Ukrayna'nın 'gizli planı': Rus askeri hedeflerini vurmak
Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonu. Son gelişmeler:
17 Ekim Perşembe
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin dün parlamentoya sunduğu"zafer planı"na dair gizli eklerin ilk detayları ortaya çıktı. Buna göre eklerde, Rusya topraklarına yapılacak saldırıların detayları yer alıyor. Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak, bu eklerde cephe hattından çok uzaktaki lojistik hedeflere saldırıların planlandığını, hangi silahların kullanılacağı ve hangi hedeflerin vurulacağı gibi detayların belirtildiğini açıkladı. Podolyak'a göre bu saldırılar, Rusya'nın askeri altyapısını hedef alacak şekilde planlandı. BBC'ye konuşan Podolyak “Zafer planının eklerinde, hangi silahların lojistik hatları, mühimmat biriktirme tesisleri ve üretim merkezlerini vurmak için kullanılacağı açıkça belirtiliyor. Hedefler ve gereken silahların miktarına dair ortada net bir plan var, bunları gerçekleştirmek için gereki silahlara ihtiyacımız var” dedi.
Zelenskiy'nin Rada'ya sunduğu "zafer planı", beş ana maddeden oluşuyor ve üç maddesi gizli eklerle destekleniyor. Plan, Ukrayna'nın NATO'ya davet edilmesini, ülkenin savunma kapasitesinin artırılmasını ve nükleer olmayan stratejik caydırıcılık paketinin uygulanmasını içeriyor. Ancak Rusya, bu planı "gerçek dışı" olarak nitelendirerek, Zelenskiy'nin planını, "NATO'nun Ukrayna üzerinden savaş stratejisi" olarak yorumladı.
- Associated Press'e (AP) göre NATO, Ukrayna'nın ittifaka katılabilmesi için sınırlarının net bir şekilde belirlenmesi gerektiğini vurguluyor. Diplomatik kaynaklar, bu şartın NATO'nun kolektif savunma ilkesinin (madde 5) uygulanmasında belirsizliklerin önlenmesi için önemli olduğunu belirtiyor. Bu ilke, bir üyeye yapılan saldırının tüm NATO üyelerine yapılmış sayılmasını öngörüyor.
Ukrayna, 2022'nin sonbaharında hızlandırılmış NATO üyeliği başvurusunda bulunmuştu. Ancak, ABD ve Almanya gibi ülkeler, Kiev’in aktif olarak Rusya ile savaş halindeyken NATO’ya katılamayacağını savunuyor. NATO yetkilileri, Ukrayna’nın üyeliği için tüm üye ülkelerin onayının gerektiğini vurguluyor.
- ABD, Ukrayna'ya 425 milyon dolarlık yeni bir askeri yardım paketi sağlayacak. Bu açıklama, Biden'ın Zelenskiy ile dün yaptığı telefon görüşmesi sonrası Beyaz Saray tarafından duyuruldu. Paket, ek hava savunma sistemleri, havadan karaya mühimmat, zırhlı araçlar ve Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin mevcut ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli mühimmatları içeriyor. Önümüzdeki aylarda Washington, Ukrayna'ya yüzlerce hava savunma füze önleyici, onlarca taktiksel hava savunma sistemi, ek topçu sistemleri ve binlerce zırhlı araç teslim etmeyi planlıyor. Zelenskiy ise Telegram kanalında yaptığı açıklamada, Biden'a savaşın başından beri Ukrayna'ya verdiği güçlü destek için teşekkür ettiğini belirtti ve ABD'nin iki partili desteğinin Ukrayna'nın bağımsızlığını korumasında önemli bir rol oynadığını vurguladı.
- M. Komsomolets'in haberine göre Rus askeri uzmanlar, Kuzey Kore’den Rusya’ya 100 bin askerin gelme olasılığını değerlendirdi. Habere göre Rusya ile Çin arasında son dönemdeki diplomatik temaslar, bu olasılığı daha da güçlendirdi. Özellikle Rusya Savunma Bakanı Andrey Belousov’un Çin ziyareti, Kuzey Kore askerlerinin Ukrayna’daki özel askeri operasyona katılmaya hazırlandığı iddialarını gündeme getirdi. Askeri uzman ve eski özel kuvvetler mensubu Aleksandr Arutyunov, Belousov'un Çin'e yaptığı ziyaretin, Kuzey Koreli askerlerin bu operasyonda yer almasının hazırlığı olarak görülebileceğini belirtti. Rusya saflarına katılması beklenen bu askerler, bazı Rus Telegram kanallarına göre, Rus askeri eğitim sahalarında eğitime başlamış durumda. Ancak, eğitmen sayısının yetersiz olduğu ve askerlerin büyük bir kısmının hala eğitimi beklediği iddia ediliyor.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 17-18 Ekim tarihlerinde düzenlenecek olan “3+3” formatındaki Kafkasya toplantısına katılmak üzere İstanbul'a gelecek. Toplantıya Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, İran, Rusya ve Türkiye de dahil. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, Rusya'nın bu formatı, “Güney Kafkasya ve Orta Doğu’da kalıcı barış ve istikrar sağlanması için bölgesel çabaların koordinasyonu için etkili bir mekanizma olarak gördüğünü" söyledi.
- Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov TASS ile röportajında, Vladimir Putin'in sağlığıyla ilgili herhangi bir sorunu bulunmadığını ve düzenli olarak Merkezi Klinik Hastane'de (CKB) gerçekleştirdiği muayenelerin yalnızca rutin bir sağlık kontrolü olduğunu söyledi. Peskov, Putin'in rutin olara düzenli tıbbi kontrollerden geçtiğini ve bunun standart bir prosedür olduğunu belirtti. Dün hükümetle yaptığı bir toplantıda, Putin sezonluk grip aşısı tartışması sırasında CKB'deki doktorların kendisine yerli aşıların kullanılmasını önerdiğini de ifade etmişti.
- Kiev'de, yerel saatle 01:55 civarında bir dizi patlama meydana geldi. Patlamalar sırasında şehirde hava saldırısı uyarısı verilmişti. Kiev Belediye Başkanı'nın açıklamasına göre, kentin hava savunma sistemleri aktif olarak çalıştı. Rusya Savunma Bakanlığı ise saldırıların yalnızca askeri ve enerji altyapısına yönelik olduğunu vurguladı.
- Avrupa Birliği liderleri dün Körfez ülkeleriyle tarihte ilk kez bir zirve gerçekleştirdi. Zirvede AB liderleri, Körfez ülkelerinden Rusya'ya karşı yaptırımlara katılmalarını talep etti. Ancak Körfez'deki altı monarşi Bahreyn, Katar, Kuveyt, Suudi Arabistan, BAE ve Umman bu çağrıyı geri çevirdi. Körfez liderleri, daha çok Gazze'deki İsrail-Hamas çatışmasına ve Lübnan'daki İsrail askeri operasyonlarına odaklandı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Gazze ve Lübnan'da ateşkes çağrısında bulundu, buna ek olarak Katar Emiri Tamim bin Hamad Al Thani, provokasyonların durmasını ve Filistin devleti kurulmasını talep etti. (Kommersant)
- Reuters'in haberine göre, Rusya, Donetsk bölgesindeki Pokrovsk şehrini ele geçirmesi durumunda Ukrayna'nın tek koklaşabilir kömür madenini kontrol altına alacak. Bu kayıp, Ukrayna'daki çelik üretimini yarı yarıya düşürebilir. Ukrayna Metalürjistler Birliği Başkanı Aleksandr Kalenkov, çelik üretiminin bu yıl sonuna kadar 7,5 milyon metrik ton olacağını, ancak Pokrovsk'un kaybedilmesi halinde bu rakamın 2-3 milyon tona düşeceğini belirtti. Şehirde bulunan ve Rinat Ahmetov'a ait olan "Metinvest" şirketine ait madende 6 bin kişi çalışıyor. Koklaşabilir kömür, yüksek karbon içeriğine sahip bir tür kömür ve çelik üretiminde temel bir ham madde olarak kullanılıyor.
- Almanya, Baltık Denizi'nde Alman Rügen Adası ile Danimarka'nın Bornholm Adası arasında uluslararası sularda seyreden Rusya'ya ait bir İl-20 keşif uçağı nedeniyle Eurofighter jetlerini havalandırdı. Alman Hava Kuvvetleri'ne göre, Rus uçağı radyo bağlantısı kurmadan ve uçuş planı olmadan hareket ediyordu. Bu durum, Rostock-Laage hava üssünden iki Eurofighter'ın havalanmasına neden oldu. Alman Aero portalına göre, Rusya'nın bu tür uçakları NATO ülkeleri hakkında radyo istihbaratı toplamak için sık sık kullanılıyor ve Alman jetlerinin bu tür müdahaleler için son iki yılda ortalama her üç-dört haftada bir havalandığı belirtiliyor.
- The New York Times'ın haberine göre, Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un Ukrayna’ya verdiği askeri destek, halk desteğini olumsuz etkiledi. Ağustos ayında yapılan bir ankete göre, Alman vatandaşlarının %60'ı hükümetin çalışmalarından memnun değilken, %58’i Scholz’un performansını onaylamadıklarını belirtti. Özellikle otomotiv sektöründeki gerileme ve enerji maliyetlerindeki artış, Scholz’un halk nezdindeki popülaritesine zarar verdi. Scholz ise buna rağmen ikinci kez başbakanlığa aday olmayı planladığını ifade etti.
- Rusya, ABD, Çin, Fransa ve İngiltere'den oluşan "Nükleer Beşli", formal toplantı için New York'ta bir araya geldi. Toplantıya, Rusya’yı temsilen Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme ve Silah Kontrolü Dairesi’nden yetkililer katıldı. Nükleer Beşli’nin koordinatörlük görevleri Ağustos 2024’ten itibaren Rusya’dan Çin’e devredildi.
- Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) analistleri, 2024 Dünya Enerji Görünümü raporunda, Rusya ve Çin arasında planlanan "Sibirya'nın Gücü — 2" gaz boru hattının gerçekleşmesi konusunda şüphelerini dile getirdi. Analistlerin değerlendirmelerine göre, bu projenin hayata geçirilmesi pek olası görünmüyor. Ancak, gerçekleşmesi durumunda, küresel sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) piyasasında ciddi bir arz fazlasına yol açabileceği öngörülüyor. IEA raporu, 2030 yılına kadar küresel LNG pazarının arz fazlasıyla karşı karşıya kalacağını ve bu durumun gaz fiyatlarını düşüreceğini belirtiyor. Yıllık 50 milyar metreküp gaz ihracat kapasitesine sahip olacak "Sibirya'nın Gücü — 2" projesinin bu fazlalığı daha da artırabileceği vurgulanıyor. Özellikle ABD ve Katar'ın LNG üretiminde büyümeyi tetiklemesi bekleniyor. Bununla birlikte, küresel LNG talebindeki artışın beklentilerin altında kalacağı tahmin ediliyor.
- İsviçre, Avrupa Birliği’nin Rusya’ya yönelik 14. yaptırım paketini tam olarak uygulamama kararı aldı. İsviçre hükümeti, kendi yasalarının halihazırda ülkede faaliyet gösteren yan şirketler üzerinden yaptırımları delme girişimlerini engelleyebileceğini belirtti. Bu nedenle, AB'nin yaptırımlarla ilgili bir bölümünü kabul etmenin gerekli olmadığını duyurdu. Federal Konsey'in bu kararı, ülkedeki Sosyal Demokrat Parti tarafından eleştirildi ve "büyük bir geri adım" olarak nitelendirildi. Ancak İsviçre, 14. yaptırım paketinin bazı kısımlarını destekleyerek, 61 Rus şirketini yaptırım listesine ekledi ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) projelerine yatırım yapmayı yasakladı.
16 Ekim Çarşamba
- Zelenskiy'nin "zafer planı"na NATO'dan hızı yanıt geldi. NATO'nun yeni Genel Sekreteri Mark Rutte, "zafer planının" ayrıntılarından haberdar olduğunu söyledi, ancak "şu ana kadar ittifakın planın tüm noktalarına destek bildiremediğini" söyledi. Brüksel'de basın topantısı düzenleyen Mark Rutte, "Bu planı not ettik, bazı yönlerini tartışacağız, birçok konuda anlayışımızı derinleştirmek gerekiyor, kapalı kapılar ardında diyalog kuracağız. Şu anda tüm noktalarını tam olarak desteklediğimizi söyleyemem. Ukrayna doğru zaman geldiğinde NATO'ya katılacak" dedi. Genel Sekreter, ittifak zirvesinin bildirisinde Ukrayna'nın NATO'ya katılım yolunda “geri dönülemez bir yolda” olduğunun belirtildiğini hatırlattı ancak Ukrayna'nın ittifaka tam olarak nasıl katılacağını şu anda açıkça ifade edemediğini ekledi.
- Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Ukrayna parlamentosu Rada'da yaptığı konuşmada, Eylül ayı sonunda ABD'ye gerçekleştirdiği ziyaret sırasında sunduğu "zafer planını" anlattı. Plan beş ana maddeden ve üç gizli ekten oluşuyor.
Birinci madde jeopolitik bir boyuta sahip: Ukrayna'nın "derhal" NATO'ya davet edilmesi.
İkinci madde ise savunma ile ilgili: "Rusya topraklarında operasyonların sürdürülmesi ve bu bölgelere yönelik saldırılara getirilen kısıtlamaların kaldırılması, Rus hava kuvvetlerinin ortak müttefiklerle birlikte imha edilmesi, insansız hava araçları ve füzelerin kullanımının genişletilmesi ve müttefiklerin istihbarat verilerine erişimin artırılması." Bu maddenin bir gizli eki de bulunuyor.
