğu vurgulandı. Analistler, Erdoğan'ın bu ziyaretini, Doğu ile Batı arasında denge kurma politikasının bir sembolü olarak değerlendirdi. Haberde, "Türkiye, Rusya'ya yönelik Batı yaptırımlarına katılmasa da NATO'nun stratejik bir ortağı olmayı sürdürüyor ve Ukrayna'ya silah satıyor" denildi.
- Kazan'daki BRICS zirvesi bugün genişletilmiş liderler toplantısı ile sona erecek. Dün zirvenin ortak bildirisi yayınladı. Kremlin resmi web sitesinden duyurulan 16. BRICS Zirvesi'nin Kazan Deklarasyonu, çok taraflılığın güçlendirilmesi ve küresel adil kalkınma ile güvenlik konularına odaklanıyor. Zirveye katılan liderler, BRICS ülkeleri arasındaki dayanışmayı ve işbirliğini genişletme taahhütlerini vurguladılar. Deklarasyonda, çok kutuplu bir dünya düzeninin kurulması ve gelişmekte olan ülkelerin ekonomik potansiyellerini açığa çıkarmaları gerektiği belirtildi. Bu bağlamda, BRICS'in küresel meselelerdeki rolünün arttırılmasının önemi vurgulandı.
Deklarasyonda, BM ve diğer uluslararası kuruluşların reform edilmesi gerektiği ve gelişmekte olan ülkelerin karar alma süreçlerine daha fazla dahil edilmesi gerektiği ifade edildi. Ayrıca, uluslararası ticarette adil ve kapsayıcı kuralların savunulması ve tek taraflı kısıtlayıcı önlemlerin reddedilmesi çağrısında bulunuldu. BRICS ülkeleri, finansal işbirliğini derinleştirerek sürdürülebilir kalkınmayı destekleme yönünde kararlılıklarını da belirttiler.
BRICS ülkeleri, enerji güvenliği, iklim değişikliği ve gıda güvenliği gibi küresel sorunların çözümünde işbirliğinin önemine dikkat çektiler. Ayrıca, terörle mücadele ve siber güvenlik gibi konularda uluslararası işbirliğini artırma çağrısında bulundular. Zirvede, BRICS’in kurumsal yapısının genişletilmesi ve yeni ortaklık modelleri geliştirilmesi kararı da alındı.
Ukrayna krizi konusunda BRICS ülkeleri, tüm ülkelerin Birleşmiş Milletler Anlaşması'nın ilkelerine uygun şekilde hareket etmesi gerektiğini belirtirken, Ukrayna'ya dair ihtilaflı konularda ortak bir çözüm ya da görüşe yer verilmedi.
Deklarasyonda, BRICS'in genişleme isteğinin altı çizildi ve yeni üye kabul kriterlerinin belirlenmesi için bir dizi çalışma yapılacağı belirtildi. Bu kriterler doğrultusunda, daha fazla ülkenin BRICS çatısı altına girmesi beklenirken, ancak bu sürecin belirli bir "filtre" sistemiyle yürütüleceği kaydedildi, ayrıntı verilmedi.
- Nezavisimaya gazetesinden yer alan bir makalede "BRICS zirvesi, Kazan'da sona ererken, katılımcı ülkelerin ortak pragmatik çıkarları çerçevesinde birleştiği bir platform olarak dikkat çekti. Zirvede kabul edilen deklarasyon, Batı'ya karşı açık bir cephe almadı. Bunun yerine, uluslararası sorunlar konusunda ortak noktalar üzerinde duruldu. Bu deklarasyon, Batı'ya karşı bir manifesto olmaktan çok, BRICS ülkelerinin bir dizi uluslararası soruna yaklaşımındaki uyumu gösteriyor" denildi.
- Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, BBC'ye verdiği röportajda, Ukrayna'daki çatışmanın sona ermesi için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Batı'dan, ateşkesin ardından Ukrayna'ya mühimmat ve silah tedarik edilmeyeceğine dair garantiler istediğini belirtti. Lukaşenko, Putin'in bu konuda endişeli olduğunu vurguladı ve "Ateşkes sağlandıktan sonra Ukrayna'ya mühimmat getirilip Ukrayna Silahlı Kuvvetleri yeniden silahlandırılmamalı. Putin bundan korkuyor" dedi.
Ayrıca Lukaşenko, Putin'in askeri operasyonun başlamasından pişman olup olmadığı sorusuna da yanıt verdi. Lukaşenko'ya göre Putin, operasyonu başlattığı için pişmanlık duysa da hâlâ kararlarının doğruluğuna inanıyor. Lukaşenko, "Putin elbette pişman, o da bir insan. Ama kesinlikle haklı olduğuna inanıyor ve bunu motive edici bir şekilde açıklıyor" dedi.
- Dünya çapında birçok bilgisayar sisteminde kullanılan, ücretsiz ve açık kaynaklı Linux çekirdeği üzerinde çalışan 11 Rus uzmanın görevden alındığı açıklandı. Bu kişiler, Rusya merkezli e-posta servislerini kullanıyor veya Moskova Devlet Üniversitesi (MGU) ve Sber gibi Rusya'ya ait kuruluşlarla bağlantılıydı. Linux çekirdeğinin baş geliştiricisi Greg Kroah-Hartman, bu kişilerin katkılarını listeleyerek, onları çeşitli "uyum talepleri" nedeniyle projeden çıkardığını belirtti. Görevden alınan uzmanlar, farklı sürücülerin ve sistemlerin geliştirilmesinde rol alıyordu.
Linux'un yaratıcısı Linus Torvalds, bu kararın arkasındaki nedenleri "açık ve net" olarak nitelendirerek, yaptırımlara dikkat çekti. Torvalds, Rusya'ya yönelik IT hizmetlerine uygulanan ABD yaptırımlarının etkisini vurguladı ve bu yaptırımların Rus uzmanların projeden çıkarılmasına yol açtığını belirtti. Ayrıca, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik askeri harekâtına olan desteği eleştiren Torvalds, Rusya'nın eylemlerine karşı olduğunu ifade etti.
- Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby, Rusya'da bulundukları iddia edilen Kuzey Kore askerlerinin Ukrayna'daki çatışmalara katılmaları durumunda yasal askeri hedef haline geleceklerini açıkladı. Kirby, düzenlediği basın toplantısında, "Bu askerler Ukrayna'da savaşa dahil olursa, onlar yasal askeri hedefler olacaklar" dedi. Ancak şu anda bu askerlerin Rus ordusuyla birlikte savaşa katılıp katılmayacaklarının belirsiz olduğunu ve bu durumun büyük endişe yarattığını vurguladı.
Kirby ayrıca ABD'nin, Ekim ayı başlarında deniz yoluyla Rusya'ya getirilen ve Vladivostok'tan Rusya'nın doğu bölgelerine dağıtılan en az 3 bin Kuzey Kore askerinin varlığına dair kanıtları olduğunu belirtti. Daha önce bu durum Kiev ve Seul tarafından dile getirilmişti, ancak Moskova bu iddialar hakkında soruları yanıtsız bırakırken, Kuzey Kore ise asker gönderdiğini reddetmişti.
- Amerikan yönetiminden bir kaynak, isminin açıklanmaması kaydıyla Reuters'e verdiği demeçte, Amerikan istihbarat servislerinin Rusya'da konuşlanmış Kuzey Kore birliklerinin sayısının en az 3 bin kişi olduğunu tahmin ettiğini söyledi. Kaynağa göre, Ekim başından ortasına kadar askerler, Kuzey Kore'nin Wonsan bölgesinden deniz yoluyla Vladivostok'a getirildi.
- Moskovski Komsomolets gazetesine konuşan Rus askeri uzman Andrey Klinseviç, Ukrayna'daki istihbarat raporlarına göre ilk Kuzey Koreli askerlerin 23 Ekim'den itibaren Kursk bölgesine geldiğini söyledi. Klinseviç, Kuzey Kore askerlerinin büyük olasılıkla özel kuvvetler birimleri olacağını ve bu birliklerin dünyanın en gözde özel kuvvetleri arasında yer aldığını belirtti. Uzman ayrıca, bu askerlerin son derece motive olduklarını ve zorlu koşullara dayanıklı olduklarını, bu yüzden yüksek verimli taarruz birlikleri olarak kullanılabileceklerini ifade etti. Habere göre Kuzey Kore ile Rusya arasında imzalanan kapsamlı stratejik ortaklık anlaşması, bu askerlerin varlığını yasal hale getiriyor. Ancak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin Kuzey Kore'ye yönelik yaptırımları Rusya için bir kısıtlama teşkil ediyor.
- Rusya ve Suudi Arabistan'ın, 2024 yılının ilk dokuz ayında Asya'ya deniz yoluyla taşınan petrol miktarı düştü. Rusya %5 düşüşle 3,24 milyon varil/güne indi. Suudiler %7 oranında azaltarak 4,93 milyon varil/güne düşürdü. Kommersant'ın haberine göre, Çin'de inşaat sektöründe yaşanan kriz sırasında petrol tüketiminin azalması ve alternatif yakıt türlerine geçme çabaları bu düşüşün ana sebepleri.
- Münih savcılığı, bir Rus vatandaşını Nisan 2024'te Bavyera'da iki Ukraynalı askerin öldürülmesiyle ilgili olarak suçladı. Sanığın adı belirtilmedi ancak 57 yaşında olduğu ve 1990'lı yıllardan bu yana Almanya'da yaşadığı belirtidi.
23 Ekim Çarşamba
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşmede, Ankara’da düzenlenen terör saldırısını kınayarak, başsağlığı diledi.
VIDEO
Putin, Kazan'daki BRICS zirvesinde öğleden sonra Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi. Rus lider öncelikle, Türkiye'deki terör saldırılarıyla ilgili olarak başsağlığı diledi. Putin, “Görüşmemize başlamadan önce başsağlığı dileklerimi iletmek istiyorum. Medya Türkiye'de bir terör saldırısı yaşandığını bildiriyor. Acınızıpaylaşıyoruz” dedi
Putin aynı zamanda ülkeler arasındaki ticari işbirliğinin dinamik gelişimine de dikkat çekti. Başkana göre bu sektör sekiz ayda yüzde 6 büyüdü. Devlet başkanı ayrıca Türkiye'de bir gaz merkezi oluşturma girişiminden de bahsetti.
Erdoğan da Putin'e "sevgili dostum" dedi ve taziye sözlerinden dolayı şükranlarını sundu. Türk lider, Ankara'daki TUSAŞ tesisine düzenlenen terör saldırısında ölü sayısının dörde yükseldiğini söyledi.
Toplantıya Tataristan Rustam Minnihanov da katıldı.
- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BRICS zirvesine katılmak için Kazan'a geldi. Tataristan basını Erdoğan'ın yanında eşi Emine Erdoğan da olduğunu aktarıyor. Cumhurbaşkanını ve eşini Kazan havaalanında Tataristan lideri Rüstem Minnihanov ve Kazan Belediye Başkanı İlsur Metşin karşıladı.
Minnihanov, Erdoğan'ı "Esselamün aleyküm!" sözleriyle selamladı ve nasıl olduğunu sordu. Türkiye Cumhurbaşkanı, Tatarca "Yahşı!" diye cevap verdi. Tatar lider, Erdoğan'ın eşiyle de bu şekilde selamlaştı ve ona bir buket çiçek hediye etti. Daha sonra çift, geleneksel "çak-çak" tatlısını tattı. Erdoğan, tatlının adını tekrar sordu, Minnihanov ise ona bunun "hamur ve bal" anlamına gelen "kamır hem bal" olduğunu söyledi.
Türk basını, Erdoğan ile birlikte Kazan’a Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve MİT Müsteşarı İbrahim Kalın ile Cumhurbaşkanı'nın dış politika ve güvenlik başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç'ın da gittiğini yazdı.
- BRICS ülkelerinin liderleri, işbirliği ve stratejik ortaklığı genişletmeyi, ayrıca üye ülkeler ve ticaret ortakları arasında finansal işlemlerde ulusal para birimlerinin kullanımını memnuniyetle karşıladıklarını açıkladı. Kommersant açıklamanın Kazan'daki zirve sonrası kabul edilen sonuç bildirgesinde yer aldığını yazıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bildirgenin BM’ye ortak bir belge olarak sunulacağını açıkladı.
Belgede, "Ukrayna'daki duruma ilişkin ulusal pozisyonlar" da vurgulanıyor. BRICS liderleri, "çatışmanın diyalog ve diplomasi yoluyla barışçıl çözümünü sağlamak için yapılan arabuluculuk ve iyi niyet girişimlerine" dikkat çektiler.
Bunun yanı sıra, belgede küresel ve bölgesel güvenlik çıkarları doğrultusunda işbirliği, BRICS ülkelerinin finansal ve ekonomik ilişkilerinin geliştirilmesi de ele alınıyor. Üyeler ayrıca "yasadışı yaptırımların" dünya ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerine ve şiddet ile silahlı çatışmaların artışına dikkat çektiler.
- Vladimir Putin, Rusya'nın dolardan vazgeçmediğini, ancak alternatif aradığını söyledi. Devlet Başkanı Putin’e göre, dolar günümüzde bir silah olarak kullanılıyor. Putin, "Dolar hâlâ dünya finansının en önemli aracı... Doları reddetmiyoruz, ona karşı savaşmıyoruz. Ancak eğer çalışmamıza izin verilmiyorsa ne yapacağız? Başka alternatifler aramak zorundayız ve olan da bu," şeklinde konuştu.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zaharova Ukrayna'nın NATO'ya katılma arzusunun mevcut krizin nedenlerinden biri olduğunu söyledi. Zaharova'ya göre, Ukrayna'nın NATO'ya katılımı meselesi ne şimdi ne de gelecekte Rusya ile yapılacak görüşmelerde ele alınamaz.
- "NATO, Ukrayna’ya üyelik ya da ittifaka davet sunmaya henüz hazır değil." Bu açıklama ABD'nin NATO daimi temsilcisi Julianne Smith'den geldi. Tass'ın haberine göre Smith ayrıca, Avrupa Birliği'nin savunma alımlarında öncelikle Avrupa silahlarını satın almak istemesi nedeniyle Ukrayna’ya veya silah sıkıntısı çeken NATO ülkelerine yardımın aksayacağını düşündüğünü belirtti.
- Rusya Devlet Duması Başkanı Vyaçeslav Volodin, eski Rosnano başkanı Anatoli Çubays'ın Rusya'ya iadesi için çalışma başlatılmasını önerdi.
- HAMAS’ın Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Musa Ebu Marzuk Moskova'ya geldi. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov'un Moskova’da Marzuk ile rehine durumu ve Gazze Şeridi’ni görüştüğünü açıkladı.
- ABD, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin "zafer planını" reddetti. The Economist'in Amerikan yönetimindeki kaynaklara dayandırdığı haberine göre, bunu açıkça ifade etmese de Washington’un eylemleri dolaylı olarak bu anlaşmazlığı doğruluyor. Habere göre söz konusu plan, Ukrayna'nın Rusya topraklarındaki askeri hedeflere uzun menzilli füzelerle saldırı düzenleme sınırlamalarının kaldırılmasını içeriyor.
Dergi, Kiev’in zor durumda olduğunu, yalnızca Donbas'ta kontrol ettiği toprakları kaybetmekle kalmadığını, aynı zamanda Batı'dan gelen mali desteğin de azaldığını belirtiyor. Bu hafta Kiev’e habersiz bir ziyarette bulunan Pentagon Başkanı Lloyd Austin, ABD’nin Ukrayna’ya ATACMS uzun menzilli füzelerle Rusya’ya saldırı izni vermemesinin nedenlerini açıklamıştı. Austin’e göre, bunun sebeplerinden biri, Rus Hava Kuvvetleri'nin üslerinin bu füzelerin menzilinin dışında kalması.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in görüşmesinde, Rusya ve Çin arasındaki ödemeler konusu gündeme geldi. Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Yuriy Uşakov, gazetecilere verdiği demeçte, "Bütün konular ele alındı, buna mali işbirliği de dahil," dedi. Ancak daha fazla detay paylaşmadı. Rusya ve Çin liderlerinin görüşmesi, 22 Ekim’de Kazan’da düzenlenen BRICS zirvesi kapsamında gerçekleşti.
- "Avrupa Birliği'nin, dış tehditlerle başa çıkmak ve kendi sınırları içindeki casusluk faaliyetlerine karşı koymak için tam teşekküllü bir istihbarat kurumu oluşturması gerekiyor." Bu öneri, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in talimatıyla, eski Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö tarafından hazırlanan raporda yer aldı. Bloomberg’e göre, rapor, AB’nin şu anda kendi istihbarat teşkilatı bulunmadığı için yetkililerin genellikle kamuya açık kaynaklardan ve üye ülkelerden gelen bilgilerle sınırlı kaldığını belirtiyor. Yeni kurulacak istihbarat organının amacı, ulusal ajansların çalışmalarını tekrarlamadan, potansiyel tehditleri tespit etmek ve bunlara karşı önlem almak için bilgi toplamak olacak.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Donetsk'te Serbryanka ve Nikolaevka yerleşimlerinin kontrol altına alındığını duyurdu. Serbryanka, Seversky Donets Nehri'nin güney kıyısında, Severisk şehrinin doğusunda bulunan bir köy. Daha önce Savunma Bakanlığı, bu bölgede Grigorovka ve Verkhnekamenskoye'nin de ele geçirildiğini bildirmişti.
- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan, 16. BRICS Zirvesi için saat 11 sularında Esenboğa Havaalanı’ndan Tataristan'a hareket etti. Erdoğan, bugün Kazan'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le bir görüşme gerçekleştirecek. Cumhurbaşkanı, BRICS Zirvesi kapsamındaki toplantı ve oturumlara da katılacak.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, enerji altyapısına yönelik karşılıklı saldırıların durdurulmasının savaşın sona ermesine yönelik ilk adım olabileceğini belirtti. Financial Times'a verdiği röportajda Zelenskiy, "Enerji güvenliği konusunda bir karar alınabilir. Başka bir deyişle, biz onların enerji altyapısına saldırmayacağız, onlar da bizimkine saldırmayacak. Bu, savaşın sıcak aşamasının sonlanmasına yol açabilir mi? Evet, sanırım" ifadelerini kullandı. Ayrıca, Kiev'in Batılı müttefikleriyle "toprak karşılığında barış" şeklinde bir anlaşma yapmayı tartışmadığını da vurguladı.
- Zelenskiy, akşam yaptığı video konuşmasında ise, daha önce kendisinin ve Güney Kore yetkililerinin de dile getirdiği, Kuzey Koreli askerlerin Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik işgaline katılması iddialarına değindi. Zelenskiy, "Kuzey Kore'den iki askeri birliğin hazırlık aşamasında olduğunu biliyoruz. Her biri 6'şar bin kişiden oluşan iki tugay. Bu ciddi bir meydan okuma. Nasıl yanıt vereceğimizi biliyoruz. Ve önemli olan, bu meydan okumadan tüm ortaklarımızın da kaçmamalarıdır" dedi. Kuzey Kore, daha önce bu iddiaları reddederek, Güney Kore'nin açıklamalarını "temelsiz ve klişe söylentiler" olarak nitelendirmişti. Güney Kore medyası ise, Seul'un Kiev'e askeri desteğini artırmayı ve Ukrayna'daki Kuzey Kore askerlerini izlemek üzere uzman bir grup göndermeyi düşündüğünü bildirdi. Güney Kore istihbaratı geçen hafta, toplam 12 bin Kuzey Kore askerinin savaşa katılabileceğini rapor etmişti.
Washington Post'un Ağustos ayında aktardığı bilgilere göre, Moskova ve Kiev, enerji altyapısına saldırıları durdurmak için Katar'ın aracılığıyla gizli görüşmeler yapmayı planlamıştı. Ancak Ukrayna'nın Kursk bölgesine düzenlediği saldırıların ardından süreç durma noktasına gelmişti. Rusya, müzakereleri iptal etmemiş, sadece daha fazla zamana ihtiyaç duyduklarını belirtmişti. Buna karşılık Zelenskiy, herhangi bir tarafın Rusya ile müzakerelere yetkilendirilmediğini söylemişti.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan BRICS zirvesi için bugün Kazan'a geliyor. Erdoğan-Putin görüşmesi de bugün gerçekeşecek. Davetli liderlerin çoğu Rusya'ya dün gelmişti.
- ABD Hazine Bakanı Janet Yellen. önümüzdeki hafta Rusya'ya yönelik yaptırımları daha da sıkılaştıracaklarını duyurdu. Yellen, "yeni yaptırımların Kremlin'in savaş makinesine destek sağlayanları hedef alacağını ve özellikle Rusya'ya kritik askeri bileşenler sağlayan üçüncü ülkelerdeki aracılara yönelik olacağını" belirtti. Yellen, son aylarda ABD Hazine Bakanlığı'nın yaptırımları önemli ölçüde sıkılaştırdığını ve üçüncü ülkelerdeki finansal kuruluşlara karşı da kısıtlamalar getirdiğini ekledi. ABD'nin yaklaşımının, Rusya'ya Ukrayna'daki askeri faaliyetleri için gerekli malzemeleri temin etmeye yardımcı olan kişi ve kurumları tespit etmeye odaklandığını vurguladı.
- NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Türkiye’nin BRICS ile işbirliği yapma hakkına sahip olduğunu, ancak bu durumun NATO ülkeleri arasında tartışmalara neden olabileceğini söyledi. Estonya ziyareti sırasında soruları yanıtlayan Rutte, Türkiye’nin BRICS ile işbirliği yapmasının NATO ile çelişmediğini, bunun Türkiye’nin bağımsız bir devlet olarak hareket etme hakkı çerçevesinde değerlendirild kaydetti. Rutte "NATO 32 demokrasiden oluşuyor. Elbette bazı konularda tartışmalar olabilir. Ancak Türkiye’nin BRICS ortaklarıyla çalışmasını biliyoruz ve bunu yapmaya hakları var.”
- Polonya Dışişleri Bakanı Radosław Sikorski, Rusya'nın Polonya Büyükelçisini sınır dışı etme ihtimalini göz ardı etmediklerini belirtti. Dün Polonya Dışişleri Bakanlığı, Rusya'nın Poznan'daki konsolosluğunun çalışma iznini iptal etmiş ve çalışanlarını "istenmeyen kişiler" olarak ilan etmişti. Sikorski, bu adımı, Polonya'nın iddiasına göre Rusya istihbarat servislerinin talimatıyla Wrocław'da kundaklama planlayan bir sabotajcının yakalanmasıyla ilgili son açıklamalara dayandırdı. Rusya'nın Polonya Büyükelçisi Sergey Andreev ise konsolosluğun kapatılmasıyla ilgili henüz resmi bir bildirim almadıklarını belirtti.
- İsviçre İstihbarat Servisi (SRC), Moskova ile Kiev arasındaki çatışmanın bir "yıpratma savaşına" dönüştüğünü ve önümüzdeki aylarda Rusya'nın askeri kapasitesinin daha da artacağını belirtti. Buna karşın, ABD ve Avrupa'nın Ukrayna'ya kritik yardımları sağlamakta zorlandığını, bu durumun zamanın Rusya'nın lehine işlediğini vurguladı. SRC, ayrıca Ukrayna'daki savaşın ve küresel güç mücadelesinin ortasında İsviçre'nin güvenliği açısından hibrit tehditlerin arttığı konusunda uyarıda bulundu. SRC, Rusya, Çin, İran ve Kuzey Kore arasındaki artan askeri iş birliğine dikkat çekti.
- Uluslararası Para Fonu (IMF), 2024 yılı raporunda, Rusya’yı satın alma gücü paritesine göre dünyanın dördüncü büyük ekonomisi ilan etti. IMF’ye göre, Rusya’nın dünya GSYH’sindeki payı %3,55 olacak ve bu da Rusya’nın Japonya’yı geride bırakarak dördüncü sıraya çıkmasını sağlayacak. IMF ayrıca, Rusya’nın 2024 yılı ekonomik büyüme tahminini %3.2'den %3,6'ya yükseltti.
- Rusya Savunma Bakanlığı, V. V. Bahirev Bilimsel Araştırma Makine İnstitüsü'nden (NİMİ) 29 milyon ruble üzerinde bir tazminat talebinde bulundu. Bakanlık, NİMİ'yi Savunma Bakanlığı için yapılan silah modernizasyonu çalışmalarını tatmin edici bulmamakla suçluyor. NİMİ adı kurum, kara, tank ve deniz topçusu için mühimmat geliştirme konusunda uzmanlaşmış durumda. Kurum, ateşleyiciler, mermiler, topçu, roket ve hafif silah sistemleri ile Savunma Bakanlığı için teknolojik makineler ve kompleksler tasarlıyor.
- Kommersant'ın haberine göre, Tambov bölgesinde Morşansk şehri belediye başkanı Aleksey Bannikov görevinden istifa etti. Gazetenin, bölge hükümetine yakın bir kaynağa dayandırdığı haberine göre, istifa, Temmuz ayında düzenlenen bir tören sırasındaki sözleri nedeniyle gerçekleşti. Bannikov, Ukrayna'daki savaşta ölen bir Rus askerinin kız kardeşine, kardeşinin "güneşli günler, çocukların yaz kamplarında eğlenmesi, spor sahaları ve sonunda şehrin köprüsünün onarılması için öldüğünü" söylemişti. Bu sözler, Tambov Valisi Maksim Egorov tarafından tepkiyle karşılanmıştı. Bannikov ise kendisine yönelik eleştirilerin Ukrayna'nın bilgi operasyonları biriminden geldiğini iddia etti.
22 Ekim Salı
- Kazan'daki BRICS zirvesinin ilk gününde Putin bir dizi ikili görüşme gerçekleştirdi. Başkan Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Şi Jinping de 16. BRICS zirvesi çerçevesinde bir araya geldi.
Putin "Rusya ve Çin, enerji, sanayi, yüksek teknoloji, ulaştırma-lojistik ve tarım alanlarında ortak projeleri başarılı bir şekilde hayata geçiriyor" dedi, dışarıdan gelen olumsuz faktörlerin bu iş birliğini engellemediğini vurguladı. Rus lider, "Ocak-Ağustos döneminde iki ülke arasındaki ticaret hacmi %4,5 oranında arttı ve genel olarak pozitif eğilim devam ediyor" dedi.
Putin, "Küresel güvenliği sağlama ve adil bir dünya düzeni oluşturma amacıyla çok taraflı platformlarda koordinasyonu artırmaya devam edeceğiz" ifadelerini kullandı.
Çin Devlet Başkanı Şi Jinping de iki ülke arasındaki ilişkilerin doğru yolda ilerlediğini belirterek, "Çin-Rusya ilişkilerine büyük önem veriyor ve bunları kişisel olarak takip ediyoruz" dedi. Ayrıca, Rusya'ya BRICS'e başkanlık ettiği 2024 yılı için teşekkür etti.
Şi "Biz büyük güçler arasında etkileşim inşa etme konusunda doğru yola girdik. Bağlantısızlık, çatışmama ve üçüncü taraflara karşı olmamayı esas alan prensipler üzerinde ilerledik. Yeni çağda her zaman Çin-Rusya ilişkilerine büyük önem veriyoruz ve onları kişisel kontrolümüz altında tutuyoruz" dedi.
Putin ayrıca ilk gün Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Güney Afrika başkanı Cyril Ramaphosa, yeni BRICS Kalkınma Bankası Başkanı Dilma Rousseff ile de görüştü. Putin-Erdoğan görüşmesi ise yarın gerçekleşecek.
- Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu'nun Doğu Avrupa ve Orta Asya Direktörü Florence Bauer, Ukrayna'daki genç nüfusun ülkeyi terk ettiğini belirtti. Bauer'in sözlerine göre, 24 Şubat 2022'den bu yana ülke nüfusu 10 milyon kişi azaldı.
Florence Bauer basın toplantısında, "Rusya ile olan savaşın doğrudan kurbanları dışında bu insanların önemli bir kısmı ülkeyi terk etti. Nüfus yaşlanıyor ve gençler başka yerlerde fırsatlar arıyor, bu nedenle ülkeden ayrılıyorlar," dedi (Alıntı RIA Novosti).
Ağustos ayında, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy nüfus sorununu kabul etmiş ve ülkeden ayrılan vatandaşlarla ilgilenecek bir bakanlık kuracağını duyurmuştu. Zelenskiy geçen hafta da genç nüfusun göçünün ciddi bir sorun olmaya devam ettiğini söyledi. Bununla birlikte, Ukrayna yetkilileri şu an için zorunlu askerlik yaşını 18'e düşürmeyi planlamadıklarını belirtiyorlar. ABD'nin Ukrayna ile bu konuyu görüştüğünü Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov da dile getirmişti.
Birleşmiş Milletler'e göre şu anda Ukrayna'nın nüfusu 38 milyonun altında.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Kazan’da düzenlenen BRICS zirvesi katılımcılarının ortak bir finansal ödeme sistemi projesini ayrıntılı olarak tartışacaklarını açıkladı. Peskov, BRICS Bridge sisteminden bahsedilmediğini söyledi.
Rossiyskaya Gazeta’ya konuşan Peskov "Genel bir finansal ödeme sistemi projesi, farklı boyutlarıyla tartışılıyor ve çok taraflı toplantılar sırasında ayrıntılı olarak ele alınacak," dedi.
- Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Savunma Bakanı Rustem Umerov’u ve İstihbarat Başkanı Kirill Budanov’u görevden almayı düşünmediğini söyledi. (RBC)
- Rusya Devlet Başkanı’nın Şanghay İşbirliği Örgütü özel temsilcisi Bahtiyer Hakimov, Rusya'nın örgütün bütçesine üyelik aidatlarını aktarmakta ciddi zorluklarla karşılaştığını açıkladı. Hakimov’a göre, bu durum Batı yaptırımlarından kaynaklanıyor ve Şanghay İşbirliği Örgütü’nün belgeleri ödemelerin dolar cinsinden yapılmasını şart koşuyor. (Kommersant)
- Rusya Devlet Duması, genel kurul oturumunda göç yasasında değişiklikler öngören bir dizi yasa tasarısını ilk okumada onayladı. Milletvekilleri, göçmenler için yapılan kapsamlı sınavın düzenlenmesi ve yürütülmesiyle ilgili hak ve yükümlülüklerin üçüncü kişilere devredilmesini yasaklayan bir öneriyi desteklediler.
Ayrıca, yasadışı göçü organize etmek amacıyla kullanılan belgelerin sahteciliği durumunda tüzel kişilerin sorumluluğunu getiren bir yasa tasarısı da ilk okumada kabul edildi. İlk ihlal durumunda 5 milyon ila 10 milyon ruble, tekrarlanan ihlalde ise 10 milyon ila 60 milyon ruble arasında para cezası öngörülüyor. Şu anda suçlular 400 bin ila 1 milyon ruble arasında para cezasıyla karşı karşıya kalıyor.
- Rusya Devlet Başkanı Basın Sözcüsü Dmitri Peskov, BRICS iş birliğinin dolara ya da diğer para birimlerine karşı olmadığını açıkladı. Peskov'a göre, BRICS ülkeleri arasındaki etkileşimde asıl amaç, katılımcı ülkelerin çıkarlarını korumak. Kremlin temsilcisi, "BRICS iş birliği, dolara ya da başka bir para birimine karşı değildir. Bu iş birliğinin ana hedefi, bu formatta yer alan ülkelerin çıkarlarını güvence altına almaktır," diye konuştu.
The Economist Vladimir Putin'in BRICS zirvesinde 'doları alt etme planını' sunacağını ileri sürmüştü. Peskov'un açıklamaları derginin haberinden sonra geldi.
