Son gelişmeler: 2 Eylül-7 Ekim 2024
Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonu. Son gelişmeler:
6 Ekim Pazar
- Hollanda Savunma Bakanı Ruben Brekelmans, Ukrayna’ya vaat edilen ilk F-16 savaş uçaklarının teslim edildiğini ve konuşlandırıldığını doğruladı. Bakan, Harkov'daki açıklamasında, Amsterdam'ın Kiev'e toplam 24 uçak göndereceğini belirtti, ancak şu ana kadar kaç uçağın teslim edildiği konusunda bilgi vermedi. Brekelmans, "önümüzdeki aylarda, yeni yıl başlamadan önce" Ukrayna'ya daha fazla F-16'nın ulaşacağını söyledi.
Ayrıca Ukrayna hükümetinin ek hava savunma sistemleri, özellikle Patriot füze sistemleri talep ettiğini belirtti. Hollanda, daha önce bu sistemlerin bazı bileşenlerini Ukrayna'ya sağlamıştı ve ilerleyen dönemde yeni teslimatlar yapmayı planlıyor. Bakan, Ukrayna ile birlikte insansız hava araçları (dron) geliştirme ve üretme projesine 400 milyon euro bütçe ayrılacağını da duyurdu.
- Zelenskiy, önümüzdeki hafta Almanya'daki ABD Ramstein hava üssünde Ukrayna'ya askeri desteği görüşmek üzere uluslararası bir toplantıya katılmaya hazırlanıyor. Telegram mesajında Zelenskiy, "12 Ekim'de Ramstein'a hazırlanıyoruz. Bu 25'inci toplantı olacak ama lider düzeyindeki ilk toplantı olacak. Savaşın adil bir şekilde sona ermesi için Zafer Planı'nı net, somut adımlarla sunacağım" dedi. Aralarında ABD Başkanı Joe Biden'ın da bulunduğu 50'den fazla Ukrayna müttefikinin Frankfurt yakınlarındaki Ramstein'da toplanması bekleniyor.
- Rusya Savunma Bakanlığı'nın bir sabah raporunda, gece Ukrayna'ya ait dört uçak tipi insansız hava aracının Rusya'nın üç bölgesinde hava savunma güçleri tarafından vurulduğu belirtildi. Kursk bölgesinde gökyüzünde iki, Belgorod ve Voronej bölgelerinde ise birer adet İHA imha edildi. Valiler herhangi bir can kaybı veya hasar bildirmedi.
- Odessa'nın dün gece İHA saldırısına uğradığı ve şehirde güçlü patlamalar duyulduğu bildirildi. Kiev'de de dün iki kez saldırı alarmı verildi, halk sığınaklara indi.
- New York Times'ın haberine göre 2017'de Donald Trump, başkanlığının ilk döneminde Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede kendisine Ukrayna'ya ABD askeri yardımını sordu. Putin ile Trump arasındaki görüşme 7 Temmuz 2017'de Hamburg'da gerçekleşti. Diyalog sırasında Amerikan başkanı Ukrayna'ya silah tedarik etme planlarından bahsetti ve şu soruyu sordu: "Ne düşünüyorsunuz?" Buna yanıt olarak Rus lider böyle bir adımın hata olacağını söyledi. Yayının belirttiği gibi, Amerikan devletinin eski başkanı buna "itiraz etmedi."
- Yarın 72. doğum gününü kutlayacak olan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile BDT devletlerinin başkanları arasında Moskova'da yarın bir toplantı yapılacak. Ayrıca BDT Dışişleri Bakanları Konseyi toplantısı Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov başkanlığında Moskova'da gerçekeşecek.
5 Ekim Cumartesi
- Financial Times'ın haberine göre, Batılı ve Ukraynalı yetkililer, Ukrayna'da çatışmanın sona erdirilmesi için "Alman senaryosu" olarak adlandırılan bir plan üzerinde tartışmaya başladı. Bu plana göre, Ukrayna, kaybettiği topraklar geri alınmadan NATO'ya katılabilir. Plan, Kiev'in kontrolündeki bölgelerin NATO'ya dahil edilmesini ve bu bölgelere güvenlik garantilerinin verilmesini öngörüyor. Ancak bu garantiler, Rusya'nın kontrolündeki toprakları kapsamıyor. Bu senaryo, eski NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tarafından da gündeme getirilmişti.
Gazete, Batılı diplomatların bu çözümün, Ukrayna'nın NATO üyeliği karşılığında topraklarından vazgeçme anlamına gelebileceğini belirttiğini aktarıyor. Planın temelinde, kaybedilen toprakların ileride diplomatik yollarla geri alınması amacıyla şimdilik bu bölgelerden vazgeçilmesi yatıyor. Stoltenberg, Ukrayna'nın NATO'ya katılmasının, sadece Kiev'in kontrolündeki topraklar için geçerli olabileceğini ifade etmişti.
Ancak bu planın uygulanabilirliği konusunda ciddi zorluklar bulunuyor. Rusya, Ukrayna'nın NATO üyeliğine kesin bir şekilde karşı çıkarken, ABD ve diğer NATO ülkelerinin bu plana ne ölçüde destek vereceği belirsizliğini koruyor. Financial Times, ABD'nin ve müttefiklerinin Ukrayna'nın NATO üyeliğini savunacak taahhütlerde bulunmaya hazır olup olmadığına dair soru işaretlerinin devam ettiğini belirtiyor.
- Rusya Savunma Bakanlığı, özel askeri harekat bölgesinde ilerleyişi süren Rus ordusunun Donetsk Halk Cumhuriyeti'nde bir yerleşim birimini daha ele geçirdiğini bildirdi. Bakanlığın açıklamasına göre, ‘Yug’ (Güney) Askeri Grubu aktif ve kararlı eylemler sonucu Donetks Halk Cumhuriyeti’nin Jelannoye Vtoroye köyünü ele geçirdi. Üç karşı saldırısı püskürtülen Ukrayna ordusu 755 asker kaybetti. Rusya Savunma Bakanlığı, Kursk Bölgesi’nde son 24 saatte yaşanan gelişmelere ilişkin açıklamasında, Ukrayna ordusunun Kursk Bölgesi’nin Novıy Put yerleşim birimi yönünde Rusya sınırını geçmeye yönelik iki girişiminin püskürtüldüğünü duyurdu. Ayrıca üç karşı saldırısı akamete uğratılan Ukrayna birliklerinin son bir günde 400’ün üzerinde asker, bir tank ve 15 zırhlı savaş aracı kaybettiği bildirilirken 17 Ukraynalı askerin de teslim olduğu kaydedildi. Rusya ordusu, Kursk Bölgesi'nde sınıra yakın noktalarda bulunan Ukraynalı askerleri püskürtmek için operasyonlara devam ediyor. (Sputnik)
- Eski NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna’nın NATO’ya, kaybettiği topraklar olmadan kabul edilebileceğini ve bu durumda güvenlik garantilerinin sadece Kiev’in kontrolü altındaki bölgelere uygulanacağını belirtti. Financial Times'a verdiği röportajda Stoltenberg, "Bu sorunun çözüm yolları var" diyerek güvenlik garantilerinin uluslararası olarak tanınan sınırlar yerine belirli bir hatta kadar geçerli olabileceğini ifade etti.
Stoltenberg, bu konuda dikkatli olunması gerektiğini ve benzer durumların tamamen doğru paralellikler oluşturmadığını vurguladı. Örnek olarak, Amerika Birleşik Devletleri'nin Japonya'ya güvenlik garantileri sağladığını, ancak bu garantilerin Kuril Adaları'nı kapsamadığını hatırlattı. Rusya, Ukrayna'nın NATO üyeliğine karşı çıkmaya devam ediyor.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Sumi bölgesine giderek Kursk bölgesinde savaşan askerlerle bir araya geldi.
- Cuma gecesi Voronej bölgesinin Anninskiy ilçesinde bir insansız hava aracı saldırısı sonucu yangın çıktı. Bölge valisi, yangının boş bir tankerde çıktığını ve yaralanan olmadığını belirtti.
- Energodar’da, Zaporojye Nükleer Santrali’nde çalışan bir güvenlik görevlisi öldürüldü. Rusya Soruşturma Komitesi, aracına yerleştirilen bir el yapımı patlayıcının, görevli arabaya bindiğinde patladığını ve aldığı yaralar nedeniyle hastanede hayatını kaybettiğini açıkladı.
- Belgorod Bölgesi Valisi Vyaçeslav Gladkov, Novaya Tavoljanka köyüne yapılan insansız hava aracı saldırısında yedi kişinin yaralandığını bildirdi. Saldırı sonucunda üç araç yandı, bir çiftlik binası ve bir kamyonet hasar gördü.
- Tacikistan Başbakanı Kohir Rasulzoda, Tacik vatandaşlarının Rusya’ya girişinin giderek zorlaştığını ve güvenlik gerekçesiyle birçok kişinin sınırda bekletildiğini, ülkeye girişlerinin engellendiğini ya da sınır dışı edildiklerini belirtti. Rasulzoda, Rusya'daki göçmenlik düzenlemelerinin uygulanması sırasında vatandaşlarının temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiğini vurguladı ve bu durumun kendilerini endişelendirdiğini ifade etti. Rasulzoda, özellikle resmi heyet üyeleri, öğrenciler, çocuklar ve yaşlıların Rusya sınırında saatlerce, hatta günlerce bekletildiğini söyledi. Buna karşın, Rusya'daki şirketlerin Tacik iş gücüne olan talebinin arttığını belirten başbakan, iki ülke arasında karşılıklı anlayışın güçlendirilmesi için etkili çözümler bulunması gerektiğini dile getirdi.
- Güney Kıbrıs'ın en büyük bankası Bank of Cyprus, Ukrayna'daki çatışmaların başlamasının ardından yaklaşık 7 bin Rus vatandaşına ait 20 bin hesabı kapattı. Banka, şu anda müşteri portföyündeki Rus vatandaşlarının oranının sadece %0,4 olduğunu belirtti. Banka, yalnızca emekli yaştaki Rus vatandaşlarının hesaplarını açık tuttu. Bankanın temsilcisi Karen Le Kanu, bu kararın uluslararası uyum standartlarına ve bankanın risk yönetim politikasına dayandığını açıkladı.
4 Ekim Cuma
- Forbes dergisinin Ukrayna edisyonu, Ukrayna Cumhurbaşkanlığı ofisinin, Savunma Bakanı Rustem Umerov ve Askeri İstihbarat Baş Direktörü Kirill Budanov'un görevden alınmasını değerlendirdiğini yazıyor.
Dergiye konuşan kaynaklara göre, Cumhurbaşkanlığı ofisi Umerov'dan memnun değil, çünkü göreve atanmasından bir yıl sonra Ukrayna Savunma Bakanlığı'nda "kaos" hâkim ve bakanlığın istikrarlı çalışması sağlanamadı. Haberde Ukrayna yönetiminin, silah ve teçhizat alımı için iki ajansı birleştirme fikrine karşı eleştiriler yönelttiği, çünkü alımların zaten gecikmeli yapıldığı belirtiliyor.
Dergiye konuşan üreticiler, "devlet alımlarının kaotik olduğunu, işlerini önceden planlayamadıklarını" belirterek, sözleşmelerin bozulduğunu, finansmanın olmadığını, üretimin düştüğünü ve birçok şirketin üretimi yurt dışına taşıdığını ifade ediyor. Forbes'in kaynaklarına göre, Ukrayna Cumhurbaşkanlığı ofisi, bu durumda Umerov'un sorumluluğu olup olmadığını inceliyor.
- Rusya Savunma Bakanı Andrey Belousov, Ugledar'ın alınmasında öne çıkan birliklere ve askeri birimlere tebrik telgrafları gönderdi. Savunma Bakanı, askerlerin verilen tüm görevleri yerine getirmeye ve Rusya'nın güvenliğini sağlamaya devam edeceklerinden emin olduğunu ifade etti.
- Ukrayna'da celp çağrı süresi büyük şehirlerde yaşayanlar için 14 günden 7 güne, diğer yerleşim yerlerinde ise 10 güne indirildi. RBC'nın aktardığı habere göre Ukrayna'da seferberlik hızı artırıldı, ancak subaylar, yeni askerlerin moralinin düşük olduğundan şikâyet ediyor.
- Ilta-Sanomat gazetesinin haberine göre Finlandiya bu yıl ilk kez NATO’nun Steadfast Noon nükleer tatbikatına katılacak. Gazete, iki haftalık tatbikatın 14 Ekim'de Birleşik Krallık, Danimarka ve Hollanda hava sahasında başlayacağını belirtiyor.
- Avusturyalı sigorta şirketi Uniqa ve Raiffeisen Bank International, Raiffeisen Life şirketindeki hisselerini Rus Renaissance Sigorta grubuna sattı. Uniqa'nın basın servisinin açıklamasına göre anlaşmayla birlikte Uniqa, Rusya pazarından tamamen çekilmiş oldu.
- Eylül ayında ABD, İran'ı Rusya'ya balistik füze tedarik etmekle suçlamış ve bu ülkeye karşı yaptırımlar uygulamıştı. Bloomberg'in bildirdiğine göre, şimdi Avrupa Birliği de İran'a karşı yaptırım uygulamaya hazırlanıyor. Hem Moskova hem de Tahran ise bu yöndeki teslimat haberlerini yalanlıyor.
- Norveç polisi, Rusya adına casusluk yapmakla suçlanan balina Hvaldimir’in ölüm nedenini açıkladı. Ağustos ayı sonunda Norveç kıyılarında ölü bulunan beyaz balinabub muhtemel ölüm sebebi bakteriyel enfeksiyon. Veterinerlik Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen otopsi sonuçlarını içeren polis raporunda yer alan bilgi bu yönde. OneWhale adlı hayvan hakları örgütü daha önce balinanın vurulmuş olabileceğini öne sürmüştü.
- Kremlin, ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in G20 zirvesinde bir araya gelmelerine dair herhangi bir görüşme yapılmadığını açıkladı. Sözcü Peskov bu tür bir buluşmanın şu anda ön koşullarının bulunmadığını söyledi. RBC'ya konuşan Peskov, "Bu konuda herhangi bir görüşme yapılmadı ve şu anda bu tür bir görüşme için bir zemin yok. Ancak Başkan, defalarca tüm temaslara açık olduğunu ifade etti," şeklinde konuştu.
Peskov, bu açıklamayı Biden’ın 3 Ekim'de G20 veya Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesinde Putin ile olası bir görüşmeyi reddetmekten kaçınması konusunda gelen bir soru üzerine yaptı. Amerikan Başkanı, Rus liderin bu etkinliklere katılacağından şüphe duyduğunu belirtmişti.
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Oleksandr Syrskyi, Donetsk cephesinin doğu hattındaki savunmayı güçlendirme emri verdi. Rus basını emrin Ugledar'ın Rusya'nın kontrolüne geçmesinden sonra geldiğine dikkat çekiyor. Rusya Savunma Bakanlığı, Rus birliklerinin Ugledar şehrini ele geçirdiğini duyurmuştu.
Oleksandr Syrskyi, bu emri Rus birliklerinin saldırı düzenlediği Pokrovsk yönünde faaliyet gösteren 25. Siçeslav Hava İndirme Tugayı'nı ziyaret ederken verdi.
- Zaporojye Nükleer Santrali'nin güvenlik hizmetleri geçiş grubu başkanı ve Energodar Şehir Meclisi eski başkanı Andriy Korotkyi, aracına yapılan saldırı sonucu hayatını kaybetti. Santral basın servisi, saldırının arkasında Ukrayna'nın olduğunu iddia etti. Kommersant, Ukrayna Savunma Bakanlığı Ana İstihbarat Dairesi'nin Korotkyi'nin aracına düzenlenen saldırıyı üstlendiğini yazıyor.
- FSB Direktörü Aleksandr Bortnikov, Moskova yakınlarındaki Crocus City Hall'da gerçekleşen terör saldırısının faillerini, Afganistan'da bulunan ve yasaklı terör örgütü Vilayat Horasan üyelerinin internet üzerinden Rusya'daki Tacik diasporasını hedef alarak devşirildiğini açıkladı.
Öte yandan Bortnikov, BDT ülkelerinin güvenlik organları ve istihbarat servisleri başkanları toplantısında, Rusya'da Taliban'ın terör örgütleri listesinden çıkarılmasına yönelik çalışmaların sona yaklaştığını belirtti. Taliban, 2003 yılında Rusya tarafından terör örgütü olarak tanınmıştı.
- Yeni Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, Tokyo'nun Moskova ile olan ilişkilerinde toprak anlaşmazlığını çözme ve barış anlaşması imzalama politikasına sadık kalacağını açıkladı. Başbakanın sözlerine göre Japonya, Ukrayna’ya destek sağlamaya ve yaptırımlar uygulamaya devam edecek.
- Rusya'daki müzik yayın servisleri, yabancı ajan olarak kabul edilen müzisyenleri işaretlemeye başlayacak. RBC'nın haberine göre Yandex Music, VK Music, Zvuk ve MTS Music gibi platformlar bu gereksinimi yerine getirecek ve süreç Roskomnadzor tarafından denetlenecek. Adalet Bakanlığı'nın yabancı ajanlar listesinde onlarca sanatçı bulunuyor.
- 3 Ekim akşamı Finlandiya güvenlik güçleri, Helsinki'deki Tehtaankatu Caddesi'nde bulunan Rus Büyükelçiliği'nde bomba ihbarı nedeniyle bir kontrol gerçekleştirdi. (Yle)
- Buz patencileri Gleb Smolkin ve Diana Davis, uluslararası yarışmalardan uzun süre men edilme beklentisi nedeniyle Rusya'nın spor vatandaşlığından feragat etme kararı aldılar. Diana Davis ünlü Rus antrenör Eteri Tutberidze'nin kızı. Sporcular Gürcistan vatandaşlığına geçti.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Donetsk'teki Ugledar şehrinin kontrol altına alındığını resmen duyurdu. Bakanlığın açıklamasında "Doğu birliklerinin kararlı eylemleri sonucunda, Donetsk Halk Cumhuriyeti'ndeki Ugledar yerleşim yeri kurtarıldı," ifadesi yer alıyor.
- Voronej bölgesinin Anninskiy ilçesinde bir insansız hava aracı petrol deposuna düştü. Vali Aleksandr Gusev depoda "boş bir tankerin alev aldığını" bildirdi. Yangının boyutuyla ilgili açıklama yapılmadı. Gusev bölgede İHA saldırısı tehlikesinin sürdüğünü belirtti.
Voronej en son dün saldırıya uğramıştı. Bölgenin bir ilçesi İHA'lar tarafından hedef alınmış, bir kadın şarapnel yaralarıyla hastaneye kaldırılmıştı. Gece boyunca bölge üzerinde 25 İHA düşürüldüğü açıklandı.
Öte yandan Perm bölgesindeki Osentsi köyünün sanayi bölgesinde de özel bir petrol ürünü depolama tesisinde yangın çıktı. Acil Durumlar Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre alevler yakıt tanklarını sararken yangının alanı 10 bin metrekareye ulaşmış durumda.
Bakanlık yetkilileri, itfaiyecilerin yangının özel konutlara, idari binaya ve kuru bitki örtüsüne sıçramasını engellediklerini belirtiyor.
- Rusya’nın Washington Büyükelçisi Antonov, Biden yönetiminin dünyayı nükleer felakete sürüklediğini ileri sürdü. Büyükelçi ABD'nin, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin Rusya'nın iç bölgelerine saldırılar yapmasına izin verme kararını tartışması, nükleer bir çatışmaya giden yolu açıyor dedi. ABD yetkilileri henüz Ukrayna’nın uzun menzilli silah kullanmasını resmen onaylamadı.
Tass'ın aktardığına göre Antonov, "Amerika Birleşik Devletleri'nin Ukraynalıları uzun menzilli Amerikan sistemleriyle Rusya'nın içlerine saldırmaları için teşvik etme olasılığı hakkında yeniden hatırlatma yapmak gerekiyor. Bu, sadece bir tırmanış değil, yönetimin nükleer bir çatışmaya giden yolu açtığı ciddi bir adımdır," şeklinde konuştu.
- Pentagon basın sözcü yardımcısı Sabrina Singh, Batı'nın Ukrayna’ya Rusya tarafından fırlatılan hava hedeflerini Romanya veya Polonya topraklarından vurmasına yardım etmeye başlaması durumunda, bunun çatışmaya farklı bir düzeyde katılım anlamına geleceğini söyledi.
- St. Peterburg’da bir mahkeme, 11 yaşındaki bir kız çocuğuna tecavüz etmekle suçlanan Ortodoks blogger ve özel askeri operasyon katılımcısı Klaud Rommel’i tutuksuz yargılamaya karar verdi. 31 yaşındaki adam, hala sözleşmesinin bitmemiş olması nedeniyle askeri birliğin komutanının gözetimine alındı. Aleksandro-Nevskaya Lavra mezarlığının eski bekçisinin çocuğu odasına yerleştirdiği ve bir buçuk yıl boyunca çocuğa cinsel şiddet uyguladığı iddia ediliyor. (Kommersant)
3 Ekim Perşembe
- NATO'nun yeni genel sekreteri Mark Rutte, sürpriz bir ziyaretle Kiev'e geldi. Rutte Vladimir Zelesnkiy ile birlikte düzenlediği basın toplantısında "Ukrayna'nın ihtiyaçları acil ve biz daha fazla ve daha hızlı bir şekilde harekete geçmek için sıkı bir şekilde çalışıyoruz," dedi.
Ek olarak, Rutte, ittifakın Kiev’in Rusya'ya yönelik saldırılarının kısıtlanmasıyla ilgili toplu bir karar almadığını teyid etti; genel sekreter bu kararın tek tek müttefiklere ait olduğunu belirtti.
Rutte "Her ittifak üyesi, Ukrayna'ya sağladığı yardımı kendi belirler. Böyle tartışmaların olduğunu biliyorum, ancak teslim edilen silahlara yönelik kısıtlamalar konusunda karar NATO tarafından değil, her bir ittifak üyesi tarafından ayrı ayrı alınır," şeklinde konuştu.
Genel sekreter aynı zamanda, Batı'dan sağlanan silahlarla Rusya'daki hedeflere, örneğin savaş uçaklarına yönelik saldırıların Kiev'e yardımcı olabileceğini de ima etti. NATO Genel Sekreteri, Rusya’nın Ukrayna’nın NATO’ya katılımı konusunda “veto hakkına” sahip olmadığını da savundu. (Tass, Ria)
- Rusya Acil Durumlar Bakanlığı’na ait özel bir uçak, Lübnan'daki Rus diplomatların aile üyeleriyle birlikte Beyrut'tan Moskova'ya havalandı. Lübnan’dan tahliye, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in talimatıyla ve Acil Durumlar Bakanı Aleksandr Kurenkov’un görevlendirmesiyle gerçekleştirildi. Bakanlığın basın servisi, bugün toplam 60 kişinin Rusya'ya getirileceğini bildirdi.
Rusya, İsral'deki vatandaşlarına da acilen ülkeyi terk etmeleri çağrısında bulundu. Açıklama Rusya'nın Tel Aviv'deki konsolosluğundan yapıldı.
- Rusya Merkez Bankası, iç piyasada döviz satışlarını 25 kat artıracak. Rusya Maliye Bakanlığı, Ekim ayında her gün 3,1 milyar ruble değerinde yabancı para ve altın alımına yönlendirme yapacak. Yapılan açıklamada "Maliye Bakanlığı tarafından yabancı para ve altın alımına yönlendirilecek toplam fon miktarı 71,8 milyar ruble olacak. İşlemler, 7 Ekim 2024 ile 6 Kasım 2024 tarihleri arasında yapılacak ve dolayısıyla, günlük döviz ve altın alım miktarı 3,1 milyar ruble olacak," denildi.
- Cumuhrbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kazan'daki BRICS zirvesine katılımını teyit etti. İlgili açıklama Rusya'nın BRICS temsilcisi ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov'dan geldi. Ryabkov, Kazan'daki BRICS zirvesinin hazırlıklarına ilişkin bir basın toplantısında "Cumhurbaşkanı Erdoğan, BRICS 16. zirvesine 'outreach/BRICS plus' formatında katılımını teyit etti," şeklinde konuştu. Bakan yardımcısı "Ukrayna meselesi dahil olmak üzere konular, en üst düzeyde ele alınacak; Türk liderini Kazan'da ağırladığımızda bu konular görüşülecek," diye ekledi. (Tass)
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, "şarkılarının reklamlarda kullanılmasının yasaklandığı sanatçılara" dair herhangi bir kara liste hakkında bilgi sahibi olmadığını açıkladı. Verstka isimli medya kuruluşu (Adalet Bakanlığı tarafından yabancı ajan ilan edilmiştir) kısa süre önce böyle bir listenin bir versiyonunu yayımlamıştı. Listede birkaç popüler Batılı sanatçının da yer aldığı toplam 79 sanatçının adı geçiyor.
Verstka'nın (Adalet Bakanlığı tarafından yabancı ajan ilan edilmiştir) verilerine göre, bu yeni liste bu yılın eylül ayında Rus reklam ajanslarına ve etkinlik düzenleyen şirketlere dağıtıldı. "Yasaklılar listesi"nde solo sanatçılar, müzik grupları, komedyenler ve TikTok kullanıcıları yer aldı. Listede hem genç sanatçılar hem de köklü yıldızlar yer aldı: Komsomolsk grubu, 25/17, Alyona Şvets, Nike Borzov, "Spleen" ve Valeriy Leontyev. Ayrıca listede Metallica grubu, Lana Del Rey ve Beyoncé de yer alıyor. (aktaran Kommersant)
- Federal Güvenlik Servisi (FSB), Kaliningrad'da Ukrayna Savunma Bakanlığı Ana İstihbarat Dairesi'nin (GUR) iki mensubunu, Rusya-Litvanya sınırının güvenlik seviyesine dair bilgi toplarken yakaladı. FSB Halkla İlişkiler Merkezi, bu operasyonun amacının ayrıca GUR çalışanının çocuğunu kaçırmak olduğunu bildirdi.
- Volgograd Bölge Savcılığı, Kur'an yakmaktan hüküm giyen Nikita Juravel'e vatana ihanet suçlaması yöneltti. Soruşturmaya göre, Juravel, askeri teçhizatın hareketini gösteren bir videoyu ve bir askeri birliğin görev aracının güzergâhına ilişkin bilgileri Ukrayna Güvenlik Servisi'ne iletti. 2024 yılının Şubat ayında, Juravel, kamu düzenini bozma ve dini duyguları aşağılamaktan üç buçuk yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
- Çin yuanı, 11 Ekim 2023'ten bu yana ilk kez 13,5 rubleyi aştı. Moskova Borsası verilerine göre Perşembe günü piyasanın açılmasıyla birlikte ruble, petrol fiyatlarındaki artışa rağmen Çin para birimi karşısında değer kaybetti. Saat 11:27 itibariyle Çin para birimi yükselişini hızlandırarak 13,59 ruble seviyesine ulaştı.
- Birleşmiş Milletler, VGTRK'nin New York büro şefi Valentin Bogdanov'un akreditasyon seviyesini düşürdü. Muhabirin ana geçiş belgesi, daimi olmayan "Green P" ile değiştirildi. Radyo-televizyon şirketine göre, bu olay, Bogdanov'un 29 Eylül'de BM Genel Kurulu'nda Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock'a soru sormaya çalışması sonucu meydana geldi. BM'nin açıklamasında muhabirin medya erişim kurallarını ihlal ettiği belirtildi.
- ABD yönetimi, Ukrayna'daki çatışmaların diplomatik yollarla çözülmesinin yakında başlayacağına dair umutlarını dile getirdi. Bu açıklama, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Kurt Campbell tarafından yapıldı. Campbell, bazı sorunların müzakere masasında çözülmesi gerektiği farkındalığının giderek güçlendiğini belirtti, "Umarım çok uzak olmayan bir gelecekte diplomatik etkileşime girmiş oluruz" dedi.
Campbell ayrıca, Beyaz Saray'ın Ukrayna'ya ATACMS taktik balistik füzeleri tedarik etme ya da Rusya'nın derinliklerine Batı silahlarıyla saldırılar düzenleme konusunda henüz yeni bir karar almadığını belirtti. ABD'i yetkili Bu konuların hala ABD yönetimi tarafından tartışılmakta olduğunu vurguladı.
- Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Batı'nın Ukrayna krizi için düzenlenecek ikinci konferansa Moskova ve Kiev’in katılımı için gerekli koşulları sağlaması gerektiğini belirtti. Scholz, Schwerin’deki Birlik Günü kutlamalarında yaptığı konuşmada, “Artık hem Ukrayna’nın hem de Rusya’nın katılacağı bir konferansa ihtiyacımız var. Ancak Rusya Ukrayna’dan teslimiyet talep edemez" dedi. Scholz, Ukrayna’ya 50 milyar euro kredi sağlayacaklarını ve bunun dondurulmuş Rus varlıklarıyla finanse edileceğini hatırlattı.
- Dün gece Rusya hava sahasında 113 insansız hava aracı (İHA) düşürüldü. En fazla İHA, Belgorod bölgesinde (73) imha edilirken, Voronej bölgesinde 25, Kursk bölgesinde 14 ve Bryansk bölgesinde 1 İHA ele geçirildi. Bu, 29 Eylül gecesi düşürülen 125 İHA'dan sonra en büyük İHA saldırısı oldu. Belgorod Valisi Vyaçeslav Gladkov, 2 Ekim akşamı hava savunma sistemlerinin Belgorod ve çevresinde aktif olduğunu, gece ise Starıy Oskol şehrinde bir İHA saldırısı sonucu bir kadının yaralandığını bildirdi.
- Tataristan'da iki havalimanı bu sabah uçuşlara kapatıldı. Kazan Havalimanı'nın ardından, Tataristan'ın Nijnekamsk'taki (Begişevo) havalimanı da uçuşlar bir süre durdurludu. Tataristan yetkilileri, insansız hava araçları (İHA) tehditleri nedeniyle Begişevo Havalimanı'nın saat 07:45 itibariyle geçici olarak uçuşarın askıya alındığını açıkladı. Sabah saat 06:00'dan itibaren Kazan Havalimanı da uçuşlara kapatılmıştı, ancak saat 08:59'da bu kısıtlamalar kaldırıldı. Kazan Havalimanı'na gitmekte olan Omsk, Hurgada ve Çelyabinsk'ten gelen uçuşlar, yedek havaalanları olan Samara ve Nijnekamsk'a yönlendirildi.
- Ukrayna'nın "Strana.ua" gazetesine göre, Ugledar'ın Rusya tarafından ele geçirilmesinin ardından Rus ordusu önemli hedeflerinden birine ulaşarak Donbas'ın güneyindeki lojistik durumunu kolaylaştıracak. Haber analize göre Rus ordusu stratejik öneme sahip lojistik hatlarını Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinden uzaklaştırmış olacak. Ugledar'ın yaklaşık 18 km doğusunda, Donetsk'i Mariupol, Kırım, Zaporojye ve Herson bölgelerine bağlayan önemli bir demiryolu hattı bulunuyor. Uzmanara göre Rus ordusu bu şehri kontrol altına alarak Donetsk'ten Mariupol'e demiryolunu kullanma imkanına sahip olacak ve cephe hattını Mariupol ile Azak kıyısı boyunca uzanan yollardan uzaklaştıracak.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, yılın ilk yarısında topçu mühimmatı üretimini çatışmaların ilk yılına kıyasla 25 kat artırdığını açıkladı. Zelenskiy, Ukrayna’nın şu an Avrupa'da bu alanda lider olma potansiyeline sahip olduğunu savundu.
- Fransız-Alman savunma sanayi şirketi KNDS, Ukrayna'da faaliyete geçti. KNDS, Ukrayna’da 155 mm topçu mühimmatı üretimine de başlayacak. Şirket ayrıca, Leopard 1/2 tankları, CAESAR kundağı motorlu toplar, AMX10 RC tekerlekli tanklar, PzH 2000 obüsleri ve Gepard kundağı motorlu silahların bakım ve onarımı için Ukrayna’daki işletmelere lisans ve teknolojiler temin edecek.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, İsrail’in Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’i "persona non grata" ilan etme kararını eleştirdi. Zaharova, bu kararın her ülkenin egemen hakkı olduğunu kabul etti, "Ancak bu, barışa hizmet etmeyecek... Eğer bu durumda bir suçlu varsa ve BM'nin sesini yükseltememesi söz konusuysa, bu Washington'dur" dedi. Ayrıca, Zaharova, ABD'nin BM Güvenlik Konseyi'nde birçok karar tasarısını bloke ettiğini hatırlatarak, Washington'un diplomatik çabaları baltaladığını vurguladı.
- Rusya Federal İstatistik Servisi (Rosstat) verilerine göre, Ağustos ayında işsizlik oranı üst üste üçüncü ay da %2,4 ile yakın Rusya tarihinin en düşük seviyesinde kaldı.
- Rosstat, Ağustos ayında perakende ticaret hacminin Temmuz’daki yüzde 6,1’lik artıştan yüzde 5,1’e gerilediğini duyurdu. Ancak Ocak-Ağustos döneminde yüzde 8 artış odu.
2 Ekim Çarşamba
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, seferberlik veya savaş zamanında Savunma Bakanlığı ile sözleşme imzalayan sanıkları cezai sorumluluktan muaf tutan iki yasayı imzaladı. İlk yasa, sanıkların yargılama aşamasında Savunma Bakanlığı ile sözleşme yapmalarına izin verirken, ikinci yasa, ceza davalarını askıya almayı ve gelecekte cezai sorumluluktan muaf tutmayı mümkün kılıyor. Daha önce sanıklar, dava mahkemeye gönderilmeden önce ve mahkeme kararı verildikten sonra Savunma Bakanlığı ile sözleşme imzalayabiliyordu. Şimdi ise bu kişiler ceza davaları mahkeme tarafından incelenirken Savunma Bakanlığı ile sözleşme yapabilecek ve çatışma bölgesine gönderilebilecek.
Ceza muhakemesi kanunundaki değişiklikler, seferberlik veya savaş zamanında sanıkların askeri hizmet sözleşmesi imzalaması durumunda mahkemenin davayı askıya alabileceğini ve sanığı cezai sorumluluktan muaf tutabileceğini öngörüyor. Askerlik hizmeti sırasında suç işleyen kişilerle ilgili davalar da askıya alınabilecek. Ayrıca, mahkeme, hüküm verilmiş ancak henüz yürürlüğe girmemiş bir karar durumunda da ceza yargılamasını durdurabilecek.
- Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelensky, Dış İstihbarat Servisi (SVR) başkan yardımcıları arasında kadro değişiklikleri yaptı. RBC'nın haberine göre 26 Mart’tan itibaren SVR'yi Oleg İvaşçenko yönetiyor. İvaşçenko'nun kıdemli yardımcısı, daha önce sadece yardımcı olan Oleg Lugovskyi oldu. Diğer yardımcısı Oleg Sinaiko ise görevden alındı ve yerine Gennadiy Bogach atandı.
- Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitri Medvedev, Rostelekom yönetim kurulu başkanı seçildi.
- Bu yılın Temmuz ayında Fransız yetkililer tarafından casuslukla suçlanarak tutuklanan Perm doğumlu Kirill Gryaznov serbest kaldı. Basında yer alan bilgilere göre, Gryaznov, Bulgaristan'da sarhoş bir halde Paris’e gizli bir görev için gittiğini rastgele kişilere anlatmıştı. Gryaznov Paris'e birkaç yıl önce, Le Cordon Bleu Paris'teki prestijli aşçılık kurslarını tamamladıktan sonra yerleşmişti. 19 Temmuz'da casusluk şüphesiyle tutuklanan Rusya vatandaşının 30 yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya kalabileceği belirtiliyordu. (Kommersant)
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, şehrin kuşatılma tehdidi nedeniyle Ugledar'dan çekildiklerini duyurdu. Donetsk'in yaklaşık 60 km güneybatısında yer alan Ugledar uzun süre Ukrayna ordusu için büyük bir lojistik merkez olmuştu. Şehirdeki çatışmalar hakkında 25 Eylül'de Puşilin bilgi vermişti. Hortitsa operasyon komutanlığı da Ukrayna ordusunun Ugledar'dan çekildiğini doğruladı.
Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, Rusya birliklerinin sürekli baskısı ve kanatlardan gelen saldırılar karşısında Ugledar'dan geri çekilmek zorunda kaldı. Hortitsa operasyon komutanlığının açıklamasına atıfta bulunan Strana.ua haberine göre, "Düşmanın eylemleri sonucu şehrin kuşatılma tehdidi oluştu. Üst komuta, birliklerin personel ve askeri teçhizatını korumak amacıyla Ugledar'dan çekilmesi ve sonraki operasyonlar için pozisyon alması talimatını verdi," denildi. (aktaran RBC)
- İsrail, BM Genel Sekreteri António Guterres’i istenmeyen kişi (persona non grata) ilan etti. Kararı İsrail Dışişleri Bakanı Katz açıkladı. Reuters'e göre, uluslararası kuruluşun başkanına ülkeye giriş yasağı getirildi.
- Rusya Soruşturma Komitesi, Lev Şlosberg’in evinde yapılan arama ile ilgili açıklama yaptı. Komite, Lev Şlosberg’in yabancı ajan etiketi eksikliği suçlamasıyla ilgili şüpheli olduğunu belirtti. Siyasetçinin, yabancı ajan sorumluluklarını yerine getirmemekle suçlandığını ve hakkında dava açıldığını bildirdi. Sabah, Şlosberg ve 95 yaşındaki babasının evinde aramalar yapılmıştı. (RBC)
- St. Petersburg Yahudi Toplum Merkezi, Puşkin'deki Kederin Formülü anıtında bir yas töreni düzenlemek için ikinci denemede izin almayı başardı. Daha önce, yerel yönetim, 1991’de anıtın dikilmesinden bu yana ilk kez etkinliği yasaklamış ve gerekçe olarak "mevcut koronavirüs kısıtlamalarını" göstermişti.
Fontanka portalı, Puşkin bölge yönetimine atıfta bulunarak, başlangıçta Yahudi Toplum Merkezi'nin dilekçesindeki ifadeler nedeniyle etkinliğin yasaklandığını yazdı. Başvuruda, "toplantı şeklinde halka açık bir etkinlik" için izin istenmişti.
- Rusya’nın yeni nesil taşıyıcı roketi Soyuz-5'in ilk fırlatmasının 2026 yılında planlandığı açıklandı. Roket ve uzay merkezi Progress başkan yardımcısı Ravil Ahmetov, daha önce Soyuz-5'in 2025'te fırlatılmasının planlandığını duyurmuştu.
- Peskov, Başkan Putin'in yakın gelecekte İsrail Başbakanı Netanyahu ile iletişim kurma planı olmadığını duyurdu. İsrail medyasına göre Netanyahu, 1 Ekim akşamı Rusya Devlet Başkanı'nı arayarak İran'ı etkilemesini ve İsrail'i vurma niyetinden vazgeçmeye zorlamasını isteyeceğini yazdı. Ancak Kremlin, Putin ile Netanyahu arasında bir görüşmenin planlanmadığını vurguladı.
- Reuters, İran'ın Rusya ve ABD'yi İsrail'e yönelik bir saldırı konusunda uyardığını iddia etti. Ajansın Tahran'daki kaynağı ayrıntı vermedi ancak Moskova ve Washington'un İran ordusunun İsrail hedeflerine saldırma planlarından haberdar olduklarına dair güvence verdi. Bu raporun ardından İran'ın BM misyonu, Tahran'ın ABD'yi İsrail'e saldırı planları konusunda uyarmadığını, hava saldırılarının ardından "ciddi bir uyarı" yapıldığını kaydetti.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Biden yönetiminin Ortadoğu politikasının tamamen çöktüğünü ifade etti. İran'ın İsrail'e yönelik füze saldırısını Telegram kanalından yorumlayan Zaharova, Biden yönetiminin Ortadoğu'da tam bir çaresizlik içinde olduğunu belirtti. Zaharova, “Giderek ivme kazanan kanlı bir dram. Beyaz Saray'ın muğlak açıklamaları, krizlerin çözümündeki acizliğini ortaya koyuyor. Blinken'in çabaları on binlerce kişinin ölümüne ve tam bir çıkmaza yol açtı” ifadelerini kullandı. - Ukrayna resmi kaynakları Ugledar şehrinin büyük kısmının Rusya'nın kontrolüne geçtiğini, ancak bazı kısımlarında hala Ukrayna askerlerinin bulunduğunu bildirdi. Daha önce bazı Ukrayna ve Rus Telegram kanalları, Rus ordusunun Ugledar'ı ele geçirdiğini bildirmişti. (Sputnik)
- Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sybiha,, "toprak bütünlüğü ve egemenliği konusunda herhangi bir taviz vermeyeceklerini" söyledi. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı'nın web sitesinde yayınlanan açıklama, Financial Times'da yayınlanan "New York'taki müzakereler sırasında Sybiha,'nın kalıcı barışa ulaşmak için toprak tavizlerini dikkate almaya istekli olduğu" haberi üzerine yapıldı. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Sibiga'nın böyle bir şey söylemediğini belirtti, bakanın kendisi de bu iddiayı yalanladı. Ancak Dışişleri Bakanlığı'nın mevcut açıklamasında Financial Times'taki yayından bahsedilmedi.
- Leipzig'de, Ukrayna'ya askeri kargo gönderilen Leipzig/Halle havaalanında çalışan Çinli bir kadın, Çin istihbaratıyla işbirliği yaptığı şüphesiyle gözaltına alındı. Savcılığa göre tutuklu, uçuşlar, yolcular ve askeri kargolarla ilgili bilgileri Çin istihbarat teşkilatından bir ajana defalarca aktardı. Leipzig/Halle Havaalanı, Ukrayna'ya askeri kargo gönderilmesi de dahil olmak üzere silah ihracatının gerçekleştirildiği Alman askeri endüstrisi için önemli bir lojistik merkezi.
- Rusya heyetiyle birlikte Katar'a giden Rusya Başbakan Yardımcısı Dmitri Çernışenko'yu taşıyan uçak, İsraill'e saldırı yüzünden hava sahasının kapatılması üzerine Hazar Denizi üzerinde İran sınırından Rusya hava sahasına dönmek zorunda kaldı. Uçak Mineralnye Vodı'ya indi.
1 Ekim Salı
- Financial Times, Ukraynalı yetkililerin Batılı meslektaşlarıyla yaptıkları görüşmelerde ateşkes anlaşmasına varma konusunda daha açık hale geldiğini yazıyor. Kaynaklara dayandırılan haberde, Eylül ayında New York'ta Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'na katılan Avrupalı diplomatların, barışçıl çözüm olanakları etrafındaki tartışmaların tonunda ve içeriğinde "hissedilir bir değişiklik" olduğunu belirttikleri ifade ediliyor.
Batılı diplomatların iddialarına göre, Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sybiha, ABD'ye yaptığı ziyaret sırasında meslektaşlarıyla yaptığı görüşmelerde "potansiyel uzlaşma çözümleri"ni ele aldı. Financial Times'a göre Sybiha, "toprak karşılığı güvenlik" ilkesi temelinde müzakere olasılığına daha pragmatik bir yaklaşım sergiledi. Ancak hangi spesifik çözüm önerilerinin tartışıldığı belirtilmedi.
New York'ta bulunan diplomatlardan biri, "Bu işin nasıl sona ereceği ve Ukrayna'nın kalıcı bir barış anlaşması elde etmek için nelerden feragat etmesi gerektiği hakkında daha açık konuşmaya başladık. Bu, altı ay öncesine göre ciddi bir değişiklik çünkü o zamanlar bu tür konuşmalar tabuydu," dedi.
- Die Zeit gazetesi, Almanya Şansölyesi Olaf Scholz'un önümüzdeki haftalarda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile konuşmayı planladığını öğrendi. Yayın, hükümet kaynaklarına dayanarak, Scholz’un çevresinin Kasım ayında Brezilya’da yapılacak G20 zirvesi öncesinde bir telefon görüşmesi yapma olasılığını değerlendirdiğini belirtti.
Haberde, Alman tarafının henüz resmi olarak bir görüşme talebinde bulunmadığı belirtiliyor. Ancak görüşme gerçekleşirse, bu, neredeyse iki yıldır Berlin ve Moskova arasındaki ilk üst düzey temas olacak. Scholz ve Putin en son Aralık 2022'de telefon görüşmesi yapmışlardı.
- NATO'nun yeni Genel Sekreteri Mark Rutte, ittifakın Rusya'nın nükleer doktrinindeki değişikliklerde bir tehdit görmediğini söyledi. Rutte ayrıca Moskova'yı "sorumsuz nükleer söylem" yapmakla suçladı. Benzer bir görüş, kısa süre önce eski Genel Sekreter Jens Stoltenberg tarafından da dile getirilmişti. (Kommersant)
- Belarus Bilgi Bakanlığı'nın kararıyla Rus çevrimiçi sinema platformu Okko'ya erişim kısıtlandı. Bakanlık, platformun "şiddet ve acımasızlığı teşvik eden yasaklanmış bilgi" içeren medyayı barındırdığı gerekçesiyle Medya Yasası'nın 38. maddesini ihlal ettiğini iddia etti. Ancak hangi içeriklerin bakanlığı rahatsız ettiği belirtilmedi.
- Rusya Batı Bölgesel Askeri Mahkemesi, FSB'nin "K" yönetiminin eski başkan yardımcısı Dmitri Frolov'a rüşvet davasında verilen kararı iptal etti. Tass'ın haberine göre, Haziran ayında Frolov, Creditimpex bankasının hissedarı Dmitri Shkurko'dan himaye karşılığında 87 milyon ruble almakla suçlanmıştı. Mahkeme, Frolov'u altı yıl hapis cezasına çarptırmış ve rütbesinden mahrum etmişti. (RBC)
- Rusya Federal Denetim Servisi (Roskomnadzor), Discord yönetimine 947 yasaklı materyali kaldırmaları talebini iletti. Bunlar arasında çocuk pornografisi, uyuşturucu propagandası, aşırılıkçılık ve intihar çağrıları, ayrıca LGBT propagandası bulunuyor (Rusya'da "uluslararası LGBT hareketi" aşırılıkçı olarak kabul edilip yasaklanmıştı). Roskomnadzor'un basın servisi TASS'a, bazı yayınların hâlâ kaldırılmadığını bildirdi.
- Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya'nın dünyadaki değişen durumu göz önünde bulundurarak ABD ile Stratejik Saldırı Silahları Anlaşması (START) hakkında müzakere yapmayacağını açıkladı. Peskov temsilcisi basın toplantısında, “Başkan, böyle bir bağlamda yeni bir anlaşma imzalamanın imkânsız olduğunu ve Rusya’nın bunu yapmayacağını söyledi,” ifadelerini kullandı. Peskov’a göre, bu tür müzakerelerde ısrar etmek ve hiçbir şey olmamış gibi davranmak mantıksız.
- Financial Times gazetesi (FT) ABD Başkanı Joe Biden'ın, görev süresinin Ocak 2025'te sona ermesinden önce Ukrayna'nın NATO’ya üyelik başvurusunu destekleyebileceğini ileri sürdü. Gazete, bu bilgiyi, Eylül ayında Washington’da Vladimir Zelenskiy ile yapılan görüşmelerden haberdar olan bir kaynağa dayandırıyor. FT, Joe Biden’ın ABD Başkanı olarak Avrupa’ya yapacağı son ziyaretin, 12 Ekim’de Ukrayna konulu temas grubunun liderleriyle yapacağı toplantı olabileceğini belirtiyor. Ancak adı açıklanmayan üst düzey bir Ukraynalı yetkili, tam üyelik dışında hiçbir çözümün yeterli olmayacağını düşünüyor. Yetkili “NATO’ya davet edilsek bile bu hiçbir şey ifade etmez. Bu sadece siyasi bir karar,” şeklinde konuştu.
- Hollanda eski başbakanı Mark Rutte, NATO Genel Sekreterliği görevine resmen başladı. İttifakın yeni genel sekreteri, blok için önceliklerin Ukrayna’ya yardım ve bölgesel ortaklık programları olacağını vurguladı. Rutte, Ukrayna’nın NATO üyesi olması gerektiğini söyledi.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı uluslararası deniz hukuku normlarının tehdit durumunda bile ülkelerin denizcilik faaliyetlerini kısıtlamasına izin vermediği yönünde bir açıklama yayınladı. Bakanlık, Finlandiya ve Estonya hükümetlerinin Finlandiya Körfezi’ni ablukaya almaya kalkışması durumunda, Rusya’nın bunu uluslararası hukukun ihlali olarak değerlendireceğini dile getiriyor. Ria'ya konuşan bakanlık yetkilileri “Eğer Finlandiya ve Estonya’nın Finlandiya Körfezi'ndeki kendi bitişik bölgelerinin sınırlarını belirleme planlarından bahsediliyorsa, bu onların egemen hakkıdır. Ancak bu tür adımlar, 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi hükümlerine göre, denizcilik faaliyetlerine engel olma veya bu faaliyetleri kontrol etme hakkı vermez,” şeklinde konuştu.
Geçen hafta, Estonya Savunma Kuvvetleri Komutanı Andrus Merilo, Finlandiya ve Estonya’nın Baltık Denizi'nde Rus filosunun hareketini yasaklamak için somut planlar geliştirmesi gerektiğini söylemişti. Merilo güvenlik tehdidi durumunda, ülkelerin Finlandiya Boğazı’nı kapatmaya hazır olduğunu belirtmişti.
- Fransa yetkilileri, Ukrayna’ya kara kuvveti gönderme olasılığını hâlâ dışlamıyor. İlgili açıklama Avrupa işlerinden sorumlu Devlet Sekreteri Benjamin Haddad'dan geldi. Haddad ayrıca Kiev’e, Rusya topraklarına saldırı düzenleyebilecek uzun menzilli füzelerin verilmesi gerektiğini savundu. Berliner Zeitung'a röportaj veren devlet sekreteri “Başkan Macron, hiçbir olasılığı göz ardı etmememiz gerektiğini söyledi ve bu hâlâ geçerli. Özellikle eğitim misyonları düzenleme olasılığını değerlendirmeliyiz. Bu, müttefiklerimizle görüşmemiz gereken bir tartışma,” ifadelerini kullandı.
- Financial Times, Ukrayna’daki cephe hattında bulunan askerlerin Kiev ile Moskova arasında müzakerelerin başlatılması çağrısında bulunduğunu yazıyor. Gazetenin görüştüğü Ukraynalı askerlerden biri, çatışmanın “sonsuz” hale gelmesinden ve bu durumun sadece asker olan oğlunu değil, gelecekte torunlarını da etkileyeceğinden endişe duyduğunu belirtti.
- Hamburg Bölge Mahkemesi, iş insanı Alişer Usmanov’un Paris Olimpiyatları’nda eskrim turnuvası için "hakemleri rüşvetle satın alma sistemi" kurduğuna dair Alman ARD televizyon kanalında yayınlanan iddiaların iftira olduğunu kabul etti. Mahkeme, kanalın bu tür materyalleri yaymasını yasakladı ve her ihlal için 250 bin avroya kadar para cezası veya idari tutuklama tehdidinde bulundu. Usmanov, 2008'den 2022'ye kadar Uluslararası Eskrim Federasyonu’na (FIE) başkanlık yapmış, ancak AB’nin yaptırımları nedeniyle başkanlık görevlerini gönüllü olarak askıya almıştı. (Kommersant)
- İsrail, dün gece Lübnan’a kara harekatına başladı. Ajanslar yoğun bombardımanın ardından İsrail tanklarının güney Lübnan'da bulunan bir köye girdiğini bildirdi. İsrail ordu sözcüsü, "güney Lübnan'ın sınır bölgesindeki Hizbullah hedeflerine karşı sınırlı, yerel ve hedefli baskınlar düzenlenmeye başladığını" duyurdu.
- Başkan Putin, Rusya Güvenlik Konseyi'ne yeni üyeler ekleyen bir kararname imzaladı. Yeni üyeler arasında, eski Tula Valisi, şu anda Devlet Başkanı Yardımcısı (fiilen müsteşarlık) sıfatına sahip isimlerden biri olan Aleksey Dyumin (solda) dikkati çekiyor. Putin'in uzun yılar önce koruma müdürlüğünü yaparken kariyer basamaklarını hızla yükselen Dyumin için Rus basınında sık sık "Putin'in muhtemel halefi" yorumları yapılıyor. Bu konuyla ilgili arşiv haberi için
TIKLAYIN
Ayrıca Başbakan Birinci Yardımcısı Denis Manturov (fotoğrafta sağda), Federal Bilimsel-Klinik Merkezi Başkanı (eski Sağlık Bakanı) Veronika Skvortsova ve Devlet Başkanıığı Özel Programlar Müdürlüğü'nün direktörü Aleksandr Linets bulunuyor.
Ayrıca, Başkan Putin'in kararıyla Güvenlik Konseyi Sekreter Yardımcısı Aleksandr Grebenkin'in federal hizmet süresi uzatıldı. Güvenlik Konseyi üyesi Federasyon Konseyi 1. Başkan Yardımcısı ve Birleşik Rusya" Partisi Genel Konseyi Sekreteri Vekili Vladimir Yakuşev ise bu görevden alındı.
Güvenlik Konseyi'ne başkanlık eden Vladimir Putin, daimi ve geçici üyeler listesini belirlemek yetkisine sahip. Bu üyeler, devletin iç ve dış tehditlere karşı korunması ve güvenliği sağlama politikalarının uygulanması konularında kararlar alıyor. Güvenlik Konseyi Sekreteri, doğrudan başkana bağlı olarak çalışıyor ve şu anda bu görevi eski Savunma Bakanı Sergey Şoygu yürütüyor. Konsey'de Putin'n yardımcılığını Dmitri Medvedev yapıyor. Güvenlik Konseyi'nin daimi üye sayısı 12.
- Yeşiller Partisi üyesi Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Bärbock, Ukrayna'ya uzun menzilli Taurus seyir füzelerinin tedarikini desteklediğini, ancak Sosyal Demokrat Parti'den koalisyon ortağı Şansölye Olaf Scholz'in bunu reddettiğini söyledi. Bloomberg'e verdiği röportajda Baerbock, Berlin'in Kiev'e askeri desteğinin kritik altyapıyı korumak için hava savunma sistemlerine odaklandığını belirtti. Alman Dışişleri Bakanı, "Biz bir demokrasiyiz, koalisyonumuzda birlik yok (iktidar koalisyonu SPD, Yeşiller ve FDP'den oluşuyor), bu yüzden Taurus'u göndermiyoruz" dedi. Bakan, füze gönderilmesini kişisel olarak destekleyip desteklemediği sorulduğunda ise "Kesinlikle" yanıtını verdi. Alman-İsveç ortak yapımı Turus füzelerinin menzili 500 km'nin üzerinde. Scholz, Rusya ile doğrudan bir çatışma korkusu nedeniyle Taurus'u Ukrayna'ya transfer etmeyi reddediyor.
- 1 Ekim'de bu görevden ayrılacak olan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Reuters'e verdiği röportajda, Ukrayna'daki anlaşmazlığın barışçıl çözümüne yönelik herhangi bir önerinin Kiev'e, özellikle de ABD'den güvenlik garantilerini içermesi gerektiğini söyledi.