Üçüncü madde caydırıcılık üzerine: Ukrayna, kendi topraklarında nükleer olmayan bir stratejik caydırıcılık paketi konuşlandırmayı teklif ediyor. Zelenskiy'e göre bu paket, Rusya'dan gelebilecek herhangi bir askeri tehdide karşı yeterli koruma sağlayacak. Bu maddenin de gizli bir eki bulunuyor ve bu ekin ABD, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve Almanya liderlerine iletildiği belirtiliyor.
Dördüncü madde, Ukrayna'nın ekonomik potansiyelinin geliştirilmesi ve yaptırımların güçlendirilmesi üzerine. Bu maddenin gizli eki, ABD ve Avrupa Birliği'ne iletiliyor.
Beşinci madde ise "savaş sonrası döneme" yönelik: Savaşın ardından Ukrayna ordusu, NATO ve Avrupa'nın savunmasını güçlendirmek için deneyimlerini kullanabilecek, ayrıca Ukrayna ordusu, Avrupa'daki bazı Amerikan birliklerinin yerini alabilecek. (Ukrayna basınından aktaran BBC Rusça servisi)
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Zelenskiy'nin "zafer planının" görünşe göre ABD'nin çatışmayı sürdürmek için ortaya attığı maskelenmiş bir plan olduğunu söyledi.
Peskov, Zelenskiy'nin açıklamaları tamamen yayımlandıktan sonra daha fazla yorum yapmanın mümkün olacağını belirterek, "Bildiğiniz gibi, haftalardır gelip geçici (efemernıy) bir barış planından bahsediliyor. Muhtemelen bu da Amerikanların son Ukraynalıya kadar bizimle savaşma planıdır, ancak şimdi Zelenskiy bunu kamufle edip 'barış planı' olarak adlandırdı" diye konuştu.
- Almanya şansölyesi Olaf Scholz, Ukrayna'daki çatışmanın çözüme bağlanması konusunu Vladimir Putin'le görüşmeye hazır olduğunu söyledi. Scholz daha önce İsviçre'de düzenlenen konferansın, Rusya'nın katılımıyla yeni bir barış konferansı düzenlenmesinin şart olduğunu gösterdiğini belirtiyor. Şansöyle, Ukrayna'ya tam destek vermenin yanı sıra askeri çatışmanın "ilelebet sürüp gitmemesini garanti etmek için" mümkün olan her şeyi yapmaları gerektiğini dile getirdi.
- Dmitri Peskov, Çeçenistan lideri Ramzan Kadirov'a yönelik bir suikast hazırlığı iddiaları hakkında yorum yapmayı reddetti. Peskov, böyle bir durumda her Rus vatandaşının polise başvurması gerektiğini söyledi.
- Rusya Devlet Duması'nın milletvekilleri, organize grup tarafından gerçekleştirilen yasadışı göç organizasyonunun ağır suçlar kategorisine girmesini öngören yasa tasarısını ilk okumada kabul etti. Tasarı, bu suçu işleyenler için 8 ila 15 yıl hapis cezası ve 3 milyon ila 5 milyon ruble arasında para cezası öngörüyor. Yasa tasarısı ayrıca diğer cezai yaptırımların da sertleştirilmesini içeriyor.
- Eski Formula 1 pilotu Nikita Mazepin, yarış kariyerini sonlandırdığını duyurdu. Mazepin, artık hız ve kupa hayali kurmayacağını, bunun yerine kendine yeni bir amaç arayacağını söyledi. 2021 yılında F1'de bir sezon geçiren yarışçı, son sırada yer almış ve o zamandan beri AB yaptırımlarının kaldırılması için uğraşmıştı.
- Ukrayna'nın NATO büyükelçisi Natalya Galibarenko, Reuters’a verdiği röportajda, Kiev’in ABD Başkanı Joe Biden’ın görev süresi sona ermeden önce NATO'ya katılım için resmi davet almayı talep ettiğini belirtti. Biden'ın başkanlık görevi 20 Ocak’ta sona erecek ve kendisi yeni bir dönem için aday olmayacak.
Galibarenko şu ifadeleri kullandı: “Amacımız, Ukrayna’ya bu dönemde davet vermenin siyasi bir sinyal olmasını sağlamaktır. Bu, mevcut Amerikan yönetiminin mirasının bir parçası olabilir."
NATO liderleri, Ukrayna'nın bir gün ittifaka katılacağını birçok kez dile getirdiler. Ancak bunun ne zaman ve hangi şartlarda gerçekleşeceği konusunda net bir açıklama yapılmadı. Son NATO açıklamaları, bunun müttefikler arasında bir anlaşmaya varıldığında ve gerekli şartlar yerine getirildiğinde gerçekleşeceği yönündeki formülle ifade edilmişti.
Geçtiğimiz hafta gazetecilere yönelik anonim bir brifingde, Biden yönetimi yetkilisi, bu pozisyonun değişmediğini doğruladı.
- "NATO'nun Ukrayna'ya yönelik stratejisi, Ukrayna'nın savaşa devam edebilmesini ve gerektiğinde Rusya ile "güçlü bir konumdan" müzakere başlatabilmesini sağlamaktır." NATO'nun yeni Genel Sekreteri Mark Rutte, Brüksel'de düzenlenen bir basın toplantısında stratejiyi bu sözlerle tarif etti. Rutte, NATO'nun Ukrayna'nın çatışmayı kazanmasına yardım etmeyi amaçladığını ve Putin'in Ukrayna'yı "koloni haline getirmesine" izin verilemeyeceğini söyledi. Rutte'ye göre bu da Ukrayna’ya büyük çaplı askeri destek verilmesi gerektiği anlamına gelmekte.
- ABD, İsrail üzerinde füzeleri etkisiz hale getirmeye yardım ederken Ukrayna üzerinde böyle bir destek sağlamıyor. ABD'li yetkililere göre bunun nedeni, Rusya’nın İran’ın aksine bir nükleer güç olması. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, bu konuda Batılı müttefiklerine çifte standart uygulandığını söyleyerek tepki gösterdi. (Politico)
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Aleksandr Sırskiy, İngiliz mevkidaşı Amiral Tony Radakin ile askeri hedeflerin operasyonel ve stratejik derinlikte imha edilmesi konusunu telefon görüşmesinde ele aldıklarını açıkladı. İngiltere’nin bu plana dair kendi önerilerini sunduğu belirtildi.
- Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, BRICS’e katılma niyetinde olmadığını belirtti, ancak Tokayev Kazan'da yapılacak BRICS zirvesine katılmayı planlıyor. Cumhurbaşkanına göre Kazakistan, BM'yi evrensel bir uluslararası organizasyon olarak tercih ediyor.
- Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, ülkesinin ekonomik nedenler başta olmak üzere Rusya ile işbirliğinden vazgeçemeyeceğini söyledi. Kırgızistan’ın Rusya ile ticaret hacminin 4 milyar doları aştığını ifade etti.
- Rusya İçişleri Bakanlığı’nın internet siteleri, iletişim hattında meydana gelen bir kesinti nedeniyle birkaç saat boyunca erişilemedi. Şu anda siteler yeniden erişime açık. (Tass)
- ABD'de Politico'nun son haberine göre, kara para aklama, terörizmin finansmanı ve uluslararası mali suçlarla mücadeleyi amaçlayan G7'nin kurduğu the Mali Eylem Görev Gücü (FATF- Financial Action Task Force) 22 Ekim'de Rusya'yı kara listeye almayı değerlendirecek. Bu iddia, Politico'nun gizli bir belgeye dayandırdığı haberde yer aldı. Rusya'nın kara listeye alınmasını özellikle Ukrayna talep ediyor ve bunun gerekçesi olarak Moskova'nın Kuzey Kore ve İran gibi zaten "kara istede" bulunan yüksek riskli ülkelerle yakın finansal ve askeri iş birliğini gösteriyor. Ayrıca, kripto para birimlerinin Rusya'da terör finansmanı ve kara para aklama faaliyetlerine katkıda bulunduğu belirtiliyor.
FATF, 2023 yılının Şubat ayında Rusya'nın üyeliğini askıya almış ancak o dönemde kara listeye ekleme kararı almamıştı. Ancak RBC'nın haberine göre, FATF'nin Rusya'nın kripto para ve sanal varlıklar üzerindeki denetim eksikliklerini eleştirerek ülkenin notunu düşürdüğü de biliniyor. Kara listeye giren ülkeler, ciddi stratejik eksikliklere sahip olarak değerlendiriliyor ve bu ülkeler, uluslararası finansal sistem için yüksek risk oluşturuyor. Rusya'nın bu listeye alınması durumunda, ülke finansal olarak ciddi bir izolasyonla karşı karşıya kalabilir.
FATF (Financial Action Task Force - Mali Eylem Görev Gücü), 1989 yılında G7 ülkeleri tarafından kurulan ve kara para aklama, terörizmin finansmanı ve uluslararası mali suçlarla mücadeleyi amaçlayan uluslararası bir kuruluş. Amacı, dünya genelinde finansal sistemlerin bütünlüğünü korumak ve ulusal hükümetlere bu konularla ilgili politikalar geliştirmeleri için tavsiyelerde bulunmak. Ülkeler, FATF tarafından belirlenen 40 tavsiyeye uyum sağlamakla yükümlü. Bu tavsiyelere uyulmaması durumunda, bir ülke FATF tarafından "gri liste" veya daha ciddi durumda "kara liste"ye alınabilir. Bu durum, uluslararası bankacılık işlemleri üzerinde kısıtlamalar ve ekonomik yaptırımlara yol açabiliyor.
İnternetteki bilgilere göre FATF'nin 2024 yılı "kara listesi"nde yer alan ülkeler şu an itibarıyla sadece Kuzey Kore, İran ve Myanmar. Bu ülkeler, kara para aklama ve terörizmin finansmanını önlemek için gerekli stratejik adımları atmamakla suçlanıyor. FATF, bu ülkelerle iş yapan finansal kurumlara karşı daha sıkı denetim ve tedbirler alınmasını önermekte ve küresel finansal sistemdeki riskleri azaltmak amacıyla bu ülkelere yönelik karşı önlemler uygulanmasını istemekte.
Uzmanlara göre "kara liste" kararı alınırsa, Rusya zaten Batı yaptırımlar altında uluslararası finansal İzolasyon, yatırım ve ticaret engelleri gibi sorunlarla karşılaşırken yeni zorlukar başgösterebilir. Rusya'nın kara listeye alınması, yabancı yatırımcıların ve ticaret ortaklarının ülkeyle olan ilişkilerini yeniden değerlendirmesine neden olabilir. Bu da ülke ekonomisinde büyük bir daralmaya yol açabilir. Ayrıca kara listeye giren ülkelerle yapılan işlemler için ek maliyetler ortaya çıkması da mümkün. Uzmanlara göre bu durumda uluslararası bankalar, Rusya'ya yapılan işlemler için daha yüksek maliyetler talep edebilir ve bu da ülke içindeki finansal işlemleri pahalı hale getirebilir.
- ABD yönetimi, Kuzey Kore'nin askerlerini Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşına gönderdiğine dair çıkan haberlerden endişe duyulduğunu açıkladı. Beyaz Saray sözcüsü Sean Savett, bu iddiaların doğrulanması halinde Moskova ve Pyongyang arasındaki askeri iş birliğinin yeni bir boyuta taşındığını belirtti. Amerikalı yetkili "Rusya'nın bu tür yardımlara başvurmasının savaş alanındaki kayıplarının büyüklüğünü de gösterdiğini" savundu. ABD, Kuzey Kore'nin daha önce Rusya'ya balistik füzeler ve mühimmat sağladığını iddia etmiş, ancak her iki ülke de bu iddiaları reddetmişti.
- Son aylarda ABD'de, Rus yapımı Mi-17 helikopterlerinin Kuzey ve Güney Karolina eyaletlerinde görüldüğü bildirildi. Amerikan ordusu, bu helikopterlerin tatbikatlarda kullanıldığını doğruladı. Mi-17 helikopterleri daha önce Rusya tarafından ABD'ye Afganistan için satılmıştı. The Aviationist, Ekim başında Güney Karolina'daki bir havaalanında, tanıtıcı işaretleri olmayan ve gri renkte bir Mi-17'nin yakıt ikmali yaptığını ve daha sonra Florida'ya yöneldiğini bildirdi. ABD ordusu, güvenlik nedeniyle tatbikatların detaylarını açıklamaktan kaçındı.
- Ukrayna Devlet Başkanlığı Danışmanı Mihail Podolyak, Batı'nın Rusya'ya karşı ikinci bir cephe açmasının beklenmemesi gerektiğini söyledi. Podolyak, Telegram'da yaptığı açıklamada, Rusya, İran ve Kuzey Kore'nin birbirlerine destek vererek bir "stratejik agresif kartel" oluşturduğunu ve bu kartelin Batı için küresel bir tehdit oluşturduğunu belirtti. Ona göre, Batı'nın tepkileri gecikmiş ve yeterince güçlü olmadığından, bu ülkeler daha radikal adımlar atmaya teşvik ediliyor. ABD ve Avrupa Birliği, İran'ın Rusya'ya insansız hava araçları sağladığı iddialarına karşı çeşitli yaptırımlar uygulamış, ancak hem Rusya hem de İran bu iddiaları reddetmişti.
- Rus birliklerini ilerleyişi karşısında Ukrayna yeni bir karar aldı. Harkov bölgesi yetkilileri, Kupyansk ve çevresindeki üç cephe hattı bölgesinde zorunlu tahliye kararı aldıklarını açıkladı. Ukrayna şehrinin Bölge Valisi Oleg Sinegubov, devam eden çatışmalar nedeniyle ısınma, elektrik ve insani yardım hizmetlerinin sağlanamadığını belirtti. Özellikle kritik altyapıların düşman tarafından hedef alındığı için bölgedeki durumun kötüleştiğini söyledi. Oskol Nehri’nin doğu kıyısında hala yaklaşık dört bin sivilin bulunduğu ve bu alanın uzun süredir çatışmaların hedefinde olduğu bildirildi.