- Kuzey Kore’nin Birleşmiş Milletler temsilciliği, Kuzey Kore askerlerinin Rusya'ya gönderildiği yönündeki bilgileri "temelsiz söylentiler" olarak nitelendirdi. Kuzey Kore heyet başkanı, Rusya ile olan ilişkilerinin "meşru ve iş birliğine dayalı" olduğunu belirtti. Temsilci "Rusya ile sözde askeri iş birliği konusuna gelince, heyetim bu temelsiz, klişeleşmiş söylentilere yanıt vermeyi gereksiz görüyor. Bu tür söylentilerin amacı, Kuzey Kore'yi karalamak ve iki devlet arasındaki meşru, dostane ve ortak ilişkileri zedelemektir," dedi. Açıklama, New York'ta düzenlenen BM Genel Kurulu Birinci Komitesi'nin silahsızlanma ve uluslararası güvenlik oturumunda Kuzey Kore temsilcisi tarafından yapıldı.
Öte yandan Güney Kore hükümeti, Ukrayna'ya askeri desteği artırmayı değerlendiriyor. Yonhap ajansının bir kaynağa dayandırdığı haberine göre, Güney Kore makamları Ukrayna'ya ölümcül yardımı doğrudan sağlamama politikasından kademeli olarak uzaklaşmayı düşünebilir. Bu politika değişikliğine neden olarak, "Kuzey Kore askerlerinin Rusya'ya gönderildiği" yönündeki bilgi gösterildi.
- Zaporijya Nükleer Santrali'nin bulunduğu Enerhodar şehri, insansız hava araçlarıyla yapılan saldırıya maruz kaldı. İlk bilgilere göre, bir kişi hayatını kaybetti. (Kommersant)
- Moskova'daki bir mahkeme, şarkıcı Glukoza’yı (Natalya Çistyakova-İonova) uyuşturucu kullanma suçlamasıyla idari para cezasına çarptırdı. Glukoza'ya beş bin ruble para cezası verildiği bildirildi. (BFM)
- Tüm dünyanın yakından izleyeceği BRICS zirvesi, Rusya Federasyonu'na bağlı Tataristan'ın başkenti Kazan'da bugün başlıyor. Güvenlik önlemleri nedeniyle Kazan'da resmi daireler ve okullar zirve boyunca tatil edildi, özel sektörden de "minimum çalışma rejimi" uygulanması istendi.
- BRICS, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan oluşan bir ekonomik iş birliği grubu olarak 2006 yılında kurudu. Çin ve Rusya öncülüğünde gelişmekte olan piyasa ekonomilerini temsil eden ve küresel ekonomik dengeyi Batı merkezli yapıdan daha çok çok kutuplu bir sisteme yönlendirmeyi amaçlayan BRICS, dünya nüfusunun yaklaşık %40'ını ve küresel GSYİH'nin %25'ini temsil edeiyor. 2024 yılında İran, Suudi Arabistan, Mısır ve Etiyopya gibi ülkeler gruba katılarak BRICS’in genişlemesiyle birlikte küresel etkisi daha da arttı. Türkiye'nin de BRICS üyeliği gündmede. BRICS, özellikle ticaret, yatırım ve finans alanlarında işbirliğini teşvik ederek, "ABD doları hegemonyasına alternatif ekonomik modeller geliştirmeyi" hedefliyor.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kazan’da düzenlenecek BRICS zirvesine ev sahipliği yaparak, Batı'nın izolasyon çabalarına karşı Rusya'nın küresel sahnedeki gücünü göstermeyi hedefliyor. Zirvede ürkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Hindistan Başbakanı Narendra Modi ve İran Cumhurbaşkanı Masoud Pezeşkian gibi liderler bir araya gelecek.
Zirve, Rusya için hem sembolik hem de pratik açıdan büyük önem taşıyor. Putin, BRICS aracılığıyla Rusya'nın Çin ve Hindistan gibi önemli ticaret ortaklarıyla işbirliğini artırmayı ve Batı yaptırımlarından kaçınmanın yollarını bulmayı amaçlıyor. Ayrıca, alternatif bir ödeme sistemi üzerinde çalışarak SWIFT sistemini devre dışı bırakmayı planlıyor. Zirce 24 Ekim'e kadar sürecek.
- Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Kazan'daki BRICS zirvesine katılmayacağını, ülkesinin zirvede Başbakan Yardımcısı Aleksandar Vulin tarafından temsil edileceğini açıkladı. Vucic, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede, "bilinen sebepler" nedeniyle zirveye katılmasının zor olduğunu belirtti. Ayrıca, aynı tarihlerde Polonya Başbakanı Donald Tusk'un Belgrad'a yapacağı ziyaretin de bu kararda etkili olduğunu ifade etti.
- Ermenistan Başbakan Yardımcısı Mher Grigoryan, ülkesinin BRICS'e üye olmayı planlamadığını açıkladı. Grigoryan, "Hayır, şu aşamada böyle bir plan yok" diyerek BRICS üyeliği konusunda herhangi bir tartışmanın olmadığını belirtti. Benzer bir karar daha önce Kazakistan tarafından da alınmıştı; 16 Ekim'de Kazakistan Cumhurbaşkanı sözcüsü, BRICS'e katılma tekliflerinin geldiğini, ancak Astan'ın şu anda bu konuda bir adım atmayı düşünmediğini açıklamıştı.
- Rusya'nın Tula bölgesinde Ukrayna'ya ait insansız hava araçlarının saldırısı sonucunda iki alkol fabrikası hasar gördü. Tula Valisi Dmitriy Milyayev'in açıklamasına göre, Efrimovskiy ve Lujkovskiy'deki fabrikalarda yaralanan olmadı. Acil servis ekiplerinin olay yerinde çalışmalarını sürdürdüğünü ve durumun kontrol altında olduğunu belirten vali, hava savunma sistemlerinin insansız hava araçlarının saldırısını püskürttüğünü de ekledi. Lujkovskiy'deki fabrika, "Rosspirprom" bünyesindeki "Absolut" adlı işletmeye ait. Efrimovskiy'deki fabrika ise aynı şirkete ait olan "Zernoprodukt" işletmesi olarak biliniyor.
- Güney Kore, Kuzey Kore askerlerinin Rusya'da bulunduğuna dair iddialar nedeniyle Ukrayna'ya uzman göndermeyi değerlendiriyor. NewsPim'in haberine göre, Güney Koreli uzmanlar, Kuzey Kore birliklerinin taktiklerine dair bilgileri Ukrayna ile paylaşacak ve aynı zamanda yeni bilgiler toplayarak Güney Kore'nin askeri stratejisine katkıda bulunacaklar. Uzmanlar, Kuzey Koreli askerlerin esir alınması durumunda tercümanlık yapacak ve sığınma talep edenler için süreçleri yürütecek. Kuzey Kore askerlerinin Ukrayna'daki savaşa katılımı konusunda çelişkili bilgiler mevcut. NATO ve Pentagon'dan yapılan açıklamalarda bu iddialar doğrulanmadı. Kremlin, bu iddiaları "bilgi dezenformasyonu" olarak nitelendirdi.
- Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius, Rostock'ta NATO'nun Baltık Denizi'ndeki durumu sürekli izlemek için kurduğu yeni deniz üssünü resmi olarak açtı. Açılış konuşmasında, bölgenin stratejik önemine dikkat çeken Pistorius, Rusya'nın, hibrit savaşlardan siber saldırılara kadar uzanan "sürekli bir saldırganlık" sergilediğini iddia ederken, bu eylemlerin Avrupa güvenliğini tehdit ettiğini ve Moskova'nın nüfuzunu artırdığını vurguladı. Pistorius, Almanya'nın Baltık'taki güvenliği sağlama sorumluluğunu üstlendiğini ve bölgedeki kritik altyapının korunmasının önemini vurguladı.
- Gürcistan'da iktidardaki "Gürcü Rüyası" partisinin kurucusu milyarder iş insanı Bidzina İvanişvili, bir yabancı ülke yetkilisinin Gürcistan'a "Rusya ile birkaç gün savaşmayı ve ardından gerilla savaşı başlatmayı" önerdiğini açıkladı. İvanişvili, bu teklifin eski Başbakan İrakli Garibaşvili'ye sunulduğunu belirtti ve yetkilinin, Gürcistan'ın birkaç gün boyunca dayanabileceğini, ardından ormanlara çekilerek gerilla savaşı başlatabileceklerini söylediğini aktardı.
İvanişvili, bu öneriyi sunan yetkilinin adını ve hangi ülkeye ait olduğunu açıklamadı. Garibaşvili ise muhalefetin Rusya'ya karşı "ikinci bir cephe" açmak istediğini, ancak Gürcistan'da uzun vadeli barış sağlanacağını ve herhangi bir savaş olmayacağını vurguladı.
- Fransa, Ukrayna'da "nükleer olmayan caydırıcı güçlerin" konuşlandırılmasını tartışmaya açmayı teklif etti. Bu öneri, Zelenskiy'in sunduğu "zafer planı" çerçevesinde gündeme geldi. Fransız Savunma Bakanı Sébastien Lecornu, TF1/LCI kanalında yaptığı açıklamada, bu tür bir caydırıcılık gücünün yerleştirilmesi meselesinin savaş sonrası dönemde Ukrayna'nın savunması için hayati olacağını belirtti, ayrıca, bu planın barış süreci için önemli bir siyasi adım olduğunu vurguladı. Ukrayna hükümetinin askeri-politik söylemlerinde bir değişim olduğunu belirten Lecornu, Ukrayna'nın er ya da geç Rusya ile yeniden diyalog kuracağını ifade etti.
- Aman Bild gazetesinin haber yaptığı NATO'ya yönelik olası bir Rus saldırısı senaryosunda, Letonya ve Litvanya'nın Rusya'nın ilk hedefleri olacağı düşünülüyor. ABD'nin Yeni Nesil Savaş Merkezi (Center on New Generation Warfare) tarafından yapılan bir simülasyona göre, 2027 yılında Rusya, Kaliningrad ve Belarus'u kullanarak bu iki ülkeye saldırı başlatacak. Baltık ülkelerinde konuşlu NATO birlikleri, ana güçlerin gelmesine kadar geri çekilmek zorunda kalacak. İttifakın beşinci maddesi gereği gönderilecek destek için 10 gün sürebilecek bu süreçte, bölgenin savunmasında Alman askerleri kritik rol oynayacak. Habere göre, simülasyonun hazırlanmasında, eski NATO ve ABD Avrupa Kuvvetleri komutanları General Philip Breedlove ve Ben Hodges de yer aldı.
- ABD istihbaratı, 1956 Macaristan Ayaklanması'nın yıldönümü olan 23 Ekim'de gerçekleşebilecek bir saldırı konusunda Macar hükümetini uyardı. Macar ajansı Telex'in haberine göre, bir grup genç internet üzerinden bir saldırı planladıklarını tartışıyor ve bu amaçla silah temin edip kullanmayı öğreniyorlar. Macar hükümeti, saldırının hedefinde "korunan kişilerin" olduğunu belirtti. Bu uyarının ardından, Macar güvenlik güçleri olayı yakından takip etmeye başladı. Yetkililer, Budapeşte'deki bir barda altı kişiyi gözaltına aldı ancak üzerlerinde yalnızca airsoft silahları ve boş silahlar bulundu. Macaristan Ayaklanması, 1956 yılında Sovyetler Birliği'ne karşı başlamış ve 12 gün sürmüş, Sovyet ordusu tarafından bastırılmıştı.
- İngiltere vatandaşı gazeteci Graham Phillips, Rusya'da geçici sığınma hakkı aldı. 2014'ten bu yana Donbas'taki durumu haberleştiren ve Russia Today ile iş birliği yapan Phillips, Lugansk'ta sığınma belgesini aldı. Phillips, Vladimir Mayakovski'den bir şiir alıntısıyla kendini "Rus" olarak ilan etti. 2022 yılında İngiltere hükümeti tarafından yaptırım listesine alınan Phillips'in, İngiltere'deki banka hesapları dondurulmuştu.
21 Ekim Pazartesi
- Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Yuriy Uşakov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 23 Ekim Çarşamba günü BRICS Zirvesi'nin düzenlendiği Kazan kentinde bir araya geleceğini bildirdi.
Rusya Devlet Başkanlığı basın servisi ise, Putin ve Erdoğan'ın Kazan'da yapacağı görüşmede Türkiye'de doğalgaz merkezinin kurulması ile ilgili projeyi ele alacağını bildirdi.
Sputnik'in aktardığına göre Rusya ile Türkiye arasındaki çok yönlü işbirliğinin tüm ana alanlarda dinamik bir şekilde geliştiğine ve karşılıklı yarar sağlayan ortaklık niteliği taşıdığına dikkat çekilen açıklama şöyle devam etti:
"Türk ortaklarla gaz sektöründe verimli bir etkileşim kurulmuştur. Karadeniz dibinden geçen Mavi Akım ve TürkAkım boru hatları istikrarlı bir şekilde işlevlerini sürdürüyor. Devlet liderleri, Kazan'daki görüşmede Türkiye'de uluslararası bir gaz merkezinin kurulması ile ilgili projeye de değinecek."
- Geçen hafta sonu Bryansk’ta Ukrayna'ya ait bir insansız hava aracının ülkenin en büyük mikroelektronik üreticilerinden Kremniy EL Grubu'nun idari ve üretim binalarına saldırdığı ortaya çıktı. Şirketten yapılan açıklamaya göre, saldırı sonucunda fabrikanın enerji tedariği aksadı, özel enerji kaynaklarını sağlayan tesisler hasar gördü ve üretim süreçleri kesintiye uğradı.
Kremniy EL Grubu, Rusya’nın en büyük mikroelektronik üreticilerinden biri. Şirketin verilerine göre, fabrikada yaklaşık 1.700 kişi çalışmakta.
Bryansk'a yönelik insansız hava aracı saldırısı, 19 Ekim Cumartesi gecesi gerçekleşmiş, Vali Aleksandr Bogomaz, bölgede 17 İHA’nın düşürüldüğünü duyurmuştu. İHA'lardan birinin mikroelektronik fabrikasının binasına çarparak yangına sebebiyet verdiği bildiriliyor. (Kommersant)
- Politico'nun diplomatik kaynaklara dayandırdığı habere göre, AB ülkeleri Ocak ayında Rusya’ya yönelik 15. yaptırım paketini hazırlamaya başlayacak. Paketin esas olarak Rusya'nın enerji ihracatına, özellikle sıvılaştırılmış doğal gaza (LNG) yönelik olması bekleniyor.
Habere göre, 15. pakette Avrupa Komisyonu, AB ülkelerinin Rus LNG'sini satın alma olanaklarını daha da kısıtlamaya çalışacak. 2024 yılında yeni yaptırım beklentileri nedeniyle LNG alımları hızla artmaya başlamıştı.
Politico’ya konuşan kaynaklar, Rusya’ya yönelik yeni yaptırımların Ocak ayında tartışılmaya başlanacağını, çünkü bu ayda Macaristan'ın AB Konseyi Başkanlığı yetkisinin sona ereceğini belirttiler. Kaynaklara göre Macaristan Başbakanı Viktor Orban, ülkesinin başkanlığını yaptırımlar hakkındaki müzakereleri "fiilen durdurmak" için kullanıyor.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Amerikalı gazeteci Joe Robles’in Rus vatandaşlığına kabul edilmesine ilişkin bir ararname imzaladı. Rus medyası Robles'i ABD'den ilk siyasi sığınmacı olarak nitelendiriyor. Robles, 1990'ların sonunda Rusya'ya gelmişti.
Kararname ile toplamda 15 kişi Rus vatandaşlığı aldı. Bunlar arasında Zenit futbol takımında oynayan Brezilyalı futbolcu Douglas Santos, Dinamo takımında oynayan Kanadalı hokeyci Cédric Paquette, Lübnanlı sanatçı Dager Nizar ve Fin toplum aktivisti ve yazar Johan Bäckman da yer alıyor. Başkan ayrıca üç kişinin vatandaşlıktan çıkma taleplerini de kabul etti. (Kommersant)
- Maia Sandu Moldova vatandaşlarının "iradelerini ortaya koyarak çoğunlukla Avrupa Birliği’ne katılmayı desteklediğini" söyledi. Sandık sonuçlarının %99'unun işlenmesinden sonra, seçmenlerin %50,29'u Avrupa entegrasyonunu desteklerken, %49,71'i karşı çıktı.
Öte yandan Avrupa Birliği Dış İlişkiler Servisi’nin resmi sözcüsü Peter Stano, Moldova'daki seçimlerin "Rusya ve destekçilerinin eşi görülmemiş müdahale ve tehditleri altında" gerçekleştiğini ileri sürdü. TASS’ın bildirdiğine göre, Stano, Rusya’yı oy satın almakla, propaganda yapmakla ve seçmenleri otobüslerle taşımakla suçladı.
- Rusya Eğitim Bakanlığı, iki yıl içinde Arapçayı Birleşik Devlet Sınavı’nda (YEGE) seçmeli altıncı sınav olarak eklemeyi planlıyor. Açıklama Bakan Sergey Kravtsov'dan geldi.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov "Donald Trump'ın Moskova merkezine saldırı tehdidi içeren sözleri, seçim kampanyasıyla bağlantılı" dedi. Peskov'a göre, ABD'deki seçim kampanyasının son aşamasında birçok ateşli ve duygusal açıklama yapılıyor.
Trump'ın Vladimir Putin ile konuşmasında bu tür tehditlerde bulunup bulunmadığı sorusuna yanıt veren Peskov, Kremlin'in görüşmelerin içeriğini açıklamadığını belirtti. Sözcü "Biz, en üst düzeyde yapılan görüşmelerin içeriğini halka açıklamama konusunda sorumlu bir tutum sergilemeye devam ediyoruz. Maalesef birçok dünya lideri böyle bir pozisyonu benimsemiyor ve bu tür bilgilere yönelik 'hijyeni' korumuyorlar. Bu da onların vicdanına kalmış bir şey," şeklide konuştu.
Trump The Wall Street Journal'a verdiği röportajda böyle bir konuşma yaptığını anlatmıştı. Trump kendi ifadesiyle, "Dedim ki: Vladimir, eğer Ukrayna'nın peşine düşersen sana öyle sert bir darbe vururum ki buna inanamazsın. Lanet olası Moskova'nın tam merkezini vururum," diye uyarıda bulunduğunu belirtiyor.
Trump, bu diyalogun ne zaman ve hangi koşullarda geçtiğini açıklamadı, ancak Putin ile aralarında harika bir ilişki olduğunu ve Rus liderin "benim [çılgın] olduğumu bildiğini" ifade etti.
- Dmitri Peskov, Kuzey Koreli askerlerin Rusya'ya gönderilmesiyle ilgili çıkan haberleri yorumladı. Bu haberlerin çelişkili olduğunu belirten Peskov, bu bilgilere şüpheyle yaklaşılması gerektiğini söyledi. Peskov, Rusya ile Kuzey Kore arasındaki iş birliğinin üçüncü ülkelerde endişe yaratmaması gerektiğini vurguladı.
Peskov, "Çok sayıda çelişkili bilgi görüyoruz, Güney Koreliler bir şey söylüyor, sonra Pentagon bu açıklamaların doğrulanmadığını belirtiyor, dolayısıyla bu bilgilere çelişkili olarak yaklaşılmalı," dedi.
Öte yandan Rusya'nın Güney Kore Büyükelçisi Georgi Zinovyev, Kuzey Kore askerlerinin Rusya'ya gönderildiği yönündeki haberler üzerine Güney Kore Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı. Güney Kore istihbaratı daha önce Pyongyang’ın, Rusya'ya özel askeri operasyonlara katılmak üzere 12 bin asker göndermeye hazırlandığını bildirmişti. Ayrıca, 1500 Kuzey Kore özel kuvvetler askerinin Uzak Doğu'daki askeri üslerde "eğitim ve uyum sağlama" amacıyla bulunduğu iddia ediliyordu.
- Dmitri Peskov, Moldova Devlet Başkanı Maia Sandu ve Avrupa entegrasyonu lehine oyların artış hızının açıklanamaz olduğunu ileri sürdü. Peskov, muhalefetin seçimlere katılma fırsatından mahrum bırakıldığını iddia etti. Peskov, "özgür olmayan bir seçim kampanyası" koşullarında bile birçok vatandaşın "Sandu'nun ideolojisinin" destekçisi olmadığının görüldüğünü söyledi. Moldova'da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu 3 Kasım'da yapılacak.
- Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov, 2022 yılında Moskova ile yapılan müzakereler sırasında Kiev'in "tüm alanlarda" Washington ile istişare ettiğini açıkladı. The Washington Post'a verdiği röportajda Umerov, Rusya ve Ukrayna arasında bazı konularda iletişim kanalı açık kaldığını ve bu sayede özellikle esir değişimi, yaralıların değişimi ve tahıl anlaşmasının başarıya ulaştığını belirtti. Umerov, ABD'nin bu temaslardan "her zaman haberdar" olduğunu çünkü Kiev'in her konuda istişare ettiğini söyledi.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı, dost ülkeleri Vladimir Zelenskiy'nin planını desteklememeleri konusunda uyardı. Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) İkinci Departmanı Başkanı Aleksey Polişçuk, Ukrayna yönetiminin çatışmanın çözümüne dair sunduğu önerilerin ültimatom niteliğinde olduğunu belirtti.
- Rusya Merkez Bankası, döviz swap işlemlerine yönelik limiti 25 milyar yuandan 20 milyar yuana düşürdü. Bu, son bir hafta içinde yapılan ikinci kısıtlama oldu.
- Brezilya Cumhurbaşkanı Luiz Inácio Lula da Silva, sağlık nedenleriyle Kazan'daki BRICS zirvesine katılmaktan vazgeçti. Yerel basın yaşananları şu şekilde aktardı: Başkan, Sao Paulo'dan döndükten sonra ikametgahının (Alvorada Sarayı) banyosuna gtti, buradaki bir kanepede oturdu, ancak kanepe devrildi. Lula düşerek kafasını yere vurdu ve yaralandı. Hastaneye kaldırılan başkanın başına birkaç dikiş attı. Globo'nun haberine göre tıbbi rapor, MR'da hafif bir beyin sarsıntısı belirtisi olan bir kanama tespit edildiğini söylüyor..
Lula'nın 22-24 Ekim tarihleri arasında Kazan'da gerçekleşecek BRIC zirvesine uzaktan katılacağı açıklandı. BRICS zirvesi, Rusya için diplomatik açıdan büyük önem taşıyor. Kremlin, bu zirveyi Rusya'nın uluslararası izolasyonunun olmadığı bir platform olarak değerlendiriyor. Özellikle Vladimir Putin'in Çin ve Hindistan liderleriyle yapacağı görüşmeler ön planda.
Bu yıl Kazan'da düzenlenecek olan zirveye Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Cunhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Hindistan Başbakanı Narendra Modi ve Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa da katılacak. Zirvede BRICS ülkelerine bu yıl katılan Mısır, İran, Birleşik Arap Emirlikleri ve Etiyopya da yer alacak. Ancak Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman zirveye katılmayacak; onun yerine dışişleri bakanı temsil edecek.
- Kremlin Sözcüsü Peskov, Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva'nın BRICS zirvesine katılmama kararı ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in G20 zirvesine katılmama kararının arasında bir bağlantı olmadığını belirtti. G20 Zirvesi, 2024 yılında 18-19 Kasım tarihlerinde Brezilya'nın Rio de Janeiro şehrinde düzenlenecek.
- Moldova'daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, AB yanlısı mevcut Başkan Maia Sandu oyların çoğunluğunu elde etmiş olmasına rağmen, ilk turda kesin bir zafer kazanamadı. Sandu'nun oy oranı yüzde 38,2 olurken, en yakın rakibi olan eski başsavcı Alexandr Stoyanoglo ise yüzde 28,6 oy aldı. Bu sonuçlar, ülkede ikinci bir seçim turunun yapılacağını gösteriyor. Aynı zamanda gerçekleştirilen referandumda, Moldova'nın Avrupa Birliği'ne katılım sürecini Anayasa'ya dahil etme önerisi de çoğunluk tarafından reddedildi. Referandumda "hayır" diyenlerin oranı yüzde 54'ü bulurken, "evet" diyenlerin oranı yüzde 45,3'te kaldı. Bu sonuçlar, Sandu'nun AB'ye entegrasyon sürecini teşvik etme çabalarına bir darbe olarak yorumlanıyor.
- The Sunday Times'a göre, İngiltere ve Almanya, önümüzdeki hafta "tarihi bir savunma paktı" imzalamaya hazırlanıyor. Bu anlaşmanın iki ülke arasında daha sıkı askeri ilişkiler kurmayı amaçladığı bildirildi. Anlaşma, NATO'nun doğu sınırında, özellikle Estonya ve Litvanya gibi Rusya'ya yakın bölgelerde, İngiliz ve Alman askerlerinin ortak tatbikatlar yapmalarına olanak tanıyacak. Ayrıca, bu savunma paktı iki ülkenin savunma sanayilerini güçlendirmek için daha fazla silah satın almalarını ve yeni nesil silah sistemlerinin geliştirilmesi konusunda işbirliğini teşvik edecek. Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik operasyonunun ardından bu ülkelerin askeri stoklarının tükenmesi, savunma sanayisini daha fazla işbirliği yapmaya zorladı.
- M. Komsomolets gazetesinin haberine göre, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, önceki gece saatlerinde Rusya'nın Nijni Novgorod bölgesinde yer alan Djerjinsk şehrine insansız hava araçlarıyla saldırı düzenledi. Hedef alınan Sverdlov savunma sanayi fabrikasının bulunduğu bölgede şiddetli patlamalar yaşandı ve çıkan dumanlar görüldü. Patlamalar sonucunda, yangın söndürme ekiplerinde çalışan dört kişi hafif şekilde yaralandı. Yerel halk, saat 03:30 civarında şiddetli patlama sesleri duyduklarını bildirdi. Bölgeye yaklaşık 8-10 insansız hava aracı saldırısı düzenlendiği belirtilirken, patlamaların ardından şehrin gökyüzü kırmızıya büründü. Daha önce de Mart 2024’te aynı fabrikaya insansız hava aracı saldırısı düzenlenmişti. Ancak, o saldırı sırasında herhangi bir can kaybı ya da ciddi hasar meydana gelmemişti. Gazete, "Saldırının hedefi olan Sverdlov fabrikası, Rusya’nın önemli askeri sanayi tesislerinden biri. Patlayıcı maddeler ve askeri malzemeler üretiyor" bilgisini paylaştı.
- Sırbistan Devlet Başkanı Aleksandar Vucic, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile pazar günü, 2,5 yıl aradan sonra ilk telefon görüşmesini yaptı. Vucic, Belgrad’ın İkinci Dünya Savaşı’nda Nazi işgalinden kurtuluşunun 80. yıl dönümü için gönderdiği tebrikler dolayısıyla Putin’e teşekkür ettiğini ve Sırbistan’a kış döneminde ek doğalgaz tedariki konusunda anlaşma sağlandığını bildirdi. Vucic, "Yaklaşık 2,5 yıldır konuşmamıştık ve uzun, samimi ve anlamlı bir sohbet gerçekleştirdik" dedi.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, "Kiev rejiminin işlediği suçlar için zaman aşımı olmadığını" söyledi. Argumenti i Fakti dergisi ile yaptığı röportajda avrov, Adolf Hitler ve Stepan Bandera’nın temsil ettiği ideolojinin, Avrupa’nın Nazizm’e verdiği örtük destekle birleştiğini, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, eski NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel'ı nUkrayna’ya verdikleri destekle “Nazizmin değerlerini savunmaya hazır olduklarını” ortaya koyduklarını savundu.
- Habarovsk'da iki göçmenin zamanında askerlik şubesine kayıt yaptırmadığı için Rusya vatandaşlığı iptal edildi. Yetkilier denetimlerin yapıldığı süreçte 700’den fazla yeni vatandaşın askerlik kaydı yapıldığını, 17’sinin askere çağrıldığını duyurdu.
20 Ekim Pazar
- Rusya Savunma Bakanlığı, 20 Ekim gecesi yedi farklı bölgede Ukrayna'nın 110 İHA saldırısının etkisiz hale getirildiğini bildirdi. En yoğun saldırılar Kursk (43 İHA), Lipetsk (27 İHA) ve Oryol (18 İHA) bölgelerinde gerçekleşti. Ayrıca, Nijny Novgorod bölgesinde sekiz İHA düşürüldü, dört itfaiye görevlisi hafif yaralandı. Djerzinsk'teki bir sanayi bölgesine yapılan saldırıda yaralananlara tıbbi yardım sağlandı. Diğer bölgelerde ise büyük hasar veya yaralanma rapor edilmedi. (Kommersant)
- Moskova'ya doğru uçan bir İHA bu sabaha karşı Ramenski bölgesinde düşürüldü. Belediye Başkanı Sergey Sobyanin, hava savunmasının Ramenski kentsel bölgesinde Moskova'ya doğru uçan bir İHA'nın saldırısını püskürttüğünü, ilk belirlemelere göre enkazın düştüğü bölgede herhangi bir hasar veya can kaybı yaşanmadığını söyledi.Telegram kanalında bilgi veren Sobyanin "Savunma Bakanlığı'nın Ramenski kentsel bölgesindeki hava savunma kuvvetleri, Moskova'ya doğru uçan bir insansız hava aracının saldırısını püskürttü. Olay yerine acil sağlık ekipleri sevk edildi" dedi.
- Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nu "savaşa hazır olmaya" çağırdı. Şi, 18 Ekim'de füze birliği ziyareti sırasında ordunun stratejik caydırıcılık yeteneklerinin artırılması gerektiğini belirtti. Bu açıklama, Çin'in Tayvan yakınlarında geniş çaplı tatbikatlar yapmasından birkaç gün sonra geldi. Pekin, Tayvan’ı kendi toprağı olarak gördüğünü belirterek, herhangi bir çatışma durumunda adayı yok etmekle tehdit etti.
- Ukrayna, hava savunma sistemini güçlendirmek için Almanya ile bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşmaya Belçika, Norveç, Hollanda ve Danimarka da katılacak. Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov, G7 Savunma Bakanları toplantısında imzalanan bu anlaşmanın, Ukrayna'nın hava savunma kapasitesini artırmayı amaçlayan ortak projeleri finanse etmeyi içerdiğini belirtti.
- Cuma günü gerçekleşen esir değişimi sonrası, 95 Rus askeri Ukrayna tarafından serbest bırakıldı ve Moskova yakınlarındaki bir havaalanına getirildi. Değişim, Ukrayna-Belarus sınırında gerçekleşti. Rus askerleri, Belarus'ta psikolojik ve tıbbi yardım sağlandıktan sonra Rusya'ya gönderildiler. Esir değişimi, "95'e karşı 95" formülüyle yapıldı. Esir değişiminde Birleşik Arap Emirlikleri arabulucu olarak görev aldı. Serbest bırakılan askerler, Rusya'da Savunma Bakanlığı'nın tıbbi kurumlarında tedavi ve rehabilitasyon sürecine girecekler.
- Çin Başbakanı Li Qiang, askeri ve sivil amaçlarla kullanılabilecek çift kullanımlı malların ihracatını düzenleyen bir kararname imzaladı. 1 Aralık'ta yürürlüğe girecek olan bu kararname, bu tür ürünlerin ihracatı için izin sistemini getiriyor ve ihracatçıların nihai kullanıcı ve kullanım amacını açıklamalarını zorunlu kılıyor. Kararname, Batı'nın Çin'i Rusya'ya askeri üretim için kritik malzeme sağlamakla suçlamasının ardından geldi. Ancak, belgede hangi ürünlerin veya alıcıların kısıtlanacağı belirtilmedi.
- Rusya'nın Londra Büyükelçisi Andrey Kelin, BBC'ye verdiği röportajda, İngiltere'nin Ukrayna’ya sağladığı silah yardımları nedeniyle Rusya'ya karşı agresif bir vekâlet savaşı yürüttüğünü söyledi. Kelin, Rusya'nın çatışmayı bir an önce sona erdirmek istediğini ve siyasi müzakerelerle bir çözüm aradığını, ancak, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’in barış istemediğini, sürekli NATO üyeliği, AB yardımları ve savunma paketleri talep ettiğini ifade etti.