Stoltenberg "Uluslararası kabul görmüş bir sınır veya başka bir ateşkes hattı olsun, herhangi bir hat üzerinde anlaşmaya varıldığında, savaşın orada biteceğinden kesinlikle emin olmalıyız" dedi. Güvenlik garantisi ihtiyacını "Rusya'dan gelen tehditle" açıklayan NATO Genel Sekreteri, Putin'in Ukrayna hakkındaki görüşünü değiştirmenin imkansız olduğuna inandığını, ancak Batılı ülkelerin, çatışmaların yeniden başlatılmasının bedelinin çok yüksek olacağı güvenlik garantileri sağlayabileceğini savundu.
Norveç'in eski başbakanlarından oan Stoltenberg, NATO açısından en büyük riskin Putin'in Ukrayna'da kazanması durumunda ortaya çıkacağını savunarak, "O zaman mesaj şu olacak: Askeri güç kullandığında, ama aynı zamanda NATO müttefiklerini tehdit ettiğinde istediğini elde edecek ve bu da hepimizi daha savunmasız hale getirecek" dedi.
- Avrupa Birliği’nin Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Ukrayna'nın Rusya topraklarındaki uçak üslerine saldırılarda Batı silahları kullanımına izin verimesi çağrısını tekrarladı.
- Putin, sonbahar dönemi askeri celp işlemlerini içeren bir kararnamey, imzaladı. 1 Ekim'den 31 Aralık'a kadar, 18 ile 30 yaş arasındaki 133 bin erkek askere çağrılacak. Genelkurmay, celp edilen askerlerin toplama merkezlerinden sevk işlemlerinin 15 Ekim'den itibaren başlayacağını duyurdu. Hizmet süresi ise önceki yıllarda olduğu gibi 12 ay olarak kalacak. Geçtiğimiz bahar celp döneminde, 150 bin Rus vatandaşı askere alındı. Ayrıca, bu yıl 1 Ocak'tan itibaren zorunlu askerlik yaşı 30'a yükseltildi. Bilgi teknolojileri (IT) uzmanlarına ise askerlikten muafiyet sağlanıyor.
- Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya'nın nükleer doktrininin son derece önemli bir belge olmakla birlikte, askeri eylemler çerçevesindeki tüm olaylarla ilişkilendirmemek gerektiğini söyledi.
Peskov'a, 29 Eylül'de 125 insansız hava aracının vurulduğu saldırıyı Kremlin'in bir provokasyon girişimi veya "niyetlerin ciddiyetini" test etme olarak değerlendirip değerlendirmediği ve bunun Rusya'nın nükleer doktrinindeki değişikliklerin açıklanmasından sonra gerçekleşmesi nedeniyle böyle bir saldırının nükleer silah kullanımı için bir gerekçe sayılıp sayılmayacağı soruldu.
Peskov şunları söyledi:
"Bu belgeye aşırı anlam yüklemek gereksiz. Bu belge son derece önemli, önemli kararlar alındı ve uygun şekilde resmileştirilecek. Ancak özel askeri operasyon kendi seyrinde devam ediyor ve burada her defasında bir bağ kurmaya çalışmamak gerekiyor."
- Rusya Batı 2. Bölge Askeri Mahkemesi, yazar Zahar Prilepin'e suikast girişiminde bulunmakla suçlanan Aleksandr Permyakov’u müebbet hapis cezasına çarptırdı. Permyakov cezasının ilk beş yılını hapishanede geçirecek.
Mahkeme ayrıca Permyakov’a 700 bin ruble para cezası verdi. Böylece, savcılığın, özel rejimli bir ıslah kolonisinde müebbet hapis cezası verilmesi talebini kabul edilmiş oldu.
- Rus hükümeti, 2025 yılı ve 2026-2027 planlama dönemi için federal bütçe tasarısını Devlet Duması'na sundu.
Geçtiğimiz hafta başbakan Mihail Mişustin ve Maliye Bakanı Anton Siluanov tarafından sunulan belgeye göre, federal bütçe gelirleri gelecek yıl %12 artarak 40,3 trilyon rubleye ulaşacak. Harcamalar ise neredeyse 41,5 trilyon rubleye çıkacak. Bütçe açığının GSYİH'nin %0,5'i düzeyinde olacağı tahmin ediliyor. Kommersant gazetesi, tüm üç yıl boyunca federal bütçenin açıkla gerçekleşmesinin beklendiğini yazıyor.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bir kararla VGTRK savaş muhabiri Yevgeniy Poddubnıy’a Rusya Kahramanı unvanı verdi. Bu unvan, "görevini yerine getirirken gösterdiği cesaret ve kahramanlık" nedeniyle verildi.
Savaş muhabiri 7 Ağustosta Ukrayna İHA'sının Kursk bölgesinde gerçekleştirdiği saldırı sonucu yaralanmıştı. Poddubnıy'e çok sayıda küçük yaralanma, ağırlıklı olarak yanık teşhisi konulmuş, durumu "ağır ama stabil" olarak değerlendirilmişti. Doktorlar, 13 Eylül'de Yevgeniy Poddubnıy’ı Sklyfosovsky Araştırma Enstitüsü'nden taburcu etti.
- TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, TBMM'nin yeni yasama dönemi öncesinde düzenlediği basın toplantısında Rusya ziyareti hakkında bilgi verdi. Kurtulmuş, çok kutuplu bir dünya vurgusu yaptı. Kurtulmuş şöyle konuştu:
"Rusya ziyaretimiz beklenenin de üzerinde olumlu bir atmosferde gerçekleşti. Rusya Federasyonu Meclisi'nde konuşma yaparak, Rus parlamenterlere seslendik. Duma, Diplomasi Enstitüsü'nde konuşma gerçekleştirdik. Rusya Devlet Başkanı Putin’in kabulü ile faaliyetlerimizi en üst seviyede gerçekleştirdik. ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi ile birlikte yeni bir dönem başlamıştır. Bundan sonra dünya sistemi çok kutuplu olacaktır. Artık çok kutuplu bir sistemin içindeyiz. ABD’nin tek başına yönettiği bir sistemde değiliz. Yeni güç denklemleri ortaya çıkacak. Türkiye Cumhuriyeti ABD’de üst düzey temaslar yaparken, bizim Rusya’da bu şekilde temaslarda bulunmamız Türkiye’nin potansiyelini göstermektedir."
- St. Petersburg’da Nevsky Bulvarı üzerindeki Aziz Peter ve Paul Lüteriyen Kilisesi'nin (Petrikirche) papazı Michael Schwarzkopf, Petersburg’da gözaltına alınmasının ardından anavatanı Almanya’ya döndü. (RBC)
- The Wall Street Journal, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin, Eylül sonunda Amerika Birleşik Devletleri'ne gerçekleştirdiği ziyarette belirlediği hedeflere ulaşamadığını ileri sürdü. Gazete Washington'ın, Kiev'in ana müttefik olarak ortaya koyduğu taleplere yanıt vermediğini yazıyor. Gazete, Ukrayna liderinin ABD'deki ziyaretini "soğuk bir karşılama" olarak değerlendirdi.
Gazeteye göre, ABD Başkanı Joe Biden’ın yönetiminden yetkililer, Zelenskiy’in Washington’a getirdiği "zafer planı" konusunda şüphelerini dile getirdi ve daha fazla ayrıntı istediklerini belirttiler. Biden her ne kadar 8 milyar dolarlık bir yardım paketini onaylamış olsa da, Ukrayna Devlet Başkanı’nın en önemli talebi olan Rusya’nın derinliklerine uzun menzilli silahlarla saldırı izni vermedi.
ABD’nin eski Başkanı Donald Trump, New York'ta Zelenskiy ile yaptığı görüşmede, yeniden başkan seçilmesi halinde Ukrayna'daki çatışmayı yemin töreninden önce sona erdirmeyi hedefleyeceğini söyledi. Görüşmelerin ardından, görüşlerinin değişmediğini vurguladı.
Demokrat Parti'nin başkan adayı ve mevcut başkan yardımcısı Kamala Harris de Beyaz Saray’da Zelenskiy ile bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşmenin ardından Harris, Kiev'e daha fazla destek sözü verdi.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkeye dört yeni bölgenin katılmasının ikinci yıldönümü vesilesiyle video aracılığıyla bir konuşma yaptı. Konuşma Kremlin’in basın servisi tarafından yayımlandı.
Konuşmasında Putin, "Donbas ve Novorossiya’nın Rusya’nın tarihi vatanı" olduğunu belirtti. Putin’e göre Ukrayna, bu bölgeleri sonsuza kadar Rusya’dan koparmak istedi.
Putin, Ukrayna ordusunun güneydoğu topraklarına yönelik yeni bir savaş için hazırlandığını, hedefler arasında Kırım ve diğer Rus bölgelerinin de olduğunu söyledi.
Devlet başkanı “Gelişen olaylar, özel askeri operasyonun gerekliliğini ve haklılığını tamamen doğruladı, operasyonun gerçekten kurtarıcı bir niteliğe sahip olduğunu gösterdi,” ifadelerini kullandı. (RBC)
- Rusya'da sonbahar askerlik celbi sırasında, askerlik görevine çağrılacak kişilere kağıt celpler dağıtılacak. İlgili açıklama Rusya Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı Ana Organizasyon ve Seferberlik Dairesi Başkan Yardımcısı Koramiral Vladimir Tsimlyanskiy'den geldi.
- 5 Mart 2025 tarihinden itibaren Rusya İçişleri Bakanlığı'nın internet sitesinde, ülkede bulunma yasal haklarını kaybeden yabancılar ve vatansız kişilerin halka açık kaydı yayınlanacak.
Sistem aracılığıyla, isteyen herkes bir yabancı vatandaşın kayıtta olup olmadığını sorgulayabilecek. Ancak, göçmenlerin kişisel bilgileri — soyadı, adı, babasının adı, doğum tarihi, cinsiyeti, kimlik belgesinin seri ve numarası — gizli kalacak. Yani, kamuya açık olan sadece vatandaşın kayıtta olup olmadığı bilgisi olacak. (Tass)
- Rusya Federal Hazinesi, yılın ilk sekiz ayında federal bütçe açığını 27,7 milyar ruble olarak öngördü (yaklaşık 300 milyon dolar). Federal bütçe gelirleri Ocak-Ağustos döneminde 23 trilyon 36,2 milyar ruble, giderleri ise 23 trilyon 63,9 milyar ruble şeklinde hesaplanıyor. Maliye Bakanlığı daha önce bu dönemdeki bütçe açığını 331,4 milyar ruble olarak tahmin etmişti (3,5 milyar dolar). (Kommersant)
- Özbekistan’ın çocuk hakları ombudsmanı Surayyo Rahmonova Rusça konuşan çocukların dövüldüğü iddialarını araştıracak. Rahmonova, Jizzakh şehrindeki bir okulda Rusça konuşan çocukların dövüldüğü şikayetlerinin kendisine ulaşmadığını söyledi. Ombudsman RIA Novosti'ye verdiği demeçte, bu bilgiyi araştıracağına söz verdi.
- Moskova'daki "Seliger City" konut kompleksinde gece saatlerinde büyük bir yangın çıktı. Yangında bir kişi hayatını kaybederken, iki kişi yaralandı. Beş kişi ise kurtarıldı. Nedeni henüz kesin belli olmayan yangın sırasında bazı sakinlerin pencerelerden atladığı ve patlamaların meydana geldiği görüntüler basında yer aldı.
- Pazar günü Rusya, Ukrayna'nın Zaporajye kentinde bazı hedefleri vurdu. Yerel medya en az 16 kişinin yaralandığınıi demiryolu altyapısı ile konut ve ticari binaların zarar gördüğünü yazdı. Zelenskiy, Telegram'da saldırının ardından kurtarma çalışmalarının sürdüğünü ve birçok binanın zarar gördüğünü açıkladı. Rusya'nın kamu danışma komisyonu başkanı Vladimir Rogov ise, Rusya'nın şehirde önemli bir lojistik rol oynayan 1 nolu tren istasyonuna hava saldırıları düzenlediğini açıkladı. Rogov, bu saldırıların iki ayrı hava darbesiyle gerçekleştirildiğini ve istasyonu kullanılmaz hale getirdiğini duyurdu. Rus yetkii ayrıca, saldırı sırasında Odessa'dan gelen askeri teçhizat yüklü bir trenin istasyonda boşaltılmakta olduğunu vurguladı. Ukraynalı yetkililer ise istasyondaki hasarın giderildiğini söyledi.
- Belgorod bölgesi valisi Vyaçeslav Gladkov, Oktaybrski köyünde bir insansız hava aracı saldırısı sonucu bir savunma görevlisinin hayatını kaybettiğini, bir sivilin de yaralandığını açıkladı.
- Rusya'nın güncellenen nükleer caydırıcılık politikası çerçevesinde nükleer silahların kullanılmasını gerektiren koşulların belirlenmesi yetkisi, Rusya Savunma Bakanlığı'na bırakıldı. Kararı açıklayan Kremlin Sözcüsü Peskov, Rusya'nın askeri uzmanlarının, Batı ülkelerinin Ukrayna çatışmasındaki katılımını dikkatle izlediğini ve bu doğrultuda kararlar aldığını vurguladı. Peskov, "Nükleer güçlerin çatışmalarda Ukrayna tarafında yer almaya başlaması, NATO altyapısının sınırlarımıza doğru ilerlemesi, hem nükleer doktrinde hem de nükleer doktrinde ayarlamalar yapılmasını zorunlu kıldı" dedi.
- 2 Ekim 2024 Çarşamba günü, Rusya genelinde bir acil durum siren sistemleri testi gerçekleştirilecek. Bu konuda halk önceden uyarıldı. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı (MÇS) tarafından yapılan açıklamaya göre, bu test sırasında sirenler ve hoparlörler çalıştırılacak ve televizyon ve radyo kanallarında zorunlu yayınlar kesilerek uyarı mesajları yayınlanacak. Halkın bu test sırasında panik yapmaması, televizyon ya da radyo üzerinden bilgilendirme mesajlarını dinlemesi gerektiği bildirildi. Ayrıca bu bilgiler, bakanlığın mobil uygulaması üzerinden de erişilebilir olacak.
Testin amacı, acil durum uyarı sistemlerinin etkinliğini kontrol etmek. Daha önce yapılan benzer testlerde, son derece yüksek ses seviyelerinde uyarı mesajları verilmişti ve bu ses seviyesi, bir kırıcı ya da kalkış yapan bir uçağın çıkardığı sesle kıyaslanmıştı.
- Norveç Adalet Bakanı Emilie Enger Mehl, Norveç'in Rusya ile olan 198 kilometrelik kara sınırının tamamında veya bir kısmında çit çekerek bir "sınır duvarı" inşa etmeyi değerlendirdiğini açıkladı. Mehl'e göre bu duvar, kaçak göçmenler için sadece caydırıcı bir önlem olarak değil, aynı zamanda yaklaşan kişileri tespit etmeye yarayan sensörler ve teknolojilerle donatılabilir. Norveç, bu konuda Finlandiya'nın Rusya sınırına 200 kilometrelik bir engel inşa etme planından ilham almış durumda. Ayrıca Mehl, sınır kapılarındaki kontrol önlemlerini artırma ve sınır muhafızlarının sayısını artırma gibi başka seçeneklerin de değerlendirildiğini belirtti.
- Avusturya'da yapılan parlamento seçimlerinde aşırı sağcı Özgürlük Partisi (FPO) zafer kazandı. Oyların %94,4'ünün sayılması sonucu parti %28,8 oy aldı. İktidardaki merkez sağ Halk Partisi (ÖVP) ise %26,3 oy ile ikinci sırada yer aldı. Mevcut Başbakan Karl Nehammer liderliğindeki Halk Partisi, seçim öncesiaşırı sağcı Özgürlük Partisi lideri Herbert Kickl ile koalisyon kurma ihtimalini reddetmişti. Bu durum, hükümetin gelecekte nasıl şekilleneceği konusunda belirsizlik yaratıyor. Özgürlük Partisi'nin politikaları, özellikle göçmen karşıtlığı ve AB şüpheciliği ile tanınıyor. Ayrıca, partinin lideri Kickl, Ukrayna'ya desteği sınırlama konusunda Macaristan Başbakanı Viktor Orbán ile benzer görüşlere sahip.
- Danimarka'nın Ukrayna'daki büyükelçiliğinde, yıl sonuna kadar askeri ihracatı desteklemek veya Ukrayna'da üretim tesisleri kurmak amacıyla bir savunma sanayi merkezi oluşturuluyor. Danimarka Savunma Bakanlığı'nın açıklamasına göre, bu merkez, savunma sektöründeki Danimarka özel şirketlerinin ihracat operasyonlarını kolaylaştırmayı ve iki amaçlı (hem sivil hem de askeri) ürünlerin tedarikçilerini desteklemeyi hedefliyor.
Danimarka, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısından bu yana Kiev'e silah yardımı yapan en aktif ülkelerden biri olarak öne çıkıyor. Ayrıca, Ukrayna savunma sanayisinden silah ve askeri teçhizat satın alarak, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'ne bu donanımların transferini organize etme görevinde de kilit bir rol oynuyor.
- Lugansk Halk Cumhuriyeti'ne bağlı Sokolgorovka kasabasında çıkan yangın sonucu birkaç sokak tamamen alevlere teslim oldu. Elektrik kesintisi yaşanırken, yerel yönetimler halkı tahliye etmeye başladı.
- 30 Eylül'de Rus hükümetinin yasa tasarılarını görüşen komisyonu, yasa dışı göç ile ilgili cezaları artırmayı hedefleyen üç yeni girişimi ele alacak.
- Moskova'nın Basmanıy mahkemesi, internet perakendecisi Wikimart'ın eski genel müdürü Andrey Klenin'i, milyarlarca dolarlık dolandırıcılık suçlamasıyla tutuklu bulunduğu cezaevinden ev hapsine gönderdi.
- Lübnan merkezli Hizbullah örgütünün yeni genel sekreteri olarak Haşem Safiyeddin seçildi. Ancak Hizbullah bu seçimle ilgili resmi bir açıklama yapmadı. Safiyeddin'in öldürülen lider Hasan Nasrallah'ın kuzeni olduğu belirtiliyor.
29 Eylül Pazar
- Rusya Savunma Bakanlığı, Lugansk Halk Cumhuriyeti'nin (LHC) Makeyevka köyünün Rus ordusunun kontrolüne geçtiğini bildirdi. Açıklamada "Rus birlikler düşman güçlerin 9 karşı saldırı girişimini engellerken Ukrayna ordusu, son 24 saat içinde yaşanan çatışmalar sonucunda 1965 askerini kaybetti. Rus ordusunun operasyonel-taktik hava araçları, İHA'ları, füze ve topçu birlikleri, 136 farklı noktada Ukrayna ordusunun teçhizatına ve insan gücüne önemli kayıp verdirdi. Rusya Silahlı Kuvvetleri, Ukrayna ordusuna ait 2 yakıt tesisi, radyo-teknik istihbarat merkezi, 12 mühimmat deposu ile Fransa yapımı güdümlü bir hava bombasını imha etti" denildi.
- Rusya Savunma Bakanlığı, cumartesiyi pazara bağlayan gece Rusya toprakları üzerinde 125 Ukrayna yapımı insansız hava aracının (İHA) düşürüldüğünü açıkladı. Volgograd bölgesi üzerinde 67 İHA etkisiz hale getirildi. Rostov'da 18, Voronej ve Belgorod bölgelerinde ise 17'şer İHA vuruldu. Ayrıca Bryansk, Kursk bölgeleri ve Krasnodar Krayı'nda birer İHA etkisiz hale getirildi. Azak Denizi üzerinde de üç İHA düşürüldü.
- Voronej Valisi Aleksandr Gusev, vurulan bazı İHA'ların Voronej şehri ve banliyölerine düştüğünü, bunlardan birinin bir apartmana isabet ederek yangın çıkardığını belirtti.
- Birleşmiş Milletler Ukrayna İnsan Hakları İzleme Misyonu'nun raporuna göre, Ukrayna'nın Sumı kentindeki Aziz Panteleimon Kliniği'ne yapılan dron saldırısında en az 10 kişinin hayatını kaybetti, 22 kişi yaralandı. Misyonun başkanı Daniel Bell'in açıklamalarına göre, hastane binasına 45 dakika arayla iki insansız hava aracı çarptı
- Samara Bölgesi'ndeki bir demiryolu köprüsünde patlama meydana geldi, tren seferleri aksadı. M. Komsomolets'in haberine göre patlamanın ardından yansıyan görüntülerde köprünün çeşitli noktalarında oluşan çatlaklar ve hasar görülüyor. Özellikle beton plakalarda ve köprünün korkuluklarında ciddi hasar meydana gelmiş durumda. Patlamanın saat 12:30'da gerçekleştiği bildirildi. Habere göre patlama sonucu demiryolu hattı zarar görmedi, olayda yaralanan olmadığı duyuruldu. Federal Güvenlik Servisi (FSB) tarafından yapılan açıklamaya göre, patama İHA saldırıları ile bağlantılı değil.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Trump destekçisi Fox News kanalına verdiği röportajda, Donald Trump ile yaptığı son görüşmeden önemli bilgiler aldığını belirtti. Zelenskiy, Trump'ın "çok net bir şekilde" Ukrayna'yı destekleyeceğini söylediğini aktardı. Zeenskyi, "Seçimlerden sonra ne olacağını ve kimin başkan olacağını bilmiyorum... Ama Donald Trump'tan bizim tarafımızda olacağına, Ukrayna'yı destekleyeceğine dair çok doğrudan bilgi aldım" dedi. Trump, daha önce Ukrayna'nın Rusya'ya karşı zaferini arzulayıp arzulamadığı sorusunu yanıtlamaktan kaçınmış ve çatışmaları hızla sona erdireceğini vaad etmişti.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Trump'ın "24 saatte savaşın sona erebileceği" yönündeki önceki açıklamalarını hatırlatarak, bu sefer kullanılan ifadenin farklı olduğunu belirtti. Lavrov, "İstenen sonuçlara götürecek her türlü inisiyatife memnuniyetle bakarız" dedi. Rus bakan, Ukrayna krizinin çözümünün "temel nedenlerin ortadan kaldırılmasına" bağlı olduğunu vurguladı ve Batılı ülkelerin Kiev'i NATO'ya dahil etme çabalarını ve Ukrayna'daki Rusça konuşan nüfusun baskı altında olduğunu vurguladı. Lavrov, Trump'ın bu sorunları çözmek için Ukrayna'daki belirli yasaları iptal edebileceğini söyledi ve bunun "ileri bir adım" olacağını belirtti.
- Lavrov Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun oturum aralarında Çin ve Brezilya tarafından düzenlenen Ukrayna konulu toplantıda Fransa ve İsviçre'nin de yer almasına tepki gösterdi. Lavrov, İsviçre'nin tarafsızlığını çoktan kaybettiğini, Fransa'nın ise NATO üyesi olduğunu belirterek, bu ülkelerin varlığını eleştirdi. Toplantıda Türkiye de temsil edimişti. Toplantıda Çin ve Brezilya, Ukrayna'daki çatışmayı sona erdirmek için "Barış Dostları" adlı bir platform oluşturma niyetini dile getirdi. Ancak Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky, bu planı "yıkıcı" olarak nitelendirerek reddetti.
- Lavrov ayrıca, Moskova'nın Gürcistan, Güney Osetya ve Abhazya arasında barışın sağlanmasına yardımcı olmaya hazır olduğunu belirtti. Lavrov, Gürcistan'ın mevcut yönetiminin geçmişi dürüstçe değerlendirdiğini ifade ederek, Gürcistan'ın tarihi bir uzlaşma istediğini vurguladı. Gürcistan Başbakanı İrakli Kobahidze, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada ülkesinin Abhazya ve Güney Osetya ile "yıkılan tüm köprüleri yeniden inşa etmeyi" umduğunu ifade etti. Gürcistan'ın 2008 yılında Güney Osetya ile yaşanan savaştan dolayı özür dileyeceğini belirten "Gürcü Rüyası" partisinin kurucusu Bidzina İvanişvili'nin sözleri, ülkede hem destek bulmuş hem de yaygın protestolara yol açmıştı.
- AB Dış ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, bu hafta başında "Avrupalılar Ukrayna'ya yardım etmek için üzerlerine düşeni yapmıyorlar" diyen Donald Trump'a yanıt verdi. Borrel “Amerikalı adaylardan birinin Avrupalıların üzerlerine düşeni yapmadığını söylediğini duydum. Tamam ama Ukrayna için askeri, ekonomik, mali, insani boyutlarda bizim yaptıklarımız daha fazla. Bu 130 milyar euronun üzerinde bir rakam" dedi. Borrell, Avrupa'nın Ukrayna'ya yaptığı yardımın sadece askeri kısmının 45 milyar euro olduğunu ekledi.
28 Eylül Cumartesi
- Rusya Savunma Bakanlığı, Rus Silahlı Kuvvetleri’nin Kinjal hipersonik füzeleri ve saldırı İHA’ları ile Ukrayna'nın askeri havalimanlarının altyapısına grup saldırısı düzenlediğini bildirdi. Açıklamaya göre Ukrayna ordusu son bir günde ölü ya da yaralı olarak bin 990 kadar asker kaybetti.
- M. Komsomoets gazetesine göre, Ukrayna'ya transfer edilen F-16 uçaklarının üslenmiş olabileceği Starokonstantinov'daki havaalanına Rus hipersonik Kinjal füzelerinin vurulduğuna ilişkin dün internette yayılan bilgiler resmi olarak doğrulandı.
- Zelenskiy, "Rusya'nın Sumi kentindeki bir hastaneye düzenlediği insansız hava aracı saldırısı sonucu sekiz kişinin hayatını kaybettiğini" söyledi. 11 kişi yaralandı, 113 hasta hastaneden tahliye edildi.
- Dağıstan'da benzin istasyonundaki patlamada ölü sayısı 13'e yükseldi. Mahaçkale'nin bir banliyösündeki benzin istasyonunun patlamasından 2'si çocuk 13 kişi öldü, 22 kişi yaralandı. Dağıstan'da 28 Eylül Cumartesi günü bir benzin istasyonunda meydana gelen patlamada hayatını kaybedenlerin anısına bir günlük yas ilan edildi.Yetkililer benzin istasyonlarındaki güvenlik kontrollerinin düzenli ve kapsamlı hale getirilmesi gerektiğini belirtirken, Enerji Bakanlığı'na göre Dağıstan'daki benzin istasyonlarında 4,5 bin güvenlik ihlali tespit edildi.
- Zelenskiy, gece yayınadığı videoda ABD ziyaretinin sonuçlarını anlattı. Başkan Joe Biden, Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve Cumhuriyetçi başkan adayı Donald Trump ile görüşmeerine atıf yapan Zelenskiy, “Ukrayna için önemli olan her şey ortaklarının masasında, her şey değerlendiriliyor. Menzil, savunma paketi, Rusya'ya yönelik yaptırımlar, Rus varlıklarına ilişkin adımlar" dedi.
Trump'la bir saat kadar süren görüşmeyi "çok verimli ve detaylı" olarak nitelendirern Zelenskiy, "Bu adil bir şekilde sona erdirilmeli" dedi.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Trump görüşmesiyle ABD ziyaretini tamamladı. Cuma günü Zelenskiy, Trump ile bir araya gelerek "Savaşı Kazanma Planını" sundu.
- Toplantıda Trump bir kez daha Kasım seçimlerini kazanması halinde savaşı hızla sonlandıracağına söz verdi. Trump, "Putin'in de Zelenskiy kadar çatışmanın bitmesini istediğini" söyledi. Trump, çatışmaları nasıl ve hangi şartlarda bitirmeyi planladığını bir kez daha tam olarak açıklamadı.
- Zelensky ile görüştükten sonra Trump, seçim zaferinin Üçüncü Dünya Savaşı'nın önlenmesine yardımcı olacağını savundu. Sosyal ağı Truth Social'da Zeenskiy ile "harika bir toplantı" yaptığını yazan Trump "Eğer seçilirsem Ukrayna ile Rusya arasındaki savaş hızla sona erecek. Aksi takdirde, bu savaş asla bitmeyecek ve ÜÇÜNCÜ DÜNYA SAVAŞI'na dönüşecek. Yoldaş Harris BU SAVAŞI ASLA BİTİREMEYECEK. Hiçbir şey değişmeyecek, ancak ÖLÜM VE YIKIM DAHA DA KÖTÜLEŞECEK!” diye yazd.
- Zelenskiy ile yaptığı görüşmede Harris, Trump'ın Rusya ile toprak imtiyazları konusunda müzakerelere başlama önerisini ima ederek "böyle bir yaklaşımın teslimiyetle eşdeğer olacağını" söyledi.
- Reuters'in haberine göre Çin ve Brezilya, Cuma günü BM Genel Kurulu oturum aralarında Ukrayna'daki savaşın barışçıl çözümüne yönelik önerilerini tartışmak üzere uluslararası bir toplantı düzenledi. Toplantıya aralarında Brezilya, Çin, Endonezya, Güney Afrika ve Türkiye'nin de bulunduğu 17 ülke katıldı. Pekin ve Brezilya, katılımcılarının barış girişimlerini desteklediği "Barış Dostları" adlı bir platform oluşturmayı planlıyor.
Reuters'in bildirdiğine göre, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, toplantı katılımcılarının savaşın tırmanmasını önleme ve kitle imha silahlarının kullanımından veya nükleer santrallere saldırılardan kaçınılması gerektiği konusunda anlaştıklarını söyledi. Wang Yi, "Rusya ve Ukrayna birbirinden ayrılamayacak komşular, dolayısıyla aralarındaki anlaşma tek gerçekçi seçenek" dedi.
Eylül ortasında Zelenskiy, Brezilya ve Çin hükümetleri tarafından önerilen barış planının Rusya'nın çıkarlarına daha uygun olduğunu ve Kiev için bu girişimi "yıkıcı" olarak nitelendirdi.
- Türkiye, Rusya ve İran dışişleri bakanları, Suriye’deki gerginlikleri azaltmak ve siyasi sürecin önünü açmak amacıyla kurulan Astana platformunun garantör ülkeleri olarak, Birleşmiş Milletler (BM) toplantısı marjında New York’ta bir araya geldi. Toplantıya dışişleri bakanları Hakan Fidan, Sergey Lavrov ve Abbas Araghchi katıldı.
- Ukraynalı yetkililer, Tuna Nehri üzerindeki bir limanın bulunduğu Odessa bölgesindeki İzmail kentine düzenlenen drone saldırısında 3 kişinin öldüğünü, 16 kişinin de yaralandığını duyurdu.
- Dnepropetrovsk bölgesindeki Krivoy Rog'da polis karakoluna roketli saldırı düzenlendi, en az üç kişi öldü, altı kişi yaralandı.
27 Eylül Cuma
- Rusya Federasyonu'na bağlı cımhuryetlerden Dağıstan’da bir akaryakıt istasyonunda meydana gelen patlamada dokuz kişi öldü. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın (MÇS) yaptığı açıklamaya göre, ölenler arasında iki çocuk da bulunuyor. Olayın yaşandığı Mahaçkale yakınlarında elektrik kesintisi meydana geldi. Yangın, yaklaşık 500 metrekarelik bir alanı etkiledi ve istasyonun binası tamamen yıkıldı. Birçok araç da patlamanın etkisiyle hasar gördü. Bölgedeki yetkililer, tüm yaralıların hastanelere sevk edildiğini ve gerekli tıbbi desteğin sağlandığını belirtti. Durumlarının orta şiddette olduğu rapor edildi. Olayla ilgili olarak yetkililer, güvenlik standartlarına uymayan hizmetlerin sunulması ve dikkatsizlik sonucu ölüme sebebiyet vermek suçlarından bir soruşturma başlattı.
- ABD başkan adayı Trump, New York'ta Zelenskiy ile bir araya geldi. Trump, Trump Tower'daki görüşmenin başında, Ukrayna'daki savaşın sona erdirilmesi gerektiğini ve seçimi kazanması durumunda bu hedef doğrultusunda çalışmalara başlayacağını söyledi. Trump, her iki taraf için de faydalı bir anlaşmaya varılabileceğini ifade etti.
Trump, hem Vladimir Zelenskiy hem de Vladimir Putin ile "çok iyi ilişkileri" olduğunu kaydetti ve "Hızlı bir şekilde bir tür çözüme ulaşacağız" diye taahhütte bulundu.
Zelensky, Putin'le ilgili sözlerine "Sizinle daha iyi bir ilişkimiz olduğunu düşünüyorum" yanıtını verince, Trump karşılık verdi: "Tango için iki kişi gerekir."
Zelenskiy Trump'a, kısa süre önce ABD Başkanı Joe Biden ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris'e sunduğu "zafer planını" anlatmak istediğini belirtti. Zelenskiy'nin amacı, ABD'nin Ukrayna'ya yaptığı yardımların devamını sağlamak olarak öne çıktı.
Zelenskiy'nin ofisinden yapılan açıklamaya göre görüşme öncesinde Zelenskiy, "Ukrayna'daki savaşın durdurulması gerektiği konusunda ortak bir görüşümüz olduğunu düşünüyorum. Putin kazanamaz ve Ukraynalılar zafer kazanmalı. Zafer Planımızın detaylarını sizinle paylaşmak istiyorum" dedi.
Zelenskiy, Putin'e baskı yapılması gerektiğini ve onu barışa zorlamanın önemini vurguladı. Ayrıca, "zafer llanı"nı Biden'dan sonra Trump'a sundu.
Trump ise bu görüşmenin olumlu bir işaret olduğunu belirtti ve "Cumhurbaşkanı Zelenskiy cehennemi yaşadı, ülkesi de çok az ülkenin yaşadığı gibi cehennemden geçti. Böyle bir şey daha önce hiçbir yerde olmadı" dedi. Trump "Her iki tarafın da yararına olacak anlaşmalara varabileceğimizi düşünüyorum" diye ekledi.
- Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić Ukrayna'da büyük olasılıkla Kore senaryosu şeklinde bir barış anlaşmasının uygulanacağını ileri sürdü. Vučić "Sonunda barış gelecek ve Kore senaryosu uygulanacak," dedi. Ancak Sırbistan cumhurbaşkanı bunun gerçekleşmesinden önce "her köy için" şiddetli bir çarpışmanın olacağına inanıyor.
Vučić'e göre, Ukrayna’daki durumun "10, 20 ya da 30 yıl içinde" çözümü olmayacak. Vučić ABD'nin Rusya'ya karşı "ısrarla mücadele edeceğini", ancak Rusya'nın da kendi çıkarlarını koruyacağını belirtti. Cumhurbaşkanı "Rus ordusunu küçümsemek aptalca, Rus ekonomisini de küçümsediler, ancak ekonomi etkilenmedi," diye ekledi. (Informer)
- Rusya Savunma Bakanlığı'na göre son 24 saatte Rus birlikleri ordu havacılığı ve topçuların desteğiyle, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin Rusya sınırını Medvejie ve Noviy Put yerleşim yerleri yönünde geçmeye yönelik 11 girişimini püskürttü.
- Finlandiya Savunma Bakanlığı, NATO kara kuvvetleri komuta merkezini, Rusya sınırına 140 km uzaklıkta bulunan Mikkeli şehrine yerleştirme kararı aldı. Karar bakanlığın resmi web sitesinde duyuruldu.
Savunma Bakanı Antti Häkkänen, Mikkeli'de halihazırda Finlandiya kara kuvvetleri komutanlığının bulunduğunu ve bunu NATO'nun Kuzey Atlantik İttifakı üssüyle birleştirerek Finlandiya'nın "ulusal savunma koordinasyonu ve NATO savunma kapasiteleri koordinasyonu arasında en iyi sinerjiyi" elde edeceğini belirtti.
- Savcılık, Ukrayna ve Rusya vatandaşı Aleksandr Permyakov için, yazar Zahar Prilepin'e suikast girişiminde bulunmasından dolayı müebbet hapis cezası talep etti. Kararın 30 Eylül'de açıklanması bekleniyor.
- Google, Rus kullanıcıların hesaplarıyla ilgili sorunları çözmek için çalıştığını açıkladı. Şirketin basın servisi, bu konuda İzvestiya'ya bilgi verdi. Bir gün önce Rusya Dijital Gelişim Bakanlığı, şirketin yeni hesapların oluşturulmasını kısıtladığını bildirmiş ve kullanıcıların verilerinin yedeklenmesini önermişti.
- Bloomberg ajansı, kaynaklarına dayandırdığı haberde 2025 yılı için Ukrayna'ya yapılacak askeri destek planının, müttefiklerin bu desteğin miktarı konusundaki anlaşmazlıkları nedeniyle tehlikede olduğunu bildiriyor. Ajansın verdiği bilgiye göre, ülkeye yapılacak önemli miktarda destek, G7'nin 50 milyar dolarlık kredi anlaşmasıyla ilişkilendiriliyor ve bu kredi, dondurulmuş Rus varlıklarının karlarıyla geri ödenmesi planlanıyor.
Ukrayna'nın müttefikleri, anlaşmanın nihai detayları konusunda hala pazarlık halinde. Bloomberg, ayrılan yardımın nihai miktarının beklenenden daha düşük olabileceğini vurguluyor. Sorun, Ukrayna'nın 2025'te %19'luk bir GSYİH bütçe açığı, yani 35 milyar dolar ile karşı karşıya kalmasıyla daha da derinleşebilir. Kiev'e sağlanacak mali desteğin yarısından fazlası Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Avrupa Birliği tarafından sağlanacak. Ajans, Ukrayna'nın dengeyi koruyabilmesi için yaklaşık 15 milyar dolar daha ihtiyacı olduğunu belirtiyor. Kaynaklar, bu açığı kapatmak için G7 ülkelerinden ek kredilerin gerekebileceğini söylüyor.
- Federal Güvenlik ve Yolsuzlukla Mücadele Projesi (FPBK)'nin aktivistleri, Rus vatandaşları için çifte vatandaşlığın yasaklanmasını önerdi. İlgili teklif Devlet Duması'nca değerlendirilecek. FPBK'ye göre, bugün yurt dışına göç eden Rus şarkıcılar iki pasaport sahibi olmanın avantajından yararlanıyor. Duma başkanı Vyaçeslav Volodin'e hitaben yazılan mektubu Mash Telegram kanalı yayınladı.
Mektubun yazarları, "Özel askeri operasyon koşullarında, bazı yabancı devletlerin saldırgan baskısının yerel devlet düzeni için istikrarsızlaştırıcı bir faktör haline geldiğini" belirtiyor. Aktivistler, "Rusya Federasyonu Vatandaşlığı Kanunu"nun 10. maddesinin ikinci kısmına değişiklik yapılmasını önerdiler. Eğer bu değişiklik kabul edilirse, birden fazla pasaportu olanların vatandaşlıkları geri alınabilecek. Girişim, 1997 tarihli Avrupa Konvansiyonu'na atıfta bulunuyor ve bu tür durumlarda devletin vatandaşlıktan çıkarma hakkına sahip olduğunu belirtiyor.
- NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in nükleer doktrinle ilgili konuşmasını tehlikeli bir retorik olarak nitelendirdi. Stoltenberg'e göre, Moskova bu doktrin değişikliğiyle ittifak üyelerini korkutmaya çalışıyor.
- Japonya'nın yeni başbakanı, Rusya'nın yaptırım listesinde bulunan Shigeru Ishiba olacak. Japonya'daki Liberal Demokrat Parti, yeni başkan olarak Shigeru Ishiba'yı seçti. 1 Ekim'de parlamento tarafından onaylandıktan sonra Ishiba, başbakan olarak göreve başlayacak. Rusya, 15 Temmuz 2022'de Japon parlamentosunun alt kanadından 384 milletvekilini, aralarında Shigeru Ishiba'nın da bulunduğu yaptırım listesine almıştı. Tüm milletvekillerine Rusya'ya giriş yasağı getirilmişti.
- Moskova Şehir Mahkemesi, 72 yaşındaki Amerikalı Stephen Hubbard'ın, "Ukrayna tarafında paralı asker olarak silahlı çatışmaya katıldığı" gerekçesiyle görülen ceza davasını incelemeye başladı. (Ria)
- FSB, Kursk bölgesinde yasadışı sınır geçişi nedeniyle Avustralyalı gazeteciler Fletcher Young ve Catherine Diss ile Rumen gazeteci Parbu Mircea hakkında soruşturma başlattığını bildirdi. Gazeteciler, Suca şehrinden, Ukraynalı askerlerin bulunduğu bölgeden haber yapmıştı. Yasadışı sınır geçişi suçu için maksimum ceza, beş yıla kadar hapis cezası.
- Ukrayna mahkemesi, Rus iş adamı Alisher Usmanov'un sahip olduğu USM Holding'in varlıklarını, demir cevheri yükleri ve bir IT şirketi de dahil olmak üzere, dondurdu. Şirket, kararı "yasadışı mülkiyetin meşrulaştırılmasının çarpıcı bir örneği" olarak nitelendirdi ve Ukrayna'daki varlıklarına el konulmasına yanıt vereceklerini bildirdi.
- Cumhuriyetçi Parti'den ABD başkan adayı Donald Trump, bugün, 27 Eylül'de Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile görüşeceğini söyledi. Trump ayrıca, kendisine Zelenskiy'den gelen bir mesajı paylaştı. Eski başkan, mesajın ekran görüntüsünü Truth Social adlı sosyal medya platformunda yayımladı. Mesaja göre, Zelenskiy "savaşı adil bir barışla sona erdirmek" istediğini ifade ediyor.
Cuma günü New York'ta bulunacağını ve "görüşmek için iyi bir zaman" olacağını belirten Zelenskiy, yüz yüze görüşmelerinin, "birbirlerini yüzde yüz anlamaları" açısından önemli olduğuna inandığını söyledi. Trump, "Yarın sabah yaklaşık 09:45'te (Moskova saatiyle 16:45) Trump Tower'da kendisiyle görüşeceğim," şeklinde yazdı (AFP).
- Time dergisi kaynaklara dayanarak daha önce gerçekleşmeyen Trump-Zelenskiy görüşmesinin arka planını yazdı. Habere göre Ukrayna tarafı, Zelenskiy'nin Mar-a-Lago'yu ziyaret etmesinin Trump'ın seçim kampanyasına destek olarak algılanabileceğinden dolayı bu fikri reddetti. Bunun yerine, tarafsız bir bölgede buluşma önerildi - örneğin bir televizyon kanalında ortak bir röportaj yapılması teklif edildi. Ancak, müzakereler, Zelenskiy'nin ABD Başkanı Joe Biden'ın memleketi Scranton, Pennsylvania'daki silah fabrikasını ziyaret etmesinin ardından iptal oldu. Scranton'un valisi bir Demokrat. Time’ın bir kaynağı, "Görünüşe göre Trump gücendi," şeklinde konuştu ve sorunun muhtemelen mekan seçimiyle ilgili olduğunu ekledi: "Scranton sadece Biden'ın doğum yeri olduğu için değil, aynı zamanda kararsız bir eyalet olması nedeniyle."
- New York Times, ABD istihbaratının, Kiev’e uzun menzilli füze tedariki konusunda Beyaz Saray'a uyarıda bulunduğunu öğrendi. ABD istihbaratına göre, Washington, Kiev'e Rusya topraklarına uzun menzilli silahlarla saldırma izni verirse, Moskova, ABD ve müttefiklerine karşı ciddi karşı önlemler alabilir, ölümlere yol açabilecek saldırılar dahi mümkün olabilir.
Gazetenin kaynaklara dayandırdığı haberde, Rusya'nın olası yanıtları arasında Avrupa'da sabotaj faaliyetlerinin artması, örneğin kundaklamalar ve Avrupa ve Amerikan askeri üslerine yönelik olası saldırılar yer aldığı belirtiliyor. ABD istihbaratı, sabotajın daha olası bir seçenek olduğu görüşünde. Ayrıca, istihbarat, Ukrayna'ya böyle bir hak verilmesinin çatışmanın gidişatı bağlamında nispeten önemsiz bir etkide bulunacağını düşünüyor, çünkü Ukrayna'nın sınırlı miktarda silahı var ve yeni teslimatların olup olmayacağı belirsiz.
- Gece boyunca Rostov bölgesi üzerinde toplamda yedi insansız hava aracı imha edildi. Bu bilgiyi bölgenin valisi Vasily Golubev açıkladı. Vali, tüm dronların Novoshakhtinsk’e yaklaşırken yok edildiğini belirtti. Can kaybı ve yıkım olmadı. İHA parçalarının düşmesi sonucunda kuru otlar alev aldı, ancak yangın itfaiyeciler tarafından hızla söndürüldü. (BFM)
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile ABD'de yaptığı görüşmede "Birleşmiş Milletler, Ukrayna’daki çatışmanın çözümüne yönelik "sahte barış" girişimlerine karışmamalıdır" dedi. Lavrov, BM temsilcilerinin, Ukrayna krizine ilişkin politize edilmiş sahte barış girişimlerine dahil edilmemesi gerektiği konusunda Guterres'e acil bir çağrıda bulundu. Görüşmenin ardından Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Lavrov, BM Sekreterliği liderliği ve personelinin, "Kiev rejiminin işlediği suçlara karşı tarafsızlık ve eşit mesafe ilkelerine uyması" gerektiğini vurguladı. (RBC)
- Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, ülkenin anayasasında değişiklik yapma kararının Anayasa Mahkemesi tarafından alındığını belirtti. Başbakan eğer Anayasa Mahkemesi, Azerbaycan ile barış anlaşmasının anayasaya aykırı olduğuna karar verirse, değişikliklerin gerekli olacağını söyledi.
26 Eylül Perşembe
- Başkan Zelenskiy, ABD'nin 8 milyar dolarlık yeni askeri yardım yapacağını açıklamasının ardından, Beyaz Saray'da Biden ile bir araya gelerek "zafer planı" adını verdiği planı sundu. Biden, Oval Ofis'te Zelenskiy'i ağırlarken, "Açıkça söylemek istiyorum ki Rusya bu savaşı kazanamayacak. Rusya kazanamayacak. Ukrayna kazanacak ve biz de zafere kadar onun yanında olacağız" dedi.
Biden, "Ukrayna'ya yönelik güvenlik yardımlarındaki artışın Ukrayna'nın bu savaşı kazanmasına yardımcı olacağını" söyledi. Biden ayrıca Washington'ın Ukrayna'ya oint Standoff Weapon (JSOW)(JSOW) uzun menzilli mühimmatı sağlayacağını duyurdu ve Ekim ayında Almanya'da tüm müttefikleri bir zirveye çağırdı.
Biden, Ukrayna için açıkladığı 8 milyar dolarlık devasa askeri yardım paketini hatırlatarak, "Görevimin geri kalanı olan 20 Ocak'a kadar bu, Ukrayna'nın ileriye dönük müzakere pozisyonunu güçlendirecek" dedi.
Biden, Ukrayna'nın başarısının iki unsur gerektirdiğini söyledi: Batılı ülkelerden sürekli askeri yardım ve Kiev'in AB ve NATO üyeliğine yaklaştırılması da dahil olmak üzere uzun vadeli güvenliğin sağlanmasına yönelik uluslararası destek. Biden'a göre aynı zamanda Ukrayna'nın yolsuzlukla mücadele ve demokrasiyi güçlendirecek reformların hayata geçirilmesi gerektiğini hatırlattı.
Zelenskiy, ABD ve Ukrayna'nın "Ukrayna'nın güvenliğinin geleceğinin NATO ve AB'de olduğu konusunda aynı vizyonu paylaştığını ve Ukrayna'nın bu yolda benzeri görülmemiş sayıda reform izlediğini" söyledi.
- ABD Başkanı Joe Biden, Ukrayna’ya yaklaşık 8 milyar dolar değerinde yeni bir askeri yardım paketi açıkladı. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada Joe Biden'ın ağzından şu ifadelere yer verildi:
“Bugün, Savunma Bakanlığı'na, görev sürem sonuna kadar Ukrayna'ya ayrılan güvenlik yardım fonlarının tamamının tahsis edilmesini talimat verdim. Bu çabanın bir parçası olarak, Savunma Bakanlığı yıl sonuna kadar kalan Ukrayna Güvenlik Yardım İnisiyatifi fonlarını tahsis edecek. Ayrıca, Başkanlık Yetkilendirme Yetkisi kapsamında 5,5 milyar doları yetkilendirdim, böylece bu yetki sona ermeden yönetimim Kongre tarafından ayrılan fonları Ukrayna için ABD ekipmanlarını azaltmak ve ABD stoklarını yenilemek için tam olarak kullanabilecek.
Savunma Bakanlığı, Ukrayna Güvenlik Yardım İnisiyatifi aracılığıyla Ukrayna’ya 2,4 milyar dolarlık güvenlik yardımı açıklıyor. Bu yardım, Ukrayna’ya ek hava savunması, insansız hava sistemleri ve hava-yer mühimmatları sağlayacak ve Ukrayna’nın savunma sanayi altyapısını güçlendirecek ve bakım ile sürdürülebilirlik gereksinimlerini destekleyecek.
Ukrayna'nın uzun menzilli saldırı kapasitesini artırmak için, Ukrayna’ya Joint Standoff Weapon (JSOW) uzun menzilli mühimmat sağlamaya karar verdim.
Ukrayna’nın hava savunmasını daha da güçlendirmek için, Savunma Bakanlığı’na Ukrayna’ya ek bir Patriot hava savunma bataryası sağlaması ve Ukrayna’ya ek Patriot füzeleri vermesi talimatını verdim. Bu, bu yılın başlarında aldığım, ABD hava savunma ihracatlarını Ukrayna’ya yönlendirme kararıma dayanıyor ve Ukrayna’ya gelecek yıl yüzlerce ek Patriot ve AMRAAM füzesi sağlayarak Ukrayna’nın şehirlerini ve halkını savunmasına yardımcı olacak.
Ukrayna hava kuvvetlerinin kapasitesini artırmak için, Savunma Bakanlığı’na Ukraynalı F-16 pilotlarının eğitimini genişletme, gelecek yıl ek 18 pilotun eğitimine destek sağlama talimatını verdim."
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya'nın nükleer cephaneliğini artırmayı planlamadığını açıkladı. Peskov nükleer doktrinde yapılan değişikliğin, Rusya'ya saldırmanın olası sonuçları konusunda dost olmayan ülkelere bir mesaj olduğunu belirtiyor.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Gazprom’a on yıllık bir kalkınma planı hazırlama talimatı verdi. Devlet başkanı ayrıca, bölgelerin gazlaştırılması ve hammadde işleme kapasitesinin artırılması gerektiğini hatırlattı.
Putin ayrıca Rusya'nın dış ticaret işlemlerinde aktif olarak rubleyi kullandığını dile getirdi. Devlet başkanı, BRICS içinde de "bağımsız ödeme ve hesaplaşma sistemleri" üzerinde çalışılmaya devam edildiğini söyledi.
- Birleşik Krallık Maliye Bakanlığı, Rusya’ya karşı yaptırım listesini genişletti. Listeye iki yönetim şirketi Ocean Speedstar ve White Fox Ship Management FZCO dahil edildi. Ayrıca, Asya Energy, Pioneer, North Sky, SCF La Perouse ve Nova Energy adlı beş deniz gemisi de yaptırımlara tabi tutuldu.
Bu gemilere Birleşik Krallık limanlarına giriş yasağı getirildi ve ayrıca bu gemilerin Birleşik Krallık denizcilik sicilinde kayıtlarının iptali söz konusu olabilir. (Tass)
- Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrey Sibiga, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun oturum aralarında Kazakistan’a Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne verdikleri destek için teşekkür etti. (Kommersant)
- Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrainsk şehrini kontrol altına aldıklarını açıkladı. Ukrainsk, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin güçlü savunma mevzileri arasında yer alan, Pokrovsk bölgesinde bulunan bir şehir. Ukrainsk ile Pokrovsk arasında yaklaşık 20 km mesafe bulunuyor.
- ABD Başkanı Biden, mevkidaşı Zelenskiy ile yaptığı görüşmede Kiev'e tam destek verdiğini belirtirken, Pentagon yeni bir askeri yardım paketi açıkladı. Bu sırada, Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan, Ukrayna'ya Rus topraklarına saldırı izni verilmesi olasılığına dair bir açıklama geldi.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin, ABD'nin Kiev'e Rusya topraklarının derinliklerine saldırı izni vermeyecek kadar sağduyulu ve akıllı olduğunu umduklarını söyledi. Sputnik'e verdiği demeçte Verşinin, "Bu durumun sonuçlarının herkes için açık olduğunu düşünüyorum. Amerikan tarafının bu duruma yol açmayacak kadar zeki ve sağduyulu olacağına inanmak istiyorum" dedi.
- Rusya, Katar arabuluculuğuyla dokuz çocuğu Ukrayna'ya teslim etti. Tören, Katar'ın Moskova Büyükelçiliği'nde gerçekleştirildi. Bir gün önce, dört çocuk aynı elçilikte aileleriyle Rusya'da yeniden bir araya geldi. Bu zamana kadar Ukrayna tarafına toplam 80 çocuk, Rusya tarafına ise 13 çocuk teslim edildi. (RBC)
- Rusya Dışişleri Bakanlığı, Taşkent'teki bir okulda Rusça konuşan bir çocuğa kötü muamele edilmesine ilişkin olarak Özbekistan'dan açıklama talep etti.
- Moldova, RIA Novosti sitesine erişim engeli getirdi. Moldovalı medya organlarının bildirdiğine göre, yoplam yedi internet sitesi Moldova Bilgi ve Güvenlik Servisi'nin (SIB) talebi üzerine engellendi.
- Igor Strelkov (Girkin), RTVI'ye verdiği röportajda, kendisinin özel askeri operasyon bölgesine gitmeye çalıştığı yönündeki iddiaları yorumladı. Ocak ayında mahkeme, Strelkov'u aşırılıkçılığı teşvik etmekten dört yıl hapis cezasına çarptırmıştı. Şu anda Kirov bölgesinde cezasını çeken Strelkov, özel askeri operasyona gitmek için suçunu kabul edip başkandan af dilemesi gerektiğini, ancak bunu yapmayı planlamadığını belirtti.
- Rusya Dijital Kalkınma Bakanlığı, Google'ın Rusya'daki kullanıcılar için yeni hesap oluşturma işlemlerini kısıtladığını bildirdi. Bakanlık, kullanıcıların verilerinin yedeklerini oluşturmalarını ve kimlik doğrulama için alternatif yöntemlere geçmelerini veya Rusya merkezli hizmetleri kullanmalarını tavsiye etti.
v
- G7 ülkeleri, Avrupa Birliği ve 30 diğer ülke, New York'ta Ukrayna'nın yeniden inşası için destek vermeyi taahhüt eden "Ortak Deklarasyonu" imzaladı. Bu deklarasyonda, Ukrayna'nın savaş sonrası toparlanması için gerekli ekonomik desteğin sağlanacağı ve Rusya'nın dondurulmuş varlıklarından elde edilecek gelirlerin bu süreçte kullanılacağı belirtildi. Ayrıca, Rusya'nın uluslararası hukuk çerçevesinde Ukrayna'ya verdiği zararlar için sorumlu olduğu vurgulandı.
- Zelenskiy, BM Genel Kurulu oturumu sırasında Biden ile kısa bir görüşme gerçekleştirdi. Zelenskiy'nin ofisinden yapılan açıklamaya göre, bu kısa buluşma, bugün Washington'da yapılacak daha kapsamlı görüşmelerin öncesinde gerçekleşti. Zelenskiy ve Biden, G7 ülkeleri ve Avrupa Birliği'nin Ukrayna'nın savaş sonrası yeniden inşası için imzaladığı deklarasyonu da ele aldılar.