- Donald Trump, Vladimir Putin ile başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra iletişim kurup kurmadığı sorusuna yanıt vermedi ancak “Bu konuda yorum yapmayacağım, ancak eğer yapmam gerekirse, bu akıllıca bir karar olurdu derim” dedi. Trump, uluslararası ilişkilerde dostluk ve işbirliği arayışının ABD’nin çıkarlarına hizmet ettiğini belirterek, “Eğer insanlarla dost olabilirsem ve onlarla ilişkiler kurabilirsem, bu ülke açısından kötü bir şey değil, aksine iyi bir şeydir” dedi. Washington Post'tan ünlü gazeteci Bob Woodward'ın "Savaş" adlı yeni kitabında, Trump'ın 2021'de görevden ayrıldıktan sonra Putin ile birkaç kez görüştüğü iddia ediliyor.
- Avrupa Komisyonu Enerji Üyesi Kadri Simson, Avrupa Birliği'nin 2025 yılına kadar Rus gazına tamamen bağımlılıktan kurtulmayı hedeflediğini belirtti. Ancak, bazı üye ülkelerin hâlâ büyük miktarlarda Rus gazı ithal ettiğini ve bunun politik bir tercih olduğunu vurguladı. Simson, bu ülkelerle 1 Ocak 2025'ten itibaren sıfır gaz ithalatına ulaşmak için çalışmaların sürdüğünü açıkladı. Simson ayrıca, 2024 yılında gaz ithalatının 2023 yılındaki seviyelerin üzerine çıkma olasılığından endişe duyduğunu belirtti. Bu eğilimin henüz durdurulabileceğini ifade ederek, 2022'den beri devam eden gaz ithalatındaki azalmanın 2024'te sekteye uğramaması gerektiğini vurguladı.
- Kiev Sosoyoloji Enstitisü tarafdınan yapıldığı açıklaman yeni bir ankete göre, Ukraynalıların yaklaşık %80'i, kendilerini Moskova'dan bağımsız Ukrayna Ortodoks Kilisesi'ne bağlı olarak görüyor. Ankete katılanların %70'i kendilerini Ortodoks Hristiyan olarak tanımlarken, %56'sı Ukrayna Ortodoks Kilisesi'ne bağlı olduklarını belirtti. Moskova'ya bağlı Ukrayna Ortodoks Kilisesi'ni destekleyenlerin oranı ise %6 olarak kaydedildi.
- NATO'nun yeni genel sekreteri Mark Rutte, Ukrayna'ya "gerçek değişim" vaat etti. Rutte "Almanya'nın Wiesbaden şehrindeki NATO'nun yeni komuta merkezinin çalışmaları, Ukrayna'nın cephede "gerçek değişim" elde etmesine ve ittifak ülkeleri için güvenlik sağlamasına yardımcı olacak." şeklinde konuştu. NATO basın servisine göre, Rutte, Wiesbaden'de ve NATO'nun doğu kanadındaki lojistik merkezlerde konuşlandırılacak 700 askeri personelin eğitim çalışmalarının önemini vurguladı. (RBC)
- Avrupa Birliği ülkeleri ile Körfez ülkeleri Ukrayna'ya destek konusunda anlaşamıyor. Politico'nun haberine göre, AB ve Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi arasındaki ortak açıklama taslağı üzerinde bir uzlaşmaya varılamadı. AB, dünya liderlerine Rusya'ya maddi yardımı durdurma çağrısı yapmak istiyor. Ayrıca, Avrupa liderleri, İran'ın Moskova'ya füze ve insansız hava araçları tedarik ettiğine yönelik suçlamalarla Tahran'ı kınamayı öneriyor.
- Doğu Çin Eğitim Enstitüsü Rusya Araştırmaları Merkezi İcra Direktörü Liu Jun, Rusya'nın nükleer doktrinindeki değişikliklerin Çin'de endişe yaratmadığını söyledi. Liu Jun, bu kararın Rusya'nın bir nükleer güç olduğunu hatırlatan bir sözlü uyarı olarak algılandığını söyledi. Liu Jun'a göre, Çin'deki çok az insan bu konuda endişe duyuyor. Çoğu Çinli, Rusya hükümetinin çok sorumlu davrandığını düşünüyor ve Rusya'nın nükleer silah kullanacağına inanmıyor. Bu açıklama, Valday Forumu sırasında yapılan bir röportajda dile getirildi. (Kommersant)
- Rusya Başsavcılığı, Shell'den 1 milyar euro tazminat talep etti. Başsavcılık, Shell'in Rusya'ya verdiği zararı 1 milyar euro olarak değerlendirdi. Kommersant'a göre, bu para, Gazprom'un Shell'in Sahalin-2'deki hissesini satın almasının ardından hesaba aktarılması gereken 90 milyar rublelik fonla birlikte tahsil edilebilir.
- Rusya Devlet Duması, göçmenlerin sahte evlilikleriyle mücadele yasasını kabul etti. Devlet Duması Sözcüsü Vyaçeslav Volodin, göçmenlerin sahte evlilik yapması ya da evlat edinmesiyle mücadeleyi amaçlayan yasanın, üçüncü ve son oturumda milletvekilleri tarafından kabul edildiğini açıkladı. Volodin, artık kota dışı geçici oturma izni veya oturma izni (VNJ) almanın, evlilik veya evlat edinme tarihinden en erken üç yıl sonra mümkün olacağını belirtti.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov'a bir basın görüşmesinde, Kuzey Kore'nin Güney Kore ile savaşması durumunda Rusya'nın Kuzey Kore'nin yanında savaşa girip girmeyeceği soruldu. Peskov, Rusya ile Kuzey Kore arasındaki anlaşmanın, güvenlik alanı da dahil olmak üzere tüm alanlarda derinlemesine iş birliğini öngördüğünü belirtti.
Peskov, "Anlaşmadaki ifadelerin netleştirilmesine gerek yok, yeterince açıklar. Önemli olan, anlaşmanın güvenlik sağlama dahil olmak üzere tüm alanlarda stratejik ve derinlemesine iş birliğini öngörmesidir," dedi. Sözcü ayrıca, Moskova ve Pyongyang'ın bu anlaşma ve ilkelerine dayanarak ilişkilerini geliştirmeye devam ettiklerini ekledi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, 19 Haziran'da Putin'in Pyongyang'a yaptığı ziyaret sırasında kapsamlı stratejik ortaklık anlaşması taslağını imzalamıştı. Dün de Putin bu anlaşmanın onaylanmasına ilişkin taslağı Devlet Duması'na sunmuştu. Belgeye göre, taraflar, taraflardan birine silahlı saldırı olması durumunda derhal askeri yardım sağlama taahhüdünde bulunuyorlar.
- Rus insan hakları yetkilisi Tatyana Moskalkova, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) temsilcilerinin ziyaret ettiği Kursk bölgesi sakinleri hakkında bilgi almaya çalıştığını açıkladı. Moskalkova, durumu netleştirmek için tüm kanalları devreye soktuğunu belirtti.
- Rusya Merkez Bankası, döviz swap işlemleri için limitini 30 milyar yuan'dan 25 milyar yuan'a düşürdü. Regülatör, 16 Eylül'den itibaren bu işlemler için faiz oranlarını yükseltmiş ve limitin düşürüleceğini duyurmuştu.
- Rusya Devlet Duması Bilgi Politikası Komitesi, çocuk sahibi olmaktan vazgeçmeyi teşvik eden (childfree) propaganda için idari cezalar getiren yasa tasarısını desteklediğini bildirdi. Komite, yasa tasarısının ortak uygulayıcısı olarak görev yapıyor. Ana sorumlu komite olan Devlet Yapıları ve Yasama Komitesi henüz tasarıya ilişkin bir geri bildirimde bulunmadı.
- Stanislav Pozdnyakov, Rusya Olimpiyat Komitesi (ROC) başkanlığından istifa edecek. Pozdnyakov, ROC'nin internet sitesinde yayımlanan açıklamasında, "Rusya'nın olimpiyat hareketinin daha da güçlendirilmesi için, liderlik ve ekip değişikliği için uygun ekonomik koşullar da dahil olmak üzere zamanın geldiğini" belirtti.
- Rus iş insanı Oleg Deripaska, Londra mahkemesinde 395 milyon dolarlık bir dava kazandı. Deripaska ile Çernuhin arasındaki dava, Trehgornaya Manufaktura'ya ilişkin anlaşmazlık nedeniyle yıllarca sürmüştü. Mahkeme, milyarderin 395 milyon dolarlık talebe dayanak oluşturan belgenin şüpheli olduğuna dair savlarını kabul etti.
- Geçtiğimiz yıl Rus ordusunun itibarını zedelediği iddiasıyla tutuklanan Aleksey Moskalyov serbest bırakıldı. Moskalyov hakkında, kızı Maşa'nın okulda çizdiği bir resimden sonra dava açılmıştı. Moskalyov'u cezaevi çıkışında kızının karşıladığı öğrenildi. (BBC)
- The New York Times (NYT), Ukrayna ordusuyla yakın çalışan bazı Batılı uzmanlarına dayandırdığı raporda, Ukrayna'nın kaybettiği toprakları geri almakta büyük zorluk çektiğini, Kursk'da da durumun kötüye gittiğini bildirdi. Yazıda, "Son günlerde Ukrayna Silahlı Kuvvetleri için Kursk bölgesinde durum pek iyi değil, çünkü Rusya birlikleri bölgedeki Ukrayna kontrolündeki toprakları yeniden kotyrol atına almak için saldırıları arttırdı" denildi.
Gazetenin analizinde bazı Rus birliklerinin Kursk bölgesinde Ukrayna'nın savunma hatlarının gerisine kadar ilerlediğini ve bu durumun Ukrayna için kayıplara ve sorunlara yol açtığını belirten Finli askeri analist Emil Kastehelmi, Rus karşı saldırılarının Ukrayna'nın kontrolündeki bölgenin "siyasi önemini sürekli olarak azalttığını" ifade etti. NYT'ye konuşan uzmanlar, Ukrayna'nın bölgedeki varlığını ve operasyonun geleceğini gözden geçirmesi gerekebileceğini öne sürdü.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky önceki gün, Rusya’nın Kursk bölgesindeki Ukrayna Silahlı Kuvvetlerini geri püskürtme girişimlerini arttırdığını söylemişti. Zelenskiy, "Ukrayna kuvvetlerinin belirli mevzilerini koruduğunu" belirtti. Kursk bölgesi, 6 Ağustos’ta başlayan Ukrayna saldırılarının ardından yoğun çatışmalara sahne oluyor.
- NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Ukrayna'ya yardım için ana koordinasyon merkezinin yer alacağı Almanya'nın Wiesbaden kentindeki üsse yaptığı ilk ziyarette, NATO'nun Rusya'dan gelen tehditlerden korkmadığını ve Kiev'e güçlü destek sağlamaya devam edeceğini söyledi. Rutte, Reuters'e demecinde "Putin'e mesajımız, hedeflerine ulaşmamasını ve Ukrayna'nın kazanmasını sağlamak için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceğimizdir" dedi. Hessen federal eyaletinin idari merkezi Wiesbaden'deki NATO Güvenlik Yardımı ve Ukrayna Eğitimi (NSATU) adlı kompleksin, Batı'nın Kiev'e yaptığı askeri yardımın koordinasyonunu kademeli olarak devralması planlanıyor. Reuters, bu hareketin birçok kişi tarafından yardım mekanizmasını Cumhuriyetçi Donald Trump'ın Beyaz Saray'a olası dönüşünden koruma girişimi olarak görüldüğünü belirtti. Merkezin toplam varlığınun, Ukraynalı askeri personel ve Belçika, Polonya ve Romanya'daki NATO tesislerinde görev yapan birimler de dahil olmak üzere yaklaşık 700 kişi olması bekleniyor. Ajans, Wiesbaden üssünün aynı zamanda uzun menzilli füzelerden sorumlu bir Amerikan birliğine de ev sahipliği yaptığını ve Washington'un Kaliningrad bölgesindeki Rus füzelerinden kaynaklanan tehdide karşı koymak için 2026'dan itibaren geçici olarak Almanya'ya yerleştirmeyi planladığını da ekledi.
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri (USK), Donetsk Halk Cumhuriyeti'ndeki (DHC) cephe hattında en gergin üç bölgeyi açıkladı. Genelkurmay Başkanlığı'nın Telegram kanalında yapılan açıklamada, "Bugün en sıcak bölgeler Kurahove, Pokrovsk ve Liman yönleri" denildi.
- Başkan Zelenskiy, bu hafta içinde "zafer planını" açıklayacağını duyurdu. Zelenskiy, daha önce ABD ve Avrupa'ya yaptığı ziyaretlerde bu planı hakkında genel bilgiler vermiş, ancak detayları henüz kamuoyuyla paylaşılmamıştı. Zelenski, "Bu hafta, Rusya'yı adil bir sonuca zorlayacak stratejimizi tüm Avrupa ortaklarımıza sunacağız" ifadesini kullandı. Zelenskiy'nin 16 Ekim'de Ukrayna parlamentosu Verhovna Rada'da yapacağı konuşmada, bu planı milletvekillerine sunması, ayrıca, planın 17-18 Ekim tarihlerinde yapılacak Avrupa Konseyi toplantısında da gündeme gelmesi öngörülüyor.