- Eski YUKOS petrol şirketi başkan yardımcısı Mihail Rogaçev Moskova'da ölü bulundu. Medyaya yansyan haberlere göre intihar en güçlü ihtimal olarak değerlendiriliyor. Rogaçev'in cansız bedeni 19 Ekim'de Moskova'da evinin bahçesinde bulundu. Yetkililer, Rogaçev'in uzun süredir kanserle mücadele ettiğini belirtti. Rogaçev'in ölümünden önce bir veda notu bıraktığı bildirildi.
19 Ekim Cumartesi
- Le Monde’un haberine göre, ABD Ukrayna'nın NATO’ya davet edilmesine ilkesel olarak karşı çıkmıyor, ancak Almanya bu konuda hâlâ çekinceli. Gazetenin kaynaklarına göre, eğer Kasım seçimlerinde Kamala Harris zafer kazanırsa, Joe Biden, Ukrayna’yı NATO’ya davet etmek için geçiş sürecinde adım atabilir. Fakat, Donald Trump kazanırsa bu girişimin tehlikeli olacağı öngörülüyor. NATO üyeliği için davet süreci, Ukrayna’nın taleplerinin kabulüyle hemen gerçekleşmeyecek. NATO yetkilileri, Ukrayna'nın bir gün NATO'ya katılacağını vurgulasa da, bu süreç çatışmalar sona ermeden başlatılamayacak.
Hberde "ABD, Almanya, Fransa ve Birleşik Krallık liderleri Ukrayna’nın NATO’ya katılımı konusunda fikir ayrılığı yaşıyor. Joe Biden ve Olaf Scholz, Ukrayna'nın ittifaka davet edilmesine şu anda karşı çıkarken, Fransa ve Birleşik Krallık daha olumlu bir yaklaşım sergiliyor" denildi.
ABD'nin NATO Daimi Temsilcisi Julianne Smith, Ukrayna'nın kısa vadede NATO'ya davet edilemeyeceğini söyledi. Öte yandan, Slovakya Başbakanı Robert Fico, Ukrayna'nın NATO’ya katılım sürecinin ücretsiz olmayacağını ve savaş sona ermeden başlamayacağını ifade etti. ABD Başkanı Joe Biden, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve İngiltere Başbakanı Kir Starmer, dün Berlin'de Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'in katılmadığı bir toplantıda Kiev'in "zafer planını" ele aldılar.
- Türkiye ziyaretinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile gçrüşen Almanya Başbakanı Scholz, "Ukrayna'ya Rusya'nın saldırısını hepimiz uluslararası hukukun bir ihlali olarak gördük. Ancak odaklanmamız gereken, bu savaşın sonsuza kadar sürmemesi için ne yapabiliriz? Rusya, tüm Avrupa'nın güvenliğini tehlikeye atıyor" dedi. Scholz'un ziyareti, Erdoğan'ın gelecek hafta BRICS zirvesi için Rusya'ya yapacağı ziyaret arifesinde gerçekleşti. Rus basını, Erdoğan'ın Putin ile Scholz arasında arabuluculuk yapabileceğini yazmıştı.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna ile kısa süreli ateşkese karşı çıktı. Putin, "bir hafta, iki hafta ya da bir yıl" sürecek ateşkeslerin "düşman tarafından yeniden silahlanmak için kullanılabileceğini "belirtti. Rus lider, kalıcı bir barışın, uzun vadeli güvenlik koşullarının sağlanmasıyla mümkün olacağını vurguladı.
BRICS zirvesi öncei Kazan'da yabancı gazetecilerin sorularını yanıtlayan Putin, Rusya'nın çatışmayı barışçıl yollarla sona erdirmek istediğini ve bu sürecin hızla sonuçlanmasının Rusya'nın çıkarına olduğunu söyledi. Ancak Kiev’in Moskova ile müzakere yasağını kaldırmadan barış görüşmelerinin başlamasının imkânsız olduğunu dile getirdi.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'in "Rusya ile müzakere yasağına" dikkat çeken Putin, bu durumu "gülünç" olarak nitelendirdi ve Ukrayna'nın kendi kendine müzakereyi yasakladığını ifade etti. Putin ayrıca Ukrayna'nın sürekli taleplerde bulunduğunu, ancak müzakere sürecine yanaşmadığını söyledi.
- Zelenskiy, Ukrayna'nın katılmadığı bir barış görüşmesinin mümkün olmadığını belirtti. Zelenskiy, Ukrayna'sız yapılan müzakerelerin kabul edilemez olduğunu ve ülkesinin "bizsiz, bizimle ilgili müzakereler olamaz" prensibini vurguladı. Ukrayna lider ayrıca Çin, Brezilya ve Afrika ülkelerinin barış planlarına açık olduklarını dile getirdi. Çin, Hindistan, ABD ve Suudi Arabistan gibi ülkelerin Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmanın sona ermesine yardımcı olabileceğini söyleyen Zelenskiy, ancak Rusya'ya karşı daha sert yaptırımlar uygulanması gerektiğini de ekledi.
- Zelenskiy, NATO üyeliği başvurusunun reddedilmesi durumunda, ülkesinin ABD'deki seçimlerden sonra politik değişiklikleri bekleyeceğini belirtti. Zelenskiy, ABD'nin Ukrayna için en büyük bağışçı olduğunu vurgulayarak, ABD'deki seçim sonuçlarının Ukrayna için yeni bir yol haritası oluşturacağını ifade etti "Eğer ABD'nin politikası değişirse, bu Ukrayna için bir "Plan B" yolu olacak" dedi.
- ABD Başkanı Joe Biden, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve İngiltere Başbakanı Kir Starmer, Berlin'de Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'in katılmadığı bir toplantıda Kiev'in "zafer planını" ele aldılar. Görüşmede Ukrayna’ya yapılacak ek güvenlik, ekonomik ve insani yardımlar değerlendirildi. Liderler, Zelenskiy'in planını inceleyerek, Ukrayna'ya olan desteklerini sürdüreceklerini belirttiler. Toplantı aynı zamanda Orta Doğu'daki çatışmaların da tartışıldığı bir platform oldu.
- Eylül ayında Çin'den Rusya'ya yapılan ihracat, 11,25 milyar dolarla yeni bir rekor seviyeye ulaştı. Bu, geçen yıla göre %16,6'lık bir artış anlamına gelirken, Çin’in Rusya'ya ihracatındaki en hızlı büyüme oranı olarak kaydedildi. Ancak, Rusya'dan Çin'e yapılan ithalat ise yıllık bazda %9,2 oranında azaldı. Ağustos ayında bu düşüş %1,1 ile daha hafif seyretmişti. Bu veriler, Çin'in Rusya'ya olan ticaret hacmindeki dengesizliğin bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
- Fransa Dışişleri Bakanlığı Avrupa İşlerinden Sorumlu Bakan Benjamin Haddad, Paris'in Ukrayna'yı NATO'ya davet etmek için müttefiklerini ikna etmeye çalıştığını açıkladı. Haddad, bu davetin önemli bir siyasi sinyal olduğunu ve şu anda gerçekleştirilebileceğini ifade etti. Ancak, katılım sürecinin uzun ve zorlu olacağını kabul etti.
- ABD'nin Bern Büyükelçisi, İsviçre'nin Rusya'ya yönelik yaptırımları tam anlamıyla uygulamaması konusunda hayal kırıklığını dile getirdi. Büyükelçi, İsviçre'nin yaptırımları aşma girişimlerine karşı daha sert önlemler alması gerektiğini savundu. Buna karşın, İsviçre hükümeti, şirketlerin yaptırımların nasıl uygulanacağı konusunda netlik olmadığını belirtti ve bu talepleri belirsiz bulduğu için yaptırımları tam olarak kabul etmedi. İsviçre, yaptırımların genel olarak desteklendiğini, ancak net formülasyonlar gerektiğini vurguladı.
- Tambov bölgesindeki Kirsanov şehrinde bir apartmanda meydana gelen doğalgaz patlamasında iki kişi hayatını kaybetti, sekiz kişi yaralandı. Patlama sabah saat 04:55'te gerçekleşti ve yangına sebep oldu. Yangın saat 05:41'de kontrol altına alındı. Bölge valisi Maksim Yegorov, binada hasar olduğunu ve tahliyelerin yapıldığını belirtti.
18 Ekim Cuma
- Başkan Putin, Ukrayna ile olası müzakerelerin temelinin 2022 yılında İstanbul’da varılan anlaşmalar olduğunu belirtti. Putin, BRICS ülkelerinden medya temsilcileriyle yaptığı toplantıda, "Bu belgeyi çöpe atmak tamamen yanlış olur" ifadesini kullandı ve İstanbul’daki müzakereler sırasında Ukrayna heyeti başkanının bu belgeyi imzaladığını hatırlattı.
Putin, söz konusu belgenin detaylarının görüşülebileceğini ancak "bu belgenin yok sayılmasının" doğru olmadığını vurguladı. "Biz bu belgeler temelinde diyalog yapmaya ve çatışmayı barışçıl bir şekilde sonlandırmaya hazırız" dedi. Bu belgenin, birkaç aylık kapsamlı müzakereler sonucunda hazırlandığını ve Ukrayna tarafından da imzalandığını belirtti.
Putin, daha önce de bu anlaşmaların müzakere sürecinin temeli olarak kalmaya devam ettiğini dile getirmişti. Örneğin, 2024 yılının Temmuz ayında, bu anlaşmaların hâlâ "masada" olduğunu ve görüşmelerin devamı için bir temel teşkil edebileceğini ifade etmişti.
2022'de, İstanbul'da yapılan müzakerelerde Ukrayna'nın şu maddeer onay verdiği medyaya yansımıştı:
- NATO da dahil olmak üzere herhangi bir askeri ittifaka üyeliği reddederek “kalıcı tarafsızlığı” koruma;
- Nükleer silah üretimini ve edinimini reddetme, yabancı birlikleri kendi topraklarına yerleştirmeme ve silahların sınırlarını geçmesine izin vermeme;
- Havaalanları ve limanlar dahil olmak üzere altyapıyı başka devletlerin kullanımına vereme;
- Yabancı güçlerce yapılan askeri tatbikatlara ve herhangi bir askeri çatışmaya katılmaktan kaçınma,;
- “Faşizm, Nazizm ve saldırgan milliyetçilik” terimlerinin kullanımının yasal olarak yasaklanması;
- Donetsk ve Lugansk bölgelerinin bir kısmının Rusya'nın kontrolü altında kalması. Kırım ve Sivastopol limanının güvenlik kapsamı dışında tutulması.
Ayrıca bu şartlarda Moskova'nın, Kırım ile Donbass'ın bazı kısımları hariç, birliklerini Ukrayna'dan çekmeye hazır olduğu iddia edilmişti. Yine iddialara göre, askerlerin çekilmesinin ayrıntıları doğrudan devlet başkanları arasında görüşülecekti. Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin büyüklüğü sorunu çözülmeden kalmıştı. Basına yansıyan iddialara göre Moskova, Kiev'den ordusunun büyüklüğünü 85 bin kişiye indirmesini talep ederken, Ukrayna 250 bin kişi konusunda ısrar etti. Ayrıca taraflar müzakerelerde, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nde kalmasına izin verilen askeri teçhizatın miktarı konusunda da anlaşamadı.
Diğer yandan The New York Times, İstanbul müzakerelerinde anlaşılan konuları şöyle yazmıştı:
Gazete, taslak metnin 17 Mart ve 15 Nisan 2022 tarihli versiyonlarının yanı sıra 29 Mart’ta İstanbul’da yapılan görüşmelerde kabul edilen ortak bildiriye ‘pdf’ formatında yer vermişti.
Kiev’in Batılı ülkelere İngilizce versiyonunu gösterdiği 17 Mart tarihli anlaşmaya göre Ukrayna, ikinci bir saldırı durumunda müttefiklerinin (hava sahasını kapatmak da dahil olmak üzere) yardıma gelmesini ve anlaşmanın ülkenin ‘uluslararası tanınmış sınırlarını’ kapsayacağına dair uluslararası güvenlik garantileri talep etti.
Rusya, 2014’ten bu yana uygulanan yaptırımların kaldırılmasını, Kırım’ın Rusya’nın bir parçası olarak tanınmasını ve Ukrayna’nın Donetsk ve Lugansk oblastlarının idari sınırları dahilinde Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetlerinin bağımsızlığının yanı sıra kamuya açık gösteri ve yürüyüşler, anıt ve anıtların dikilmesi ve sokakların yeniden adlandırılması da dahil olmak üzere ‘Nazizm ve neo-Nazizmin her türlü yüceltilmesi ve propagandasının’ yasaklanmasını (cezai sorumlulukla birlikte) talep etti.
İlk taslak Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin ölçeğine ve ülkenin cephaneliğinde bulundurabileceği tank, topçu bataryası, savaş gemisi ve savaş uçağı sayısına sınırlamalar getiriyordu.
Ukrayna, önerilen anlaşmayı ‘İstanbul Bildirisi’ başlıklı iki sayfalık bir belgede özetledi. Buna göre:
Kırım’ın statüsünün 10-15 yıl içinde belirlenmesi ve Ukrayna’nın yarımadayı güç kullanarak geri almaya çalışmayacağına dair söz vermesi gerekiyordu,
Vladimir Zelenskiy ve Vladimir Putin’in 2022’de bir araya gelerek bir barış anlaşmasına son şeklini vermeleri ve Ukrayna topraklarının ne kadarının Rusya’nın kontrolü altında kalacağı konusunda anlaşmaya varmaları gerekiyordu,
Ukraynalılar için zorunlu güvenlik garantileri; bu garantiler arasında İngiltere, Çin, Rusya, ABD, Fransa, Türkiye, Almanya, Kanada, İtalya, Polonya ve İsrail gibi bir dizi ülkeyle yapılacak anlaşmalar yer alıyordu,
Garantör devletler, ‘Ukrayna’ya yönelik herhangi bir saldırı, silahlı saldırı veya Ukrayna’ya yönelik herhangi bir askeri operasyon’ durumunda, her birinin acil ve derhal istişarede bulunduktan sonra Ukrayna’ya yardım sağlayacağını kabul etmek zorunda olacaktı.
Gazete, anlaşmanın ilk sayfalarında tarafların ‘ortak noktalara sahip göründüğünü’ vurguladı. Bu maddelere göre:
Taraflar Ukrayna’nın tarafsız ülke statüsünü pekiştirmesi ve AB’ye katılmasına izin verilmesi konusunda anlaştı, Rusya, Ukrayna’nın Kırım’ı derhal Rus toprağı olarak tanıması talebinden vazgeçti,
Tartışmalı maddelerden biri Ukrayna’nın kullanmasına izin verilen silahların menziliydi: Rusya Ukrayna’nın füzelerinin 40 kilometre ile, Ukrayna ise 280 kilometre ile (Kırım’daki hedefleri vurmaya yetecek kadar) sınırlandırılmasını istiyordu,
Rusya yine de Ukrayna’nın dil ve ulusal kimlikle ilgili yasaları yürürlükten kaldırmasını ve Ukrayna askerlerini ‘daimi konuşlanma yerlerine ya da Rusya Federasyonu ile mutabık kalınan yerlere’ çekmesini istiyordu.
NYT, anlaşmanın Ukrayna’nın ‘garantör ülkeleri’ (İngiltere, Çin, Rusya, ABD ve Fransa) açısından en büyük sorunun beşinci maddeyle alakalı olduğuna işaret etti.
Rusya anlaşmaya, Ukrayna’ya yönelik bir saldırı durumunda misilleme tedbirlerinin ‘tüm garantör ülkeler tarafından kabul edilen bir karar temelinde’ onaylanmasını gerektiren bir madde ekledi.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin nükleer silah geliştirme açıklamasını provokasyon olarak nitelendirdi. Putin, Ukrayna'nın nükleer silah edinmesine Rusya’nın hiçbir koşulda izin vermeyeceğini belirtti. Kiev’in bu yöndeki herhangi bir adımının gerekli karşılığı bulacağını vurguladı.
Rusya Devlet Başkanı, günümüz dünyasında nükleer silah üretmenin zor olmadığını, ancak "bugünün Ukrayna’sı için bunun kolay olmadığını" ifade etti. BRICS ülkelerinin önde gelen medya kuruluşlarının yöneticileriyle yaptığı toplantıda Putin "Bu yöndeki herhangi bir adım gerekli tepkiyle karşılanacaktır," şeklinde konuştu
Rusya ile Çin arasında "ne büyük, ne de küçük kardeşlerin" olduğu eşsiz bir ilişki bulunduğunu belirten Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya-Çin işbirliğinin dünya istikrarının temel unsurlarından biri olduğunu söyledi. Devlet başkanı, Moskova ve Pekin’in birbirini dinlediğini ve sadece konuşmakla kalmayıp harekete geçtiğini vurguladı.
Vladimir Putin ayrıca Brezilya’daki G20 zirvesine katılmayacağını, çünkü etkinliği sekteye uğratmak istemediğini açıkladı. (Kommersant)
- Rusya ve Ukrayna, hayatını kaybeden askerlerin naaşlarını takas etti. Ukrayna Koordinasyon Merkezi, kendilerine 501 cenazenin teslim edildiğini bildirdi.
Rusya Devlet Duması milletvekili ve askeri operasyonlar koordinasyon grubu temsilcisi Şamsail Saraliyev de RBC’ya yaptığı açıklamada, Ukrayna’ya 501 askerin cenazesinin verildiğini, Rusya'nın ise 89 cenaze aldığını söyledi.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki BRICS iş forumunun genel oturumunu açtı. Açılış konuşmasında Putin, BRICS ülkelerinin şirketlerinin sanayi, enerji, altyapı, tarım ve dijital ekonomi alanlarında başarılı bir şekilde iş birliği yapıp ortak projeler gerçekleştirdiğini vurguladı.
Vladimir Putin, Rusya'nın bu yıl BRICS'e başkanlık eden ülke olarak, "yeni üyelerin" entegrasyonuna katkıda bulunmaya çalıştığını belirtti. Rusya Devlet Başkanı, BRICS'in yakın gelecekte dünya GSYİH'sının büyümesine katkıda bulunacağını ve BRICS ülkelerini ekonomik büyümenin motorları olarak nitelendirdi. (Kommersant)
- Çin Halk Cumhuriyeti Başkanı Şi Cinping, BRICS zirvesine katılmak üzere Rusya'ya bir ziyaret gerçekleştirecek. İlgili açıklama Çin Dışişleri Bakanlığı tarafından yapıldı. Zirve 22-24 Ekim tarihleri arasında Kazan'da düzenlenecek.
Çin Dışişleri Bakanlığı'nın internet sitesindeki açıklamada "Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin'in daveti üzerine, Başkan Şi Cinping, 22-24 Ekim tarihlerinde Kazan'da düzenlenecek olan 16. BRICS liderler toplantısına katılmak üzere yola çıkacak" denildi.
- Macaristan Başbakanı Viktor Orbán, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin "zafer planının" zaferle sonuçlanamayacağını ve Macaristan'ın bu planda yer almayacağını söyledi. Orbán'ın sözlerini Index aktardı.
Macaristan başbakanı "Biz bunu desteklemiyoruz, çünkü bu Macaristan’ın zafer planı değil. Savaşa katılmadık ve katılmayacağız. Bu planla zafer kazanılamaz" dedi.
- Sırbistan'ın Čačak şehrindeki Sloboda savunma fabrikasında bir patlama meydana geldi. Blic gazetesi'nin haberine göre olay sonucunda dört kişi yaralandı. Patlama, top mermileri üreten bir atölyede, mühimmatın patlaması sonucu gerçekleşti.
- FSB, Ukrayna vatandaşı bir kadının Rus ordusuyla ilgili, özellikle Herson bölgesindeki Rus askerlerinin konuşlanması hakkında bilgileri Ukrayna Güvenlik Servisi'ne (SBU) ilettiğini belirterek kadını gözaltına aldığını bildirdi.
- Letonya Dışişleri Bakanı Baiba Braže, sosyal medya platformu X'te yaptığı açıklamada, Rus tasarımcı Artemy Lebedev ve komedyen Valeri Ponomarenko'nun ülkeye girişinin yasaklandığını duyurdu.
- Avrupa Konseyi, Gürcistan hükümetinin eylemlerinin Avrupa değerleri ve ilkeleriyle çeliştiğini, bu nedenle ülkenin birliğe katılım sürecinin fiilen durdurulduğunu belirtti. Karar Brüksel'deki zirvenin sonuçları üzerine konseyin yaptığı açıklamada yer aldı.
Basın bülteninde "Avrupa Konseyi, bu tür eylemlerin Gürcistan'ın Avrupa yolunu tehlikeye attığını ve katılım sürecini de-facto durdurduğunu hatırlatıyor" denildi. Konsey, Gürcistan'ı, Avrupa entegrasyonunun temel ilkelerine uygun olarak "demokratik, kapsayıcı ve sürdürülebilir reformlar" yapmaya çağırdı.
- Kiev'de hava savunma sistemleri çalışıyor. Açıklama şehir askeri yönetimi başkanı Sergey Popko'dan geldi. Suspilne ve TSN de Ukrayna başkentinde patlama seslerinin duyulduğunu aktardı.
Şehirde Moskova saati ile 22:33'te hava saldırısı alarmı verildi. Ayrıca Kiev, Çernigov, Volyn, Rovno, Hmelnitski, Ternopol, Jitomir, Vinnitsa, Çerkassi, Poltava, Sumy, Kirovograd, Dnipropetrovsk ve Nikolaev bölgelerinde de alarm sesleri duyuldu. (aktaran RBC)
- Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron "Avrupa Birliği'nin, Ukrayna'ya G7 ülkeleri tarafından kararlaştırılan 50 milyar dolarlık kredi kapsamında 20 milyar dolar ayırması gerekiyor, ancak daha fazla değil" şeklinde konuştu. Macron bu paranın, Ukrayna'nın yeniden inşası ve Ukrayna Silahlı Kuvvetleri için silah alımı için kullanılması gerektiğini belirtti. Fransız lider şu ifadeleri kullandı:
"Benim arzum, AB'nin payını 20 milyar dolara çıkarması ama daha fazlasını değil. Herkesin kendi rolünü oynaması gerekiyor, özellikle bu garanti mekanizmasının bizzat Amerikalılar tarafından önerildiği göz önüne alındığında." (Ria).
- Cumhuriyetçi Parti'den ABD başkan adayı Donald Trump, Ukrayna'daki askeri çatışmanın başlamasından Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin sorumlu olduğunu düşünüyor. Trump ayrıca, Ukrayna'daki şehirlerin "yerle bir edildiğini" söyledi.
Trump, PBD podcast'ine verdiği röportajda "Bu ona yardım etmek istemediğim anlamına gelmez, çünkü bu insanlar için çok üzgünüm. Ama bu savaşa asla izin vermemeliydi... Ukrayna artık eskisi gibi değil" dedi.
- Macaristan, Zelenskiy'nin "zafer planını" desteklemiyor. Macaristan Başbakanı'nın siyasi danışmanı Balazs Orban, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin NATO ülkelerini Rusya ile askeri çatışmaya dahil etmek istediğini belirtti. Macar makamlarının, Zelenskiy tarafından sunulan "zafer planını" desteklemediğini söyledi.
- Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, Ukrayna'daki çatışmanın çözümü için yapılacak müzakerelerde Belarusluların da bulunması gerektiğini söyledi. Aksi takdirde ülkenin bazı topraklarını kaybedebileceğini belirtti.
- AB liderleri zirve sonuçlarına göre mülteciler üzerindeki kontrolleri sıkılaştırma ve Rusya, Belarus ve diğer ülkelerin bu mekanizmayı kötüye kullanarak demokrasileri "zayıflatmalarına" engel olma konusunda anlaştı. AB, bu konuda gerekli önlemleri inceleme sözü verdi.
Kommersant'ın aktardığı habere göre birlik, Rusya ve Belarus ile sınır komşusu olan ülkelerin sınırlarını korumak için alabilecekleri acil önlemleri tartışıyor. Açıklama Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'den geldi. Von der Leyen Polonya, Baltık ülkeleri ve Finlandiya'dan bahsedildiğini belirtti.
17 Ekim Perşembe
- Brüksel'i ziyaret eden Zelenskiy, basına Trump ile görüşmesi hakkında bilgi verirken, "Ukrayna ya NATO'ya üye olmalı ya da nükleer silahlara sahip olmalı" dedi. Brüksel'de düzenlediği basın toplantısında konuşan Zelenskiy, eylül ayı sonunda ABD'ye yaptığı ziyarette bu konuyu Donald Trump ile nasıl tartıştığını anlattı. Zelenskiy'nin sözlerine göre Trump'a, Ukrayna'nın ABD, Rusya ve İngiltere'den güvenlik garantileri karşılığında kendi topraklarında kalan Sovyet nükleer cephaneliğinden vazgeçtiğini duyuran 1994 Budapeşte Mutabakatı'nı hatırlattı. Zelenskiy'ye göre bu belge Ukrayna'yı Rusya'nın saldırısından korumadığı için ülkenin güvenliğini sağlamak için artık iki seçeneği var: Ya yeniden nükleer silah elde edinmek ya da NATO'ya katılmak. Zelenskiy, “Nükleer silahları değil, NATO'yu seçiyoruz. Donald Trump'ın beni işittiğine inanıyorum. Trump 'Adil argümanlarınız var' dedi" şeklinde konuştu. Bunun Trump'ın kendisiyle aynı fikirde olduğu anlamına gelip gelmediği sorulduğunda Zelenskiy, görüşmenin ayrıntılarını açıklamak istemediğini söyledi ve Trump'ın herhangi bir söz vermediğini vurguladı.
- Diğer yandan Zelenskiy, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile düzenlediği basın toplantısında, Ukrayna'nın nükleer silah üretme niyetinde olmadığını ve yolunu yalnızca NATO'ya katılmakta gördüğünü söyledi. Zelenskiy, “Nükleer silah üretmeye hazırlandığımızı hiçbir zaman söylemedik. Dolayısıyla NATO'dan başka alternatifimiz yok" dedi. Zeenskiy bu ikinci açıklamayı, Alman Bild gazetesinin, "silah satın alma konusunda uzman" bir Ukraynalı yetkiliye atıfta bulunarak, Ukrayna'nın sipariş edilmesi halinde birkaç hafta içinde nükleer silah geliştirmeye yetecek kaynak ve bilgiye sahip olduğunu bildirdiği haberi üzerine yaptı.
- Zelenskiy, Almanya Şansölyesi Scholz’un Ukrayna’nın NATO üyeliğine karşı duruşu hakkında da şunları söyledi: "Hiçbir zaman 'hayır' demedi, ama 'evet' de demedi. Yani bir sürecin içindeyiz. Bu konuda çalışacağız."
- Kremlin Sözcüsü Peskov, Zelenskiy'nin "zafer planı" için yorum yaptı. Peskov, "Zelenskiy'nin planı, NATO'nun Ukrayna'daki çatışmaya doğrudan katılımına dair fiii durumu resmileştirmeyi amaçlıyor" dedi. Peskov, Zelenskiy'nin şu mesajı verdiğini belirtti: "Evet, siz bugüne kadar çatışmaya gayri resmi olarak katıldınız, ama şimdi bunu resmileştirelim."
Peskov, Zelenskiy'nin bu tutumunu "kısa görüşlü, mantıksız ve düşüncesizce" olarak nitelendirdi. Sözcü, bu planın barışa değil, daha fazla gerilime yol açacağını ve NATO ile Rusya arasındaki çatışmayı körükleme riski taşıdığını vurguladı. Ayrıca, Avrupa ve NATO’nun bu tür "akılsızca" önerilere sıcak bakmadığını söyledi.
- Rusya lideri Putin’in 18 Ekim’de Moskova’da BRICS grubunun önde gelen medya kuruluşlarının yöneticileri ile bir araya geleceği, Rusya’yı Rossiya Segodnya Medya Grubu Genel Müdürü Kiselev’in temsil edeceği bildirildi. (Sputnik)
- Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov, Rusya'da yabancıların varlık satışlarında zorunlu iskonto oranının %50'den %60'a çıkarıldığını açıkladı. Böylece, varlıklar yalnızca değerinin %40'ı üzerinden satılabilecek. (Tass)
- İngiltere Dışişleri Bakanlığı, Rusya’ya ait 18 petrol ve dört sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tankerine yaptırım uygulandığını bildirdi. (Sputnik)
- Yabancılar için QR kodla nakitsiz ödeme sistemi BRICS Pay’in bu yılın sonuna kadar Rusya’da kullanılmaya başlanabileceği belirtiliyor. RBC'nın haberine göre ilgili açıklama BRICS Ticaret Konseyi Finansal Hizmetler çalışma grubu Rusya kanadı BRICS Ödemeler ve Fintech hedef alt grubu başkanı Andrey Mihaylişin'den geldi.
Sistemin sadece BRICS ülkelerine değil, aynı zamanda Rusların en çok seyahat ettiği diğer ülkelere de genişletilmesi planlanıyor. Mihaylişin "Gelecek yılın ilk yarısında, öncelikle turist ülkelerde Rus vatandaşları için sistemi başlatmayı planlıyoruz. Bu konuda Türkiye, Mısır, ayrıca Sri Lanka ve Maldivler ile iyi ilişkiler var," şeklinde konuştu.
Mihaylişin'in aktardığına göre sistemin, çalışma göçmenlerinin Rus bankalarındaki Mir kartını doldurup, ailelerinin kendi ülkelerinde bu parayı kullanabilmesi için uygun hale getirilmesi de planlanıyor.
- Çocuk sahibi olmayı tercih etmeyen (childfree) yaşam tarzının propagandasına yasak getiren yasa tasarısı, Rusya Devlet Duması milletvekilleri tarafından ilk okumada kabul edildi. Duma sözcüsü Vyaçeslav Volodin, tasarıyı 388 milletvekilinin desteklediğini açıkladı. Sekiz mevcut federal yasaya, "pedofili, LGBT ve cinsiyet değişikliğinin propagandası" yasağını içeren eklemeler yapıldı.
- Tataristan Devlet Konseyi, "ülkenin çıkarlarına aykırı hareket eden ve yurtdışına taşınan kişilerin" mal varlıklarının müsadere edilmesine yönelik bir yasa tasarısını Devlet Duması’na sundu. Başvuru kayıtlara geçirilerek Duma sözcüsüne gönderildi.
- NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Brüksel'de savunma bakanları toplantısı sırasında yaptığı açıklamada, gelecekte Ukrayna'nın NATO'nun 33. veya 34. üyesi olacağını ve bunun zaten kararlaştırıldığını belirtti. Rutte şöyle konuştu:
"Şu an itibariyle Ukrayna 33. üye olacak gibi görünüyor. Ancak, belki onlardan önce başka bir ülke katılabilir. Ama Ukrayna gelecekte NATO'nun bir üyesi olacak. Ukrayna'nın NATO'ya üye olacağına Washington'da karar verdik. Mesele zamanlama." (Kommersant)
- The Wall Street Journal gazetesine göre, Ukrayna 20 adet F-16 savaş uçağından oluşan tam donanımlı bir filo ile 40 eğitimli pilottan oluşan ekibi, 2025 bahar-yaz döneminden önce teslim alamayacak. Bu gecikme, pilotların eğitim programının yeniden düzenlenmesiyle ilgili. Pentagon sözcüsü Patrick Ryder, bu yıl Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nden bazı pilotların eğitimlerini tamamlayacağını açıklamıştı.
Haberde, ABD tarafının dil bariyerini aşmada zorluk yaşayan deneyimli Ukraynalı askerler yerine daha genç pilotları eğitmek istediği vurgulanıyor.
- Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya göre, Ramstein formatında Ukrayna'ya yönelik yeni toplantı Kasım ayında gerçekleştirilecek. Açıklamada, temas grubu toplantısının devlet başkanları düzeyinde sanal ortamda yapılacağı ve ABD Başkanı Joe Biden tarafından yönetileceği belirtildi. Kommersant gazetesinin yazdığına göre, muhtemelen toplantı ayın ilk günlerinde yapılacak, çünkü ABD başkanlık seçimleri 5 Kasım'da gerçekleşecek.
Daha önce 12 Ekim'de yapılması planlanan Ramstein formatında toplantı, Biden'ın ABD'ye yaklaşan Milton kasırgası nedeniyle Almanya seyahatini iptal etmesi üzerine ertelenmişti. Toplantıda Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin, Biden'a "zafer planını" sunması bekleniyordu.
- Rusya Savunma Bakanlığı Donetsk'teki Maksimilyanovka adlı yerleşim yerinin ele geçirildiğini duyurdu.
- RBC'nın haberine göre kimliği belirsiz hackerlar, Ukrayna Savunma Bakanlığı'nın resmi Rezerv+ uygulamasının Telegram botunu ele geçirerek, kullanıcı verilerini çalabilen ve kendini silebilen zararlı bir yazılım yaydılar. Ukrayna programı yedek askerlerin bilgilerini tutmak için kullanıyordu.
- Rusya İçişleri Bakanlığı Nelegal 2024 operasyonu kapsamında gerçekleştirilen denetimler sırasında yakalanan 2 bin yasa dışı göçmenin sınır dışı edileceğini açıkladı.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin dün parlamentoya sunduğu"zafer planı"na dair gizli eklerin ilk detayları ortaya çıktı. Buna göre eklerde, Rusya topraklarına yapılacak saldırıların detayları yer alıyor. Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak, bu eklerde cephe hattından çok uzaktaki lojistik hedeflere saldırıların planlandığını, hangi silahların kullanılacağı ve hangi hedeflerin vurulacağı gibi detayların belirtildiğini açıkladı. Podolyak'a göre bu saldırılar, Rusya'nın askeri altyapısını hedef alacak şekilde planlandı. BBC'ye konuşan Podolyak “Zafer planının eklerinde, hangi silahların lojistik hatları, mühimmat biriktirme tesisleri ve üretim merkezlerini vurmak için kullanılacağı açıkça belirtiliyor. Hedefler ve gereken silahların miktarına dair ortada net bir plan var, bunları gerçekleştirmek için gereki silahlara ihtiyacımız var” dedi.
Zelenskiy'nin Rada'ya sunduğu "zafer planı", beş ana maddeden oluşuyor ve üç maddesi gizli eklerle destekleniyor. Plan, Ukrayna'nın NATO'ya davet edilmesini, ülkenin savunma kapasitesinin artırılmasını ve nükleer olmayan stratejik caydırıcılık paketinin uygulanmasını içeriyor. Ancak Rusya, bu planı "gerçek dışı" olarak nitelendirerek, Zelenskiy'nin planını, "NATO'nun Ukrayna üzerinden savaş stratejisi" olarak yorumladı.
- Associated Press'e (AP) göre NATO, Ukrayna'nın ittifaka katılabilmesi için sınırlarının net bir şekilde belirlenmesi gerektiğini vurguluyor. Diplomatik kaynaklar, bu şartın NATO'nun kolektif savunma ilkesinin (madde 5) uygulanmasında belirsizliklerin önlenmesi için önemli olduğunu belirtiyor. Bu ilke, bir üyeye yapılan saldırının tüm NATO üyelerine yapılmış sayılmasını öngörüyor.
Ukrayna, 2022'nin sonbaharında hızlandırılmış NATO üyeliği başvurusunda bulunmuştu. Ancak, ABD ve Almanya gibi ülkeler, Kiev’in aktif olarak Rusya ile savaş halindeyken NATO’ya katılamayacağını savunuyor. NATO yetkilileri, Ukrayna’nın üyeliği için tüm üye ülkelerin onayının gerektiğini vurguluyor.
- ABD, Ukrayna'ya 425 milyon dolarlık yeni bir askeri yardım paketi sağlayacak. Bu açıklama, Biden'ın Zelenskiy ile dün yaptığı telefon görüşmesi sonrası Beyaz Saray tarafından duyuruldu. Paket, ek hava savunma sistemleri, havadan karaya mühimmat, zırhlı araçlar ve Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin mevcut ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli mühimmatları içeriyor. Önümüzdeki aylarda Washington, Ukrayna'ya yüzlerce hava savunma füze önleyici, onlarca taktiksel hava savunma sistemi, ek topçu sistemleri ve binlerce zırhlı araç teslim etmeyi planlıyor. Zelenskiy ise Telegram kanalında yaptığı açıklamada, Biden'a savaşın başından beri Ukrayna'ya verdiği güçlü destek için teşekkür ettiğini belirtti ve ABD'nin iki partili desteğinin Ukrayna'nın bağımsızlığını korumasında önemli bir rol oynadığını vurguladı.
- M. Komsomolets'in haberine göre Rus askeri uzmanlar, Kuzey Kore’den Rusya’ya 100 bin askerin gelme olasılığını değerlendirdi. Habere göre Rusya ile Çin arasında son dönemdeki diplomatik temaslar, bu olasılığı daha da güçlendirdi. Özellikle Rusya Savunma Bakanı Andrey Belousov’un Çin ziyareti, Kuzey Kore askerlerinin Ukrayna’daki özel askeri operasyona katılmaya hazırlandığı iddialarını gündeme getirdi. Askeri uzman ve eski özel kuvvetler mensubu Aleksandr Arutyunov, Belousov'un Çin'e yaptığı ziyaretin, Kuzey Koreli askerlerin bu operasyonda yer almasının hazırlığı olarak görülebileceğini belirtti. Rusya saflarına katılması beklenen bu askerler, bazı Rus Telegram kanallarına göre, Rus askeri eğitim sahalarında eğitime başlamış durumda. Ancak, eğitmen sayısının yetersiz olduğu ve askerlerin büyük bir kısmının hala eğitimi beklediği iddia ediliyor.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 17-18 Ekim tarihlerinde düzenlenecek olan “3+3” formatındaki Kafkasya toplantısına katılmak üzere İstanbul'a gelecek. Toplantıya Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, İran, Rusya ve Türkiye de dahil. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, Rusya'nın bu formatı, “Güney Kafkasya ve Orta Doğu’da kalıcı barış ve istikrar sağlanması için bölgesel çabaların koordinasyonu için etkili bir mekanizma olarak gördüğünü" söyledi.
- Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov TASS ile röportajında, Vladimir Putin'in sağlığıyla ilgili herhangi bir sorunu bulunmadığını ve düzenli olarak Merkezi Klinik Hastane'de (CKB) gerçekleştirdiği muayenelerin yalnızca rutin bir sağlık kontrolü olduğunu söyledi. Peskov, Putin'in rutin olara düzenli tıbbi kontrollerden geçtiğini ve bunun standart bir prosedür olduğunu belirtti. Dün hükümetle yaptığı bir toplantıda, Putin sezonluk grip aşısı tartışması sırasında CKB'deki doktorların kendisine yerli aşıların kullanılmasını önerdiğini de ifade etmişti.
- Kiev'de, yerel saatle 01:55 civarında bir dizi patlama meydana geldi. Patlamalar sırasında şehirde hava saldırısı uyarısı verilmişti. Kiev Belediye Başkanı'nın açıklamasına göre, kentin hava savunma sistemleri aktif olarak çalıştı. Rusya Savunma Bakanlığı ise saldırıların yalnızca askeri ve enerji altyapısına yönelik olduğunu vurguladı.
- Avrupa Birliği liderleri dün Körfez ülkeleriyle tarihte ilk kez bir zirve gerçekleştirdi. Zirvede AB liderleri, Körfez ülkelerinden Rusya'ya karşı yaptırımlara katılmalarını talep etti. Ancak Körfez'deki altı monarşi Bahreyn, Katar, Kuveyt, Suudi Arabistan, BAE ve Umman bu çağrıyı geri çevirdi. Körfez liderleri, daha çok Gazze'deki İsrail-Hamas çatışmasına ve Lübnan'daki İsrail askeri operasyonlarına odaklandı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Gazze ve Lübnan'da ateşkes çağrısında bulundu, buna ek olarak Katar Emiri Tamim bin Hamad Al Thani, provokasyonların durmasını ve Filistin devleti kurulmasını talep etti. (Kommersant)
- Reuters'in haberine göre, Rusya, Donetsk bölgesindeki Pokrovsk şehrini ele geçirmesi durumunda Ukrayna'nın tek koklaşabilir kömür madenini kontrol altına alacak. Bu kayıp, Ukrayna'daki çelik üretimini yarı yarıya düşürebilir. Ukrayna Metalürjistler Birliği Başkanı Aleksandr Kalenkov, çelik üretiminin bu yıl sonuna kadar 7,5 milyon metrik ton olacağını, ancak Pokrovsk'un kaybedilmesi halinde bu rakamın 2-3 milyon tona düşeceğini belirtti. Şehirde bulunan ve Rinat Ahmetov'a ait olan "Metinvest" şirketine ait madende 6 bin kişi çalışıyor. Koklaşabilir kömür, yüksek karbon içeriğine sahip bir tür kömür ve çelik üretiminde temel bir ham madde olarak kullanılıyor.
- Almanya, Baltık Denizi'nde Alman Rügen Adası ile Danimarka'nın Bornholm Adası arasında uluslararası sularda seyreden Rusya'ya ait bir İl-20 keşif uçağı nedeniyle Eurofighter jetlerini havalandırdı. Alman Hava Kuvvetleri'ne göre, Rus uçağı radyo bağlantısı kurmadan ve uçuş planı olmadan hareket ediyordu. Bu durum, Rostock-Laage hava üssünden iki Eurofighter'ın havalanmasına neden oldu. Alman Aero portalına göre, Rusya'nın bu tür uçakları NATO ülkeleri hakkında radyo istihbaratı toplamak için sık sık kullanılıyor ve Alman jetlerinin bu tür müdahaleler için son iki yılda ortalama her üç-dört haftada bir havalandığı belirtiliyor.
- The New York Times'ın haberine göre, Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un Ukrayna’ya verdiği askeri destek, halk desteğini olumsuz etkiledi. Ağustos ayında yapılan bir ankete göre, Alman vatandaşlarının %60'ı hükümetin çalışmalarından memnun değilken, %58’i Scholz’un performansını onaylamadıklarını belirtti. Özellikle otomotiv sektöründeki gerileme ve enerji maliyetlerindeki artış, Scholz’un halk nezdindeki popülaritesine zarar verdi. Scholz ise buna rağmen ikinci kez başbakanlığa aday olmayı planladığını ifade etti.
- Rusya, ABD, Çin, Fransa ve İngiltere'den oluşan "Nükleer Beşli", formal toplantı için New York'ta bir araya geldi. Toplantıya, Rusya’yı temsilen Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme ve Silah Kontrolü Dairesi’nden yetkililer katıldı. Nükleer Beşli’nin koordinatörlük görevleri Ağustos 2024’ten itibaren Rusya’dan Çin’e devredildi.
- Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) analistleri, 2024 Dünya Enerji Görünümü raporunda, Rusya ve Çin arasında planlanan "Sibirya'nın Gücü — 2" gaz boru hattının gerçekleşmesi konusunda şüphelerini dile getirdi. Analistlerin değerlendirmelerine göre, bu projenin hayata geçirilmesi pek olası görünmüyor. Ancak, gerçekleşmesi durumunda, küresel sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) piyasasında ciddi bir arz fazlasına yol açabileceği öngörülüyor. IEA raporu, 2030 yılına kadar küresel LNG pazarının arz fazlasıyla karşı karşıya kalacağını ve bu durumun gaz fiyatlarını düşüreceğini belirtiyor. Yıllık 50 milyar metreküp gaz ihracat kapasitesine sahip olacak "Sibirya'nın Gücü — 2" projesinin bu fazlalığı daha da artırabileceği vurgulanıyor. Özellikle ABD ve Katar'ın LNG üretiminde büyümeyi tetiklemesi bekleniyor. Bununla birlikte, küresel LNG talebindeki artışın beklentilerin altında kalacağı tahmin ediliyor.
- İsviçre, Avrupa Birliği’nin Rusya’ya yönelik 14. yaptırım paketini tam olarak uygulamama kararı aldı. İsviçre hükümeti, kendi yasalarının halihazırda ülkede faaliyet gösteren yan şirketler üzerinden yaptırımları delme girişimlerini engelleyebileceğini belirtti. Bu nedenle, AB'nin yaptırımlarla ilgili bir bölümünü kabul etmenin gerekli olmadığını duyurdu. Federal Konsey'in bu kararı, ülkedeki Sosyal Demokrat Parti tarafından eleştirildi ve "büyük bir geri adım" olarak nitelendirildi. Ancak İsviçre, 14. yaptırım paketinin bazı kısımlarını destekleyerek, 61 Rus şirketini yaptırım listesine ekledi ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) projelerine yatırım yapmayı yasakladı.
16 Ekim Çarşamba
- Zelenskiy'nin "zafer planı"na NATO'dan hızı yanıt geldi. NATO'nun yeni Genel Sekreteri Mark Rutte, "zafer planının" ayrıntılarından haberdar olduğunu söyledi, ancak "şu ana kadar ittifakın planın tüm noktalarına destek bildiremediğini" söyledi. Brüksel'de basın topantısı düzenleyen Mark Rutte, "Bu planı not ettik, bazı yönlerini tartışacağız, birçok konuda anlayışımızı derinleştirmek gerekiyor, kapalı kapılar ardında diyalog kuracağız. Şu anda tüm noktalarını tam olarak desteklediğimizi söyleyemem. Ukrayna doğru zaman geldiğinde NATO'ya katılacak" dedi. Genel Sekreter, ittifak zirvesinin bildirisinde Ukrayna'nın NATO'ya katılım yolunda “geri dönülemez bir yolda” olduğunun belirtildiğini hatırlattı ancak Ukrayna'nın ittifaka tam olarak nasıl katılacağını şu anda açıkça ifade edemediğini ekledi.
- Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Ukrayna parlamentosu Rada'da yaptığı konuşmada, Eylül ayı sonunda ABD'ye gerçekleştirdiği ziyaret sırasında sunduğu "zafer planını" anlattı. Plan beş ana maddeden ve üç gizli ekten oluşuyor.
Birinci madde jeopolitik bir boyuta sahip: Ukrayna'nın "derhal" NATO'ya davet edilmesi.
İkinci madde ise savunma ile ilgili: "Rusya topraklarında operasyonların sürdürülmesi ve bu bölgelere yönelik saldırılara getirilen kısıtlamaların kaldırılması, Rus hava kuvvetlerinin ortak müttefiklerle birlikte imha edilmesi, insansız hava araçları ve füzelerin kullanımının genişletilmesi ve müttefiklerin istihbarat verilerine erişimin artırılması." Bu maddenin bir gizli eki de bulunuyor.
Üçüncü madde caydırıcılık üzerine: Ukrayna, kendi topraklarında nükleer olmayan bir stratejik caydırıcılık paketi konuşlandırmayı teklif ediyor. Zelenskiy'e göre bu paket, Rusya'dan gelebilecek herhangi bir askeri tehdide karşı yeterli koruma sağlayacak. Bu maddenin de gizli bir eki bulunuyor ve bu ekin ABD, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve Almanya liderlerine iletildiği belirtiliyor.
Dördüncü madde, Ukrayna'nın ekonomik potansiyelinin geliştirilmesi ve yaptırımların güçlendirilmesi üzerine. Bu maddenin gizli eki, ABD ve Avrupa Birliği'ne iletiliyor.
Beşinci madde ise "savaş sonrası döneme" yönelik: Savaşın ardından Ukrayna ordusu, NATO ve Avrupa'nın savunmasını güçlendirmek için deneyimlerini kullanabilecek, ayrıca Ukrayna ordusu, Avrupa'daki bazı Amerikan birliklerinin yerini alabilecek. (Ukrayna basınından aktaran BBC Rusça servisi)
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Zelenskiy'nin "zafer planının" görünşe göre ABD'nin çatışmayı sürdürmek için ortaya attığı maskelenmiş bir plan olduğunu söyledi.
Peskov, Zelenskiy'nin açıklamaları tamamen yayımlandıktan sonra daha fazla yorum yapmanın mümkün olacağını belirterek, "Bildiğiniz gibi, haftalardır gelip geçici (efemernıy) bir barış planından bahsediliyor. Muhtemelen bu da Amerikanların son Ukraynalıya kadar bizimle savaşma planıdır, ancak şimdi Zelenskiy bunu kamufle edip 'barış planı' olarak adlandırdı" diye konuştu.
- Almanya şansölyesi Olaf Scholz, Ukrayna'daki çatışmanın çözüme bağlanması konusunu Vladimir Putin'le görüşmeye hazır olduğunu söyledi. Scholz daha önce İsviçre'de düzenlenen konferansın, Rusya'nın katılımıyla yeni bir barış konferansı düzenlenmesinin şart olduğunu gösterdiğini belirtiyor. Şansöyle, Ukrayna'ya tam destek vermenin yanı sıra askeri çatışmanın "ilelebet sürüp gitmemesini garanti etmek için" mümkün olan her şeyi yapmaları gerektiğini dile getirdi.
- Dmitri Peskov, Çeçenistan lideri Ramzan Kadirov'a yönelik bir suikast hazırlığı iddiaları hakkında yorum yapmayı reddetti. Peskov, böyle bir durumda her Rus vatandaşının polise başvurması gerektiğini söyledi.
- Rusya Devlet Duması'nın milletvekilleri, organize grup tarafından gerçekleştirilen yasadışı göç organizasyonunun ağır suçlar kategorisine girmesini öngören yasa tasarısını ilk okumada kabul etti. Tasarı, bu suçu işleyenler için 8 ila 15 yıl hapis cezası ve 3 milyon ila 5 milyon ruble arasında para cezası öngörüyor. Yasa tasarısı ayrıca diğer cezai yaptırımların da sertleştirilmesini içeriyor.
- Eski Formula 1 pilotu Nikita Mazepin, yarış kariyerini sonlandırdığını duyurdu. Mazepin, artık hız ve kupa hayali kurmayacağını, bunun yerine kendine yeni bir amaç arayacağını söyledi. 2021 yılında F1'de bir sezon geçiren yarışçı, son sırada yer almış ve o zamandan beri AB yaptırımlarının kaldırılması için uğraşmıştı.
- Ukrayna'nın NATO büyükelçisi Natalya Galibarenko, Reuters’a verdiği röportajda, Kiev’in ABD Başkanı Joe Biden’ın görev süresi sona ermeden önce NATO'ya katılım için resmi davet almayı talep ettiğini belirtti. Biden'ın başkanlık görevi 20 Ocak’ta sona erecek ve kendisi yeni bir dönem için aday olmayacak.
Galibarenko şu ifadeleri kullandı: “Amacımız, Ukrayna’ya bu dönemde davet vermenin siyasi bir sinyal olmasını sağlamaktır. Bu, mevcut Amerikan yönetiminin mirasının bir parçası olabilir."
NATO liderleri, Ukrayna'nın bir gün ittifaka katılacağını birçok kez dile getirdiler. Ancak bunun ne zaman ve hangi şartlarda gerçekleşeceği konusunda net bir açıklama yapılmadı. Son NATO açıklamaları, bunun müttefikler arasında bir anlaşmaya varıldığında ve gerekli şartlar yerine getirildiğinde gerçekleşeceği yönündeki formülle ifade edilmişti.
Geçtiğimiz hafta gazetecilere yönelik anonim bir brifingde, Biden yönetimi yetkilisi, bu pozisyonun değişmediğini doğruladı.
- "NATO'nun Ukrayna'ya yönelik stratejisi, Ukrayna'nın savaşa devam edebilmesini ve gerektiğinde Rusya ile "güçlü bir konumdan" müzakere başlatabilmesini sağlamaktır." NATO'nun yeni Genel Sekreteri Mark Rutte, Brüksel'de düzenlenen bir basın toplantısında stratejiyi bu sözlerle tarif etti. Rutte, NATO'nun Ukrayna'nın çatışmayı kazanmasına yardım etmeyi amaçladığını ve Putin'in Ukrayna'yı "koloni haline getirmesine" izin verilemeyeceğini söyledi. Rutte'ye göre bu da Ukrayna’ya büyük çaplı askeri destek verilmesi gerektiği anlamına gelmekte.
- ABD, İsrail üzerinde füzeleri etkisiz hale getirmeye yardım ederken Ukrayna üzerinde böyle bir destek sağlamıyor. ABD'li yetkililere göre bunun nedeni, Rusya’nın İran’ın aksine bir nükleer güç olması. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, bu konuda Batılı müttefiklerine çifte standart uygulandığını söyleyerek tepki gösterdi. (Politico)
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Aleksandr Sırskiy, İngiliz mevkidaşı Amiral Tony Radakin ile askeri hedeflerin operasyonel ve stratejik derinlikte imha edilmesi konusunu telefon görüşmesinde ele aldıklarını açıkladı. İngiltere’nin bu plana dair kendi önerilerini sunduğu belirtildi.
- Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, BRICS’e katılma niyetinde olmadığını belirtti, ancak Tokayev Kazan'da yapılacak BRICS zirvesine katılmayı planlıyor. Cumhurbaşkanına göre Kazakistan, BM'yi evrensel bir uluslararası organizasyon olarak tercih ediyor.
- Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, ülkesinin ekonomik nedenler başta olmak üzere Rusya ile işbirliğinden vazgeçemeyeceğini söyledi. Kırgızistan’ın Rusya ile ticaret hacminin 4 milyar doları aştığını ifade etti.
- Rusya İçişleri Bakanlığı’nın internet siteleri, iletişim hattında meydana gelen bir kesinti nedeniyle birkaç saat boyunca erişilemedi. Şu anda siteler yeniden erişime açık. (Tass)
- ABD'de Politico'nun son haberine göre, kara para aklama, terörizmin finansmanı ve uluslararası mali suçlarla mücadeleyi amaçlayan G7'nin kurduğu the Mali Eylem Görev Gücü (FATF- Financial Action Task Force) 22 Ekim'de Rusya'yı kara listeye almayı değerlendirecek. Bu iddia, Politico'nun gizli bir belgeye dayandırdığı haberde yer aldı. Rusya'nın kara listeye alınmasını özellikle Ukrayna talep ediyor ve bunun gerekçesi olarak Moskova'nın Kuzey Kore ve İran gibi zaten "kara istede" bulunan yüksek riskli ülkelerle yakın finansal ve askeri iş birliğini gösteriyor. Ayrıca, kripto para birimlerinin Rusya'da terör finansmanı ve kara para aklama faaliyetlerine katkıda bulunduğu belirtiliyor.
FATF, 2023 yılının Şubat ayında Rusya'nın üyeliğini askıya almış ancak o dönemde kara listeye ekleme kararı almamıştı. Ancak RBC'nın haberine göre, FATF'nin Rusya'nın kripto para ve sanal varlıklar üzerindeki denetim eksikliklerini eleştirerek ülkenin notunu düşürdüğü de biliniyor. Kara listeye giren ülkeler, ciddi stratejik eksikliklere sahip olarak değerlendiriliyor ve bu ülkeler, uluslararası finansal sistem için yüksek risk oluşturuyor. Rusya'nın bu listeye alınması durumunda, ülke finansal olarak ciddi bir izolasyonla karşı karşıya kalabilir.
FATF (Financial Action Task Force - Mali Eylem Görev Gücü), 1989 yılında G7 ülkeleri tarafından kurulan ve kara para aklama, terörizmin finansmanı ve uluslararası mali suçlarla mücadeleyi amaçlayan uluslararası bir kuruluş. Amacı, dünya genelinde finansal sistemlerin bütünlüğünü korumak ve ulusal hükümetlere bu konularla ilgili politikalar geliştirmeleri için tavsiyelerde bulunmak. Ülkeler, FATF tarafından belirlenen 40 tavsiyeye uyum sağlamakla yükümlü. Bu tavsiyelere uyulmaması durumunda, bir ülke FATF tarafından "gri liste" veya daha ciddi durumda "kara liste"ye alınabilir. Bu durum, uluslararası bankacılık işlemleri üzerinde kısıtlamalar ve ekonomik yaptırımlara yol açabiliyor.
İnternetteki bilgilere göre FATF'nin 2024 yılı "kara listesi"nde yer alan ülkeler şu an itibarıyla sadece Kuzey Kore, İran ve Myanmar. Bu ülkeler, kara para aklama ve terörizmin finansmanını önlemek için gerekli stratejik adımları atmamakla suçlanıyor. FATF, bu ülkelerle iş yapan finansal kurumlara karşı daha sıkı denetim ve tedbirler alınmasını önermekte ve küresel finansal sistemdeki riskleri azaltmak amacıyla bu ülkelere yönelik karşı önlemler uygulanmasını istemekte.
Uzmanlara göre "kara liste" kararı alınırsa, Rusya zaten Batı yaptırımlar altında uluslararası finansal İzolasyon, yatırım ve ticaret engelleri gibi sorunlarla karşılaşırken yeni zorlukar başgösterebilir. Rusya'nın kara listeye alınması, yabancı yatırımcıların ve ticaret ortaklarının ülkeyle olan ilişkilerini yeniden değerlendirmesine neden olabilir. Bu da ülke ekonomisinde büyük bir daralmaya yol açabilir. Ayrıca kara listeye giren ülkelerle yapılan işlemler için ek maliyetler ortaya çıkması da mümkün. Uzmanlara göre bu durumda uluslararası bankalar, Rusya'ya yapılan işlemler için daha yüksek maliyetler talep edebilir ve bu da ülke içindeki finansal işlemleri pahalı hale getirebilir.
- ABD yönetimi, Kuzey Kore'nin askerlerini Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşına gönderdiğine dair çıkan haberlerden endişe duyulduğunu açıkladı. Beyaz Saray sözcüsü Sean Savett, bu iddiaların doğrulanması halinde Moskova ve Pyongyang arasındaki askeri iş birliğinin yeni bir boyuta taşındığını belirtti. Amerikalı yetkili "Rusya'nın bu tür yardımlara başvurmasının savaş alanındaki kayıplarının büyüklüğünü de gösterdiğini" savundu. ABD, Kuzey Kore'nin daha önce Rusya'ya balistik füzeler ve mühimmat sağladığını iddia etmiş, ancak her iki ülke de bu iddiaları reddetmişti.
- Son aylarda ABD'de, Rus yapımı Mi-17 helikopterlerinin Kuzey ve Güney Karolina eyaletlerinde görüldüğü bildirildi. Amerikan ordusu, bu helikopterlerin tatbikatlarda kullanıldığını doğruladı. Mi-17 helikopterleri daha önce Rusya tarafından ABD'ye Afganistan için satılmıştı. The Aviationist, Ekim başında Güney Karolina'daki bir havaalanında, tanıtıcı işaretleri olmayan ve gri renkte bir Mi-17'nin yakıt ikmali yaptığını ve daha sonra Florida'ya yöneldiğini bildirdi. ABD ordusu, güvenlik nedeniyle tatbikatların detaylarını açıklamaktan kaçındı.
- Ukrayna Devlet Başkanlığı Danışmanı Mihail Podolyak, Batı'nın Rusya'ya karşı ikinci bir cephe açmasının beklenmemesi gerektiğini söyledi. Podolyak, Telegram'da yaptığı açıklamada, Rusya, İran ve Kuzey Kore'nin birbirlerine destek vererek bir "stratejik agresif kartel" oluşturduğunu ve bu kartelin Batı için küresel bir tehdit oluşturduğunu belirtti. Ona göre, Batı'nın tepkileri gecikmiş ve yeterince güçlü olmadığından, bu ülkeler daha radikal adımlar atmaya teşvik ediliyor. ABD ve Avrupa Birliği, İran'ın Rusya'ya insansız hava araçları sağladığı iddialarına karşı çeşitli yaptırımlar uygulamış, ancak hem Rusya hem de İran bu iddiaları reddetmişti.
- Rus birliklerini ilerleyişi karşısında Ukrayna yeni bir karar aldı. Harkov bölgesi yetkilileri, Kupyansk ve çevresindeki üç cephe hattı bölgesinde zorunlu tahliye kararı aldıklarını açıkladı. Ukrayna şehrinin Bölge Valisi Oleg Sinegubov, devam eden çatışmalar nedeniyle ısınma, elektrik ve insani yardım hizmetlerinin sağlanamadığını belirtti. Özellikle kritik altyapıların düşman tarafından hedef alındığı için bölgedeki durumun kötüleştiğini söyledi. Oskol Nehri’nin doğu kıyısında hala yaklaşık dört bin sivilin bulunduğu ve bu alanın uzun süredir çatışmaların hedefinde olduğu bildirildi.
- Donald Trump, Vladimir Putin ile başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra iletişim kurup kurmadığı sorusuna yanıt vermedi ancak “Bu konuda yorum yapmayacağım, ancak eğer yapmam gerekirse, bu akıllıca bir karar olurdu derim” dedi. Trump, uluslararası ilişkilerde dostluk ve işbirliği arayışının ABD’nin çıkarlarına hizmet ettiğini belirterek, “Eğer insanlarla dost olabilirsem ve onlarla ilişkiler kurabilirsem, bu ülke açısından kötü bir şey değil, aksine iyi bir şeydir” dedi. Washington Post'tan ünlü gazeteci Bob Woodward'ın "Savaş" adlı yeni kitabında, Trump'ın 2021'de görevden ayrıldıktan sonra Putin ile birkaç kez görüştüğü iddia ediliyor.
- Avrupa Komisyonu Enerji Üyesi Kadri Simson, Avrupa Birliği'nin 2025 yılına kadar Rus gazına tamamen bağımlılıktan kurtulmayı hedeflediğini belirtti. Ancak, bazı üye ülkelerin hâlâ büyük miktarlarda Rus gazı ithal ettiğini ve bunun politik bir tercih olduğunu vurguladı. Simson, bu ülkelerle 1 Ocak 2025'ten itibaren sıfır gaz ithalatına ulaşmak için çalışmaların sürdüğünü açıkladı. Simson ayrıca, 2024 yılında gaz ithalatının 2023 yılındaki seviyelerin üzerine çıkma olasılığından endişe duyduğunu belirtti. Bu eğilimin henüz durdurulabileceğini ifade ederek, 2022'den beri devam eden gaz ithalatındaki azalmanın 2024'te sekteye uğramaması gerektiğini vurguladı.
- Kiev Sosoyoloji Enstitisü tarafdınan yapıldığı açıklaman yeni bir ankete göre, Ukraynalıların yaklaşık %80'i, kendilerini Moskova'dan bağımsız Ukrayna Ortodoks Kilisesi'ne bağlı olarak görüyor. Ankete katılanların %70'i kendilerini Ortodoks Hristiyan olarak tanımlarken, %56'sı Ukrayna Ortodoks Kilisesi'ne bağlı olduklarını belirtti. Moskova'ya bağlı Ukrayna Ortodoks Kilisesi'ni destekleyenlerin oranı ise %6 olarak kaydedildi.