- ABD Savunma Bakanlığı, Ukrayna'ya 375 milyon dolar değerinde yeni bir askeri yardım paketini resmen açıkladı. Bu paket, HIMARS sistemleri için roketler, Javelin ve diğer sistemler için tanksavar füzeleri, 155 ve 105 mm kalibreli mühimmatlar, M1117 zırhlı araçlar ve devriye botları gibi çeşitli silah ve ekipmanları içeriyor. Pentagon'un basın bültenine göre, bu yardıma "hava-yer mühimmatları" adı altında, ilk kez Ukrayna'ya verilecek olan, 130 km menzilli Joint Standoff Weapon (JSOW) tipi yüksek hassasiyetli güdümlü bombalar da dahil edildi.
- Zelenskiy, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, ülkedeki tüm termik santrallerin ve en büyük hidroelektrik santrallerinin imha edildiğini kabul etti, "Ülkenin enerji üretim kapasitesinin %80'i yok edilmiş durumda" dedi. Daha önce Ukraynalı yetkililer, yaklaşan ısıtma sezonunun ülke için bir felakete dönüşebileceğini belirtmişlerdi. Ukrayna Gelecek Enstitüsü'nün enerji programı başkanı Andriyan Prokip, sonbahar-kış döneminde sıcaklık sıfıra ulaştığında günlük 8-10 saatlik elektrik kesintilerinin olacağını, sıcaklık -10 dereceye düştüğünde ise bu kesintilerin 18 saate kadar uzayabileceğini öngörmüştü.
- Rusya Savunma Bakanlığı, doğudaki Donetsk bölgesinde yer alan Hostre ve Hryhorivka köylerini ele geçirdiğini duyurdu. Bu köyler, uzun süredir Ukrayna'nın elinde bulunan ve savaş öncesinde 14 bin nüfusa sahip olan Vuhledar kasabasının yakınında bulunuyor. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Genelkurmayı ise, akşam saatlerinde yayımladığı raporda Vuhledar bölgesinde sekiz silahlı çatışmanın yaşandığını belirtti. Bölgenin valisi Filashkin, Rus keşif birliklerinin Vuhledar'da olduğunu, ancak kasabanın Rus güçleri tarafından ele geçirilmediğini açıkladı.
- Donald Trump, Kuzey Karolina'daki seçim mitinginde Zelenskiy'i "anlaşmaya yanaşmayan bir adam" olarak nitelendirerek sert bir şekilde eleştirdi. Trump, Zelenskiy'nin ABD'ye her geldiğinde 60 milyar dolarla ayrıldığını iddia etti ve onu "muhtemelen dünyanın en büyük satıcısı" olarak tanımladı. Trump, Ukrayna’nın Rusya'ya karşı savaşmak yerine taviz vermesi gerektiğini söyledi. Kuzey Karolina'daki bir mitingde konuşan Cumhuriyetçi başkan adayı, "En kötü anlaşma bile şu an sahip olduğumuz durumdan daha iyi olurdu" dedi.
- ABD Temsilciler Meclisi Başkanı ve Cumhuriyetçi Parti üyesi Mike Johnson, Zelenskiy'e açık bir mektup yazarak, Ukrayna'nın ABD Büyükelçisi Oksana Markarova'nın derhal görevden alınmasını talep etti. Johnson, Zelenskiy'nin Pennsylvanya eyaletinde Scranton'daki mühimmat fabrikasına yaptığı ziyaretten büyükelçiyi sorumlu tutuyor. Başkanın Scranton ziyaretinde, Ukrayna ordusu için üretilen 155 mm kalibreli mühimmatların üretildiği fabrikayı ziyaret etmesi, Pennsylvanya'daki önemli Demokrat figürlerle birlikte gerçekleştirilmişti. Bu durum, bazı Cumhuriyetçiler tarafından, özellikle Pennsylvanya'nın yaklaşan başkanlık seçimlerinde kritik bir eyalet olması nedeniyle, bir siyasi propaganda hamlesi olarak yorumlandı.
- Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić, Auschwitz-Birkenau (Oswiencim) toplama kampının kurtuluş yıl dönümüne Rusya'nın davet edilmemesini "tuhaf" olarak nitelendirdi. Vučić, bu durumu sadece "tuhaf" olarak adlandırdığını belirterek, daha sert bir ifade kullanmaktan kaçındığını vurguladı. Sırp lider, "Bu kampı kurtaran Ruslardı, ancak davet edilmediler. Sanırım bu kampı kuranlar davet edilecek" dedi. Daha önce, Alman dergisi Der Spiegel, yanlışlıkla Auschwitz'in ABD ordusu tarafından kurtarıldığını belirtmiş, ancak bu hata fark edilince özür dilemişti.
- İsveçli savunma ekipmanları üreticisi Saab, Ukrayna'nın savunma kapasitesini desteklemek amacıyla ülkede üretim tesisi kurmayı planlıyor. Saab CEO'su Mikael Johansson, iki veya üç Ukraynalı şirketle üretim tesisi açma konusunda görüşmelerin sürdüğünü duyurdu. Saab, artan küresel taleple birlikte, Lockheed Martin, Dassault Aviation ve BAE Systems gibi büyük savunma şirketleriyle rekabet ediyor.
- K. Pravda'nın haberine göre Rusya'nın Abhazya'ya yaptığı mali yardımları azaltma kararıyla başlayan gerginlik, Abhazya'nın geri adım atmasıyla sona erdi. Rusya, Abhazya'nın belirli yasaları kabul etmemesi durumunda mali yardımları keseceğini belirtmişti. Bunlar arasında Rus vatandaşlarına ticari gayrimenkul satın alma izni verilmesi ve ekonomik davalarda karşılıklı mahkeme kararlarının tanınması gibi düzenlemeler yer alıyordu. Habere göre 25 Eylül'de Abhazya Parlamentosu, bu anlaşmaları sessizce onayladı. Haberde "Beklenen protestoların olmaması ve Abhazya'nın muhalefetinin Moskova'ya karşı harekete geçmemesi, ülkenin Rusya ile ilişkilerini dengelemeye çalıştığını gösteriyor" denildi.
- Rusya'da yıllık enflasyon, 17-23 Eylül haftasında %8,59'a gerileyerek, bir önceki haftadaki %8,74 seviyesinden düşüş gösterdi. Ekonomi Bakanlığı'nın raporuna göre, haftalık enflasyon oranı da %0,1'den %0,06'ya indi.
25 Eylül Çarşamba
- Başkan Putin, "Nükleer Caydırıcılık Daimi Güvenlik Konseyi Konferansı" başlıklı özel toplantıda, nükleer silahların kullanımına ilişkin koşulların tanımında bir dizi değişiklik yapılmasını önerdi. Buna göre nükleer caydırıcılığın uygulandığı devletler ve askeri ittifaklar kategorisi genişletilecek. Nükleer olmayan herhangi bir devletin, nükleer bir gücün desteğiyle Rusya'ya yönelik saldırısı, Rusya'ya yönelik bir saldırı olarak değerlendirilecek.
Putin önerdiği yeni düzenemeleri açıklarken, “Özellikle dikkatinizi çekmek istediğim başka bir şey var: Belgenin güncellenmiş versiyonunda, nükleer olmayan herhangi bir devletin Rusya'ya yönelik saldırısının, nükleer bir devletin katılımı veya desteğiyle yapılması halinde, bunların Rusya Federasyonu'na ortak saldırıları olarak değerlendirilmesi öneriliyor" dedi.
Rus lider ayrıca "Rusya, Belarus'a saldırı durumunda nükleer silah kullanma hakkını saklı tutar" dedi.
Putin açıklamalarınım devamında, "Rusya'ya yönelik büyük bir hava saldırı silahlarının fırlatılmasına ilişkin güvenilir istihbarat, nükleer bir tepki verilmesini gerektirecektir. Bunlara stratejik ve taktik uçaklar, seyir füzeleri, insansız hava araçları, hipersonik ve diğer uçaklar dahildir" diye ekledi.
Rus lider ayrıca "Konvansiyonel silahlar da dahil olmak üzere Rusya'nın egemenliğine yönelik kritik bir tehdit, nükleer bir tepkinin temelini oluşturacaktır" dedi.
Rusya Nükleer Caydırıcılık Daimi Konferansı, Güvenlik Konseyi'nin ülkenin nükleer politikasına ilişkin kararlar alan çalışma organı olarak biliniyor.
- BM Genel Kurulunda konuşan Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, "Rusya'nın şartlarında barış yapmanın Ukrayna halkının acılarını görmezden geleceğini ve Vladimir Putin'e savaşı sürdürmesi için siyasi alan sağlayacağını" savundu. Zelenskiy, Rus birliklerinin çekilmesini ve Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün sağlanmasını öngören barış formülünü farklı ülkelerin liderleriyle görüştüğünü, 100'e yakın devlet ve uluslararası örgütten destek aldığını söyledi.
"Ne yazık ki, BM'de savaşı sona erdirmek artık imkansız çünkü Güvenlik Konseyi'nde çok fazla şey daimi üyelerinin veto yetkisine bağlı. Saldırgan veto hakkını kullandığında BM'nin savaşı durdurma gücü kalmaz" diyen Zelenskiy, diğer ülkeler tarafından öne sürülen barış girişimlerinin, yalnızca "savaştan en çok zarar gören Ukraynalıların çıkarlarını ve acılarını göz ardı etmekle kalmadığını, aynı Putin'e savaşı sürdürmesi için siyasi alan verdiğini" savundu.
Zelenskiy, Avrupa ve Orta Asya'da Rusya'ya komşu olan her ülkenin "savaşın kendilerine de geleceğini anladığını" belirtti.
- Çalışma ziyareti için Rusya'da bulunan Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Numan Kurtulmuş Vladimir Putin tarafından Kremlin'de kabul edildi. Kurtuluş daha sonra, Rusya Federasyon Konseyi Genel Kurulu'na hitap etti. Kurtulmuş bugün yeniden Federasyon Konseyi başkanlığına seçilen Valentina Matvienko'yu kutladı. Kurtulmuş X'teki mesajında şöyle yazdı:
"İlişkilerimizin her alanda olumlu bir seyir izlemesinde, iki ülkenin vizyoner liderleri Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve Sayın Vladimir Putin’in dostane ilişkiler kurma ve yakın çalışma merkezli, samimi arzularının da büyük katkısı olduğunu ifade etmek isterim.
Bu ziyaretimizin, iki ülkenin parlamentoları arasında parlamenter diplomasinin imkanlarını kullanarak ilişkilerin geliştirilmesi bakımından da değerli bir katkı sunacağına yürekten inanıyorum."
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Türkiye tarafıyla "tahıl anlaşması" hakkında bir diyalog yürütülmediğini açıkladı. Peskov "Zaten tahıl anlaşması konusunda bir tecrübemiz var ve bu tecrübemizin başarısızlık olduğunu söyleyebiliriz. Öncelikli olarak buna dayanıyoruz," dedi.
Daha önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, New York'ta Vladimir Zelenskiy ile yaptığı görüşmelerde, Ankara'nın yeni anlaşmalar yapılması için çaba göstereceğini belirtmişti.
- Kremlin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Rusya Güvenlik Konseyi'nin nükleer caydırıcılık üzerine yapılacak daimi toplantısında konuşma yapacağını duyurdu. Konuyla ilgili detay verilmedi.
- Putin, Rusya’nın uluslararası ticarette ödeme sorununu belirli bir ölçüde çözmeyi başardığını açıkladı. Devlet başkanı ayrıca Batı’nın Rusya’nın finansal kurumlarına karşı attığı adımları "düşmanca" olarak nitelendirdi. (Kommersant)
- AB üye ülkelerinin daimi temsilcileri, dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirlerle geri ödenmek üzere Ukrayna'ya 35 milyar euro kredi sağlanması mekanizmasını onaylama sürecine başladılar.
- Rusya Federasyon Konseyi, askeri mahkemede yargılanırken Rusya ordusuyla sözleşme imzalayan sanıkların cezai sorumluluktan muaf tutulmasına olanak tanıyan yasayı onayladı.
- Rusya'da yeni koronavirüs varyantı XEC’in ilk vakaları Ufa ve Rostov bölgelerinde birer kişide tespit edildi. Rospotrebnadzor, XEC varyantının hızla yayıldığını ve son birkaç hafta içinde Avrupa ve ABD’de birçok vaka kaydedildiğini açıkladı. Uzmanlar, bu varyantın yeni bir pandemi dalgası başlatmasından endişe duyuyorlar. Yeni varyantın semptomlarının önceki virüs türleriyle benzer olduğu bildirildi.
- Çinli video platformu TikTok, ABD'nin Rus medya kuruluşlarına yönelik yeni yaptırımları bağlamında "RIA Novosti" hesabını engelledi.
- Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Donald Trump, bu hafta ABD'de bulunan Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile görüşmeyi planlamıyor. Associated Press'in eski başkanın kampanya ekibinden bir kaynağa dayandırdığı haberine göre, böyle bir görüşme planlanmamış durumda.
Habere göre, Ukraynalı yetkililerin Zelenskiy'nin Trump ile görüşmeyi düşündüğünü belirtmesine rağmen, Trump ve Zelenskiy arasında bir görüşme planlanmadı.
18 Eylül'de gazetecilerin Zelenskiy ile görüşüp görüşmeyeceği sorusuna Trump, "Evet, muhtemelen" şeklinde yanıt vermişti.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin "Rusya’yı barışa zorlamak" gerektiği yönündeki açıklamalarının yanlış olduğunu belirtti. Peskov’a göre bu "ölümcül bir hata" ve Kiev için kaçınılmaz sonuçlar doğuracak.
Peskov, "Rusya'yı barışa zorlamak imkânsız. Rusya, güvenliğinin temelleri sağlandığı ve Özel Askeri Operasyon kapsamındaki hedefleri gerçekleştirildiği sürece barış yanlısıdır. Ancak bu hedeflere ulaşılmadan Rusya'yı zorlamak mümkün değil," dedi.
- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna'da ateşkes sağlanması için gereken çabayı göstereceğini söyledi. Erdoğan, New York’taki Türk Evi'nde Zelenskiy ile yaptığı görüşmede ayrıca tahıl anlaşmasının yeniden canlandırılması için de destek sözü verdi.
Erdoğan'ın ofisinden yapılan açıklamada, "Türkiye'nin her zaman Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve egemenliğini koruyarak Ukrayna-Rusya savaşının diyalog yoluyla sona erdirilebileceğine inandığı" belirtildi.
Erdoğan, adil ve kalıcı barışa ulaşmak için Türkiye'nin arabuluculuk yapmaya hazır olduğunu vurguladı.
- Kiev, Rusya ile olan çatışmada ancak ülkeye yeni bir askeri müdahale ihtimalinin tamamen ortadan kalkması durumunda ateşkese razı olacağını belirtti. Associated Press'e konuşan Ukraynalı yetkililer, bu şart dışında yapılacak herhangi bir anlaşmanın Ukrayna'ya uzun vadede zarar vereceğini ifade etti.
- ABD Temsilciler Meclisi'ndeki bazı Cumhuriyetçiler, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin Pensilvanya'daki bir mühimmat fabrikasına yaptığı ziyaretin "politik motivasyona sahip" olabileceğini ileri sürerek ziyaretin araştırılmasını talep etti.
- Ukrayna'nın 2025 yılı sonuna kadar devlet borcunun GSYH'nin %101,8'ine, bütçe açığının ise %19,4'e ulaşabileceği öngörülüyor. Bu veriler, Ukrayna'nın 2024 yılı bütçe tasarısının analizine dayanarak "RBC-Ukrayna" tarafından açıklandı.
- Rus Senatörler, Valentina Matviyenko'yu dördüncü kez Federasyon Konseyi başkanlığına seçti. Matviyenko’nun yeniden seçilmesini Federasyon Konseyi Başkan Yardımcısı Yuri Vorobyev önerdi ve başka bir aday gösterilmedi. Matviyenko, sonbahar oturumunun ilk toplantısında oy kullanan 155 senatörün tamamının oyunu aldı.
- BM Güvenlik Konseyi'nde konuşan Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, "savaşın sadece müzakerelerle durdurulamayacağını ve eylem yapılması gerektiğini" söyledi. Zelenskiy, “Rusya ancak barışa zorlanabilir. Tam olarak ihtiyaç duyulan şey bu; Rusya'yı barışı kabul etmeye zorlamak” dedi. Zelenskiy, çatışmanın sona ermesinin ancak önerdiği "barış formülü" temelinde mümkün olabileceğini, çünkü bunun BM Şartı'na dayandığını savunarak "Ayrı bir Rusya-İran BM Şartı veya Çin-Brezilya BM Şartı yok" dedi.
Zelenskiy, Putin ile müzakere yapılmasını veya Moskova'ya "taviz" verilmesini içeren barış planlarını öneren ülkeleri eleştirdi. Putin ile müzakere girişimlerini "çılgınca" diye niteledi.
Güvenlik Konseyi üyelerine seslenen Ukrayna lideri, "Bir gün bu salonda Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşının sona erdiği duyurulacak. Ama bu, birileri savaştan yorulduğu için olmayacak. Birileri Putin ile bir şeyler takas ettiği için olmayacak. Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşı sona erecek çünkü BM Sözleşmesi işe yarayacak. İşe yaramalı" dedi.
Zelenskiy konuşmasının sonunda, "Savaşı bitirmek için ikinci Barış Zirvesi'ni hazırlamalıyız. Hep birlikte. Ve hepinizi, BM Şartı'na gerçekten saygı duyan herkesi, tüm ilkeli milletleri bu sürece katılmaya davet ediyorum" diye ekledi.
- İki ülke cumhurbaşkanları Erdoğan ve Zelenskiy, BM oturumu için geldikleri New York'ta bir görüşme yaptı.
- Joe Biden, devlet başkanı olarak BM'de yaptığı son konuşmada, "Vladimir Putin'in yürüttüğü savaşın hedeflerine ulaşmada başarısız olduğunu, ancak bunun Ukrayna'yı desteklemeye devam etme ihtiyacını ortadan kaldırmadığını" söyledi. Biden, “Putin'in savaşı asıl amacına ulaşamadı. Ukrayna'yı yok etmeye çalıştı ama Ukrayna hâlâ özgür. NATO'yu zayıflatmaya çalıştı ama NATO iki yeni üyesiyle eskisinden daha büyük, daha güçlü ve daha birleşmiş durumda. Ama rahatlayamayız. Dünya şimdi başka bir seçimle karşı karşıya: Savaşı kazanmasına yardımcı olmak için Ukrayna'yı desteklemeye devam mı edeceğiz, yoksa çekip giderek saldırganlığın yeniden başlamasına ve ulusun yok edilmesine izin mi vereceğiz? Cevabımın ne olduğunu biliyorum: yorulamayız, gözlerimizi kaçıramayız, Ukrayna adil ve kalıcı bir barışa ulaşana kadar Ukrayna'ya olan desteğimizi zayıflatmayacağız" dedi.
- Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, BM Genel Kurul toplantısındaki konuşmasında Çin ile birlikte, Ukrayna'daki çatışmaları sona erdirmek için altı maddelik bir plan hazırladıklarını söyledi. Silva'ya göre Brezilya ve Çin bu öneriyi mayıs ayında sundular. Ayrıntılar açıklanmadı ancak bu planın Rusya ile Ukrayna arasında doğrudan müzakereleri içerdiği ve ön şart olarak Rusya'nın askerlerini geri çekmesini gerektirmediği belirtiliyor.
Reuters'in haberine göre Brezilya, bu hafta planına "küresel Güney"deki tarafsız ülkelerden destek almaya çalışacak. Adı açıklanmayan bir Brezilyalı diplomat, yaklaşık 20 ülkenin cuma günü New York'ta Lula'nın dış politika danışmanı Celso Amorim ile bir araya geleceğini söyledi. Görüşmeye Kolombiya, Mısır, Endonezya, Meksika, Suudi Arabistan, Güney Afrika ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden temsilciler davet edildi.
- Rusya Silahlı Kuvvetleri Ana Askeri-Siyasi Genel Müdür Yardımcısı Tümgeneral Apti Alaudinov, "Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin yeni birimleri Kursk bölgesine girdi" açıklaması yaptı. Ahmat komutanı ayrıca "Rus birliklerinin Korenevskiy yönünde ilerlediğini ve düşmanı yerinden ettiğini" belirtti. (M. Kosomolets)
- Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi stratejik iletişim koordinatörü John Kirby, Rusya ile stratejik silah kontrolüne yönelik yeni müzakerelerin, "Putin’in görüşlerini ve yaklaşımını değiştirmesine bağlı olduğunu" söyledi. Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması’nın (START) dünya güvenliği açısından kritik olduğunu belirten Kirby, Putin’in mevcut tutumunu değiştirmedikçe müzakerelerin yeniden başlamayacağını savundu.
- Reuters'in haberine göre, Donald Trump, başkan seçilirse ABD'nin Ukrayna'daki savaşa katılımına son vereceğini söyledi. Trump, “Biden ve Kamala bizi Ukrayna'daki bu savaşa soktular ve şimdi çıkaramıyorlar. Bizi oradan çıkaramazlar. Ben başkan olmadığım sürece bu savaşın içinde kalacağımızı düşünüyorum. Oysa ben bunu halledebilirim. Müzakereleri başaracağım. Oradan çıkmamız lazım. Biden kazanana kadar ayrılmayacağımızı söylüyor" dedi.
- Apple, Rusya'daki App Store'dan 98 VPN hizmetini kaldırdı. Sadece son 2,5 ay içinde yaklaşık 60 VPN programının "ortadan kaybolduğu" belirtiliyor.
- Rusya hükümetin satın alma portalında yayınlanan bir duyuruyla Moskova okulları için insansız hava aracı alımı ihalesi açıldı. Interfax, ihalenin açılış fiyatının 1,7 milyar ruble olduğunu belirtti.
- Duma, kamu görevlilerine özellikle internette veya medya üzerinden hakaret edenlerin cezasını arttıracak yeni yasa tasarısını gündeme alldı. Bu tür suçların cezasının iki yıla kadar hapis cezasına kadar çıkması öngörülüyor.
24 Eylül Salı
- Bloomberg'in haberine göre, Batılı ülkeler Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'in sunduğu barış planına şüpheyle yaklaşıyor ve mevcut durumu çözmek için alternatif yollar arıyor. Zelenskiy'nin planının, Batılı liderler tarafından "istekler listesi" olarak görüldüğü ve bu planın sorunu kökten değiştirmediği belirtiliyor.
Haberde, Ukrayna'nın müttefiklerinin, Kasım ayında Brezilya'da yapılacak G20 Zirvesi öncesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e doğrudan bir çağrı yapmayı değerlendirdikleri bildiriliyor. Bazı Batılı liderler, Putin'e ya Zelenskiy'nin ya da bir arabulucunun doğrudan başvurması gerektiğini öneriyor. Ayrıca, müttefikler Ukrayna'ya uzun vadeli destek vermeye istekli olduklarını belirtirken, Zelenskiy'nin Rusya ile barışın ne anlama geldiğini netleştirmesini talep ediyorlar.
Zelenskiy'nin Biden'a sunmak için hazırladığı, "zafer planı" olarak adlandırılan önerilerde, Batı’dan daha fazla askeri destek talep ediliyor ve bu destek özellikle modern silah sistemlerini içeriyor. Ayrıca, NATO'ya benzer güvenlik garantileri ve uluslararası mali yardımın sağlanması talep ediliyor.
- Fransız Le Monde gazetesi Rusya ile Ukrayna arasında müzakerelerin kaçınılmaz olduğunu ileri sürüyor. Gazetenin kaynaklara dayandırdığı habere göre cephedeki durum, ABD başkanlık seçimleri ve diğer faktörler, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'i ve bazı Batı ülkelerini, yenilgiyi düşünmeden çatışmayı sona erdirmenin yollarını araştırmaya itiyor ve diplomatik çevrelerde bu konu giderek daha fazla gündeme geliyor.
Le Monde'a konuşan, genellikle Rusya'ya karşı en kararlı tutum sergileyen Avrupa ülkelerinden birinin dışişleri bakanı, "Müzakereler er ya da geç başlayacak, çünkü cephedeki durum zor ve Ukraynalılar yorgun," dedi. Başka bir üst düzey diplomatik kaynak ise, "Henüz somut bir şey yok, ama insanlar artık yarını düşünmeye başlıyor," diye ekledi.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, ABC'ye verdiği röportajda, barışın düşündüğümüzden daha yakın olduğuna emin olduğunu belirtti ve bu hedefe ulaşmak için Ukrayna'nın güçlü olması gerektiğini vurguladı. Zelenskiy'e göre, Ukrayna ancak "güçlü bir konumda" Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i çatışmayı bitirmeye zorlayabilir. (aktaran RBC)
- Cumhurbaşkanı Erdoğan BM gene kurulunda yağtığı konuşmada, “Ukrayna'daki savaş üçüncü yılını bitirirken, adil ve kalıcı bir barışın tesisinden hâlen uzaktayız. Silahlanma yarışı hızlandıkça diplomasinin alanı giderek daralıyor. Savaşın, Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve egemenliği temelinde, diplomasi ve diyalogla sona erdirilmesine yönelik çabalara olan desteğimizi daha da artıracağız. Yine bu süreçte Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni titizlikle uygulamaya devam edeceğiz” dedi. Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki barış sürecini desteklediklerini aktaran ve çalışmaların en kısa sürede müjdeli haberlerle neticelenmesini temenni eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye-Ermenistan kulvarında da karşılıklı olumlu adımların atıldığını vurguladı.
- Leningrad Askeri Bölgesi Komutan Yardımcısı Tümgeneral Valeri Mümincanov'un avukatı Karina Lubenets, müvekkilinin özel askeri operasyona katılmak istediğini açıkladı. Mümincanov, 20 milyon rubleden fazla rüşvet almakla suçlanarak tutuklanmıştı. (Kommersant)
- Rusya Devlet Duması, sanıkların askeri hizmet sözleşmesi imzalaması durumunda cezai kovuşturmanın sona erdirilmesine ilişkin yasa tasarısını genel kurulda ikinci ve üçüncü okumada kabul etti.
- Devlet Duması Güvenlik ve Yolsuzlukla Mücadele Komitesi Başkanı Vasiliy Piskaryov, yetkililere hakaret cezalarını ağırlaştıran yasa tasarısının henüz Duma'ya sunulmadığını açıkladı. Duma Başkanı Vyaçeslav Volodin de aynı şekilde projeyi "bir bakanlık" tarafından önerilen bir girişim olarak nitelendirdi.
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'ne ait bir insansız hava aracının düşmesi sonucu Taganrog'da bir kereste deposunda yangın çıktı. Haberi Rostov Bölgesi Valisi Vasiliy Golubev açıkladı. Yangın söndürme çalışmaları sürüyor. Yangın 200 metrekarelik bir alanda kontrol altına alındı. Depo çatısı ve dört araç hasar gördü, yaralı yok. (BFM)
- Rusya Merkez Bankası, ünlü Sisteki Kirpi çizgi filmin 50. yıldönümüne özel hatıra paraları basmadan önce, eser sahibi olan Soyuzmultfilm ile sözleşme imzaladıklarını açıkladı. Bu açıklama, filmin yönetmeni Yuri Norştein’in, paraların basımı için kendisinden izin alınmadığını söyleyip durumu hırsızlık olarak nitelendirmesi üzerine yapıldı. 83 yaşındaki Norştein Nazım Hikmet'in şiirinden uyarladığı Masalların Masalı adlı yapımla tanınıyor.
- Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Kazan'daki BRICS zirvesinde Türkiye ve Suriye liderlerinin olası bir görüşmesine dair ayrıntıları açıklamaktan kaçındı.
Peskov, Kremlin'in Kazan'da yapılacak olan BRICS zirvesinde ikili görüşmelerin takvimini şu an için tartışmaya hazır olmadığını ifade etti. Tass'ın aktardığına göre, Peskov bu tür kararların üçüncü ülkeleri ilgilendirdiğini ve bu ülkelerin diplomatik planları hakkında bilgi verme yetkisinin kendilerine ait olduğunu vurguladı.
Peskov, zirveye hazırlıkların son aşamada olduğunu ekledi ve bunun büyük bir uluslararası etkinlik olacağını söyledi. Beşar Esad'a davet gönderilip gönderilmediği sorusu ise cevapsız kaldı.
Türk medyası daha önce Erdoğan ile Esad arasında zirve sırasında bir görüşme olasılığını bildirmişti, ancak bu konuda resmi bir doğrulama henüz gelmedi.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Vladimir Zelenskiy'nin yakın zamanda barışa ulaşılacağına dair açıklaması ile ilgili soruları yanıtladı. Peskov Rusya'nın özel askeri operasyonunun, ancak hedeflere ulaşıldığında sona ereceğini tekrarladı.
Peskov "Her savaş bir şekilde barışla sona erer. Ancak bizim için alternatifsiz olan şey, özel askeri operasyon kapsamında belirlediğimiz hedeflere ulaşmaktır." ifadelerini kullandı.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy, Amerika Birleşik Devletleri ziyareti sırasında ABC News'e verdiği röportajda, Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışmanın "çoğu insanın düşündüğünden daha yakın bir zamanda" sona ereceğini söylemişti. Devlet başkanı “Zafer planı, Ukrayna'nın güçlendirilmesidir. Bu yüzden arkadaşlarımızdan ve müttefiklerimizden bizi güçlendirmelerini istiyoruz. Bu çok önemli. Bence düşündüğümüzden daha yakınız barışa. Savaşı bitirmeye daha yakınız. Sadece çok güçlü olmalıyız," şeklinde konuşmuştu.
- Kremlin, Ukrayna'nın Kırım Köprüsü'nün yıkılması ile ilgili talebe yanıt verdi. Ukrayna'nın Lahey temsilcisi, Kırım Köprüsü'nün uluslararası denizcilik kurallarına uymadığını ve yıkılması gerektiğini ileri sürmüştü. Kremlin sözcüsü Peskov, Rusya'nın altyapısı konusundaki pozisyonunun net olduğunu söyledi.
- Peskov dumaya sunulan "internet üzerinden kamu görevlilerine hakaret edilmesi durumunda iki yıla kadar hapis cezası öngören yasa değişikliği" konusunda da açıklamada bulundu. Peskov yapıcı eleştiriler gereklidir, ancak bunları hakaretlerden ayırt etmek gerekir dedi. Peskov'a göre, "eleştiri ve hakaret farklı kavramlar." Sözcü yetkililerin "eleştiriden muaf olmaması gerektiğini" vurguladı ve "Özellikle bu eleştiriler halktan geliyorsa. Çünkü yetkililer halkın refahı için çalışır ve onlara hizmet ederler. Onlar devlet memurlarıdır," şeklinde konuştu.
Devlet Duması Güvenlik ve Yolsuzlukla Mücadele Komitesi Başkanı Vasiliy Piskaryov, internet üzerinden kamu görevlilerine hakaret edilmesi durumunda iki yıla kadar hapis cezası öngören bir yasa değişikliği taslağı hazırlamıştı. Kommersant gazetesi hükümetin girişimi desteklediğini aktarıyor.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı özel temsilcisi Rodion Miroşnik, Rus yetkililerin, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri tarafından alıkonulan Kursk bölgesi sakinlerinin isim listesine sahip olduğunu söyledi. Diplomat, listedeki kişi sayısını belirtmedi, ancak listenin aile üyelerinin sağladığı bilgilere dayanarak hazırlandığını açıkladı.
- Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Genel Direktörü Rafael Grossi Zaporojya Nükleer Santrali’nin yakın gelecekte tekrar faaliyete geçmesinin beklendiğini, ancak şu anda bu konuyu tartışmak için erken olduğunu söyledi
Öte yandan Grossi, "bir şey olması durumunda" Kursk Nükleer Santrali'ne uzmanlarını göndermeye hazır olduklarını belirtti. Grossi, Kursk Nükleer Santrali'ni ziyaret ederken "ısı etkileri izlerini" gözlemlediğini dile getiriyor.
- Roman Abramoviç'in basın sözücüsü Moskova'daki Garaj Müzesi'nin satışa çıkarılacağı yönündeki haberlerin gerçeği yansıtmadığını söyledi. RBC'nın aktardığı açıklamada "İnternette çıkan Garaj Müzesi'nin satışa çıkarılacağına dair haberler gerçeği yansıtmamaktadır. Müze satışa çıkarılmamıştır ve herhangi bir müzakere yürütülmemektedir," ifadeleri yer alıyor.
Önceki gün, Telegram kanalı Ku-ku Abramoviç'in Garaj Müzesi'ni satmayı planladığını ileri sürmüştü. Bfm.ru’ya açıklama yapan sanat tarihçisi ve Telegram kanalı yazarı Ksenia Korobeynikova, Abramovich'in müzeye olan ilgisini tamamen kaybettiğini iddia etmişti.
- Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, Polsat TV kanalına yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın "İkinci Dünya Savaşı sırasındaki geçmişiyle ilgili birçok sorunu olduğunu" söyledi. “Tarihi konular da dahil olmak üzere tüm zor konularda bizimle karşılıklı anlayış bulmak Ukrayna'nın çıkarınadır" diyen Duda, bununla Nazi Almanyası ile işbirliğinden ve Holokost'a katılımdan bahsettiğini kaydetti. Polonya lider, “Bu yalnızca Volın katliamıyla ilgili bir sorun değil. Bu aynı zamanda Ukraynalıların görev yaptığı SS birimleriyle ilgili bir sorudur. Bu, diyelim ki o zamanki Ukraynalı yetkililer, (Stepan) Bandera ve diğerleri ile Adolf Hitler liderliğindeki Reich yetkilileri arasındaki bir işbirliği meselesidir” diye devam etti.
Volın katliamı konusu Varşova ile Kiev arasındaki ilişkilerde gerginliğe neden oluyor. Polonya, Ukrayna'nın bu olayların sorumluluğunu üstlenmesini talep ediyor ve bu yapılmadan Ukrayna'nın AB'ye katılımını desteklemeyeceğini söylüyor. Kiev ise, Varşova'danUkraynalıların anısına da saygı gösterilmesini talep ediyor. Eski Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitry Kuleba, 1947'de Ukraynalıların zorla Polonya'nın Olsztyn şehrine taşınmasına değinerek, geçmişte hem Polonyalıların hem de Ukraynalıların birbirlerine "kötü şeyler" yaptığını vurgulamıştı.
Volın Katliamı, 1942-1943 yıllarında Batı Ukrayna'da gerçekleşmiş ve binlerce etnik Polonyalı'nın öldürülmesine neden olmuştu. Polonya Parlamentosu, bu olayları 2016 yılında "soykırım" olarak tanımıştı. Zelenskiy ise Ukrayna'nın Holokost'a dahil olmadığını vurgulamış ve Ukrayna halkının genetik olarak antisemitizm ve Nazizmle ilişkilendirilemeyeceğini ifade etmişti. (RBC)
- Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Petr Pavel , The New York Times'a verdiği röportajda, Kiev'in bazı bölgelerin yıllarca Rusya'nın kontrolü altında kalabileceğini kabul etmesi gerektiğini söyledi. Devlet başkanı böyle bir senaryoyu "savaşın en olası sonucu" olarak nitelendirdi. Pavel, Ukraynalı yetkilileri bölgelerin geri dönüşüne ilişkin olasılıkları "gerçekçi bir şekilde değerlendirmeye" çağırdı ve dünyada çatışmalardan kaynaklanan yorgunluğun arttığına dikkat çekti. Pavel'e göre, her iki taraf için de çatışmanın sonu "ortada bir yerde buluimak" olaca.
Pavel daha önce Kiev'in Rusya ile barış müzakereleri sırasında topraklar üzerinde tam kontrol sağlayamayacağını itiraf etmişti. Ancak Çek cumhurbaşkanına göre Ukrayna bu haliyle NATO'ya kabul edilebilir. Ukrayna, çatışmayı sona erdirmek için 1991 sınırlarına geri dönmek ve Rus birliklerinin bu sınırların ötesine çekilmesi konusunda ısrar ediyor. (Kommersant)
- Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, G7 ülkelerinin dışişleri bakanlarının Ukrayna'ya uzun menzilli füzeler sağlanması ve bu füzelerle Rusya'nın iç bölgelerine saldırı yapılmasına izin verilmesi konusunu pazartesi günü tartışacaklarını açıkladı. Borrell, bu açıklamayı Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun New York'taki oturumları sırasında gazetecilere yaptı.
Borrell, Rusya'nın yeni silahlar, özellikle İran'dan füzeler aldığının artık net olduğunu belirtti, ancak İran bu iddiaları reddediyor. Bu gelişme, Ukrayna'ya sağlanacak silah yardımlarının artırılması konusundaki tartışmaların merkezinde yer alıyor. (BBC)
- Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Batı’nın Kiev’e silah tedarikinde gecikmemesi ve bu silahların kullanımına yönelik tüm kısıtlamaları kaldırmasını savundu. Bloomberg’e demecinde “Kırmızı çizgi tartışmalarına son verelim” diyen Frederiksen, bu adımın gerilimin daha da tırmanmasına yol açmayacağını, Rusya’nın Çin gibi büyük bir ülkeden dış destek olmadan krizi Avrupa’ya genişletme kapasitesinden kulku duyduğunu savundu.
- ABD ziyareti kapsamında "zafer planını" sunmaya hazırlanan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, New York'ta Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ile bir araya geldi. Görüşme, Ukrayna'nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği'nde gerçekleşti.
- İran'ın yeni seçilen Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, "Ukrayna'daki savaş konusunda Batılı ülkelerle müzakere yapmak istediğini" söyledi. Pezeşkiyan, New York'taki BM Genel Kurulu oturum aralarında gazetecilere verdiği demeçte, "Avrupalılar ve Amerikalılarla diyalog ve müzakereler başlatmak istiyoruz. "Rusya'nın Ukrayna topraklarına yönelik saldırganlığını hiçbir zaman desteklemedik" dedi. (AFP)
- Bloomberg’in haberine göre, Rusya 2025 yılında savunma harcamalarını tarihi zirvede tutmayı planlıyor. 2025 yılında savunma harcamalarının 13,2 trilyon rubleye (142 milyar dolar) çıkarılması planlanıyor, bu da GSYİH'nın %6,2'sine denk geliyor. 2024 yılı için öngörülen harcama 10,4 trilyon ruble. Ancak 2026 yılında bu oranın %5,6'ya, 2027'de ise %5,1'e düşmesi bekleniyor. Savunma ve güvenlik harcamaları toplam bütçenin %40'ını oluşturacak.
- Rusya Merkez Bankası, yurt dışına para transferi kısıtlamalarını 31 Mart 2025’e kadar uzattı. Buna göre, Rusya vatandaşları ve "dost ülkelerde" yerleşik olmayan bireyler, yabancı bankalardaki hesaplara ayda 1 milyon dolardan veya eşdeğer döviz tutarından fazlasını yollayamayacak. Ayrıca, para transfer sistemleri aracılığıyla yapılan işlemlerdeki limit aylık 10 bin dolar olarak kalacak. Bireyler, maaş tutarındaki fonlarını yurt dışına aktarabilecek, ancak Rusya’da çalışmayan kişilerin para transferi yasağı sürecek.
- 18 yıldır kesintisiz olarak Azerbaycan’ın Rusya Büyükelçisi olarak görev yapan Polad Bübüloğlu, kariyerine ükesinde miletvekili olarak devam etmek üzere görevinden ayrıldı. Bakan Aliyev, Ağustos ayı sonunda ünlü Sovyet devri ses ve seinam sanatçısının büyükelçilik görevini tamamlayacağını duyurmuş, Karabağ’ın Şuşa şehrinden Azerbaycan parlamentosuna seçilmeyi hedeflediğini açıklamıştı. Bülbüloğlu 79 yaşında.
23 Eylül Pazartesi
- Pavel Durov, Fransız stilinde Du Rove adını verdiği Telegram kanalında önemli açıklamalarda bulundu. Genç girişimci kuralları ihlal eden kişilerin IP adreslerini ve telefon numaralarını yasal taleplere yanıt olarak ilgili makamlarla paylaşabileceklerini söyledi. Açıklamanın tam metni şöyle:
"Telegram’daki arama, diğer mesajlaşma uygulamalarına göre daha güçlü çünkü kullanıcıların halka açık kanalları ve botları bulmalarına olanak tanıyor. Ne yazık ki, bu özellik, Hizmet Şartlarımızı ihlal ederek yasadışı ürünler satan kişiler tarafından kötüye kullanılmıştır.
Son birkaç hafta içinde, yapay zekadan faydalanan özel moderatör ekibi, Telegram Arama’yı çok daha güvenli hale getirdi. Aramada tespit ettiğimiz tüm sorunlu içerikler artık erişilemez durumda. Telegram Arama’da hala güvenli olmayan veya yasa dışı bir şey bulursanız, lütfen @SearchReport aracılığıyla bize bildirin.
Telegram Arama’yı kötüye kullanan suçluları caydırmak için Hizmet Şartlarımızı ve Gizlilik Politikamızı güncelledik ve bunların dünya genelinde tutarlı olmasını sağladık. Kurallarımızı ihlal eden kişilerin IP adresleri ve telefon numaralarının geçerli yasal taleplere yanıt olarak ilgili yetkililere açıklanabileceğini net bir şekilde belirttik.
Bu önlemler suçluları caydırmalı. Telegram Arama, arkadaşlarınızı bulmak ve haberleri keşfetmek için, yasadışı ürünlerin tanıtımı için değil. Neredeyse bir milyar kullanıcıya sahip platformumuzun bütünlüğünü kötü niyetli kişilere karşı korumaya kararlıyız."
- Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Fransız lider Macron'un Rusya ile ilişkilerin "yeniden değerlendirilmesi" sözlerine yanıt verdi. Macron, Avrupa'nın geleceği hakkında düşünmesi gerektiğini ve bu geleceğin sadece AB ve NATO ile sınırlı olmadığını belirtmişti.
Peskov, yeni bir uluslararası ilişkiler sistemi oluşturmanın büyük çaba gerektireceğini ve bunun Rusya'nın güvenlik çıkarlarını sağlama konusunu da kapsayacağını belirtti. Sözcü, "Avrupa’nın güvenlik mimarisinin hızla değiştiği açıkça ortada. Bu mimarinin baştan inşa edilmesi gerekecek. Uluslararası ilişkilerin tüm sistemi değişiyor. Bu nedenle gelecekte çok çaba gerekecek. Tabii ki, bu bizim için büyük bir endişe kaynağı olacak. Güvenlik çıkarlarımızı, uygun garanti sistemini ve diğer unsurları güvence altına almak için çalışmamız gerekecek," dedi.
- Dmitri Peskov basın mensuplarından gelen bir başka soruyla ilgili olarak, "Sarmat" füzesinin son denemeleri hakkında bilgiye sahip olmadıklarını" söyledi. Peskov, sorunun muhatabının Savunma Bakanlığı olduğunu dile getirdi.
Geçen hafta Batı medyası, uydu görüntülerine dayanarak Plesetsk poligonunda gerçekleştirilen RS-28 "Sarmat" füze denemelerinin başarısızlıkla sonuçlandığını ileri sürmüştü. (Kommersant)
- Japonya hükümetinin Genel Sekreteri Yoşimasa Hayashi, Rus askeri uçaklarının Japonya'nın kuzeyindeki Hokkaido adası yakınlarında üç kez Japon hava sahasını ihlal ettiğini açıkladı. Hayashi, buna yanıt olarak Japonya'nın F-35 savaş uçaklarının havalandığını söyledi.
Hayashi, Japon savaş uçaklarının önleyici amaçla birkaç kez kızılötesi karşı önlem kullandığını söyledi. Japonya'nın bu tür önlemleri ilk kez uyguladığını belirten Hayashi, Tokyo'nun Moskova'ya "son derece kararlı bir protesto" ilettiğini de ekledi.
Japonya Savunma Bakanı Minoru Kihara, F-35 savaş uçaklarının Rusya'ya ait Il-38 uçağı nedeniyle havalandığını gazetecilere açıkladı. (Kyodo News)
- Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Numan Kurtulmuş, resmi bir ziyaret için Rusya’nın başkenti Moskova’ya geldi. Kurtulmuş’un ilk durağı Yunus Emre Enstitüsü oldu. TBMM Başkanı Kurtulmuş’u, Moskova Vnukovo Havalimanı’nda Türkiye’nin Moskova Büyükelçisi Tanju Bilgiç, Rusya parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi Başkan Vekili Konstantin Kosaşev, Federasyon Konseyi Rusya-Türkiye Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Başkanı Murat Hapsirokov ve diğer ilgililer karşıladı.
Rusya parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi Başkanı Valentina Matviyenko’nun daveti üzerine Rusya’da bulunan Kurtulmuş, Moskova’da çeşitli ziyaretler ve ikili görüşmeler gerçekleştirecek. Kurtulmuş’un Rusya Federasyon Konseyi Genel Kurulu’na hitap etmesi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesi bekleniyor. (Sputnik)
- Krasnoyarsk bölgesinde dört çocuğun hayatını kaybettiği aile, muhtemelen kendi çiftliklerinde ürettikleri ürünlerden zehirlendi. Bölge savcılığı, evde bilinmeyen bir madde ve pestisitler bulunduğunu bildirdi.
21 Eylül sabahı, altı kişilik aile zehirlenme belirtileriyle hastaneye başvurmuştu. Ailenin dört çocuğu da olayda hayatını kaybetti.
- Krasnodar Krayı'nın Tihoretsk Bölgesi sakinlerinin evlerine dönmelerine izin verildi. Kommersant'ın haberine göre 21 Eylül gecesi insansız hava aracı saldırısının ardından bölgede yangın çıkmış ve bu durum "patlayıcı maddelerin infilak etmesine" neden olmuştu. Gazete yaklaşık 1,2 bin kişinin bölgeden tahliye edildiğini yazıyor. Tihoretsk'te yetkililer birkaç geçici yerleşim noktası ve bir çadır kampı kurdu. 21 Eylül'den itibaren belediyede yerel bir acil durum rejimi uygulanıyor.
- Vedomosti'nin haberine göre Ukrayna sınırındaki Belgorod, Bryansk ve Kursk bölgelerinde çöp toplamada zorluklar yaşanıyor. Adı geçen bölgelerde Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin saldırıları nedeniyle "terörle mücadele operasyonu rejimi" uygulanıyor. Gazete bu bağlamda bazı yerleşim yerlerinde çöp toplama işlemlerinin durdurulduğunu yazdı. Habere göre çöp kamyonu ekipleri birkaç kez saldırıya uğradı ve Belgorod bölgesinin iki ilçesinde özel ekipman imha edildi.
- Rusya Merkez Bankası, yurt dışına para transferleri üzerindeki kısıtlamaları 31 Mart 2025’e kadar uzattı. Rusya vatandaşları ve dost ülkelerden yabancılar, ayda en fazla 1 milyon dolar veya diğer yabancı para birimlerinde eşdeğer miktarda parayı yurt dışındaki banka hesaplarına transfer edebilecek. Para transfer sistemleri aracılığıyla yapılan transferler üzerindeki limitler ise ayda 10 bin dolar seviyesinde kalacak.
- Rus hükümeti, çocuk sahibi olmama fikrinin (childfree) propagandasına yönelik idari ceza getirilmesini öngören yasa tasarısını destekledi. Tass'ın haberine göre yetkililer, projeyi "dikkate değer" bulduklarını ifade ettiler ancak "çocuk sahibi olmama" kavramını netleştirerek tasarının üzerinde daha fazla çalışılmasını önerdiler.
- Moskova'daki Novodeviçiy Mezarlığı'nda televizyon sunucusu Aleksandr Maslyakov'un mezarını tahrip eden genç, psikiyatri hastanesine gönderildi. Tass'ın aktardığına göregenç, 22 Eylül’de gözaltına alındı. Sosyal medyada yayınlanan videolara göre, şahıs mezardaki haçı yerinden söktü, çiçekleri dağıttı ve Aleksandr Maslyakov'un mezarındaki fotoğrafları yerinden oynattı. Ajans, gencin zihinsel bir rahatsızlık yaşadığını yazdı.
- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler 79. Genel Kurulu için Amerika Birleşik Devletleri’nin New York şehrindeki temasları kapsamında, ABD'li düşünce kuruluşu temsilcileriyle Türkevi’nde yuvarlak masa toplantısında bir araya geldi. Rusya-Ukrayna Savaşı'nın herkesin gözleri önünde büyük bir insani trajediye dönüştüğünü dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Savaşın başından itibaren adil bir barışın tesisi için gayret gösterdik, gösteriyoruz. İstanbul'daki müzakereler, Türkiye'nin sergilediği aktif rolün başarısını kanıtlamıştır. Ancak bu çabaların amacına ulaşması belli lobiler tarafından istenmedi. Biz her halükarda savaşın daha fazla yıkıma yol açmadan sona ermesi için elimizden geleni yapıyoruz ve yapacağız" diye konuştu.
Azerbaycan'la ve Ermenistan'la birlikte Güney Kafkasya'da kalıcı barış ve istikrar adına önemli bir fırsat yakaladıklarını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, Balkanlar'da yürüttükleri yapıcı diplomasi ve Ortadoğu'da barış, istikrara yönelik girişimler sayesinde bölgesel rollerini pekiştirdiklerini söyledi.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, dün vardığı ABD'de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantısına katılacağını, ayrıca ABD Başkanı Joe Biden’a Ukrayna’nın "zafer planını" sunacağını açıkladı. Zelenskiy dün gece yolda iken yayınladığı videoda, "ABD ziyaretine başlıyoruz. Şu anda Pensilvanya’ya uçuyoruz. Bu özel bir ziyaret, ardından New York ve Washington gelecek" dedi.
Zelenskiy, planı ilk olarak Biden’a sunacağını ve ardından tüm müttefik ülke liderlerine tanıtacağını söyledi. Ayrıca, planı ABD Kongresi’nde iki partinin temsilcilerine ve başkan adaylarına da sunmayı taahhüt etti. Salı günü Zelenskiy, BM Güvenlik Konseyi’nde Ukrayna’daki durumla ilgili yapılacak toplantıya katılacak ve çarşamba günü BM Genel Kurulu’nda bir konuşma yapacak. Perşembe günü, 26 Eylül’de ise Zelenskiy, Beyaz Saray’da Başkan Joe Biden ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris ile iki ayrı görüşme yapacak. Ayrıca Zelenskiy’in, Cumhuriyetçi Parti başkan adayı Donald Trump ile de görüşme gerçekleştirmeyi planladığı bildirildi.
Zelenskiy, bugün Birleşmiş Milletler’de düzenlenen Gelecek Zirvesi’nde konuşma yapacak. Bu uluslararası forumda, dünya liderlerinin katılımıyla "daha iyi bir şimdi nasıl yaratılır ve geleceği nasıl koruruz" sorusuna odaklanan yeni bir uluslararası mutabakat oluşturulması amaçlanıyor.
- Zelenskiy ABD ziyaretine pazar akşamı Pensilvanya’daki Scranton mühimmat fabrikasını ziyaret ederek başladı. Bu fabrikada, Ukrayna için top mermisi gövdeleri üretiliyor. Zelenskiy, fabrika çalışanlarıyla yaptığı görüşmede, ABD'nin bu ve benzeri savunma sanayi tesislerinde üretimi birkaç kat artırdığını ve kapasite genişletme çalışmalarının sürdüğünü vurguladı. Scranton fabrikasında 155 mm kalibrelik top mermileri ve havan mühimmatı gibi çeşitli mühimmatların metal bileşenleri üretiliyor. Ziyaret sırasında Zelenskiy, fabrikada çalışan 400 kişinin Ukraynalıları kurtarmak adına önemli bir rol oynadığını ifade etti ve teşekkür etti.
- BM Genel Kurulu, aralarında Rusya'nın da bulunduğu bazı devletlerin itirazlarına rağmen Gelecek Zirvesi'nin temel belgesi olan "Gelecek Paktı"nı kabul etti. Rusya'nın, anlaşmanın Batı’nın çıkarlarını temsil ettiği iddiasıyla oylamanın ertelenmesi talebi, 143’e karşı 7 oyla reddedildi. Zirvede, BM Genel Sekreteri António Guterres, çok taraflılığın tekrar canlandırılmasının şart olduğunu vurguladı. Zirve toplantısında, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin, Rusya, Belarus ve Nikaragua adına, anlaşmada "içişlerine müdahale etmeme ilkesine dayanan bir değişiklik" yapılmasını önerdi ama reddedildi,
- Washington Post'ta yayınlanan analizde, "Vladimir Putin'in nükleer tehditleri Batı'da eskisi kadar etkili olmamaya başladı ve Kremlin bu durumun farkında. Putin, Batı'nın Ukrayna'ya uzun menzilli füze desteğini artırmasını önlemek için daha sınırlı ve stratejik bir yanıt arayışında. Nükleer seçeneğin hem askeri açıdan etkili olmadığı hem de Rusya'nın küresel güneydeki müttefiklerini rahatsız edebileceği düşünülüyor. Bu nedenle, Putin nükleer tehditleri yalnızca en uç durumda, yani Rusya'nın varlığı tehlikeye girdiğinde kullanmayı düşünüyor" denildi.
Makale, Putin'in sürekli aşılmakta olan "kırmızı çizgilerini" korumakta zorlandığını ve yeni yanıt yöntemleri aradığını belirtiyor. Analistler, Rusya'nın Batı'nın altyapısına karşı sabotaj operasyonları ya da Batı'ya karşı mücadele eden vekil grupları kullanabileceği senaryolar üzerinde duruyor. Ancak Kremlin, NATO'ya karşı doğrudan bir saldırı veya nükleer savaşı başlatma gibi radikal seçeneklerden kaçınıyor.
- Kremlin sözcüsü Peskov, Telegram'da yayınlanan bir videoda, "Rusya'nın Ukrayna'daki özel askeri operasyonunda zaferden başka alternatifi yok" dedi. Peskov, Rus gazeteci Pavel Zarubin ile yaptığı röportajda, "Rusya için tarihte başka bir alternatif olmadı ve şu anda zaferimize alternatif yok" dedi . "Batı açıkça amaçlarının Rusya'yı stratejik ve taktiksel olarak yenmek olduğunu belirtiyor" diyen Peskov, "Bu, bizi bu pozisyonu çok ciddiye almaya, eylemlerimizi bu tehdit ışığında şekillendirmeye ve tüm hedeflerimize ulaşmak ve zafere ulaşmak için özel askeri operasyona devam etmeye mecbur kılıyor" diye ekledi.
- BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, CNN'e verdiği demeçte, "Sanırım her iki taraf da hala askeri bir zafer olasılığına güveniyor" diyerek hem Rusya'nın hem de Ukrayna'nın barış müzakerelerine gerçek bir ilgi görmediğini söyledi.
- Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Paris'teki uluslararası barış konferansında yaptığı konuşmada, Avrupa'nın coğrafi gerçekliğini göz önünde bulundurarak Rusya ile gelecekteki ilişkilerini yeniden gözden geçirmesi gerektiğini vurguladı. Konuşmanın Elysee Sarayı’nın sosyal medya hesabı X üzerinden yayımlanan canlı yayını sırasında Macron, Avrupa'nın sadece Avrupa Birliği veya NATO ile sınırlı olmadığını belirterek, kıtada barışın yeniden düşünülmesi gerektiğini söyledi. Ayrıca Macron, mevcut dünya düzeninin İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra oluştuğunu ve bugün var olan bazı yoğun nüfuslu ülkelerin o dönemde olmadığını hatırlatarak bu düzenin eksik ve adaletsiz olduğunu ifade etti.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Sky News Arabia’ya verdiği demeçte Batı’yı Ukrayna’ya verdiği askeri destek nedeniyle uyardı, “Ukrayna rejiminin sahipleri açısından ciddi sonuçlar doğuracak silahlarımız var ve kulanmaya hazırız” dedi.
- TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş ve beraberindeki TBMM heyeti, bugün Moskova'ya resmi bir ziyaret için geliyor. 26 Eylül'e dek sürecek ziyaret sırasında Kurtulmuş'un Başkan Putin tarafından da kabul edilmesi bekleniyor. Kurtulmuş'un Moskova'da Yunus Emre Enstitüsünü ziyaret etmesi, ayrıca Moskova Büyükelçiliğinde Türk iş dünyası temsilcieri ie buluşması planlanıyor. Salı günü Rusya parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi Başkanı Matviyenko ile gçrüşecek olan TBMM Başkanı, Rusya Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi’nde bir konuşma yapacak. Numan Kurtulmuş, 25 Eylül Çarşamba günü Rusya parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi Genel Kurulu’na hitap edecek. Ardından Devlet Duması Başkanı Vyaçeslav Volodin ile görüşecek. Kurtulmuş ve TBMM heyetinin daha sonra St. Petersburg’a geçmesi planlanıyor. Kurtulmuş ile Meclis Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca, AK Parti Genel Başkanvekili Mustafa Elitaş, İYİ Parti Grup Başkanvekili Mehmet Satuk Buğra Kavuncu, Türkiye-Rusya Federasyonu Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Başkanı ve AK Parti Manisa Milletvekili Murat Baybatur, MHP Samsun Milletvekili İlyas Topsakal ve TBMM Genel Sekreteri Talip Uzun da Rusya’ya gelecek.
- Belgorod Bölgesi Valisi Vyaçeslav Gladkov, Gubkin şehrine düzenlenen İHA saldırısında üç apartmanın hasar gördüğünü açıkladı. Saldırıda altı dairenin camları kırıldı ve on otomobil zarar gördü. İlk bilgilere göre, saldırıda yaralanan olmadığı belirtildi. Vali Gladkov, Telegram üzerinden yaptığı açıklamada, operasyon ekiplerinin bölgede çalışmalara devam ettiğini ve hasar tespitinin sürdüğünü belirtti.
- İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, Ukrayna’ya askeri destek konusunda müttefikleri "cesur olmaya" çağırdı. İktidardaki İşçi Partisi’nin Liverpool’daki konferansı sırasında konuşan Lammy, Ukrayna'nın karşı karşıya olduğu zorlukların önümüzdeki yıl daha da derinleşeceğini ve savaşın 2025'in sonlarına ve 2026'ya kadar devam edebileceğini belirtti. Guardian gazetesi, Lammy’nin sözlerinin muhtemelen tereddüt eden Beyaz Saray’a yönelik olduğunu ve ABD’nin, İngiliz yapımı Storm Shadow füzelerinin Rusya’ya karşı kullanılmasına izin verme risklerinden endişe duyduğunu vurguluyor.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin (VSU) bazı Kurks bölgesi sakinlerini Rusya dışına götürdüğünü ve bu kişilerin akıbetinin şu anda bilinmediğini belirtti. KP.RU'nun haberine göre, Zaharova ayrıca, Ukrayna'nın geçici olarak kontrol altında tuttuğu Kurks bölgesindeki bazı Rus vatandaşlarının zorla alıkonulduğunu ve onlar için "toplama kamplarına" benzer yerlerin kurulduğunu söyledi. Zaharova’nın açıklamasına göre, bu kamplardan biri Sudca şehrinde bulunuyor ve burada 70 ila 120 arasında Rus vatandaşı tutuluyor.
- Nevşehir'de bir minibüsün devrilmesi sonucu 15 yabancı turist dahil olmak üzere 18 kişi hafif yaralandı. Rusya'nın Ankara Büyükelçiliği'nden yapılan açıklamaya göre, yaralananlar arasında 9 Rus vatandaşı da bulunuyor. Kazaya, minibüsün Kapadokya’dan Antalya’ya doğru yol alırken şoförün kontrolü kaybetmesi sebep oldu.
- Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un liderliğindeki Sosyal Demokrat Parti (SPD), doğudaki en büyük eyalet olan Brandenburg bölgesindeki parlamento seçimlerinde az farkla zafer kazandı. Sosyal Demokratlar, 1990 yılından bu yana Brandenburg’daki seçimlerde çoğunluğu elde etmeye devam ediyorlar. Kesin sonuçlara göre, SPD %30,89 oy alarak birinci sırada yer aldı. İkinci sırada ise %29,23 oy oranıyla radikal Almanya için Alternatif (AfD) partisi bulunuyor. İktidar koalisyonunda yer alan Yeşiller ve Hür Demokrat Parti (FDP) ise %5 barajını aşamayarak eyalet parlamentosuna giremedi.
- Bryansk Bölgesi Valisi Aleksandr Bogomaz, bölgede kuraklık nedeniyle tarım alanında olağanüstü hal (OHAL) ilan etti. Bölgede 21 bin hektarlık ekili alanın kuraklık nedeniyle zarar gördüğü ve bunun ciddi bir tarımsal sorun oluşturduğu belirtildi.
- Uluslararası Satranç Federasyonu (FIDE) Genel Kurulu, Rus ve Belaruslu satranç oyuncularının uluslararası turnuvalara katılımına yönelik yaptırımları sürdürme kararı aldı. Pazar günü yapılan oylamada, çoğunluk delegeler Rusya ve Belarus'a yönelik mevcut yaptırımların devam etmesini destekledi. Bununla birlikte, FIDE, Rus ve Belaruslu çocuk satranç oyuncuları ve hassas gruplar üzerindeki bazı kısıtlamaların kaldırılması konusunda Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) ile istişare yapılmasını önerdi.
22 Eylül Pazar
- Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Rusya'nın Ukrayna konulu ‘barış zirvelerine’ kesinlikle katılmayacağını belirtti. Zelenskiy'in “kasım ayında düzenlenecek ikinci ‘barış zirvesine’ Rusya’nın davet edilmesi gerektiği” yönündeki açıklamasını değerlendiren Zaharova, Rusya'nın Ukrayna konulu ‘barış zirvelerine’ katılmayacağını, bunların çözümle hiçbir ilgisinin olmadığını söyledi.
Zaharova, “Sözde ikinci zirvenin de amacı aynı; çatışmanın çözümü için kesinlikle uygulanabilir olmayan ’Zelenskiy formülünü’ alteranifi olmayan bir temel olarak sunmak, dünya çoğunluğunun desteğini almak ve Rusya'ya teslim olma ültimatomunu dayatmak. Bu tür ‘zirvelere’ katılmayacağız” dedi.
Zaharova, Moskova’nın krizin siyasi ve diplomatik çözümünü reddetmediğini ancak, ‘sahadaki durumu’, ortaya çıkan jeopolitik gerçekleri ve Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından 14 Haziran'da formüle edilen ilgili girişimi dikkate alan tüm ciddi önerileri tartışmaya hazır olduğunu vurguladı.
Rusya’nın çıkarları dikkate alınmadan adil ve sürdürülebilir bir çözüme ulaşmanın imkansız olduğunu kaydeden Zaharova, sözlerini şu ifadelerle noktaladı:
“Ancak Kiev ve Batı barışı düşünmüyor. Savaşa ihtiyaçları var. Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin Kursk bölgesine yönelik haydutça istilası ve Zelenskiy'in Rusya'nın derinliklerine uzun menzilli NATO silahlarıyla saldırıya izin verilmesi talebi bunu kanıtlıyor. Bu ülkemiz halkına yönelik terörün devamıdır. Teröristlerle konuşmayacağız.” (Sputnik)
- Almanya'nın eski başbakanı Gerhard Schröder, 2022'de Türkiye'de yapılan müzakereler sonucunda Rusya ve Ukrayna'nın barışa çok yakınlaşmışken Zelenskyi'nin arkasında bulunan "etkili çevreler" bu barış girişimine engel olduğunu savundu. Schröder, Rusya'nın yenilebileceğine inananlara ise tarihe bakmalarını tavsiye etti.
Eski başbakan, Türkiye'de müzakerelerde varılan plana göre Ukrayna'nın Donbas üzerinde kontrol sahibi olacağını ve Kırım için "Güney Tirol çözümü"nün uygulanacağını söyledi. Bu çözüm, Kırım'ın Rusya'ya bağlı bir bölge olarak kalmasını öngörüyordu ve Ukrayna'nın NATO'ya katılması bu planda yer almıyordu.
Schröder'e göre, Zelensky'nin arkasındaki güçlü çevreler savaşın devamının Rusya'yı zayıflatacağını düşünerek barışı istemediler. Şu anda Schröder, barış umutlarını Donald Trump'ın ABD'de tekrar iktidara gelmesine bağlıyor ve Trump'ın Avrupa'yı önemsediğine inanıyor. (Kommersant)
- Rusya Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, gece boyunca Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine ait 15 İHA Rus hava savunma sistemleri tarafından imha edildi. Açıklamada, en fazla İHA'nın Azak Denizi üzerinde, altı adedinin vurulduğu bildirildi. Bunun yanı sıra, dört İHA Rostov bölgesi üzerinde, iki İHA Kursk bölgesinde ve birer İHA Astrakhan, Belgorod ve Voronej bölgelerinde düşürüldü.
- Krasnodar Valisi Veniamin Kondratyev, Tihoretsk bölgesinde yerel bir olağanüstü hal (OHAL) rejimi ilan edildiğini duyurdu. Bu karar, olayla ilgili tüm sorunların hızlı bir şekilde çözülmesi ve insanlara yardım sağlanması amacıyla alındı. Kondratyev, şu anda bölgedeki halkın herhangi bir tehlike altında olmadığını vurguladı. Ancak, Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, bu bölgede bir mühimmat deposunun vurulduğunu iddia etti, fakat bu iddia doğrulanmadı.
- Zelenskiy, ABD'ye yapacağı planlı ziyaretin ilk durağı olarak bu akşam Pennsylvania'daki Scranton şehrinde yer alan bir askeri mühimmat fabrikasını ziyaret edecek. Bu fabrika, Ukrayna'ya yapılan batı askeri yardımlarının önemli bir parçası olan 155 mm kalibreli topçu mermilerinin metal kasalarını üretiyor. Zelenskiy, fabrika çalışanlarına kişisel olarak teşekkür etmeyi amaçlıyor. Scranton, ABD Başkanı Joe Biden'ın doğum yeri olmasının yanı sıra, yaklaşan başkanlık seçimlerinde sonucu belirleyebilecek önemli bir eyalet olarak dikkat çekiyor. Uzmanlara göre Pennsylvania eyaleti, Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimlerinde kritik bir öneme sahip ve buradaki sonuç, seçimlerin kaderini belirleyebilir. (BBC)
- Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrey Sibiha, Kremlin'in kış mevsimi öncesinde Ukrayna'nın nükleer enerji altyapısına yönelik saldırılar hazırlığında olduğunu iddia etti. Sibiha, Ukrayna'nın bu konuda Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nu (IAEA) bilgilendirdiği ve ortak ülkeleri de bu konuda haberdar ettiğini kaydetti.
- ABD, Hindistan, Japonya ve Avustralya'nın liderleri, "Dörtlü Güvenlik Diyaloğu" (QUAD) çerçevesinde düzenlenen zirvenin ardından Ukrayna'daki durumla ilgili ortak bir açıklama yaptı. Zirve, ABD'nin Delaware eyaletinde gerçekleşti. Liderler, Ukrayna'da "kapsamlı, adil ve sürdürülebilir bir barış" çağrısında bulunurken, açıklamada Rusya'dan bahsetmediler. Beyaz Saray'ın yayımladığı açıklamada, uluslararası hukuka, BM Anayasası'nın amaç ve ilkelerine, egemenlik ve toprak bütünlüğüne saygının altı çizildi. Ayrıca liderler, Ukrayna'daki savaşın gıda ve enerji güvenliği üzerindeki olumsuz etkisine dikkat çekti ve nükleer silah kullanımı ya da tehdidinin kabul edilemez olduğunu vurguladı.
- Tahran'da, 1980-1988 yılları arasındaki İran-Irak savaşının başlangıcını anmak için düzenlenen geçitte, yeni bir balistik füze ile Şahed 136 saldırı İHA'larının geliştirilmiş bir modeli tanıtıldı. İRNA ve Tasnim ajanslarının bildirdiğine göre, Şahed 136B'nin menzili 4 bin km'ye kadar çıkabiliyor. Aynı geçitte İran Devrim Muhafızları tarafından geliştirilen ve menzili bin km olan "Cihad" adlı katı yakıtlı bir balistik füze de sergilendi.
- Rusya'da düzenlenen 20. Uluslararası Müslüman Forumu ve Rusya Federasyonu Müslümanları Dini İdaresi 8. Kurultayı'nda İsrail'in Filistin'e saldırıları görüşüldü. Moskova Merkez Camisi'nde yapılan kurultaya Rusya Federasyonu Müslümanları Dini İdaresi Başkanı ve Rusya Müftüler Konseyi Başkanı Ravil Gaynutdin, Rusya'nın 65 bölgesinden Müslüman kuruluşları temsilcileri, uluslararası foruma da 15 farklı ülkeden ve farklı İslam organizasyonlarından temsilciler ve diğer yetkililer katıldı. Rusya-İslam Dünyası Stratejik Vizyon Grubu Başkanı ve Tataristan Cumhuriyeti lideri Rüstem Minnihanov da programlara iştirak etti. Türkiye'den de İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) Genel Direktörü Prof. Dr. Mahmut Erol Kılıç, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Başkanı Mürteza Bedir, İSAM Başkan Yardımcısı Yaşar Çolak ve Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı Temsilcisi Ömer Faruk Savuran yer aldı. Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş foruma mesaj gönderdi. Kurultayda, Rusya Federasyonu Müslümanları Dini İdaresi başkanlığına, Rusya Müslümanları temsilcilerinin oy birliğiyle yeniden Gaynutdin seçildi. Forumun sonunda forum ve kurultay katılımcılarının Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e mektubu okundu. Aşırıcılık ve terörizm ile İslam dininin kasıtlı olarak itibarsızlaştırılmaya çalışıldığı ve yabancı düşmanlığının körüklendiği vurgulanan mektupta, bunun bir sonucu olarak mart ayında Moskova'da yaşanan terör saldırısı örnek gösterildi. Mektupta, İsrail'in Gazze'yi kan gölüne çevirdiği ve inananların duygularına hakaret etmeye yönelik sürekli İslamofobik eylemlerin ortaya çıktığı hatırlatıldı. (Sputnik)
21 Eylül Cumartesi
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Rusya ile her formatta müzakerelerin temeli olacak bir plan üzerinde çalıştığını duyurdu. Zelenskiy, üç ana maddeden oluşan bu planın müzakerelerin "başlangıç ve temeli" olacağını belirtti, ancak bu maddelerin ayrıntılarına değinmedi. Zelenskiy, planın geliştirilmesi sürecinde bazı çevrim içi toplantılar yapıldığını ve daha fazla toplantının planlandığını ekledi.
Zelenskiy'nin sözcüsü Sergey Nikiforov, bu görüşmelerin Ukrayna'nın barış formülünü destekleyen ülkelerle yapıldığını ve Rusya ile henüz bir diyalog kurulmadığını açıkladı.
Rusya ve Ukrayna, 2022'de birkaç müzakere turu düzenlemiş ancak sonuç alamamışlardı. Zelenskiy, Kiev’in her formatta ve her temsilciyle konuşmaya hazır olduğunu ifade ederek, Rusya'nın tepkisinin bu planın ayrıntılarına göre şekilleneceğini belirtti. Planın haftaya ABD'de yapılacak Biden-Zelenksiy zirvesinde ele alınması beklenyor.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Batı ülkeleri tarafından Ukrayna'ya sağlanan füzeler ve mühimmat taşıyan bir kuru yük gemisine saldırı düzenlediklerini açıkladı. Rusya’nın operasyonel taktik hava kuvvetleri, insansız hava araçları, roket kuvvetleri ve topçuları tarafından düzenlenen saldırıda, iki roket ve topçu mühimmat deposu ile Ukrayna'ya silah taşıyan gemi hedef alındı.
Bakanlık ayrıca Ukrayna’nın askeri sanayi kompleksini destekleyen enerji altyapısına, insansız hava aracı üretim tesislerine ve Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin askeri personel ve teçhizatlarına yönelik gece boyunca saldırılar düzenlendiğini belirtti. Rusya, bu saldırıların yalnızca askeri ve enerji altyapılarını hedef aldığını vurguladı.
- Krasnodar Tihoretsk bölgesinde, İHA saldırısının ardından çıkan yangın nedeniyle 1200 kişi tahliye edildi. Bölge Valisi Veniamin Kondratyev, tahliye edilenlerin çoğunun akrabalarının yanına yerleştirildiğini, 150 kişinin ise dört geçici barınma merkezine alındığını açıkladı. Yangının, düşen İHA parçalarının patlayıcı maddelere sıçraması sonucu başladığı belirtildi.
- Krasnodar Krayı'nın Tihoretsk bölgesinde, hava savunma güçleri tarafından iki insansız hava aracının (İHA) etkisiz hale getirildiği, İHA'nın enkazının düşmesi sonucu çıkan yangının, "patlayıcı maddelere" sıçrayarak patlamalara yol açtığı bidiridi. Bu tehlike nedeniyle, yakınlardaki köyde yaşayanlar güvenlik amacıyla geçici olarak tahliye ediliyor. Krasnodar Valisi Veniamin Kondratyev, yangının kontrol altına alınması ve güvenliğin sağlanması amacıyla Tihoretsk'te geçici barınma merkezlerinin kurulduğunu belirtti. Şu ana kadar herhangi bir can kaybı bildirilmedi. Aynı gece, Bryansk ve Tver bölgeleri de İHA saldırılarına maruz kaldı ve birçok İHA hava savunma sistemleri tarafından düşürüldü.
- Rusya Savunma Bakanlığı, 21 Eylül gecesi hava savunma sistemlerinin Rusya'nın çeşitli bölgelerinde 101 insansız hava aracını (İHA) imha ettiğini açıkladı. Rapora göre, Bryansk bölgesinde 53 İHA, Krasnodar Krayı'nda 18, Kaluga bölgesinde 5, Tver ve Belgorod bölgelerinde ise 3'er İHA düşürüldü. Ayrıca Smolensk, Kursk ve Kırım bölgelerinde de birer İHA imha edildi. Azak Denizi üzerinde ise 16 İHA'nın yok edildiği bildirildi.
Özellikle Krasnodar Krayı'nda düşen İHA parçalarının Tihoretsk bölgesinde yangına yol açtığı, yangının patlayıcı maddelere sıçraması sonucu patlamalar meydana geldiği ve yakınlardaki köy sakinlerinin güvenlik amacıyla geçici olarak tahliye edildiği açıklandı.
- Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Ukrayna'nın talep ettiği uzun menzilli füzeleri göndermeyeceğini açıkladı. Scholz, Brandenburg'da seçmenlerle yaptığı bir toplantıda, kendisine yapılan baskılara rağmen, Moskova'ya ulaşabilecek menzile sahip seyir füzelerinin Ukrayna'ya gönderilmesine karşı durmaya devam edeceğini belirtti. Özellikle Ukrayna, 500 km menzilli Taurus füzelerini Almanya'dan istemişti, ancak Scholz bu talebi reddetti. Scholz, "Üzerimde çok fazla baskı olmasına rağmen, Moskova'ya ulaşabilecek füzeler göndermeyeceğim. Bu pozisyonumdan vazgeçmeyeceğimi burada tekrar teyit ediyorum," dedi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Batı'nın Rusya topraklarına yönelik uzun menzilli saldırılara izin vermesinin, NATO'nun Rusya-Ukrayna çatışmasına doğrudan katılımı anlamına geleceği konusunda uyarıda bulunmuştu. Diğer yandan, İngiltere ve Fransa, Storm Shadow/SCALP füzelerinin kullanımı için yeşil ışık yakarken, ABD ise ATACMS füzelerinin kullanılmasına henüz izin vermemişti.
- Zelenskiy, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile Kiev’de yaptığı görüşmede, Ukrayna’nın bu yıl içinde ikinci bir barış zirvesi düzenlemeyi planladığını ve hedeflerinin savaşı bu yıl sona erdirmek olduğunu söyledi. Kasım ayında, bu kez Rusya’nın da davet edilmesi planlanan bir barış zirvesi daha gündemde.
- CNN'in haberine göre, ABD'nin Ukrayna'ya yeni bir büyük askeri yardım paketi açıklaması beklenirken, bu yardımların sevkiyatı stok eksiklikleri nedeniyle ertelenebilir. ABD'nin mevcut stoklarının Ukrayna'nın taleplerini karşılamada yetersiz kalmaya başlaması, bu gecikmenin ana nedeni olarak gösteriliyor.
Yeni yardım paketinde, özellikle topçu sistemleri, hava savunma sistemleri ve mühimmat yer alacak. Yardımın, daha önce sağlanan paketlerden daha büyük olacağı belirtiliyor. ABD'nin Ukrayna'ya yardım amacıyla kullandığı Presidential Drawdown Authority (PDA) fonunda ise 5,9 milyar dolarlık bir bütçe kaldığı bildirildi. Ancak, bu fonun kullanım yetkisi 1 Ekim'de sona erebilir. Eğer Kongre bu yetkinin süresini uzatmazsa, Pentagon'un Kiev'e hızlı askeri yardım sağlama kabiliyeti sınırlanabilir. CNN'e göre üretim kapasitesinin talepleri karşılayamaması ve ABD'nin kendi savunma stoklarını koruma ihtiyacı, bu yardımların gecikmesine yol açan diğer önemli faktörler arasında yer alıyor.
- The Times'ın haberine göre, ABD ve İngiltere, Ukrayna'ya Rusya'nın iç bölgelerine uzun menzilli füze saldırıları düzenlemesi için gizlice izin verebilir. Bu plan, Storm Shadow füzeleri gibi batı menşeli uzun menzilli silahların kullanılmasını içeriyor. Batılı diplomatların verdiği bilgilere göre, bu kararın resmiyet kazanması, Ukrayna'nın ilk saldırılarını gerçekleştirdikten sonra duyurulacak.
Haberde, söz konusu gizli anlaşmanın Eylül ayının sonuna kadar sağlanabileceği belirtilirken, bu konuda kamuoyuna yapılacak açıklamaların erteleneceği ifade ediliyor. ABD ve İngiltere, daha önce Ukrayna’ya bu tür uzun menzilli silahlar verme konusunda temkinli yaklaşmıştı, zira bu tür bir hareketin Rusya ile NATO arasında doğrudan bir çatışmaya yol açabileceğinden endişe ediliyor.
- Strana.ru sitesi, Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov ve Ana İstihbarat Müdürlüğü (GUR MO) başkanı Kirill Budanov'un görevlerinden ayrılabileceklerini iddia etti. Sitenin kaynakları, Budanov'un yardımcıları Viktor Zaitsev ve Igor Ostapenko'nun görevden alınması kararının geçen hafta kendi rızası olmadan alındığı bilgisini de doğruladı. Kaynaklara göre, istihbarat başkanı ie Zelenskiy'nin ofisinin başkanı olan Andrey Yermak arasında ciddi bir gerginlik var.
- Rus Demiryolları (RJD), 15 Aralık'tan itibaren Primorskiy Krayı'ndan Kuzey Kore'ye yolcu tren seferlerini başlatacak. Bu yeni hat, Primorye'deki Hasan istasyonu ile Kuzey Kore'nin Tumanğan şehri arasında haftada üç kez hizmet verecek. Bu duyuru, Rus Demiryolları'nın Uzak Doğu Bölgesi Yolcu Taşımacılığı Geliştirme Hizmetleri Başkanı Sergey Fomichev tarafından III. Tüm Rusya Turizm Forumu'nda yapıldı.
Ayrıca 15 Aralık'tan itibaren, Primorye'deki Grodekovo ve Çin'in Suiifenhe şehirleri arasında da tren seferleri başlatılacak. 2024-2025 yıllarına ait tren seferlerinin detayları üzerinde çalışmalar devam ederken, Vladivostok-Hasan-Rajin (Kuzey Kore) güzergahı için de test seferlerinin Ekim ayında yapılması planlanıyor.
20 Eylül Cuma
- Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, G7 taahhütleri kapsamında Avrupa Komisyonu'nun Ukrayna'ya 35 milyar euro kredi vereceğini açıkladı. Haziran ayında G7 liderleri Ukrayna'ya parça parça dağıtılmak üzere 50 milyar dolarlık bir kredi verilmesi konusunda anlaşmışlardı.
Von der Leyen, sosyal medya platformu X'te "Bu, AB'nin Ukrayna'nın yeniden inşasına yönelik bir diğer büyük katkısı," diye yazdı.
Haziran ayında G7 liderleri, Ukrayna'ya 50 milyar dolarlık bir kredi sağlama kararı almış ve bunun Rusya'nın dondurulmuş varlıklarından elde edilen gelirlerle geri ödeneceği planlanmıştı. Plana göre ABD ve AB'nin her biri 20 milyar dolar taahhüt edecek, kalan 10 milyar dolar ise Birleşik Krallık, Japonya ve Kanada arasında paylaşılacaktı. Ancak ABD, Rusya'nın varlıklarının Avrupa'da dondurulmuş halde kalacağına dair garantiler talep etmişti.
Uzlaşı olarak, AB bütçesinden Ukrayna'ya krediler verilmesi kararlaştırıldı. Politico dergisi kredilerin dondurulan Rus varlıklarından elde edilecek gelirlerle finanse edileceğini yazıyor.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski'nin Kırım’ın Birleşmiş Milletler mandası altına alınması önerisini "saçmalık" olarak nitelendirdi. Peskov, “Bu tamamen saçmalıktır. Rus toprakları ve bölgeleri tartışma konusu değildir ve kimseye devredilemez,” dedi. Polonya Dışişleri Bakanı’nın önerisi Ukrayna'da da tepkiyle karşılanmıştı.
- Ukrayna'nın Rus doğalgazını Avrupa'ya taşımada transit ülke olmayı reddetme planlarını değerlendiren Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, Kiev'in kararının önemli olmadığını çünkü TürkAkım gibi bir doğalgaz boru hattı bulunduğunu söyledi.
Ekonomik konuların ele alındığı 15. Rusya-Macaristan Hükümetlerarası Komisyonu toplantısında konuşan Szijjarto, "TürkAkım boru hattı sayesinde, gelecek yıldan itibaren Ukrayna üzerinden Rus gazı transitinin sona ermesinin, diğer birçok Avrupa ülkesinin aksine bizim için hiçbir önemi yok" dedi. (Sputnik)
- Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi'ne bağlı Ulusal Siber Güvenlik Koordinasyon Merkezi, devlet görevlileri ve askerlerin iş cihazlarında Telegram kullanmalarını yasakladı.
Merkezden "Devlet kurumlarının çalışanları, askerler, güvenlik ve savunma sektörü çalışanları ile kritik altyapı operatörlerinin iş cihazlarına Telegram kurulmasının ve kullanılmasının yasaklanmasına karar verildi," açıklaması yapıldı. (RBC)
- Podolsk'taki sanayi bölgesindeki yangının alanı 5 bin m2'ye yaklaştı. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı, Podolsk'taki üretim binasında yangının alanının 4,8 bin metrekareye çıktığını bildirdi. İlk belirlemelere göre yaralanan yok.
- Avrupa Birliği, Gürcistan ile vizesiz seyahati askıya almayı değerlendiriyor. Brüksel, Gürcistan hükümetinin anti-demokratik "rotada" devam etmesi halinde vizesiz seyahatin askıya alınma ihtimalini göz ardı etmiyor. İlgili açıklama AB'nin Tiflis Büyükelçisi Pavel Hercinski'den geldi. (BFM)
- Bosna-Hersek Sırp Cumhuriyeti Başkanı Milorad Dodik, BRICS zirvesine davet edildi. Dodik 19 Ekim'de Kazan'a gelmeyi planlıyor. (Kommersant)
- Türkiye’deki bir devlet bankası kaynağının RIA Novosti'ye verdiği bilgiye göre, Mir ödeme sisteminin yeniden başlatılması konusu Türk yetkililer tarafından gündeme alınmadı. Kaynağın belirttiğine göre, kredi kuruluşları banka havaleleri ile ilgili sorunları çözme konusunda henüz herhangi bir talimat almış değil. Kaynak, "Şu anda bu konu tartışılmıyor. Bu konuda karar hükümet düzeyinde alınıyor ve biz de bu kararı takip ediyoruz. Ancak şu anda böyle bir karar yok," şeklinde konuştu.
- Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, çalışma ziyareti için Kiev’e geldi. Leyen, sekizinci ziyaretinin ısınma sezonunun başına denk geldiğini ve Kiev'deki görüşmelerinde, Ukrayna'nın kışa hazırlığı konusunu ele almayı planladığını söyledi. Von der Leyen sosyal medya platformu X’te "Buraya Avrupa'nın desteğini görüşmek için geldim. Kışa hazırlıktan savunmaya, AB'ye katılımdan G7 kredilerindeki ilerlemeye kadar her konuyu konuşacağız," şeklinde yazdı.
- Avrupa Komisyonu’nun İçişlerinden Sorumlu Üyesi Ylva Johansson, Avrupa Birliği'nin askerlik hizmetine çağrılan Ukraynalıları "ortada bırakmayacağını" söyledi. Johansson’a göre, Ukraynalı mültecilerin AB’deki statüsünü düzenleyen direktif uyarınca, sınır dışı edilmeleri mümkün değil. (Kommersant)
- Rusya, Sputnik ajansı muhabiri Russell Bentley’nin öldürülmesiyle ilgili soruşturmayı tamamladı ve olaya karışanların kimliklerini belirledi. İlgili açıklama Rusya Soruşturma Komitesi'nin basın servisi'den yapıldı.
RIA'nın aktardığı açıklamada "Rusya Federasyonu Soruşturma Komitesi Ana Askeri Soruşturma Yönetimi, Rusya Silahlı Kuvvetleri askerleri Vitaliy Vansiatskiy, Vladislav Agaltsev, Vladimir Bazhin ve Andrey İordanov hakkında açılan cezai soruşturmayı tamamladı," ifadesi yer alıyor.
Soruşturmaya göre, "bu yılın 8 Nisanında Vansiatskiy, Agaltsev ve İordanov, Bentley’ye işkenceye yapmak suretiyle ölümüne sebep oldu. Daha sonra Vansiatskiy ve Agaltsev, Bentley’nin cesedini içeren VAZ-2115 model aracını TNT ile patlattı. Ertesi gün Vansiatskiy'in talimatıyla aynı birlikte görevli asker Bazhin, Bentley’nin kalıntılarını olay yerinden uzaklaştırarak ağır bir suçun delillerini gizledi."
- Rus Demiryolları, 15 Aralık'tan itibaren Primorye'den Çin ve Kuzey Kore’ye düzenli yolcu taşımacılığını yeniden başlatacak. Seferler, koronavirüs pandemisi nedeniyle durdurulmuştu. İlgili açıklama Uzak Doğu Bölgesel Yolcu Taşımacılığı Geliştirme ve Altyapıya Erişim Sağlama Hizmeti tarafından yapıldı. (İnterfaks)
- Moldova'nın Gagavuz Özerk Bölgesi Başkanı Yevgenia Gutsul, Kişinev'deki davası için Rusya'daki ziyaretini yarıda kestiğini açıkladı. Gutsul, Rusya'da Avrasya Kadın Forumu'nda konuşma yapmayı planlıyordu, ancak duruşması nedeniyle Moldova'ya dönmek zorunda kaldı. (Kommersant)
- ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Yardımcısı Daleep Singh, Rusya’ya yönelik yaptırımların daha da sıkılaştırmayı planladıklarını açıkladı. Singh, yeni kısıtlamaların Rus petrolünün dünya pazarına arzını ve taşınmasını etkileyeceğini söyledi.
Singh ayrıca, yaptırımların petrol taşıyan gölge tanker filosunu ve piyasaya sunulmasına izin verilen petrol miktarlarını da kapsayacağını belirtti. Danışman yardımcısı Carnegie Vakfı’nda (Rusya'da yabancı ajan ve istenmeyen örgüt olarak tanınıyor) yaptığı konuşmada şöyle konuştu: “Kısa vadede, altı aydan üç yıla kadar, eğer Rusya’nın petrol satışlarından elde ettiği gelirleri azaltmayı hedefliyorsak, bunu yaptırımlar ve diğer araçlarla, hidrokarbonlarını takip ederek yapacağız.” (Ria)
- Rusya Savunma Bakanlığı dün gece hava savunma sistemlerinin Belgorod bölgesinde bir saldırıyı püskürttüğünü bildiriyor. Savunma Bakanlığı’nın Telegram'da yaptığı açıklamaya göre, bölgede sekiz adet uçak tipi insansız hava aracı imha edildi. Bakanlık ve bölge yetkilileri olayın sonuçlarına dair bilgi vermedi. (Kommersant)
- Rusya'nın Kaluga bölgesi yetkilileri, Ukrayna insansız hava araçlarının fotoğraflarını ve videolarını internete yükleyen vatandaşları para cezasına çarptıracak. Açıklama bölge valisi Vladislav Şapşa'dan geldi. Şapşa şöyle yazdı:
"Yerel operasyonel karargâh kararlarının yerine getirilmemesi halinde idari sorumluluk ve para cezası uygulanacak. Bu, düşman insansız hava araçlarının fotoğraf ve videolarının medya ve sosyal medyada paylaşılmasına getirilen yasağı da kapsıyor. Benzer kararlar diğer bazı bölgelerde de alındı.” Önceki gün Tver bölgesi sakinleri, roket deposunda çıkan yangının fotoğraflarını ve videolarını paylaşmanın cezai sorumluluğa tabi olacağı konusunda yetkililer tarafından uyarılmıştı.
- İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, Rusya ve Çin'in Ukrayna’daki çatışmanın barışçıl çözümüne ilişkin yaklaşan konferansa katılımını destekledi. Bakan, "Biz Rusya ile savaşta değiliz" dedi ve "Ukrayna’nın bağımsızlık hakkını savunmak başka bir konudur" diye ekledi.
Bir basın toplantısında konuşan Tajani şu ifadeleri kullandı:
"Ancak Rusya’nın bu konferansa Ukrayna’nın teslimiyeti ya da mağlubiyeti anlamına gelecek bir çözümle gelmemesi gerektiğini düşünüyorum, çünkü aksi takdirde bu bir barış anlaşması olmaz.” (Ria)
- Avrupa Komiseri Stella Kyriakides, Strazburg'daki Avrupa Parlamentosu genel kurul oturumunda, Avrupa Birliği'nin Rusya vatandaşlarına Schengen vizelerinin verilmesine yönelik kontrolleri sıkılaştırmayı planladığını açıkladı. Kyriakides şöyle konuştu:
“Rusya ile vize kolaylaştırma anlaşmasını askıya aldık, AB üye devletlerine daha sıkı vize verme kuralları ve Rus vatandaşları için sınırda ek kontroller konusunda talimatlar verdik. Rus vatandaşlarına verilen vizelerin sayısı yaklaşık %90 oranında düştü. Şu anda daha fazla önlem alıp almamamız gerektiğini anlamak için üye devletlerin bu talimatları nasıl uyguladığını inceliyoruz."
Kyriakides Rusya'nın AB için bir tehdit olduğunu ve AB'ye girişin "birliğe düşmanlık besleyen iki ülke" vatandaşlarına kolaylaştırılmasının soru işaretleri yarattığını belirtti. (alıntı Ria'dan)
Temmuz ayı başında Macaristan, Rus ve Belarus vatandaşlarını “ulusal kart” programına dahil etmişti. Bu program, herhangi bir sektörde çalışmayı, aileyi yanlarına almayı ve üç yıl içinde ülkede sürekli oturma izni almayı mümkün kılıyor. Bu, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmenin ardından gerçekleşmişti.
- Odessa bölge yönetimi başkanı, 19. yüzyılda dikilen Puşkin anıtının kaldırılmasına yönelik kararın imzalandığını bildirdi. Aralarında belediye başkanı Gennadi Truhanov’un da bulunduğu bir grup ise anıtın yerinde kalmasını savunuyor. (RBC)
19 Eylül Perşembe
- Dışişleri Bakanı Hakan Fidan gazetecilere dış politikayla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Fidan Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmayla ilgili olarak "Türkiye'nin arabuluculuk iradesi ve rolü her zaman için mevcut, bu Cumhurbaşkanımız için bir numaralı öncelik." şeklinde konuştu.
Yaptırımlar konusuna da değinen Bakan Fidan, "Bu yaptırımlar da masaya tabii ki gelecek büyük bir paket olarak. Bunların hepsinin artık hangi şekilde nasıl müzakere edileceği konusunu göreceğiz. Müzakere edilemezse, başarısız olursa, olay ya yaygınlaşan bir savaşa dönüşecek ya da bir şekilde donmuş bir savaşa dönüşecek." ifadelerini kullandı.
Fidan şöyle konuştu:
"Ukrayna-Rusya Savaşı sadece Ukrayna’da cereyan eden sıcak savaş olmasının ötesinde çok büyük global etkisi olan bir durumda... Bizi endişelendiren formatın değişecek olması... Birincisi coğrafya sabit, ring belli. Savaşın olduğu ring Ukrayna toprağıydı ve onun için Ruslar da problem etmiyordu. Ve silahlar belli, nükleer silah hariç her şey. Ringin biraz değiştiğini görüyoruz. Ruslar da artık nükleer stratejileri elde ediyorlar. 'biz farklı silah kullanabiliriz' diyorlar."
Fidan'ın açıklamaları önde gelen Rus gazetelerinde de kendine yer buldu.
- Rus ordusu, Kursk bölgesinde ilerleme sırasında Ukrayna ordusunun beş köy civarındaki birimlerine saldırılar düzenledi. Rusya Savunma Bakanlığı, dört yerleşim yerine yönelik karşı saldırı girişimlerinin ve Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin üç köy civarında sınırı geçme çabalarının engellendiğini bildirdi.
Rus ordusunun saldırıları, Lyubimovka, Darino, Nikolo-Darino, Tolstiy Lug ve Plehovo yerleşim yerlerinde gerçekleştirildi. Boriki, Kremyanoye, Lyubimovka ve Obukhovka yönünde yapılan karşı saldırılar engellendi. Sınır geçme girişimleri ise Noviy Put, Malaya Obukhovka ve Medvezhye köyleri yönünde durduruldu. (Kommersant)
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, St. Petersburg'daki Özel Teknolojik Merkez'ini ziyaret etti. Rus basını tesiste özel ekipmanlar, otomatik izleme kompleksleri, bilgi koruma, elektronik harp, haberleşme sistemleri üretimi yapılmakta olup, ayrıca Orlan insansız hava araçları geliştirildiğini yazıyor.
- Avrupa Komisyonu, Ukrayna'ya enerji alanında yardım için 160 milyon avro tahsis ettiğini açıkladı. Bu tutarın 100 milyon avrosu Rusya'nın dondurulmuş varlıklarından elde edilen gelirlerden sağlanacak. İlgili belgede, "Yüz milyon avro, Rusya'nın dondurulmuş varlıklarından elde edilen gelirlerden tahsis ediliyor; 60 milyon avro ise ısıtıcılar ve sıcak sığınaklar satın almak için Avrupa fonlarından sağlanacak," diye belirtiliyor. (Ria)
- Rusya Soruşturma Komitesi, Novaya Gazeta'nın eski yayın yönetmeni yardımcısı Kirill Martınov'a (Rusya tarafından yabancı ajan sayılıyor) karşı, istenmeyen bir organizasyonun faaliyetlerini yürütmekten dolayı ceza davası açtı.
Rusya'dan ayrılan Novaya Gazeta çalışanları, Kirill Martınov'un yönettiği Novaya Gazeta. Avrupa adlı bir yayın kurmuştu. Yayın organı Rusya tarafından istenmeyen bir organizasyon olarak kabul edilmişti.
- ABD merkezli elektronik ödeme sistemi PayPal, Rusya'daki kullanıcılar için hizmet uzatma ücreti uygulayacak. Yıllık ücret 3 bin 500 ruble olarak açıklandı. Uygulama, 7 Ekim ititibarıyla hesapta herhangi bir dövizde bakiye olması durumunda geçerli olacak.
Paypal Mart 2022'de Rusya'da hizmet vermeyi durdurmuş ve hesaplardaki bakiyelerin çekilmesini tavsiye etmişti. (BFM)
- TASS’ın bir kaynağa dayandırdığı haberine göre, neredeyse tüm Türk bankaları, yaptırım riskini azaltmak amacıyla Rusya ile ilgili işlemleri durdurmak niyetinde. Ajansın bildirdiğine göre, Türkiye'deki kredi kuruluşları, Rusya ile olan işlemleri Emlak Katılım Bankası’na devretmeyi planlıyor. Ajansa konuşan bir kaynak durumu şu sözlerle aktardı:
“Türk bankalarının neredeyse tamamı, Rusya ve Belarus ile olan işlemlerden tümüyle çekilmek istiyor. Bankalar bu işlemleri Emlak Katılım Bankası’na devrederek, gelecekte karşılaşabilecekleri potansiyel sınırlamalar ve yaptırımlardan korunmayı amaçlıyor.”
- Akhmat özel kuvvetleri komutanı Apti Alaudinov, Rusya ordusunun Kursk bölgesinin Suca ilçesindeki Darino ve Nikolaevo-Darino köylerini kontrol altına aldığını açıkladı.
- Reuters'in haberine göre Rus sigorta şirketleri, Hindistan’a yapılan petrol sevkiyatlarında giderek daha büyük bir rol oynamakta. Ajans Hindistan'in, Rus petrolünün en büyük alıcısı olarak öne çıktığını yazdı.
Habere göre Temmuz ayında, Rus sigorta şirketleri, Hindistan’a yapılan petrol sevkiyatlarının %60’ını kapsıyordu. Bu oran, geçen yılın aralık ayında %40’tı.
Reuters, Rus sigorta şirketlerinin kullanılmasının, Moskova’nın petrolü batı tarafından belirlenen 60 dolarlık varil fiyat tavanının üzerinde satmasına olanak tanıdığını ileri sürdü. G7 ülkeleri, Avrupa Birliği ve Avustralya, Rusya’nın Ukrayna’daki özel askeri operasyonu başlattıktan sonra, gelirlerini sınırlamak amacıyla tavan fiyat sınırını uygulamaya koymuşlardı.
- "Hindistan, Avrupa ülkelerinin yerel savunma şirketlerinden top mermileri satın aldığından ve bu mühimmatların daha sonra Ukrayna’ya gönderildiğinden haberdar." Reuters bu iddiayı savunma sektörü yetkilileri ile on bir Avrupalı ve Hintli yetkiliye dayandırdı.
Kaynaklar bu şema çerçevesinde, mühimmatların Ukrayna’ya sevkiyatının bir yıldan fazla bir süredir devam etmekte olduğunu dile getirdi. Habere göre, Moskova temaslarda bu konuyu en az iki kez gündeme getirse de Hindistan'dan olumlu bir yanıt alamadı. Bir Hintli yetkili ve savunma sanayisinde üst düzey bir kaynak Delhi'nin bu sevkiyatların farkında olduğunu, ancak bunları durdurmak için herhangi bir adım atmadığını söyledi.
- Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski, Kiev’de düzenlenen Yalta Avrupa Stratejisi (YES) konferansında yaptığı konuşmada, Kırım’ı 20 yıl sonra yeni bir referanduma götürmek üzere BM mandasına devretmeyi önerdi.
Sikorski, Kırım’ın “Rusya için sembolik önemde olduğunu” ve özellikle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin için önem taşıdığını söyledi. Ancak bakan Kırım’ın aynı zamanda Ukrayna için stratejik bir öneme sahip olduğunu belirtti. Dışişleri bakanı “Kırım’ın askerden arındırılması olmadan nasıl anlaşabileceklerini göremiyorum. Yarımadayı BM mandası altına alıp, kimlerin yasal ikamet sahipleri olduğunu kontrol ettikten sonra dürüst bir referandum hazırlayacak bir misyon sağlayabilirdik,” diye konuştu. (aktaran Kommersant)
- Başkan Vladimir Putin, Rusya Silahlı Kuvvetlerinin mevcudunun 2,39 milyon kişiye çıkarılmasına ilişkin kararnameyi yorumladı. Putin'e göre karar, Leningrad ve Moskova askeri bölgelerinin oluşturulmasıyla bağlantılı olarak verildi. Putin “Silahlı Kuvvetlerin eğitimli ve eğitimli insanlardan oluşmasını sağlamak için önemli bir sorunu çözmemiz gerekiyor. Ayrıca yeni askeri bölgelerin sürekli savaşa hazır olma birimlerini ve oluşumlarını da kastediyorum. Geçen gün yayınlanan kararname bu sorunu çözmeyi amaçlıyordu” dedi.
- 5 Kasım'da yapılacak ABD başkanlık seçimleri için geriye saym sürerken, iki aday da Ukrayna başkanı Zelenskiy ile görüşmeye hazırlanıyor. ABD Başkan Yardımcısı ve başkan adayı Kamala Harris’in, önümüzdeki hafta Washington’da Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ile bir araya gelebileceği bildirildi. Donald Trump da Zelenskiy ile yine aynı ziyaret sırasında görüşebileceğini belirtti. Trump, basın mensuplarına verdiği demeçte, "muhtemelen" Zelenskiy ile görüşeceğini ifade etti. Zelenskiy, önümüzdeki hafta New York'ta Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na katılacak ve burada Joe Biden ile görüşmeyi ve savaşla ilgili zafer planını sunmayı planlıyor.
- Trump bir kez daha, başkan seçilmesi halinde Ukrayna’daki savaşı sadece birkaç gün içinde bitireceğini vaat etti, ancak bunu nasıl yapacağına dair ayrıntı vermedi.
- Zelensky, dün gece Ukrayna vatandaşlarına seslendiği konuşmada, "zafer planının tam olarak hazır olduğunu" duyurdu. Zelenskiy, “Tüm noktalar, tüm önemli vurgular, gerekli eklemeler ve ayrıntılar belli. Şimdi en önemli şey bunu uygulama kararlılığıdır" dedi. Planın Amerikalı lider Joe Biden'ın yanı sıra ABD başkan adayları Kamala Harris ve Donald Trump'a da sunulması planlanıyor.
- Rusya Savunma Bakanlığı, sınır bölgelerinde üç Ukrayna dronunun vurulduğunu açıkladı. Dronlardan ikisinin Kursk bölgesinde, birinin ise Belgorod bölgesinde imha edildiği bildirildi. Bir önceki gece Rusya, 54 Ukrayna dronunun vurulduğunu bildirmişti.
- Avrupa Birliği'nin gelecekteki savunma komiseri Andrius Kubilius, Avrupa’nın savunma bütçesini artırması gerektiğini çünkü Rusya’nın 6-8 yıl içinde AB ile askeri çatışmaya hazır olabileceğini savundu.
- Kremlin sözcüsü Peskov, Kremlin basın servisinin, gösterimdeki yavaşlamaya rağmen YouTube kanalında yayınlara yeniden başladığını söyledi. Peskov'a göre Kremlin, başkanın çalışmaları hakkında bilgi yaymak için her türlü yolu kullanıyor.
- M. Komsomolets'in aktardığına göre havacılık uzmanı emekli tümgenerali Sergey Lipovoy, Ukrayna İHA'arın son dönemdeki etkinliğini "ormanlık bölgelerde saklanmalarına ve son derece alçak irtifalarda uçmalarına" bağladı. Uzman, modern hava savunma sistemlerinin esas olarak yalnızca büyük hedefleri tespit ettiğini belirtti. Lipovoy, bu tür İHA'ların yüzeyinin bir metrekareden az olduğunu ve hava savunmasından kurtulmasına imkan tanıdığını savundu.
- Ukrayna'da vatana ihanetle suçlanan Verhovna Rada milletvekili Aleksandr Dubinski, Telegram kanalındaki mesajında Zelenskiy'nin, "Batı'nın kendisini barışçıl bir çözümü kabul etmeye zorlaması durumunda ülkede darbe gerçekleşeceği" yönündeki açıklamalarının bir "korku hikayesi" olduğunu savundu. Dubinski "Aksine Zelenskiy seçim yapılmadan iktidarda kalmaya devam ederese Ukrayna'da bir darbe yaşanabilir" dedi.
- AvtoVAZ Başkanı Maksim Sokolov, devlet şirketi Rostec'in geri satın alma opsiyonunu kullanarak otomobil üreticisindeki hisselerini geri kazandığını bildirdi. Devlet şirketi yine hisselerin %32,3'üne sahip hale geldi.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, NATO yönetiminin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Batı yapımı silahlarla Rusya’ya yapılan saldırıların sonuçlarına ilişkin sözlerini göz ardı etmesinin son derece tehlikeli ve kışkırtıcı olduğunu belirtti.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in, Ukrayna’nın Rusya'nın derinliklerine uzun menzilli füze saldırıları düzenlemesine izin vermenin, gerilimin tırmanmasına yol açacak bir kırmızı çizgi olmadığı sözlerini değerlendiren Kremlin Sözcüsü Peskov, şunu dedi:
"Rusya Devlet Başkanı'nın açıklamalarını ciddiye almıyormuş gibi görünmek kesinlikle öngörüsüz ve profesyonelce olmayan bir hareket."
Stoltengerg’in bu sözlerini, görev süresinin son ermesine bağlayan Kremlin Sözcüsü, “Çok yakında yaptığı açıklamaların sorumluluğunu taşımayacak” dedi.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Times gazetesine açıklamasında, Ukrayna ordusunun Rusya'nın derinliklerine uzun menzilli füze saldırıları düzenlemesine izin vermenin, gerilimin tırmanmasına yol açacak bir kırmızı çizgi olmadığını savunmuştu. (Sputnik)
- Rusya Sağlık Bakan Yardımcısı Aleksey Kuznetsov, Tver bölgesindeki Toropets şehrine düzenlenen insansız hava aracı saldırısında 13 kişinin hastanelere kaldırıldığını bildirdi. Bakan yardımcısı ayrıca, 15 kişinin de doktorlara başvurduğunu ancak hastaneye yatmadığını belirtti.
- Rusya Devlet Duması, mahkeme sanıklarının özel askeri operasyona katılım nedeniyle cezai kovuşturmadan muaf tutulmalarını sağlayacak yasa tasarısını ilk okumada kabul etti. Ayrıca, sanıklara seferberlik, sıkıyönetim ve savaş zamanında askeri hizmet sözleşmesi yapma hakkı tanıyan yasa tasarısı da onaylandı. (Kommersant)
- Estonya Savunma Kuvvetleri Komutanı Andrus Merilo Finlandiya ve Estonya'nın deniz savunması alanındaki işbirliklerini arttırdığını açıkladı. Merilo, iki ülke Rus donanmasının Baltık Denizi'ndeki hareketlerini engellemek için somut planlar geliştirmesi gerektiğini söyledi.
Öte yandan ERR televizyon ve radyo şirketinin bildirdiğine göre, Estonya'nın güneyinde Reedo adlı yeni bir askeri üs kuruldu. Võru şehri yakınlarındaki Juba köyünde yer alan bin asker kapasiteli üs 14 yapıdan oluşuyor. Bu köy, Rusya ve Letonya sınırlarına birkaç kilometre uzaklıkta. ERR'nin verdiği bilgiye göre, yeni askeri üs, NATO'nun savunma planlarına uygun hazırlıklar için "toplanma noktası" olarak kullanılacak.
- Tver Bölgesi Valisi İgor Rudenya, Toropets'ten tahliye edilen sakinler için geçici yerleşim noktaları oluşturulmasını emretti. Vali Ukrayna insansız hava araçlarının enkazının düşmesi sonucu yangın çıktığını doğruladı.
Rudenya, "İnsansız hava araçları vuruldu. Araçlar düşerken yangın çıktı. Şu anda nüfusumuzu, sakinlerimizi tahliye ediyoruz ve kamu düzeninin sağlanmasına çalışıyoruz," şeklinde açıklama yaptı.
Kommersant gazetesi saldırının 18 Eylül gecesi yapıldığını yazıyor. Habere göre kentte çıkan yangın sonrasında kısmi nüfus tahliyesi ilan edildi ve sakinler için bir acil yardım hattı açıldı. Toropets'in nüfusu 11 binin üzerinde.
- Rusya Savunma Bakanlığı gece boyunca hava savunma sistemlerinin, Kursk bölgesi üzerinde 27 insansız hava aracını düşürdüğünü açıkladı. Bakanlığa göre, Bryansk bölgesi üzerinde 16 İHA, Smolensk üzerinde yedi, Belgorod üzerinde üç ve Oryol bölgesi üzerinde bir İHA daha imha edildi. Hasarla ilgili açıklama yapılmadı.
- ABD Avrupa ve Afrika Hava Kuvvetleri Komutanı General James Hecker Ukrayna'nın Batı ülkelerinden aldığı F-16 savaş uçaklarını kullanırken temkinli davrandığını söyledi. Hecker F-16'ların pilotların deneyimsizliği nedeniyle tehlikeli operasyonlarda kullanılmayacağı kanısında olduğunu dile getirdi. Air Space Forces Magazine'e konuşan üst düzeu asker, "Pilotlar bu konuda yeniler, bu yüzden onları en riskli görevlere göndermeyecekler. Sonuçta bu Ukrayna'nın kararı. Ancak bence kullandıkları yaklaşım bu olacak," ifadelerini kullandı.
- Tass ajansı, Primorskiy Krayı'ndaki Büyük Petro Körfezi'nde, Rusya ve Çin Sahil Güvenlik kuvvetlerinin ortak tatbikatı "Pasifik Devriyesi - 2024"ün aktif aşamasının başladığını bildirdi. Tatbikat çerçevesinde üç Rus sahil güvenlik gemisi ve iki Çin gemisi, bir gemi ihlalcisini arama ve yakalama görevine çıktı.
- Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, ülkesinin Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) ile ilişkilerde "geri dönüşü olmayan" bir noktaya yaklaştığını söyledi. Paşinyan bu yapının Ermenistan cumhuriyetinin egemenliği için tehdit oluşturduğunu dile getiriyor. Başbakan şöyle konuştu:
"Ermenistan’ın KGAÖ üyeliğini dondurduk, sadece KGAÖ'nün Ermenistan’ın güvenliğini sağlama konusundaki yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle değil, aynı zamanda KGAÖ'nün Ermenistan’ın güvenliği, varlığı, egemenliği ve devletliği için tehditler oluşturduğu için."
Öte yandan Ermenistan Soruşturma Komitesi, "iktidarı gasp etme girişimi" davasında yedi kişi hakkında ceza soruşturması başlattı. Komite hepsi Ermeni vatandaşı olan bu kişilerin Rusya'dan geldiğini iddia ediyor. (İnterfaks)
- Bloomberg'in haber analizine göre Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmalara üçüncü kışına yaklaşırken, çatışmanın sona ereceğine dair bir umut görünmüyor. Bu belirsizlik içinde, Ukrayna'nın müttefikleri iki kampa ayrılmaya başladı. Bir grup, savaşın diplomatik yollarla çözülmesini savunurken, diğer grup Ukrayna'ya daha fazla askeri yardım yapılması gerektiğini vurguluyor. İngiltere'nin "en şahin" olduğu, ABD'nin de onun yanında yer aldığı cephe müzakerelere mesafeli. Fransa, çatışmanın 3. Dünya Savaşı'na dönüşmesi riski nedeniyle müzakereleri savunurken, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, bir yandan Kiev'e destek vaadini tekrarlıyor, diğer yandan verdikleri silahlarla Ukrayna’nın Rusya topraklarının derinliklerine saldırmasına izin vermeyerek müzakereleri işaret ediyor. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise Rusya topraklarına mesafe tanımaksızın Batı silahlarıyla saldırı yapılmasını destekledi. olonya ve Baltık ülkeleri de açık destekçiler cephesinde.