- Rusya Savunma Bakanı Andrei Belousov, Çin’e resmi bir ziyaret gerçekleştirdi.
- Çekya'nın çatışmalar başladığundan beri Rus petrol ve diğer fosil yakıtlarına 7 milyar euro öderken, Ukrayna'ya 1,29 milyar euro yardm yaptığı bidiridi. BBC'nin aktardığına göre Avrupa Birliği'nin Rus petrolüne yönelik yaptırımlarına rağmen, Çekya, Macaristan ve Slovakya gibi boru hattıyla petrol tedarik eden ülkeler için istisna tanınmıştı. Bu süre zarfında Çekya alternatif tedarikçilere yönelmezken 2023'te Rus petrolü ithalatı %60 kadar arttı.
- Rusya Devlet Başkanı Sözcüsü Dmitriy Peskov, NATO'nun Avrupa'da gerçekleştirdiği geniş çaplı nükleer Steadfast Noon tatbikatının Ukrayna krizi bağlamında gerilimi daha da artırdığını söyledi. İnterfaks'ın haberine göre, Peskov "Aktif savaş koşullarında bu tür tatbikatlar yalnızca gerilimin artmasına katkıda bulunur. Rusya, kendi güvenliğinden sorumludur ve bunun için gerekli tüm önlemleri almaktadır," şeklinde konuştu.
Peskov Ayrıca, Almanya Dış İstihbarat Teşkilatı Başkanı Bruno Kahl’ın Rusya Silahlı Kuvvetleri'nin on yılın sonuna doğru NATO'ya saldırabileceği yönündeki iddiasını mantıksız bulduğunu söyledi. Kremlin sözcüsü "askeri altyapımız hiçbir zaman NATO'ya doğru hareket etmedi, tam tersi süreçler yaşandı. NATO'nun nasıl genişlediğini ve askeri altyapısının Rus sınırlarına nasıl yaklaştığını gayet iyi biliyoruz. Burada tehdit oluşturabilecek tarafın kim olduğu açıkça ortada," ifadelerini kullandı.
- Peskov Vladimir Putin'in Brezilya'daki G20 zirvesine gidip gitmeyeceğine henüz karar vermediğini de söyledi. Zirve, 18-19 Kasım tarihlerinde planlanıyor. Brezilya tarafı, Temmuz ayında Vladimir Putin'i davet etmeyi düşündüğünü açıklamıştı.
- Kremlin, Ukraynalı gazeteci Viktoriya Roşina'nın akıbeti hakkında bilgiye sahip olmadığını açıkladı. Peskov günlük basın toplantısında bu yönde gelen bir soruya "Hayır, maalesef bu konuda bizim de bilgimiz yok. Bu konuda bir şey belirtemem," yanıtını verdi.
Kommersant'ın haberine göre, Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Komiseri Dmitri Lubinets, Rusya'dan gazetecinin öldüğüne dair bilgi aldığını bildirmiş ve olayı BM ve Kızılhaç'a iletmişti.
- Rusya Savunma Bakanı Andrey Belousov resmi bir ziyaret için Çin'e gitti. Belousov Pekin'de Çinli askeri yetkililerle görüşmeler gerçekleştirecek. Savunma bakanı Rusya ile Çin arasındaki askeri işbirliğinin küresel ve bölgesel istikrar açısından önemli bir faktör olmaya devam ettiğini söyledi.
- Rusya Merkez Bankası ekim ayında yeniden faiz arttırılabileceğinin sinyalini verdi. İlgili açıklama başkan yardımcısı Aleksey Zabotkin'den geldi.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Zaporojye Bölgesi'ndeki Levadnoye adındaki yerleşim biriminin kontrol altına alındığını açıkladı. Açıklamada Doğu Grubu'nun bu sayede daha avantajlı bir pozisyon elde ettiği belirtiliyor. Söz konusu yerleşim birimi Gulyaypole şehriyle Velikaya Novoselka arasında.
- Finlandiya ve İsveç vatandaşlarını savaşa hazırlamaya başladı. Finlandiya ve İsveç, Kasım ayında savaşa ve diğer kriz durumlarına hazırlık için güncellenmiş talimatları dağıtmaya başlayacak. Finlandiya İçişleri Bakanlığı Halkla İlişkiler Direktörü Erikki Koistinen'e göre, refah toplumunda insanlar yetkililere ve organizasyonların yardımlarına güvenmeye alışmış durumda, ancak kriz koşullarında her bireyin hazırlıklı olması önemli. Koistinen, Helsingin Sanomat gazetesine "Gerçekten büyük bir kriz olursa, yetkililer her zaman her yerde bireylere yardım edemez, insanlar kendi başlarına hareket etmek zorunda kalabilir," şeklinde demeç verdi.
- Duma Başkanı Vyaçeslav Volodin, Sırbistan'ın BRICS'e katılma planlarını değerlendirdi. Volodin'e göre, giderek daha fazla ülke BRICS'in "çok kutuplu bir dünya için bir perspektif ve garanti" olduğunu anlıyor.
- Nijniy Novgorod'da komedyen Dmitri Gavrilov orduyu "aşağılama" suçlamasıyla para cezasına çarptırıldı. Gavrilov, Tiflis'teki stand-up gösterisindeki bir şaka nedeniyle ceza aldı. 8 Eylül'de Nijniy Novgorod'da sahne alması beklenen komedyen o gün gözaltına alınmış ve 13 gün hapis cezasına çarptırılmıştı.
- Gazprom, Avrupa'ya gaz tedarik etmeye devam ediyor. Kursk bölgesindeki Suca gaz ölçüm istasyonu üzerinden yapılan gaz sevkiyatı sabit kalacak ve 14 Ekim'de 42,3 milyon metreküp gaz pompalanacak (Reuters).
- MTS şirketi, haksız kazanç olarak elde edilen 3 milyar rubleyi federal bütçeye aktarmakla yükümlü tutuldu. Federal Antitekel Servisi (FAS), operatöre bu yönde bir talimat gönderdi.
Ayrıca, MTS'in, hizmet fiyatlarındaki artıştan etkilenen aboneler için tarifeleri düşürmesi gerektiği de FAS'ın basın açıklamasında yer aldı.
- NATO, bu sabah Rusya'nın dikkatle izlediği iki haftalık Steadfast Noon nükleer tatbikatlarına başladı. Bu tatbikatlar, Avrupa'da konuşlandırılan Amerikan taktik nükleer silahlarının kullanımı ve sevk edilmesini denemek amacıyla gerçekleştiriliyor. Tatbikatlar, bu yıl Belçika ve Hollanda'nın liderliğinde yürütülüyor ve sekiz askeri üsse yayılıyor. Tatbikatlarda 13 NATO ülkesinden 2 bin asker, 60 uçak ve çeşitli bombardıman uçakları yer alıyor. Tatbikatlarda gerçek mühimmat kullanılmayacak, ancak tatbikatlar NATO'nun nükleer caydırıcılık stratejisinin bir parçası olarak görülüyor.
Tatbikatların büyük bölümü Kuzey Denizi üzerinde gerçekleştirilecek ve uçuşlar Belçika, Hollanda, Birleşik Krallık ve Danimarka üzerinde yoğunlaşacak. NATO, bu tatbikatlar hakkında Rusya'yı önceden bilgilendirdi. NATO'nun her yıl düzenlediği Steadfast Noon tatbikatlarının amacı, ittifakın nükleer caydırıcılık kapasitesini test etmek ve güçlendirmek.
Steadfast Noon tatbikatları, NATO'nun "Nuclear Sharing" (Nükleer Paylaşım) konsepti çerçevesinde gerçekleştiriliyor. Bu konsepte göre, ittifak üyeleri, nükleer bir çatışma durumunda Amerikan nükleer silahlarını taşıma kapasitesine sahip uçaklarla bu silahları kullanabilecek. Ancak nükleer silahların kullanımına yalnızca NATO'nun Nükleer Planlama Grubu ve ABD Başkanı ile Birleşik Krallık Başbakanı onay verebilir. NATO'nun nükleer paylaşım programı 1954'ten beri devam ediyor ve ABD'nin Avrupa'daki nükleer silahlarının büyük kısmı Soğuk Savaş'tan bu yana azaltılmış durumda. Şu anda yaklaşık 100 adet B61 tipi nükleer bomba, Belçika, Almanya, İtalya, Hollanda ve Türkiye'deki altı farklı üsse dağıtılmış durumda.
- The Washington Post, "Avrupa Birliği, Ukrayna'yı yeterli miktarda silah ve mühimmatla destekleyemediği için Ukrayna'nın savunma sanayisine yatırım yapmayı planlıyor" diye yazdı. Bir Avrupalı diplomatın verdiği bilgilere göre, Avrupa'nın Ukrayna'nın ihtiyaç duyduğu silahları üretme kapasitesine sahip olmadığının farkına varılmasıyla birlikte, Ukrayna'nın bu silahları kendi başına üretmesinin daha hızlı bir çözüm olabileceği düşünülüyor. Diplomat, Ukrayna'nın gerekli malzemelere ve maddi kaynağa sahip olduğu sürece, kendi savunma kapasitesini daha hızlı geliştirebileceğini belirtti.
Avrupa Birliği’nin Ukrayna savunma sanayisinin yeniden inşası için 440 milyon dolar ayırma kararı, AB'nin savunma stratejisinde yeni bir yaklaşımı işaret ediyor ve Avrupa savunma sektörünün yetersizliklerini ortaya koyuyor. Almanya Marshall Fonu Başkan Yardımcısı Jan Lesser, bu yatırımların Ukrayna'ya esneklik kazandıracağını ve savunma kapasitesini hızla artırmasına yardımcı olacağını ifade etti. Ancak, Lesser'a göre bu adımlar, Ukrayna'ya yapılan büyük çaplı Batı silah sevkiyatlarının yerine geçmeyecek, daha ziyade Ukrayna'nın Batı savunma üretim zincirlerine kademeli entegrasyonunu destekleyecek bir strateji olarak görülüyor.
- ABD Başkanı Joe Biden'ın bugün Berlin'e gelmesi bekleniyor. Der Spiegel'e konuşan Alman Hükümet ve güvenlik yetkililerine göre ziyaret programında Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ve Başbakan Olaf Scholz ile resmi görüşmeler yer alıyor. Dergiye göre, Biden'ın ziyaret programı önemli ölçüde kısaltıldı. Ziyaret sırasında Steinmeier'in Biden'a Almanya-Amerika dostluğunu güçlendirme çabalarından dolayı "Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı Büyük Haçı"nı takdim etmesi bekleniyor. Görüşmelerin odak noktasında, Batı'nın Ukrayna'ya yönelik destek stratejileri ve Orta Doğu'daki savaşın ele alınması yer alacak. Biden'ın Almanya ziyaretinin aslen 10 Ekim'de yapılması planlanmıştı, ancak Başkan, Milton kasırgası nedeniyle seyahatini ertelemek zorunda kalmıştı.
- Biden, Rusya, Çin ve Kuzey Kore ile nükleer silahların azaltılması konusunda müzakerelere başlamaya hazır olduğunu açıkladı. Japonya’da atom bombası saldırılarından kurtulanların derneği Nihon Hidankyo’ya Nobel Barış Ödülü verilmesi vesilesiyle Beyaz Saray’ın internet sitesinde yayımlanan mesajında Biden, nükleer silahların azaltılmasının modern dünyanın tehditlerine karşı önemli olduğunu belirterek, nükleer silah kullanma riskinin daha önce varılan anlaşmaları "zayıflattığını" vurguladı.
- NATO'nun eski Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Der Spiegel'e verdiği röportajda Rusya ile ilişkileri iyileştirmeye çalışmanın doğru strateji olduğunu söyledi. Kırım'ın Rusya tarafından ilhak edildiği 2014 yılında göreve başlayan Stoltenber, on yıl boyunca NATO'yu yönetmişti. O yıllarda Almanya Şansölyesi olan Angela Merkel'in NATO'nun “Rusya ile köprüler kurmasını” istemesine ilişkin değerlendirmesi sorulan Stoltenberg "Hala bunun doğru bir strateji olduğunu düşünüyorum. Soğuk Savaş sonrasında Rusya ile daha iyi ilişkiler kurmaya çalışmak doğruydu. Kırım'ın ilhakından ve Donbass'ta çatışmaların başlamasından sonra bile Rusya-NATO Konseyi'nde buluşmaya devam ettik. En son temas Ocak 2022'deydi. O zamanlar Rusya konusunda hiçbir yanılsamamız yoktu ama komşumuzla çok zor olan ilişkileri halletmemiz gerekiyordu” dedi.
- Ukrayna, Rusya Silahlı Kuvvetleri'nin Pokrovsk'a (Krasnoarmeysk) yönelik ilerlemesi nedeniyle tamamen çelik endüstrisini kaybetme riskiyle karşı karşıya. The Economist'in haberine göre, Pokrovsk'ta çelik üretimi için gerekli olan kok kömürünün çıkarıldığı bir maden bulunuyor. Rus güçlerinin, Ukrayna'nın çelik sanayisini yok etmek için madenin elektrik kaynağını kesmeleri ve kömürün çelik fabrikalarına taşındığı yolu kontrol altına almaları yeterli. Ayrıca, 2023 yılında Ukrayna'nın çelik üretiminde dünya sıralamasında 14. sıradan 24. sıraya düştüğü belirtiliyor.