- NATO'nun yeni genel sekreteri Mark Rutte, Ukrayna'ya "gerçek değişim" vaat etti. Rutte "Almanya'nın Wiesbaden şehrindeki NATO'nun yeni komuta merkezinin çalışmaları, Ukrayna'nın cephede "gerçek değişim" elde etmesine ve ittifak ülkeleri için güvenlik sağlamasına yardımcı olacak." şeklinde konuştu. NATO basın servisine göre, Rutte, Wiesbaden'de ve NATO'nun doğu kanadındaki lojistik merkezlerde konuşlandırılacak 700 askeri personelin eğitim çalışmalarının önemini vurguladı. (RBC)
- Avrupa Birliği ülkeleri ile Körfez ülkeleri Ukrayna'ya destek konusunda anlaşamıyor. Politico'nun haberine göre, AB ve Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi arasındaki ortak açıklama taslağı üzerinde bir uzlaşmaya varılamadı. AB, dünya liderlerine Rusya'ya maddi yardımı durdurma çağrısı yapmak istiyor. Ayrıca, Avrupa liderleri, İran'ın Moskova'ya füze ve insansız hava araçları tedarik ettiğine yönelik suçlamalarla Tahran'ı kınamayı öneriyor.
- Doğu Çin Eğitim Enstitüsü Rusya Araştırmaları Merkezi İcra Direktörü Liu Jun, Rusya'nın nükleer doktrinindeki değişikliklerin Çin'de endişe yaratmadığını söyledi. Liu Jun, bu kararın Rusya'nın bir nükleer güç olduğunu hatırlatan bir sözlü uyarı olarak algılandığını söyledi. Liu Jun'a göre, Çin'deki çok az insan bu konuda endişe duyuyor. Çoğu Çinli, Rusya hükümetinin çok sorumlu davrandığını düşünüyor ve Rusya'nın nükleer silah kullanacağına inanmıyor. Bu açıklama, Valday Forumu sırasında yapılan bir röportajda dile getirildi. (Kommersant)
- Rusya Başsavcılığı, Shell'den 1 milyar euro tazminat talep etti. Başsavcılık, Shell'in Rusya'ya verdiği zararı 1 milyar euro olarak değerlendirdi. Kommersant'a göre, bu para, Gazprom'un Shell'in Sahalin-2'deki hissesini satın almasının ardından hesaba aktarılması gereken 90 milyar rublelik fonla birlikte tahsil edilebilir.
- Rusya Devlet Duması, göçmenlerin sahte evlilikleriyle mücadele yasasını kabul etti. Devlet Duması Sözcüsü Vyaçeslav Volodin, göçmenlerin sahte evlilik yapması ya da evlat edinmesiyle mücadeleyi amaçlayan yasanın, üçüncü ve son oturumda milletvekilleri tarafından kabul edildiğini açıkladı. Volodin, artık kota dışı geçici oturma izni veya oturma izni (VNJ) almanın, evlilik veya evlat edinme tarihinden en erken üç yıl sonra mümkün olacağını belirtti.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov'a bir basın görüşmesinde, Kuzey Kore'nin Güney Kore ile savaşması durumunda Rusya'nın Kuzey Kore'nin yanında savaşa girip girmeyeceği soruldu. Peskov, Rusya ile Kuzey Kore arasındaki anlaşmanın, güvenlik alanı da dahil olmak üzere tüm alanlarda derinlemesine iş birliğini öngördüğünü belirtti.
Peskov, "Anlaşmadaki ifadelerin netleştirilmesine gerek yok, yeterince açıklar. Önemli olan, anlaşmanın güvenlik sağlama dahil olmak üzere tüm alanlarda stratejik ve derinlemesine iş birliğini öngörmesidir," dedi. Sözcü ayrıca, Moskova ve Pyongyang'ın bu anlaşma ve ilkelerine dayanarak ilişkilerini geliştirmeye devam ettiklerini ekledi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, 19 Haziran'da Putin'in Pyongyang'a yaptığı ziyaret sırasında kapsamlı stratejik ortaklık anlaşması taslağını imzalamıştı. Dün de Putin bu anlaşmanın onaylanmasına ilişkin taslağı Devlet Duması'na sunmuştu. Belgeye göre, taraflar, taraflardan birine silahlı saldırı olması durumunda derhal askeri yardım sağlama taahhüdünde bulunuyorlar.
- Rus insan hakları yetkilisi Tatyana Moskalkova, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) temsilcilerinin ziyaret ettiği Kursk bölgesi sakinleri hakkında bilgi almaya çalıştığını açıkladı. Moskalkova, durumu netleştirmek için tüm kanalları devreye soktuğunu belirtti.
- Rusya Merkez Bankası, döviz swap işlemleri için limitini 30 milyar yuan'dan 25 milyar yuan'a düşürdü. Regülatör, 16 Eylül'den itibaren bu işlemler için faiz oranlarını yükseltmiş ve limitin düşürüleceğini duyurmuştu.
- Rusya Devlet Duması Bilgi Politikası Komitesi, çocuk sahibi olmaktan vazgeçmeyi teşvik eden (childfree) propaganda için idari cezalar getiren yasa tasarısını desteklediğini bildirdi. Komite, yasa tasarısının ortak uygulayıcısı olarak görev yapıyor. Ana sorumlu komite olan Devlet Yapıları ve Yasama Komitesi henüz tasarıya ilişkin bir geri bildirimde bulunmadı.
- Stanislav Pozdnyakov, Rusya Olimpiyat Komitesi (ROC) başkanlığından istifa edecek. Pozdnyakov, ROC'nin internet sitesinde yayımlanan açıklamasında, "Rusya'nın olimpiyat hareketinin daha da güçlendirilmesi için, liderlik ve ekip değişikliği için uygun ekonomik koşullar da dahil olmak üzere zamanın geldiğini" belirtti.
- Rus iş insanı Oleg Deripaska, Londra mahkemesinde 395 milyon dolarlık bir dava kazandı. Deripaska ile Çernuhin arasındaki dava, Trehgornaya Manufaktura'ya ilişkin anlaşmazlık nedeniyle yıllarca sürmüştü. Mahkeme, milyarderin 395 milyon dolarlık talebe dayanak oluşturan belgenin şüpheli olduğuna dair savlarını kabul etti.
- Geçtiğimiz yıl Rus ordusunun itibarını zedelediği iddiasıyla tutuklanan Aleksey Moskalyov serbest bırakıldı. Moskalyov hakkında, kızı Maşa'nın okulda çizdiği bir resimden sonra dava açılmıştı. Moskalyov'u cezaevi çıkışında kızının karşıladığı öğrenildi. (BBC)
- The New York Times (NYT), Ukrayna ordusuyla yakın çalışan bazı Batılı uzmanlarına dayandırdığı raporda, Ukrayna'nın kaybettiği toprakları geri almakta büyük zorluk çektiğini, Kursk'da da durumun kötüye gittiğini bildirdi. Yazıda, "Son günlerde Ukrayna Silahlı Kuvvetleri için Kursk bölgesinde durum pek iyi değil, çünkü Rusya birlikleri bölgedeki Ukrayna kontrolündeki toprakları yeniden kotyrol atına almak için saldırıları arttırdı" denildi.
Gazetenin analizinde bazı Rus birliklerinin Kursk bölgesinde Ukrayna'nın savunma hatlarının gerisine kadar ilerlediğini ve bu durumun Ukrayna için kayıplara ve sorunlara yol açtığını belirten Finli askeri analist Emil Kastehelmi, Rus karşı saldırılarının Ukrayna'nın kontrolündeki bölgenin "siyasi önemini sürekli olarak azalttığını" ifade etti. NYT'ye konuşan uzmanlar, Ukrayna'nın bölgedeki varlığını ve operasyonun geleceğini gözden geçirmesi gerekebileceğini öne sürdü.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky önceki gün, Rusya’nın Kursk bölgesindeki Ukrayna Silahlı Kuvvetlerini geri püskürtme girişimlerini arttırdığını söylemişti. Zelenskiy, "Ukrayna kuvvetlerinin belirli mevzilerini koruduğunu" belirtti. Kursk bölgesi, 6 Ağustos’ta başlayan Ukrayna saldırılarının ardından yoğun çatışmalara sahne oluyor.
- NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Ukrayna'ya yardım için ana koordinasyon merkezinin yer alacağı Almanya'nın Wiesbaden kentindeki üsse yaptığı ilk ziyarette, NATO'nun Rusya'dan gelen tehditlerden korkmadığını ve Kiev'e güçlü destek sağlamaya devam edeceğini söyledi. Rutte, Reuters'e demecinde "Putin'e mesajımız, hedeflerine ulaşmamasını ve Ukrayna'nın kazanmasını sağlamak için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceğimizdir" dedi. Hessen federal eyaletinin idari merkezi Wiesbaden'deki NATO Güvenlik Yardımı ve Ukrayna Eğitimi (NSATU) adlı kompleksin, Batı'nın Kiev'e yaptığı askeri yardımın koordinasyonunu kademeli olarak devralması planlanıyor. Reuters, bu hareketin birçok kişi tarafından yardım mekanizmasını Cumhuriyetçi Donald Trump'ın Beyaz Saray'a olası dönüşünden koruma girişimi olarak görüldüğünü belirtti. Merkezin toplam varlığınun, Ukraynalı askeri personel ve Belçika, Polonya ve Romanya'daki NATO tesislerinde görev yapan birimler de dahil olmak üzere yaklaşık 700 kişi olması bekleniyor. Ajans, Wiesbaden üssünün aynı zamanda uzun menzilli füzelerden sorumlu bir Amerikan birliğine de ev sahipliği yaptığını ve Washington'un Kaliningrad bölgesindeki Rus füzelerinden kaynaklanan tehdide karşı koymak için 2026'dan itibaren geçici olarak Almanya'ya yerleştirmeyi planladığını da ekledi.
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri (USK), Donetsk Halk Cumhuriyeti'ndeki (DHC) cephe hattında en gergin üç bölgeyi açıkladı. Genelkurmay Başkanlığı'nın Telegram kanalında yapılan açıklamada, "Bugün en sıcak bölgeler Kurahove, Pokrovsk ve Liman yönleri" denildi.
- Başkan Zelenskiy, bu hafta içinde "zafer planını" açıklayacağını duyurdu. Zelenskiy, daha önce ABD ve Avrupa'ya yaptığı ziyaretlerde bu planı hakkında genel bilgiler vermiş, ancak detayları henüz kamuoyuyla paylaşılmamıştı. Zelenski, "Bu hafta, Rusya'yı adil bir sonuca zorlayacak stratejimizi tüm Avrupa ortaklarımıza sunacağız" ifadesini kullandı. Zelenskiy'nin 16 Ekim'de Ukrayna parlamentosu Verhovna Rada'da yapacağı konuşmada, bu planı milletvekillerine sunması, ayrıca, planın 17-18 Ekim tarihlerinde yapılacak Avrupa Konseyi toplantısında da gündeme gelmesi öngörülüyor.
- Rusya Savunma Bakanı Andrei Belousov, Çin’e resmi bir ziyaret gerçekleştirdi.
- Çekya'nın çatışmalar başladığundan beri Rus petrol ve diğer fosil yakıtlarına 7 milyar euro öderken, Ukrayna'ya 1,29 milyar euro yardm yaptığı bidiridi. BBC'nin aktardığına göre Avrupa Birliği'nin Rus petrolüne yönelik yaptırımlarına rağmen, Çekya, Macaristan ve Slovakya gibi boru hattıyla petrol tedarik eden ülkeler için istisna tanınmıştı. Bu süre zarfında Çekya alternatif tedarikçilere yönelmezken 2023'te Rus petrolü ithalatı %60 kadar arttı.
- Rusya Devlet Başkanı Sözcüsü Dmitriy Peskov, NATO'nun Avrupa'da gerçekleştirdiği geniş çaplı nükleer Steadfast Noon tatbikatının Ukrayna krizi bağlamında gerilimi daha da artırdığını söyledi. İnterfaks'ın haberine göre, Peskov "Aktif savaş koşullarında bu tür tatbikatlar yalnızca gerilimin artmasına katkıda bulunur. Rusya, kendi güvenliğinden sorumludur ve bunun için gerekli tüm önlemleri almaktadır," şeklinde konuştu.
Peskov Ayrıca, Almanya Dış İstihbarat Teşkilatı Başkanı Bruno Kahl’ın Rusya Silahlı Kuvvetleri'nin on yılın sonuna doğru NATO'ya saldırabileceği yönündeki iddiasını mantıksız bulduğunu söyledi. Kremlin sözcüsü "askeri altyapımız hiçbir zaman NATO'ya doğru hareket etmedi, tam tersi süreçler yaşandı. NATO'nun nasıl genişlediğini ve askeri altyapısının Rus sınırlarına nasıl yaklaştığını gayet iyi biliyoruz. Burada tehdit oluşturabilecek tarafın kim olduğu açıkça ortada," ifadelerini kullandı.
- Peskov Vladimir Putin'in Brezilya'daki G20 zirvesine gidip gitmeyeceğine henüz karar vermediğini de söyledi. Zirve, 18-19 Kasım tarihlerinde planlanıyor. Brezilya tarafı, Temmuz ayında Vladimir Putin'i davet etmeyi düşündüğünü açıklamıştı.
- Kremlin, Ukraynalı gazeteci Viktoriya Roşina'nın akıbeti hakkında bilgiye sahip olmadığını açıkladı. Peskov günlük basın toplantısında bu yönde gelen bir soruya "Hayır, maalesef bu konuda bizim de bilgimiz yok. Bu konuda bir şey belirtemem," yanıtını verdi.
Kommersant'ın haberine göre, Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Komiseri Dmitri Lubinets, Rusya'dan gazetecinin öldüğüne dair bilgi aldığını bildirmiş ve olayı BM ve Kızılhaç'a iletmişti.
- Rusya Savunma Bakanı Andrey Belousov resmi bir ziyaret için Çin'e gitti. Belousov Pekin'de Çinli askeri yetkililerle görüşmeler gerçekleştirecek. Savunma bakanı Rusya ile Çin arasındaki askeri işbirliğinin küresel ve bölgesel istikrar açısından önemli bir faktör olmaya devam ettiğini söyledi.
- Rusya Merkez Bankası ekim ayında yeniden faiz arttırılabileceğinin sinyalini verdi. İlgili açıklama başkan yardımcısı Aleksey Zabotkin'den geldi.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Zaporojye Bölgesi'ndeki Levadnoye adındaki yerleşim biriminin kontrol altına alındığını açıkladı. Açıklamada Doğu Grubu'nun bu sayede daha avantajlı bir pozisyon elde ettiği belirtiliyor. Söz konusu yerleşim birimi Gulyaypole şehriyle Velikaya Novoselka arasında.
- Finlandiya ve İsveç vatandaşlarını savaşa hazırlamaya başladı. Finlandiya ve İsveç, Kasım ayında savaşa ve diğer kriz durumlarına hazırlık için güncellenmiş talimatları dağıtmaya başlayacak. Finlandiya İçişleri Bakanlığı Halkla İlişkiler Direktörü Erikki Koistinen'e göre, refah toplumunda insanlar yetkililere ve organizasyonların yardımlarına güvenmeye alışmış durumda, ancak kriz koşullarında her bireyin hazırlıklı olması önemli. Koistinen, Helsingin Sanomat gazetesine "Gerçekten büyük bir kriz olursa, yetkililer her zaman her yerde bireylere yardım edemez, insanlar kendi başlarına hareket etmek zorunda kalabilir," şeklinde demeç verdi.
- Duma Başkanı Vyaçeslav Volodin, Sırbistan'ın BRICS'e katılma planlarını değerlendirdi. Volodin'e göre, giderek daha fazla ülke BRICS'in "çok kutuplu bir dünya için bir perspektif ve garanti" olduğunu anlıyor.
- Nijniy Novgorod'da komedyen Dmitri Gavrilov orduyu "aşağılama" suçlamasıyla para cezasına çarptırıldı. Gavrilov, Tiflis'teki stand-up gösterisindeki bir şaka nedeniyle ceza aldı. 8 Eylül'de Nijniy Novgorod'da sahne alması beklenen komedyen o gün gözaltına alınmış ve 13 gün hapis cezasına çarptırılmıştı.
- Gazprom, Avrupa'ya gaz tedarik etmeye devam ediyor. Kursk bölgesindeki Suca gaz ölçüm istasyonu üzerinden yapılan gaz sevkiyatı sabit kalacak ve 14 Ekim'de 42,3 milyon metreküp gaz pompalanacak (Reuters).
- MTS şirketi, haksız kazanç olarak elde edilen 3 milyar rubleyi federal bütçeye aktarmakla yükümlü tutuldu. Federal Antitekel Servisi (FAS), operatöre bu yönde bir talimat gönderdi.
Ayrıca, MTS'in, hizmet fiyatlarındaki artıştan etkilenen aboneler için tarifeleri düşürmesi gerektiği de FAS'ın basın açıklamasında yer aldı.
- NATO, bu sabah Rusya'nın dikkatle izlediği iki haftalık Steadfast Noon nükleer tatbikatlarına başladı. Bu tatbikatlar, Avrupa'da konuşlandırılan Amerikan taktik nükleer silahlarının kullanımı ve sevk edilmesini denemek amacıyla gerçekleştiriliyor. Tatbikatlar, bu yıl Belçika ve Hollanda'nın liderliğinde yürütülüyor ve sekiz askeri üsse yayılıyor. Tatbikatlarda 13 NATO ülkesinden 2 bin asker, 60 uçak ve çeşitli bombardıman uçakları yer alıyor. Tatbikatlarda gerçek mühimmat kullanılmayacak, ancak tatbikatlar NATO'nun nükleer caydırıcılık stratejisinin bir parçası olarak görülüyor.
Tatbikatların büyük bölümü Kuzey Denizi üzerinde gerçekleştirilecek ve uçuşlar Belçika, Hollanda, Birleşik Krallık ve Danimarka üzerinde yoğunlaşacak. NATO, bu tatbikatlar hakkında Rusya'yı önceden bilgilendirdi. NATO'nun her yıl düzenlediği Steadfast Noon tatbikatlarının amacı, ittifakın nükleer caydırıcılık kapasitesini test etmek ve güçlendirmek.
Steadfast Noon tatbikatları, NATO'nun "Nuclear Sharing" (Nükleer Paylaşım) konsepti çerçevesinde gerçekleştiriliyor. Bu konsepte göre, ittifak üyeleri, nükleer bir çatışma durumunda Amerikan nükleer silahlarını taşıma kapasitesine sahip uçaklarla bu silahları kullanabilecek. Ancak nükleer silahların kullanımına yalnızca NATO'nun Nükleer Planlama Grubu ve ABD Başkanı ile Birleşik Krallık Başbakanı onay verebilir. NATO'nun nükleer paylaşım programı 1954'ten beri devam ediyor ve ABD'nin Avrupa'daki nükleer silahlarının büyük kısmı Soğuk Savaş'tan bu yana azaltılmış durumda. Şu anda yaklaşık 100 adet B61 tipi nükleer bomba, Belçika, Almanya, İtalya, Hollanda ve Türkiye'deki altı farklı üsse dağıtılmış durumda.
- The Washington Post, "Avrupa Birliği, Ukrayna'yı yeterli miktarda silah ve mühimmatla destekleyemediği için Ukrayna'nın savunma sanayisine yatırım yapmayı planlıyor" diye yazdı. Bir Avrupalı diplomatın verdiği bilgilere göre, Avrupa'nın Ukrayna'nın ihtiyaç duyduğu silahları üretme kapasitesine sahip olmadığının farkına varılmasıyla birlikte, Ukrayna'nın bu silahları kendi başına üretmesinin daha hızlı bir çözüm olabileceği düşünülüyor. Diplomat, Ukrayna'nın gerekli malzemelere ve maddi kaynağa sahip olduğu sürece, kendi savunma kapasitesini daha hızlı geliştirebileceğini belirtti.
Avrupa Birliği’nin Ukrayna savunma sanayisinin yeniden inşası için 440 milyon dolar ayırma kararı, AB'nin savunma stratejisinde yeni bir yaklaşımı işaret ediyor ve Avrupa savunma sektörünün yetersizliklerini ortaya koyuyor. Almanya Marshall Fonu Başkan Yardımcısı Jan Lesser, bu yatırımların Ukrayna'ya esneklik kazandıracağını ve savunma kapasitesini hızla artırmasına yardımcı olacağını ifade etti. Ancak, Lesser'a göre bu adımlar, Ukrayna'ya yapılan büyük çaplı Batı silah sevkiyatlarının yerine geçmeyecek, daha ziyade Ukrayna'nın Batı savunma üretim zincirlerine kademeli entegrasyonunu destekleyecek bir strateji olarak görülüyor.
- ABD Başkanı Joe Biden'ın bugün Berlin'e gelmesi bekleniyor. Der Spiegel'e konuşan Alman Hükümet ve güvenlik yetkililerine göre ziyaret programında Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ve Başbakan Olaf Scholz ile resmi görüşmeler yer alıyor. Dergiye göre, Biden'ın ziyaret programı önemli ölçüde kısaltıldı. Ziyaret sırasında Steinmeier'in Biden'a Almanya-Amerika dostluğunu güçlendirme çabalarından dolayı "Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı Büyük Haçı"nı takdim etmesi bekleniyor. Görüşmelerin odak noktasında, Batı'nın Ukrayna'ya yönelik destek stratejileri ve Orta Doğu'daki savaşın ele alınması yer alacak. Biden'ın Almanya ziyaretinin aslen 10 Ekim'de yapılması planlanmıştı, ancak Başkan, Milton kasırgası nedeniyle seyahatini ertelemek zorunda kalmıştı.
- Biden, Rusya, Çin ve Kuzey Kore ile nükleer silahların azaltılması konusunda müzakerelere başlamaya hazır olduğunu açıkladı. Japonya’da atom bombası saldırılarından kurtulanların derneği Nihon Hidankyo’ya Nobel Barış Ödülü verilmesi vesilesiyle Beyaz Saray’ın internet sitesinde yayımlanan mesajında Biden, nükleer silahların azaltılmasının modern dünyanın tehditlerine karşı önemli olduğunu belirterek, nükleer silah kullanma riskinin daha önce varılan anlaşmaları "zayıflattığını" vurguladı.
- NATO'nun eski Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Der Spiegel'e verdiği röportajda Rusya ile ilişkileri iyileştirmeye çalışmanın doğru strateji olduğunu söyledi. Kırım'ın Rusya tarafından ilhak edildiği 2014 yılında göreve başlayan Stoltenber, on yıl boyunca NATO'yu yönetmişti. O yıllarda Almanya Şansölyesi olan Angela Merkel'in NATO'nun “Rusya ile köprüler kurmasını” istemesine ilişkin değerlendirmesi sorulan Stoltenberg "Hala bunun doğru bir strateji olduğunu düşünüyorum. Soğuk Savaş sonrasında Rusya ile daha iyi ilişkiler kurmaya çalışmak doğruydu. Kırım'ın ilhakından ve Donbass'ta çatışmaların başlamasından sonra bile Rusya-NATO Konseyi'nde buluşmaya devam ettik. En son temas Ocak 2022'deydi. O zamanlar Rusya konusunda hiçbir yanılsamamız yoktu ama komşumuzla çok zor olan ilişkileri halletmemiz gerekiyordu” dedi.
- Ukrayna, Rusya Silahlı Kuvvetleri'nin Pokrovsk'a (Krasnoarmeysk) yönelik ilerlemesi nedeniyle tamamen çelik endüstrisini kaybetme riskiyle karşı karşıya. The Economist'in haberine göre, Pokrovsk'ta çelik üretimi için gerekli olan kok kömürünün çıkarıldığı bir maden bulunuyor. Rus güçlerinin, Ukrayna'nın çelik sanayisini yok etmek için madenin elektrik kaynağını kesmeleri ve kömürün çelik fabrikalarına taşındığı yolu kontrol altına almaları yeterli. Ayrıca, 2023 yılında Ukrayna'nın çelik üretiminde dünya sıralamasında 14. sıradan 24. sıraya düştüğü belirtiliyor.
- The New York Times'ın haberine göre, Ukrayna ordusu, Donetsk Halk Cumhuriyeti'ndeki Pokrovsk yakınlarındaki çatışmalarda "ejderha dronları" olarak bilinen insansız hava araçlarını kullandı. Bu dronlar, saldırılarda karşı cepheye eritilmiş metal dökebiliyor. Habere göre, 68. Bağımsız Avcı Tugayı'nın bir komutanı, dronlara termit yükleri eklenerek geliştirilmiş bu teknolojinin, 2 bin 427 dereceye kadar sıcaklıkta yanarak Rus askerlerinin saklandığı bitki örtüsünü yok ettiğini belirtti. Komutan, bu dronların başarıyla kullanıldığını ve çatışmalarda etkili olduğunu vurguladı. (gazeta.ru)
- Kaliforniya'da, ABD başkan adayı Donald Trump'ın mitinginin yakınlarında, siyah bir SUV aracında silahlı bir kişi gözaltına alındı. Bu olay medyada "üöüncü suikast girişimi" olaak nitelendi. Yerel şerif Chad Bianco'nun basın açıklamasına göre, olay 12 Ekim'de yerel saatle 17:00 civarında meydana geldi. Gözaltına alınan kişinin, Las Vegas'ta yaşayan 49 yaşındaki Vem Miller olduğu belirtildi. Miller'ın aracında bir av tüfeği ve dolu bir tabanca bulundu. Yasadışı silah bulundurma nedeniyle tutuklanan kişinin, Trump ve etkinlikteki diğer katılımcıların güvenliğini etkilemediği açıklandı.
- Rusya Savunma Bakanlığı, gece boyunca Belgorod, Kursk ve Bryansk bölgeleri üzerinde 13 Ukrayna insansız hava aracının vurularak imha edildiğini açıkladı. Belgorod ve Kursk bölgelerinde altı, Bryansk bölgesinde ise bir dron düşürüldü.
- Alman Bild gazetesinin haberine göre, Almanya Ukrayna'ya ağır askeri teçhizat sevkiyatını tamamladı ve artık yeni ekipman göndermeyecek. Almanya Savunma Bakanlığı'nın iç belgelerine dayandırılan haberde, Alman ordusunun elinde hâlâ yaklaşık 300 Leopard 2 tankı, zırhlı savaş araçları ve obüsler bulunmasına rağmen Berlin'in bu tür ekipmanları Ukrayna'ya göndermeyeceği belirtildi. Ayrıca, bakanlık yetkilileri Ukrayna'nın yakın zamanda bir karşı taarruz başlatma yeteneğine sahip olmadığına inanıyor.
- ABD başkan adayı Donald Trump, ABD hükümetinin eylemleri nedeniyle insanlığın önümüzdeki üç-dört ay içinde dünya savaşıyla karşı karşıya kalabileceğini belirtti. Kaliforniya'da düzenlenen bir mitingde konuşan Trump, ABD'deki mevcut yönetimin hatalı politikalarının dünya barışını tehdit ettiğini ifade etti. Ayrıca, eğer tekrar başkan seçilirse, Ukrayna’daki çatışmayı çözüp Orta Doğu’daki kaosu sona erdirebileceğini iddia etti. Trump, seçilmesi durumunda dünya barışını yeniden sağlayacağını, ancak Demokrat aday Kamala Harris'in başkan seçilmesi halinde dünyanın kaosa sürükleneceğini, özellikle Ukrayna'nın Rusya'ya yönelik saldırılarının üçüncü dünya savaşına işaret edebileceğini belirtti. Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in nükleer silah kullanma tehdidinde bulunduğunu, ancak ABD Başkanı Joe Biden'ın bu konuda net bir tutum sergileyemediğini savundu.
- Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, önümüzdeki günlerde Ukrayna halkına "zafer planını" sunacak. Bu açıklamayı, Ukrayna Devlet Başkanlık Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak yaptı. Podolyak, planın temel yönlerinin zaten sunulduğunu, ancak daha ayrıntılı bir sunumun yapılacağını belirtti. Plan, Rusya’ya yönelik siyasi, diplomatik, ekonomik ve askeri baskıların içeriğini açıklayacak. Zelenskiy, bu planı ABD ziyareti sırasında Başkan Joe Biden’a ve başkan adayları Kamala Harris ile Donald Trump’a da sunmuştu. Podolyak, "bu planın Ukrayna'nın savaşta hangi aşamada ne yapacağını net bir şekilde ortaya koyacağını" ifade etti.
- Portekiz Parlamentosu, göç yasasında değişiklikler içeren ve insani vize oluşturulmasını öngören bir yasa tasarısını onayladı. Bu vizenin, "anavatanlarında zulme uğrayan veya ciddi tehlikede olan, savaşlardan kaçan kişilere verileceği" bildirildi. CNN Portugal'e göre, başvuru sahipleri aynı zamanda sığınma talebinde de bulunabilecekler. 11 Ekim'de ilk oylamada kabul edilen insani vize yasa tasarısı, şimdi Parlamento'nun anayasal meseleler, haklar, özgürlükler ve garantiler komisyonu tarafından incelenecek. Komisyon ayrıca insani vizelerin verilme prosedürünü de geliştirecek. Yasa tasarısının yazarı "Liberal İnisiyatif" partisi, bu vizenin başvuru sahiplerinin tehlikeye atılmadan Portekiz elçiliklerinden alınabilmesini hedefliyor. Rus aktivist Pavel Elizarov, "bu vizeden Rusya’da siyasi baskı gören vatandaşların da yararlanabileceğini" belirtti.
- Sverdlovsk Bölge Mahkemesi, eski "Uralvagonzavod" çalışanı Viktoriya Muhametova'yı vatana ihanet suçlamasıyla 12,5 yıl hapis cezasına çarptırdı. Ayrıca 300 bin ruble para cezası verildi. Muhametova, "Uralvagonzavod"un baskı ve teknik dokümantasyon bölümünde kopyalama operatörü olarak çalışıyordu. Nisan 2023'te FSB, Muhametova ve eşi Danil'i Ukrayna istihbaratına askeri-teknik bilgiler sağlamakla suçlayarak tutukladı. Danil Muhametov da aynı fabrikada mühendis-teknolog olarak görev yapıyordu.
- Bloomberg'in ABD ve Avrupa'daki yetkililere dayandırdığı iddiaya göre, Hindistan Rusya'ya yaptırım uygulanan teknolojilerin sevkiyatını net bir şekilde artırdı. Nisan ve Mayıs aylarında Hindistan'dan Rusya'ya mikroçipler, entegre devreler ve makineler gibi yasaklı ürünlerin ihracatı 60 milyon doları aştı, bu da önceki aylara kıyasla iki kat artış anlamına geliyor. Temmuz ayında bu rakam 95 milyon dolara çıktı. Bu alanda Hindistan'ı yalnızca Çin geride bırakıyor. Yetkililere göre, bu artışın ana nedeni, Rusya'nın petrol satışlarından elde ettiği büyük miktarda rupi birikimi.
- Moskova'da polis, 12 Ekim gecesi "Central Station" ve "Üç Maymun" adlı gay kulüplerine baskın düzenledi. Lenin Sloboda Caddesi'ndeki ilk kulüpte yaklaşık 200 ziyaretçi ve çalışan yere yatırılarak uyuturucu araması yapıldı, 50 kişi ifade vermek üzere karakola götürüldü. "Üç Maymun" kulübünde ise gözaltı olup olmadığı bildirilmedi. Msk1 portalına göre, bu baskınlar uyuşturucu trafiğiyle mücadele kapsamında gerçekleştirildi ve baskınlar, milletvekili Vitaliy Milonov'un kulüplerde sahne alan sanatçılarla ilgili şikayeti üzerine yapıldı.
12 Ekim Cumartesi
- Polonya'nın kuzeyindeki Redzikowo'da konuşlandırılan Amerikan "Aegis Ashore" füze savunma üssü, Polonya'ya doğru fırlatılan Rus balistik füzelerini de vurabilecek kapasiteye hazırlanıyor. Polonya Dışişleri Bakanı Radosław Sikorski, Ukrayna'daki çatışmaların ardından konsepti değiştirilen üssün, önümüzdeki haftalarda resmen açılacağını açıkladı. Sikorski, radyo istasyonu Rebeliant'ta yaptığı açıklamada, "Yaptığımız müzakereler sonucunda, bu üssün yalnızca ABD'ye doğru fırlatılan İran füzelerini değil, Polonya'ya doğru gelen Rus füzelerini de vuracak konsepte dönüşmesini sağladık" dedi. Temmuz 2024'te Aegis Ashore, Avrupa ülkelerini euro-atlantik bölgesi dışından gelen balistik füze tehditlerine karşı korumak amacıyla NATO'nun komutası altına devredildi.