Yazıda, tüm müttefiklerin, nihai kararın yalnızca Ukrayna hükümeti tarafından verileceğini ve onlara baskı yapılmadığını belirttiği hatırlatılıyor. Ancak, 2024 stratejisi tartışılırken bazı ülkeler, savaşın sona ermesi için diplomatik bir yol üzerine daha ciddi düşünmeye başladı. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, hem kamuoyunda hem de özel görüşmelerde toprak tavizini reddederken, Rusya da hedeflerinden vazgeçmeyeceğini açıkça ortaya koyuyor. Bu nedenle, Kursk saldırıarının da etkisiyle müzakere olasılığı şu aşamada oldukça düşük görünüyor. Ancak ABD'li yetkililere göre, 2025'teki başkanlık seçimlerinden sonra savaşın gidişatı değişebilir.
Bloomberg "Bazı yetkililer, Putin'in tehditlerini daha ciddiye alarak diplomasi ile çıkış yolları aramaya başladı. Rusya, Batı’nın uzun menzilli füzelerini kullanarak topraklarına saldırı düzenlenmesi halinde çatışmayı tırmandırma uyarısında bulunuyor. Buna karşın, diğer ülkeler müzakerelere karşı çıkıyor ve Ukrayna’ya daha fazla silah gönderilmesini savunuyor. NATO ülkeleri son haftalarda Amerikan ATACMS füzeleri ve İngiliz Storm Shadow ile Fransız SCALP füzelerinin kullanımını tartışıyor. Washington ise şu ana kadar bu füzelerin sadece Rusya sınırındaki bölgelere karşı kullanılmasına izin verdi" diyor.
- Rusya'nın Tver bölgesine bağlı Toropets şehrine Ukrayna'nın düzenlediği yoğun İHA saldırısı sonucu patlamalar yaşandı, ardından yangın çıktı. Bölge Valisi İgor Rudenya yangının tam olarak nerede başladığı ise henüz açıklanmadı. Yerel yetkililer, bölge halkını tahliye etmeye başladı. Valilik basın servisi hava savunma sistemlerinin "şehrin üzerinde devam eden büyük çaplı İHA saldırılarını püskürtmeye devam ettiğini" belirtti. Toropets, Tver bölgesinin batısında, Ukrayna sınırına yaklaşık 460 km uzaklıkta bulunuyor.
- Tver dışında Bryansk, Smolensk, Tula ve Oryol bölgelerinin valileri de gece İHA sadırısı duyurdu. Valiler toplamda 23 İHA düşürüldüğünü kaydetti.
- Gece yarısına doğru Rus ordusunun Şahed İHA'ları ile Ukrayna'nın çeşitli bölgelerindeki hedefleri vurduğu bildiriliyor. Özellikle Kiev, Poltava ve Kirovograd bölgelerinde yoğun saldırılar kaydedildi.
- Donald Trump, ABD için Çin ve Rusya ile ticari işbirliğinin, toprak büyüklükleri ve doğal kaynakları dikkate alındığında faydalı olacağını söyledi. Bir mitingde konuşan Trump "Çin'le iş yapmak iyi, ancak Rusya'yla iş yapıp bundan adil bir pay almanız gerekiyor. O kadar çok madenleri var ki, toprakları ABD'nin dört katı büyüklüğünde... Harika işler yapabiliriz ve Herkes mutlu olur" dedi. Daha önce Trump, Beyaz Saray'da "makul bir başkan" olursa Rusya ve Çin'in ABD'nin düşmanları olmaktan çıkacağını iddia etmişti.
- NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Vladimir Putin'in Batı silahlarıyla Rusya'nın derinliklerine saldırmanın “kırmızı çizgi” haline gelebileceği ve bu durumda ittifakın kendisini Rusya ile savaş durumunda bulacağı yönündeki açıklamalarından "şüphe duyduğunu" söyledi. Stoltenberg, The Times'a verdiği röportajda, "Putin'in daha önce defalarca "kırmızı çizgiler"den bahsettiğini ancak bu çizgileri aştıktan sonra Moskova'dan herhangi bir tepki gelmediğini" savunarak “Bunu yapmaya cesaret edemedi çünkü şunu anlıyor: NATO dünyadaki en güçlü askeri ittifaktır. Ayrıca Rusya nükleer bir savaşın kazanılamayacağının ve buna katılmanın kabul edilemez olduğunun farkında. Bunu defalarca Putin'e ilettik” dedi. NATO Genel Sekreteri, Moskova'nın giderek Pekin'e bağımlı hale geldiğini, Ukrayna'da kullanılan füze ve bombaların üretiminde kullanılan mikroelektronik ve mikroişlemcilerin tedariki de dahil olmak üzere Rus askeri ekonomisini aktif olarak destekleyen tarafın Çin olduğunu iddia etti. Genel Sekreter ayrıca Rusya'nın derinliklerine Batı silahlarıyla saldırı yapılmasının onaylanmasını savunan İngiltere'nin tutumunu da destekledi.
- BM Genel Kurulu'nun yeni oturumunun açılışında konuşan ABD'nin BM Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield, ABD'nin Başkan Zelenskiy'nin savaşın nasıl sonlandırılacağına dair planına aşina olduğunu söyledi. Büyüykelçi "Zelenskiy'nin barış planını gördük. İşe yarayabilecek bir strateji ve plan ortaya koyduğuna inanıyoruz. Biraz ilerleme kaydetmeyi umuyoruz" dedi. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Matthew Miller ayrıca ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'e "Ukrayna'nın savaşı sona erdirmesi için Rusya'ya baskı yapma planının unsurları hakkında" bilgi verildiğini söyledi. Zelenskiy Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın savaşı kazanma planının "yüzde 90 hazır" olduğunu ve yakında Ukrayna'nın müttefiklerine sunulacağını söylemişti.
- IMF ile Rusya arasındaki istişareler ertelendi. IMF Rusya İcra Direktörü Aleksy Mojin, Rusya'nın Uluslararası Para Fonu ile planlanan istişarelere hazır olduğunu ancak iştişarelerin ertelendiğini söyledi. RIA Novosti'nin haberine göre, Rusya ekonomisinin yıllık değerlendirmesi kapsamında Rus yetkililerle 16 Eylül'de yapılması planlanan istişareler süresiz olarak ertelendi. Daha önce Uluslararası Para Fonu'nun 2021'den bu yana ilk kez Moskova ile resmi temaslara yeniden başlayacağı bildirilmişti. Fransa, Belçika ve Polonya'nın yanı sıra birçok Baltık ve kuzey Avrupa ülkesi Uluslararası Para Fonu'nun bu ayın başlarında Moskova ile diyalogu sürdürme kararı almasını eleştirimişti.
- Ukraynalı dünya şampiyonu boksör Oleksandr Usyk, Polonya'nın Krakow havaalanında dün gözaltına alındıktan sonra Zelenskiy'nin de devreye girmesinin ardından serbest bırakıldı.
- İtalya, bu ay sonuna kadar Kiev'e ikinci SAMP/T füze savunma sistemini tedarik edecek. İtalya Savunma Bakanı Guido Crosetto “Teslimatı hızla yapacağız. Gecikmenin her dakikasının ne kadara mal olduğunu biliyoruz" dedi.
17 Eylül Salı
- Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu bugün Tahran'a geerek İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile görüştü. İran medyasına göre Şhoygu, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Pezeşkiyan'a bir mesajını iletti. IRIB ajansına göre Şoygu, toplantıda cumhurbaşkanına İran ile Rusya arasında "varılan anlaşmalara ilişkin bir rapor" sundu. Yapılan görüşmelerde ikili işbirliğinin yanı sıra İran'ın Azerbaycan'a ulaşım yolları ve koridorlar açılması konusundaki tutumu da ele alındı. Pezeşkiyan, İran ile Rusya arasındaki işbirliğinin, her iki ülke üzerinde devam eden "haksız yaptırım baskısı" bağlamında özellikle önem taşıdığını kaydetti. İran cumhurbaşkanı Tahran ile Moskova arasındaki ilişkiler kalıcı ve sürekli olarak gelişmeye devam edecek" diye ekledi . Sergey Şoygu, İran Cumhurbaşkanı ile 22-24 Ekim'de Kazan'da yapılması planlanan BRICS zirvesine katılımını da görüştü.
Savunma Bakanlığı koltuğunu bıraktıktan sonra Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri olan Şoygu, son dönemde yoğun askeri-diplomatik temaslar yürütüyor. Şoygu, dün Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad uluslararası ve bölgesel güvenlik konularını el almıştı. Öncesinde 13 Eylül'de Sergey Şoygu liderliğindeki Rus heyeti Kuzey Kore'yi ziyaret etmiş, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ile müzakerelerde iki ülkenin stratejik ortaklığını ele almıştı.
- Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, ordudaki asker sayısının artırılmasının, Rusya sınırlarının çevresinde ortaya çıkan tehditlerin artmasıyla bağlantılı olduğunu açıkladı. Peskov'a göre bu durum, "uygun önlemlerin alınmasını gerektiriyor". Kremlin yetkilisi, "Bu, sınırlarımızın çevresinde ülkemiz için mevcut olan tehditlerin sayısından kaynaklanıyor. Batı sınırlarında son derece düşmanca bir ortam ve doğu sınırlarında istikrarsızlık yaşanıyor," şeklinde konuştu.
Dün Vladimir Putin, silahlı kuvvetlerin resmi personel sayısını 2 milyon 389 bine çıkaran bir kararname imzalamıştı. Kararname 1 Aralık 2024'te yürürlüğe girecek. (Kommersant)
- Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin, Kursk bölgesine bir Ukrayna Silahlı Kuvvetleri saldırısı önerisini ilk kez 2024 başlarında gündeme getirdiği öğrenildi. Politico'nun iki Ukraynalı askeri kaynağına dayandırdığı habere göre, eski Ukrayna Genelkurmay Başkanı Valeriy Zalujniy ve diğer bazı komutanlar bu teklife karşı çıktı.
Kaynaklara göre, Valeriy Zalujniy, Kursk bölgesinde bir köprübaşı ele geçirildikten sonra çatışmanın nasıl gelişeceğini Zelenskiy'e sordu. Politico'ya konuşan kaynak "Zalujnıy Zelenskiy'den net bir cevap alamadı. Bu girişimin bir macera olduğunu düşündü," dedi.
- Kızıl Haç, Ukrayna'nın Kursk bölgesini ziyaret etme davetine yanıt verdi. Uluslararası Kızıl Haç Komitesi (ICRC), Ukrayna'nın kendilerini Kursk bölgesine davet etmesinin ardından garanti talep etti. Ukrayna daha önce ICRC'ye "insani müdahale önlemleri"ne katılmaları için teklif götürmüştü. Kremlin, bu teklifi bir provokasyon olarak nitelendiriyor. (RBC)
- Katar Dışişleri Bakanlığı, Ukrayna'ya Almanya üzerinden topçu sevkiyatı yapıldığına dair haberleri yorumladı. Katar, Ukrayna'daki çatışmanın çözümüne yönelik arabuluculuk çabalarını sürdürdüğünü ve ülkenin askerileşmesine katılmadığını belirtti. İlgili açıklama, Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid bin Muhammed el-Ansari tarafından basın toplantısında yapıldı. Sözcü, Katar'ın Ukrayna'ya kundağı motorlu topçu sistemleri sevk ettiği iddialarına bu şekilde yanıt verdi.
- Rusya Devlet Duması Başkanı Vyaçeslav Volodin, göç politikasının geliştirilmesinin Devlet Duması'nın önceliği olduğunu belirtti. Volodin, alt meclisin yedinci oturumunun açılışında yaptığı konuşmada, 2024 yılı sonuna kadar milletvekillerinin temel görevlerini sıraladı. Bunlar arasında, 2025-2027 bütçesinin kabul edilmesi, geleneksel değerlerin, kültürün, aile ve çocuk kurumlarının korunması yer alıyor. Meclisin bu oturumundaki öncelikli konulardan biri, göç politikasının geliştirilmesi olacak.
Öte yandan Rusya Bilim ve Eğitim Bakanlığı, Yeni İnsanlar partisinin grup başkan yardımcısı Sardana Avksentyeva'nın, göçmenler için Rusça sınavına sözlü bölüm getirilmesi önerisine destek verdi. (Tass)
- Gürcistan Parlamentosu, genel kurul oturumunda LGBT propagandası ve cinsiyet değişikliğine ilişkin yasağı kapsayan yasayı üçüncü ve son okumada kabul etti. Oturum, yasama organının web sitesinde canlı yayınlandı. Yasaya 84 milletvekili oy verdi. Muhalefet partilerinden milletvekilleri oturuma katılmadı. Yasa şimdi Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili'nin onayına sunulacak. (Tass)
- Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis, Avrupa Parlamentosu'nda yaptığı açıklamada, Rusya'ya ait dondurulmuş varlıklardan elde edilen ilk gelirlerin büyük ölçüde Ukrayna'ya hava savunma sistemleri ve mühimmat sağlanması için kullanıldığını açıkladı. Dombrovskis, "Dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirlerin ilk dilimi tahsis edildi, 1,4 milyar avro Avrupa Barış Fonu aracılığıyla en gerekli tedariklerin, öncelikle top mermileri ve hava savunma sistemlerinin ödenmesine yönlendirildi," şeklinde konuştu.
Avrupa Birliği'nin dışişleri sorumlusu Josep Borrell ağustos sonunda yaptığı açıklamada AB'nin, Ukrayna'ya askeri tedariklerin ödenmesi için dondurulmuş Rus varlıklarından 1,4 milyar avroluk ilk geliri aktardığını söylemişti. (Ria)
- FSB, Sverdlovsk bölgesindeki bir savunma şirketinin yöneticilerinden birinin aracını havaya uçurmayı planlayan bir Ukrayna askeri istihbarat ajanını tespit ettiğini açıkladı. Yapılan açıklamaya göre ajan, el yapımı bir patlayıcı yerleştirirken yakalanmaya çalışıldı, ancak şüpheli, silahlı direniş göstermesi üzerine karşı ateşle öldürüldü. (Kommersant)
- Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Almanya pazarına petrol ihracatını artırmaya hazır olduğunu ifade etti. Cumhurbaşkanı ayrıca Alman şirketlerini nadir toprak elementlerinin jeolojik keşfi ve çıkarılması için işbirliğine davet etti. Tokayev, bu açıklamayı, Astana'da Orta Asya devlet başkanları ve Almanya Başbakanı Olaf Scholz'un katıldığı ikinci zirvede yaptı. (Kommersant)
- Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitri Medvedev, "bazı Batılı şahısların suç teşkil eden çağrılarını" unutmamak ve "misillemeye hazırlanmak" gerektiğini söyledi. Medvedev, "ülkenin düşmanlarının" kişisel bilgilerinin açık bir veri tabanında toplanmasını ve bu bilginin "pratik amaçlar" için kullanılmasını da önerdi. Ancak eski devlet başkanı böyle bir veri tabanının oluşturulmasının birtakım "açık hukuki sorunlara" neden olabileceğini de söyledi.
- Rusya Hava ve Uzay Kuvvetleri, askeri uyduları taşıyan Angara-1.2 roketini yörüngeye fırlattı. Savunma Bakanlığı, roketin Arhangelsk bölgesindeki Plesetsk kozmodromundan Moskova saatiyle 10:00'da fırlatıldığını duyurdu. Uydu sayısı ve diğer ayrıntılar açıklanmadı. En son Angara roketi, Ekim 2022'de bir askeri uyduyu yörüngeye yerleştirmişti.
- İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, hükümetinin ağustos ayında iktidara gelmesinden bu yana Rusya'ya yaptırımlara konu herhangi bir silah transfer etmediğini söyledi. Pezeşkiyan, göreve geldikten sonra düzenlediği ilk basın toplantısında bir Japom gazetecinin, "İran'ın Rusya'ya füze gönderip göndermediği" sorusuna cevap verirken "Geçmişte bir teslimat gerçekleşmiş olabilir... Ancak sizi temin ederim ki göreve geldiğimden beri Rusya'ya böyle bir teslimat yapılmadı" dedi. Pezeşkiyan, 28 Remmuz 2024'de cumhurbaşkanlığı görevine başladı.
Aynı zamanda, İran ve Rusya'nın ilişkileri sürdürme hakkına sahip olduklarını da sözlerine ekleyen cumhurbaşkanı, Ukrayna'daki savaşın NATO ülkeleri tarafından doğuya doğru genişlememe vaatlerini çiğneyerek kışkırtıldığını söyledi.
Son olarak Eylül başında Batı medyası, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşta kullanılmak üzere İran'dan kısa menzilli balistik füzeler aldığını iddia etmişti.
Resmi haber ajansı IRNA'nın aktardığına göre Pezeşkiyan, "Bize yaptırım uyguladıkarında Rusya bize yardım etti. Doğal olarak Rusya ile bağlantılarımız var. Bugün cevap verilmesi gereken ana sorulardan biri, Rusya ve Ukrayna'nın savaşa neden girdiğidir. Ama kesin olarak söylenebilecek şey şu ki, geldiğimden beri Rusya'ya Batı'nın bize yaptırım konusu yapmak istediği hiçbir şeyi vermedik. Rusya ile ilişkilerimiz var ve olacak. Ama bizim bütün savaşlarda bakış açımız herkesin hukunun korunması gerektiğidir. Hiçbir ülke başka bir ülkenin topraklarını işgal etmemelidir. Peki Rusya bunu neden yaptı? Avrupalılara NATO'nun neden sınırlarını genişletmek istediğini sordu? Anlaşmayı onlar kendileri bozdular, şimdi Rusya'ya diyorlar ki siz neden anlaşmayı bozdunuz?" dedi.
- Başkan Zelenskiy, Eylül ayının ilk iki haftası içinde Rus birliklerinin Ukrayna genelindeki saldırılarda İran yapımı 640'tan fazla Şahid (Şahed) İHA'sı fırlattığını söyledi. Zelenskiy, dün geceki video konuşmasında, doğu cephesinde son 24 saatte 100 çatışma yaşandığını, en yoğun çatışmaların Pokrovsk ve Kurakhove bölgelerinde sürdüğünü söyledi.
- Avrupa Birliği, Ukrayna’ya yardım etmek amacıyla ABD’nin katılımı olmadan bir kredi planı üzerinde çalışıyor. Financial Times’ın haberine göre, AB, dondurulmuş Rus varlıklarının kârı üzerinden Ukrayna’ya 20 ila 40 milyar euro arasında bir kredi vermeyi planlıyor. Bu kredi, AB üyesi ülkelerin ortak kararıyla sağlanacak ve ABD’nin desteği olmadan gerçekleştirilecek. Planın, AB üyesi ülkelerin çoğunluk desteğiyle kabul edilmesi hedefleniyor ve böylece Macaristan’ın veto hakkının engellenmesi amaçlanıyor.
Bu alternatif plan, AB'nin Ukrayna’ya sağladığı mevcut mali yardım paketinin bir devamı olarak görülüyor. Yetkililer, kredinin 2024 yılı sonuna kadar serbest bırakılabilmesi için önerinin en geç Ekim ayı sonuna kadar kabul edilmesi gerektiğini vurguluyor. Ayrıca, dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen yaklaşık 280 milyar doların gelecekte Ukrayna'ya yardımda kullanılacağı belirtildi.
- The Times'ın haberine göre İngiltere, Ukrayna'nın ABD'nin izni olmadan Rus topraklarına saldırmak için uzun menzilli Storm Shadow füzelerini kullanmasına izin vermeyecek. Gazeteye göre, Amerikan uydu-istihbarat sistemleri hedef koordinatlarını sağlamada kilit rol oynadığından Londra bağımsız hareket etme niyetinde değil. Ancak İngiliz yetkililer, 22-23 Eylül'de New York'ta yapılacak BM Genel Kurulu zirveleri sonrası ABD'nin bu füzelerin kullanımına yeşil ışık yakacağına inanıyor. Bu tarihlerde Biden ile Zelenskiy'nin görüşmesi bekleniyor.
- Rusya'nın Bryansk bölgesi valisi, dün gece bölge üzerinde 15 Ukrayna insansız hava aracının düşürüldüğünü duyurdu.
- Danimarka Savunma Bakanı Troels Lund Poulsen, Ukrayna'ya bu yıl bir parti daha F-16 savaş uçağı göndereceklerini söyledi. Poulsen Kiev'e tam olarak kaç savaş uçağının transfer edileceğini ve bunun tam olarak ne zaman olacağını belirtmeden, "Danimarka 2024'ün ikinci yarısında ek bir uçak partisi teslim edecek" dedi. Danimarka'dan ilk F-16'lar Ağustos başında Ukrayna'ya ulaştı. Geçen ay Batı'nın tedarik ettiği F-16'lardan biri Ukrayna'da düştü, pilot hayatımı kaybetti.
- Alman Bild gazetesi, bu yıl Rusya ile Ukrayna arasındaki istişarelerde arabuluculuk yapan ve Kremlin'in Orta Doğu'daki en yakın müttefiklerinden biri sayılan Katar'ın Kiev'e silah tedarikine katılma kararı aldığını iddia etti. Habere göre Katar, Alman hükümetiyle yapılan 100 milyon euroluk anlaşmanın bir parçası olarak Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine 24 PzH 2000 kundağı motorlu obüs devredecek. Bu konuda resmi açıklamayapılmadı.
- Meta Corporation (Rusya'da aşırıcı olarak tanındı ve yasaklandı) RT'nin, Rossiya Segodnya medya grubunun ve "ilişkili kuruluşların" platformlarındaki hesaplarını engelledi. Meta, Facebook ve Instagram sosyal ağlarının, Threads uygulamasının ve WhatsApp messenger'ın sahibi. Bir Meta sözcüsü, "Dikkatli bir değerlendirmenin ardından, Rus devlet medyasına karşı mevcut önlemleri genişlettik" dedi ve şirketin dünya çapındaki uygulamalarında bu kurumların hesaplarına erişilemediğini belirtti. Karar, ABD'nin Rossiya Segodnya medya grubu başkanı ve TV sunucusu Dmitri Kiselyov'a yaptırım uygulaması kararından kısa bir süre sonra açıklandı.
- Sırbistan 13 yıllık aradan sonra zorunlu askerliğe geri dönüyor. Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, ülkede zorunlu askerlik hizmetinin yeniden başlatılmasına ilişkin kararnameyi imzaladı. Vucic, kararı hakkında yorum yaparken, "Umarım güçlü bir orduya ne kadar ihtiyacımız olduğunu anlıyorsunuzdur" dedi. Zorunu askerlik süresi erkekler için 75 gün zorunlu, kadınlar içinse gönüllü olacak. Vucic, Sırbistan'a yönelik tehdidin kaynağının kim olduğunu belirtmeden, "Kimseye saldırmayacağız, ancak bizi tehdit edenleri korkutmak istiyoruz" dedi. Ağustos ayında, Hırvatistan'ın da 2008'de kaldırılan zorunlu hizmeti 1 Ocak 2025'ten itibaren geri getireceği duyurulmuştu.
- Uluslararası örgüt Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF), Rusya'daki faaliyetlerinin durdurulduğunu duyurdu. İlgili karar, Adalet Bakanlığı'ndan örgütün Rusya ofisinin yabancı sivil toplum kuruluşlarının temsilciliklerinin kayıtlarından çıkarıldığını belirten bir bildirim alındıktan sonra alındı. Sınır Tanımayan Doktorlar 1992'den beri Rusya Federasyonu'nda çalışıyordu.
- ABD'nin Florida eyaletinde, Rus vatandaşı Denis Postovoy, yaptırıma tabi elektronik ürünleri İsviçre ve Hong Kong'daki firmalar aracılığıyla satın alıp Rusya'ya ihraç etme suçlamasıyla tutuklandı.
- Rusya'da yasadışı askeri bilgiler toplayarak casusuluk yapmak suçlamasıyla tutuklanan 48 yaşındaki Fransız araştırmacı Laurent Vinatier, Moskova'daki davasının ilk gününde suçunu kabul etti. Rus devlet medyası, suçunu kabul etmenin yaklaşık üç yıllık bir ceza indirimi anlamına gelebileceğini yazdı. Vinatier Haziran ayında tutuklandı. Fransa, keyfi olarak tutuklandığını ve derhal serbest bırakılmasını talep etti.
- Adalet Bakanlığı, Rusya'nın ünl rock şarkıcısı Zemfira Ramazanova'nın yabancı ajanlar siciline dahil edilmesinin nedeninin, Rusya karşıtı siyasi faaliyetlerde bulunması olduğunu açıkladı. Daha önce Zemfira, yabancı ajanlar sicilinden çıkarılması talebinin reddedilmesi nedeniyle Yüksek Mahkeme'ye başvurmuştu. Resmi belgelere göre Zemfira'nın siyasi faaliyetleri arasında Youtube kanalında ve sosyal ağlarda Ukrayna'yı destekleyen açıklamalar yayınlamanın yanı sıra Rusya'yı askeri operasyonu nedeniyle eleştirmek de gösterildi.
16 Eylül Pazartesi
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rus ordusundaki asker sayısını yaklaşık 180 bin kişi daha artırarak 1.5 milyona yükseltti.
Rusya lideri Putin, Rusya Silahlı Kuvvetleri'ndeki personel sayısının artırılmasını öngören bir kararname imzaladı.
Kararnameye göre ordudaki personel sayısı 1.5 milyonu asker olmak üzere 2 milyon 389 bin 130'a çıktı.
Putin, kararnameyle Rusya Savunma Bakanlığı'na söz konusu artışın finansmanı için federal bütçeden gerekli kaynakların tahsis edilmesi talimatı verdi.
Rus liderin imzaladığı kararname 1 Aralık'ta yürürlüğe girecek. (Sputnik)
- Kursk bölgesinide, Ukrayna sınırına 15 kilometre mesafede bulunan Rylsk ve Homutovski ilçelerindeki yerleşim yerlerinin zorunlu tahliyesine karar verdi. Kararı Vali Aleksey Smirnov açıkladı. Daha önce, bu ilçelerde zorunlu tahliye yalnızca sınırın 10 kilometrelik bölgesini kapsıyordu.
- Bild'in haberine göre Almanya hükümeti, 2024 yılının ilk yarısında Katar’a 100 milyon euro değerinde silah satışını onayladı. Habere göre, bu miktarın büyük bir kısmı, modern RCH 155 tekerlekli obüslerin satın alınmasına gidecek. Haberde buna karşılık, Katar'ın sahip olduğu 24 adet PzH 2000 kundağı motorlu obüsün yarısını Ukrayna’ya vereceği belirtiliyor. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri bu araçları, Almanya’da onarıldıktan sonra teslim alacak. Teslimat tarihleri hakkında bilgi verilmedi.
- Kanada ve Meksika, sıvılaştırılmış doğal gaz ihracatı (LNG) için altyapı inşasına yaklaşık 63 milyar dolar yatırım yapmaya hazır. Bu bilgi, Financial Times gazetesinin analistlere dayandırdığı haberde yer aldı. Habere göre bu iki ülke, ABD’nin yeni LNG izinlerini durdurmasını fırsat bilerek, Washington ile gaz ihracatı alanında rekabet etmek istiyor.
- Kazakistan Devlet Başkanı Kasım-Cömert Tokayev, Astana'da başkanlık sarayı Akorda'da konuk ettiği Almanya Başbakanı Olaf Scholz'a "askeri açıdan Rusya'nın yenilmez olduğunu; Ukrayna'daki çatışmanın daha da tırmanmasının tüm insanlık için onarılamaz sonuçlar doğuracağını" söyledi. Kazak haber ajanslarının atardığına göre Tokayev “Gerçek şu ki, Rusya askeri açıdan yenilmezdir. Savaşın daha da tırmanması, tüm insanlık ve her şeyden önce Rusya-Ukrayna çatışmasına doğrudan müdahil olan tüm ülkeler için telafisi mümkün olmayan sonuçlara yol açacaktır" dedi. Kazak lider, 2022 İstanbul görüşmelerinde "en azından ateşkes" şansının kaçırıldığını ancak barışa ulaşma fırsatının hala mevcut olduğunu kaydetti.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Rus askeri güçlerinin Kursk bölgesindeki Uspenovka ve Borki yerleşim yerlerini kurtardığını açıkladı. Rus birlikleri geçtiğimiz hafta da Apanasovka, Byakhovo, Vishnevka, Viktorovka, Vnezapnoye, Gordeevka, Krasnooktyabrskoye, Obukhovka, Snagost ve 10. Oktyabrya adlı 10 yerleşim yerini kurtarmıştı. (RBC)
- Belgorod Valisi Vyaçeslav Gladkov, Ukrayna tarafından bölgeye yapılan sabah saldırısının sonuçlarını açıkladı. İlk belirlemelere göre sekiz kişi yaralanırken, bir kadın son derece kritik durumda. Valinin ifadesine göre, Belgorod'da doğrudan isabetler sonucu bir ev ve 15'ten fazla araç yandı, gaz boru hattı zarar gördü, 21 apartman dairesinin camları kırıldı, ayrıca dört özel mülk de hasar gördü.
- SvD'nin haberine göre NATO’nun Laponya'daki askeri üssüne İsveç komuta edecek. Fin birliklerinin ise güney bölgelerinin savunmasına odaklanacağı belirtiliyor. Üssün personelinin büyük çoğunluğu İsveçlilerden oluşacak.
- Estonya Rusya sınırına kurulacak sığınak prototiplerinin testlerine ekim ayında başlayacak. Bu bilgi, Estonya Ulusal Radyo ve Televizyon Şirketi'nin haber portalında, Devlet Savunma Yatırım Merkezi’ne atıfta bulunarak yayımlandı. M erkezin altyapı departmanı başkanı Kadi-Kay Kollo “Üç farklı beton sığınak modeli seçtik, bunlar şu anda üretim aşamasında. Böylece inşa edilecek 600 sığınak için bir standart belirleyeceğiz,” diye konuştu.
- Son bir buçuk yılda Rusya’dan uranyum ithalatına en bağımlı 'hasım ülke' Fransa oldu. Bu sonuca, Eurostat ve Birleşmiş Milletler'in Comtrade platformu verilerini inceleyen RIA ajansı ulaştı. Mevcut verilere göre, Ocak 2023-Haziran 2024 arası dönemde Rusya’dan zenginleştirilmiş uranyum satın alanlar 'hasım ülkelerden' arasında ilk dört sıra Fransa, Almanya, Güney Kore ve ABD'ye ait. Fransa ise ithalat açısından en bağımlı ülke oldu; ülkenin ithalatının %60,5'i (428,6 milyon dolar) Rusya'dan yapıldı.
- FBI, Trump'ın Pensilvanya'daki bir mitingde suikast girişiminde yaralanmasından yaklaşık iki ay sonra yeni bir suikast teşebbüsü olduğunu bildirildi. Trump dün Florida'da golf oynarken, gizli servis elemanları bir şüpheliye ateş açtı, zanlı gözaltına alındı. Fox News ve CNN'in kaynaklarına dayandırdığı bilgilere göre, suikast girişiminde bulunan kişinin Hawaii'de yaşayan 58 yaşındaki Ryan Wesley Ruth olduğu bildirildi. İddiaya göre Ruth, Trump'ın golf oynadığı sırada West Palm Beach'teki golf kulübünün çitlerinin arkasından silahını doğrultmuştu. Gizli Servis ajanları Ruth'u fark etti ve ateş açtı. Ruth olay yerinden kaçmayı başarsa da, kısa süre sonra yakalandı. Silah ise golf sahasının yakınındaki çalılıklarda bulundu.
Son haberlere göre Ryan Ruth, Kuzey Karolina'daki bir üniversitede eğitim aldıktan sonra Hawaii'ye taşındı ve Honolulu'da bir inşaat firması olan Camp Box Honolulu'yu kurdu. Sosyal medya paylaşımlarında Ukrayna'yı desteklediği ve Ukrayna Silahlı Kuvvetleri (VSU) yanında savaşmaya hazır olduğunu belirttiği aktarıldı. New York Times, "Zanlı Ryan Wesley Routh, 2023 yılında Amerikalıların Ukrayna'ya yardım etmek için gönüllü olmasını konu alan bir haber için gazetemizle röportaj yaptı, Ukrayna için ölmeye hazır olduğunu söyledi" diye yazdı. 25 Mart 2023'te yayınlanan raporun yayınlandığı sırada Routh, Times'a 2022'de Ukrayna'da birkaç ay geçirdiğini söyledi. Bir başka raporda Routh, "gönüllüleri güçlendirmek" ve "Ukrayna genelinde insani yardım dağıtımını geliştirmek" için çalışan kâr amacı gütmeyen gruplara destek olmak amacıyla faaliyet gösteren özel bir kuruluş olan Ukrayna'daki Uluslararası Gönüllü Merkezi'nin (IVC) başkanı olarak gösterildi. Routh, Haziran 2022'de Newsweek Romanya'ya verdiği röportajda , Ukrayna Kara Kuvvetleri'nin bir birimi olan Ukrayna Uluslararası Savunma Lejyonu için gönüllü toplama çabalarından bahsetti. Routh "Burada olmamın sebebine gelince, konu şu: Bana göre, diğer çatışmaların çoğu gri, ancak bu çatışma kesinlikle siyah ve beyaz. Bu, iyiye karşı kötülüğün meselesi" dedi.
Trump olayın ardından, Florida'daki Mar-a-Lago rezidansına geri döndü ve CNN'e yaptığı açıklamada "sağ ve sağlam" olduğunu belirterek, asla pes etmeyeceğini vurguladı. FBI, olayın bir suikast girişimi olduğunu değerlendirerek soruşturma başlattı.
- Zelensky, CNN muhabiri Fareed Zakaria ile yaptığı röportajda, Kiev'in Rusya topraklarındaki hedeflere uzun menzilli silahlarla saldırmak için ABD'den hâlâ izin almadığını söyledi. Zelenskiy'e göre Ukrayna'nın Rus askeri üslerine ve askeri hava alanlarına saldırmak için bu tür silahlara ihtiyacı var. Ancak Kiev böyle bir izni beklerken Rusya, askeri uçaklarını daha uzak mesafeye çekti" dedi.
- Zelenskiy aynı röportajda, silah tedarikindeki gecikmeler nedeniyle Ukrayna'nın gerekli 14 tugaydan dördünü bile henüz donatamadığını söyledi. “Öncelikle her şey çok yavaş ilerliyor. İkinci olarak 14 tugayın hazır olmasına ihtiyacımız var. Şu ana kadar bu paketten tugaylarımız olmadı, dört tanesini bile donatmadık” diye n Zelenskiy, ABD Kongresi'nden Kiev'e 61 milyar dolarlık yardım konusunda karar beklediği sekiz ay boyunca Ukrayna'nın tüm mühimmat rezervlerini kullandığını vurguladı.-
- Forbes dergisi, Ukrayna Savunma Kuvvetleri bünyesinde oluşturulan yeni tugayların yeterli modern silaha sahip olmadığını, Sovyet stoklarından temin edilen silahlarla donatılak zorunda kalacağını yazdı.
- Haber sitesi Politico'ya göre, ABD ve İngiltere, Ukrayna'nın bu kış savaşı kaybetme riski nedeniyle Batı'dan sağlanan uzun menzilli silahların kullanım koşullarını yeniden gözden geçiriyor. Yayına göre, Ukrayna'nın enerji altyapısına yönelik saldırılar, ABD'de endişe yaratarak, bu kışı savaşta dönüm noktası haline getirebilir. Rovno, Hmelnitskiy ve Güney Ukrayna'daki üç nükleer santralin devre dışı kalması, Ukrayna'nın askeri kapasitesinin azalmasına, ekonomisinin çökmesine ve olası Rusya ile müzakerelerde zayıf duruma düşmesine yol açabilir. Bununla birlikte, ABD'nin hala çatışmanın tırmanmasından korktuğu belirtiliyor.
- İngiliz The Times gazetesi, Ukrayna’nın sahip olduğu İngiliz yapımı Storm Shadow füzelerinin menzilinde 14 Rus askeri hava üssünün bulunduğunu yazdı. Füzelerin menzili 250 km.
- Ukrayna ordusunun Sumı bölgesindeki birliklerini ziyaret eden yeni Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, Ukrayna'nın kendi topraklarıyla ticaret yapma niyetinde olmadığını söyledi. Sibiga “Askerlerimize, Ukrayna'nın toprak için herhangi bir pazarlığa veya Minsk tarzı anlaşmalara girmeyi planlamadığına dair güvence verdim. Gazetelerde ne yazdıkları önemli değil" dedi. Daha önce Alman Bild gazetesi, Zelenskiy'nin Rusya'ya cephenin bir kısmında ateşkes teklif etmeye hazır olduğunu yazmıştı . Yayın, Zelensky'nin önümüzdeki haftalarda stratejisini Başkan Joe Biden ile başkan adayları Kamala Harris ve Donald Trump'a sunmak üzere ABD'ye gideceğini öne sürüyor.
- Şehrin belediye başkanı Igor Terekhov, Harkov'da çok katlı bir konut binasının zarar gördüğü hava saldırısı sonucunda dördü çocuk olmak üzere 41 kişinin yaralandığını söyledi.
- Özbekistan'ı ziyaret eden Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımların uzun süre uygulamada kalacağını ve aşılmasını engellemeye kararlı olduklarını söyledi.
- Rusya Savunma Bakanlığı, son 24 saat içinde Ukrayna Silahlı Kuvvetleri (UAF) Rus sınırını geçmek için altı farklı girişimde bulunduğunu ve hepsinin sonuçsuz kadığını duyurdu. Açıkalamaya göre bu saldırıların ilk Noviy Put, Veseloye ve Medvejye yerleşim yerlerine doğru yapıldı ve püskürtüldü. Bunun yanı sıra, Kremyanoye, Viktorovka ve Olgovka yönlerine yönelik iki saldırı girişimi de başarısız oldu. Ayrıca, Lyubimovka ve Malaya Loknya yönlerine düzenlenen iki karşı saldırı da püskürtüldü. Açıklamada çatışmalarım devam ettiği bildirildi. Kursk bölgesindeki çatışmalar 6 Ağustos'ta Ukrayna güçlerinin sınırı geçmesiyle başlamıştı. Bölgedeki yetkililer terörle mücadele ve olağanüstü hal rejimi ilan etti. Sınır bölgelerindeki yerleşim alanlarında tahliyeler başladı. Kursk Bölgesi’nin geçici lideri Aleksey Smirnov’a göre, 11 Eylül itibarıyla sınır belediyelerindeki 150 binden fazla kişi evlerini terk etti.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya ekonomisinin, silahlı kuvvetleri gibi, Ukrayna'daki askeri operasyonu sürdürmek için yeterli kaynağa sahip olduğunu belirtti. Ayrıca, siyasi analist Sergey Karaganov'un "Kommersant" gazetesine verdiği röportajda Rusya'nın kendi topraklarına yapılan saldırılara nükleer silahlarla yanıt verme hakkına sahip olduğu yönündeki ifadelerini de değerlendirdi. Peskov, bu konuda pek çok uzman ve analistin aktif olarak tartıştığını, ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bu tür konularda her zaman dikkatli olduğunu vurguladı.
Peskov, gazeteci Pavel Zarubin'in Batılı politikacıların Ukrayna'nın Rusya topraklarına uzun menzilli Batı silahlarıyla saldırmasına izin verilmesi gerektiği yönündeki yorumlarını hatırlatması üzerine, Rusya'nın da bu tür düşünceleri resmi olarak gündeme getirme zamanının gelip gelmediği sorusuna yanıt verdi. Peskov, Putin'in bu konularda her zaman temkinli hareket ettiğini belirterek, Rusya'nın silahlı kuvvetlerinin ve ekonomisinin askeri operasyonu desteklemek için yeterli olduğunu, operasyonun devam edeceğini ve tüm hedeflere ulaşılacağını ifade etti.
- Rusya Silahlı Kuvvetleri Ana Askeri-Siyasi Yönetim Başkan Yardımcısı ve "Ahmat" özel kuvvetleri komutanı Apti Alaudinov, gönüllü olarak teslim olan Çeçen askerleri kurtarmaya niyeti olmadığını belirtti. Alaudinov, ağır yaralı veya şok geçirerek kontrolünü kaybeden askerler dışında, kendi istekleriyle esir düşenlerin durumuna değindi. Telegram kanalında yaptığı açıklamada, Ukraynalı yetkililerin esirlerin aileleriyle iletişime geçmesine izin verdiği ve kendisine bu askerleri takas etmesi için mesajlar gönderildiğini söyledi. Ancak Alaudinov, teslim olmanın Çeçenler için büyük bir utanç olduğunu vurgulayarak, gönüllü teslim olanları kurtarmak için herhangi bir girişimde bulunmayacağını ifade etti.
- "Strana.ua" haber sitesi, Savunma Bakanlığı'nın departman belgelerine atıfta bulunarak, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nde personel sıkıntısının olduğu bir ortamda, Ukrayna'da "görevden emekli olan binlerce askeri personelin bulunduğunu" yazdı. Yayına göre bu askerler birliklerin personel listelerinde yer almıyor. Yayın, bir askerin işten çıkarılmasının en yaygın nedeni olarak cephedeki yaralanmayı gösteriyor. Yaralıya 100 bin grivna (yaklaşık 2 bin 400 dolar) tazminat ödenirken, ilk iki ay için asgari maaş da 20 bin 100 grivna (485 dolar) olarak belirlendi.
- Rusya'nın Rostov-on-Don şehrinde, Aksay bölgesindeki arazi yangınlarından kaynakanan yoğun duman kuvvetli rüzgarların etkisiyle şehre yayıldı. Yangınların yanı sıra kuvvetli rüzgar, bögede büyük çapta hasara yol açtı. Birçok ağaç devrildi, yetkililer toplamda 33 olayın kaydedildiğini açıkladı. Bölgede hafta sonu aynı gün 50’den fazla yangın çıkarken, alevler bazı yerleşim yerlerine sıçrayarak 13’ü konut olmak üzere 29 yapıya zarar verdi. Yangın söndürme çalışmalarına 2000’den fazla görevli katılıyor.
15 Eylül Pazar
- Rusya Savunma Bakanlığı yedi bölgede bir gecede 29 insansız hava aracının etkisiz hale getirildiğini duyurdu.
- Zelenskiy, savaşı sona erdirmek için hazırladığı "zafer planını" sunmak üzere bu ay içinde ABD Başkanı Joe Biden ile görüşeceğini duyurdu. Zelenskiy, Kiev'deki uluslararası bir konferansta yaptığı konuşmada, "Başkan Joe Biden ile görüşmem planlandı. Ona bir zafer planı sunacağım" diye ekledi.
- Zelenskiy'nin ABD'ye yapacağı ziyarette sunmayı planladığı "zafer planı", Bild gazetesinin isimsiz kaynaklara dayandırdığı haberine göre, Kiev'in belirli bölgelerde yerel ateşkese ve çatışmanın geçici olarak dondurulmasına hazır olduğunu da içeriyor. Zelenskiy daha önce, ABD Başkanı Joe Biden'a ve başkanlık adayları olan Başkan Yardımcısı Kamala Harris ile Donald Trump'a bu "zafer planını" sunacağını söylemişti. 13 Eylül'de yaptığı açıklamada, bu planın savaşı barışa giden bir yola sokacak "birbirine bağlı çözümler sistemi" olduğunu ifade etti. Ancak Zelenskiy, daha önce ateşkes fikrini defalarca reddederek, böyle bir adımın yalnızca Rusya'ya fayda sağlayacağını belirtmişti. Bild'e göre, Zelenskiy'nin ayrıca Ukrayna'ya Batı'dan gelen uzun menzilli silahlarla Rusya'ya saldırı izni verilmesi talebini de gündeme getireceği bildiriliyor. Münih Bundeswehr Üniversitesi'nden askeri uzman Carlo Masala, Ukrayna liderinin "sahada büyük bir kırılma yaratmak için her şeyi tek bir karta oynamak istediğini" düşünüyor.
- The Times gazetesine göre, Ukrayna'nın Storm Shadow füzeleriyle Rusya'ya saldırı düzenlemesi ABD'nin sağladığı verilere bağlı. İngiltere hükümeti, bu tür saldırılar için ABD ve Fransa'nın onayını gerektiğini defalarca belirtse de, gerçek durum biraz daha farklı. Gazetenin kaynaklarına göre, bu füzeler GPS ve harita verileriyle yönlendiriliyor, ancak Rusya'nın elektronik savaş sistemleri GPS sinyallerini etkisiz hale getiriyor. Bu nedenle ABD'ye ait başka bir veri setine ihtiyaç duyuluyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, kamuoyuna bu saldırılara onay vermese de, istihbarat ve hedefleme sistemlerinin kullanılmasını destekleyebileceği belirtiliyor.
- İngiltere'nin beş eski savunma bakanı ve eski başbakan Boris Johnson, Başbakan Keir Starmer'ı ABD'nin onayını beklemeksizin Ukrayna'ya Storm Shadow füzelerini kullanma izni vermeye çağırdı. Times'ın haberine göre, eski bakanlar, Starmer'ın ABD'den onay beklememesi gerektiğini ve Ukrayna'ya Rusya'daki askeri hedeflere saldırı için gerekli füzelerin sağlanmasını savundular. ABD ise Ukrayna'nın uzun menzilli füze taleplerine yönelik nihai kararını vermeden önce, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin "zafer planını" görmek istediğini belirtti. Bu planın, Zelenski'nin önümüzdeki günlerde ABD Başkanı Joe Biden ve diğer ABD başkan adaylarıyla yapacağı görüşmelerde sunulması bekleniyor.
- Die Welt gazetesinin haberine göre, Brandenburg eyaletinin Prenzlau kentinde SPD destekçileriyle bir araya gelen Scholz, Ukrayna ordusunun Rusya topraklarının derinliklerine yönelik saldırılarda Alman yapımı uzun menzilli silahlar kullanmasına izin verilmemesi konusundaki tutumunu değiştirmeyeceğini söyledi. Haberde, Scholz’un “Bu kararım hala geçerli. Diğer ülkeler aksi yönde karar verse bile ben tutumuma bağlı kalacağım. Bunu yapmayacağım çünkü bunun bir sorun olduğunu düşünüyorum” şeklindeki ifadelerine yer verildi.
- NATO Askeri Komite Başkanı Oramiral Rob Bauer, Ukrayna'ya Rusya'nın derinliklerine yönelik saldırılarda Batı yapımı uzun menzilli silahlar kullanmasına izin verilmesinin askeri açıdan ‘haklı’ olduğunu düşündüğünü, ancak ülkelerin Kiev'e sağlanan silahların kullanımına hangi kısıtlamaların uygulanması gerektiğine karar verme hakkının bulunduğunu söyledi. NATO Askeri Komitesinin Prag’da yapılan toplantısının ardından düzenlenen basın toplantısında konuşan Bauer, “Silahlı çatışma hükümlerine göre, saldırıya uğrayan her ülkenin meşru müdafaa hakkı vardır. Bu hak, söz konusu ülkenin sınırlarıyla kısıtlı değil. Dolayısıyla askeri açıdan bakıldığında düşmanı, lojistiğini, cepheye yakıt ve mühimmat tedarikini zayıflatmak için zorlayıcı nedenler var. Bunların mümkün olduğunca durdurulması gerekiyor” dedi. Aynı zamanda Ukrayna'ya silah sağlayan ülkelerin de bu silahlardan sorumlu oldukları için bunların kullanımına belirli kısıtlamalar koyma hakkına sahip olduklarına vurgu yapan Bauer, "Bu nedenle siyasi tartışmalar sürüyor ve farklı ülkeler farklı görüşler dile getiriyor" diye konuştu. (Sputnik)
- Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, Baltık Denizi'ndeki "Kuzey Akım" boru hatlarında Eylül 2022'de gerçekleşen patlamaları bir terör saldırısı olarak nitelendirerek, bu olayın sorumlularının Almanya'da adalete teslim edilmesi gerektiğini vurguladı. Scholz, Brandenburg eyaletindeki Prenzlau kentinde vatandaşlarla yaptığı toplantıda, tüm güvenlik birimlerinin ve federal savcılığın, kimseye ayrıcalık tanımadan kapsamlı bir soruşturma yürüteceğini belirterek, "Hiçbir şey gizlenmeyecek," dedi. Ayrıca, hükümetin Rus doğalgazından vazgeçtiği yönündeki iddiaları "gerçek bir yalan" olarak nitelendiren Scholz, Rusya'nın "Kuzey Akım-1" üzerinden gazı kestiğini ve Almanya'nın alternatif tedarikçiler arayışının ülkeye 100 milyar avrodan fazlaya mal olduğunu ifade etti. Kuzey Akım patlamalarının Ukrayna tarafından yapıldığı haberleri dünya basınında genişşekilde yer almıştı.
Eylül 2022'de, "Kuzey Akım" boru hatlarının dört hattından üçü, yaklaşık 80 metre derinlikte patlatıldı. Olayla ilgili ceza davaları Rusya, Almanya, İsveç ve Danimarka'da açıldı. Ancak İsveç ve Danimarka, 2024 yılı başlarında soruşturmalarını kapattıklarını ve bu olayın kendi yargı yetkilerine girmediğini açıkladılar. Rusya, İsveç ve Danimarka'nın bu kararıyla "en yakın müttefiklerini korumaya çalıştıklarını" öne sürdü. Patlamayla ilgili soruşturmayı sürdüren tek Avrupa ülkesi Almanya kaldı.
- ABD, Rusya ve Çin'in birlikte gerçekleştirdiği "Okyanus-2024" tatbikatları nedeniyle Alaska'nın güneyindeki Aleut Adaları'na HIMARS uzun menzilli füze sistemleri de dahil olmak üzere 11. Hava Tümeni'nden askerler ve çeşitli silahlar konuşlandırdı. Business Insider'a göre, bu adım, "ABD'nin düşmanlarına açık bir mesaj gönderme amacı" taşıyor. Tümen komutanı Tümgeneral Joseph Hilbert, ABD ordusunun en uzak bölgelere bile hızla ve uyarı vermeksizin güç aktarabileceğini göstermek istediklerini belirtti. Tatbikata 130 ABD askeri katılıyor ve eğitimler, ABD Hava Kuvvetleri üssü ve havaalanının bulunduğu Shemya Adası'nda da gerçekleştiriliyor.
14 Eylül Cumartesi
- Rusya Savunma Bakanlığı'nın bildirdiğine göre, bugün öğleden sonra Rusya ile Ukrayna arasında savaş esiri değişimi gerçekleştirildi. Mübadele kapsamında Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'ne (AFU) bağlı birliklerin Kursk bölgesinin sınır bölgelerindeki işgali sırasında yakalanan 103 askeri personel Rusya'ya döndü. Rusya da buna karşılık 103 savaş esirini Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'ne teslim etti. Bakanlık, değişimin yine Birleşik Arap Emirlikleri'nin arabuluculuğunda gerçekleştirildiğini açıkladı.
Dün Zelenskiy, Rusya ile askeri ve sivil personel değişimi yapılacağını duyurmuş, 49 asker, polis, sınır muhafızı ve sivilin Ukrayna'ya döndüğünü kaydetmişti.
- Kuzey Kore lideri Kim Jong Un, dün (13 Eylül) başkent Pyongyang'da Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu ile iki kez bir araya geldiği açıklandı. Kuzey Kore'nin resmi haber ajansı KCNA'ya göre, sabah gerçekleşen görüşmede Kim Jong Un, iki ülke arasındaki işbirliğini genişletme arzusunu dile getirdi. Akşam saatlerinde ise Kim Jong Un, Şoygu ile ikinci kez görüştü. Kommesant'ın haberine göre daha önce Rusya Güvenlik Konseyi yalnızca sabahki görüşmeyle ilgili bilgi vermiş, müzakerelerin "son derece gizli ve dostane bir atmosferde gerçekleştiği" kaydedilmişti.
Kim Jong Un, sabahki görüşmede, ülkeler arasındaki ilişkilerin "siyaset, ekonomi ve kültür dahil her alanda dinamik bir şekilde geliştiğini" belirtti. KCNA'nın aktardığına göre, Kuzey Kore hükümetinin "kapsamlı stratejik ortaklık anlaşması ruhuyla Rusya ile işbirliğini genişletmeye devam edeceğini" vurguladı. Görüşmelerde stratejik diyaloğun derinleştirilmesi, her iki ülkenin güvenliği ve çıkarlarının korunması için işbirliğinin güçlendirilmesi, bölgesel ve uluslararası durumun ele alındığı kaydedildi.
Açıklamaya göre akşamki ikinci görüşmede ise Kim Jong Un, Sergey Şoygu ile "yapıcı bir sohbeti" sürdürdü, Kim Jong Un, Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri'ni uğurlarken "sıcak bir şekilde vedalaştı", Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e "sağlık ve işlerinde başarı" dileklerini iletmesini rica etti. Rus halkına ise "zafer, refah, mutluluk ve esenlik" diledi. Görüşmelerin içeriğine ilişkin medyaya ayrıntılı bilgi yansımazken, savuma alanında işbirliğinin ana gündem maddesi olduğu kaydediliyor.
Haziran ayında Rus lider Pyongyang'ı ziyaret etmiş, Kuzey Kore lideriyle Kapsamlı Stratejik Ortaklık Anlaşması'nı imzalamıştı. Belgeye göre Rusya ve Kuzey Kore, içlerinden birine yönelik saldırı durumunda derhal karşılıklı yardım sağlama konusunda anlaşmıştı.
- ABD Başkanı Joe Biden, Rusya lideri Vladimir Putin'in Ukrayna'nın Rusya'ya Batı füzeleriyle saldırı yasağının kaldırılmasının sonuçlarına ilişkin uyarısı hakında ne düşündüğünün sorulması üzerine, "Vladimir Putin hakkında pek bir şey düşünmüyorum" karşılığını verdi. Putin 12 Eylül'de yaptığı açıklamada Rusya'yı vurmak için uzun menzilli Batı silahlarının kullanılmasının "NATO ülkeleri, ABD ve Avrupa ülkelerinin Rusya ile savaş halinde olduğu anlamına geleceğini" söylemişti.
- Beyaz Saray, Putin'in Rusya'ya yönelik saldırılar hakkında yaptığı açıklamaları "ciddiye aldığını" belirtti. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, ABD'nin Ukrayna'nın Amerikan silahlarını kullanması konusundaki kısıtlamalarını değiştirmediğini, ancak bu konuda kendi "hesaplarına" göre hareket ettiğini söyledi. Kirby, "Ne göndereceğimize ve ne göndermeyeceğimize dair kendi hesaplarımız var" dedi. Kirby'nin açıklamaları, Putin'in Ukrayna'nın uzun menzilli Batı silahlarını kullanmasının NATO ülkeleri ve ABD'nin Rusya ile savaşta olduğu anlamına geleceğini söylemesinin ardından geldi. Putin, Ukrayna'nın bu tür saldırıları NATO'nun uydu verileri ve askeri personeli olmadan gerçekleştiremeyeceğini belirtti.