- The New York Times'ın haberine göre, Ukrayna ordusu, Donetsk Halk Cumhuriyeti'ndeki Pokrovsk yakınlarındaki çatışmalarda "ejderha dronları" olarak bilinen insansız hava araçlarını kullandı. Bu dronlar, saldırılarda karşı cepheye eritilmiş metal dökebiliyor. Habere göre, 68. Bağımsız Avcı Tugayı'nın bir komutanı, dronlara termit yükleri eklenerek geliştirilmiş bu teknolojinin, 2 bin 427 dereceye kadar sıcaklıkta yanarak Rus askerlerinin saklandığı bitki örtüsünü yok ettiğini belirtti. Komutan, bu dronların başarıyla kullanıldığını ve çatışmalarda etkili olduğunu vurguladı. (gazeta.ru)
- Kaliforniya'da, ABD başkan adayı Donald Trump'ın mitinginin yakınlarında, siyah bir SUV aracında silahlı bir kişi gözaltına alındı. Bu olay medyada "üöüncü suikast girişimi" olaak nitelendi. Yerel şerif Chad Bianco'nun basın açıklamasına göre, olay 12 Ekim'de yerel saatle 17:00 civarında meydana geldi. Gözaltına alınan kişinin, Las Vegas'ta yaşayan 49 yaşındaki Vem Miller olduğu belirtildi. Miller'ın aracında bir av tüfeği ve dolu bir tabanca bulundu. Yasadışı silah bulundurma nedeniyle tutuklanan kişinin, Trump ve etkinlikteki diğer katılımcıların güvenliğini etkilemediği açıklandı.
- Rusya Savunma Bakanlığı, gece boyunca Belgorod, Kursk ve Bryansk bölgeleri üzerinde 13 Ukrayna insansız hava aracının vurularak imha edildiğini açıkladı. Belgorod ve Kursk bölgelerinde altı, Bryansk bölgesinde ise bir dron düşürüldü.
- Alman Bild gazetesinin haberine göre, Almanya Ukrayna'ya ağır askeri teçhizat sevkiyatını tamamladı ve artık yeni ekipman göndermeyecek. Almanya Savunma Bakanlığı'nın iç belgelerine dayandırılan haberde, Alman ordusunun elinde hâlâ yaklaşık 300 Leopard 2 tankı, zırhlı savaş araçları ve obüsler bulunmasına rağmen Berlin'in bu tür ekipmanları Ukrayna'ya göndermeyeceği belirtildi. Ayrıca, bakanlık yetkilileri Ukrayna'nın yakın zamanda bir karşı taarruz başlatma yeteneğine sahip olmadığına inanıyor.
- ABD başkan adayı Donald Trump, ABD hükümetinin eylemleri nedeniyle insanlığın önümüzdeki üç-dört ay içinde dünya savaşıyla karşı karşıya kalabileceğini belirtti. Kaliforniya'da düzenlenen bir mitingde konuşan Trump, ABD'deki mevcut yönetimin hatalı politikalarının dünya barışını tehdit ettiğini ifade etti. Ayrıca, eğer tekrar başkan seçilirse, Ukrayna’daki çatışmayı çözüp Orta Doğu’daki kaosu sona erdirebileceğini iddia etti. Trump, seçilmesi durumunda dünya barışını yeniden sağlayacağını, ancak Demokrat aday Kamala Harris'in başkan seçilmesi halinde dünyanın kaosa sürükleneceğini, özellikle Ukrayna'nın Rusya'ya yönelik saldırılarının üçüncü dünya savaşına işaret edebileceğini belirtti. Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in nükleer silah kullanma tehdidinde bulunduğunu, ancak ABD Başkanı Joe Biden'ın bu konuda net bir tutum sergileyemediğini savundu.
- Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, önümüzdeki günlerde Ukrayna halkına "zafer planını" sunacak. Bu açıklamayı, Ukrayna Devlet Başkanlık Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak yaptı. Podolyak, planın temel yönlerinin zaten sunulduğunu, ancak daha ayrıntılı bir sunumun yapılacağını belirtti. Plan, Rusya’ya yönelik siyasi, diplomatik, ekonomik ve askeri baskıların içeriğini açıklayacak. Zelenskiy, bu planı ABD ziyareti sırasında Başkan Joe Biden’a ve başkan adayları Kamala Harris ile Donald Trump’a da sunmuştu. Podolyak, "bu planın Ukrayna'nın savaşta hangi aşamada ne yapacağını net bir şekilde ortaya koyacağını" ifade etti.
- Portekiz Parlamentosu, göç yasasında değişiklikler içeren ve insani vize oluşturulmasını öngören bir yasa tasarısını onayladı. Bu vizenin, "anavatanlarında zulme uğrayan veya ciddi tehlikede olan, savaşlardan kaçan kişilere verileceği" bildirildi. CNN Portugal'e göre, başvuru sahipleri aynı zamanda sığınma talebinde de bulunabilecekler. 11 Ekim'de ilk oylamada kabul edilen insani vize yasa tasarısı, şimdi Parlamento'nun anayasal meseleler, haklar, özgürlükler ve garantiler komisyonu tarafından incelenecek. Komisyon ayrıca insani vizelerin verilme prosedürünü de geliştirecek. Yasa tasarısının yazarı "Liberal İnisiyatif" partisi, bu vizenin başvuru sahiplerinin tehlikeye atılmadan Portekiz elçiliklerinden alınabilmesini hedefliyor. Rus aktivist Pavel Elizarov, "bu vizeden Rusya’da siyasi baskı gören vatandaşların da yararlanabileceğini" belirtti.
- Sverdlovsk Bölge Mahkemesi, eski "Uralvagonzavod" çalışanı Viktoriya Muhametova'yı vatana ihanet suçlamasıyla 12,5 yıl hapis cezasına çarptırdı. Ayrıca 300 bin ruble para cezası verildi. Muhametova, "Uralvagonzavod"un baskı ve teknik dokümantasyon bölümünde kopyalama operatörü olarak çalışıyordu. Nisan 2023'te FSB, Muhametova ve eşi Danil'i Ukrayna istihbaratına askeri-teknik bilgiler sağlamakla suçlayarak tutukladı. Danil Muhametov da aynı fabrikada mühendis-teknolog olarak görev yapıyordu.
- Bloomberg'in ABD ve Avrupa'daki yetkililere dayandırdığı iddiaya göre, Hindistan Rusya'ya yaptırım uygulanan teknolojilerin sevkiyatını net bir şekilde artırdı. Nisan ve Mayıs aylarında Hindistan'dan Rusya'ya mikroçipler, entegre devreler ve makineler gibi yasaklı ürünlerin ihracatı 60 milyon doları aştı, bu da önceki aylara kıyasla iki kat artış anlamına geliyor. Temmuz ayında bu rakam 95 milyon dolara çıktı. Bu alanda Hindistan'ı yalnızca Çin geride bırakıyor. Yetkililere göre, bu artışın ana nedeni, Rusya'nın petrol satışlarından elde ettiği büyük miktarda rupi birikimi.
- Moskova'da polis, 12 Ekim gecesi "Central Station" ve "Üç Maymun" adlı gay kulüplerine baskın düzenledi. Lenin Sloboda Caddesi'ndeki ilk kulüpte yaklaşık 200 ziyaretçi ve çalışan yere yatırılarak uyuturucu araması yapıldı, 50 kişi ifade vermek üzere karakola götürüldü. "Üç Maymun" kulübünde ise gözaltı olup olmadığı bildirilmedi. Msk1 portalına göre, bu baskınlar uyuşturucu trafiğiyle mücadele kapsamında gerçekleştirildi ve baskınlar, milletvekili Vitaliy Milonov'un kulüplerde sahne alan sanatçılarla ilgili şikayeti üzerine yapıldı.
12 Ekim Cumartesi
- Polonya'nın kuzeyindeki Redzikowo'da konuşlandırılan Amerikan "Aegis Ashore" füze savunma üssü, Polonya'ya doğru fırlatılan Rus balistik füzelerini de vurabilecek kapasiteye hazırlanıyor. Polonya Dışişleri Bakanı Radosław Sikorski, Ukrayna'daki çatışmaların ardından konsepti değiştirilen üssün, önümüzdeki haftalarda resmen açılacağını açıkladı. Sikorski, radyo istasyonu Rebeliant'ta yaptığı açıklamada, "Yaptığımız müzakereler sonucunda, bu üssün yalnızca ABD'ye doğru fırlatılan İran füzelerini değil, Polonya'ya doğru gelen Rus füzelerini de vuracak konsepte dönüşmesini sağladık" dedi. Temmuz 2024'te Aegis Ashore, Avrupa ülkelerini euro-atlantik bölgesi dışından gelen balistik füze tehditlerine karşı korumak amacıyla NATO'nun komutası altına devredildi.
- Grozni'deki bir benzin istasyonunda gaz tankının patlaması sonucu ikisi çocuk olmak üzere dört kişi hayatını kaybetti. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın bildirdiğine göre yangın söndürülürken soğutma çalışmaları ve yapıların sökümü devam ediyor.
Yangının kapladığı alan 900 m2 olarak belirlendi. Yangını söndürmek için 35 personel ve 7 araç görevlendirildi. Bakanlık tarafından yayımlanan videoya göre, benzin istasyonu tamamen yıkıldı. Patlamanın ardından gaz tankı yaklaşık yüz metre ileriye fırladı. Sonuç olarak bir konut ve birkaç araç zarar gördü.
Rusya Soruşturma Komitesi, güvenlik gereksinimlerine uygun olmayan hizmetlerin sunulması nedeniyle bir ceza soruşturması başlattı. Savcılık olay yerinde inceleme başlattı. Çeçenistan lideri Ramzan Kadirov, durumun kontrolü altında olduğunu açıkladı.
- Alman Der Spiegel dergisi, Kiev'de Ukrayna'nın bazı topraklarından feragat etme senaryosunun ciddi şekilde tartışılmaya başlandığını bildirdi. Habere göre, Kiev başlangıçta zaferin Rusya'nın "koşulsuz teslimiyeti" ile sonuçlanacağına inanıyordu, ancak artık Moskova'ya taviz vermeden savaşın sona ermeyeceğini kabul ediyor. Yüksek rütbeli bir Ukraynalı yetkili, zafer kavramına dair yanlış bir anlayışa sahip olduklarını belirterek, "Putin'in Rusya'sının koşulsuz teslimiyetiyle kazanacağımızı düşünüyorduk, ancak taviz vermek kaçınılmaz" dedi. Yetkiliye göre, "anlaşmanın Rusya için de faydalı olması" gerekiyor.
Dergiye göre, Batılı ülkeler Ukrayna'ya desteği sürdürse de, yeni silah tedarikleriyle Kiev'in pozisyonunu güçlendirip başarılı bir taarruz gerçekleştirme olasılığı düşük görünüyor. Der Spiegel, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin Avrupa turu sırasında, Rusya'yı müzakere masasına oturtacak güçlü bir destek arayışında olduğunu, ancak bunun pek mümkün görünmediğini belirtiyor. Ayrıca, ABD Başkanı Joe Biden'ın Ukrayna'ya Rusya topraklarına saldırı izni vermeyi reddetmeye devam ettiği, Donald Trump'ın ise başkanlık seçimlerini kazanması halinde Kiev'in daha zor bir duruma düşebileceği ifade ediliyor.
- Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Almanya’nın Ukrayna'ya 1,4 milyar euroluk ek askeri yardım sağlayacağını duyurdu. Bu yardımlar kapsamında Iris-T ve Skynex hava savunma sistemleri, Gepard tankları, obüsler, hava savunma sistemleri ve insansız hava araçları yer alacak. Scholz, Berlin'de Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ile yaptığı görüşmede, Almanya’nın Ukrayna’ya verdiği desteğin devam edeceğini vurguladı. Scholz, ayrıca bu yardımların Rusya’ya bir mesaj niteliğinde olduğunu belirterek, Almanya'nın Ukrayna'yı desteklemeyi sürdüreceğini ifade etti.
- Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Olaf Scholz’un Ukrayna konusunda arabuluculuk teklifini Vladimir Putin'in reddettiğini açıkladı. Baerbock, "Putin barışı kabul etmeyi reddediyor ve her gün yeni bir savaş ve yıkım mesajı gönderiyor. Şu günlerde Almanya Şansölyesi ile telefonda konuşmaya bile hazır değil" dedi. Die Zeit gazetesi daha önce Scholz'un G20 Zirvesi öncesinde Putin ile telefon görüşmesi yapmayı düşündüğünü bildirmişti. Ancak Kremlin Peskov, Putin'in diyaloğa açık olduğunu ve Alman tarafının böyle bir görüşme talebinde bulunmadığını belirtti.
- Zelenskiy, Vatikan'da görüştüğü Papa Francis'i esirlerin ve sınır dışı edilen Ukraynalıların iadesi konusunda Ekim ayı sonunda Kanada'da yapılacak bir konferansa katılmaya davet etti. Zelenskiy ayrıca Papa'ya, Ukraynalı gazeteci Viktoria Roşçina'nın Rusya'da tutuklu olduğu sırada öldüğünü söyleyerek konunun araştırılması için destek istedi. Reuters'in haberine göre görüşme 35 dakika sürdü. Ajans, bunun Zelenskiy ile Francis arasında son aylarda yapılan ikinci görüşme olduğunu hatırlıyor. ANSA'ya göre Papa Francis, Zelenskiy'ye üzerinde "Barış kırılgan bir çiçektir" yazan, bronz döküm bir çiçek kabartması hediye etti. Zelenskiy'de Papa'ya “Buça'daki Katliam” adlı yağlı boya bir tablo armağan etti.
- Rusya'nın İnguşetya Cumhuriyeti’nde, Magas şehri girişinde polis memurlarını taşıyan bir araç kimliği belirsiz kişiler tarafından ateşe tutuldu. Olayda, üç kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Aracın içinde, Ingushetia Cumhuriyeti'nin aşırılıkla mücadele merkezi başkan yardımcısı Adam Hamhoev de bulunuyordu, ancak saldırıdan yara almadan kurtuldu.