- Grozni'deki bir benzin istasyonunda gaz tankının patlaması sonucu ikisi çocuk olmak üzere dört kişi hayatını kaybetti. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın bildirdiğine göre yangın söndürülürken soğutma çalışmaları ve yapıların sökümü devam ediyor.
Yangının kapladığı alan 900 m2 olarak belirlendi. Yangını söndürmek için 35 personel ve 7 araç görevlendirildi. Bakanlık tarafından yayımlanan videoya göre, benzin istasyonu tamamen yıkıldı. Patlamanın ardından gaz tankı yaklaşık yüz metre ileriye fırladı. Sonuç olarak bir konut ve birkaç araç zarar gördü.
Rusya Soruşturma Komitesi, güvenlik gereksinimlerine uygun olmayan hizmetlerin sunulması nedeniyle bir ceza soruşturması başlattı. Savcılık olay yerinde inceleme başlattı. Çeçenistan lideri Ramzan Kadirov, durumun kontrolü altında olduğunu açıkladı.
- Alman Der Spiegel dergisi, Kiev'de Ukrayna'nın bazı topraklarından feragat etme senaryosunun ciddi şekilde tartışılmaya başlandığını bildirdi. Habere göre, Kiev başlangıçta zaferin Rusya'nın "koşulsuz teslimiyeti" ile sonuçlanacağına inanıyordu, ancak artık Moskova'ya taviz vermeden savaşın sona ermeyeceğini kabul ediyor. Yüksek rütbeli bir Ukraynalı yetkili, zafer kavramına dair yanlış bir anlayışa sahip olduklarını belirterek, "Putin'in Rusya'sının koşulsuz teslimiyetiyle kazanacağımızı düşünüyorduk, ancak taviz vermek kaçınılmaz" dedi. Yetkiliye göre, "anlaşmanın Rusya için de faydalı olması" gerekiyor.
Dergiye göre, Batılı ülkeler Ukrayna'ya desteği sürdürse de, yeni silah tedarikleriyle Kiev'in pozisyonunu güçlendirip başarılı bir taarruz gerçekleştirme olasılığı düşük görünüyor. Der Spiegel, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin Avrupa turu sırasında, Rusya'yı müzakere masasına oturtacak güçlü bir destek arayışında olduğunu, ancak bunun pek mümkün görünmediğini belirtiyor. Ayrıca, ABD Başkanı Joe Biden'ın Ukrayna'ya Rusya topraklarına saldırı izni vermeyi reddetmeye devam ettiği, Donald Trump'ın ise başkanlık seçimlerini kazanması halinde Kiev'in daha zor bir duruma düşebileceği ifade ediliyor.
- Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Almanya’nın Ukrayna'ya 1,4 milyar euroluk ek askeri yardım sağlayacağını duyurdu. Bu yardımlar kapsamında Iris-T ve Skynex hava savunma sistemleri, Gepard tankları, obüsler, hava savunma sistemleri ve insansız hava araçları yer alacak. Scholz, Berlin'de Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ile yaptığı görüşmede, Almanya’nın Ukrayna’ya verdiği desteğin devam edeceğini vurguladı. Scholz, ayrıca bu yardımların Rusya’ya bir mesaj niteliğinde olduğunu belirterek, Almanya'nın Ukrayna'yı desteklemeyi sürdüreceğini ifade etti.
- Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Olaf Scholz’un Ukrayna konusunda arabuluculuk teklifini Vladimir Putin'in reddettiğini açıkladı. Baerbock, "Putin barışı kabul etmeyi reddediyor ve her gün yeni bir savaş ve yıkım mesajı gönderiyor. Şu günlerde Almanya Şansölyesi ile telefonda konuşmaya bile hazır değil" dedi. Die Zeit gazetesi daha önce Scholz'un G20 Zirvesi öncesinde Putin ile telefon görüşmesi yapmayı düşündüğünü bildirmişti. Ancak Kremlin Peskov, Putin'in diyaloğa açık olduğunu ve Alman tarafının böyle bir görüşme talebinde bulunmadığını belirtti.
- Zelenskiy, Vatikan'da görüştüğü Papa Francis'i esirlerin ve sınır dışı edilen Ukraynalıların iadesi konusunda Ekim ayı sonunda Kanada'da yapılacak bir konferansa katılmaya davet etti. Zelenskiy ayrıca Papa'ya, Ukraynalı gazeteci Viktoria Roşçina'nın Rusya'da tutuklu olduğu sırada öldüğünü söyleyerek konunun araştırılması için destek istedi. Reuters'in haberine göre görüşme 35 dakika sürdü. Ajans, bunun Zelenskiy ile Francis arasında son aylarda yapılan ikinci görüşme olduğunu hatırlıyor. ANSA'ya göre Papa Francis, Zelenskiy'ye üzerinde "Barış kırılgan bir çiçektir" yazan, bronz döküm bir çiçek kabartması hediye etti. Zelenskiy'de Papa'ya “Buça'daki Katliam” adlı yağlı boya bir tablo armağan etti.
- Rusya'nın İnguşetya Cumhuriyeti’nde, Magas şehri girişinde polis memurlarını taşıyan bir araç kimliği belirsiz kişiler tarafından ateşe tutuldu. Olayda, üç kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Aracın içinde, Ingushetia Cumhuriyeti'nin aşırılıkla mücadele merkezi başkan yardımcısı Adam Hamhoev de bulunuyordu, ancak saldırıdan yara almadan kurtuldu.
- Rusya hükümeti, ihracatçılar için zorunlu döviz satışı gereksinimlerini hafifleterek, dış ticaret sözleşmelerinden elde edilen döviz gelirlerinin %25'inin ülke içinde satılmasını zorunlu hale getirdi. Daha önce bu oran %50 idi ve ihracatçılar, elde ettikleri döviz gelirlerinin yarısını 30 gün içinde satmak zorundaydı. Yine de, iş dünyası hala döviz gelirlerinin %40'ını ülkeye geri getirmek ve bu miktarın %90'ını satmakla yükümlü. Bu adım, Rusya'nın döviz piyasasında istikrar sağlama çabalarının bir parçası olarak değerlendiriliyor.
- Rusya'nın Çeçen birliği "Ahmat" özel kuvvetleri komutanı Tümgeneral Apti Alaudinov, Kursk bölgesinde 19 yerleşim biriminin Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nden (VSU) kurtarıldığını duyurdu. Alaudinov, bu ilerlemenin son iki ayda gerçekleştiğini ve bölgedeki Rus kuvvetlerinin hızla ilerlemeye devam ettiğini belirtti. Daha önce, 11 Ekim'de, aynı bölgede 15 yerleşim biriminin kurtarıldığı açıklanmıştı. Ancak, Alaudinov hangi yerleşim yerlerinin kurtarıldığı konusunda detay vermedi.
- Gelecek hafta toplanacak NATO savunma bakanları, Kremlin'den gelen tehditlere yanıt olarak, Rusya'ya yönelik ittifakın uzun yıllardır süregelen politikasını yeniden gözden geçirmeye başlayacak. Politico''nun haberine göre, NATO-Rusya ilişkileri, Moskova'nın 2022'de Ukrayna'ya başlattığı askeri operasyondan sonra en düşük seviyeye ulaştı. NATO, Rusya'yı "müttefiklerin güvenliği için en büyük ve doğrudan tehdit" olarak tanımlarken, Kremlin ise NATO'nun doğuya doğru genişlemesini varoluşsal bir tehlike olarak görüyor.
- Rusya’nın dış borcu, 2024 yılı başından bu yana 24,5 milyar dolar azalarak 293,4 milyar dolara düştü ve bu, 2006 yılından bu yana görülen en düşük seviye oldu. Rusya Merkez Bankası verilerine göre, bu yıl dış borç %7,7 oranında azaldı. Rusya'nın en yüksek dış borcu ise 2014 Temmuz ayında 732 milyar dolar ile kaydedilmişti.
- Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitri Medvedev, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna'daki çatışmayı çözme planının etkinliğini sorguladı. Sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda Medvedev, Trump'ın seçimleri kazanması durumunda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i arayıp "artık yeter" diyeceği yönündeki açıklamalarını ele aldı. Medvedev, bu duruma karşı Putin'in, "Şimdi değil. Ukrayna teslim olmalı ve NATO'ya katılmamalı" diyerek karşılık verebileceğini öne sürdü. Bu yorum, ABD'li Cumhuriyetçi Mike Johnson'ın Trump'ın bu konuda Putin ile hızlı bir çözüm sağlayabileceği iddiasını eleştirel bir şekilde değerlendirdi.
- Polonya'nın eski Genelkurmay Başkanı Raimund Andrzeyczak, Rusya'nın Baltık ülkelerine saldırması durumunda Batı'nın St. Petersburg’a saldırı düzenleyeceğini iddia etti. Defending Baltics konferansında konuşan Andrzeyczak, Rus birliklerinin Litvanya sınırını geçmesi halinde anında bir karşılık verileceğini ve 300 kilometrelik bir yarıçap içinde tüm stratejik hedeflere saldırı düzenleneceğini söyledi. (RBC)
- Rusya Hava-Uzay Kuvvetleri (VKS), Suriye'de son 24 saat içinde Et-Tanf bölgesinden çıkan militanların iki üssüne hava saldırıları düzenledi. Bu saldırılar, Suriye'deki çatışmaların taraflarını uzlaştırma merkezinin başkan yardımcısı Oleg Ignasyuk tarafından duyuruldu. Ayrıca, aynı bölgede Amerikan koalisyonuna ait F-15 savaş uçaklarının hava sahası ihlallerinin de tespit edildiği bildirildi. Daha önce, Rus VKS'nin Suriye'deki militan sığınaklarına düzenlediği saldırılarda Amerikan yapımı silahlar da ele geçirilmişti. (lenta.ru)
11 Ekim Cuma
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile İran Cumhurbaşkanı Masud Pezeşkiyan arasında bugün Aşkabat'ta görüşmeler gerçekleştirildi. Putin Pezekşiyan'la İran'lı mevkidaşı göreve geldikten sonra ilk kez yüz yüze görüşüyor.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Vladimir Putin'in ABD başkanlık seçimlerini kazanan kişiyi tebrik edip etmeyeceği konusunda açıklama yaptı. Peskov, Putin’in muhtemelen ABD seçimlerini kazanan adayı tebrik etmeyeceğini söyledi. 2020'de Putin, Joe Biden'ı tebrik etmiş ve başarılar dilemişti. Peskov, Life muhabirinin sorusuna yanıt olarak, "Muhtemelen tebrik etmeyecektir, çünkü oldukça hasmane bir ülke," dedi.
- Peskov ayrıca Putin ile TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un Aşkabat’ta bir araya geldiklerini açıkladı. Bu, ikilinin 17 gün arayla gerçekleştirdiği ikinci görüşme oldu. Putin ile Kurtulmuş kısa bir görüşme gerçekleştirdi.
- "Vladimir Putin, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile telefon görüşmesi yapmaya hazır değil." Bu açıklama Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock'dan geldi. Baerbock, "Bugün Putin, Almanya Başbakanı ile telefonda konuşmaya bile hazır değil," dedi. (Reuters)
- Feodosiya’dan tahliye edilen sakinlerin 11 Ekim itibarıyla evlerine geri döneceği açıklandı. Feodosiya Belediye Başkanı İgor Tkaçenko, sabah saatlerinde itfaiyecilerin petrol sahasındaki yangını kontrol altına aldığını ve tankların fenerli yanmalarının durduğunu belirtti. Bölgeden 1.100’den fazla kişi tahliye edilmişti.
- Rosatom, Türkiye ile küçük modüler reaktörler (KMR) projeleri üzerine görüşmeler yürütüyor ve Türkiye’ye hem karada hem de denizde kullanılabilecek modeller öneriyor. Akkuyu Nükleer A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Anton Dedusenko, Türkiye’nin nükleer enerji kapasitesini genişletme planlarını memnuniyetle karşıladıklarını belirtti. Dedusenko, büyük kapasiteli reaktörlerin yanı sıra küçük modüler reaktörlerle ilgili yeni projelerin geliştirilmekte olduğunu ve ortaklık konusundaki ilginin en üst düzeyde teyit edildiğini vurguladı. (Ria)
- Türkiye; Rusya, Çin, Hindistan ve Japonya'nın en büyük üreticilerinden ithal edilen sıcak haddelenmiş yassı çeliklere anti-damping vergileri uygulamaya başladı. Ticaret Bakanlığı, ilgili işlemleri incelediğini ve fiyatlandırmanın yerli sanayi ve üreticilerin çıkarlarına zarar verdiği sonucuna vardığını açıkladı. Bakanlık tarafından uygulanan ve resmi gazete ile yayımlanan önlemler, sıcak haddelenmiş yassı çeliklerin neredeyse tamamını kapsıyor. Rusya’dan ithal edilen çelik için ek tarifeler, Magnitogorsk Metalurji Kombinesi (CIF, Maliyet, sigorta ve navlun değerinin %6,1'i), Novolipetsk Çelik A.Ş. (%6,1) ve Severstal A.Ş. (%9) gibi üreticilere uygulanacak. (Kommersant)
- VTB Bankası, JPMorgan yapılarına karşı 155,8 milyon dolar zararı talep eden davalar açtı. St. Petersburg ve Leningrad Bölgesi tahkim mahkemesinde, VTB'nin Rus bankası JPMorgan Bank International ve JPMorgan'ın yabancı yapılarına karşı toplam 155,8 milyon dolarlık iki yeni dava kaydedildi.
- Aşkabat'ta düzenlenen Zamanlar ve Medeniyetler Arasındaki Bağlantı – Barış ve Gelişimin Temeli adlı uluslararası forumda konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, dünyada yeni bir "küresel köklü değişim" döneminin başladığını söyledi. Devlet başkanı, yeni bir dünya düzeninin oluşumunun geri döndürülemez olduğunu vurguladı ve Rusya'nın bu değişikliklere açık olduğunu belirtti.
Putin, "Evrensel barış ve kapsamlı gelişim, ancak her halkın görüşüne saygı gösterilerek ve her devletin kendi egemen yoluna, dünya görüşüne, geleneklerine ve dini inançlarına saygı gösterilmesiyle sağlanabilir" dedi.
Devlet başkanı ayrıca, Rusya'nın, şekillenmekte olan çok kutuplu dünyada en geniş kapsamlı etkileşim parametreleri hakkında olabilecek en geniş tartışmaları desteklediğini belirtti. Putin, Moskova'nın yeni dünya düzeninin inşası konularını dostları ve ortaklarıyla, özellikle de BDT, BRICS, AEB ve ŞİÖ çerçevesinde tartışmaya hazır olduğunu sözlerine ekledi.
- Kırım, Feodosya’daki petrol terminalinde günlerdir devam eden alevler söndü. Rus yetkili İgor Tkaçenko, durumun istikrara kavuştuğunu ve kontrol altında olduğunu açıkladı. Yarımadanın en büyük petrol tesisinde 7 Ekim'den bu yana yangını söndürme çalışmaları beşinci günde devam ediyor.
- Moskova'nın banliyösü Odintsovo’da, İnguşetya'nın eski başbakan yardımcısı Şerip Alihadjiev’e suikast girişiminde bulunuldu. Soruşturma Komitesi, kimliği belirsiz bir kişinin Alihadjiev'e dört el ateş ettiğini ve ardından kayıplara karıştığını bildirdi. Alihadjiev hastaneye kaldırıldı ve yoğun bakımda tedavi altında bulunuyor.
- Tanınmayan Transdinyester'in Dışişleri Bakanlığı, Moldova makamlarını, ülkenin Avrupa Birliği'ne katılım referandumunda bölge halkının oylarını dikkate almamakla suçladı. Bakanlık, uluslararası gözlemcilerin de katılımıyla Transdinyester topraklarında bir oylama yapılmasını önerdi. Moldova'daki referandumun 20 Ekim'de yapılması planlanıyor. (Kommersant)
- Rusya ve Çin, Pasifik Okyanusu'nun kuzeyinde ilk ortak devriyelerini gerçekleştirdi. Rusya ve Çin sınır muhafızları, Kuzey Pasifik'teki ilk ortak devriye görevini başarıyla tamamladı. Devriye grubunda Rusya’nın Petropavlovsk-Kamçatski ve Anadir devriye botları ile Çin’in sahil güvenlik gemileri Meishan ve Xiushan yer aldı.
- Riga'da, Rus general Mihail Barclay de Tolly'ye ait heykelin yıkılması planlanıyor. Letonya başkentinin belediye başkan yardımcısı Edward Ratnieks, sosyal medya platformu X'te yaptığı paylaşımda, heykeli "Rus emperyalizminin bir simgesi" olarak nitelendirdi ve "günlerinin sayılı olduğunu" belirtti. (aktaran RBC)
- Vologda’da Stalin'e bir anıt dikilecek. Vologda Valisi Georgi Filimonov, Telegram kanalında yaptığı açıklamada, bu kararın kamuoyunun talepleri doğrultusunda alındığını belirtti ve heykelin yapımının "bitmek üzere" olduğunu ifade etti. Valiye göre, anıt, Stalin'in Aralık 1911'den Şubat 1912'ye kadar yaşadığı "Vologda Sürgün Evi" müzesinin bahçesinde yer alacak.
- Rusya'da federal bölgeler askere alınanlara yapılan tek seferlik ödemeleri yine artırıyor. Kommersant'ın aktardığı habere göre Belgorod yetkilileri, Rusya Savunma Bakanlığı ile yeni sözleşme imzalayanlara yapılan tek seferlik bölgesel ödemeyi üç kat artırarak 2,6 milyon rubleye çıkardı (27 bin dolar). Daha önce rekor ödemeler Hantı-Mansi Özerk Okrugu ve Moskova’da sırasıyla 2,35 milyon ve 1,9 milyon ruble olarak yapılmıştı. Gazete son üç ayda onlarca bölgede ödemelerin yeniden artırıldığını yazıyor.
Belgorod Valisi Vyaçeslav Gladkov, 7 Ekim'de askeri sözleşme imzalayanlara 2,6 milyon ruble tutarında tek seferlik ödeme yapılacağını açıkladı. Buna göre, yıl sonuna kadar bölgesel askeri şubelerde sözleşme imzalayan diğer illerden vatandaşlar da bu parayı alabilecek. Son kez ödeme artışı Ağustos ayında yapılmıştı.
- RBC Ukraina ajansı, Ukrayna Savunma Bakanlığı Ana İstihbarat Dairesi (GUR) Başkanı Kyrylo Budanov'un olası görevden alınmasıyla ilgili haberlerin yayılmasının nedeninin, Budanov'un Ukrayna Cumhurbaşkanı Ofisi Başkanı Andriy Yermak ile artan çatışması olduğunu ileri sürdü. Yayın organı haberini askeri-politik çevrelerden sekiz farklı kaynağa dayandırdı.
Yayın organı, iki ismin aralarındaki gerilimin sebeplerinden birinin GUR'un etkisini azaltma girişimleri olduğunu belirtiyor. Ajansın kaynaklarından biri "Gayri resmi olarak, GUR'u Rusya topraklarına uzun menzilli saldırılar düzenleyebilecek birimler listesinden çıkarmak istediler. Bu tür operasyonlar nasıl planlanıyor? Koordinatlar, hedefler ve görevler belirleniyor, ardından icra eden birim seçiliyor. Yani teklif edilen şey, bu tür operasyonları askeri istihbarat dışında diğer organların gerçekleştirmesi yönündeydi, ancak bu noktaya gelinmedi," şeklinde konuştu.
Yayın organının birkaç kaynağı, şu anda "GUR başkanının üzerindeki bulutların dağıldığını" belirtiyor. Strana gazetesi, son dönemde tartışılan Budanov ve Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov'un görevden alınmalarının, ABD başkanlık seçimlerine kadar ertelendiğini yazdı. (aktaran RBC)
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, uluslararası bir foruma katılmak üzere Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’a geldi. Putin, bu ziyaret kapsamında İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya gelecek.
Putin'i taşıyan uçak gece saatlerinde Aşkabat Havalimanı'na indi. Kremlin’den yapılan açıklamaya göre, Putin bugün "Zamanlar ve Medeniyetler Arasındaki Bağ: Barış ve Kalkınmanın Temeli" Uluslararası Forumu’na katılarak bir konuşma yapacak. (Sputnik)
- Reuters’ın kaynaklarına dayanarak verdiği habere göre, Dünya Bankası yönetim kurulu Ukrayna’yı desteklemek için yeni bir fonun oluşturulmasını onayladı. Fonun ABD, Kanada ve Japonya tarafından finanse edilmesi bekleniyor.
Bankanın bu kararı 10 Ekim'de alınırken tek karşı çıkan ülke Rusya oldu. Yeni fonun, Haziran ayında yapılan zirvede G7 ülkelerinin Ukrayna'ya yıl sonuna kadar 50 milyar dolar sağlama taahhüdünü yerine getirmesine yardımcı olması bekleniyor. Ancak ülkelerin fona ne kadar katkı yapacağı henüz belli değil.
- Sergey Aksyonov, Kırım Feodosya’daki bir petrol terminalinde 7 Ekim'de başlayan yangın sırasında yanıcı maddelerin sızdığını açıkladı. Ancak tahliye bölgesi genişletilmedi.
Aksyonov Telegram kanalında yaptığı açıklamada, “Yangın nedeniyle bir terminalde yanıcı maddeler sızdı. Terminal, ilgili hizmet çalışanları tarafından çevrelendi,” diye yazdı.
- ABD Başkanı Joe Biden, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Biden, iki ülke arasındaki ilişkilerin gücüne vurgu yaptı. Ayrıca, “Ukrayna'nın savunmasını desteklemek dahil olmak üzere jeopolitik önceliklerde yakın işbirliğine devam etme” niyetini dile getirdi. Görüşmenin detayları Beyaz Saray basın servisi tarafından aktarıldı.
İki ülke lideri arasındaki telefon görüşmesi, Biden’ın bu hafta 10-15 Ekim tarihleri arasında planlanan Almanya ziyaretini ertelemesinin ardından gerçekleşti. Biden, ABD'yi vuran Milton Kasırgası nedeniyle bu kararı aldı. Bu nedenle, Almanya’daki Ramstein Hava Üssü’nde 12 Ekim’de yapılması planlanan Ukrayna müttefikleri toplantısı da belirsiz bir tarihe ertelendi.
- Polonya, Volın Katliamı kurbanlarının kalıntılarının çıkarılması konusunda Ukrayna’ya taviz vermeye niyetli değil. Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski, Volın Katliamı kurbanlarının kalıntılarının çıkarılmasının siyasi bir konu olmadığını ve “herhangi bir pazarlık konusu olmaması gerektiğini” söyledi. Sikorski, Polonya'nın bu konuda Ukrayna'ya taviz vermeyeceğini belirtti.
1942-1943 yılları arasında Volın bölgesinde etnik Polonyalıların toplu olarak katledilmesi Volın Katliamı olarak anılıyor. Olayda farklı kaynaklara göre, Ukrayna İsyan Ordusu (Rusya'da yasaklı) tarafından 50 bin ila 100 bin Polonyalı öldürülmüştü. (Kommersant)
10 Ekim Perşembe
- Rusya Devlet Başkanı Yardımcısı Yuri Uşakov, Kazan’da düzenlenecek BRICS Zirvesi öncesinde basın toplantısında üyeliki prosedürleriyle ilgili açıklamalarda bulundu. Uşakov üye ülke sayısının hızla ona çıkmış olması göz önüne alındığında en uygun yöntemin "ortak ülke formülü" olduğunu söyledi. Başkan yardımcısı şöyle konuştu:
"Yeni üye ülkelerin BRICS iş birliği formatlarına sorunsuz bir şekilde entegre olmalarını destekliyoruz. Şu anda, yeni katılımcıların ortak ülke formülü aracılığıyla dahil edilmesinin daha uygun olacağını düşünüyoruz."
- NATO’nun yıllık nükleer tatbikatı Steadfast Noon, 14 Ekim’de başlayacak. İlgili açıklama ittifakın Genel Sekreteri Mark Rutte'den geldi. Reuters'e konuşan Rutte şunları söyledi:
"İstikrarsız bir dünyada, savunmamızı test etmek ve güçlendirmek hayati önem taşıyor, böylece düşmanlarımız NATO’nun her türlü tehdide yanıt vermeye hazır ve yetenekli olduğunu bilecek."
İngiltere Başbakanı Kier Starmer ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile yaptığı görüşmelerin ardından açıklamada bulunan Rutte "Tüm tatbikatlar Birleşik Krallık, Kuzey Denizi, Belçika ve Hollanda’da yoğunlaşacak," dedi.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Gürcistan vatandaşlarının vizesiz giriş yapma şartlarını genişletti. Artık Gürcistan vatandaşları, 90 günün üzerinde süre boyunca vizesiz olarak Rusya’ya giriş yapabilecekler. Daha önce, 90 günden uzun süreli giriş, Rusya’ya çalışma veya eğitim amacıyla gelen Gürcistan vatandaşları için geçerli değildi. Yeni kararname ile bu sınırlamalar kaldırıldı.
- Nükleer Beşli ülkelerinin (Rusya, Çin, ABD, İngiltere ve Fransa) bir sonraki toplantısı, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun Birinci Komite toplantıları sırasında, önümüzdeki iki hafta içinde New York'ta gerçekleştirilecek. Bu bilgiyi Tass'a konuşan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov verdi.
Toplantının kesin tarihini belirtmedi. Ryabkov, aynı zamanda Çin’e, koordinatörlük görevine başlaması dolayısıyla başarılar diledi ve Moskova’nın bu “zorlu dönemde” Pekin’in yanında olacağını vurguladı. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı ayrıca, toplantıda "beşlinin" Batılı üç ülkesinin biraz daha yapıcı bir tutum sergilemesini umduğunu belirtti.
- Ramzan Kadırov, Çeçen güvenlik güçleriyle yaptığı bir toplantıda kendisine suikast girişimi planlandığını söyledi. Konuşmanın videosu, Kadırov'un Telegram kanalında yayınlandı.
Toplantıda Kadırov, Dağıstan senatörü Süleyman Kerimov, Devlet Duma milletvekilleri Bekhan Barakhoev ve Rizvan Kurbanov'u Wildberries ofisindeki bir olay bağlamında andı. Kadırov'un iddiasına göre, bu kişiler, kendisine suikast düzenleme imkânları hakkında bazı şahıslarla görüştü, ve bu tür girişimler için "kan davası" tehdidinde bulundu.
- İngiliz Unilever şirketi, Rusya ve Belarus'taki işlerini Aleksey Sagal'ın sahibi olduğu Arnest grubuna sattı. Arnest grubu, böcek ilacı Dichlorvos ve saç spreyi Prelest gibi ürünler üretiyor. Şirketin basın servisi bu bilgiyi doğruladı.
Unilever CEO'su Hein Schumacher, "Son bir yıl boyunca Rusya'daki Unilever varlıklarını satışa hazırladık. Bu süreç oldukça karmaşıktı; IT platformlarının ve tedarik zincirlerinin ayrılması, markaların Kiril alfabesine çevrilmesi gibi adımlar içeriyordu. Satışın tamamlanmasıyla Unilever'in Rusya'daki varlığı sona erdi," dedi.
Unilever Rusya pazarına 1992'de girmişti.
- ABD'nin değerlendirmelerine göre, Ukrayna ordusu Kursk bölgesinde kontrol altına aldığı bölgeleri birkaç ay, belki de daha uzun süre elinde tutabilir. Bloomberg'e konuşan kaynaklar, Ukrayna kuvvetlerinin aylardır yaşanan mühimmat sıkıntısının ardından daha istikrarlı bir şekilde top mermisi aldığını belirtti. Bloomberg, bu istikrarlı tedarikin ABD, Fransa ve Çekya gibi müttefiklerin çabalarına bağlı olduğunu aktardı. Washington’daki kaynaklar, Ukrayna'nın kış aylarında nasıl savunma yapacağını belirlemeye çalıştığını ve gelecek yıl için planlar yapmaya başladığını söyledi.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD’deki Rus Büyükelçisi Anatoliy Antonov'un görevden alınmasına dair kararnameyi imzaladı. Kremlin, bu durumun ABD ile diplomatik ilişkilerin seviyesinin düşürülmesi anlamına gelmediğini, Antonov'un yerine kısa sürede bir atama yapılacağını açıkladı.
- Japonya Savcılığı, yasa dışı ihracatla suçlanan bir Rusya vatandaşı için üç yıl altı ay hapis ve 5 milyon yen (yaklaşık 33 bin dolar) para cezası istedi. TASS ajansı, bu haberi Rusya'nın Osaka Başkonsolosluğu’na dayandırdı. 38 yaşındaki Andrey Sova, Japonya'nın Rusya’ya uyguladığı ihracat yaptırımlarını ihlal etmekle suçlanıyor. İddialara göre, Sova Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı'nın izni olmaksızın Rusya’ya deniz motoru, jet ski ve moped içeren bir konteyner gönderdi. Bu sevkiyatın toplam değeri 42 milyon yen (yaklaşık 260 bin dolar) olarak değerlendiriliyor.
- Moskova’da, Novoyasenevskiy Caddesi’ndeki bir hostelde, aşırılıkçı bir topluluğa yönelik yürütülen soruşturma kapsamında yapılan aramada 538 yabancı gözaltına alındı. Moskova Soruşturma Komitesi, bu kişilerin tamamının polis merkezlerine götürüldüğünü açıkladı. Basın servisi, "Aşırılıkçı örgüt organizasyonu (Rusya Ceza Kanunu madde 282.2) ile ilgili yürütülen ceza soruşturması kapsamında, hostelde göçmenlik yasalarının ihlal edildiğine dair bilgiler elde edildi," dedi. Arama, Rus Ulusal Muhafızları'nın desteğiyle gerçekleştirildi.
- Amerikalı aktör Steven Seagal, Donetsk yakınlarındaki Yelenovka’da, Ukrayna'nın Azov taburuna ait esirlerin bulunduğu bir koloniyi ziyaret etti. Ziyaretin görüntüleri Rossiya 1 televizyonu tarafından yayınlandı. Videoya göre, esirler Seagal’ı tanıdı. Esirlerden biri, kamera karşısında "kabul edilebilir" koşullarda tutulduklarını ve kendilerine iyi davranıldığını söyledi. Seagal, esire eve dönmek isteyip istemediğini sordu, esir de bunu hayal ettiğini söyledi.
Seagal, 2016 yılında Rusya vatandaşlığı almıştı. Ünlü aktör 2018'den beri Moskova ile Washington arasındaki insani ilişkiler için Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın özel temsilcisi olarak görev yapıyor.
- Rusya Savunma Bakanlığı açıklamasına göre, gece boyunca Rusya üzerinde toplam 92 Ukrayna insansız hava aracı (İHA) düşürüldü. Bunlardan 47'si Krasnodar bölgesi üzerinde vurulurken, 12'si Kursk, 9'u Rostov, 4'ü Bryansk, 2'si Belgorod, 2'si Kırım ve 1'i Voronej üzerinde imha edildi. Ayrıca, Azak Denizi üzerinde 15 İHA daha etkisiz hale getirildi.
- Rusya'nın Kafkasya cumhuriyetlerinden Adıgey'de Maykop'un bir banliyösü İHA saldırısına uğradı. Bölge yönetimi, Rodnikovovo köyünün tahliyesine başlandığını duyurdu.