- Pentagon Sözcüsü Patrick Ryder, ABD Kongresi'nin duruma müdahale etmemesi halinde Kiev'e sağlanacak acil yardım için ayrılan 5,9 milyar doların neredeyse tamamının "kullanılamama riski" taşıdığını belirtti. Sözcü, ABD Savunma Bakanlığı'nın, 1 Ekim'de başlayacak olan yeni mali yıl için yetkilerinin uzatılmaması durumunda bu paranın teknik olarak kullanılmayacağını söyledi. Biden yönetimi, Kongre'den Ukrayna’ya sağlanacak 5,8 milyar dolarlık askeri yardımın yetkilerini uzatmasını talep etmişti. Bu talebin, hükümetin finansmanını sürdürmeye yönelik eylül sonunda sona erecek mali yılın sonunda yapılacak olan çözüm paketine eklenmesi isteniyor.
- Financial Times'a (FT) konuşan bazı Batılı kaynaklar, Ukrayna ordusuna Rusya'ya karşı İngiliz uzun menzilli Storm Shadow füzelerini kullanma yetkisi vermesinin, Rus birliklerinin savaş uçaklarının çoğunu iç bölgelere kaydırmış olması nedeniyle savaş alanındaki durumu etkilemeyeceğini söyledi.. Bir kaynak, yeniden konuşlandırmanın "Rusya'nın sistemini sağlamlaştırıdığını, aynı zamanda Batı silahlarının etkinliğini de azalttığını" belirtti. Başka bir FT kaynağı, "Günümüzde füzeler Ukrayna'nın stratejik askeri durumu için stratejik bir çözüm değil" diye ekledi.
- Odessa ve Kiev'de gece patlamalar meydana geldiği bildirildi.
- ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken bir brifingde, Washington'un Russia Today TV kanalı ve bağlı Rus haber kuruluşlarına, kanalın istihbarat teşkilatlarıyla bağları olduğu ve Kremlin'in çıkarları doğrultusunda dezenformasyon yaydığı gerekçesiye yaptırımlar uygulayacağını açıkladı. Dışişleri Bakanı, "Bugün ABD, İngiltere ve Kanada, RT ve diğer Rus nüfuz ve dezenformasyon araçlarından kaynaklanan tehdide yanıt vermek için dünya çapındaki partnerlerini bir araya getirmek amacıyla ortak bir diplomatik kampanya başlatıyor" dedi. Cuma günü açıklanan yaptırımlar RT'nin ana kuruluşu TV-Novosti'nin yanı sıra Rossiya Segodnya adlı devlet medya grubunu ve Rossiya Segodnya'nın genel müdürü Dmitri Kiselyov'u hedef aldı. Üçüncü bir kuruluş olan Ano Evraziyea ve yöneticisi Nelli Parutenko da "Moldova seçimlerinde Moskova'nın tercih ettiği adaylara yardım etmek üzere tasarlanmış bir oy satın alma planı yürüttüğü iddiasıyla" yaptırıma tabi tutuldu.
- Hollanda, ismini açıklamadığı bir "müttefik ülkenin" tedarike katılmayı reddetmesi nedeniyle Patriot hava savunma sistemini Ukrayna'ya devredemeyeceğini duyurdu. Savunma Bakanlığı Mayıs ayı sonunda Ukrayna'ya Patriot sistemi tedarik etme niyetini açıklamıştı. Hollanda "ana bileşenlerin" hazır olduğu, geri kalanının ise diğer ülkelerden sağlanacağı bildirildi. Ardından dönemin Savunma Bakanı Kaisa Ollongren, tedarik konusunda işbirliği için bir ülkeyle çalıştıklarını duyurdu. Kiev'e bir radar ve en az üç fırlatıcı nakledilmesi planlandı. Hollanda Savunma Bakanlığı NL Times'a "daha önce bahsedilen müttefik taahhüdüne saygı göstermediği için Patriotların teslim edilemeyeceğini" açıkladı.
- Uluslararası Satranç Federasyonu (FIDE) Etik Komisyonu temyiz komisyonu, Rusya Satranç Federasyonu'nun (RFC) üyelikte geçici olarak yoksun bırakılması kararını bozdu. Bunun yerine 45 bin euro para cezası verildi. FIDE'nin başkanlığını eski Ruya başbakan yardımcısı Arkadi Dvorkoviç yapıyor. 7 Haziran'da FIDE Etik Komisyonu, FCR'yi örgütün etik ve disiplin kurallarını ihlal etmekle suçladı ve FCR'yi FIDE üyeliğinden iki yıl süreyle uzaklaştırdı .
13 Eylül Cuma
- Politico'nun isimsiz İngiliz yetkililere dayandırdığı habere göre, önümüzdeki günlerde Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin Batı silahlarıyla Rusya'nın derinliklerine saldırı düzenlemesine izin çıkması beklenmiyor. Ancak yayın organının bir kaynağı, kararın 22-23 Eylül tarihlerinde New York'ta gerçekleşecek Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda alınabileceğini öne sürüyor.
- Bloomberg ajansının kaynaklarına dayanarak bildirdiğine göre, Fransa, Belçika, Polonya ve Baltık ile İskandinav ülkelerinden bazıları, Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva'nın Rusya ile ekonomik konularda yeniden istişarelere başlamasından memnun kalmadı. Dokuz ülke Georgieva'ya yazdıkları bir mektupta "Moskova ile ilişkilerin normalleşmesi" konusundaki endişelerini dile getirdi.
- Moskova Borsası'nda endeks, Merkez Bankası'nın faiz oranını yıllık %19'a yükseltme kararı sonrası 2600 puanın altına düştü.
- Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Kırım'ın Ukrayna'ya geri verilmesine ilişkin açıklamasını değerlendirdi. Erdoğan, 11 Eylül'de Kırım Platformu'nda yaptığı konuşmada, yarımadanın Ukrayna'ya geri verilmesinin uluslararası hukukun bir gereği olduğunu ve Rusya-Ukrayna çatışmasının Ukrayna'nın egemenliği temelinde sona ermesi gerektiğini ifade etmişti. Dmitri Peskov, bu konuda Rusya ve Türkiye'nin görüşlerinin tamamen farklı olduğunu, ancak Rus tarafının Türk tarafına kendi pozisyonunu iletmeye devam ettiğini söyledi.
Peskov basın toplantısında şöyle konuştu:
"Biz, bununla birlikte Türk dostlarımıza ve meslektaşlarımıza bakış açımızı ve pozisyonumuzu açıklamaya yönelik kararlı girişimlerimizi sürdürüyoruz. Zamanla bu girişimlerin Ankara'nın bizi daha iyi anlamasına ve argümanlarımızı kabul etmesine yardımcı olacağını umuyoruz."
- FSB, Rusya’da altı Birleşik Krallık büyükelçiliği çalışanının faaliyetlerinde casusluk ve yıkıcı çalışma belirtileri tespit edildiğini açıkladı. Rus basını bu kişilerin akreditasyonlarının iptal edildiğini yazıyor. FSB basın servisi tarafından yapılan açıklamaya göre, 2022 Şubat ayında özel operasyonun başlamasından sonra, Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı'nın Doğu Avrupa ve Orta Asya Direktörlüğü, Rusya'yı zayıflatmayı hedefleyen bir istihbarat servisine dönüştürüldü.
FSB ayrıca, Rus istihbarat servisinin elde ettiği belgelerin, Londra’nın uluslararası askeri-politik durumun tırmanışını koordine ettiğini doğruladığını ileri sürdü.
Ayrıca, kurum, Moskova’daki Birleşik Krallık büyükelçiliği çalışanlarını, Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı'nın gizli istihbarat servisi MI-6 ile bağlantılı olarak değerlendireceğini açıkladı. FSB, Rus vatandaşlarını Birleşik Krallık diplomatik temsilcileriyle temas kurmamaları konusunda da uyardı.
Rusya 24 televizyon kanalı, FSB tarafından akreditasyonları iptal edilen İngiliz büyükelçiliği çalışanlarının Jessica Davenport, Grace Elvin, Andrew Duff Callum, Catherine MacDonald, Thomas John Hickson ve Blake Patel olduğunu gösteren görüntüler yayınladı.
- Beyaz Saray basın sözcüsü Karine Jean-Pierre, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in NATO ve Ukrayna’daki çatışma hakkındaki son açıklamasıyla ilgili bir soruya brifingde cevap vermeyi reddetti. Rusya Devlet Başkanı, uzun menzilli Batı silahlarıyla Rus topraklarına yapılacak saldırıların, NATO'nun Rusya-Ukrayna çatışmasına katıldığı anlamına geleceğini söylemişti.
- Joe Biden yönetimi, görev süresinin sonuna kadar Ukrayna'nın Rusya ile olan çatışmada stratejik pozisyonunu "maksimum düzeyde iyileştirmeyi" hedefliyor. Wall Street Journal haberi isimsiz yetkililere dayandırdı. Gazeteye konuşan yetkili ağızlar, Biden’ın yardımcılarının, Ukrayna'nın "20 Ocak’a kadar savaşı kazanabileceği" konusunda "ilüzyonlar" beslemediğini söyledi. Haberde ayrıca, Amerikan hükümetinin Ukrayna'nın uzun menzilli silahları kullanma koşullarını hafifletme niyetinin, yönetim içindeki genel eğilimlerle bağlantılı olduğu kaydediliyor.
- Politico kaynaklarına dayandırdığı haberde Dmitri Kuleba'nın dıişleri bakanlığı görevinden istifaya zorlanmasının ardında, Başkanlık Ofisi Başkanı Andriy Yermak'ın duyduğu rahatsızlığın yattığını yazdı. Dergiye konuşan Ukraynalı yetkililere göre, Yermak, Dışişleri Bakanlığı üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmak istiyor. Habere göre Kuleba’nın görevden alınması, Ukrayna lideri Zelenskiy’nin çevresinin, soru sorup meydan okuyan “outsiderları” uzaklaştırmasının bir örneği olarak görülüyor.
- Kuzey Kore lideri Kim Jong Un, Pyongyang’da Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu başkanlığındaki Rus heyetini kabul etti. Güvenlik Konseyi basın servisine göre, görüşmede ikili ve uluslararası gündemle ilgili konular ele alındı.
- Hint Dışişleri Bakanlığı, Rus ordusundan 45 Hindistan vatandaşının orduyla ilişkisini kestiğini bildirdi. NDTV televizyonunun haberine göre bakanlık ayrıca, 50 Hint vatandaşının hâlâ Rus ordusunda görev yaptığını ve Ukrayna'daki çatışmalara katıldığını açıkladı.
- Avrupa Birliği, Wagner Grubu’nun kurucusu Yevgeni Prigojin'in annesi Violetta Prigojina ve iş adamı Dmitri Mazepin'in oğlu yarış pilotu Nikita Mazepin’i yaptırım listesinden çıkardı. Tass ilgili haberi AB'nin resmi gazetesine dayandırıyor.
- Trump'ın başkan yardımcısı adayı J.D. Vance, Ukrayna'ya yönelik barış planının temel unsurlarını açıkladı. Vance, Trump’ın ülkeler arasında şu anda oluşan sınır çizgisi esasında, güçlendirilmiş bir sınır çizgisi oluşturulmasını ve bunu askerden arındırılmış bir tampon bölgeye dönüştürülmesini öngördüğünü belirtti. Bu öneri, mevcut ABD yönetiminin Ukrayna'ya verdiği askeri desteği keskin bir şekilde değiştirmeyi amaçlıyor.
Vance, Trump'ın Rusya, Ukrayna ve Avrupa liderleriyle oturup barış görüşmeleri yürüteceğini ve şu anki çatışma hattının bir tür askerden arındırılmış bölge haline getirileceğini ifade etti. Bu bölge, Rusya'nın tekrar saldırmasını önlemek amacıyla güçlendirilmiş olacak. Ayrıca Vance, Ukrayna'nın NATO'ya üye olmayacağının Rusya'ya garanti edilmesi karşılığında bağımsızlığını koruyacağını dile getirdi. Vance, Trump’ın bu anlaşmayı “çok hızlı bir şekilde" hayata geçireceğini savundu. Vance ayrıca Almanya ve diğer ülkelerin Ukrayna’nın yeniden inşasını finanse etmek zorunda olduklarını söyledi.
Vance, röportajında ayrıca, "Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmaması gerektiğini, ancak Ukrayna'nın da birçok yolsuzluk sorunu olduğunu" belirtti ve "Bunun parayla çok ilgisi var, dürüst olalım, birçok savaş kaynaklar için mücadele yüzünden başladı. Ukrayna kaynak açısından çok zengin bir ülke" dedi.
- İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Başkan Putin'in son açıklamasını yorumlarken, "Rusya'nın Ukrayna'da savaşı başlattığını ve şu anda sonlandırabileceğini" söyledi. Starmer, Cuma günü ABD Başkanı Joe Biden ile buluşacağı Washington'a giderken yaptığı açıklamada Putin'in uzun menzili silahların Kiev tarafından kullanılması izni için “Doğrudan katılım, çatışmanın özünü ve doğasını önemli ölçüde değiştiriyor. Bu da NATO ülkeleri, ABD ve Avrupa ülkelerinin Rusya ile savaş halinde olması anlamına gelecektir. Ve eğer durum böyleyse o zaman uygun kararları vereceğiz” sözlerini değerlendirdi. Starmer “Bu çatışmayı Rusya başlattı. Rusya yasadışı olarak Ukrayna'yı işgal etti. Rusya bu çatışmayı derhal sonlandırabilir. Ukrayna'nın meşru müdafaa hakkı vardır ve eğitim olanakları sağlayarak Ukrayna'nın meşru müdafaa hakkını tam olarak desteklediğimiz açıktır. Ama biz Rusya ile çatışma peşinde değiliz, niyetimiz kesinlikle bu değil" dedi. Başbakan ayrıca “Biz ABD'nin kilit müttefikleriyiz ve özellikle Ukrayna ve Orta Doğu gibi konularda çok ama çok yakın bir çizgideyiz. Önümüzdeki birkaç hafta ve ayda hem Ukrayna'da hem de Orta Doğu'da gerçekten önemli gelişmeler yaşanacak ve bu nedenle bir takım taktiksel kararların alınması gerekiyor. Bu taktiksel kararların stratejik bir bağlamda alınmasını gerçekten istiyorum” diye ekledi.
- New York Times, ismini açıklamadığı “Avrupalı” kaynakların sözlerine dayanan haberinde, Joe Biden'ın, Amerikan silahları olmadığı sürece Ukrayna'nın Rus topraklarında Batı silahlarını kullanmasına izin vermenin eşiğinde olduğunu yazdı. Biden, bugün İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile görüşecek. İngiliz hükümetinin, Storm Shadow seyir füzelerinin Rusya'nın derinliklerindeki hedeflere karşı kullanılmasını kabul ettiği biliniyor. Ancak Londra'nın, müttefikler arasında bu konuda fikir ayrılıkları olduğu izlenimini yaratmamak için Washington'dan doğrudan onay almak istediği belirtiliyor. Kaynaklara göre Biden henüz nihai bir karar vermedi.
- Zelenskiy, Kızılhaç aracına düzenlenen bir saldırıda üç yardım görevlisinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) de, Donetsk bölgesinde yardım dağıtım noktasına düzenlenen topçu atışında üç personelinin öldüğünü, ikisinin de yaralandığını doğruladı.
- Ukrayna medyasında yer alan haberlere göre Cuma gecesi Odessa'da patlamalar duyuldu.
- Lenta.ru'nun haberine göre Rusya Devlet Duması milletvekili Andrey Kolesnik, yabancı politikacılara bu gücün ne kadar gcaydırıcı olduğunu hatırlatmak için Rusya'da nükleer silahların "gösteri amaçlı" testlerinin yapılmasını önerdi. Testlere ilişkin moratoryumun kaldırılmasını öneren Kolesnik "Bir yerde, bir test sahasında nükleer patlama yapmamız lazım... Belki de tüm bunların gerçekte neye yol açtığını insanlar görmeli" dedi.
- Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin, XI. Pekin Xiangshan Forumu sırasında NATO ülkelerinin Rusya'ya baskı yapmak için Ukrayna'ya asker gönderme olasılığını değerlendirdiğini söyledi. Fomin, "NATO, Rusya'yı Kiev formüllerine göre müzakerelere zorlamak için Ukrayna'ya asker gönderme planları yapıyor" dedi.
- Romanya sahil güvenliği Ukrayna'dan Mısır'a giden tahıl yüklü Aya gemisine bir Rus füzesinin isabet ettiğini iddia etti. Reuters'e göre, Çarşamba günü yerel saatle 23:00 sularında, Romanya'nın münhasır ekonomik bölgesinde, Romanya'nın Tuna Deltası'ndaki Sfantu Gheorghe limanına yaklaşık 55 km uzaklıktayken, gemide bir patlama bildirildi. Ancak gemi rotasını korudu ve büyük Köstence limanına ulaşmayı başardı.
- Toronto Uluslararası Film Festivali (TIFF) organizatörleri, Rus belgeselci Anastasia Trofimova'nın "Ruslar Savaşta" filminin "gösterimlerini askıya alma" kararı aldıklarını duyurdu. Daha önce Venedik Film Festivali'nde gösterildikten sonra skandala yol açan filmin galasının Cuma günü Toronto'da yapılması planlanıyordu. Açıklamada, kararın güvenlik tehditleri nedeniyle alındığı belirtildi.
- Donald Trump, Demokrat aday Kamala Harris ile başka bir seçim tartışmasına katılma planının olmadığını söyledi. Trump “Bir boksör bir dövüşü kaybettiğinde ağzından çıkan ilk sözler 'rövanş maçı istiyorum' olur.” Anketler açıkça gösteriyor ki Salı gecesi sol görüşlü Demokrat aday Kamala Harris'e karşı yapılan tartışmayı benim kazandım ve o da hemen ikinci tur tartışma talebinde bulundu. Kamala'nın son dört yıldır yapması gereken şeye odaklanması gerekiyor. Üçüncü bir tartışma olmayacak” diye yazdı.
- Reuters'e bilgi veren bazı kaynaklara göre Çin Ticaret Bakanlığı, temmuz ayı başında yapılan bir toplantıda otomobil üreticilerini yurtdışında yatırım yapmanın riskleri konusunda uyardı . Çinli şirketler iç pazardaki yavaşlayan büyümeyi dengelemek için uluslararası genişleme arayışında. Ticaret Bakanlığı çalışanları, hükümetin Rusya ve Türkiye'de fabrika inşaatına yatırım yapılmasını "şiddetle tavsiye etmediğini", Hindistan'da yatırım yapılmasına izin vermediğini ancak Avrupa ve Tayland'da çalışmanın risklerinin daha az olduğunu düşündüğünü belirtti.
- Rusya’nın devlet elektrik ihracat şirketi Inter RAO, Çin’e gerçekleştirdikleri elektrik ihracatının bu yıl 2023’e kıyasla yüzde 80 azalacağını duyurdu. Rusya’nın doğu bölgelerinde düşük yağış nedeniyle hidroelektrik santrallerdeki üretimin azalması buna gerekçe gösterildi.
12 Eylül Perşembe
- İngiliz The Times'ın iki kaynağına dayanarak verdiği habere göre Washington yönetimi, Kiev'in Rusya'yı vurmak için İngiliz ve Fransız uzun menzilli füzelerini kullanmasına izin vermeyi planlıyor, ancak kendi verdiği ATACMS füzelerinin kullanılmasını reddedecek. Habere göre Biden, İngiltere ve Fransa'nın böyle bir hamleyi desteklemesi halinde Ukrayna'nın Storm Shadow füzelerini ve Fransız muadili Scalp'i Rusya'daki hedefleri vurmak için kullanmasına izin verme niyetinde. Yayının muhatapları, Washington'un aynı zamanda Kiev'in ATACMS füzelerini kullanmasına izin vermeyi planlamadığını, dolayısıyla çatışmanın daha da tırmanmasını önlemeyi umduğunu açıkladı. Biden'ın olası politika değişiklikleri hakkındaki görüşlerini ölçmek için konuyu diğer Avrupalı liderlerle görüşmesi bekleniyor. İngiliz bir savunma kaynağı, İngiltere'nin ileri adımlar atması için diğer NATO ülkelerinin desteğine ihtiyacı olmadığını söyledi.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Batı menşeli uzun menzilli silahların Rusya'ya karşı kullanılmasının "NATO ülkeleri, ABD ve Avrupa ülkelerinin Rusya ile savaştığı anlamına geleceğini" söyledi.
RBC'nın aktardığına göre Putin, Ukrayna'nın tek başına böyle saldırılar düzenleyecek durumda olmadığını ifade etti. Putin'e göre, bu yalnızca Ukrayna'nın sahip olmadığı NATO uydu verileri kullanılarak ve yalnızca ittifakın askerlerinin uçuş görevleri vermesi durumunda gerçekleşebilir.
Putin, "NATO ülkelerinin askeri çatışmaya doğrudan katılıp katılmadıklarına karar vermeleri meselesi söz konusu," dedi.
Putin'e göre, böyle bir karar alınırsa, bu durum çatışmanın doğasını değiştirecek ve NATO ülkelerinin Rusya ile savaştığını gösterecek.
Devlet başkanı "Ve eğer bu doğruysa, çatışmanın özünün değişmesini dikkate alarak, bize oluşturulan tehditlere göre uygun kararlar alacağız," şeklinde konuştu.
- Rusya Savunma Bakanlığı ordunun iki gün içinde Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'ni Kursk bölgesindeki on yerleşim yerinden çıkardığını duyurdu. Bakanlığın verilerine göre bu yerleşim yerleri şunlar: Apanasovka, Byahovo, Vişnevka, Viktorovka, Vnezapnoye, Gordeyevka, Krasnooktyabrskoe, Obuhovka, Snagost ve 10. Oktabrya. 12 Ağustos'ta Kursk bölge valisi Aleksey Smirnov, Ukrayna güçlerinin 28 yerleşim yerini kontrol altında tuttuğunu ve bu bölgelerde yaklaşık 2 bin kişinin kaldığını rapor etmişti.
- Zelenskiy, Karadeniz'deki Rus birliklerinin Mısır'a giden buğday yüklü bir Ukrayna kargo gemisine füze saldırısı düzenlediğini söyledi. Zelenskiy, Telegram mesajında “Mısır'a buğday kargosuna karşı Rus füzesi. Bugünkü Karadeniz'deki saldırı, Ukrayna karasularından ayrıldıktan hemen sonra sıradan bir sivil gemiye yapıldı. İlk verilere göre şans eseri herhangi bir can kaybı yaşanmadı” diye yazdı.
- Rusya Federal Havacılık Kurumu Murmansk ve Apatitı havalimanlarında uçakların iniş ve kalkışına getirilen kısıtlamaların kaldırıldığını açıkladı. Kısıtlamalar bölgeye İHA saldırısı şüphesi sonrasında sivil hava araçlarının uçuş güvenliğini sağlamak amacıyla getirilmişti. (Kommerasant)
- Hindistan Başbakanı'nın ulusal güvenlik danışmanı Ajit Kumar Doval, Kiev'de Narendra Modi ile Vladimir Zelenskiy arasındaki görüşmeler hakkında Başkan Vladimir Putin'e bilgi vereceğini söyledi. Doval, "Başbakan benim şahsen gelip size bu görüşmeler hakkında bilgi vermemi istedi. Bu kapalı formatta bir toplantıydı, başbakanla birlikteydim ve bu görüşmeye tanıklık ettim," şeklinde konuştu. (Ria)
- Amerikalı girişimci Elon Musk, ABD'nin Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'ne Rusya'nın derinliklerine saldırma izni vermesi durumunda bunun yeni bir dünya savaşına doğru bir adım olacağını düşündüğünü söyledi.
- Uluslararası Enerji Ajansı'nın bildirdiğine göre, Rusya'nın ağustos ayındaki ortalama petrol ihraç fiyatı 4,92 dolar düşerek varil başına 69,82 dolara geriledi. Rusya'nın petrol ve petrol ürünleri ihracatı günlük 290 bin varil azalarak 7 milyon varile indi ve 2021 Mart'ından bu yana en düşük seviyeye ulaştı.
- Litvanya İçişleri Bakanlığı, Rusya adına savaşan bir Litvanyalının vatandaşlıktan çıkarılacağını duyurdu. Litvanya İçişleri Bakanı Agne Bilotaitė, başka bir ülkenin ordusunda hizmet vermek isteyen vatandaşların yetkililerden izin almaları gerektiğini söyledi. Bakan bu açıklamayı, Litvanya vatandaşı Kęstutis Kvetkus'un Rusya saflarında savaşta yer aldığına dair basında çıkan haberleri yorumlarken yaptı.
- Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Amerikan uzun menzilli füzelerinin Rusya topraklarına derinlemesine saldırılarda kullanılması konusunda yaptıkları görüşmede herhangi bir karar almadı. Bu bilgiyi, Ukrayna Devlet Başkanı’nın ismi açıklanmayan bir danışmanı Amerikan televizyon kanalı ABC News'e verdi. Bununla birlikte, kaynak Zelenskiy'nin, Ukrayna'nın füze saldırısı düzenlemek istediği hedeflerin bir listesini Blinken'a ilettiğini aktarıyor. (ABC)
- Rusya Federal Hava Taşımacılığı Ajansı Rosaviatsia, uçuş güvenliğini sağlamak için Murmansk ve Apatit havalimanlarının 09:35 itibarıyla faaliyetlerine kısıtlamalar getirildiğini bildirdi. Rosaviatsia açıklamasında, "Silahlı Kuvvetler mürettebatı, hava trafik kontrolörleri ve havaalanı personeli, uçuş güvenliğini sağlamak için tüm gerekli önlemleri alıyorlar - önceliğimiz bu," deniliyor.
Adı geçen havalimanlarının faaliyetlerine dün de kısıtlama getirilmişti. Dün bölge, insansız hava araçları ile saldırıya uğramış, bölge valisi Andrey Chibis, üç İHA'nın düşürüldüğünü bildirmişti. (Kommersant)
- Avrupa Birliği, Rusya'nın özel askeri operasyonunun başlamasından sonra gaz tedarikinde önemli azalmaya rağmen, hâlâ "etkileyici miktarda" gaz almaya devam ediyor. Bu açıklama, AB Enerji Komiseri Kadri Simson tarafından Brüksel'deki bir basın toplantısında yapıldı. Simson, "Sayıların hâlâ etkileyici olduğunu biliyorum. Ancak genel olarak şu anda AB, gazının %18'ini Rusya'dan alıyor; bu oran 2021'de %45'ti," dedi. (Nezavisimaya Gazeta)
- Rusya'nın savunma sanayii tesislerinden Omsktransmaş fabrikasında yangın çıktı. Bölge yetkilileri, yangının tamirat sırasında bir atölyenin çatısında başladığını açıkladı. Olay yerine uzmanlar sevk edildi. Şirket, yangının Omsktransmaş fabrikasının çalışmalarını etkilemeyeceğini belirtti. Yaralanan kimse olmadığı bildiriliyor. (BFM)
- Gazeteci Nikolay Svanidze, 70 yaşında hayatını kaybetti. Moskovskiy Komsomolets gazetesinin haberine göre, Svanidze, Moskova'daki Marshal Vasilyevsky Caddesi'ndeki dairesinde vefat etti. Gazetenin yazdığına göre, Svanidze son yıllarda ağır hastaydı ve kendisine beyin iskemisi teşhisi konmuştu.
Ünlü gazeteci ve tarihçi Kasım 2022'de İnsan Hakları Konseyi'nden çıkarılmıştı. Kendisi bunu, "açıkça savaş karşıtı bir tutuma sahip olması" ile ilişkilendirmişti. Svanidze aynı yıl Aralık ayında, Rusya Devlet Beşeri Bilimler Üniversitesi Medya Enstitüsü müdürlüğü görevinden alınmıştı. (RBC)
- The Guardian'ın hükümet kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, İngiliz yetkililer Ukrayna'nın Rusya'daki hedeflere uzun menzilli Storm Shadow seyir füzeleri fırlatmasına izin verme ararı aldı. Ancak bu kararın İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile ABD Başkanı Joe Biden'ın yarın Washington'da görüşmesi sırasında kamuoyuna açıklanmaması ve "gizi tutulması" bekleniyor. Gazetenin kaynaklarına göre, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy'nin dün Zelenskiy ile görüşmek üzere Kiev'e gitmesi Storm Shadow konusunda verlen izinle ilgili. İngiltere ve Fransa tarafından geliştirilen Storm Shadow füzeleri 250-500 km menzile sahip. Bu tür füzelerin ilki Mayıs 2023'te Ukrayna'ya ulaşmış ve kulanılmıştı. İngiltere'den sonra ABD'nin de füze kuanımıyla ilgili sınurlamayı kaldırma kararını vermek üzere olduğu iddiaları son günlerde dünya basınının manşetlerinde.
- Kremlin sözcüsü Dmitr Peskov benzer iddiaların dün ortaya atılması üzerine, Batılı liderlerin Ukrayna'nın silah kullanımına yönelik kısıtlamaları kaldırmaya veya hafifletmeye "yüksek bir olasılıkla" zaten karar verdiklerini söyledi.
- ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Kiev’de Zelenskiy ile görüştükten sonra yaptığı açıklamada, Ukrayna tarafının Rusya’nın iç bölgelerine yapılan saldırılarda ABD'den aldığı silahları kulanmayla ilgili taleplerini Biden’a ileteceğini söyledi. Blinken, "Burada duyduklarımı Washington'daki başkana ileteceğim" dedi. Blinken, ABD’nin Rusya’nın iç bölgelerine Amerikan silahlarıyla yapılan saldırıların savaşın tırmanmasına yol açacağına dair endişelerini dikkate aldığını, ancak bunun tek ve belirleyici bir faktör olmadığını belirtti. Ukrayna yönetimi, uzun süredir bu tür saldırılara getirilen sınırlamaların kaldırılması için ABD, Almanya, Fransa ve İngiltere'ye baskı yapıyor.
- Rusya'nın Washington Büyükelçisi Anatoliy Antonov, ABD'nin Kiev'e Rusya topraklarına yönelik Amerikan füzeleriyle saldırı yapma izni verme olasılığı hakkında "3. Dünya Savaına giden you açma" uyarısında bulundu. Antonov, bu tür adımların Ukrayna'yı sivillere yönelik saldırıları artırmaya teşvik edebileceğini ve ABD'nin bu eylemleriyle 3. Dünya Savaşı'na zemin hazırladığını ifade etti. Antonov, ABD'nin Ukrayna'ya milyarlarca dolarlık silah ve mühimmat yardımına devam ederek kendi halkının refahını riske attığını da belirtti.
Önceki gün Demokrat aday Kamala Harris ile televizyonda yayınlanan bir tartışma sırasında Donald Trump, Demokrat yönetimin ülkeyi üçüncü dünya savaşına sürükleyeceğini söylemişti. ABD'nin bağımsız başkan adayı Robert Francis Kennedy Jr. da, Ukrayna'daki çatışmaların tırmanmasının dünyayı nükleer savaşa sürükleyebileceğini ve bunun suçunun kısmen Washington'da olacağını söylemişti.
- ABD ve İngiltere'nin Ukrayna’nın Rusya içindeki hedeflere uzun menzilli füze saldırıları yapmasına yönelik kısıtlamaları kaldıracağı yorumarı ana gündem maddesi. İngiltere'nin verdiği *Storm Shadow*, 250 kilometre menzile sahip, ses hızına yakın bir hızla hedefe ulaşan, yüksek patlayıcı başlığı olan bir kruz füzesi. Ukrayna, bu füzelerin Rusya'nın savunma hatlarını delmede etkili olabileceğini düşünüyor. BBC'ye konuşan askeri analist Justin Crump, her füzenin maliyeti yaklaşık 1 milyon dolar (767 bin sterlin) olduğunu, bu nedenle dikkatli bir planlamayla, daha ucuz dronlarla birlikte kullanıldığını vurguladı. Yazıda, "Batı'nın kısıtlamaları kaldırma konusundaki tereddütü ise çatışmayı tırmandırma riski. Washington, bu tür saldırıların Rusya'nın misilleme yapmasına ve hatta NATO topraklarına saldırılmasına yol açabileceğinden endişe ediyor" denildi.
- Federasyon Konseyi'nin önde gelen isimlerinden senatör Aleksey Puşkov, "Rusya topraklarına saldırı kararının açıkça hazırlandığını Guardian'ın haberinin tesadüfi olmadığını" söyledi. Senatör, İngiliz gazetesinin Ukrayna'nın Rusya'nın derinliklerine Storm Shadow füzeleri atmasına izin verme kararının “birkaç gün meselesi” olduğunu, yayınlanan haberler kamuoyunun bu karara hazırlandığını savundu.
- Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitri Medvedev, Londra'nın Ukrayna ile 100 yıllık ortaklık vaadini yalan olarak nitelendirdi. Medvedev, sosyal medya platformu X'teki açıklamasında, Ukrayna'nın bu sürenin dörtte biri kadar bile dayanamayacağını, ayrıca Britanya'nın da önümüzdeki yıllarda batabileceğini iddia etti. Medvedev, "Gerekirse hipersonik füzelerimiz yardımcı olur" ifadesini bir gülen yüz simgesiyle bitirdi.
- ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Ukrayna'nın NATO üyeliğinin kaçınılmaz olduğunu söyledi. Kiev'de düzenlenen basın toplantısında Blinken, "NATO ülkeleri bir araya geldi ve Ukrayna'nın NATO'ya girişinin kaçınılmaz olduğunu ve Ukrayna'nın artık bu yolu izlediğini açıkça ortaya koydu" dedi. Blinken, Ukrayna'nın Kuzey Atlantik İttifakına katılması için gerekli reformlardan oluşan bir paketi kabul etmesi gerekeceğine de dikkat çekti.
- Blinken Ukrayna’ya 717 milyon dolar değerinde yeni bir askeri olmayan yardım paketini açıkladı. Bu yardım, Ukrayna'nın enerji altyapısının yeniden inşası, insani yardım ve mayın temizleme çalışmaları için kullanılacak.
- Bu arada Blinken'in Zelenskiy ile Biden'ın cuma günü New York'ta buluşacağı açıklamasının "bir çeviri hatası" olduğu açıklandı. Kiev yönetimi, görüşmenin ay sonuna doğru yapılacağını duyurdu.
- İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, Kiev'de yaptığı açıklamada Ukrayna'ya 600 milyon poundun üzerinde yeni yardım yapma planlarını duyurdu.
- ABD Savunma Bakanlığı, F-16 dahil savaş uçaklarının ana silahı olan AMRAAM orta menzilli füzelerin üretimi için Amerikan şirketi Raytheon ile yaklaşık 1,2 milyar dolarlık bir sözleşme imzaladı. Anlaşma ile Ukrayna dahil birçok ülkeye füze tedariki planlanıyor.
- Pink Floyd'un kurucusu Roger Waters, ABD hükümetinin Ukraynalı sivillerin yaşamlarını umursamadığını belirtti. Waters, ABD'nin Ukrayna'daki amacının yalnızca zengin elitleri daha da zenginleştirmek olduğunu ifade ederek, Ukrayna halkına seslenerek "ABD hükümetinin sizin hayatlarınızı umursamadığını bilmelisiniz" dedi. Waters, Ukrayna'daki savaşta daha fazla insanın sadece birer "top yemi" olarak kullanıldığını da eleştirdi. RIA'ya konuşan Rogers davetler aldığı Rusya'da konser vermeye hazır olduğunu da duyurdu.
- Rusya uzmanı tarihçi ve analist Mehmet Perinçek, ABD'nin Rusya'ya yönelik yaptırımları kendisiyle ticari bağları olan ülkeler üzerinde bir baskı aracı olarak kullandığını savundu. RIA Novosti'ye verdiği röportajda Perinçek, ABD'nin Çin'e, Hindistan'a, Azerbaycan'a, bazı AB ülkelerine ve Türkiye'ye karşı bu politikayı izlediğini belirtti, "ABD, Rusya'ya uygulanan yaptırımların ardından Türk ekonomisinin yarattığı fırsatları kullanmasını engellemeye çalışıyor. ABD, Türk ekonomisini yok etmeyi amaçlıyor" dedi.
11 Eylül Çarşamba
- Rusya Savunma Bakanlığı, gece saatlerinde Ukrayna'nın Karadeniz'de Rusya'ya ait Kırım-2 sondaj kulesini ele geçirmeye çalıştığını ancak bu girişimin püskürtüldüğünü bildirdi. Ukrayna askeri istihbaratının kuleyi ele geçirmek için deniz piyade birliklerini ABD yapımı 14 Willard Sea Force hücumbotuyla Karadeniz'deki hedefe intikal ettirdiğini aktaran bakanlık, 8 hücumbotun batırıldığını ve yaklaşık 80 Ukraynalı askerin öldürüldüğünü kaydetti.
Kırım-2 sondaj kulesi, Kırım ile Odessa arasında, Karadeniz'deki Zmeini Adası bölgesinde bulunuyor. Ukrayna devlet şirketi Chernomorneftegaz'a ait iken Mart 2014'te Kırım yetkilileri, Ukrayna'nın devlete ait şirketleri Chernomorneftegaz ve Ukrtransgaz'ın mülklerini kamulaştırdı.
- Rusya Savunma Bakanlığı'nın açıklamasına göre Rus ordusu, son 24 saatte 2 bin 25 Ukrayna askerini etkisiz hale getirdi. Açıklamada "Rus hava savunma sistemleri, ABD yapımı 6 ATACMS füzesi ile 57 İHA'yı, silah ve mühimmat depolarını imha etti" denildi.
- Başkan Vladimir Putin hükümetle yaptığı toplantıda, diğer ülkelerin Rusya'ya mal akışını kısıtladığı bir dönemde, Rus yetkililerin uranyum, titanyum veya nikel gibi belirli malların yurt dışına tedarikine "belirli kısıtlamalar" getirmeyi düşünmesi gerektiğini söyledi. Başkan, "Kendinize zarar verecek hiçbir şey yapmanıza gerek yok" diye ekledi. Putin, "Genel olarak, eğer bu bize zarar vermezse, bunu yarın yapmamız gerektiğini söylemiyorum ama dış pazara yönelik tedariklere bazı kısıtlamalar getirmeyi düşünebiliriz" dedi.
- Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Batı ülkelerinin Ukrayna konusunda önerdiği konferansları bir ültimatom olarak nitelendirdi. Ryabkov, Rusya hükümetinin bu konferansları hangi formatta olursa olsun kabul etmeyeceğini açıkladı. Bakan yardımcısı ayrıca Ukrayna hükümetini Rusya ile müzakerelere yönelik yasağı kaldırmaya çağırdı.
Ryabkov RT'ye verdiği röportajda "Rusya hiçbir ültimatomu kabul etmeyecek, ne şekilde tanımlanırsa tanımlansın, hangi formatta sunulursa sunulsun, ister Kopenhag ister Bürgenstock. Kesinlikle. Gerçekliği görmeleri ve sahadaki durumu, Rusya ile neyin mümkün olduğu konusunda sahip oldukları yanlış düşüncelerle karşılaştırmaları gerekiyor," dedi.
- Rusya Savunma Bakanlığı, bu gece Ukrayna askeri istihbaratının 14 Amerikan yapımı Willard Sea Force tipi tekneyle Karadeniz'e deniz çıkarması yaptığını bildirdi. Kommersant'ın aktardığına göre çıkartma yapan grubun amacı Kırım-2 sondaj platformunu ele geçirmekti. Açıklamaya göre çıkan çatışma sonucunda, Karadeniz Filosu'nun güçleri sekiz tekneyi batırdı, altı tekne ise geri çekildi.
- Murmansk bölgesi valisi Andrey Çibis, Telegram'da bölge üzerinde üç insansız hava aracının vurulduğunu bildirdi. Olayda herhangi bir yaralanma ya da hasar bilgisi yok.
- Rusya Dış ve Savunma Politikası Konseyi Onursal Başkanlık Divanı Başkanı ve Yüksek Ekonomi Okulu Dünya Ekonomisi ve Dünya Politikası Fakültesi Bilimsel Yöneticisi Sergey Karaganov, Kommersant gazetesine verdiği röportajda, Ukrayna'nın Rusya'nın iç bölgelerine saldırması durumunda, Rusya'nın Batı'daki Ukrayna müttefiklerine saldırma olasılığını dile getirdi.
Karaganov, nükleer silahların "öncelikle bir barış ve savaşın önlenmesi aracı" olduğunu söyledi ve "topraklarımıza yönelik saldırılara, nükleer silahla karşılık verme hakkımız var." ifadelerini kullandı.
- Yamalo-Nenets Özerk Bölgesi'ndeki Noyabrsk şehrinde, kolluk kuvvetleri 11 Eylül gecesi Utair hava yollarına ait bir helikopteri ateşe veren iki genci gözaltına aldı. Kommersant-Ural kaynağına göre, gençlere anonim bir Telegram kanalı üzerinden kandırılarak 5 milyon ruble vaat edildi. Olayda şirketin uğradığı zarar 300 milyon ruble olarak açıklandı. Olayda can kaybı yaşanmazken, gençler yanıklarla hastaneye kaldırıldı, ancak durumlarının iyi olduğu belirtildi.
- RBC'nın MEE'den aktardığı habere göre Vladimir Putin'in Türkiye'ye yapacağı ziyareti, Moskova'nın uçağının Rus savaş uçakları eşliğinde gelmesi talebi nedeniyle ertelendi. Habere göre talebin NATO'nun Türkiye'deki hava savunma sistemleri tarafından Rus uçaklarının düşman hedefi olarak algılanabileceği için karşılanması zor görünüyor. Haberdeki iddialara göre Türkiye'nin, Putin'in güvenliği için savaş uçakları tahsis etme olasılığı tartışılırken, ziyaretin gerçekleşme ihtimali belirsizliğini koruyor.
Öte yandan Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Türkiye'ye yapacağı ziyaretin, gerekli hazırlık prosedürlerinin tamamlanmasının ardından gerçekleşeceğini söyledi.
- Murmansk Bölgesi Valisi Andrey Çibis, bölgenin Ukrayna insansız hava araçları tarafından saldırıya uğradığını bildirdi. Bölgede hava savunma sistemi çalışıyor. Rosaviatsiya, sabah saatlerinde Murmansk ve Apatity havaalanlarının çalışmalarına kısıtlamalar getirdi.
Çibis, Telegram'daki video mesajında "Ülkemize düşman insansız hava araçları tarafından saldırılar düzenleniyor, bu nedenle geçici kısıtlamaları anlayışla karşılamanızı rica ediyorum. Güvenliği artırmaya yönelik gerekli tüm önlemler alınıyor. Hava savunma sistemi düşman insansız hava araçlarını imha etmek için çalışıyor," dedi.
Daha önce Murmansk bölgesinde 21 Ağustos'ta İHA tehdidi nedeniyle hava saldırısı alarmı verilmişti.
Kuzey Kutbu'na yakın Murmansk bölgesi Ukrayna sınırına 3 bin km mesafede bulunuyor.
- Ahmat özel kuvvetlerinin komutanı Tümgeneral Apti Alaudinov, Rus ordusunun Kursk bölgesindeki Korenevskiy ilçesinde saldırıya geçtiğini açıkladı. Alaudinov'a göre, 10 Eylül'de askerler birkaç yerleşim birimini kurtardı. Alaudinov daha sonra, toplamda 10 köyün kurtarıldığını belirtti ancak bu köylerin isimlerini vermedi. (Kommersant)
- The Wall Street Journal Batılı yetkililere dayandırdığı haberde, ABD ve Avrupa ülkelerinin Ukrayna'yı 2025 yılı için güvenilir bir askeri eylem planı hazırlamaya "teşvik ettiğini" yazıyor. Yetkililere göre, Ukrayna'nın "tam zaferi" Batı'dan yüz milyarlarca dolarlık destek gerektirecek, ancak ne Washington ne de Avrupa bunu sağlayabilecek durumda.
- Fransa, Almanya ve Birleşik Krallık, İran'ın Rusya'ya balistik füze temin etmesini "Avrupa güvenliği için doğrudan bir tehdit" olarak nitelendirdi.
Bu üç ülke, söz konusu füzelerin temin edilmesi halinde İran ile olan ikili hava ulaşımı anlaşmalarını derhal iptal etmeye yönelik adımlar atacaklarını belirten ortak bir açıklama yayınladı. Ayrıca büyük tüzel ve gerçek kişilerin yaptırım listesine dahil edilmesi ve Iran Air'e yaptırımlar uygulanması için çaba göstereceklerini belirttiler. (BBC)
- Kazakistan'da Home Credit Bank, VTB Kazakistan ile çalışmayı durdurdu. VTB, Kazakistan'da kalan tek Rus bankasıydı. Home Credit Bank, ikincil yaptırım riski nedeniyle VTB ile çalışmayı durdurma kararı aldı. Buna göre banka müşterileri için herhangi bir havale işlemi yapılamayacak. (RBC)
- Paris savcısı Laure Beccuau, Telegram'ın kurucusu Pavel Durov'un, tutuklanmasının ardından mahkemenin koyduğu şartlara uyduğunu söyledi. (Kommersant)
- ABD'de başkan adayları Donald Trump ve Kamala Harris, ilk kez canlı yayında tartıştı. Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmalar da karşılıklı suçlamalar ve iddiaarla geniş yer tuttu. Harris "Trump başkan olsaydı bugün Putin Kiev'de olurdu" derken, Trump "Ben başkan olsaydım bu savaş hiç başlamazdı, Putin Moskova'da olurdu" dedi.
Harris, Trump'ın Ukrayna'nın Rusya'nın işgaline karşı savaşı kazanmasını isteyip istemediğine ilişkin bir soruyu cevapsız bırakması üzerine, "Donald Trump başkan olsaydı, Putin şu anda Kiev'de oturuyor olurdu ve bunun ne anlama geldiğini anlardı, çünkü Putin'in gündemi sadece Ukrayna değil, Polonya'dan başlayarak Avrupa olurdu " dedi. Harris, "Avrupalı müttefiklerimiz, NATO müttefikleri sizin artık başkan olmamanızdan dolayı çok minnettarlar ve dünyanın bildiği en büyük ordu olan NATO'nun önemini anlıyoruz" dedi. Trump'ı "diktatörlerin dostu olmakla" suçlayan Harris "Donald Trump'ın bu savaşın 24 saat içinde biteceğini söylemesinin sebebi, onun bu savaştan vazgeçecek olmasıdır" dedi. Harris Trump'a "Putin sizi öğle yemeğinde
Trump ise başkan seçilirse, göreve başlamadan önce bile Ukrayna ihtilafını sonlandırabileceğini söyledi. Ayrıntıya girmeyen Trump, ilk iş olarak Putin ve Zelenskiy'le konuşacağını ve masaya oturtarak barışa zorlayacağını kaydetti.
ABD'nin Ukrayna'nın Rusya'ya karşı savaşı kazanması için baskı yapmaya devam etmesi gerekip gerekmediği sorulduğunda Trump, "Bence bu savaşı bitirmek ve bir anlaşma müzakere etmek ABD'nin çıkarınadır, milyonlarca insan öldü, tüm bu insan hayatlarının mahvolmasını durdurmalıyız" dedi. Trump, "Biden yönetimindeki liderlik eksikliğinin Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesine olanak sağladığını" savundu.
Bu arada Trump, Kamala Harris'i "Marksist" olarak nitelendirdi.
- ABD Başkanı Joe Biden, Ukrayna'nın Rusya'daki hedeflere saldırmak için Amerikan uzun menzilli silahlarını kullanmasına yönelik kısıtlamaları kaldırmayı düşündüğünü söyledi. ABD'nin yakında Ukrayna ordusunun Rusya'ya saldırmak için uzun menzilli ATACMS füzelerini kullanmasına izin vereceği iddia edilmişti. İddialaragöre ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken bu kararı bugün (11 Eylül'de) Kiev'e vardığında açıklayacak.
Gazeteciler Biden'a, Rusya topraklarına yönelik Amerikan füze saldırılarına yönelik kısıtlamaları gerçekten kaldırmayı planlayıp planlamadığını sordu. Joe Biden Beyaz Saray'dan ayrılırken "Şu anda bunun üzerinde çalışıyoruz" yanıtını verdi.
- ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ABD'nin Ukrayna'nın Rusya'ya yönelik uzun menzilli silahlarla saldırı düzenlemesine dair sınırlamaların gözden geçirileceğini belirtti. Blinken, İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy ile Londra'da düzenlediği basın toplantısında, "Ukrayna'nın uzun menzilli füzeler üzerindeki kısıtlamaların kaldırılmasına dair talebini inceleyeceğiz ve dinleyeceğiz" dedi. Bu açıklama, Beyaz Saray'ın daha önce bu tür saldırıları desteklemeyeceği yönündeki tavrının yeniden değerlendirilebileceği anlamına geliyor.
Amerikan haber sitesi Axios'un muhabiri Juligrace Brufke, akşam saatlerinde Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı Michael McCaul'a atıfta bulunarak, Blinken ve Lammy'nin diğer komuların yanı sıra "Ukraynalı yetkililere Rusya'ya uzun menzilli saldırılar düzenleme izni vermek için Kiev'e gideceklerini" söylemişti.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Batılı müttefiklerden Rusya’nın iç bölgelerine yüksek hassasiyetli uzun menzilli füzelerle saldırı izni talebinde bulunmuştu. ABD, daha önce bu taleplere çekinceli yaklaşmıştı.
- Ham petrol fiyatının Aralık 2021'den beriş ilk kez 69 doların altına düştüğü gün ABD, Rusya'nın petrol gelirlerine darbe vurmak için yeni yaptırım kararları açıkladı. ABD Hazine Bakanlığı Yabancı Varlıkların Kontrolü Ofisi (OFAC), Rus bayrağı altında faaliyet gösteren dokuz ticaret gemisini hedef aldı. Yaptırımlara maruz kalan gemiler arasında "Boris Kustodiev", "Kompozitor Rahmaninov", "Zakamsk", "Omsk-103", "Omsk-119", "Port Olya-3", "Port Olya-4", "VAFA" ve "VAFA-1" bulunuyor. Bugün ayrıca İngiltere de Rus gemilerine yönelik yaptırımlarını genişletti.
10 Eylül Salı
- Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya ve Ukrayna'nın enerji tesislerine yönelik saldırılar konusunda net bir anlaşmaya varmadığını söyledi. Kommersant gazetesi açıklamanın Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu'nun, Vladimir Putin'in Ukrayna'daki enerji tesislerine yönelik saldırıları durdurmaya hazır olduğu yönündeki sözlerine yanıt olarak geldiğine dikkat çekiyor.
Peskov "Hiçbir net anlaşma yapılmadı," şeklinde konuştu. Sözcü ayrıca "Şu anda Kursk bölgesindeki durum göz önüne alındığında herhangi bir anlaşmaya varmanın zor olduğunu" da söyledi. Kursk'ta 6 Ağustos'tan bu yana Ukrayna silahlı kuvvetleriyle çatışmalar sürüyor.
Şoygu, Ukrayna’nın Kursk bölgesine düzenlediği saldırıyla Rusya’yı kendi şartlarıyla müzakere masasına oturtmayı hedeflediğini söylemişti. Şoygu'ya göre, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin işgalinden önce Başkan Vladimir Putin, Türkiye’nin teklifi üzerine Ukrayna’daki enerji altyapısına yönelik saldırıları durdurmaya hazırdı.
- Vladimir Putin ABD'nin, dünyada hakimiyetini korumak için her türlü yolu denediğini ve Ukrayna’yı kullanarak Rusya’ya stratejik bir yenilgi tattırmak istediğini söyledi. RBC gazetesi Putin'in söz konusu açıklamayı Kremlin’deki durum merkezinden video bağlantısıyla "Okyanus-2024" komuta ve kontrol tatbikatlarını izlerken yaptığını yazıyor.
Putin, ABD’nin orta ve kısa menzilli füze yerleştirme planlarını açıkça duyurduğunu ve bu füzelerin Asya-Pasifik bölgesinde konuşlandırılacağını ekledi. Devlet başkanı "Amerikan silahlı kuvvetleri, Asya-Pasifik'teki füze sistemlerinin transferini ve konuşlandırılmasını şimdiden çalışıyor," şeklinde konuştu.
- Ukrayna Başbakanı Denis Şmıgal Harkov’a hizmet veren tüm termik santrallerin tahrip olduğunu açıkladı. Başbakan, "Şehre bir megavatlık küçük mobil kazan daireleri getiriyoruz," şeklinde konuştu (RIA).
- Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan ile barış anlaşmasının 16 maddesinden 13'ünün üzerinde anlaşıldığını doğruladı. Paşinyan, belgeyi imzalamaya hazır olduğunu ve kalan maddeleri daha sonra tartışacaklarını belirtti. (Kommersant)
- Rusya'nın Kursk bölgesindeki dokuz sınır ilçesinin sakinlerine, çatışmalar nedeniyle kaybedilen mülkler için hasarın derecesine bağlı olarak 75 bin ve 150 bin ruble arasında ödeme yapılacağı açıklandı. Açıklama, bölge valisi Aleksey Smirnov'dan geldi.
- Ukrayna'da İvano-Frankovsk Belediye Başkanı Ruslan Martsinkiv, "dil devriyeleri" oluşturulacağını duyurdu. Bu açıklama, belediye başkanının Facebook'taki (Rusya'da aşırılık yanlısı olarak kabul edilen ve yasaklanan Meta şirketine ait) mesajında yer aldı.
Martsinkiv "Maalesef, şehrimizde Rusça konuşma oranı arttı. Bu, ülkemiz için bir sorun," dedi. Belediye başkanı ayrıca, konuyu Ukrayna Devlet Dili Koruma Yetkilisi Taras Kremen ile görüştüğünü ve girişimin ayrıntılarını daha sonra paylaşacağını belirtti. (aktaran RBC)
- Finlandiya Adalet Bakanlığı, başka bir ülkenin toprak bütünlüğünü, egemenliğini ve bağımsızlığını ihlal eden ve Finlandiya’nın güvenliğine tehdit oluşturabilecek ülkelerin vatandaşlarına yönelik emlak işlemlerini yasaklayan bir yasa tasarısını onayladı. Kararla ilgili detaylar Adalet Bakanlığı'nın internet sitesinde yayımlandı. RBC gazetesi kararın Rusya vatandaşlarını hedef aldığını yazıyor.
- Rusya'da Nijniy Novgorod'da bir mahkeme, insan onurunu aşağılayan şakaları nedeniyle stand-up komedyeni Dmitry Gavrilov'u 13 gün hapis cezasına çarptırdı.
- Donald Trump, petrolün varil fiyatı 40 dolar seviyesinde olsaydı Rusya’nın Ukrayna'da askeri operasyon yürütemeyeceğini ileri sürdü. Cumhuriyetçi başkan adayına göre, mesele daha önce petrol fiyatının 100 dolar olmasıyla Moskova'nın büyük bir bütçeye sahip olabilmesi. Business FM bazı medya kuruluşlarının bu açıklamayı Cumhuriyetçi liderin Moskova ve Kiev'i barışa zorlamak için bir planının parçası olarak gördüğünü yazdı. Habere göre Trump’ın sözleri, New York Ekonomi Kulübü’nde bir öğle yemeğinde yaptığı konuşma sırasında dile getirildi. Trump konuşmada yine Biden’ı Rusya-Ukrayna çatışmasına neden olmakla suçladı. Bazı Rusça yayın organlarına göre Trump, petrol piyasasına baskı yaparak Moskova ile Kiev arasında barışı sağlama yoluna gitmek isteyebilir.
- Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu, Ukrayna’nın Kursk bölgesine düzenlediği saldırıyla Rusya’yı kendi şartlarıyla müzakere masasına oturtmayı hedeflediğini açıkladı. Şoygu'ya göre, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin işgalinden önce Başkan Vladimir Putin, Türkiye’nin teklifi üzerine Ukrayna’daki enerji altyapısına yönelik saldırıları durdurmaya hazırdı. Ancak Ukrayna bu inisiyatifi reddetti. Rus yetkililer daha önce bu tür müzakereleri doğrulamamıştı. Şoygu, “Rossiya 24” kanalına verdiği röportajda şu ifadeleri kullandı:
"Türkiye bize böyle bir teklif sundu, teklifin Ukrayna hükümetinden geldiğini söyledi: Enerji altyapısına, nükleer enerji tesislerine ve Karadeniz'deki sivil ticaret filosuna saldırı düzenlememeye söz verelim. Başkanımız bu teklifi kabul etti ve 'Evet, yapalım' dedi."
- The Wall Street Journal gazetesine konuşan Ukraynalı askerler, çatışmaların durdurulması olasılığına şüpheyle yaklaştı. Gazete, muvazzaf ve gazi askerlerle yapılan röportajlara atıfta bulunarak bu bilgiyi paylaştı. The Wall Street Journal, konuştuğu kişilerin çoğunun 2014'ten beri savaştığını belirtti.
Gazete bu askerlerin görüşlerinni “Birçok kişi, Putin’in çatışmalardaki bir molayı yalnızca Rus ordusunu yeniden silahlandırmak için kullanacağına inanıyordu,” diye aktardı. (RBC)
- Web sitesi oluşturma hizmeti sunan bulut tabanlı Wix servisi, 12 Eylül’den itibaren Rusya'daki kullanıcılarının hizmetlerine erişimini kısıtlayacağını açıkladı. Platformun basın servisi, tüm Rus hesaplarının bloke edileceğini ve bu hesaplara ait sitelerin yayından kaldırılacağını duyurdu. Hizmet, Rusya’daki kullanıcılara alan adlarını başka bir kayıt kuruluşuna veya farklı bir barındırma hizmetine taşımalarını tavsiye ediyor.
Açıklamayı haberleştiren Rus basını ABD Hazine Bakanlığı tarafından haziranda açıklanan ve Rusya'da yazılım ve bilişim hizmetlerine yönelik bazı hizmetlerin sağlanmasını yasaklayan yeni yaptırım paketinin 12 Eylül günü yürürlüğe gireceğini hatırlatıyor.
Servisin açıklamasında “Yeni kurallar gereği, 12 Eylül 2024'ten itibaren Rusya'daki kullanıcıların Wix hizmetlerine erişimini sınırlamak ve hesaplarını bloke etmek zorundayız. Bu tarihten itibaren Wix hesabınıza veya sunduğumuz hizmetlere erişim sağlayamayacaksınız,” denildi.
- Rusya ile Çin Büyük Petro Körfezi’nin kuzey kesiminde “Okyanus-2024” adlı ortak tatbikata başladı. Çin, tatbikata dört savaş gemisi ve bir destek gemisi gönderdi. İlgili açıklama Rusya Savunma Bakanlığı tarafından yapıldı.
- Haziran ayında tutuklanan Preobrajenski bölgesi askeri komiseri Sergey Trigilev'in evinde yapılan aramada yüklü miktarda para bulundu. Kommersant'ın haberine göre Trigilev, büyük miktarda rüşvet almakla suçlanıyor.
Mahkeme belgelerinde, komiserin evinde bulunan paranın bir kısmının yabancı para birimi olduğu belirtildi. Ancak tutar açıklanmadı.
- Moskova Bölgesi Valisi Andrey Vorobyev, sabah erken saatlerde Ramenskoye şehrine düzenlenen İHA saldırısı sonucu ölen ve yaralananlarla ilgili bilgileri günceledi. Vorobyev, saldırıda 46 yaşında bir kadının hayatını kaybettiğini, üç kişinin de yaralandığını söyledi. Vali, daha önce 9 yaşında bir çocuğun öldüğünün açıklandığını, bu bilginin doğrulanmadığını kaydetti. Sportivny Proezd'deki apartmana İHA isabet etmesi sonucu 11-12. katlarda çıkan yangın ise söndürüldü.
- Rusya Savunma Bakanlığı, dün gece boyunca 144 İHA düşürüldüğünü duyurdu. En yoğun saldırı Bryansk bölgesinde oldu, 72 İHA imha edildi. Moskova bölgesinde 20, Kursk'da 14, Tula’da 13, Belgorod’da sekiz, Kaluga’da yedi, Voronej’de beş, Lipetsk’te dört ve Oryol’de bir dron düşürüldü.
Önceki gelişmeler:
- 10 Eylül gecesi Ukrayna güçleri Moskova'yı hedef alan büyük bir İHA saldırısı başlattı. İsabet alan bir apartmanda 9 yaşıdaki bir çocuk hayatını kaybetti. Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanin, hava savunma kuvvetlerinin, Moskova bölgesinin farklı yerlerinde 14 insansız hava aracını imha ettiğini duyurdu. Sobyanin'in verdiği bilgiye göre uçak tipi iki İHA Domodedovo kentsel bölgesi üzerinde gökyüzünde vuruldu. Sobyanin'in verdiği bilgiye göre ayrıca başkent havaalanlarından Jukovskiy toprakarında da bir İHA düşürüldü. Sobyanin havaalanı bölgesinde düşen İHA'nın parçalarını temizleme çalışmalarının da sürdüğünü söyledi.
- Moskova bölgesine bağlı Ramenskoye şehrinde, Sportivnaya Sokağı'nda bir konut binasına dün gece yapılan İHA saldırısı sonucu çıkan yangında 9 yaşındaki bir çocuk yaşamını yitirdi. Moskova Bölgesi Valisi Andrey Vorobyov'in paylaşımına göre aynı saatlerde Ramenskoye’de bir başka dron saldırısı daha meydana geldi. Visokovoltnaya Sokağı'ndaki bir apartman dairesine çarpan dron, binada hasara yol açtı ve bir kişinin yaralanmasına neden oldu. Yaralı kişi hastaneye kaldırılırken, binada yaşayanar geçici barınma merkezlerine tahliye edildi.
Kommersant'ın aktardığına göre Ramenskoye'de gece boyunca altı İHA düşürüldü, saldırılar ciddi hasara yol açtı. Vali Vorobyov, olayla ilgili olarak tüm acil servislerin hızla müdahale ettiğini belirtti. Yangın söndürme ve tahliye çalışmaları devam ederken, bölgede güvenlik önlemleri artırıldı.
Moskova bölgesinde dün gece sadece Ramenskoye değil, Podolsk, Lyubertsi, Domodedovo ve Kolomna şehir bölgeleri de İHA saldırılarına maruz kaldı. Toplamda 14 dron düşürülürken, yetkililer bölgede güvenliği sağlamak için çalışmalarını sürdürüyor.
- Sobyanin sabaha karşı 04.00 sularında Moskova bölgesinde, Ukrayna'nın büyük bir insansız hava aracı saldırısını püskürtmeye devam ettiğini bildirdi. Sobyanin, Ramenskoye'de düşman insansız hava aracının imha edilmesi sırasında yüksek binalardan birinde yangın çıktığını duyurdu. Telegram kanalından bilgi paylaşan Sobyanin, yangın bir apartmanın 11.-12. katlarında meydana geldi.
- Mash Telgram kanalı, Ukrayna'nın insansız hava aracı saldırısı sonrasında Ramenskoye'deki apartman binasında en az 20 dairenin hasar gördüğünü bildirdi. Habere göre en az altı balkon tamamen yandı.
- Moskova bölgesindeki İHA saldırısının ardından THY'nin de uçuşarını yaptığı Vnukovo havaalanında 41 uçuş ertelendi, iki uçuş iptal edildi. Sabah saatlerinde Dubai, İstanbul, Dalaman, Ufa, Igarka ve diğer şehirlere uçuş seferleri şu anda ertelendi. Üç uçak Şeremetyevo'ya, ikisi de Pulkovo'ya yönlendirildi. Ayrıca Grozni'den Moskova'ya ve Moskova'dan Abu Dabi'ye uçuşlar da iptal edildi. Diğer başkent havalimanları Şeremetyevo ve Domodedovo'da da hem kalkış hem de varışta gecikmeleri gözlemleniyor.
- Bryansk bölgesi valisi Aleksandr Bogomaz, Ukrayna insansız hava araçlarının bölgeye büyük bir saldırı düzenlediğini, bir saat içinde 20'den fazla İHA'nın düşürüldüğünü söyledi.
- İsveç, Ukrayna'ya 443 milyon dolar değerinde yeni bir askeri yardım paketi açıkladı.
- Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad’da 7. Rusya-Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Stratejik Diyalog Toplantısına katılan Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna'daki ihtilafın çözümüne yönelik hiçbir girişimin ülkede Rusça konuşan sakinlerin haklarını ilgilendirmediğini vurguladı. Kiev ile olası müzakereler hakkında değerlendirmede bulunan Lavrov, Ukrayna sorununun çözümünün toprak değişimi meselesi olarak ele alınmasının ciddi olmadığına vurgu yaparken, kilit sorunun oradaki insanların haklarıyla ilgili olduğuna dikkat çektiği konuşmasında, “Eğer ateşkes çağrılarını tartışıyor ve toprak takasını düşünüyorsak bu hiç ciddi değil. Çünkü oradaki sorun toprak değil. Sorun (Ukrayna'da) yasalarla çiğnenen insan haklarıdır. Ve siyasi alanda dolaşan inisiyatiflerin hiçbiri bunlardan özellikle bahsetmemektedir” ifadelerini kullandı. (Sputnik)
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'u ülkenin kuruluşunun 76. yıldönümü dolayısıyla kutlayarak Moskova ve Pyongyang'ın kapsamlı stratejik ortaklığının planlı olarak güçlendirmeye devam ettiğini belirtti. Mesaj metninde, “Değerli Yoldaş Kim Jong-un, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 76. yıldönümü münasebetiyle en içten tebriklerimi kabul edin. Ortak çabalarımızla Rusya ve Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti arasındaki kapsamlı stratejik ortaklığı planlı bir şekilde güçlendirmeye devam edeceğimizden eminim” ifadesine yer verildi. (Sputnik)
9 Eylül Pazartesi
- ABD'nin eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland, Ukrayna’nın Rusya ile İstanbul'da varılan anlaşmaları imzalamaktan vazgeçme sebebini açıkladı. Nuland’a göre, Ukrayna, anlaşmanın kendi çıkarlarına uygun olup olmadığından emin olamadı ve bu konuda ABD’den tavsiye istedi.
Kommersant'ın haberine göre Nuland'ın anlattıkları özetle şöyle: "Başlangıçta Ukraynalı müzakereciler, anlaşmanın “gerçek bir uzlaşma” olduğunu düşündüler ve bunu şampanya içerk kutlamaya hazırlandılar. Ancak ABD, Rusya'nın taleplerinden birinin Kiev için dezavantajlı olduğunu belirtti."
Nuland’ın açıklamasına göre, Rusya, Ukrayna'nın askeri kapasitesini sınırlayan bir koşul getirmiş, ancak kendisi için benzer kısıtlamalar kabul etmemişti. Bu durum, Ukrayna'yı askeri olarak zayıflatacak, Rusya’ya ise sınırsız hareket alanı sağlayacaktı. ABD'nin uyarısıyla Ukrayna heyeti bu koşulların adil olmadığına karar verdikten sonra müzakereler çöktü.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2022’de varılan anlaşmalar temelinde Ukrayna ile yeniden müzakerelere hazır olduklarını dile getirmişti. Putin'e göre İngiltere’nin o dönemdeki Başbakanı Boris Johnson’un Kiev’e gelerek "son Ukraynalı kalana kadar savaşa devam etmeleri yönünde" baskı yaptı.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ise, Temmuz ayında savaşın bir an önce sona ermesi gerektiğini ve yıl sonuna kadar düzenlenmesi planlanan ikinci barış zirvesinde Rus heyetini görmek istediğini ifade etmişti.
- Kremlin yönetimi Avrupa ülkelerinin Ukrayna'daki çatışmanın çözülmesi gerektiği yönündeki açıklamalarını duyduklarını, ancak ABD'den henüz bir şey işitmediklerini açıkladı. Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, basın toplantısında, barışçıl çözüm için şu anda herhangi bir ön koşulun görünmediğini söyledi. Sözcü şöyle konuştu:
"Ukrayna'daki çatışmanın barışçıl yollarla çözülmesine gelince, şu an somut bir çerçeve göremiyoruz. Avrupa ülkelerinden farklı açıklamalar duyuyoruz, ancak bu süreci yöneten, Batı'yı yöneten ülkeden [ABD'den - Kommersant'ın notu] bu konuda herhangi bir açıklama görmüyoruz."
Dün Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Ukrayna'daki askeri çatışmanın sona erdirilmesine yönelik tartışmalara bir an önce başlanması gerektiğini açıklamıştı.
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Oleksandr Syrskyi, CNN'e verdiği röportajda, F-16 savaş uçağının düşüşüne ilişkin soruşturmanın sonuçlarının yakında açıklanacağını söyledi.
- Avrupa Komisyonu'nun enerji krizinin üstesinden gelinmesine ve Rus enerji kaynaklarının yerine alternatiflerin bulunmasına ilişkin iyimser tahminlerine rağmen, AB pazarı doğal kaynak kıtlığı ile karşı karşıya. Kommersant'ın haberine göre bu tespit Avrupa Komisyonu için Mario Draghi tarafından hazırlanan AB'nin rekabet gücü raporunda yer alıyor. Rapora göre Rusya'dan gelen kaynakların reddedilmesi, Çin ile yüksek rekabet ve ABD'nin ilgisinin azalmasıyla birleşerek, AB'nin ekonomik avantajlarını kaybetmesine neden oldu.
Raporun yazarı, AB'deki gaz fiyatlarının ABD'deki fiyatlardan ortalama dört ila beş kat daha yüksek olduğuna dikkat çekiyor. AB'nin fosil yakıt ithalatına yönelik yıllık harcamaları 2019'da 341 milyar euro iken, 2023'te 416 milyar euroya yükseldi; bu miktar AB'nin GSYİH'sının yaklaşık %2,7'sine karşılık geliyor.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya'da casusluk suçlamasıyla mahkûm edilen ve takas yoluyla serbest bırakılan The Wall Street Journal gazetecisi Evan Gershkovich ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in röportaj yapmasına ilgi göstermediklerini söyledi. Gazeteci, Putin'den röportaj talebinde bulunmuştu. Peskov, "Şu anda böyle bir röportajla ilgilenmiyoruz. Yabancı medya ve belirli gazetecilerle röportaj yapmamız için bir sebep olmalı, ancak şu an için böyle bir sebep yok," ifadelerini kullandı.
- Ukrayna Merkez Bankası, dövizle saat ve mücevher satın alımlarında 100 bin grivna, yurt dışındaki emlak acenteleri ile işlemlerde ise 500 bin grivna aylık limit getirdi. Önlem, Ukrayna bankalarının çıkardığı kartlarla yapılan işlemleri etkileyecek. (RBC)
- Rusya Devlet Duması Başkanı Vyaçeslav Volodin, Fransa'da Beşinci Cumhuriyet'in ilk başkanı Charles de Gaulle'ün torunu Pierre ile bir araya geldi. Devlet Duması'nın basın servisine göre, iki taraf Rus-Fransız ilişkilerini ve iki ülkenin kültürel ve insani bağlarının güçlendirilmesini ele aldı. Bay de Gaulle ayrıca Moskova'ya taşınmayı planladığını belirtti.
- Bazı Çin bankaları, yerel tedarikçilerin girişimlerini yürüttükleri eyaletin dışında hesap açmalarını yasaklamaya başladı. Vedomosti gazetesi, ithalatçılar ve aracılar arasından beş kaynağa dayandırdığı haberinde, bu tür bölgesel kısıtlamaların Nisan-Mayıs aylarında başladığını yazıyor.
Gazete duruma örnek olarak, Sıçuan eyaletinden bir tedarikçinin Şandong eyaletinde bir banka hesabı açmaya çalışmasını verdi. Ancak, başvuru yalnızca yerel şirketler için hesap açma kararı nedeniyle reddedildi.
O2 hukuk firmasından Natalia Kuznetsova'ya göre, bankalar tedarikçilerin yaptırımları ihlal ettiğinden şüphelenerek hesap açmayı reddediyor.
- Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, BRICS temsilcilerinin toplantısına katılmak için St. Petersburg'u ziyaret edecek. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning, Wang Yi'nin 11-12 Eylül tarihlerinde Rusya'da olacağını açıkladı.
- İtalyan La Repubblica gazetesinin haberine göre Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Rusya ve Ukrayna arasında barışçıl bir çözüm planı üzerinde çalışıyor. Habere göre planın amacı Moskova'yı müzakere masasına oturtmak.
Haberde Ukrayna'nın toprak tavizleri vermesinin söz konusu olabileceğine değiniliyor. Scholz'un planı "Ukrayna topraklarının bir kısmının Moskova'ya devri" seçeneğine de yer veriyor.
Gazete, Almanya'nın doğusunda seçimlerdeki başarısızlığından hayal kırıklığına uğrayan Scholz'un kendini "barış başbakanı" olarak tarihe geçirmek istediğini ileri sürdü.
- Ukraynalı askerlerin Kursk bölgesinde büyük kayıplar verdiğini iddia eden Ahmat özel kuvvetler komutanı Tümgeneral Apti Alaudinov, 8 Eylül'de Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin iki noktada gerçekleştirdiği sızma girişiminin engellendiğini söyledi. Alaudinov Tass ajansına şöyle konuştu:
"Bir miktar kaynakları kaldı. Yani bu kaynağı tespit ediyoruz. Hâlâ dört tugaya kadar güçleri olduğunu ve bu tugaylar için de ekipmanlarının olduğunu biliyoruz."
- Ermenistan yetkilileri ülkede Rusya karşıtı bir kampanyanın yürütülmediğini açıkladı. Ria'nın haberine göre ilgili açıklama Parlamento Başkanı Alen Simonyan'dan geldi. Simonyan şu ifadeleri kullandı:
"Ermenistan'da Rusya karşıtı bir kampanya yok. Ancak soyut bir örnek vereceğim, lütfen bunu doğrudan algılamayın: Eğer size saldırırsam ve siz de karşı koyarsanız, buna anti-Alen kampanyası mı diyeceksiniz? Yani rahatlayıp keyif mi almalıyız?". Bir gazetecinin, bunun Rusya'nın Ermenistan'a saldırdığı anlamına mı geldiğini sorusuna, Simonyan sözlerinin doğrudan anlaşılmamasını tekrar rica etti.
- Rusya'ya ait bir kuru yük gemisinin Çanakkale Boğazı'nda sorun yaşadıktan sonra rıhtıma çekildiği bildiriliyor. Ria ilgili haberi T.C. İçişleri Bakanlığı Sahil Güvenlik Komutanlığı'na dayandırdı. Açıklamada "Mersin'den Rusya'ya giden, 119 metre uzunluğundaki SORMOVSKIY 3063 kuru yük gemisinin motoru Çanakkale'nin Karakova köyü yakınlarında arızalandı," deniliyor.
- Rusya Enerji Bakanı Sergey Tsivilev, Rusya'daki elektrik enerjisi sektörünün yeterince finanse edilmediğini açıkladı. Tsivilev'e göre, Sovyetler Birliği döneminde oluşturulan rezervler tükenmiş durumda.
- Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ZDF'ye verdiği röportajda, "artık Ukrayna'daki askeri çatışmanın sona ermesini hızlandırmanın gerekli olduğu anın geldiğini" söyledi. Scholz, "Şimdi, bu askeri durumdan nasıl çıkabileceğimizi ve şu anda göründüğünden daha hızlı bir şekilde barışa nasıl ulaşabileceğimizi tartışmamız gereken an olduğuna inanıyorum" dedi. Scholz ayrıca Rusya'nın ikinci "barış zirvesine" katılması gerektiğini de söyledi. İlk “barış zirvesi” 15-16 Haziran'da İsviçre'de gerçekleştmiş, toplantıya 91 ülke ve sekiz kuruluşun temsilcileri katılmış, Rusya ise davet edilmemişti. Etkinlik, Zelenskiy'nin Rus birliklerinin 1991 sınırlarına çekilmesine ilişkin maddeyi içeren "barış formülü"ne dayanıyordu.Rusya ise, referandum sonuçlarına göre 2014 ve 2022 yıllarında Rusya'ya katılan Kırım, DPR, LPR, Zaporojye ve Herson bölgelerinin müzakere konusu bile edilemeyeceğini defalarca vurguadı. Ukrayna Savunması Temas Grubu'nun (“Ramstein-24”) Almanya'daki toplantısında Zelenskiy, savaşın kış başlamadan önce sona erdirilmesi çağrısında bulunmuş, bunun sağlam bir uluslararası güvenlik düzeni yeniden tesis edecek şekilde yapılması gerektiğini söylemişti.
- Kiev askeri idaresi başkanı Sergey Popko, dün gece Kiev'e yoğun İHA saldırısı düzenendiğini duyurdu. Popko,“Eylül ayının başından bu yana Kiev'e beşinci hava saldırısı. Kentte herhangi bir yıkım ya da can kaybı yok" mesajını paylaştı. Harkov ve Dinyeer dahil, dün gece Ukrayna'nın pek çok bögesi yoğun İHA saldırısına maruz kaldı.
- The Economist’in haberinde Ukrayna ordusunun Donbass bölgesinde ciddi kayıplarla karşı karşıya olduğu, Rus birliklerinin ilerleyişi karşısında savunma pozisyonundaki Ukrayna birliklerinin zorlandığı bildirildi. Dergiye konuşan bir Ukraynalı asker, "Savunmayı güçlendirmek için takviye gönderildi, ancak yeni birlikler deneyimsiz olduğu için kısa sürede ağır kayıplar verdi. Üç gün içinde 100 kayıp var. Kimi kaçtı, çoğu öldü" dedi.
- BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'nin son raporuna göre, Ağustos ayındaki askeri operasyonlarda sekizi çocuk 184 Ukraynalı sivil hayatını kaybetti, 856 sivil yaralandı. BM tahminlerine göre, 24 Şubat 2022'den bu yana, çatışmalar sonucunda toplamda 11 bin 743 Ukraynalı sivil öldü, 24 bin 614 kişi de yaralandı.
- Rusya'nın Voronej bölgesindeki bir mühimmat deposunda cumartesi gecesi Ukrayna insansız hava araçlarının saldırısı sonrası başlayan yangının lokalize edildiği bildirildi. Voronej Valisi Aleksandr Gusev pazar akşamı yaptığı açıklamada,. “Ostrogojski bölgesindeki yangın kontrol altına alındı. Patlama çok daha az sıklıkla meydana geliyor. Yangının yerleşim bölgelerine yayılma tehlikesi yok" dedi.
- Zelenskiy, bir kez daha Ukrayna'nın müttefiklerini Batı'dan tedarik edilen silahların Rusya içindeki hedeflere karşı kullanımıyla ilgili koşulları gevşetmeye tekrar çağırdı. Sosyal medya paylaşımında Zelenskiy, "Rusya sadece bir hafta içinde 800'den fazla güdümlü hava bombası, yaklaşık 300 Şahid İHA'sı ve çeşitli tiplerde 60'tan fazla füze kullandı" dedi.
- Letonya Savunma Bakanlığı Belarus'tan uçan bir Rus askeri insansız hava aracının cumartesi günü Letonya'nın doğusunda düştüğünü bildirild.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bugün Suudi Arabistan’da düzenlenecek Rusya-Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Stratejik Diyalog Toplantısı’na katılmak üzere Riyad’a gitti.
8 Eylül Pazar
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin Poltava'daki eğitim merkezine düzenlenen füze saldırıda ölenlerin sayısı 58'e çıktı. 3 Eylül'de Rus ordusu, Poltava'daki eğitim merkezine füze saldırısı düzenleyerek kompleksin binalarından birini tahrip etmişi.
- CIA Direktörü William Burns, 2022 sonbaharında Rusya'nın Ukrayna'da taktik nükleer silah kullanma riskinin gerçek gibi göründüğünü, bu nedenle Başkan Joe Biden'ın kendisini sonuçlar konusunda uyarmak için bir Kremlin temsilcisiyle şahsen görüşmeye göndermek istediğini söyledi. Londra'daki Financial Times gazetesi festivalinde kkonukların sorularını yanıtlayan Burns bu görüşmenin detayarına girmedi, ancak Rusya Dış İstihbarat Teşkilatı SVR başkanı Sergey Narışkin ile Ankara'da aynı 2022 Kasım ayında görüşme yaptığı teyit edilmişti.
Burns "Hiçbirimiz gerilimin tırmanma riskini hafife almamalıyız. Ama bu kılıç takırtısından korkmayı göze alabileceğimizi de sanmıyorum" dedi.
Burns, Ukrayna'nın Kursk bölgesindeki operasyonunu "önemli bir taktik başarı" olarak nitelendirdi ve Ukraynalıların Rusya topraklarını ne kadar süre elinde tutabileceğine dair tahminlerde bulunmak için henüz çok erken olduğu yönünde bir çekince koydu.
- Donald Trump, Wisconsin'deki bir mitingde, Putin'in ABD seçimlerinde Demokrat Kamala Harris'i destekleme yönündeki yorumunun "satranç oyununun bir parçası olduğunu" söyledi. Trump, “Kamala'yı destekledi. Çok kırılmıştım. Kamala'yı neden desteklediğini merak ettim. Çünkü satranç oynuyor. Bu bir tebessümle mi söylendi? Bence de evet. Kimse anlamıyor” dedi. Putin, Doğu Ekonomik Forumu'nda (EEF) ABD seçimleriyle ilgili konuşmuş, Rusya'nın aday olarak Başkan Joe Biden'ı tercih ettiğini ancak onun yarıştan çekilmesinin ardından Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in favori haline geldiğini söylemişti. Putin, Harris'in "bulaşıcı bir kahkahası" olduğunu ve bunun "iyi durumda" olduğu anlamına geldiğini söylemiş, Harris yeni yaptırımlardan kaçınabileceğini esprii bir üslupla dile yetirmişti.
- Kremlin sözcüsü Peskov, Ukrayna'daki özel askeri operasyonun (SVO) tamamlandığını düşünmek için henüz çok erken olduğunu söyledi. Peskov bu yorumu, Ahmat özel kuvvetlerinin komutanı Apti Alaudinov'un "Rusya'nın Kuzey Askeri Bölgesi'nde zaten bir zafer kazanmış olduğu" görüşü sorulduğunda yaptı.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Belgorod bölgesinde iki, Kursk bölgesinde ise bir İHA'nın imha edildiğini duyurdu.
- Ukrayna'nın Belgorod'a yönelik saldırıları devam ediyor. Bölgesi valisi Vyaçeslav Gladkov, Nikolskoye köyüne yapılan bombardıman sonucu 2'si çocuk 3 kişinin yaralandığını duyurdu.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky, İtalya'da düzenlenen ekonomik forumda aşırı sağcı Hollanda Özgürlük Partisi lideri Geert Wilders ile bir araya geldi. Partisi yakın zamanda iktidar koalisyonuna katılan Wilders, geçmişte Ukrayna'ya askeri yardım gönderilmesine karşı çıkmıştı. Zelensky'nin Hollanda'ya "Ukrayna'ya savunma, mali ve insani olmak üzere kapsamlı destek" için teşekkür ettiği belirtildi.
- Ukrayna kaynakları, cumartesi sabahı Verhovna Rada parlamento binasının yakınında bir Rus insansız hava aracının enkazının bulunduğunu bildirdi.
- Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Rusya'nın İran füzeleri tedarik ettiği yönündeki raporların doğrulanması halinde bunun Tahran ile lişkiler açısından "yıkıcı sonuçlar" doğuracağını söyledi. Cuma günü, bazı Batılı medya kuruluşları Amerikan kaynaklarına dayanarak İran Fath-360 kısa menzilli balistik füzelerinin zaten Rusya'ya teslim edildiğini bildirmiş, İran yalanlamıştı.
- Rusya merkezli olduğu iddia edilen "Just Evil" adlı hacker grubunun, Fransız savunma ve teknoloji şirketi Safran'ın ürettiği Martlet füzelerinin elektronik sistemlerine dair gizli çizim ve belgeleri ele geçirdiği bildiriiyor. Bu bilgilerin İngiltere’nin Ukrayna’ya göndermeyi planladığı 650 adet hava savunma sistemlerine ait.
- Rusya'nın en büyük tank üreticisi Uralvagonzavod (UVZ), orduya yeni bir T-90M tank partisi gönderildiğini duyurdu. T-90M Proryı tanklarını Putin “dünyanın en iyi tankları” olarak nitelemişti.
7 Eylül Cumartesi
- Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Rus ordusunun ilerlemeye devam ettiği Donetsk'in Pokrovsk yönünde son birkaç gün içinde durumun "nispeten daha iyi" olduğunu, ancak gerçek taboyu anlamak için "istikrara kavuşmasını beklemek gerektiğini" söyledi. Zelenskiy, "Oradaki durum her halükarda zor. Askerlere minnettarım ve ben ayrılmadan önce üç-dört gün boyunca durum daha iyiye gidiyordu. Orası istikrara kavuştuğunda, Tanrı'nın izniyle, o zaman konuşacağız" dedi. Son aylarda Rus ordusu Pokrovsk yönünde ilerleme kaydediyor. Rusya güçleri son olarak Pokrovsk'un 10 km güneydoğusunda bulunan Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin önemli bir mevzisi olan Novogrodovka'yı ele geçirmeyi başardı. Pokrovsk, Donetsk bölgesinin kilit bir lojistik merkezi olarak hizmet veriyor. Askeri analistlere göre eğer Rus ordusu burayı ele geçirirse, Ukrayna'nın tedarik yolları uzayacak ve yön değiştirmek zorunda kalacak. Uzmanlar, "Bu durum Ukrayna ordusunun Ugledar ve Çasovy Yar arasındaki birçok müstahkem bölge arasında kaynak tedarik etmesini ve manevra yapmasını zorlaştıracak" değerlendirmesini yapıyor.
- ABD başkan adayı Donald Trump, doların dünya rezerv para birimi statüsünü korumak için "yaptırım politikasını Rusya'ya karşı da dahil olmak üzere mümkün olduğunca az kullanmayı planladığını" söyledi. Trump, New York Ekonomi Kulübü temsilcileriyle yaptığı toplantıda, Rusya'ya yönelik yaptırım politikasının gelecekte ne olacağı sorusuna "Yaptırımlarla ilgili sorun şu ki, doları öldürüyorlar, doların temsil ettiği şeyi öldürüyorlar ve bizim bunun küresel bir para birimi olarak kalmasına ihtiyacımız var. Dünya para birimi olarak doları kaybedersek, bunun savaşı kaybetmekle eşdeğer olacağını düşünüyorum. Bu bizi üçüncü dünya ülkesi yapacak” dedi. Trump "Yaptırımları mümkün olduğu kadar az uygulamak isterim" diye ekledi. ABD başkanlık seçimleri 5 Kasım'da yapılacak.
- İran, Rusya'ya kısa menzilli balistik füze teslim ettiğine dair dün Batı basınına yansıyan yoğun iddiaları reddetti. İran’ın Birleşmiş Milletler'deki temsilciliği, CNN'e yaptığı açıklamada, ülkenin Ukrayna'daki çatışmalara karışan taraflara askeri yardımda bulunmadığını belirtti. Tahran, savaşın insani kayıplarını artıran ve barış görüşmelerinden uzaklaştıran silah yardımlarını gayri insani bulduğunu vurguladı. Daha önce Batı, İran'ı Rusya'ya insansız hava aracı (Şahed'ler) tedarik etmekle suçlamış, ancak İran bu iddiaları kabul etmemişti. İran, Kasım 2022'de Rusya'ya sınırlı sayıda dron verdiğini kabul etmişti, ancak bu sevkiyatın Ukrayna savaşı başlamadan önce gerçekleştiğini belirtmişti. The Wall Street Journal'ın üst düzey Amerikalı ve Avrupalı yetkililere dayandırdığı haberinde, "İran Rusya'ya birkaç yüz kısa menzilli balistik füze sağladı. Kaynaklardan biri Fath 360 balistik füzelerinin Rusya Federasyonu'na ulaştığını açıkladı. Ayrıca Tahran, Moskova'ya mermi tedarik etmeye devam etmeyi planlıyor" diye yazılmıştı. (RBC)
- Bölge Valisi Aleksandr Gusyev, Voronej'in Ostrogojski bölgesinde Ukrayna'ya ait bir insansız hava aracından düşen enkaz nedeniyle yangın çıktığını; yangının patlayıcı nesnelere sıçradığını söyledi. İHA'nın düşmesi sonucu çıkan yangın ve patlamalar sonrası Ostrogojski'de olağanüstü hal ilan edildi. Köyün sakinlerinin geçici olarak tahliye edilmesine karar verildi. Vali yangının boyutunu ve “patlayıcı nesnelerin” niteliğini belirtmedi.
- Kiev gece boyunca yoğun dron saldırılarına hedef odu. Başkentin Peçersk semtinde İHA saldırısı sonucu enkazın bir apartman avlusuna düştüğü kaydedildi.
- ABD, Ukrayna'ya toplam 250 milyon dolarlık bir yardım paketi daha açıkladı. Paket, Sea Sparrow deniz hava savunma sistemlerini, Bradley ve M113 zırhlı araçlarını ve çeşitli mühimmatları içeriyor.
- ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Ukrayna Savunma Temas Grubu'nun Ramstein'daki toplantısının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, Washington'un, Rusya topraklarının derinliklerindeki hedeflere karşı Amerikan silahlarının kullanılmasına izin vermeme konusundaki tutumunun değişmediğini söyledi. Austin bunun savaşın gidişatını Ukrayna'nın lehine çeviremeyeceğini kaydetti.
- Zelenskiy, 50. uluslararası Ambrosetti forumunda yaptığı açıklamada, "Ukrayna ordusunun Batılı ülkeler tarafından Kiev'e aktarılan uzun menzilli silahlarla Kremlin'i vuramamasından dolayı üzüntü duyrduğunu" söyledi. Zelenskiy, "Mesela İtalya'nın ya da bir başkasının Kremlin'i vuracağımızdan korktuğunu söylediğinde, bunu yapamadığımız için üzülüyorum" dedi.
- Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski, BBC Radyo 4'e verdiği röportajda, nükleer santrallerin tehdit edilmesi halinde Polonya'nın Ukrayna hava sahasındaki Rus füzelerini vurma hakkına sahip olduğuna inandığını söyledi. Sikorski'ye Rusya ve Ukrayna ile ilgili olarak Polonya'nın kırmızı çizgilerinin nerede olduğu ve Polonya'nın Ukrayna hava sahasında Rus füzelerini düşürme hakkına sahip olup olmadığı soruldu. Bakan, "Çernobil nükleer kazası Ukrayna'da gerçekleşti. Rus insansız hava araçlarından veya füzelerinden birinin rotadan çıktığını ve daha önce olduğu gibi Polonya veya Romanya'ya uçmadığını, ancak Ukrayna nükleer santrallerinden birine çarptığını hayal edin. Ukrayna'nın nükleer santrallerini bu tür başıboş Rus füzelerinden korumasına yardım etmemiz gerektiğine inanıyorum" dedi.
- Eurostat verilerine göre, özel askeri harekatın başlangıcından itibaren ilk iki yıl içinde AB ülkeleri Rusya vatandaşlarına 231 binden fazla geçici oturma izni verdi. Bu, çatışmaların öcesine göre beş bin daha fazla.
6 Eylül Cuma
- Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Almanya'da Ramstein askeri üssünde yapılan temas grubu toplantısında, Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmanın kış başlamadan sona erdirilmesi gerektiğini belirtti. Strana.ua'nın haberini aktaran Rus RBC gazetesine göre, Zelenskiy, "Bu sonbaharı, Rus saldırganlığının sona erdiği bir dönem haline getirelim. Güvenilir bir uluslararası güvenlik düzenini yeniden tesis edecek şekilde bunu yapmalıyız" şeklinde konuştu. Aelenskiy ayrıca, daha önce duyurduğu ikinci "barış zirvesi"nin bu sonbaharda yapılabileceğini, zirvenin hazırlıkları için hâlâ zaman olduğunu ifade etti.
Öte yandan Zelenskiy, müttefiklerine Moskova'nın kırmızı çizgilerini görmezden gelmeleri ve Kiev’e Rusya topraklarına uzun menzilli silahlarla saldırı düzenlemesine izin vermeleri çağrısında bulundu. Haberi aktaran Reuters ajansına göre devlet başkanı şu ifadeleri kullandı: "Sadece Ukrayna topraklarında değil, Rusya topraklarında da uzun menzilli silahlarla saldırı düzenleme imkânına sahip olmalıyız ki Rusya’yı barışa zorlayabilelim".
- Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Tayvan İdaresi Başkanı Lai Çing-te'nin, 1858 Aigun Antlaşması ile Rusya'ya geçen toprakları Çin'e geri vermesi yönündeki teklifine dair herhangi bir açıklama görmediklerini söyledi. Peskov, "Hayır, böyle bir açıklama görmedik. Eğer böyle bir şey söylendiyse bile, bunu ciddiye almak zor" dedi. Lai Çing-te, Çin’in Tayvan üzerindeki hak iddiası toprak bütünlüğüyle ilgiliyse, Çin'in aynı zamanda Rusya'dan XIX. yüzyıldaki antlaşmalarla elinden alınan toprakları geri istemesi gerektiğini savunmuştu. (Kommersant)
- Rosatom Başkanı Aleksey Lihaçyov, Enerhodar eski Belediye Başkanı Andrey Şevçik’e birkaç gün önce bir suikast girişiminde bulunulduğunu açıkladı. Lihaçyov'un aktardığına göre şu anda Zaporijya Nükleer Santrali’nde çalışan Şevçik ve eşi, suikast girişimi sonucunda ağır yaralandı.
- Kommersant gazetesi Raiffeisenbank'ın Rusya'dan çıkışının zorlaşabileceğini yazıyor. Kaliningrad bölgesi tahkim mahkemesi, bankanın hisselerine el koyma kararı vermişti. Gazete kararın Oleg Deripaska'nın eski şirketi "Rasperia Trading Limited" tarafından açılan bir dava kapsamında tedbir olarak alındığına dikkat çekiyor. Buna göre Raiffeisenbank'ın Rusya'dan çekilme süreci gelişmeyle uzayabilir.
- Rusya Adalet Bakanlığı, 6 Eylül'de yeni yabancı ajanlar listesi açıkladı. Yabancı ajan ilan edilen yeni isimler: Blog yazarı Zalina Marşenkulova, Golos hareketinden David Kankiya, gazeteci Aleksandr Savelyev ve siyasetçi Arkadi Yankovskiy. Dannoye Soobşeniye isimli şirket ise yabancı ajan listesinden çıkarıldı.
- Rusya'da sarkıcı Monyetoçka hakkında dava açıldı. Şarkıcının yabancı ajan yükümlülüklerini yerine getirmediği ileri sürülüyor. Yabancı ajan ilan edilen isimler sosyal medyadaki mesajlarına "yabancı ajan" işareti koymakla yükümlü.
- Moskova Mahkemesi, animasyoncu Pavel Muntyan’a gıyabında sekiz yıl hapis cezası verdi. Muntyan, Rus ordusu hakkında sahte haberler yaymakla suçlanıyordu.
- Igor Strelkov’un (Girkin) avukatı, müvekkilinin özel operasyon bölgesine gönderildiği yönündeki haberleri yalanladı. Strelkov, Moskova Şehir Mahkemesi tarafından Ocak ayında aşırılığa teşvik suçlamasıyla dört yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Strelkov cezasını Kirov bölgesinde çekiyor. (Kommersant)
- Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy Batılı müttefikleriyle görüşmek üzere Almanya’daki Ramstein Üssü’ne geldi. Telegram kanalından açıklama yapan devlet başkanı "Ukrayna'nın savunmasıyla ilişkin temas grubu toplantısına katılmak için Ramstein Hava Üssü’ne geldim," diye yazdı. Zelenskiy "müttefiklerinden Rusya’nın 'hava terörünü' durdurmaya yardımcı olacak kararlılık ve araçları beklediğini" söyledi. "İlan edilen yardım paketlerindeki tüm silahların nihayet birliklerimize ulaşması gerekiyor," diye yazan Zelenskiy bir kere daha uzun menzilli silah taleplerini tekrarladı ve bu talebin "adil barışı" yaklaştıracağını söyledi. Ukraynalı liderin Ramstein'da ABD ve Almanya savunma bakanlarının yanı sıra Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile görüşme yapması bekleniyor. Zelenskiy daha sonra İtalya'ya geçecek. (BBC)
- Tass ajansı Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin Kursk'ta Fransız yapımı Caesar kundağı motorlu topçu sistemlerini kullandığını bildiriyor. Ajansın haberine göre Rus ordusu bu sistemlerden birini imha etmeyi başardı.
- The Wall Street Journal'a konuşan Amerikalı yetkililer, Ukrayna'da F-16 savaş uçağının ilk muharebe kullanım gününde düşmesini "eğitimin aceleye gelmesine" bağladı.
- Rus Raiffeisenbank "banka hisselerinin kaydedilmesi ve devriyle ilgili işlemlerin geçici olarak durdurulması" kararıyla ilgili açıklama yaptı. Kommersant gazetesine konuşan banka temsilcileri "Bu durum bankanın operasyonel faaliyetlerini ve istikrarını hiçbir şekilde etkilemeyecek ve müşterilerimizin çıkarlarına zarar vermeyecek, çünkü bu geçici kısıtlamalar sadece tek hissedarın Raiffeisenbank A.Ş. hisseleri üzerinde tasarrufta bulunma imkanı ile alakalı," şeklinde konuştu.
- Rusya Devlet Başkanı Danışmanı Anton Kobyakov, Sırbistan Başbakan Yardımcısı Aleksandr Vulin ile görüşmelerinin ardından yaptığı açıklamada, Mart 2025’te sona erecek olan gazı tedariki anlaşmasının geçerlilik süresinin uzatılacağını söyledi. Kobyakov’a göre, ilgili belgeler Eylül ayı içinde imzalanabilir. (Kommersant)
- Tass'ın bildirdiğine göre Moldova, Rus para transfer sistemi Zolotoya Korona üzerinden yapılan işlemleri durdurma kararı aldı.
- ABD, Rusya'nın Kuzey Buz Denizi'nde yürüttüğü sıvı doğal gaz projesiyle ilgili iki tanker şirketine daha yaptırım uygulama kararı aldı. OFAC'ın duyurduğuna göre bu şirketler Hindistan ve Liberya'da ofisleri bulunan Gotik Energy Shipping ile Hintli Plio Energy Cargo Shipping.
- Finlandiya güvenlik polisi Supo, Fin-Rus Doğu Finlandiya Okulu'nun ulusal güvenlik gerekçesiyle kapatılabileceği yönünde medyada çıkan haberleri yalanladı. Kurumun temsilcisi Yle'ye yaptığı açıklamada, Supo’nun bu eğitim kurumunu ulusal güvenlik tehdidi olarak görmediğini söyledi. Yayın organı, yetkililinin yanıtını, "Güvenlik polisi böyle bir iddiada bulunmadı. Şehirlerin okulları kapatma konusunda kendi nedenleri var," şeklinde alıntıladı.
- Rusya Maliye Bakanlığı, bütçe açığının GSYİH’nin %0,2’sine düştüğünü açıkladı. Bakanlık, Ocak-Ağustos 2024 dönemi federal bütçesinin uygulanmasına ilişkin ön değerlendirmesini sundu. Bakanlık materyallerine göre, bütçenin ilk sekiz ayında gelirleri 23,03 trilyon ruble, harcamaları ise 23,36 trilyon ruble seviyesinde gerçekleşti ve bütçe açığı 331 milyar ruble (%0,2 GSYİH) olarak kaydedildi. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine kıyasla 1 trilyon 797 milyar ruble daha düşük.
- Telegram, özel sohbetlerin moderasyon politikasını değiştirdi. Servis kullanıcılara yasadışı içerikleri rapor etme imkanı sunmayı planlıyor. Servis yetkilileri daha önce, tüm sohbetlerin ve grup sohbetlerinin özel olduğu ve yönetimin bu tür talepleri işleme koymayacağını dile getiriyordu. Rus basını söz konusu değişikliğin Durov'un Fransa'da gözaltına alınmasından sonra geldiğine dikkat çekiyor.
- Beyaz Saray Ulusal Güvenlik İletişim Danışmanı John Kirby, Rus ordusunun savaş uçaklarını Ukrayna'ya tedarik edilen Amerikan silahlarının erişemeyeceği bir mesafeye taşıdığını söyledi. Newsweek'e konuşan Kirby, "Rusya'nın yönlendirme bombaları ve uzun menzilli saldırılar için kullandığı uçakların %90'ı Ukrayna sınırından 300 km'den daha fazla bir uzaklıkta," ifadelerini kullandı.
Daha önce The Wall Street Journal, isimsiz bir Amerikan yetkilisine atıfta bulunarak, Rusya'nın savaş uçaklarının çoğunu ATACMS füze sistemlerinin erişim alanı dışındaki üslere taşıdığını bildirmişti.
The Washington Post'un yazdığına göre, 6 Ağustos'ta Kursk bölgesine yapılan saldırının ardından Kiev, Washington'dan Rusya topraklarındaki havaalanlarına saldırı yapmak için ATACMS füzelerini kullanmasına izin vermesini istemişti. Ancak Washington bu talebi reddetti.
- Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Donald Trump, Vladimir Putin'in Demokrat rakibi Kamala Harris'i desteklemesi üzerine nasıl tepki vereceğini bilmediğini söyledi. Trump, konuyu New York Ekonomi Kulübü'nde konuşurken gündeme getirdi. Eski başkan şu ifadeleri kullandı:
"Bugün Putin konuştu. Kamala'yı destekledi... Bu konuda ne diyeceğimi bilmiyorum. Beni mi aşağıladı yoksa bana iyilik mi yaptı, emin değilim."
- RBC'ya röportaj veren Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukraynalı mevkidaşı Dmitro Kuleba ile Mart 2022'de Türkiye'de gerçekleştirdiği görüşmenin detaylarını anlattı. Görüşme, Antalya'da düzenlenen diplomatik forumun kulislerinde, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun arabuluculuğunda gerçekleşmişti ve Rusya ile Ukrayna diplomatlarının tek görüşmesi olarak kalmıştı.
Lavrov başlangıçta Antalya Forumu'na katılmayı planlamadığını, çünkü programına uymadığını söyledi. Dışişleri bakanı ""Dönemin Türk Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu beni aradı ve çok rica etti, çünkü Ukrayna tarafı ve özellikle Kuleba, benimle bir görüşme fikrini Türklere iletmişti. Sadece bu görüşmenin baş başa değil, Türk Bakan'ın da katılımıyla olmasını istemişlerdi. Biz hiçbir zaman diyaloğu reddetmedik, ben de sadece ne kadar ciddi olduğunu sordum. Çavuşoğlu, bunun çok ciddi olduğunu çünkü Kuleba'nın iletecek önemli şeyleri olduğunu söyledi," şeklinde konuştu.
- Birleşik Krallık hükümeti, Ukrayna için 650 hafif çok amaçlı füze (LMM) siparişi verdi. Füzeler, Fransız askeri-sanayi şirketi Thales'in fabrikasında üretilecek. Kontratın bedeli 162 milyon £ (213 milyon $) olarak bildirildi. Haberi Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı duyurdu.
- Kremlin sözcüsü Peskov, Washington'un RT medya grubuna karşı aldığı yaptırımlara yanıt olarak Amerikan medyasına yönelik kısıtlayıcı önlemler alacaklarını açıkladı.
- Kaliningrad Bölge Tahkim Mahkemesi, 19 Ağustos'ta Rasperia Trading Limited tarafından açılan dava çerçevesinde Raiffeisenbank'ın hisse paketine el koyma kararı verdi. İlgili açıklama Raiffeisen Bank International'dan geldi
Kommersant'ın elektronik adalet sistemi verilerine dayandırdığı habere göre, 19 Ağustos 2024'te Rasperia Trading Limited, aralarında Rus Raiddeisenbank'ın da bulunduğu bir dizi şirkete karşı yaklaşık 195 milyar ruble tazminat talebiyle dava açtı. Davanın daha önce iptal edilen bir anlaşmayla ilgili olduğu belirtiliyor.
5 Eylül Perşembe
- Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi stratejik iletişim koordinatörü John Kirby, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in "ABD başkanlık seçimleri hakkında konuşmayı ve seçimlere müdahaleyi bırakması durumunda Beyaz Saray'ın çok minnettar olacağını" söyledi. Kirby, "ABD'nin bir sonraki başkanının kim olacağını belirlemesi gereken tek kişi Amerikan halkıdır. Ve eğer Sayın Putin öncelikle seçimlerimiz hakkında konuşmayı bırakırsa ve ikinci olarak da onlara müdahale etmeyi bırakırsa çok minnettar oluruz” dedi.
Putin, Doğu Ekonomik Forumu'ndaki genel kurul toplantısında, Biden'ın başkanlık yarışından çekilmesinin ardından Kremlin'in Kamala Harris'i ABD başkanlık seçimlerinde favori olarak gördüğünü söyledi. Putin ayrıca nihai tercihi Amerikan halkının yapacağını, Rus hükümetinin de bu tercihe saygı duyacağını kaydetti.
ABD başkanlık seçimleri iki ay sonra 5 Kasım'da yapılacak. Zaten 2017'den 2021'e kadar ülkenin başkanlığını yapan Donald Trump, Cumhuriyetçi Parti'nin adayı oldu. Joe Biden'ın başlangıçta Demokratların adayı olması bekleniyordu ancak o adaylığını geri çekti. Başkan Yardımcısı Kamala Harris ise Demokratların adaylığı için yarışacak.
- Ukrayna Yüksek Radası, Andriy Sybiha’nın dışişleri bakanlığını onayladı. Sybiha önceden Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yapıyordu. Andriy Sybiha'nın bakan olarak atanması önerisini 5 Eylül'de Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy sundu. Yüksek Rada milletvekili Andriy Gonçarenko'nun Telegram kanalında bildirdiğine göre, Andriy Sybiha'nın atanmasına 258 milletvekili oy verdi.
49 yaşındaki Andriy Sybiha 1997'den dışişleri bakanlığında çalışıyor. Yeni dışişleri bakanı Türkiye'nin de yakından tanıdığı bir isim. Sybiha 2016-2021 yılları arasında Türkiye'de büyükelçilik yapmış, ardından başkanlık ofisi başkan yardımcılığı görevini üstlenmişti. Sybiha Nisan 2024’te Ukrayna Dışişleri Bakanlığı birinci bakan yardımcısı olarak atanmıştı.
- Avusturya Şansölyesi Karl Nehammer, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna ile barış müzakerelerine açık olduğuna dair yaptığı açıklamayı dikkate aldıklarını söyledi. Şansölye, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT) merkezinin bulunduğu ülke olarak Rusya ve Ukrayna arasındaki müzakerelere ev sahipliği yapmaya hazır olduklarını dile getirdi. Nehammer'in X'teki açıklaması şöyle:
"Herhangi bir müzakere ön koşulsuz ve eşit şartlarda gerçekleşmelidir. AGİT'in ev sahibi ülkesi olarak Avusturya, uluslararası hukuka dayalı adil ve kalıcı bir barışı desteklemeye ve müzakereler için bir yer sunmaya hazır olacaktır."
- Alman Bild gazetesi kaynaklarına atıfta bulunarak Rus ordusunun 3 Eylül'de vurduğu Poltava'daki Askeri İletişim Okulu'nda, cepheden gelen askerler de dahil olmak üzere tüm Ukrayna'dan askerler eğitim görüyordu, diye yazdı. Ukrayna Acil Durumlar Servisi'ne göre, saldırıda en az 54 kişi öldü, yaklaşık 300 kişi yaralandı.
Gazete, saldırı sonrasında Ukrayna yetkililerinin, askeri okulun yanı sıra yakınlardaki bir hastanenin de hedef alındığını iddia ettiğini hatırlattı. Ancak Bild muhabirleri, hastanenin zarar gördüğüne dair bilgiyi doğrulamakta zorlandıklarını belirttiler.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya'nın Abhazya'daki kamu çalışanlarına yaptığı sosyal ödemelerin durdurulmasını cumhuriyetle olan ilişkilerin kötüleşmesi olarak görmediğini söyledi. Lavrov'a göre, bu durum taraflar arasındaki taahhüt dengesinin korunması gerekliliğinden kaynaklanıyor.
Lavrov, RBC'ye verdiği demeçte, başkanlar tarafından onaylanan, hükümetler tarafından kabul edilen ve parlamentolar tarafından onaylanan bir dizi anlaşma olduğunu söyledi. Dışişleri bakanı "Bu anlaşmalara göre, her ülkenin kendi taahhütleri var. Sadece bu taahhütlerin dengeli bir şekilde yerine getirilmesi gerektiğinden bahsediyoruz ve Abhaz dostlarımız bunu gayet iyi anlıyor," şeklinde konuştu, ancak bu taahhütlere açıklık getirmedi.
- Avrupa Birliği, Gürcistan'daki belediyelere "Gürcistan'ın Yaratıcı Pusulası" projesi kapsamında verilmesi planlanan hibeleri askıya aldı. İlgili açıklama, AB'nin Tiflis'teki temsilciliğinden geldi. (RBC)
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD başkanlık seçimlerinde Kremlin'in favorisinin mevcut başkan Joe Biden olduğunu söyledi. Putin bununla birlikte Biden'ın, seçimlere katılmama kararı aldığını ve destekçilerini Başkan Yardımcısı Kamala Harris'i desteklemeye çağırdığını hatırlatarak, Kremlin de aynı şeyi yapacağını dile getirdi. Putin gülümseyerek şunları söyledi:
“Favoriler söz konusu olduğunda, bunu belirlemek bize düşmez. Bu sonuçta Amerikan halkının seçimi. Daha önce de söylemiştim, eğer böyle söylenebilirse, favorimiz mevcut başkan Biden'dı. O yarıştan çekildi ama destekçilerine Bayan Harris’i desteklemelerini önerdi. Biz de aynısını yapacağız, onu destekleyeceğiz. Bu birincisi. İkincisi, kendisi çok etkileyici ve bulaşıcı bir şekilde gülüyor. Bu, onun için her şeyin yolunda olduğununun işareti."
- Vladimir Putin Rus turistlerin Türkiye için en önemli gelir kalemi olduğunu söyledi. Turizmin dünyanın birçok ülkesinde hızla gelişen sektörlerden biri olduğunu ifade eden devlet başkanı, Türkiye'deki Rus turist sayısının yaklaşık 5 milyon civarında olduğunu ve bunun Türkiye Cumhuriyeti bütçesi için çok önemli bir gelir kaynağı olduğunu dile getirdi. Devlet Başkanı bu durumun Rusya'da da böyle olması gerektiğini vurgulayarak, ülkenin büyük bir turizm potansiyeline sahip olduğuna işaret etti.