- Rusya hükümeti, ihracatçılar için zorunlu döviz satışı gereksinimlerini hafifleterek, dış ticaret sözleşmelerinden elde edilen döviz gelirlerinin %25'inin ülke içinde satılmasını zorunlu hale getirdi. Daha önce bu oran %50 idi ve ihracatçılar, elde ettikleri döviz gelirlerinin yarısını 30 gün içinde satmak zorundaydı. Yine de, iş dünyası hala döviz gelirlerinin %40'ını ülkeye geri getirmek ve bu miktarın %90'ını satmakla yükümlü. Bu adım, Rusya'nın döviz piyasasında istikrar sağlama çabalarının bir parçası olarak değerlendiriliyor.
- Rusya'nın Çeçen birliği "Ahmat" özel kuvvetleri komutanı Tümgeneral Apti Alaudinov, Kursk bölgesinde 19 yerleşim biriminin Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nden (VSU) kurtarıldığını duyurdu. Alaudinov, bu ilerlemenin son iki ayda gerçekleştiğini ve bölgedeki Rus kuvvetlerinin hızla ilerlemeye devam ettiğini belirtti. Daha önce, 11 Ekim'de, aynı bölgede 15 yerleşim biriminin kurtarıldığı açıklanmıştı. Ancak, Alaudinov hangi yerleşim yerlerinin kurtarıldığı konusunda detay vermedi.
- Gelecek hafta toplanacak NATO savunma bakanları, Kremlin'den gelen tehditlere yanıt olarak, Rusya'ya yönelik ittifakın uzun yıllardır süregelen politikasını yeniden gözden geçirmeye başlayacak. Politico''nun haberine göre, NATO-Rusya ilişkileri, Moskova'nın 2022'de Ukrayna'ya başlattığı askeri operasyondan sonra en düşük seviyeye ulaştı. NATO, Rusya'yı "müttefiklerin güvenliği için en büyük ve doğrudan tehdit" olarak tanımlarken, Kremlin ise NATO'nun doğuya doğru genişlemesini varoluşsal bir tehlike olarak görüyor.
- Rusya’nın dış borcu, 2024 yılı başından bu yana 24,5 milyar dolar azalarak 293,4 milyar dolara düştü ve bu, 2006 yılından bu yana görülen en düşük seviye oldu. Rusya Merkez Bankası verilerine göre, bu yıl dış borç %7,7 oranında azaldı. Rusya'nın en yüksek dış borcu ise 2014 Temmuz ayında 732 milyar dolar ile kaydedilmişti.
- Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitri Medvedev, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna'daki çatışmayı çözme planının etkinliğini sorguladı. Sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda Medvedev, Trump'ın seçimleri kazanması durumunda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i arayıp "artık yeter" diyeceği yönündeki açıklamalarını ele aldı. Medvedev, bu duruma karşı Putin'in, "Şimdi değil. Ukrayna teslim olmalı ve NATO'ya katılmamalı" diyerek karşılık verebileceğini öne sürdü. Bu yorum, ABD'li Cumhuriyetçi Mike Johnson'ın Trump'ın bu konuda Putin ile hızlı bir çözüm sağlayabileceği iddiasını eleştirel bir şekilde değerlendirdi.
- Polonya'nın eski Genelkurmay Başkanı Raimund Andrzeyczak, Rusya'nın Baltık ülkelerine saldırması durumunda Batı'nın St. Petersburg’a saldırı düzenleyeceğini iddia etti. Defending Baltics konferansında konuşan Andrzeyczak, Rus birliklerinin Litvanya sınırını geçmesi halinde anında bir karşılık verileceğini ve 300 kilometrelik bir yarıçap içinde tüm stratejik hedeflere saldırı düzenleneceğini söyledi. (RBC)
- Rusya Hava-Uzay Kuvvetleri (VKS), Suriye'de son 24 saat içinde Et-Tanf bölgesinden çıkan militanların iki üssüne hava saldırıları düzenledi. Bu saldırılar, Suriye'deki çatışmaların taraflarını uzlaştırma merkezinin başkan yardımcısı Oleg Ignasyuk tarafından duyuruldu. Ayrıca, aynı bölgede Amerikan koalisyonuna ait F-15 savaş uçaklarının hava sahası ihlallerinin de tespit edildiği bildirildi. Daha önce, Rus VKS'nin Suriye'deki militan sığınaklarına düzenlediği saldırılarda Amerikan yapımı silahlar da ele geçirilmişti. (lenta.ru)
11 Ekim Cuma
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile İran Cumhurbaşkanı Masud Pezeşkiyan arasında bugün Aşkabat'ta görüşmeler gerçekleştirildi. Putin Pezekşiyan'la İran'lı mevkidaşı göreve geldikten sonra ilk kez yüz yüze görüşüyor.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Vladimir Putin'in ABD başkanlık seçimlerini kazanan kişiyi tebrik edip etmeyeceği konusunda açıklama yaptı. Peskov, Putin’in muhtemelen ABD seçimlerini kazanan adayı tebrik etmeyeceğini söyledi. 2020'de Putin, Joe Biden'ı tebrik etmiş ve başarılar dilemişti. Peskov, Life muhabirinin sorusuna yanıt olarak, "Muhtemelen tebrik etmeyecektir, çünkü oldukça hasmane bir ülke," dedi.
- Peskov ayrıca Putin ile TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un Aşkabat’ta bir araya geldiklerini açıkladı. Bu, ikilinin 17 gün arayla gerçekleştirdiği ikinci görüşme oldu. Putin ile Kurtulmuş kısa bir görüşme gerçekleştirdi.
- "Vladimir Putin, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile telefon görüşmesi yapmaya hazır değil." Bu açıklama Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock'dan geldi. Baerbock, "Bugün Putin, Almanya Başbakanı ile telefonda konuşmaya bile hazır değil," dedi. (Reuters)
- Feodosiya’dan tahliye edilen sakinlerin 11 Ekim itibarıyla evlerine geri döneceği açıklandı. Feodosiya Belediye Başkanı İgor Tkaçenko, sabah saatlerinde itfaiyecilerin petrol sahasındaki yangını kontrol altına aldığını ve tankların fenerli yanmalarının durduğunu belirtti. Bölgeden 1.100’den fazla kişi tahliye edilmişti.
- Rosatom, Türkiye ile küçük modüler reaktörler (KMR) projeleri üzerine görüşmeler yürütüyor ve Türkiye’ye hem karada hem de denizde kullanılabilecek modeller öneriyor. Akkuyu Nükleer A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Anton Dedusenko, Türkiye’nin nükleer enerji kapasitesini genişletme planlarını memnuniyetle karşıladıklarını belirtti. Dedusenko, büyük kapasiteli reaktörlerin yanı sıra küçük modüler reaktörlerle ilgili yeni projelerin geliştirilmekte olduğunu ve ortaklık konusundaki ilginin en üst düzeyde teyit edildiğini vurguladı. (Ria)
- Türkiye; Rusya, Çin, Hindistan ve Japonya'nın en büyük üreticilerinden ithal edilen sıcak haddelenmiş yassı çeliklere anti-damping vergileri uygulamaya başladı. Ticaret Bakanlığı, ilgili işlemleri incelediğini ve fiyatlandırmanın yerli sanayi ve üreticilerin çıkarlarına zarar verdiği sonucuna vardığını açıkladı. Bakanlık tarafından uygulanan ve resmi gazete ile yayımlanan önlemler, sıcak haddelenmiş yassı çeliklerin neredeyse tamamını kapsıyor. Rusya’dan ithal edilen çelik için ek tarifeler, Magnitogorsk Metalurji Kombinesi (CIF, Maliyet, sigorta ve navlun değerinin %6,1'i), Novolipetsk Çelik A.Ş. (%6,1) ve Severstal A.Ş. (%9) gibi üreticilere uygulanacak. (Kommersant)
- VTB Bankası, JPMorgan yapılarına karşı 155,8 milyon dolar zararı talep eden davalar açtı. St. Petersburg ve Leningrad Bölgesi tahkim mahkemesinde, VTB'nin Rus bankası JPMorgan Bank International ve JPMorgan'ın yabancı yapılarına karşı toplam 155,8 milyon dolarlık iki yeni dava kaydedildi.
- Aşkabat'ta düzenlenen Zamanlar ve Medeniyetler Arasındaki Bağlantı – Barış ve Gelişimin Temeli adlı uluslararası forumda konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, dünyada yeni bir "küresel köklü değişim" döneminin başladığını söyledi. Devlet başkanı, yeni bir dünya düzeninin oluşumunun geri döndürülemez olduğunu vurguladı ve Rusya'nın bu değişikliklere açık olduğunu belirtti.
Putin, "Evrensel barış ve kapsamlı gelişim, ancak her halkın görüşüne saygı gösterilerek ve her devletin kendi egemen yoluna, dünya görüşüne, geleneklerine ve dini inançlarına saygı gösterilmesiyle sağlanabilir" dedi.
Devlet başkanı ayrıca, Rusya'nın, şekillenmekte olan çok kutuplu dünyada en geniş kapsamlı etkileşim parametreleri hakkında olabilecek en geniş tartışmaları desteklediğini belirtti. Putin, Moskova'nın yeni dünya düzeninin inşası konularını dostları ve ortaklarıyla, özellikle de BDT, BRICS, AEB ve ŞİÖ çerçevesinde tartışmaya hazır olduğunu sözlerine ekledi.
- Kırım, Feodosya’daki petrol terminalinde günlerdir devam eden alevler söndü. Rus yetkili İgor Tkaçenko, durumun istikrara kavuştuğunu ve kontrol altında olduğunu açıkladı. Yarımadanın en büyük petrol tesisinde 7 Ekim'den bu yana yangını söndürme çalışmaları beşinci günde devam ediyor.
- Moskova'nın banliyösü Odintsovo’da, İnguşetya'nın eski başbakan yardımcısı Şerip Alihadjiev’e suikast girişiminde bulunuldu. Soruşturma Komitesi, kimliği belirsiz bir kişinin Alihadjiev'e dört el ateş ettiğini ve ardından kayıplara karıştığını bildirdi. Alihadjiev hastaneye kaldırıldı ve yoğun bakımda tedavi altında bulunuyor.
- Tanınmayan Transdinyester'in Dışişleri Bakanlığı, Moldova makamlarını, ülkenin Avrupa Birliği'ne katılım referandumunda bölge halkının oylarını dikkate almamakla suçladı. Bakanlık, uluslararası gözlemcilerin de katılımıyla Transdinyester topraklarında bir oylama yapılmasını önerdi. Moldova'daki referandumun 20 Ekim'de yapılması planlanıyor. (Kommersant)
- Rusya ve Çin, Pasifik Okyanusu'nun kuzeyinde ilk ortak devriyelerini gerçekleştirdi. Rusya ve Çin sınır muhafızları, Kuzey Pasifik'teki ilk ortak devriye görevini başarıyla tamamladı. Devriye grubunda Rusya’nın Petropavlovsk-Kamçatski ve Anadir devriye botları ile Çin’in sahil güvenlik gemileri Meishan ve Xiushan yer aldı.
- Riga'da, Rus general Mihail Barclay de Tolly'ye ait heykelin yıkılması planlanıyor. Letonya başkentinin belediye başkan yardımcısı Edward Ratnieks, sosyal medya platformu X'te yaptığı paylaşımda, heykeli "Rus emperyalizminin bir simgesi" olarak nitelendirdi ve "günlerinin sayılı olduğunu" belirtti. (aktaran RBC)
- Vologda’da Stalin'e bir anıt dikilecek. Vologda Valisi Georgi Filimonov, Telegram kanalında yaptığı açıklamada, bu kararın kamuoyunun talepleri doğrultusunda alındığını belirtti ve heykelin yapımının "bitmek üzere" olduğunu ifade etti. Valiye göre, anıt, Stalin'in Aralık 1911'den Şubat 1912'ye kadar yaşadığı "Vologda Sürgün Evi" müzesinin bahçesinde yer alacak.
- Rusya'da federal bölgeler askere alınanlara yapılan tek seferlik ödemeleri yine artırıyor. Kommersant'ın aktardığı habere göre Belgorod yetkilileri, Rusya Savunma Bakanlığı ile yeni sözleşme imzalayanlara yapılan tek seferlik bölgesel ödemeyi üç kat artırarak 2,6 milyon rubleye çıkardı (27 bin dolar). Daha önce rekor ödemeler Hantı-Mansi Özerk Okrugu ve Moskova’da sırasıyla 2,35 milyon ve 1,9 milyon ruble olarak yapılmıştı. Gazete son üç ayda onlarca bölgede ödemelerin yeniden artırıldığını yazıyor.
Belgorod Valisi Vyaçeslav Gladkov, 7 Ekim'de askeri sözleşme imzalayanlara 2,6 milyon ruble tutarında tek seferlik ödeme yapılacağını açıkladı. Buna göre, yıl sonuna kadar bölgesel askeri şubelerde sözleşme imzalayan diğer illerden vatandaşlar da bu parayı alabilecek. Son kez ödeme artışı Ağustos ayında yapılmıştı.
- RBC Ukraina ajansı, Ukrayna Savunma Bakanlığı Ana İstihbarat Dairesi (GUR) Başkanı Kyrylo Budanov'un olası görevden alınmasıyla ilgili haberlerin yayılmasının nedeninin, Budanov'un Ukrayna Cumhurbaşkanı Ofisi Başkanı Andriy Yermak ile artan çatışması olduğunu ileri sürdü. Yayın organı haberini askeri-politik çevrelerden sekiz farklı kaynağa dayandırdı.