- Avrupa Birliği, Ukrayna'ya 35 milyar euro kredi sağlama mekanizmasını kabul etti. Bu kredi, dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirlerle finanse edilecek. AB büyükelçileri, kredinin onay sürecini başlatmak için Avrupa Parlamentosu'nun onayına ihtiyaç olduğunu belirtti. Bu kredi, G7 ülkeleri tarafından Ukrayna'ya 2024 sonuna kadar sağlanması planlanan 45 milyar euroluk yardım paketinin bir parçası olacak.
Başlangıçta kredi miktarının ABD ve AB arasında eşit olarak paylaştırılması öngörülüyordu, ancak ABD yalnızca 15 milyar dolar sağlayacağını duyurdu. Rusya'nın dondurulan varlıkları ise yıllık 5 milyar euro gelir getirecek ve bu kaynaklardan elde edilen kazançlar, Ukrayna'ya her yıl iki kez olmak üzere aktarılacak. 2024 yılı sonuna kadar Ukrayna'nın bu mekanizmadan 3 milyar euro alması bekleniyor.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Kiev'in "zafer planının" ilk noktasının ülkeyi NATO'ya davet etmek olduğunu söyledi. Hırvatistan'da düzenlenen Ukrayna-Güneydoğu Avrupa zirvesi için yaptığı konuşmada Zelenskiy, "Planın ilk maddesi, Avrupa'da jeopolitik belirlilik eksikliği sorununun çözülüp çözülmeyeceğine, yani Ukrayna'nın NATO'da hâlâ yer alıp alamayacağına odaklanıyor" dedi. Zelenskiy'ye göre Kiev'in ittifaka katılması durumunda Moskova "eopolitik olarak kaybedecek.
- ABD Savunma Bakanlığı, Kiev'e Rusya topraklarının derinliklerine saldırmak için Batı füzelerini kullanma izni verilmesi konusunda devam eden tartışmalara ilişkin yeni bir açıklama yaptı. Pentagon, gerginliğin tırmanması tehdidi nedeniyle bu tür saldırılara ilişkin yasağın kaldırılmayacağını bir kez daha vurguladı. RIA Novosti'nin haberine göre üst düzey bir Pentagon yetkilisi, gazetecilere Ukrayna'daki durumla ilgili özel bir brifingde "Bu konudaki tutumumuzu değiştirmedik" dedi .
- Çeçenistan lideri Ramzan Kadırov, "aylak, ahlaksız bir yaşam tarzı" sürdüren Çeçen gençleriyle ilgili "çalışmalar yapılması" gerektiğini savundu. Kadırov, "baş belası" ve sorun çıkaranların askeri operasyon bölgesine veya "mümkün olan en ağır ceza için hapse gönderileceğini" söyledi, “Yasalara saygı duymuyorsanız, ya azami süre boyunca hapse girin ya da bir sözleşme imzalayıp Kuzey Askeri Bölge'ye gidin. 2 bin 500 kişilik yeni bir alay oluşturduğumuzu düşünürsek bu uygun olur. Herkese yer olacak” dedi.
- Rusya'da Yeni Bölgelerin Entegrasyonu Koordinasyon Konseyi Eş Başkanı Vladimir Rogov, Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin Krasnodar ve Rostov Bölgesine büyük bir sadırıya hazırlandığımı iddia etti.
- Krasnodar bölgesinin Yeisk ilçesindeki depo bölgesinde gece yangın çıktı. Yangın 1600 metrekarelik alana yayıldı.
9 Ekim Çarşamba
- Ukrayna, bu yıl sonuna kadar Rusya temsilcilerinin de katılacağı bir "barış zirvesi" düzenlemeyi planlıyor, ancak Kiev ve Moskova delegasyonları arasında ikili görüşmelerin bu etkinlikte gerçekleşmeyeceğini vurguladı. Açıklama Ukrayna'nın Türkiye Büyükelçisi Vasiliy Bodnar'dan geldi.
Reuters'e konuşa Bodnar “Bu zirvenin en önemli hedeflerinden biri Ukrayna'da adil bir barışa ulaşmaktır. Uluslararası toplum, Ukrayna ile birlikte oturacak ve Ukrayna'da adil bir barışın sağlanması için atılabilecek adımların bir listesini hazırlayacak, bu listeye dayanarak Rusya'ya hangi taleplerin iletileceğini tartışacaklar," dedi. Bodnar, bu formatta muhtemelen üçüncü tarafların da yer alacağını ve görüşmelerin taraflar aracılığıyla yürütüleceğini belirtti. Büyükelçi "Bu zirveyi yıl sonuna kadar gerçekleştirmeyi umuyoruz," diye ekledi.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Rus ordusunun Kursk bölgesindeki Pokrovskiy ve Novaya Soroçina köylerinde kontrolü yeniden ele geçirdiğini bildirdi. Her iki yerleşim yeri de Suca bölgesinde bulunuyor. Açıklamada “Kuzey askeri grubunun birlikleri ilerleme operasyonlarına devam ederek Novaya Soroçina ve Pokrovskiy köylerini özgürleştirdi,” denildi.
- Almanya'nın Ramstein üssünde 12 Ekim'de planlanan Ukrayna ile ilgili temas grubu toplantısı iptal edildi. Spiegel'e konuşan Pentagon yetkilisi, etkinliğin ABD Başkanı Joe Biden'ın Almanya ziyaretinin iptal edilmesi nedeniyle ertelendiğini belirtti. Yeni toplantı tarihi henüz belirlenmedi.
- Romanya, Rostov-na-Donu'daki başkonsolosluğunu 14 Ekim'de kapatmayı planlıyor. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Moskova'nın bu diplomatik temsilciliğin açılmasına ilişkin anlaşmayı Aralık 2023'te iptal ettiğini bildirdi.
- "Nemtsov Köprüsü" gönüllüsü, Nemtsov'un doğum gününde 12 yıl hapis cezasına çarptırıldı. RBC'nın haberine göre Yevgeniy Mişenko, bir yıl önce gözaltına alınmıştı. Soruşturmaya göre, Mişenko özel operasyonun başlamasından sonra yasaklı bir gruba katıldı ve o zamandan beri bu örgütle işbirliği yaptı, stratejik hedeflerin fotoğraflarını gönderdi. Moskova savcılığı, 50 yaşındaki "Nemtsov Köprüsü" gönüllüsü Evgeniy Mişenko'nun, Rusya'da yasaklanmış "Özgür Rusya Lejyonu" adlı terör örgütüne üye olmaktan 12 yıl ağırlaştırılmış hapis cezasına çarptırıldığını duyurdu.
- Muğla'da Rus turistleri taşıyan bir otobüs devrildi. Fontanka ve 78.ru'nun yolculara dayandırdığı haberlere göre, kaza 8 Ekim gecesi Fethiye'de, turistler otelden Dalaman Havalimanı'na götürülürken meydana geldi. Otobüste 11 ile 14 arasında Rus turist olduğu bildirildi. Fontanka'ya konuşan bir yolcu, sürücünün “gergin ve sinirli bir şekilde sigara içtiğini” ve yolun sulama nedeniyle ıslak olduğunu söyledi. Tanıklığa göre bir noktada, sürücü direksiyon hakimiyetini kaybetti, araç kontrolden çıkarak devrildi ve yolun dışına savruldu.
- Rusya Devlet Başkanı Sözcüsü Dmitri Peskov, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın görevden ayrıldıktan sonra Vladimir Putin ile yedi kez telefonla görüştüğüne dair iddiaların gerçeği yansıtmadığını söyledi. RBC'ya konuşan Peskov, Putin ile Trump'ın telefonla görüşüp görüşmediği sorusuna "Hayır, bu doğru değil," diyerek yanıt verdi. Peskov The New York Times'a verdiği demeçte de iddiayı "Seçim kampanyası bağlamında tipik bir dezenformasyon örneği" olarak niteledi.
- Rusya Acil Durumlar Bakanlığı, Bryansk bölgesinin Karaçevski ilçesinde patlamaların meydana geldiğini bildirdi. Bakanlığın açıklamasında patlayıcı maddelerin infilak ettiği, bir diğer acil durumun ise tarım-sanayi kompleksinde kaydedildiği belirtiliyor.
Öte yandan Savunma Bakanlığı bölgede 24 Ukrayna İHA'sını etkisiz hale getilrdiğini açıkladı. Bryansk Valisi Aleksandr Bogomaz, gece saldırısında kimsenin zarar görmediğini belirtti. Aynı şekilde, Rostov Bölgesi Valisi Vasily Golubev de benzer bir açıklama yaptı. Krasnodar'ın Şabelskoye köyünde, bir İHA enkazının düşmesi sonucu bir evin camları kırıldı ve gaz borusu hasar gördü. Diğer bölgelerin yetkilileri saldırılarla ilgili henüz bir yorum yapmadı.
- Fransa, 2025'in ilk çeyreğinde yeni silahlarla donatılmış Mirage 2000 savaş uçaklarını Ukrayna'ya teslim edecek. Bu açıklama, Fransa Savunma Bakanı Sébastien Lecornu tarafından yapıldı. Uçaklar, "havadan karaya" tipi yeni silahlar ve elektronik harp sistemleri ile donatılacak. Savunma bakanı, Ukrayna'ya kaç uçak gönderileceği konusunda bilgi vermedi. (BFM)
- ABD Avrupa Kuvvetleri Komutanı General Chris Cavoli'nin, Ukrayna ordusuna yardımcı olabilecek silah ve ekipmanların listesini hazırladığı öğrenildi. Bu listede "havadan karaya" tipi uzun menzilli JASSM füzeleri ve ABD ile NATO tarafından kullanılan Link 16 iletişim sistemi de yer alıyor. CNN'in kaynaklarına göre, rapor Eylül ayı başlarında ABD Kongresi'ne sunuldu. Listeye göre bu ekipmanlar, Ukrayna ordusunun savaşta daha etkili olmasına yardımcı olabilir. Link 16 sistemi, hava savunma kontrolünde faydalı olabilir. CNN'in kaynağı, Kiev'in defalarca JASSM ve Link 16'yı talep ettiğini bildiriyor. Ancak, ABD'nin bu iletişim sistemini Ukrayna'ya vermekten çekindiği, çünkü teknolojinin Rusya'nın eline geçmesinden endişe edildiği belirtildi.
- Ukrayna, silah üretimini artırmak için İHA ihracat yasağını kaldırma olasılığını değerlendiriyor. Financial Times'ın haberine göre bu adım, bütçeye 20 milyar dolar kazandırabilir. Yayın organının kaynaklarına göre, Rusya'nın drone sayısı açısından Ukrayna'ya göre 5 ila 10 kat üstünlüğü bulunuyor.
- Saygın Batılı medya organlarında, "Ukrayna'nın toprak tavizi vererek NATO üyeliğine hazırlanmaya başladığı" yolundaki haberlere her geçen gün bir yenisi eklenerek uluslararası kamuoyunun bir uzlaşma planına hazırlandığı görüntüsü verilmeye devam ediyor. Washington Post ve Financial Times'ın ardından bu kez Bloomberg NATO'dan bazı kaynaklara dayandırdığı haber analizde, "Kışın yaklaşması ve Batı'dan gelen desteğin zayıflaması, Kiev'i 'oyunun sonunun' yaklaştığını kabul etmeye zorluyor. NATO üyeliği, müzakerelerin temel noktalarından biri olacak. Ukrayna'nın müttefikleri Zelenskiy'nin Rusya ile çatışmayı sona erdirme şartlarına ilişkin tutumunu yumuşatmaya hazır olduğu ihtimalini göz ardı etmiyor" diye yazdı. Ukraynalı lider, “zafer planını” 12 Ekim'de Almanya'daki Ramstein müttefikler toplantısında sunmayı planlamıştı. Ancak ABD Başkanı Biden, Milton Kasırgası nedeniyle geziyi erteleme kararı aldı.
Bloomberg'in muhataplardan birine göre Washington, Kiev'den gelecek yıl için hem nihai hedefleri, hem de askeri ve mali destek taleplerinin ayrıntısını içeren somut bir yol haritası hazırlamasını istedi. Yazıda "Batı ülkelerindeki bütçe gerginlikeri ve hepsinden önemlisi ABD'de yaklaşan başkanlık seçimleri, Kiev'in müttefiklerini sorunun müzakereler yoluyla çözülmesi olasılığını daha dikkatli düşünmeye sevk ediyor. Müzakerelerin temel noktalarından biri Ukrayna'nın NATO üyeliği olacak. Biden Kiev'e ittifaka katılması için "açık bir davet" göndermesi yönünde baskı altında. Alternatif olarak, özellikle ABD'den 'Ukrayna'nın fiili üyeliğiyle eşdeğer olacak sağlam güvenlik garantileri düşünülüyor" denildi.
- ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti’nin başkan adayı Kamala Harris’in, Şubat 2022’de Münih Güvenlik Konferansı’nda Zelenskiy’i, olası bir yakalanma veya öldürümesi durumunda yerine geçecek halefi belirlemek dahil, devreye girecek bir "devam planı" hazırlaması konusunda uyardığı ortaya çıktı. Bu iddia, Watergate skandalını ortaya çıkaran ünlü ABD'li gazeteci Bob Woodward’ın yakında piyasaya çıkacak yeni kitabı "Savaş"ta yer alıyor. Kitaptan alıntılar, The Washington Post tarafından yayımlandı.
Daha önce Time dergisi, Harris’in savaş başlamadan önce Zelenskiy’in silah yardımı ve Rusya’ya yaptırım taleplerini geri çevirdiğini yazmış, bu olayların ardından, Harris ve Zelenskiy arasındaki ilişkilerin hiçbir zaman çok sıcak olmadığına dikkati çekmişti.
- Gazeteci Bob Woodward'un aynı kitabındaki iddiaya göre, Biden Putin hakkında sert ifadeler kullanarak onu "kötülüğün vücut bulmuş hali" olarak nitelendirdi. Kitaba göre, Biden, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik askeri operasyonlarının başlamasının ardından Oval Ofis'teki danışmanlarına "Bu lanet Putin... Putin, bu kötülüğün kendisi," demiş. Bu sözler, CNN tarafından aktarıldı. Woodward, kitabında ayrıca, Biden'ın Putin'le iki kez Aralık 2021'de Ukrayna'ya yönelik işgal planları hakkında konuştuğunu ve bu görüşmelerin oldukça gergin geçtiğini anlatıyor.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna’nın Rusya’ya yönelik uzun menzilli silahlarla saldırılarına izin verilmesi durumunda misilleme tedbirlerinin derhal yürürlüğe gireceğini açıkladı.
- Başkan Joe Biden'ın Almanya ve Angola ziyaretlerini iptal etmesinin ardından, bir iptal kararı da ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'den geldi. Bu gelişme, Alman dpa haber ajansı tarafından X sosyal medya platformunda duyuruldu. Blinken'ın Almanya'ya yapacağı gezinin bu hafta sonu için planlandığı ve iptalin nedeni olarak Florida eyaletini tehdit eden "Milton" kasırgası gösterildiği belirtildi.
- Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Moskova’da yapılan Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) Liderler Zirvesi’nde, Aerbaycan ile barış anlaşmasını bu ay imzalamaya hazır olduğunu duyurdu. Paşinyan, barışın temelini oluşturacak önemli konularda mutabakat sağlandığını ve bu anlaşmanın iki ülkenin toprak bütünlüğünü karşılıklı olarak tanıması, birbirlerine karşı toprak iddialarında bulunmama ve diplomatik ilişkilerin kurulmasını içereceğini belirtti.
- Rusya'da denetim kurumu Roskomnadzor yasalara aykırı içerik nedeniyle Discord’a erişimi engelledi. Roskomnadzor daha önce, Discord’un terörizm, aşırılıkçılık ve uyuşturucu ticareti gibi suçlarla bağlantılı içeriklerden dolayı para cezasına çarptırmış, içerikleri silmesini talep etmişti.
- Krasnodar Krayı'nın kuzeyindeki Şçerbinovskiy bölgesi, dün gece İHA saldırısına maruz kaldı. Bölge valisi Veniamin Kondratiev, Telegram kanalında yaptığı açıklamada, Şabelskoe köyündeki bir evin üzerine dron enkazının düşmesi sonucu camların kırıldığını ve bir doğalgaz borusunun zarar gördüğünü belirtti. Gaz akışı kesildi ve yangın kontrol altına alındı, herhangi bir yaralanma olmadı.
- Dün akşam saatlerinde Moskova'nın Vnukovo havaalanında, uçakların iniş ve kalkışına iki kez kısıtlama getirildi, bu nedenle uçuş programı değişti. 18:11-18:33 ve 19:39-20:25 saatleri arasında uçuşar durduruldu. Bu kapsamda saat 18.00'den sonra 11 kalkış ve 10 iniş uçuşunda gecikme yaşandı. Bir uçuş iptal edildi, dördü de başkentteki diğer havalimanlarına yönlendirildi. Uçuş kısıtlamalarının nedeni açıklanmadı.
- ABD Başkanı Joe Biden, Florida kıyılarını tehdit eden ve son yüzyılın en yıkıcı kasırgalarından biri olacağı düşünülen "Milton" Kasırgası nedeniyle Almanya ve Angola’ya yapacağı ziyaretleri erteledi. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, Biden’ın Almanya’da Ukrayna’ya verilen desteği Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile görüşmeyi planladığı belirtildi.
Biden, aynı zamanda Almanya'daki "Ramstein" hava üssünde Ukrayna’ya yönelik desteğin ele alınacağı bir koalisyon toplantısına katılmayı planlıyordu. Ziyaretin ertelenmesine rağmen, Alman hükümeti bu kararı anlayışla karşıladığını ifade etti.
- Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi danışmanı Darya Zarivna, Kasım ayında yapılması planlanan ikinci "Barış Zirvesi"nin bu tarihe yetişmeyebileceğini, ancak hazırlıkların tamamlanmış olması gerektiğini açıkladı. Zarivna, nihai kararın Kasım başında alınacağını belirtirken, Ekim ayı boyunca barış formülü maddeleri üzerine tematik konferansların düzenleneceğini de ekledi. 30-31 Ekim tarihlerinde son konferans gerçekleşecek. ABD’de 5 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimleri öncesinde, Ukrayna ikinci zirveyi düzenlemeyi hedefliyordu, ancak kesin tarih henüz netleşmedi.
8 Ekim Salı
- Kremlin'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin başkanlığında Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri liderlerinin katıldığı bir toplantı yapılıyor. Liderler, dar kapsamda çeşitli konuları ele alacak ve daha sonra delegasyon üyeleri de toplantıya katılacak.
BDT İcra Komitesi'nden yapılan açıklamaya göre, liderler güncel bölgesel ve uluslararası sorunları tartışacak ve 2025 yılına ilişkin iş birliği konularında görüş alışverişinde bulunacaklar. Ayrıca, Rusya'nın BDT başkanlığının sonuçları değerlendirilecek ve bayrak Tacikistan'a devredilecek.
- Birleşik Krallık hükümeti, Rusya'ya yönelik yaptırımların genişletildiğini duyurdu. Yaptırım listesine, Rusya Silahlı Kuvvetleri'nin Radyasyon, Kimyasal ve Biyolojik Savunma Birlikleri Komutanı Korgeneral İgor Kirillov, bu birim ve 27. Bilim Merkezi ile Savunma Bakanlığı'nın 33. Merkez Araştırma Enstitüsü de dahil edildi.
- Moskova yakınlarındaki Balaşiha Şehir Mahkemesi, eski Tverskoy Bölgesi Soruşturma Komitesi Başkanı Marat Tambiev'i, 2718 Bitcoin (7,3 milyar ruble) ve 1,5 milyon dolar değerindeki rekor rüşveti kabul etme suçundan 16 yıl hapis cezasına ve 500 milyon ruble para cezasına çarptırdı. Adalet binbaşılığı unvanından da mahrum bırakılan Tambiev cezasını sıkı güvenlikli bir cezaevinde çekecek. Ayrıca, serbest bırakıldıktan sonra Tambiev'in 12 yıl boyunca yöneticilik yapması yasaklandı. (Kommersant)
- Rusya'da Discord platformunda bir kesinti yaşanıyor. Rus kullanıcılar, Discord'un çalışmadığına dair şikayetlerde bulundu. Moskova saatiyle 10:00'da 770 kullanıcı şikayet bildirirken, sayı 12:00'de 3559'a ulaştı. (Downdetector)
- Dmitri Karlik adındaki Rus vatandaşı İsrail'de bir aileyi katletmekten altı kez müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Fontanka'nın haberine göre, Karlik, askeri sözleşme imzalamak suretiyle Rusya'ya dönerek af talebinde bulunmayı hedefliyor. St. Petersburg Soruşturma Komitesi çalışanları, İsrail'de cezasını çeken Karlik'e suç örgütü üyesi olma suçlaması yöneltti.
- Nepal'de Dhaulagiri Dağı'na tırmanış sırasında beş Rus dağcı hayatını kaybetti. Dağcıların cesetleri 7100 metre yükseklikte bir helikopter araması sırasında bulundu. Kurtarma operasyonunun başında yer alan Mingma Sherpa, The Himalayan Times’a verdiği demeçte dağcıların 7600 metreden düştüğünü tahmin ettiklerini söyledi.
- Kaspersky Lab'in uygulamaları Google Play'den kaldırıldı. Kararın ABD hükümetinin şirket ürünlerinin dağıtımını ve satışını yasaklamasıyla ilgili olduğu öğrenildi. Kaspersky'den yapılan açıklamada, "Google'ın kararı doğrultusunda Android tabanlı cihazları koruyan uygulamalarımız şu anda Google Play uygulama mağazasında bulunmamaktadır" denildi. (BFM)
- Avrupa Birliği Konseyi, Rusya'ya karşı yeni yaptırım rejiminin çerçevesini onayladı. Konseyin internet sitesindeki açıklamada söz konusu önlemlerin, Rusya'nın yurtdışındaki "istikrar bozucu eylemleri" ve "Rusya'nın Avrupa topraklarındaki hibrit faaliyet kampanyasının" devam etmesine yanıt olarak alındığı belirtiliyor.
AB Konseyi, bu yaptırımlar sayesinde Rusya'dan gelen hibrit tehditlerle mücadele edebileceğini görüşünde. Bu tehditler arasında şunlar yer alıyor:
- Seçim süreçlerini ve demokratik kurumların işleyişini bozma;
- Ekonomik faaliyetlere, kamuya yönelik hizmetlere veya kritik altyapılara yönelik tehditler ve sabotaj;
- Bilgi manipülasyonu;
- Zararlı siber faaliyetler, göçün araçsallaştırılması ve diğer istikrar bozucu eylemler.
Belgeye göre, yeni rejim, Rusya hükümetinin bu tür faaliyetlerine ve politikalarına katılan kişileri ve kuruluşları hedef alacak. İlgili kişilerin varlıkları dondurulacak ve AB vatandaşlarının ve şirketlerinin bu kişilere finansman sağlaması yasaklanacak.
AB en son haziran ayında 14. yaptırım paketini kabul etmişti. Paket, Rusya'nın sıvılaştırılmış doğal gazının (LNG) Avrupa'ya taşınmasını ve Rusya'dan petrol nakliyesini de kapsıyordu. (Kommersant)
- Batı'nın önde gelen yayın organları son birkaç gündür, "Ukrayna ve Batı’da, Ukrayna'nın iç sorunları ve savaş cephelerindeki zorluklar nedeniyle Rusya ile uzlaşmaya sağlanması" fikrini ve "toprak karşılığı NATO üyeliği" senaryolarını vitrine taşımaya devam diyor. Washington Post'un ardından dün de Financial Times gazetesi, Donbass'taki askeri operasyonlardaki başarısızlıklar ve Ukrayna'daki elektrik üretim kapasitesindeki kayıplar karşısında, Rusya ile anlaşmazlığın çözümüne yönelik "ruh halinin" değiştiğini, aynı şeyin Batı'da da yaşandığını yazdı.
Haberde, kapalı kapılar ardında konuşulan çözüm senaryosu şöyle özetlendi: "Moskova fiilen kontrol ettiği toprakları elinde tutacak, ancak Rusya'nın bu topraklar üzerindeki hukuki egemenliği tanınmayacak, ülkenin geri kalan toprakları ile Ukrayna'nın NATO'ya katılmasına izin verilecek veya buna eşdeğer güvenlik garantileri sağlanacak."
Gazeteye göre bu senaryonun arkasında iki varsayım var. Birincisi, Batı’nın Ukrayna’nın NATO üyeliğine onay vereceği, ikincisi ise Vladimir Putin’in müzakere masasına oturmaya ikna edilebileceği. Ancak, Ukrayna'nın NATO üyeliğinden vazgeçmesi, Rusya'nın askeri operasyonda temel taleplerinden biri olmaya devam ediyor.
- Demokrat başkan adayı Kamala Harris, başkan seçilirse Ukrayna tarafının katılımı olmadan çatışmaların sona erdirilmesi için Vladimir Putin ile görüşmeyeceğini söyledi. Harris, CBS muhabirinin Ukrayna konusunu konuşmak üzere Putin ile görüşmeye hazır olup olmadığına ilişkin sorusuna “Ukrayna'nınkatılımı olmadan, ikili olarak: Hayır, hayır. Ukrayna, Ukrayna'nın geleceğinde kendisi söz sahibi olmalı" dedi. Ağustos başında Donald Trump, Harris'in 24 Şubat 2022'deki askeri operasyonun başlamasından üç gün önce Vladimir Putin ile temas halinde olduğunu iddia etmişti. Harris, Donald Trump'ın açıklamalarının yalan olduğunu söyledi. Peskov da "Putin ile Harris arasında tek bir temas bile hatırlamadığını" söylemişti.
Bu arada Harris, İran'ı "ABD'nin tüm ülkeler arasında en bariz düşmanı" olarak nitelendirdi.
- Donald Trump, Kiev'e yapılan dış yardımın toplam hacmi yaklaşık 300 milyar dolara ulaştığını iddia etti. Fox TV'ye konuşan Trump, dış yardıma ilişkin değerlendirmesinin hangi verilere dayandığını ve bunun Kiev rejimine yalnızca ABD'den gelen desteği mi içerdiğini yoksa Batılı ülkelerden Ukrayna'ya verilen toplam destek miktarından mı bahsettiğini belirtmedi.
- Slovakya Başbakanı Robert Fico, Avrupalı yetkililerin Ukrayna'ya "Rusya'ya uzun menzilli silahlarla saldırma izni verilmesi" çağrılarını eleştirdi ve bu tür bir füzenin Brüksel'e atılabileceğini söyledi. Slovak haber portalı Hlavný Denník'in bildirdiğine göre Fico, Avrupa Parlamentosu üyelerinin orta ve uzun menzilli füzeler hakkında rahatça konuşmalarını eleştirerek, "Belki böyle bir füze Brüksel'deki bir çeşmeyi vurabilir, böylece ne hakkında konuşulduğunu anlarlar" ifadelerini kullandı. Daha önce Fico, partisinin Ukrayna'nın NATO üyeliğini desteklemeyeceğini açıklamıştı.
- Başkan Putin, bugün Moskova'da yapılacak BDT zirvesi öncesinde Kremlin'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile ayrı ayrı ikili görüşmeler gerçekleştirecek.
- Ukraynalı yetkililerin iddiasına göre, Odessa liman altyapısına düzenlenen saldırı sonucu en az bir kişi hayatını kaybetti, beş kişi ise yaralandı. Bölgesel askeri idare başkanı Oleg Kiper. "Saldırı, liman altyapısına yönelikti ve balistik bir füze Palau bayrağı altında olan bir sivil gemiye isabet etti. Ölen kişi, 60 yaşındaki bir Ukraynalı. Beş yabancı uyruklu kişi de yaralandı" dedi.
- Rusya Merkez Bankası, 8 Ekim 2024 için doların resmi kurunu 96 rubleye, euronun kurunu ise 105 ruble olarak duyurdu. Dolar kuru en son 1 yıl kadar önce, 13 Ekim 2023'de 96 rubleyi geçmişti.
- Belgorod Bölgesi, Rusya Savunma Bakanlığı ile sözleşme imzalayarak orduya katılanlara yapılan tek seferlik ödemeler açısından ilk sıraya yükseldi. Bölge, toplamda 3 milyon ruble ödeme sunuyor. Karşılaştırıldığında, diğer cepheye yakın bölgeler olan Bryansk, Voronej ve Kursk bölgeleri, 800 bin ila 1,1 milyon ruble arasında değişen daha düşük ödemeler yapıyor. Moskova, sözleşmeli askerlere toplamda 2,3 milyon ruble ödüyor.
- Çeçenistan lideri Ramzan Kadırov, Rusya’da göç politikasının sıkılaştırılmasına yönelik son yasal girişimleri ile yaygın gözaltıları “hayal kırıklığı sebebi" olarak niteledi ve bu sert adımların sorunu çözmeyeceğini savundu. Kadirov, daha dengeli bir göç politikası çağrısı yaptı.
- Litvanya sınır muhafızları tarafından Kaliningrad-Moskova yolcu treninin posta vagonundan el konulan beş çift kamuflaj pantolonu, Ukrayna'ya teslim edilecek. Litvanya gümrük yetkililerinin açıklamasına göre, bu pantolonlar 2 Ekim'de olası askeri kullanım amaçlı malzeme olarak değerlendirildiği için el konulmuştu. Ayrıca, Litvanya yetkilileri kısa bir süre önce de Rusya'ya gönderilen benzer kamuflaj malzemelerini ele geçirdiğii duyurmuş, "Bu tür malların genellikle Kaliningrad bölgesindeki çeşitli sivil toplum kuruluşları tarafından Rusya'daki birliklere gönderiliyor" açıklaması yapılmıştı.
7 Ekim Pazartesi
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında bir telefon görüşmesi gerçekleşti. Telefon görüşmesinde Recep Tayyip Erdoğan, Vladimir Putin’i doğum günü vesilesiyle tebrik etti. Liderler, Rusya-Türkiye ilişkilerinin yapıcı niteliğinden duydukları memnuniyeti dile getirdiler ve gelecekteki yakın iş birliğine hazır olduklarını ifade ettiler. İkili ve uluslararası bazı güncel konular, özellikle Orta Doğu'daki tehlikeli gelişmeler ele alındı. Vladimir Putin ile Recep Tayyip Erdoğan’ın, Kazan’da yapılacak BRICS zirvesi kapsamında ayrı bir görüşme gerçekleştirme konusunda anlaştıkları teyit edildi. (Kremlin)
- Bloomberg ajansı Avrupa Birliği'nin Macaristan nedeniyle Ukrayna konusundaki oybirliği ilkesinden vazgeçmeyi tartıştığını yazıyor. Habere göre AB, Macaristan'ın veto sorununu kesin olarak çözmek niyetinde. Avrupa başkentlerinde Ukrayna’ya askeri yardımın sürekli olarak engellenmesi nedeniyle birikmiş bir rahatsızlık olduğu belirtiliyor. Budapeşte, Kiev'den Rus petrolü konusunda tavizler talep ediyor.
Ajansın aktardığına göre Avrupa Birliği liderliği, üye devletlerin Avrupa Barış Fonu'na gönüllü katkılarda bulunmasına izin verme olasılığını değerlendiriyor, böylece fonun kullanımı için tüm üyelerin oybirliğiyle onayı gerekmeyecek.
Ajans bu senaryonun, AB'nin diplomatik organı olan Avrupa Dış Eylem Servisi tarafından incelendiğini yazdı. Planın destek bulup bulmayacağı henüz net değil, çünkü tüm üyelerin onayı gerekecek. Üye ülkelerin büyükelçileri, olası bir çözümü tartışmak için 8 Ekim Salı günü bir araya gelecek.
- Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri Radyasyon, Kimyasal ve Biyolojik Savunma Birlikleri Komutanı Korgeneral İgor Kirillov, Ukrayna'nın Rusya'ya yönelik bir provokasyon hazırlığında olduğunu bildiklerini açıkladı. Korgeneral, Kiev'in Moskova’yı Özel Askeri Operasyon bölgesinde kimyasal silah kullanmakla suçlamayı planladığını iddia ediyor. Kirillov'a göre, bu provokasyonun hazırlığında ABD'nin de parmağı var. (Kommersant)
- Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zaharova, Rusya'nın Washington Büyükelçisi Anatoliy Antonov'un ülkesine geri dönüşünü değerlendirdi. Zaharova, Antonov'un ABD'deki görevini sonlandıran kararın yakında yayınlanacağını belirtti. Ria'ya konuşan sözcü, "Anatoliy İvanoviç Rusya Federasyonu'na döndü. Yakın zamanda ilgili kararname çıkmalı. Bu konuda yorumlar Başkanlık İdaresi'nin yetkisinde," ifadelerini kullandı.
Anatoliy Antonov, 2017 yılından beri ABD Büyükelçisi olarak görev yapıyordu. Antonov 2011-2016 yılları arasında Savunma Bakan Yardımcısı, 2016-2017 yılları arasında ise Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. 5 Ekim'de Antonov'un ABD'deki büyükelçilik görevini tamamlayarak yedi yıllık hizmetin ardından Rusya'ya döneceği duyurulmuştu.
- Rusya Dış İstihbarat Servisi (SVR) Başkanı Sergey Narışkin, ABD'nin istihbarat uydularının bu yılın Mart ayından itibaren Rusya'nın Ukrayna sınırındaki bölgelerdeki nesnelerin yüksek detaylı görüntülerini çekme faaliyetlerini önemli ölçüde artırdığını söyledi. Narışkin, Amerikalıların özellikle Kursk ve Belgorod bölgelerindeki durumu yakından izlediğini belirtti.
- Politico dergisi İrlanda parlamentosunda bir "Rus köstebeği" olduğunu ileri sürdü. Politico ve Times'a göre, bir İrlandalı parlamenter, Brexit süreci sırasında bir Rus ajanı tarafından devşirildi. 2022 yılında bu kişi, üç Rusya Büyükelçiliği çalışanı ile birlikte İrlanda'dan sınır dışı edildi. Ancak söz konusu parlamenter, hâlâ görevine devam ediyor. (Aktaran RBC)
- Moskova yakınlarındaki Serpuhov şehrinde büyük bir trafik kazası meydana geldi: Bir kamyon şoförü, üç kamyon ve yedi binek otomobile çarptı. Moskova Bölgesi İçişleri Bakanlığı'nın bildirdiğine göre, kazada üç kişi hayatını kaybetti, üç kişi ise yaralandı. (BFM)
- Kırım'a bağlı Feodosya'da yanan petrol deposunun yakınında yaşayan birkaç yüz sakin tahliye edildi. Şehir yönetimi, tahliyeyle ilgili olarak Kommersant gazetesine bilgi verdi. Yerel yetkililer, tahliye edilenler için 9 ve 12 numaralı okullarda iki yerleşim noktası kurdu. Yetkililerin açıklamalarına göre, sabah bu noktalarda yaklaşık 40 kişi bulunurken, şu anda sadece 8 kişi var. Yerleşim noktalarına gelenlerin büyük çoğunluğu akrabalarının yanına gitmeyi tercih etti. Yangın nedeniyle yaklaşık 300 kişi evlerini terk etti. Bölgede petrol deposunda yangın çıkmıştı.
- Wall Street Journal, ABD'de silah kaçakçılığı davasından hüküm giyen Viktor Bout'un Moskova'da Husilerle silah sevkiyatlarını görüşmek üzere bir araya geldiğini ileri sürdü. Ancak Viktor Bout, RBC’ye yaptığı açıklamada WSJ'nin haberini "asılsız iddia" olarak nitelendirdi ve gazeteyi taraflı olmakla suçladı. Bout haberin "Putin'in doğum günü nedeniyle" yapıldığını da söyledi. Rus vatandaşı Viktor Bout, Moskova ile Washington arasında iki yıl önce gerçekleşen mahkum değişimi sonucu ülkesine geri dönmüştü.
- FSB, Kursk bölgesinde yasa dışı sınır geçişi nedeniyle 14 yabancı gazeteciye karşı ceza davası açıldığını bildirdi.
- Belgorod bölgesi valisi Gladkov, Rusya Savunma Bakanlığı ile sözleşme imzalayan yerel gönüllülere 3 milyon ruble (30 bin dolar) ödeme yapılacağını açıkladı.
- Voronej Merkez Bölge Mahkemesi, 30 yaşındaki ABD vatandaşı Robert Gilman'ı, yerel hapishane çalışanlarına ve Bölgesel Soruşturma Komitesi müfettişine şiddet uygulamaktan suçlu buldu. Gilman, sıkı güvenlikli bir cezaevinde yedi yıl bir ay hapis cezasına çarptırıldı. Robert Gilman, 2022 yılı başından beri Voronej'de gözaltında tutuluyor. Alkol aldığı ileri sürülen Gilman, Voronej tren istasyonunda trenden indirilmiş ve polis merkezine götürülmüştü. RBC ABD vatandaşının merkezde bir polis memurunun bacağına tekme attığını yazıyor.
- VGTRK'nın çevrimiçi hizmetleri 7 Ekim gecesi "benzeri görülmemiş bir siber saldırıya" uğradı. Holding, Kommersant gazetesine yaptığı açıklamada, şu anda tüm hizmetlerin normal şekilde çalıştığını belirtti. Rus basını korsanların VGTRK veri tabanını tamamen sildiğini yazmıştı.
- Gürcistan'da iktidar partisi Gürcü Rüyası Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili'ye karşı görevden alma sürecini yeniden başlatmayı planlıyor. Parlamento başkanı Şalva Papuaşvili, Cumhurbaşkanı'nın yurtdışına yaptığı izinsiz ziyaretler nedeniyle bu sürecin başlatılacağını bildirdi. Milletvekilleri, 26 Ekim'deki parlamento seçimlerinden önce anayasa mahkemesine başvurmak niyetinde.
- Ukrayna'nın NATO üyeliği sürecinde daha somut adımlar atılacağına dair beklentiler, 12 Ekim'de Almanya'da başlayacak Ramstein Zirvesi'nde gündeme gelecek. The Washington Post kaynaklarına göre, Biden'ın NATO liderlerine veda zirvesinde Ukrayna'ya gelecekteki NATO üyeliğine giden yolda daha belirgin desteklerin sunulması planlanıyor. Habere göre NATO, Ukrayna'nın ittifaka entegrasyon sürecini hızlandırmak adına bazı güvenlik garantileri ve demokratik reformlar üzerinde durabilir. Ayrıca, Batı Almanya'nın Soğuk Savaş sırasında NATO'ya kabul edilmesi örneğine benzer bir model de tartışılıyor. Bu modelde, Rusya'nın kontrolü altındaki bölgelerin "ayrı bir mesele olarak" ele alınması ve üyeliğe engel teşkil etmemesi öngörülüyor. Gazeteye göre bu adımlar, Kiev'in acil taleplerini tamamen karşılamayabilir. NATO ülkelerinin, özellikle Batı'nın Ukrayna'ya olan askeri yardımları artırmaya yönelik yolları değerlendirdiği belirtiliyor. Zelenskiy, bu zirvede zafer planını sunarak, ülkesi için daha fazla güvenlik garantisi ve askeri yardım talep edecek.
Daha önce Financial Times'ın haberinde, "Batılı ve Ukraynalı yetkililer, Ukrayna'da çatışmanın sona erdirilmesi için "Alman senaryosu" olarak adlandırılan bir plan üzerinde tartışmaya başladı. Bu plana göre, Ukrayna, kaybettiği topraklar geri alınmadan NATO'ya katılabilir. Plan, Kiev'in kontrolündeki bölgelerin NATO'ya dahil edilmesini ve bu bölgelere güvenlik garantilerinin verilmesini öngörüyor. Ancak bu garantiler, Rusya'nın kontrolündeki toprakları kapsamıyor. Bu senaryo, eski NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tarafından da gündeme getirilmişti" denimişti.
- Kırım'ın Feodosiya şehrinde bir petrol deposunda yangın çıktı. Belediye Başkanı İgor Tkaçenko'nun verdiği bilgilere göre, olayda ölen ya da yaralanan olmadı. Yangına müdahale eden ekipler, yangını kontrol altına almak için çalışmalarını sürdürüyor. Yerel yetkililere dayandırılan haberlere göre, yangının sebebi açıklanmazken, birkaç saat önce hem Rus hem de Ukrayna kaynakları Kırım'da Ukrayna dronlarının saldırı düzenlediğini bildirdi. Son olarak 4 Ekim’de, Rusya Savunma Bakanlığı Azak Denizi üzerinde beş insansız hava aracını imha ettiklerini bildirdi. Ağustos ayı boyunca Kırım üzerinde birçok dron saldırısı önlenmişti.
- Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić, Ortadoğu'daki çatışmaların Batı'nın Ukrayna'daki durumunu daha da zorlaştıracağını belirtti. Vučić, İsrail'i korumanın Batılı ülkelerden on kat daha fazla mali destek gerektireceğini savundu. Sırp lider, Cumhuriyetçi Donald Trump'ın ABD seçimlerini kazanması halinde Ukrayna'daki çatışmanın sona ereceğinden emin olduğunu ifade etti,"Fakat (Demokrat aday Kamala) Harris kazansa bile, bence onun da savaşı durdurmak için bir şeyler yapması gerekecek" dedi.
- The New York Times'ın haberine göre, Rusya'dan amonyum nitrat içeren gübre taşıyan Malta bayraklı Ruby gemisi, hasar almasına rağmen haftalardır herhangi bir Avrupa limanına giriş yapamıyor. Amonyum nitrat hem gübre hem de patlayıcı yapımında kullanılan bir madde olduğu için, geminin Avrupa limanlarına kabul edilmemesi tartışmalara yol açtı. Eski Litvanya Büyükelçisi Eitvydas Bajarunas, gemiyi "yüzen bir megabomba" olarak nitelendirerek uyarıda bulundu. Bu durum, Avrupa'daki limanların gemiyi kabul etmesini daha da zorlaştırdı.
- New York Times, Ukrayna'nın Rusya'ya karşı Donbas'taki savaş stratejisini analiz ederek, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin (VSU) Rus ordusunu kaynaklarını tüketerek yıpratmayı hedeflediğini belirtiyor. Bu strateji, ağır ve kanlı şehir savaşlarına dayanıyor, ancak bu taktiğin ne kadar başarılı olacağı henüz belirsiz. Gazete, Ukrayna'nın son bir yılda Donetsk bölgesinde birkaç şehir kaybetmesine rağmen, bu şehirlerin Rusya tarafından yalnızca büyük insan ve askeri kayıplar sonucu alındığını savunuyor.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün 72. yaş gününü kutluyor. Bu, Medvedev'in görev yaptığı dört yıl hariç tutulduğunda, Putin'in başkan olarak geçirdiği 21. doğum günü olacak. Putin günü, Moskova'da Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) liderleriyle geçirecek. Bu toplantı yarın yapılacak BDT liderler zirvesi öncesinde düzenleniyor.
6 Ekim Pazar
- Hollanda Savunma Bakanı Ruben Brekelmans, Ukrayna’ya vaat edilen ilk F-16 savaş uçaklarının teslim edildiğini ve konuşlandırıldığını doğruladı. Bakan, Harkov'daki açıklamasında, Amsterdam'ın Kiev'e toplam 24 uçak göndereceğini belirtti, ancak şu ana kadar kaç uçağın teslim edildiği konusunda bilgi vermedi. Brekelmans, "önümüzdeki aylarda, yeni yıl başlamadan önce" Ukrayna'ya daha fazla F-16'nın ulaşacağını söyledi.
Ayrıca Ukrayna hükümetinin ek hava savunma sistemleri, özellikle Patriot füze sistemleri talep ettiğini belirtti. Hollanda, daha önce bu sistemlerin bazı bileşenlerini Ukrayna'ya sağlamıştı ve ilerleyen dönemde yeni teslimatlar yapmayı planlıyor. Bakan, Ukrayna ile birlikte insansız hava araçları (dron) geliştirme ve üretme projesine 400 milyon euro bütçe ayrılacağını da duyurdu.
- Zelenskiy, önümüzdeki hafta Almanya'daki ABD Ramstein hava üssünde Ukrayna'ya askeri desteği görüşmek üzere uluslararası bir toplantıya katılmaya hazırlanıyor. Telegram mesajında Zelenskiy, "12 Ekim'de Ramstein'a hazırlanıyoruz. Bu 25'inci toplantı olacak ama lider düzeyindeki ilk toplantı olacak. Savaşın adil bir şekilde sona ermesi için Zafer Planı'nı net, somut adımlarla sunacağım" dedi. Aralarında ABD Başkanı Joe Biden'ın da bulunduğu 50'den fazla Ukrayna müttefikinin Frankfurt yakınlarındaki Ramstein'da toplanması bekleniyor.
- Rusya Savunma Bakanlığı'nın bir sabah raporunda, gece Ukrayna'ya ait dört uçak tipi insansız hava aracının Rusya'nın üç bölgesinde hava savunma güçleri tarafından vurulduğu belirtildi. Kursk bölgesinde gökyüzünde iki, Belgorod ve Voronej bölgelerinde ise birer adet İHA imha edildi. Valiler herhangi bir can kaybı veya hasar bildirmedi.
- Odessa'nın dün gece İHA saldırısına uğradığı ve şehirde güçlü patlamalar duyulduğu bildirildi. Kiev'de de dün iki kez saldırı alarmı verildi, halk sığınaklara indi.
- New York Times'ın haberine göre 2017'de Donald Trump, başkanlığının ilk döneminde Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede kendisine Ukrayna'ya ABD askeri yardımını sordu. Putin ile Trump arasındaki görüşme 7 Temmuz 2017'de Hamburg'da gerçekleşti. Diyalog sırasında Amerikan başkanı Ukrayna'ya silah tedarik etme planlarından bahsetti ve şu soruyu sordu: "Ne düşünüyorsunuz?" Buna yanıt olarak Rus lider böyle bir adımın hata olacağını söyledi. Yayının belirttiği gibi, Amerikan devletinin eski başkanı buna "itiraz etmedi."
- Yarın 72. doğum gününü kutlayacak olan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile BDT devletlerinin başkanları arasında Moskova'da yarın bir toplantı yapılacak. Ayrıca BDT Dışişleri Bakanları Konseyi toplantısı Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov başkanlığında Moskova'da gerçekeşecek.
5 Ekim Cumartesi
- Financial Times'ın haberine göre, Batılı ve Ukraynalı yetkililer, Ukrayna'da çatışmanın sona erdirilmesi için "Alman senaryosu" olarak adlandırılan bir plan üzerinde tartışmaya başladı. Bu plana göre, Ukrayna, kaybettiği topraklar geri alınmadan NATO'ya katılabilir. Plan, Kiev'in kontrolündeki bölgelerin NATO'ya dahil edilmesini ve bu bölgelere güvenlik garantilerinin verilmesini öngörüyor. Ancak bu garantiler, Rusya'nın kontrolündeki toprakları kapsamıyor. Bu senaryo, eski NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tarafından da gündeme getirilmişti.
Gazete, Batılı diplomatların bu çözümün, Ukrayna'nın NATO üyeliği karşılığında topraklarından vazgeçme anlamına gelebileceğini belirttiğini aktarıyor. Planın temelinde, kaybedilen toprakların ileride diplomatik yollarla geri alınması amacıyla şimdilik bu bölgelerden vazgeçilmesi yatıyor. Stoltenberg, Ukrayna'nın NATO'ya katılmasının, sadece Kiev'in kontrolündeki topraklar için geçerli olabileceğini ifade etmişti.
Ancak bu planın uygulanabilirliği konusunda ciddi zorluklar bulunuyor. Rusya, Ukrayna'nın NATO üyeliğine kesin bir şekilde karşı çıkarken, ABD ve diğer NATO ülkelerinin bu plana ne ölçüde destek vereceği belirsizliğini koruyor. Financial Times, ABD'nin ve müttefiklerinin Ukrayna'nın NATO üyeliğini savunacak taahhütlerde bulunmaya hazır olup olmadığına dair soru işaretlerinin devam ettiğini belirtiyor.
- Rusya Savunma Bakanlığı, özel askeri harekat bölgesinde ilerleyişi süren Rus ordusunun Donetsk Halk Cumhuriyeti'nde bir yerleşim birimini daha ele geçirdiğini bildirdi. Bakanlığın açıklamasına göre, ‘Yug’ (Güney) Askeri Grubu aktif ve kararlı eylemler sonucu Donetks Halk Cumhuriyeti’nin Jelannoye Vtoroye köyünü ele geçirdi. Üç karşı saldırısı püskürtülen Ukrayna ordusu 755 asker kaybetti. Rusya Savunma Bakanlığı, Kursk Bölgesi’nde son 24 saatte yaşanan gelişmelere ilişkin açıklamasında, Ukrayna ordusunun Kursk Bölgesi’nin Novıy Put yerleşim birimi yönünde Rusya sınırını geçmeye yönelik iki girişiminin püskürtüldüğünü duyurdu. Ayrıca üç karşı saldırısı akamete uğratılan Ukrayna birliklerinin son bir günde 400’ün üzerinde asker, bir tank ve 15 zırhlı savaş aracı kaybettiği bildirilirken 17 Ukraynalı askerin de teslim olduğu kaydedildi. Rusya ordusu, Kursk Bölgesi'nde sınıra yakın noktalarda bulunan Ukraynalı askerleri püskürtmek için operasyonlara devam ediyor. (Sputnik)
- Eski NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna’nın NATO’ya, kaybettiği topraklar olmadan kabul edilebileceğini ve bu durumda güvenlik garantilerinin sadece Kiev’in kontrolü altındaki bölgelere uygulanacağını belirtti. Financial Times'a verdiği röportajda Stoltenberg, "Bu sorunun çözüm yolları var" diyerek güvenlik garantilerinin uluslararası olarak tanınan sınırlar yerine belirli bir hatta kadar geçerli olabileceğini ifade etti.
Stoltenberg, bu konuda dikkatli olunması gerektiğini ve benzer durumların tamamen doğru paralellikler oluşturmadığını vurguladı. Örnek olarak, Amerika Birleşik Devletleri'nin Japonya'ya güvenlik garantileri sağladığını, ancak bu garantilerin Kuril Adaları'nı kapsamadığını hatırlattı. Rusya, Ukrayna'nın NATO üyeliğine karşı çıkmaya devam ediyor.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Sumi bölgesine giderek Kursk bölgesinde savaşan askerlerle bir araya geldi.
- Cuma gecesi Voronej bölgesinin Anninskiy ilçesinde bir insansız hava aracı saldırısı sonucu yangın çıktı. Bölge valisi, yangının boş bir tankerde çıktığını ve yaralanan olmadığını belirtti.
- Energodar’da, Zaporojye Nükleer Santrali’nde çalışan bir güvenlik görevlisi öldürüldü. Rusya Soruşturma Komitesi, aracına yerleştirilen bir el yapımı patlayıcının, görevli arabaya bindiğinde patladığını ve aldığı yaralar nedeniyle hastanede hayatını kaybettiğini açıkladı.
- Belgorod Bölgesi Valisi Vyaçeslav Gladkov, Novaya Tavoljanka köyüne yapılan insansız hava aracı saldırısında yedi kişinin yaralandığını bildirdi. Saldırı sonucunda üç araç yandı, bir çiftlik binası ve bir kamyonet hasar gördü.
- Tacikistan Başbakanı Kohir Rasulzoda, Tacik vatandaşlarının Rusya’ya girişinin giderek zorlaştığını ve güvenlik gerekçesiyle birçok kişinin sınırda bekletildiğini, ülkeye girişlerinin engellendiğini ya da sınır dışı edildiklerini belirtti. Rasulzoda, Rusya'daki göçmenlik düzenlemelerinin uygulanması sırasında vatandaşlarının temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiğini vurguladı ve bu durumun kendilerini endişelendirdiğini ifade etti. Rasulzoda, özellikle resmi heyet üyeleri, öğrenciler, çocuklar ve yaşlıların Rusya sınırında saatlerce, hatta günlerce bekletildiğini söyledi. Buna karşın, Rusya'daki şirketlerin Tacik iş gücüne olan talebinin arttığını belirten başbakan, iki ülke arasında karşılıklı anlayışın güçlendirilmesi için etkili çözümler bulunması gerektiğini dile getirdi.
- Güney Kıbrıs'ın en büyük bankası Bank of Cyprus, Ukrayna'daki çatışmaların başlamasının ardından yaklaşık 7 bin Rus vatandaşına ait 20 bin hesabı kapattı. Banka, şu anda müşteri portföyündeki Rus vatandaşlarının oranının sadece %0,4 olduğunu belirtti. Banka, yalnızca emekli yaştaki Rus vatandaşlarının hesaplarını açık tuttu. Bankanın temsilcisi Karen Le Kanu, bu kararın uluslararası uyum standartlarına ve bankanın risk yönetim politikasına dayandığını açıkladı.
4 Ekim Cuma
- Forbes dergisinin Ukrayna edisyonu, Ukrayna Cumhurbaşkanlığı ofisinin, Savunma Bakanı Rustem Umerov ve Askeri İstihbarat Baş Direktörü Kirill Budanov'un görevden alınmasını değerlendirdiğini yazıyor.
Dergiye konuşan kaynaklara göre, Cumhurbaşkanlığı ofisi Umerov'dan memnun değil, çünkü göreve atanmasından bir yıl sonra Ukrayna Savunma Bakanlığı'nda "kaos" hâkim ve bakanlığın istikrarlı çalışması sağlanamadı. Haberde Ukrayna yönetiminin, silah ve teçhizat alımı için iki ajansı birleştirme fikrine karşı eleştiriler yönelttiği, çünkü alımların zaten gecikmeli yapıldığı belirtiliyor.
Dergiye konuşan üreticiler, "devlet alımlarının kaotik olduğunu, işlerini önceden planlayamadıklarını" belirterek, sözleşmelerin bozulduğunu, finansmanın olmadığını, üretimin düştüğünü ve birçok şirketin üretimi yurt dışına taşıdığını ifade ediyor. Forbes'in kaynaklarına göre, Ukrayna Cumhurbaşkanlığı ofisi, bu durumda Umerov'un sorumluluğu olup olmadığını inceliyor.
- Rusya Savunma Bakanı Andrey Belousov, Ugledar'ın alınmasında öne çıkan birliklere ve askeri birimlere tebrik telgrafları gönderdi. Savunma Bakanı, askerlerin verilen tüm görevleri yerine getirmeye ve Rusya'nın güvenliğini sağlamaya devam edeceklerinden emin olduğunu ifade etti.
- Ukrayna'da celp çağrı süresi büyük şehirlerde yaşayanlar için 14 günden 7 güne, diğer yerleşim yerlerinde ise 10 güne indirildi. RBC'nın aktardığı habere göre Ukrayna'da seferberlik hızı artırıldı, ancak subaylar, yeni askerlerin moralinin düşük olduğundan şikâyet ediyor.
- Ilta-Sanomat gazetesinin haberine göre Finlandiya bu yıl ilk kez NATO’nun Steadfast Noon nükleer tatbikatına katılacak. Gazete, iki haftalık tatbikatın 14 Ekim'de Birleşik Krallık, Danimarka ve Hollanda hava sahasında başlayacağını belirtiyor.
- Avusturyalı sigorta şirketi Uniqa ve Raiffeisen Bank International, Raiffeisen Life şirketindeki hisselerini Rus Renaissance Sigorta grubuna sattı. Uniqa'nın basın servisinin açıklamasına göre anlaşmayla birlikte Uniqa, Rusya pazarından tamamen çekilmiş oldu.
- Eylül ayında ABD, İran'ı Rusya'ya balistik füze tedarik etmekle suçlamış ve bu ülkeye karşı yaptırımlar uygulamıştı. Bloomberg'in bildirdiğine göre, şimdi Avrupa Birliği de İran'a karşı yaptırım uygulamaya hazırlanıyor. Hem Moskova hem de Tahran ise bu yöndeki teslimat haberlerini yalanlıyor.
- Norveç polisi, Rusya adına casusluk yapmakla suçlanan balina Hvaldimir’in ölüm nedenini açıkladı. Ağustos ayı sonunda Norveç kıyılarında ölü bulunan beyaz balinabub muhtemel ölüm sebebi bakteriyel enfeksiyon. Veterinerlik Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen otopsi sonuçlarını içeren polis raporunda yer alan bilgi bu yönde. OneWhale adlı hayvan hakları örgütü daha önce balinanın vurulmuş olabileceğini öne sürmüştü.
- Kremlin, ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in G20 zirvesinde bir araya gelmelerine dair herhangi bir görüşme yapılmadığını açıkladı. Sözcü Peskov bu tür bir buluşmanın şu anda ön koşullarının bulunmadığını söyledi. RBC'ya konuşan Peskov, "Bu konuda herhangi bir görüşme yapılmadı ve şu anda bu tür bir görüşme için bir zemin yok. Ancak Başkan, defalarca tüm temaslara açık olduğunu ifade etti," şeklinde konuştu.
Peskov, bu açıklamayı Biden’ın 3 Ekim'de G20 veya Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesinde Putin ile olası bir görüşmeyi reddetmekten kaçınması konusunda gelen bir soru üzerine yaptı. Amerikan Başkanı, Rus liderin bu etkinliklere katılacağından şüphe duyduğunu belirtmişti.
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Oleksandr Syrskyi, Donetsk cephesinin doğu hattındaki savunmayı güçlendirme emri verdi. Rus basını emrin Ugledar'ın Rusya'nın kontrolüne geçmesinden sonra geldiğine dikkat çekiyor. Rusya Savunma Bakanlığı, Rus birliklerinin Ugledar şehrini ele geçirdiğini duyurmuştu.
Oleksandr Syrskyi, bu emri Rus birliklerinin saldırı düzenlediği Pokrovsk yönünde faaliyet gösteren 25. Siçeslav Hava İndirme Tugayı'nı ziyaret ederken verdi.
- Zaporojye Nükleer Santrali'nin güvenlik hizmetleri geçiş grubu başkanı ve Energodar Şehir Meclisi eski başkanı Andriy Korotkyi, aracına yapılan saldırı sonucu hayatını kaybetti. Santral basın servisi, saldırının arkasında Ukrayna'nın olduğunu iddia etti. Kommersant, Ukrayna Savunma Bakanlığı Ana İstihbarat Dairesi'nin Korotkyi'nin aracına düzenlenen saldırıyı üstlendiğini yazıyor.
- FSB Direktörü Aleksandr Bortnikov, Moskova yakınlarındaki Crocus City Hall'da gerçekleşen terör saldırısının faillerini, Afganistan'da bulunan ve yasaklı terör örgütü Vilayat Horasan üyelerinin internet üzerinden Rusya'daki Tacik diasporasını hedef alarak devşirildiğini açıkladı.
Öte yandan Bortnikov, BDT ülkelerinin güvenlik organları ve istihbarat servisleri başkanları toplantısında, Rusya'da Taliban'ın terör örgütleri listesinden çıkarılmasına yönelik çalışmaların sona yaklaştığını belirtti. Taliban, 2003 yılında Rusya tarafından terör örgütü olarak tanınmıştı.
- Yeni Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, Tokyo'nun Moskova ile olan ilişkilerinde toprak anlaşmazlığını çözme ve barış anlaşması imzalama politikasına sadık kalacağını açıkladı. Başbakanın sözlerine göre Japonya, Ukrayna’ya destek sağlamaya ve yaptırımlar uygulamaya devam edecek.
- Rusya'daki müzik yayın servisleri, yabancı ajan olarak kabul edilen müzisyenleri işaretlemeye başlayacak. RBC'nın haberine göre Yandex Music, VK Music, Zvuk ve MTS Music gibi platformlar bu gereksinimi yerine getirecek ve süreç Roskomnadzor tarafından denetlenecek. Adalet Bakanlığı'nın yabancı ajanlar listesinde onlarca sanatçı bulunuyor.
- 3 Ekim akşamı Finlandiya güvenlik güçleri, Helsinki'deki Tehtaankatu Caddesi'nde bulunan Rus Büyükelçiliği'nde bomba ihbarı nedeniyle bir kontrol gerçekleştirdi. (Yle)
- Buz patencileri Gleb Smolkin ve Diana Davis, uluslararası yarışmalardan uzun süre men edilme beklentisi nedeniyle Rusya'nın spor vatandaşlığından feragat etme kararı aldılar. Diana Davis ünlü Rus antrenör Eteri Tutberidze'nin kızı. Sporcular Gürcistan vatandaşlığına geçti.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Donetsk'teki Ugledar şehrinin kontrol altına alındığını resmen duyurdu. Bakanlığın açıklamasında "Doğu birliklerinin kararlı eylemleri sonucunda, Donetsk Halk Cumhuriyeti'ndeki Ugledar yerleşim yeri kurtarıldı," ifadesi yer alıyor.
- Voronej bölgesinin Anninskiy ilçesinde bir insansız hava aracı petrol deposuna düştü. Vali Aleksandr Gusev depoda "boş bir tankerin alev aldığını" bildirdi. Yangının boyutuyla ilgili açıklama yapılmadı. Gusev bölgede İHA saldırısı tehlikesinin sürdüğünü belirtti.
Voronej en son dün saldırıya uğramıştı. Bölgenin bir ilçesi İHA'lar tarafından hedef alınmış, bir kadın şarapnel yaralarıyla hastaneye kaldırılmıştı. Gece boyunca bölge üzerinde 25 İHA düşürüldüğü açıklandı.
Öte yandan Perm bölgesindeki Osentsi köyünün sanayi bölgesinde de özel bir petrol ürünü depolama tesisinde yangın çıktı. Acil Durumlar Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre alevler yakıt tanklarını sararken yangının alanı 10 bin metrekareye ulaşmış durumda.
Bakanlık yetkilileri, itfaiyecilerin yangının özel konutlara, idari binaya ve kuru bitki örtüsüne sıçramasını engellediklerini belirtiyor.
- Rusya’nın Washington Büyükelçisi Antonov, Biden yönetiminin dünyayı nükleer felakete sürüklediğini ileri sürdü. Büyükelçi ABD'nin, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin Rusya'nın iç bölgelerine saldırılar yapmasına izin verme kararını tartışması, nükleer bir çatışmaya giden yolu açıyor dedi. ABD yetkilileri henüz Ukrayna’nın uzun menzilli silah kullanmasını resmen onaylamadı.
Tass'ın aktardığına göre Antonov, "Amerika Birleşik Devletleri'nin Ukraynalıları uzun menzilli Amerikan sistemleriyle Rusya'nın içlerine saldırmaları için teşvik etme olasılığı hakkında yeniden hatırlatma yapmak gerekiyor. Bu, sadece bir tırmanış değil, yönetimin nükleer bir çatışmaya giden yolu açtığı ciddi bir adımdır," şeklinde konuştu.
- Pentagon basın sözcü yardımcısı Sabrina Singh, Batı'nın Ukrayna’ya Rusya tarafından fırlatılan hava hedeflerini Romanya veya Polonya topraklarından vurmasına yardım etmeye başlaması durumunda, bunun çatışmaya farklı bir düzeyde katılım anlamına geleceğini söyledi.
- St. Peterburg’da bir mahkeme, 11 yaşındaki bir kız çocuğuna tecavüz etmekle suçlanan Ortodoks blogger ve özel askeri operasyon katılımcısı Klaud Rommel’i tutuksuz yargılamaya karar verdi. 31 yaşındaki adam, hala sözleşmesinin bitmemiş olması nedeniyle askeri birliğin komutanının gözetimine alındı. Aleksandro-Nevskaya Lavra mezarlığının eski bekçisinin çocuğu odasına yerleştirdiği ve bir buçuk yıl boyunca çocuğa cinsel şiddet uyguladığı iddia ediliyor. (Kommersant)
Реклама