- Doğu Ekonomik Forumu'nda konuşan Vladimir Putin ayrıca Rusya’nın Ukrayna ile müzakerelere hazır olduğunu, ancak Ukrayna ile sadece 2022 yılında İstanbul’da varılan anlaşmalar temelinde görüşeceğini söyledi. Putin, daha önce bu anlaşmaların Ukrayna tarafını da memnun ettiğini, ancak ülke yönetiminin Batı’nın talimatları nedeniyle projeden vazgeçtiğini ileri sürdü. Putin şunları söyledi:
“Onlarla müzakerelere hazır mıyız? Biz bundan hiç vazgeçmedik. Ancak soyut talepler temelinde değil, İstanbul’da üzerinde anlaşılmış ve aslında paraflanmış belgeler temelinde görüşmelere hazırız.”
- Putin, Telegram mesajlaşma uygulamasının kurucusu Pavel Durov ile yalnızca bir kez görüştüğünü de açıkladı. Rusya Devlet Başkanı, Durov ile yıllar önce Moskova'da bir kere görüştüklerini, Bakü'de ise görüşmediğini belirtti. Devlet başkanı Kremlin’in bazı ülkelerin aksine Pavel Durov’a hiçbir zaman bir şikayeti olmadığını söyledi.
- Devlet başkanı son olarak ülkesinin "dedolarizasyon politikası" uygulamadığını açıkladı. Putin dolarla ticareti reddedenin kendileri değil, batı olduğunu söyledi. Devlet başkanı, ABD'nin bunu Rusya ekonomisinin çökeceğini düşünerek yaptığını, ancak Rusya ve ortaklarının ulusal para birimleriyle ticarete geçtiğini söyledi.
- Kremlin basın sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya’da yeni bir seferberliğin tartışılıp tartışılmadığı sorusuna hayır yanıtını verdi. Peskov Doğu Ekonomi Forumu'nda TASS’a yaptığı açıklamada, “Böyle bir tartışma yok,” ifadesini kullandı.
- Belarus Savunma Bakanlığı, birkaç insansız hava aracının ülkenin sınırını ihlal ettiğini duyurdu. Açklamada araçların düşürüldüğü bilgisi yer aldı. Ancak İHA'ların hangi ülkeye ait olduğu belirtilmedi.
- Doğu Ekonomik Forumu'nun genel kurul toplantısında konuşan Devlet Başkanı Vladimir Putin, "düşmanı Kursk bölgesinden atmanın Rus Silahlı Kuvvetlerinin kutsal görevi olduğunu" söyledi. Putin'e göre, Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin amacı "tedirgin etmek, telaşlandırmak, asker transfer etmek" ve Rus ordusunun başta Donbass olmak üzere kilit yönlere yönelik saldırılarını durdurmaktı. Ancak devlet başkanı, düşmanın başarısız olduğunu vurguladı. Putin, Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin "hem insan gücü hem de askeri teçhizat açısından çok ağır kayıplar yaşadığını" sözlerine ekledi.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “ABD’nin, Rusya’nın kırmızı çizgilerinin nerede olduğunu çok iyi bildiğini ve bu hususta şaka yapılmaması gerektiğini” söyledi. Lavrov, devlet TV'sine demecinde ABD’nin Ukrayna’ya F-16 savaş uçaklarında kullanılmak üzere seyir füzesi sağlama planlarını yorumladı. Böylesi bir planın hayata geçirilmesinin kendisini şaşırtmayacağını, ABD’nin kendi koyduğu eşiği çoktan geçtiğini belirten Lavrov, “ABD kırmızı çizgilerimiz hakkında şaka yapılmaması gerektiğini anlamalı. Onlar, kırmızı çizgilerimizin nerede olduğunu çok iyi biliyor.” dedi.
Reuters'in dünkü haberine göre ABD, Ukrayna'ya Rusya topraklarının derinliklerine nüfuz edebilecek JASSM seyir füzeleri tedarik etme konusunda bir anlaşmaya yakın. Füzeler, Ukrayna'nın hâlihazırda kullanmaya başladığı F-16 savaş uçaklarına entegre ediliyor. Lockheed Martin tarafından üretilen eski JASSM modelleri yaklaşık 370 km menzile sahip. Habere göre füzeler radarda görünmüyor ve hava savunma sistemlerini aşarak karmaşık rotalar boyunca yere yakın uçabiliyor. JASSM'nin yeni versiyonu ise yaklaşık 800 km menzile sahip.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Ukrayna'nın "yeni bir enerjiye" ihtiyaç duyduğunu belirterek hükümette büyük bir değişiklik yapılmasını emrettiğini söyledi. Toplamda altı bakan istifa etti, parlamentoda ise dört bakanın istifası kabul edildi. İstifa edenler arasında Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba da vardı, ancak parlamento onun istifasını resmi olarak onaylamadı.
- Novorossiysk Belediye Başkanı Andrey Kravçenko, insansız deniz araçlarının saldırısının püskürtüldüğünü duyurdu. Kravçenko, halktan sakin kalmalarını ve deniz kenarındaki açık alanlarda bulunmamalarını istedi. Kravçenko, saldırı gerçekleştiren insansız deniz araçlarının sayısıyla ilgili bilgi vermedi.
- Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitri Medvedev, Ukrayna topraklarının içlerinde bir güvenlik kordonu oluşturulmasının gerektiğini savundu. Medvedev'e göre kordonun genişliği, Ukrayna’ya sağlanacak silahların menziline göre değişebilir. TASS’a demecinde Medvedev, “Ukrayna uzun menzilli füzeler, seyir füzeleri veya balistik füzeler alırsa, bu güvenlik kordonu Polonya’ya kadar uzanmalı” dedi.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Preçystivka ve Karlivka yerleşimlerini kontrol altına aldıklarını duyurdu. Bu yerler, Pokrovsk’tan yaklaşık 30 kilometre uzaklıkta bulunuyor.
- Ukrayna kaynakları, Polonya sınırındaki Lviv (Lvov) kentine düzenlenen füze ve dron saldırısında en az yedi kişinin öldüğünü bildirildi.
- Polonya, Lviv saldırısına karşı güvenliğini sağlamak amacıyla savaş jetlerini havalandırdığını duyurdu.
- Belgorod Bölge Valisi Vyaçeslav Gladkov, Ukrayna'nın sınır bölgesindeki bir köyü bombalaması sonucu üç kişinin öldüğünü, iki kişinin ise yaralandığını bildirdi.
- Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, ülkesinin Ukrayna'ya olan siyasi ve askeri desteğini yineledi. Scholz, "Almanya'nın Ukrayna'ya desteği bitmeyecek. Ukrayna'nın bize güvenmeye devam edebilmesi için gerekli düzenlemeleri yaptık, savunma anlaşmaları imzaladık ve fonları zamanında sağladık" dedi.
- ABD Adalet Bakanlığı, Rus devlet TV şirketi Russia Today'in iki çalışanı Konstantin Kalaşnikov ve Yelena Afanasyeva hakkında 10 milyon doları akladıkları iddasıyla gıyaben suçladı. Savcılara göre RT, "Amerikan halkını manipule etmeyi" amaçlayan bir şirket kurdu ve finanse etti. Adalet Bakanlığı'na göre bu çalışanlar, sosyal ağlarda "Rusya yanlısı propaganda" yaymaları için çevrimiçi yorumculara para ödüyordu.
- İsviçre hükümeti, Ukraynalı mültecilere en az 2026'ya kadar koruma sağlamayı teklif ettiğini, çünkü Ukrayna'daki durumun yakın gelecekte değişmesinin beklenmediğini açıkladı.
- Belarus devlet TV'si, bir Japon casusunun tutuklandığını bildirdi. Kanal, casusun askeri altyapıyı filme alırken yakalandığını ve Çin'in Belarus'a yaptığı yatırımların yanı sıra Belarus ile Ukrayna sınırındaki durum hakkında bilgi toplamaya çalıştığını söyledi. Minsk'ten tutuklama hakkında resmi bir açıklama yapılmadı.
- BBC'nin haberine göre, kısmen Rus milyarderler Mihail Fridman ve Pyotr Aven'e ait olan yatırım şirketi LetterOne, İngiltere'nin en büyük petrol üreticisi Harbour Energy'nin %15 hissesini satın aldı. Anlaşma şartlarına göre LetterOne, Harbour Energy'de oy hakkına sahip olmayacak ancak şirketin kârından temettü şeklinde ödenen bir pay alacak. Habere göre LetterOne'ın kendisi herhangi bir yaptırıma tabi değil ve Fridman ile Aven'in bu şirketle doğrudan bir bağlantısı yok.
- Rusya Maliye Bakanlığı, 6 Eylül 2024’ten itibaren döviz ve altın alım hacmini artıracağını açıkladı. Bu amaçla 172,9 milyar ruble (yaklaşık 1,7 milyar dolar) fon tahsis edileceğini açıkladı.
- Rusya’nın Antalya Başkonsolosluğunun Muratpaşa ilçesindeki yeni hizmet binası törenle açıldı. Açılışa Vali Hulusi Şahin, Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov, Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek ve Rusya Federasyonu İnsan Hakları Yüksek Komiseri Tatiana Moskalkova da katıldı. Rusya’nın Antalya Başkonsolosu Sergey Vetrik, yeni ve modern bir binayla hizmetlerinin daha da gelişeceğini vurguladı. (Fotoğraf: Antalya Valiliği)
4 Eylül Çarşamba
- Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov, Rusya ile Türkiye arasındaki finansal ilişkilerde sorunların devam ettiğini açıkladı. Yerhov, Türk bankalarında Rusya'ya transit mal taşımacılığı yapan şirketlerin daha fazla "baskı altına alındığını" söyledi. Büyükelçi bu tür müşterilerin hesaplarının kapatıldığını veya para transferlerinin engellendiğini ifade ediyor. Hangi bankaların bu uygulamaları yaptığına dair bilgi vermeyen Yerhov, Rusya’daki iş insanlarının bu tür sorunlar yaşadıklarında doğrudan Rusya Ticaret Temsilciliği’ne başvurmalarını istedi. (Tass)
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ABD’nin Rusya’nın kırmızı çizgilerinin nereden geçtiğini çok iyi bildiğine dikkat çekerek Washington’a söz konusu çizgileri ciddiye alması çağrısında bulundu.
Lavrov, gazeteci Pavel Zarubin’e ABD’nin Ukrayna’ya F-16 savaş uçakları için seyir füzeleri teslim etme planlarına ilişkin basında çıkan iddiaları yorumladı.
İlgili soruyu yanıtlayan Lavrov, “Hiçbir şeye şaşırmam. Amerikalılar daha önce kendileri belirledikleri eşiği çoktan geçti. Birileri onları dürtüyor ve Zelenskiy elbette bunu görüyor ve kullanıyor. Kırmızı çizgilerimizi tiye alanlar, kırmızı çizgilerimizi ciddiye almalıdır. Onların nereden geçtiklerini çok iyi biliyorlar” diye konuştu.
Rus diplomat, “Demokratların Cumhuriyetçiler ile kendilerini öne çıkarma kavgasından ibaret olan güç mücadelesi takıntısı en azından şimdilik giderek gerilimin daha fazla tırmanmasına yol açıyor. Orada belli bir etkisi olan aklıselim insanların olduğuna inanıyorum. ABD’nin çıkarlarının dikkate alınacağını umuyorum” ifadelerini kullandı. (Sputnik)
- Rusya'nın Rostov bölgesindeki Proletarsk kentinde, iki haftadan uzun süredir devam eden petrol deposu yangını tamamen söndürüldü. Yangın, 18 Ağustos'ta Ukrayna'nın insansız hava araçlarıyla düzenlediği saldırı sonrasında başlamıştı. Yetkililer, 2 Eylül’de yangının açık alevlerinin söndürüldüğünü, ancak şiddetli rüzgar nedeniyle yeni yangınların çıkma riskine karşı önlem aldıklarını açıkladılar.
- Unilever, Rusya’daki işlerini satmak için hükümetin yabancı yatırımları denetleyen komisyonundan onay aldı. Ağustos sonunda onaylanan anlaşmanın değerinin 35-40 milyar ruble arasında olduğu belirtiliyor. Şirket Rusya pazarına 1991'de giriş yapmıştı. (RBC)
- Rusya'nın Türkiye Büyükelçisi Aleksey Yerhov, Türkiye'yi ziyaret eden Rus vatandaşlarına dikkatli olmaları çağrısında bulundu. Yerhov, özellikle son zamanlarda kaybolan bir Rus turistin yalnız başına tehlikeli bir bölgede yürüyüşe çıkması gibi vakalara dikkat çekti. Yerhov, turistlerin dikkatli olmaları durumunda konsoloslukların çıkarlarını savunmasının daha kolay olacağını ifade etti.
Öte yandan Rusya Federasyonu İnsan Hakları Yüksek Komiseri Tatyana Moskalkova, Ankara'yla birlikte Türkiye'de tatil yapan Rus turistlere yönelik özel broşür hazırlayacaklarını açıkladı.
Rusya'nın Antalya Başkonsolosluğu'nun yeni hizmet binası açılışında konuşan Moskalkova, "Çok ilgi çekici, ombudsmanların tarihteki ilk dokümanı olan ve 'Turistler İçin Broşür' olarak adlandırılan bir belge hazırlıyoruz. Turistlerin sağlık poliçesi düzenlemedikleri, yanlarına ne kadar para almaları gerektiğini, burada Rus banka kartlarının çalışmadığını bilmedikleri için zor durumlara düştükleri durumlarla karşılaşıyoruz" dedi.
- Ukrayna Yüksek Rada Başkanı Ruslan Stefançuk, Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba'nın istifa dilekçesinin parlamentoya ulaştığını bildirdi. Stefançuk, dilekçenin en yakın genel oturumlarda değerlendirileceğini söyledi ve Facebook (Rusya'da aşırılıkçı olarak tanınan ve yasaklanan Meta'ya ait) üzerinden bakanın dilekçesinin fotoğrafını paylaştı.
Haberi aktaran Kommersant Dmytro Kuleba'nın, Ukrayna Dışişleri Bakanlığı görevine 4 Mart 2020'de atandığını yazıyor. Ukrayinska Pravda kaynaklarına göre, yeni dışişleri bakanı, bakanlıkta Nisan ayından beri görev yapan Kuleba'nın kıdemli yardımcısı Andriy Sybiha olabilir.
- Rusya Savunma Bakanlığı, "3 Eylül'de Poltava'daki Ukrayna Silahlı Kuvvetleri 179. Birleşik Eğitim ve Öğretim Merkezi'ne yabancı eğitmenler tarafından uzmanlar ve insansız hava aracı operatörlerinin eğitildiği bir merkeze" saldırı düzenlendiğini duyurdu.
Ayrıca 4 Eylül sabahında Ukrayna'nın Lvov kentindeki "savunma sanayi tesislerine de toplu bir saldırı düzenlendiği ve bu tesislerde Ukrayna ordusu için havacılık ekipmanı ve roket silahları bileşenlerinin üretildiği ve tamir edildiği" bildirildi. Savunma Bakanlığı, saldırı hedeflerinin başarıyla vurulduğunu açıkladı. (RBC)
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Doğu Ekonomi Forumu sırasında Çin Halk Cumhuriyeti Başkan Yardımcısı Han Zheng ile bir araya geldi. Putin, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'in Ekim ayında Kazan'da düzenlenecek BRICS zirvesine katılmasını beklediğini ve onunla ikili bir görüşme yapmayı umduğunu söyledi.
- Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Rusya'nın uluslararası temaslarını engelleyemeyeceğini açıkladı. İnterfaks ajansına konuşan Peskov, Rusya'nın mahkemeyi tanımadığını ve mahkemenin Rusya'nın uluslararası ilişkilerinde ve ikili temaslarında bir kısıtlama oluşturamayacağını söyledi.
- Londra ICE Futures borsasında Brent petrolünün Kasım vadeli kontrat fiyatı, 13 Aralık 2023'ten bu yana en düşük seviyeye geriledi. Moskova saatiyle 10:20'de varil başına fiyat 72,96 dolara kadar geriledi. Saat 11:20 itibarıyla fiyat 73,23 dolara yükseldi.
Ekim teslimatlı WTI petrol vadeli işlemleri de %1,29 düşüşle 69,43 dolara kadar geriledi. Petrol fiyatlarındaki düşüş üç gündür devam ediyor. (Kommersant)
- Ukrayna Başsavcılığı'nın verilerine göre, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin Poltava'daki eğitim merkezine yönelik füze saldırısı sonucu 51 kişi öldü, 200'den fazla kişi de yaralandı. Zelenskiy daha önce 41 ölü ve 180 yaralı olduğunu açıklamıştı. Açıklamada “Atılan füzeler bir eğitim kurumunun ve komşu bir hastanenin topraklarına çarptı. İletişim Enstitüsü'nün binalarından biri kısmen yıkıldı. İnsanlar enkaz altında kaldı. Birçoğu kurtarıldı” denildi. Ukrayna Savunma Bakanlığı'na göre saldırıda iki balistik füze kullanıldı. Bakanlık, "Alarm ile füzelerin gelişi arasındaki zaman aralığı o kadar kısaydı ki, insanlar bomba sığınağına tahliye edilirken yakalandı" açıklamasını yaptı. Füze saldırısında, İsveç’ten gelen yabancı eğitmenlerin de öldüğü bildiriliyor.
- Rusya Devlet Duması Savunma Komitesi üyesi Andrei Kolesnik, Ukrayna ordusunun Kursk bölgesine saldırısına yanıt olarak Rus ordusunun, Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin Poltava'daki eğitim merkezini vurduğunu söyledi. Lenta.ru'nu haberine göre Kolesnik “Kursk bölgesinde birlikler olduğu ve sivillere saldırmaya devam ettiği sürece, Rusya düşmana sert bir şekilde karşılık verecektir" dedi.
- İngiliz gazetesi The Times, Poltava'daki Ukrayna Silahlı Kuvvetleri (VSU) haberleşme birimleri eğitim merkezine dün yapılan saldırıyı 2022'den bu yana gerçekleşen en şiddetli saldırılardan biri olarak nitelendirdi. Zelenskiy, iki balistik füzenin Poltava'daki Telekomünikasyon Enstitüsü ve bir hastaneye isabet ettiğini, 41 kişinin hayatını kaybettiğini ve 180'den fazla kişinin yaralandığını açıkladı. Saldırı sırasında, askeri personelin talim için dizildiği belirtiliyor. Ukrayna Devlet Araştırma Bürosu (GBR), olayla ilgili olarak askeri hizmette ihmalkarlık suçlamasıyla soruşturma başlattı. Rusya Savunma Bakanlığı ise yalnızca askeri ve enerji altyapılarına saldırı düzenlediğini vurguladı.
- Moskovski Komsomoets gazetesi, "Voennaya Khronika" Telegram kanalının askeri uzmanlarına dayanarak, Poltava'da Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'ne (VSU) yönelik roket saldırısının Rus birlikleri tarafından 20 dakika içinde organize edilebileceğini belirtti. Bu süre içinde, hedef bölgedeki insan grubunun tespiti, istihbarat verilerinin komuta merkezine iletilmesi, saldırı kararı verilmesi, koordinatların emirle iletilmesi ve bu bilgilerin İskander füzesinin kontrol bloğuna girilmesi, ayrıca 200 km mesafedeki hedefin vurulması operasyonun gerçekleşebleceği kaydedildi. Gazetenin haberinde "3 Eylül sabahı, Poltava'da Ukrayna Silahlı Kuvvetleri haberleşme birliklerinin eğitim merkezine roket saldırısı düzenlendi. İki İskender-M seyir füzesinin kullanıldığı ve bunlardan birinin binanın tavanını yıktığı, diğerinin ise çatıya isabet ettiği tahmin ediliyor. Şu anda Ukrayna ordusunun kayıplarıyla ilgili çeşitli bilgiler bulunuyor. Ancak, RT'ye göre, saldırı sonucu 300'den fazla Ukrayna askeri öldü veya yaralandı" denildi.
- Reuters'in haberine göre ABD, Ukrayna'ya Rusya topraklarının derinliklerine nüfuz edebilecek JASSM seyir füzeleri tedarik etme konusunda bir anlaşmaya yakın. Haberde "ABD'nin tedarikle ilgili teknik sorunları çözmesi için Kiev'in birkaç ay beklemesi gerekecek" denildi. Füzeler, Ukrayna'nın hâlihazırda kullanmaya başladığı F-16 savaş uçaklarına entegre ediliyor; iki seyir füzesi taşıma kapasitesine sahipler. Lockheed Martin tarafından üretilen eski JASSM modelleri yaklaşık 370 km menzile sahip. Habere göre füzeler radarda görünmüyor ve hava savunma sistemlerini aşarak karmaşık rotalar boyunca yere yakın uçabiliyor. JASSM'nin yeni versiyonu ise yaklaşık 800 km menzile sahip.
- Donald Trump, Ukrayna'daki çatışmayı sona erdirmek için "çok iddialı bir planı" olduğunu duyurdu. Trump, SSCB doğumlu, yapay zeka alanında uzman Amerikalı bilim insanı Lex Fridman'a YouTube kanalında verdiği röportajda, "Ukrayna ve Rusya'yı durdurmak için çok iddialı bir planım var, ama bu planları şu an açıklayamam" dedi. Trump şöyşe devam etti:
"Eğer şimdi bu planları açıklarsam, başarılı olamazlar. Bu planların gerçekleşmesi için bir tür sürpriz etkisi gerekiyor. Anlaşma hakkında çok fazla konuşmayacağım çünkü bir anlaşmayı yapabilmemin tek yolunun seçimi kazanmam olduğunu düşünüyorum."
Trump "mevcut durumda bu anlaşmayı yapmanın, çatışmalar başlamadan önce olduğundan daha zor olacağını" da ifade etti.
- Ukrayna Genelkurmay Başkanı Aleksandr Sırski, İnsansız Hava Aracı (İHA) kuvvetleri komutanı Roman Gladkiy'i, "Rusya ile bağlantıları olduğuna dair şüpheler üzerine" görevden aldı. Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, bu kararı Facebook sayfasında duyurdu. Gladkiy'in Ağustos ayı sonunda göreve atanmasının ardından, Ukraynalı milletvekii Maryana Bezuhla, Gladkiy'in Kırım kökenli olduğunu, insansız hava araçları konusunda deneyimsiz olduğunu ve daha önce vatana ihanet ve yolsuzlukla suçlandığını iddia etmişti. (RBC)
- Zelenskiy, ofis başkan yardımcısı olarak görev yapan Rostislav Şurma'yı görevden aldı. Şurma, 2021 yılından beri bu görevde bulunuyordu. Aynı zamanda, Avrupa ve Euro-Atlantik entegrasyonundan sorumlu başbakan yardımcısı Olga Stefanishina ve Ukrayna'nın yeniden entegrasyonundan sorumlu başbakan yardımcısı ve bakanı İrina Vereşçuk da istifalarını sundu. Stefanishina 2020 yılından, Vereşçuk ise 2021 yılından beri görev yapıyordu. Ayrıca, çevre bakanı, stratejik endüstrilerden sorumlu bakan, adalet bakanı ve devlet mülkiyet fonu başkanı da istifalarını Ukrayna parlamentosuna sundu.
- Verhovna Rada Sözcüsü Ruslan Stefançuk, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitri Kuleba'nın da istifasını, el yazısı mektubunu sosyal medyada yayınlayarak duyurdu.
- Zelenskiy, Ukrayna'nın Kursk bölgesinde ele geçirdiği sınır bölgelerini "bir süreliğine" elinde tutmayı planladığını açıkladı. NBC News'e verdiği röportajda Zelenskiy, bu eylemlerin "zafer planının" ayrılmaz bir parçası olduğunu belirtti ve bu planı ABD dahil müttefiklerine sunmayı düşündüğünü söyledi. Zelenskiy, "Bize onların toprağı lazım değil" diyerek Rusya'nın topraklarını elde tutma niyetlerinin olmadığını vurguladı.
- Rusya'nın deniz yoluyla yapılan petrol ihracatı, Eylülde en düşük seviyelere geriledi. Bloomberg'in verilerine göre, 1 Eylül'de sona eren dört haftalık dönemde Rusya'nın günlük ortalama petrol ihracatı 3,16 milyon varile düştü, bu da günlük 90 bin varil azalma anlamına geliyor. Asya'ya yapılan petrol sevkiyatları ise günde 2,96 milyon varile düşerek, Nisan ayındaki ortalamanın %9 altında kaldı. Çin'e günlük ortalama 1,19 milyon varil, Hindistan'a ise 1,66 milyon varil petrol gönderildi. Rusya'nın Avrupa'ya deniz yoluyla petrol ihracatı durdu, Türkiye'ye ise günde 210 bin varil petrol sevkiyatı yapılıyor.
- Sberbank, Temmuz ayı sonunda Ukrayna'nın "IT ordusu" tarafından organize edilen, tarihindeki en güçlü DDoS saldırısına maruz kaldığını açıkladı. Sberbank Başkan Yardımcısı Stanislav Kuznetsov, saldırının 13 saat sürdüğünü ve bu saldırıya Ukrayna'nın yanı sıra 62 binden fazla cihazdan oluşan birkaç harici bot ağının da katıldığını belirtti. Kuznetsov, saldırının banka müşterileri üzerinde herhangi bir olumsuz etki yaratmadığını, siber güvenlik ekiplerinin saldırıyı başarıyla püskürttüğünü söyledi. 24 Temmuz'da VTB Bank, Rus bankacılık sistemine yurt dışından büyük bir DDoS saldırısı yapıldığını bildirmişti. O gün, VTB'nin yanı sıra Rosbank, Alfa Bank ve Gazprombank gibi diğer bankaların uygulamalarında da sorunlar yaşandığı Downdetector verilerinde gözlemlendi. Bir gün önce Gazprombank, Rosselkhozbank, Raiffeisenbank ve Rosbank'ta da benzer sorunlar görülmüştü. (Kommersant)
- Başkan Putin, resmi Moğolistan ziyaretini tamamladıktan sonra Doğu Ekonomik Forumu'na (VEB) katılmak için Vladivostok'a geldi. Putin'in Vladivostok'taki çalışma ziyareti 4-5 Eylül tarihleri arasında sürecek. Forum sırasında, Putin'in Malezya Başbakanı Anwar İbrahim, Çin Devlet Başkan Yardımcısı Han Zheng ve Sırbistan Başbakan Yardımcısı Aleksandar Vulin ile önemli görüşmeler gerçekleştirmesi planlanıyor. Ayrıca, Putin geleneksel olarak genel oturumda bir konuşma yapacak. 2024 Doğu Ekonomik Forumu'na bu yıl 76 ülkeden yaklaşık 6 bin misafir katılıyor. Forumda, 650 Rus şirketi ve 44 yabancı şirket temsilcisi yer alacak.
- Rusya'nın, 1 Eylül itibarıyla Abhazya'daki doktorlar, öğretmenler ve güvenlik görevlilerine yönelik sosyal ödemeleri durdurduğu bildiridli. Abhazya Dışişleri Bakanı Sergey Şamba, Rusya'nın, "Abhazya'nın bazı taahhütlerini yerine getirmemesi nedeniyle" bu yaptırımları uygulamaya başladığını belirtti. Şamba, bu durumu düzeltme çağrısında bulunarak, Rusya ile ilişkilerdeki gerilimin artmasının endişe verici olduğunu vurguladı. Ayrıca, Abhazya hükümeti, bütçe çalışanlarının maaş ödemelerini yerine getirme taahhüdünde bulundu. (RBC)
3 Eylül Salı
- Vladimir Zelenskiy, iki balistik füzenin Poltava'daki telekomünikasyon enstitüsüne ve bir hastaneye isabet ettiğini, olayda can kayıpları olduğunu açıkladı. Ukrayna Devlet Başkanı'na göre, olayda 41 kişi hayatını kaybederken 180'den fazla kişi de yaralandı.
RBC'nın aktardığı habere göre Zelenskiy telekomünikasyon enstitüsünün bir binasının kısmen yıkıldığını ve enkaz altında insanlar kaldığını söyledi. Telegram kanalından açıklama yapan devlet başkanı "Olayın tüm koşullarını tamamen ve hızlı bir şekilde soruşturulması talimatını verdim," diye yazdı.
Öte yandan Eski Ukrayna milletvekili İgor Mosiyşuk, Rusya'nın Poltava'da vurduğu hedefin askeri okula ait olduğunu ve saldırıda 600’den fazla Ukrayna askerinin yaralandığını söyledi. Haberi aktaran TASS ajansı Mosiyşuk’un Rusya tarafından teröristler ve aşırılık yanlıları listesine alındığına dikkat çekiyor. Rusya Savunma Bakanlığı'ndan konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama yapılmadı.
Ukrayna kaynaklarına atıfta bulunan Ria ajansı da, askeri enstitünün vurulmasından sonra askeri sorumlular hakkında görevi ihmal soruşturması açıldığını bildiriyor.
- Ukrayna'da üç bakan Rada'ya istifa dilekçelerini sundu. RBC'nın aktardığı habere göre istifa eden bakanlar Stratejik Sektörler Bakanı Aleksandr Kamışin, Adalet Bakanı Denis Malyıska ve Çevre Bakanı Ruslan Strelets.
- Reuters ajansı ABD'nin Ukrayna'ya uzun menzilli havadan karaya Joint Air-to-Surface Standoff Missiles (JASSM) füzeleri tedarik etmeye başlayabileceğini bildiriyor. Adı açıklanmayan birkaç kaynağa dayandırdılan haberde, füzelerin sonbaharda açıklanacak yeni yardım paketine dahil edilebileceği aktarıldı. Ancak ajans konuyla ilgili nihai kararın henüz alınmadığını da yazdı.
Reuters'in belirttiğine göre, bir anlaşmaya varılması halinde, Kiev’in ilk JASSM füzelerini teslim almak için birkaç ay daha beklemesi gerekecek. Bu gecikme, Amerikalı yetkililerin çözmesi gereken teknik tedarik sorunlarından kaynaklanıyor.
JASSM füzesinin menzili 370 kilometre. JASSM-ER adlı modifikasyon ise hedefleri 980 kilometreye kadar vurma kapasitesine sahip. Füze, radarlar tarafından tespit edilmesi zor bir yapıda, nispeten alçaktan uçabiliyor ve belirli bir rotaya programlanarak hava savunma sistemlerinin tespit ettiği pozisyonlardan kaçınabiliyor.
- Ukrayna hükümeti ile kreditörler arasında Temmuz ayında varılan devlet borcunun yeniden yapılandırılması anlaşması, planlandığı gibi gitmedi. Reuters'ın beş yatırımcı ve Ukrayna yönetiminden kaynaklara dayandırdığı habere göre, anlaşmaya Rothschild ailesinin temsilcilerinin katılımıyla varıldı.
2022 yılı Haziran ayında başlayan borç yapılandırma müzakereleri, birkaç hafta içinde sonlandırıldı çünkü ana tahvil sahipleri, Kiev’in toplam borç tutarının %20'sinden daha fazlasını silmeyi talep ettiğini belirterek şikayette bulundular. Financial Times, 2015 yılında, uluslararası alacaklıların Kiev'e bu miktarın silinmesini teklif ettiğini ve bunun kabul edilebilir son teklif olduğunu yazmıştı.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Moğolistan lideri Ukhnaagiin Khurelsukh arasındaki görüşmeler, Moğolistan’ın başkenti Ulan Bator’da sona erdi. Kremlin basın servisi, dar kapsamlı görüşmelerin Devlet Sarayı içinde inşa edilen bir otağ içinde gerçekleştiğini bildirdi. Görüşme öncesinde Putin, onur defterine "Moğolistan’a, eski dostlarımız ve iyi komşularımızı ziyarete bir kez daha büyük memnuniyetle geliyorum," diye yazdı.
Vladimir Putin Moğol lideri 22-24 Ekim tarihleri arasında Kazan’da yapılacak olan BRICS zirvesine davet etti. Khurelsukh daveti kabul etti.
Kommersant gazetesi iki liderin görüşmede ikili ilişkilerin gelişimini ele aldığını yazıyor. Vladimir Putin, Rus-Moğol ilişkilerinin "ticaret ilişkileri ve ticaret hacmi artışı yoluna girdiğini" söylerken Khurelsukh da ziyaret için Rusya Devlet Başkanı’na teşekkür etti.
Ukrayna, Roma statüsünü imzalayan ülkeler arasında yer alan Moğolistan'dan Putin'in tutuklanmasını istemişti.
- Belgorod bölgesi valisi Vyaçeslav Gladkov, üç yerleşim yerinin İHA saldırılarına maruz kaldığını açıkladı. Gladkov’un açıklamasına göre, Borisovski ilçesinin Gruskoye köyünde bir İHA, Aziz Nikolay Kilisesi'ne saldırdı. Patlama sonucu kilisenin kubbesi alev alırken yangının söndürüldüğü bildiriliyor. Ayrıca köyde bir sosyal tesisin çatısı da hasar gördü.
- Rusya Soruşturma Komitesi, aşırılık yanlısı topluluk kurma davası kapsamında Moskova'nın güneybatısındaki bir hostelde arama yaptı. Kommersant hostelde 530 yabancının bulunduğunu bildiriyor. Moskova Soruşturma Komitesi’nin basın servisi bu kişilerin göçmenlik yasalarına uyumu ve "diğer olası ihlaller" ile ilgili kontrollerin yapılması için emniyet güçlerine teslim edildiğini açıkladı.
Öte yandan Moskova’nın Sakharo köyündeki Yabancı Vatandaşlar Geçici Gözaltı Merkezi’nde de aramalar yapılıyor. Ria'nın Moskova Soruşturma Komitesi basın servisine dayandırdığı habere göre aramalar bir dolandırıcılık davasıyla bağlantılı.
- Moskova Şehir Mahkemesi, Sibirya Bilimler Akademisi Teorik ve Uygulamalı Mekanik Enstitüsü Müdürü Aleksandr Şipluk’u vatana ihanet suçlamasıyla 15 yıl ağırlaştırılmış hapis cezasına çarptırdı. RBC'nın haberine göre Şipluk'a ayrıca 500 bin ruble para cezası verildi.
Reuters'in aktardığına göre bilim insanı 2017 yılında bir bilimsel konferansta Çin’e gizli bilgiler aktarmakla suçlanıyor. Şipluk suçunu kabul etmedi.
- Finlandiya Savunma Bakanlığı tarafından hazırlanan, Rus vatandaşlarının gayrimenkul alımlarına yasak getirilmesine yönelik yasa tasarısı, iki pasaporta sahip olanların veya Finlandiya'da sürekli oturma izni olanların haklarını etkilemeyecek. İlgili açıklama Finlandiya Savunma Bakanı Antti Häkkänen'den geldi. Bakan, yasa tasarısının temel insan haklarını etkilemesine rağmen, parlamentonun anayasa komitesinin "temel haklar ile ulusal güvenlik arasındaki dengeyi mutlaka değerlendireceğini" söyledi. Yasanın ana amacının, "şu anda ve uzun vadede Finlandiya’ya yönelik düşmanca etkileri" önlemek olduğunu belirtiliyor.
- Almanya, Ukrayna'nın Rusya topraklarına yönelik saldırılarında Alman silahlarını kullanmasına kısıtlama getirmediğini açıkladı. Almanya'nın Moskova'daki büyükelçiliğinden İzvestiya'ya yapılan açıklamada, "Meşru müdafaa hakkı açısından askeri güç kullanılması, prensip olarak, saldırı altındaki ülkenin topraklarıyla sınırlı değildir. Almanya'nın Ukrayna'ya sağladığı silahlar, Ukrayna'ya nakledildiği anda Ukrayna silahı haline geliyor ve kullanımıyla ilgili herhangi bir kısıtlama bulunmuyor" denildi. Almanya Başbakanı Olaf Scholz daha önce, Ukrayna'ya sağlanan batı silahlarının Rusya topraklarına (Kırım ve yeni bölgeler hariç) saldırı düzenlemek için kullanılmasını engellemeye çalışmıştı. Ancak, son dönemde ABD, İngiltere ve Fransa, Ukrayna'nın Rusya'ya yönelik sınır yakınlarındaki hedeflere saldırı düzenlemesine izin verdi. Avrupa Birliği savunma bakanları ise bu konuda ortak bir karar alamadı ve her ülkenin bu konuda kendi kararını vereceğini belirtti.
- ABD merkezli Savaş Etüdleri Enstitüsü'nün AFP haber ajansı tarafından analiz edilen verilerine göre, Rusya Ağustos ayında Ukrayna topraklarında 477 kilometrekare ilerledi. Bu, Moskova'nın Ekim 2022'den bu yana en büyük aylık artış ilerlemesi oldu.
- İngiliz Economist dergisi, Joe Biden'ın görevden ayrılmasından önce, Zelenskiy'nin, Amerikan uzun menzilli silahlarıyla Rusya topraklarını vurma izni almak için "son şansına" sahip olduğunu yazdı.
Haberde Zelenskiy'nin önümüzdeki hafta ABD'ye yapacağı ziyarette Biden'la bu konuyu ele alacağı belirtildi.
- Zelenskiy, "Kursk bölgesindeki operasyonların, Donbass’taki mevcut durumu iyileştirmekte yetersiz kaldığını, bu bölgelerde durumun hala zor olduğunu" söyledi.
- Rusya Federasyonu'na bağlı Tataristan Cumhuriyeti, sözleşmeli asker olaak orduya katılanlar için tek seferlik ödemeleri 2 milyon rubleye çıkardı. Bu rakamın 1,3 milyon rublesi Tataristan bütçesinden, 400 bin rublesi Rusya Savunma Bakanlığı’ndan ve 300 bin rublesi yerel belediyelerin bütçesinden sağlanacak. Sözleşmeli askerler aylık 210 bin ruble maaş alıyor.
- Romanya hükümeti, Patriot füze savunma sisteminin Ukrayna'ya devredilmesine izin veren yasa tasarısını kabul etti ve nihai oylama için parlamentoya gönderdi.
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin (VSU) Kursk bölgesine saldıran 22. Mekanize Tugayının "Fırtına" kod adıyla bilinen komutanı, birliğinin Rusya topraklarına yönelik saldırıya katıldığını, bir emir verilmesi halinde Moskova'ya kadar ilerlemeye hazır olduğunu söyledi. M. Komsomolets'in BBC'den aktardığı habere göre komutan, bir sonraki adımların ne olacağı konusunda belirsizlik olduğunu belirtmekle birlikte, emri aldıkları takdirde Moskova'ya kadar ilerlemeye hazır olduklarını yineledi.
- Rusya Acil Durumlar Bakanlığı, geçen hafta 1400'den fazla sivilin Kursk'un sınır bölgelerini terk ettiğini bildirdi. Şu anda 30 bölgedeki 198 geçici barınma merkezinde 11 bin 500'ün üzerinde sivil bulunuyor.
- Saratov Bölgesi Sağlık Bakanlığı basın servisi, bir hafta önce insansız hava aracının saldırısında yaralanan 40 katlı Volga Sky konut kompleksinde yaşayan bir sivilin hastanede hayatını kaybettiğini bildirdi.
- Reuters'in haberine göre, pazar günü Ukrayna'nın İHA saldırısı sonrası Moskova'daki bir petrol rafinerisinin üretim kapasitesi yarıya düştü.
- Rusya ile Belarus arasında güvenlik garantilerini içeren bir anlaşman imzalanacağı açıklandı. Anlaşma, iki ülkenin Birlik Devleti Anlaşması’nın 25. yıldönümü kutlamaları sırasında devlet başkanları tarafından imzalanacak.
2 Eylül Pazartesi
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy Batı'ya "Ukrayna üzerinde Rus füzelerinin düşürülmesi" çağrısında bulunurken, NATO, böyle bir hamlenin Rusya tarafından bir tırmanışa yol açabileceği konusunda uyardı. NATO yetkilileri, Ukrayna üzerinde bir devletin Rus füzelerini önceden düşürmesinin, tüm askeri bloğu çatışmaya çekebileceğini belirtti.
NATO basın servisinden EuropaPress'e yapıan açıklamada, "NATO ülkelerinin kendi toprakları üzerindeki hava hedeflerini vurma hakkı var, ancak herhangi bir devletin Ukrayna üzerindeki Rus füzelerine önleyici bir müdahale yapması tüm askeri bloğu çatışmanın içine sürükleyebilir" denildi. NATO'nun, Rusya'dan gelen bir saldırıya karşı çatışmanın daha da tırmanmasını önlemekle sorumlu olduğunu vurgulayan yetkililer, "NATO, çatışmanın bir tarafı değildir ve olmayacaktır" ifadelerini kullandı.
Bu açıklama, Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski'nin, Batılı ülkelerin Rus füzelerini hava sahalarına girmeden önce düşürmeleri gerektiğini savunan açıklamalarına yanıt olarak geldi. Ancak, Polonya Savunma Bakanlığı, NATO üyelerinin tümünün onayı olmadan böyle bir karar alınmayacağını belirterek, bu görüşe katılmadı.
Zelenskiy, Batılı ülkelerden, İsrail'e yardım ettikleri gibi, Ukrayna'ya da İran'dan gelen insansız hava araçları ve füzeleri durdurmalarına yardımcı olmalarını talep etmişti.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye'nin bu yılın ilkbaharında tahıl anlaşmasının yeniden yürürlüğe girmesi için girişimde bulunduğunu ve Moskova'nın buna hazır olduğunu açıkladı.
Rusya'da yeni eğitim-öğretim yılının ilk günü ve 1 Eylül Bilgi Günü vesilesiyle Moskova Devlet Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nde (MGIMO) öğrencilere hitap eden Lavrov, Türkiye'nin tahıl anlaşmasıyla ilgili girişiminden bahsetti.
Lavrov, "Türkiye, bu ilkbaharda gıda sevkiyatlarının korunmasına ilişkin anlaşmaların değiştirilmiş bir formatta yeniden yürürlüğe koyulması yönünde bir girişimde bulundu. Ukraynalılar son anda 'Ticari gemilere dokunulmamasına dair yükümlülüklere ek olarak, nükleer santrallerin güvenliğinin korunması gerektiğine dair bir madde daha ekleyelim' dediler. Yersiz görünse de biz 'Tamam' dedik" ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Rus tarafını bunun ileriye doğru bir adım olacağına ikna ettiğini, tamamen samimi bir rol oynadığını ve faydalı olmaya çalıştığını anlatan Lavrov, "Biz kabul ettik ancak bunu bizzat öneren Ukraynalılar, daha sonra bundan memnun olmadıklarını söylediler. Görünen o ki, daha o zaman nükleer santralleri bombalama planları yapıyorlarmış" dedi. (Sputnik)
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya'nın Moğolistan ile ilişkilerinde Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin kararlarıyla ilgili bir sorun olmadığını belirtti. Moğolistan, mahkemenin yargı yetkisini tanıyan ülkeler arasında, Vladimir Putin'in tutuklama emri çıkarıldıktan sonra ziyaret edeceği ilk ülke olacak. (Kommersant)
- Rusya birlikleri, Donetsk'te Skuçnoye yerleşim birimini ele geçirdi. (Tass)
- Leningrad Askeri Bölgesi lojistik desteğinden sorumlu komutan yardımcısı Tümgeneral Valeri Mumindjanov hakkında ceza davası açıldı. RBC'nın haberine göre Soruşturma Komitesi, Mumindjanov'a karşı Rus Ceza Kanunu’nun 290. maddesinin 6. fıkrası (büyük miktarda rüşvet alma) kapsamında bir dava açıldığını duyurdu.
- Macaristan Dışişleri Bakanı Péter Szijjártó, Ukrayna'nın Drujba boru hattı üzerinden LUKOIL petrolünün taşınmasını durdurmasının Macaristan için ciddi problem olduğunu söyledi. Kommersant'ın haberine göre Szijjártó ülkesinin Rus petrolü olmadan ayakta kalamayacağını söyledi.
Dışişleri Bakanı RBC'ya verdiği röportajda, Rus petrol tedarikinin kesilmesi durumunda Macaristan'ın "petrolden tümüyle mahrum kalacağını" söyledi. Szijjártó şöyle konuştu:
"Macaristan Rusya'dan petrol ithalatını durdurursa, hayatta kalamayız, geniş anlamda ülkeyi besleyemeyiz. Yakıt talebini karşılayamayız... Çünkü yeterli alternatif altyapıya sahip değiliz. Adriyatik kıyısından Hırvatistan üzerinden Macaristan'a uzanan bir başka boru hattı daha var, ancak kapasitesi yetersiz."
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya'nın Ukrayna ile barış görüşmelerinden asla vazgeçmediğini açıkladı. Bununla birlikte Putin, "önce Kursk bölgesine sızan haydutların icabına bakılması" gerektiğini söyledi.
Putin konuyu Tuva'da ziyaret ettiği bir okulda düzenlenen "Önemli Konular Hakkında Konuşma" adlı açık ders sırasında gündeme getirdi. Kommersant'ın haerine göre derste bir on birinci sınıf öğrencisi, temas hattındaki durum hakkında başkana soru sordu. Öğrenci, internette Ukrayna ile barış görüşmeleri hakkında çelişkili bilgilerin dolaştığını belirtti.
Putin yanıt olarak, Ukrayna'nın "gerçekten barış görüşmelerine geçme ve bu meseleleri barışçıl yollarla çözme isteği göstermesi" halinde, Rusya'nın bunu hiçbir zaman reddetmediğini söyledi. Ancak Putin, "Öncelikle, Rusya Federasyonu topraklarına, özellikle de Kursk bölgesine sızan ve sınır bölgelerinde durumu istikrarsızlaştırmaya çalışan bu haydutların icabına bakmamız gerekiyor" diye ekledi.
- Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya'daki medyanın özgür olduğunu söyledi. Putin bu açıklamayı, Moğolistan'a yapacağı ziyaret öncesinde Moğol gazetesi Onoodor ile yaptığı röportajda dile getirdi. Putin şöyle konuştu:
"Bu, Anayasa tarafından kesin olarak garanti altına alınmıştır. Bilgi alanında çoğulculuk ve açıklık ihtiyacına inanıyoruz. Yetkililer, editoryal politikasına bakılmaksızın televizyon kanalları, haber ajansları, gazeteler, internet portalları ve diğer kitle iletişim kuruluşlarıyla yapıcı bir şekilde işbirliği yapmaktadır".
- Kiev Belediye Başkanı Vitali Kliçko, Şevçenski semtindeki bir fabrika alanında yangın çıktığını açıkladı.
Strana.ua haber sitesi de 2 Eylül sabahı Kiev'de patlamaların meydana geldiğini bildiriyor. Haberde Ukrayna genelinde hava saldırısı alarmı verildi bilgisi de yer aldı.
- Rostov bölgesinin Proletarsk şehrindeki petrol depolarında çıkan yangın iki hafta sonra söndürüldü. Rus basını yangının İHA saldırısı sonrasında başladığını hatırlatıyor.
- Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski, Polonya ve Ukrayna ile sınırı olan diğer ülkelerin, Rus füzelerini, bunlar hava sahalarına girmeden önce vurmak zorunda olduğunu söyledi. Financial Times'a konuşan bakan, Polonya hükümetinin, Ukrayna toprakları üzerinde füzeleri engellemenin NATO'yu Rusya ile Ukrayna arasındaki askeri bir çatışmaya çekebileceği endişelerine rağmen, vatandaşlarının güvenliğini sağlaması gerektiğini belirtti. Sikorski, "NATO üyeliği, her ülkenin hava sahasını koruma sorumluluğunu ortadan kaldırmaz; bu bizim anayasal görevimizdir" şeklinde konuştu.
- Novosibirsk Uçak Fabrikası, Rusya Hava Kuvvetleri'ne yeni bir Su-34 bombardıman uçağı teslimatı yaptı. Rosteh'ten yapılan açıklamada teslim edilen uçakların sayısı belirtilmiyor.
- Güney Kore polisi, Telegram'ı cinsel suçlara yardımcı olmak ve kışkırtmakla suçlayarak uygulama hakkında soruşturma başlattı. Yonhap ajansının haberine göre kolluk kuvvetleri, Telegram'ın kurucusu Pavel Durov'un tutuklandığı Fransa'daki yetkililerle işbirliği yapmak niyetinde.
- Kazakistan bankası Freedom Bank, Zolotaya Korona servisiyle yapılan transferleri yeniden başlattı. Frank Media'nın haberine göre, transferler 29 Ağustos'tan itibaren yeniden kullanılabilir hale geldi.
- Moskova Borsası'nın ruble endeksi %1,96 düşerek 2598,34 puana geriledi. Endeks, 2023 Mayıs ayından bu yana ilk kez 2600 puanın altına düştü.
- Son haber: Belgorod ve Harkov'da dün yoğunlaşan saldırıla gece boyunca sürdü. Belgorod Bölgesi Valisi Vyaçeslav Gladkov, gece bombalı saldırı sonucunda Belgorod'daki bir anaokulunun neredeyse tamamen yıkıldığını söyledi. Harkovski Gorı bölgesindeki Belgorod okulları bir hafta boyunca uzaktan eğitime geçecek ve anaokulları tamamen kapatılacak.TASS'a göre, bombanın düştüğü yerde bir krater oluştu ve anaokulu binasının enkazı geniş bir alana dağıldı. Gladkov, bunun zaten büyük miktarda hasar gören üçüncü eğitim kurumu olduğunu açıkladı.
- Sabaha karşı bir açıklama yapan Belgorod bölgesi valisi Vyaçeslav Gladkov, Belgorod bölgesinin Şagarovka köyüne düzenlenen hava saldırısı sonucunda bir sivilin öldüğünü söyledi. Şebekino'da bombardıman sırasında üç sivil de yaralandı. Daha önce Belgorod bölgesinin bombardımanı sırasında 11 kişi yaralanmıştı. Öte yandan Harkov bölge yönetimi başkanı Oleg Sinegubov, dün gece bölge merkezinde yeniden patlama sesleri duyulduğunu söyledi, "Harkov'da birkaç sivil altyapıda hasar var, son saldırılarda toplam yaralı sayısı 47'ye yükseldi" dedi. Öte yandan pazar akşamı Kiev'de acil elektrik kesintileri başlatıldı.
- Kremlin Sözcüsü Peskov, Rusya'nın Kursk bölgesine yönelik saldırıya halihazırda yanıt verdiğini ve yanıt vermeye devam edeceğini söyledi.
- NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Welt am Sonntag gazetesine verdiği demeçte, Ukrayna birliklerinin Rusya'nın Kursk bölgesindeki işgalinin uluslararası hukuka ve Ukrayna'nın meşru müdafaa hakkına uygun olduğunu savundu.
- Financial Times'ın yazdığına göre Zelenskiy, Kursk bölgesindeki saldırıyla ilgili olarak ülkesinde eleştiriliyor. Habere göre muhalifler bu durumun Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin Donbass'taki Pokrovsky yönündeki konumunu zayıflattığını savunuyor.
- Pazar günü Rusya ile Ukrayna arasında karşılıklı saldırı haberleri gündemi oluşturdu. Zelenskiy, Harkov'u hedef alan saldırılarda 40'tan fazla kişinin yaralandığını söyledi, "Dünya liderlerini Rus saldırılarına karşı korunmak için gereken her şeyi sağlamaya çağırıyorum" dedi. Gündüz gerçekleşen füze saldırılarında Harkov Spor Sarayı ve bir alışveriş merkezinin yııldığı haber veriliyor. Öte yandan Rusya da sivilleri hedef alan Ukrayna saldırıları rapor etti. Belgorod Bölgesi Valisi Vyaçeslav Gladkov, Ukrayna'nın Belgorod'a düzenlediği saldırılarda 11 kişinin yaralandığını söyledi. Yaralılardan iki çocuğun durumu ağır olarak rapor edildi. Vali, ayrıca bombardıman sırasında çok sayda evin çatıları ve cephelerinin de hasar gördüğünü duyurdu.
- Rusya’nın Kamçatka bölgesinde Vityaz-Aero havacılık şirketine ait, içinde 3 mürettebat üyesinin ve 19 turistin bulunduğu Mi-8 helikopterinin bulunduğu bildirildi. Ön belirlemelere göre 22 kişiden kurtulan olmadı. Helikopterin enkazı 980 metre yükseklikte bulunuyor, arama-kurtarma ekipleri henüz kaza yerine ulaşamadı. Mi-8 helikopteri dün Vaçkajets Yanardağı’ndaki pistten kalkarak Nikolaevka kasabasına (Yelizovsky bölgesi) doğru yola çıkmış, ancak varış noktasına ulaşmamıştı. Helikopter ile irtibatın kesildiği bildirilmişti. Rusya Federal Havacılık Kurumu (Rosaviatsiya), helikopterde 3 mürettebat üyesinin yanı sıra 19 turistin de bulunuyor olabileceğini açıklamıştı. (Sputnik)
- Başkan Putin, okulların törenle açılacağı 1 Eylül programı için Rusya Federasyonu'un Tıva cumhuriyetnin başkenti Kızıl'a geldi. Putin öğrencilerle eğitim yılının ilk dersinde buuşacak ve sohbet edecek. Putin ayrıca Rusya'nın modern tarihinde inşa edilen ilk Budist manastırı Thubten Shedrub Ling'i de ziyaret etmeyi planlıyor.
- Almanya'da aşırı sağcı Almanya İçin Alternatif (AfD) partisi ilk zaferini kazandı. Thüringen eyaletinde yapılan yerel seçimlerde, AfD, oyların %33,5’ini alarak birinci oldu.
- Paris Match dergisi, Telegram'ın kurucusu Pavel Durov ve arkadaşı Yulia Vavilova'nın hafta sonu Champs-Elysees'de yürüyüş yaparken görüldüğü bir fotoğraf yayınladı. Habere göre Durov Paris'teki lüks otellerden birine yerleşti ve emlak danışmanına, önümüzdeki hafta sonu taşınmayı planladığı "Paris'in güzel mahallelerinde" kendisine bir ev bulması talimatını verdi. Durov'un davasında 12 suçlama var. Bunlar arasında: yetkililerle işbirliği yapmayı reddetmek, reşit olmayanlara ait pornografik görüntülerin saklanması ve dağıtımında suç ortaklığı, uyuşturucuların edinilmesi, taşınması, depolanması, satışı veya devredilmesinde suç ortaklığı, organize bir grubun parçası olarak dolandırıcılıkta suç ortaklığı var. Durov 5 milyon euro kefaletle serbest bırakıldı, Fransa'dan ayrılması yasaklandı ve haftada iki kez polis karakoluna rapor vermesi şart koşuldu. Başkan Emmanuel Macron olayın siyasi sebepleri olmadığını söylerken Fransa'daki Rusya Büyükelçiliği, Rus vatandaşı Durov'un haklarının korunmasını talep etti. Durov 2014 yılında Rusya'dan ayrılmış, Fransa, BAE, St. Kitts ve Nevis vatandaşlıklarını almıştı.
- 1 Eylül 2024, Moskova'da 21. yüzyılın başından bu yana en sıcak gün olarak kayda geçti. Pazar günü saat 15:00'te VDNH meteoroloji istasyonundaki hava sıcaklığı +29,1 derece olarak ölçüldü. Bundan önce en sıcak gün, havanın +28,9 dereceye kadar ısındığı 1 Eylül 2002'ydi. Tüm zamanların en sıcak 1 Eylül'ü 1938'de yaşanan +30,8 derece idi. Haftanın ilk günleri de sıcaklık 28-29 derece civarında olacak.
Önceki gelişmeler-ARŞİV:
Реклама