Yayın organı, iki ismin aralarındaki gerilimin sebeplerinden birinin GUR'un etkisini azaltma girişimleri olduğunu belirtiyor. Ajansın kaynaklarından biri "Gayri resmi olarak, GUR'u Rusya topraklarına uzun menzilli saldırılar düzenleyebilecek birimler listesinden çıkarmak istediler. Bu tür operasyonlar nasıl planlanıyor? Koordinatlar, hedefler ve görevler belirleniyor, ardından icra eden birim seçiliyor. Yani teklif edilen şey, bu tür operasyonları askeri istihbarat dışında diğer organların gerçekleştirmesi yönündeydi, ancak bu noktaya gelinmedi," şeklinde konuştu.
Yayın organının birkaç kaynağı, şu anda "GUR başkanının üzerindeki bulutların dağıldığını" belirtiyor. Strana gazetesi, son dönemde tartışılan Budanov ve Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov'un görevden alınmalarının, ABD başkanlık seçimlerine kadar ertelendiğini yazdı. (aktaran RBC)
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, uluslararası bir foruma katılmak üzere Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’a geldi. Putin, bu ziyaret kapsamında İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya gelecek.
Putin'i taşıyan uçak gece saatlerinde Aşkabat Havalimanı'na indi. Kremlin’den yapılan açıklamaya göre, Putin bugün "Zamanlar ve Medeniyetler Arasındaki Bağ: Barış ve Kalkınmanın Temeli" Uluslararası Forumu’na katılarak bir konuşma yapacak. (Sputnik)
- Reuters’ın kaynaklarına dayanarak verdiği habere göre, Dünya Bankası yönetim kurulu Ukrayna’yı desteklemek için yeni bir fonun oluşturulmasını onayladı. Fonun ABD, Kanada ve Japonya tarafından finanse edilmesi bekleniyor.
Bankanın bu kararı 10 Ekim'de alınırken tek karşı çıkan ülke Rusya oldu. Yeni fonun, Haziran ayında yapılan zirvede G7 ülkelerinin Ukrayna'ya yıl sonuna kadar 50 milyar dolar sağlama taahhüdünü yerine getirmesine yardımcı olması bekleniyor. Ancak ülkelerin fona ne kadar katkı yapacağı henüz belli değil.
- Sergey Aksyonov, Kırım Feodosya’daki bir petrol terminalinde 7 Ekim'de başlayan yangın sırasında yanıcı maddelerin sızdığını açıkladı. Ancak tahliye bölgesi genişletilmedi.
Aksyonov Telegram kanalında yaptığı açıklamada, “Yangın nedeniyle bir terminalde yanıcı maddeler sızdı. Terminal, ilgili hizmet çalışanları tarafından çevrelendi,” diye yazdı.
- ABD Başkanı Joe Biden, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Biden, iki ülke arasındaki ilişkilerin gücüne vurgu yaptı. Ayrıca, “Ukrayna'nın savunmasını desteklemek dahil olmak üzere jeopolitik önceliklerde yakın işbirliğine devam etme” niyetini dile getirdi. Görüşmenin detayları Beyaz Saray basın servisi tarafından aktarıldı.
İki ülke lideri arasındaki telefon görüşmesi, Biden’ın bu hafta 10-15 Ekim tarihleri arasında planlanan Almanya ziyaretini ertelemesinin ardından gerçekleşti. Biden, ABD'yi vuran Milton Kasırgası nedeniyle bu kararı aldı. Bu nedenle, Almanya’daki Ramstein Hava Üssü’nde 12 Ekim’de yapılması planlanan Ukrayna müttefikleri toplantısı da belirsiz bir tarihe ertelendi.
- Polonya, Volın Katliamı kurbanlarının kalıntılarının çıkarılması konusunda Ukrayna’ya taviz vermeye niyetli değil. Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski, Volın Katliamı kurbanlarının kalıntılarının çıkarılmasının siyasi bir konu olmadığını ve “herhangi bir pazarlık konusu olmaması gerektiğini” söyledi. Sikorski, Polonya'nın bu konuda Ukrayna'ya taviz vermeyeceğini belirtti.
1942-1943 yılları arasında Volın bölgesinde etnik Polonyalıların toplu olarak katledilmesi Volın Katliamı olarak anılıyor. Olayda farklı kaynaklara göre, Ukrayna İsyan Ordusu (Rusya'da yasaklı) tarafından 50 bin ila 100 bin Polonyalı öldürülmüştü. (Kommersant)
10 Ekim Perşembe
- Rusya Devlet Başkanı Yardımcısı Yuri Uşakov, Kazan’da düzenlenecek BRICS Zirvesi öncesinde basın toplantısında üyeliki prosedürleriyle ilgili açıklamalarda bulundu. Uşakov üye ülke sayısının hızla ona çıkmış olması göz önüne alındığında en uygun yöntemin "ortak ülke formülü" olduğunu söyledi. Başkan yardımcısı şöyle konuştu:
"Yeni üye ülkelerin BRICS iş birliği formatlarına sorunsuz bir şekilde entegre olmalarını destekliyoruz. Şu anda, yeni katılımcıların ortak ülke formülü aracılığıyla dahil edilmesinin daha uygun olacağını düşünüyoruz."
- NATO’nun yıllık nükleer tatbikatı Steadfast Noon, 14 Ekim’de başlayacak. İlgili açıklama ittifakın Genel Sekreteri Mark Rutte'den geldi. Reuters'e konuşan Rutte şunları söyledi:
"İstikrarsız bir dünyada, savunmamızı test etmek ve güçlendirmek hayati önem taşıyor, böylece düşmanlarımız NATO’nun her türlü tehdide yanıt vermeye hazır ve yetenekli olduğunu bilecek."
İngiltere Başbakanı Kier Starmer ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile yaptığı görüşmelerin ardından açıklamada bulunan Rutte "Tüm tatbikatlar Birleşik Krallık, Kuzey Denizi, Belçika ve Hollanda’da yoğunlaşacak," dedi.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Gürcistan vatandaşlarının vizesiz giriş yapma şartlarını genişletti. Artık Gürcistan vatandaşları, 90 günün üzerinde süre boyunca vizesiz olarak Rusya’ya giriş yapabilecekler. Daha önce, 90 günden uzun süreli giriş, Rusya’ya çalışma veya eğitim amacıyla gelen Gürcistan vatandaşları için geçerli değildi. Yeni kararname ile bu sınırlamalar kaldırıldı.
- Nükleer Beşli ülkelerinin (Rusya, Çin, ABD, İngiltere ve Fransa) bir sonraki toplantısı, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun Birinci Komite toplantıları sırasında, önümüzdeki iki hafta içinde New York'ta gerçekleştirilecek. Bu bilgiyi Tass'a konuşan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov verdi.
Toplantının kesin tarihini belirtmedi. Ryabkov, aynı zamanda Çin’e, koordinatörlük görevine başlaması dolayısıyla başarılar diledi ve Moskova’nın bu “zorlu dönemde” Pekin’in yanında olacağını vurguladı. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı ayrıca, toplantıda "beşlinin" Batılı üç ülkesinin biraz daha yapıcı bir tutum sergilemesini umduğunu belirtti.
- Ramzan Kadırov, Çeçen güvenlik güçleriyle yaptığı bir toplantıda kendisine suikast girişimi planlandığını söyledi. Konuşmanın videosu, Kadırov'un Telegram kanalında yayınlandı.
Toplantıda Kadırov, Dağıstan senatörü Süleyman Kerimov, Devlet Duma milletvekilleri Bekhan Barakhoev ve Rizvan Kurbanov'u Wildberries ofisindeki bir olay bağlamında andı. Kadırov'un iddiasına göre, bu kişiler, kendisine suikast düzenleme imkânları hakkında bazı şahıslarla görüştü, ve bu tür girişimler için "kan davası" tehdidinde bulundu.
- İngiliz Unilever şirketi, Rusya ve Belarus'taki işlerini Aleksey Sagal'ın sahibi olduğu Arnest grubuna sattı. Arnest grubu, böcek ilacı Dichlorvos ve saç spreyi Prelest gibi ürünler üretiyor. Şirketin basın servisi bu bilgiyi doğruladı.
Unilever CEO'su Hein Schumacher, "Son bir yıl boyunca Rusya'daki Unilever varlıklarını satışa hazırladık. Bu süreç oldukça karmaşıktı; IT platformlarının ve tedarik zincirlerinin ayrılması, markaların Kiril alfabesine çevrilmesi gibi adımlar içeriyordu. Satışın tamamlanmasıyla Unilever'in Rusya'daki varlığı sona erdi," dedi.
Unilever Rusya pazarına 1992'de girmişti.
- ABD'nin değerlendirmelerine göre, Ukrayna ordusu Kursk bölgesinde kontrol altına aldığı bölgeleri birkaç ay, belki de daha uzun süre elinde tutabilir. Bloomberg'e konuşan kaynaklar, Ukrayna kuvvetlerinin aylardır yaşanan mühimmat sıkıntısının ardından daha istikrarlı bir şekilde top mermisi aldığını belirtti. Bloomberg, bu istikrarlı tedarikin ABD, Fransa ve Çekya gibi müttefiklerin çabalarına bağlı olduğunu aktardı. Washington’daki kaynaklar, Ukrayna'nın kış aylarında nasıl savunma yapacağını belirlemeye çalıştığını ve gelecek yıl için planlar yapmaya başladığını söyledi.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD’deki Rus Büyükelçisi Anatoliy Antonov'un görevden alınmasına dair kararnameyi imzaladı. Kremlin, bu durumun ABD ile diplomatik ilişkilerin seviyesinin düşürülmesi anlamına gelmediğini, Antonov'un yerine kısa sürede bir atama yapılacağını açıkladı.
- Japonya Savcılığı, yasa dışı ihracatla suçlanan bir Rusya vatandaşı için üç yıl altı ay hapis ve 5 milyon yen (yaklaşık 33 bin dolar) para cezası istedi. TASS ajansı, bu haberi Rusya'nın Osaka Başkonsolosluğu’na dayandırdı. 38 yaşındaki Andrey Sova, Japonya'nın Rusya’ya uyguladığı ihracat yaptırımlarını ihlal etmekle suçlanıyor. İddialara göre, Sova Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı'nın izni olmaksızın Rusya’ya deniz motoru, jet ski ve moped içeren bir konteyner gönderdi. Bu sevkiyatın toplam değeri 42 milyon yen (yaklaşık 260 bin dolar) olarak değerlendiriliyor.
- Moskova’da, Novoyasenevskiy Caddesi’ndeki bir hostelde, aşırılıkçı bir topluluğa yönelik yürütülen soruşturma kapsamında yapılan aramada 538 yabancı gözaltına alındı. Moskova Soruşturma Komitesi, bu kişilerin tamamının polis merkezlerine götürüldüğünü açıkladı. Basın servisi, "Aşırılıkçı örgüt organizasyonu (Rusya Ceza Kanunu madde 282.2) ile ilgili yürütülen ceza soruşturması kapsamında, hostelde göçmenlik yasalarının ihlal edildiğine dair bilgiler elde edildi," dedi. Arama, Rus Ulusal Muhafızları'nın desteğiyle gerçekleştirildi.
- Amerikalı aktör Steven Seagal, Donetsk yakınlarındaki Yelenovka’da, Ukrayna'nın Azov taburuna ait esirlerin bulunduğu bir koloniyi ziyaret etti. Ziyaretin görüntüleri Rossiya 1 televizyonu tarafından yayınlandı. Videoya göre, esirler Seagal’ı tanıdı. Esirlerden biri, kamera karşısında "kabul edilebilir" koşullarda tutulduklarını ve kendilerine iyi davranıldığını söyledi. Seagal, esire eve dönmek isteyip istemediğini sordu, esir de bunu hayal ettiğini söyledi.
Seagal, 2016 yılında Rusya vatandaşlığı almıştı. Ünlü aktör 2018'den beri Moskova ile Washington arasındaki insani ilişkiler için Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın özel temsilcisi olarak görev yapıyor.
- Rusya Savunma Bakanlığı açıklamasına göre, gece boyunca Rusya üzerinde toplam 92 Ukrayna insansız hava aracı (İHA) düşürüldü. Bunlardan 47'si Krasnodar bölgesi üzerinde vurulurken, 12'si Kursk, 9'u Rostov, 4'ü Bryansk, 2'si Belgorod, 2'si Kırım ve 1'i Voronej üzerinde imha edildi. Ayrıca, Azak Denizi üzerinde 15 İHA daha etkisiz hale getirildi.
- Rusya'nın Kafkasya cumhuriyetlerinden Adıgey'de Maykop'un bir banliyösü İHA saldırısına uğradı. Bölge yönetimi, Rodnikovovo köyünün tahliyesine başlandığını duyurdu.
- Avrupa Birliği, Ukrayna'ya 35 milyar euro kredi sağlama mekanizmasını kabul etti. Bu kredi, dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirlerle finanse edilecek. AB büyükelçileri, kredinin onay sürecini başlatmak için Avrupa Parlamentosu'nun onayına ihtiyaç olduğunu belirtti. Bu kredi, G7 ülkeleri tarafından Ukrayna'ya 2024 sonuna kadar sağlanması planlanan 45 milyar euroluk yardım paketinin bir parçası olacak.
Başlangıçta kredi miktarının ABD ve AB arasında eşit olarak paylaştırılması öngörülüyordu, ancak ABD yalnızca 15 milyar dolar sağlayacağını duyurdu. Rusya'nın dondurulan varlıkları ise yıllık 5 milyar euro gelir getirecek ve bu kaynaklardan elde edilen kazançlar, Ukrayna'ya her yıl iki kez olmak üzere aktarılacak. 2024 yılı sonuna kadar Ukrayna'nın bu mekanizmadan 3 milyar euro alması bekleniyor.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Kiev'in "zafer planının" ilk noktasının ülkeyi NATO'ya davet etmek olduğunu söyledi. Hırvatistan'da düzenlenen Ukrayna-Güneydoğu Avrupa zirvesi için yaptığı konuşmada Zelenskiy, "Planın ilk maddesi, Avrupa'da jeopolitik belirlilik eksikliği sorununun çözülüp çözülmeyeceğine, yani Ukrayna'nın NATO'da hâlâ yer alıp alamayacağına odaklanıyor" dedi. Zelenskiy'ye göre Kiev'in ittifaka katılması durumunda Moskova "eopolitik olarak kaybedecek.
- ABD Savunma Bakanlığı, Kiev'e Rusya topraklarının derinliklerine saldırmak için Batı füzelerini kullanma izni verilmesi konusunda devam eden tartışmalara ilişkin yeni bir açıklama yaptı. Pentagon, gerginliğin tırmanması tehdidi nedeniyle bu tür saldırılara ilişkin yasağın kaldırılmayacağını bir kez daha vurguladı. RIA Novosti'nin haberine göre üst düzey bir Pentagon yetkilisi, gazetecilere Ukrayna'daki durumla ilgili özel bir brifingde "Bu konudaki tutumumuzu değiştirmedik" dedi .
- Çeçenistan lideri Ramzan Kadırov, "aylak, ahlaksız bir yaşam tarzı" sürdüren Çeçen gençleriyle ilgili "çalışmalar yapılması" gerektiğini savundu. Kadırov, "baş belası" ve sorun çıkaranların askeri operasyon bölgesine veya "mümkün olan en ağır ceza için hapse gönderileceğini" söyledi, “Yasalara saygı duymuyorsanız, ya azami süre boyunca hapse girin ya da bir sözleşme imzalayıp Kuzey Askeri Bölge'ye gidin. 2 bin 500 kişilik yeni bir alay oluşturduğumuzu düşünürsek bu uygun olur. Herkese yer olacak” dedi.
- Rusya'da Yeni Bölgelerin Entegrasyonu Koordinasyon Konseyi Eş Başkanı Vladimir Rogov, Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin Krasnodar ve Rostov Bölgesine büyük bir sadırıya hazırlandığımı iddia etti.
- Krasnodar bölgesinin Yeisk ilçesindeki depo bölgesinde gece yangın çıktı. Yangın 1600 metrekarelik alana yayıldı.
9 Ekim Çarşamba
- Ukrayna, bu yıl sonuna kadar Rusya temsilcilerinin de katılacağı bir "barış zirvesi" düzenlemeyi planlıyor, ancak Kiev ve Moskova delegasyonları arasında ikili görüşmelerin bu etkinlikte gerçekleşmeyeceğini vurguladı. Açıklama Ukrayna'nın Türkiye Büyükelçisi Vasiliy Bodnar'dan geldi.
Reuters'e konuşa Bodnar “Bu zirvenin en önemli hedeflerinden biri Ukrayna'da adil bir barışa ulaşmaktır. Uluslararası toplum, Ukrayna ile birlikte oturacak ve Ukrayna'da adil bir barışın sağlanması için atılabilecek adımların bir listesini hazırlayacak, bu listeye dayanarak Rusya'ya hangi taleplerin iletileceğini tartışacaklar," dedi. Bodnar, bu formatta muhtemelen üçüncü tarafların da yer alacağını ve görüşmelerin taraflar aracılığıyla yürütüleceğini belirtti. Büyükelçi "Bu zirveyi yıl sonuna kadar gerçekleştirmeyi umuyoruz," diye ekledi.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Rus ordusunun Kursk bölgesindeki Pokrovskiy ve Novaya Soroçina köylerinde kontrolü yeniden ele geçirdiğini bildirdi. Her iki yerleşim yeri de Suca bölgesinde bulunuyor. Açıklamada “Kuzey askeri grubunun birlikleri ilerleme operasyonlarına devam ederek Novaya Soroçina ve Pokrovskiy köylerini özgürleştirdi,” denildi.
- Almanya'nın Ramstein üssünde 12 Ekim'de planlanan Ukrayna ile ilgili temas grubu toplantısı iptal edildi. Spiegel'e konuşan Pentagon yetkilisi, etkinliğin ABD Başkanı Joe Biden'ın Almanya ziyaretinin iptal edilmesi nedeniyle ertelendiğini belirtti. Yeni toplantı tarihi henüz belirlenmedi.
- Romanya, Rostov-na-Donu'daki başkonsolosluğunu 14 Ekim'de kapatmayı planlıyor. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Moskova'nın bu diplomatik temsilciliğin açılmasına ilişkin anlaşmayı Aralık 2023'te iptal ettiğini bildirdi.
- "Nemtsov Köprüsü" gönüllüsü, Nemtsov'un doğum gününde 12 yıl hapis cezasına çarptırıldı. RBC'nın haberine göre Yevgeniy Mişenko, bir yıl önce gözaltına alınmıştı. Soruşturmaya göre, Mişenko özel operasyonun başlamasından sonra yasaklı bir gruba katıldı ve o zamandan beri bu örgütle işbirliği yaptı, stratejik hedeflerin fotoğraflarını gönderdi. Moskova savcılığı, 50 yaşındaki "Nemtsov Köprüsü" gönüllüsü Evgeniy Mişenko'nun, Rusya'da yasaklanmış "Özgür Rusya Lejyonu" adlı terör örgütüne üye olmaktan 12 yıl ağırlaştırılmış hapis cezasına çarptırıldığını duyurdu.
- Muğla'da Rus turistleri taşıyan bir otobüs devrildi. Fontanka ve 78.ru'nun yolculara dayandırdığı haberlere göre, kaza 8 Ekim gecesi Fethiye'de, turistler otelden Dalaman Havalimanı'na götürülürken meydana geldi. Otobüste 11 ile 14 arasında Rus turist olduğu bildirildi. Fontanka'ya konuşan bir yolcu, sürücünün “gergin ve sinirli bir şekilde sigara içtiğini” ve yolun sulama nedeniyle ıslak olduğunu söyledi. Tanıklığa göre bir noktada, sürücü direksiyon hakimiyetini kaybetti, araç kontrolden çıkarak devrildi ve yolun dışına savruldu.
- Rusya Devlet Başkanı Sözcüsü Dmitri Peskov, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın görevden ayrıldıktan sonra Vladimir Putin ile yedi kez telefonla görüştüğüne dair iddiaların gerçeği yansıtmadığını söyledi. RBC'ya konuşan Peskov, Putin ile Trump'ın telefonla görüşüp görüşmediği sorusuna "Hayır, bu doğru değil," diyerek yanıt verdi. Peskov The New York Times'a verdiği demeçte de iddiayı "Seçim kampanyası bağlamında tipik bir dezenformasyon örneği" olarak niteledi.
- Rusya Acil Durumlar Bakanlığı, Bryansk bölgesinin Karaçevski ilçesinde patlamaların meydana geldiğini bildirdi. Bakanlığın açıklamasında patlayıcı maddelerin infilak ettiği, bir diğer acil durumun ise tarım-sanayi kompleksinde kaydedildiği belirtiliyor.
Öte yandan Savunma Bakanlığı bölgede 24 Ukrayna İHA'sını etkisiz hale getilrdiğini açıkladı. Bryansk Valisi Aleksandr Bogomaz, gece saldırısında kimsenin zarar görmediğini belirtti. Aynı şekilde, Rostov Bölgesi Valisi Vasily Golubev de benzer bir açıklama yaptı. Krasnodar'ın Şabelskoye köyünde, bir İHA enkazının düşmesi sonucu bir evin camları kırıldı ve gaz borusu hasar gördü. Diğer bölgelerin yetkilileri saldırılarla ilgili henüz bir yorum yapmadı.
- Fransa, 2025'in ilk çeyreğinde yeni silahlarla donatılmış Mirage 2000 savaş uçaklarını Ukrayna'ya teslim edecek. Bu açıklama, Fransa Savunma Bakanı Sébastien Lecornu tarafından yapıldı. Uçaklar, "havadan karaya" tipi yeni silahlar ve elektronik harp sistemleri ile donatılacak. Savunma bakanı, Ukrayna'ya kaç uçak gönderileceği konusunda bilgi vermedi. (BFM)
- ABD Avrupa Kuvvetleri Komutanı General Chris Cavoli'nin, Ukrayna ordusuna yardımcı olabilecek silah ve ekipmanların listesini hazırladığı öğrenildi. Bu listede "havadan karaya" tipi uzun menzilli JASSM füzeleri ve ABD ile NATO tarafından kullanılan Link 16 iletişim sistemi de yer alıyor. CNN'in kaynaklarına göre, rapor Eylül ayı başlarında ABD Kongresi'ne sunuldu. Listeye göre bu ekipmanlar, Ukrayna ordusunun savaşta daha etkili olmasına yardımcı olabilir. Link 16 sistemi, hava savunma kontrolünde faydalı olabilir. CNN'in kaynağı, Kiev'in defalarca JASSM ve Link 16'yı talep ettiğini bildiriyor. Ancak, ABD'nin bu iletişim sistemini Ukrayna'ya vermekten çekindiği, çünkü teknolojinin Rusya'nın eline geçmesinden endişe edildiği belirtildi.
- Ukrayna, silah üretimini artırmak için İHA ihracat yasağını kaldırma olasılığını değerlendiriyor. Financial Times'ın haberine göre bu adım, bütçeye 20 milyar dolar kazandırabilir. Yayın organının kaynaklarına göre, Rusya'nın drone sayısı açısından Ukrayna'ya göre 5 ila 10 kat üstünlüğü bulunuyor.
- Saygın Batılı medya organlarında, "Ukrayna'nın toprak tavizi vererek NATO üyeliğine hazırlanmaya başladığı" yolundaki haberlere her geçen gün bir yenisi eklenerek uluslararası kamuoyunun bir uzlaşma planına hazırlandığı görüntüsü verilmeye devam ediyor. Washington Post ve Financial Times'ın ardından bu kez Bloomberg NATO'dan bazı kaynaklara dayandırdığı haber analizde, "Kışın yaklaşması ve Batı'dan gelen desteğin zayıflaması, Kiev'i 'oyunun sonunun' yaklaştığını kabul etmeye zorluyor. NATO üyeliği, müzakerelerin temel noktalarından biri olacak. Ukrayna'nın müttefikleri Zelenskiy'nin Rusya ile çatışmayı sona erdirme şartlarına ilişkin tutumunu yumuşatmaya hazır olduğu ihtimalini göz ardı etmiyor" diye yazdı. Ukraynalı lider, “zafer planını” 12 Ekim'de Almanya'daki Ramstein müttefikler toplantısında sunmayı planlamıştı. Ancak ABD Başkanı Biden, Milton Kasırgası nedeniyle geziyi erteleme kararı aldı.
Bloomberg'in muhataplardan birine göre Washington, Kiev'den gelecek yıl için hem nihai hedefleri, hem de askeri ve mali destek taleplerinin ayrıntısını içeren somut bir yol haritası hazırlamasını istedi. Yazıda "Batı ülkelerindeki bütçe gerginlikeri ve hepsinden önemlisi ABD'de yaklaşan başkanlık seçimleri, Kiev'in müttefiklerini sorunun müzakereler yoluyla çözülmesi olasılığını daha dikkatli düşünmeye sevk ediyor. Müzakerelerin temel noktalarından biri Ukrayna'nın NATO üyeliği olacak. Biden Kiev'e ittifaka katılması için "açık bir davet" göndermesi yönünde baskı altında. Alternatif olarak, özellikle ABD'den 'Ukrayna'nın fiili üyeliğiyle eşdeğer olacak sağlam güvenlik garantileri düşünülüyor" denildi.
- ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti’nin başkan adayı Kamala Harris’in, Şubat 2022’de Münih Güvenlik Konferansı’nda Zelenskiy’i, olası bir yakalanma veya öldürümesi durumunda yerine geçecek halefi belirlemek dahil, devreye girecek bir "devam planı" hazırlaması konusunda uyardığı ortaya çıktı. Bu iddia, Watergate skandalını ortaya çıkaran ünlü ABD'li gazeteci Bob Woodward’ın yakında piyasaya çıkacak yeni kitabı "Savaş"ta yer alıyor. Kitaptan alıntılar, The Washington Post tarafından yayımlandı.
Daha önce Time dergisi, Harris’in savaş başlamadan önce Zelenskiy’in silah yardımı ve Rusya’ya yaptırım taleplerini geri çevirdiğini yazmış, bu olayların ardından, Harris ve Zelenskiy arasındaki ilişkilerin hiçbir zaman çok sıcak olmadığına dikkati çekmişti.
- Gazeteci Bob Woodward'un aynı kitabındaki iddiaya göre, Biden Putin hakkında sert ifadeler kullanarak onu "kötülüğün vücut bulmuş hali" olarak nitelendirdi. Kitaba göre, Biden, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik askeri operasyonlarının başlamasının ardından Oval Ofis'teki danışmanlarına "Bu lanet Putin... Putin, bu kötülüğün kendisi," demiş. Bu sözler, CNN tarafından aktarıldı. Woodward, kitabında ayrıca, Biden'ın Putin'le iki kez Aralık 2021'de Ukrayna'ya yönelik işgal planları hakkında konuştuğunu ve bu görüşmelerin oldukça gergin geçtiğini anlatıyor.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna’nın Rusya’ya yönelik uzun menzilli silahlarla saldırılarına izin verilmesi durumunda misilleme tedbirlerinin derhal yürürlüğe gireceğini açıkladı.
- Başkan Joe Biden'ın Almanya ve Angola ziyaretlerini iptal etmesinin ardından, bir iptal kararı da ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'den geldi. Bu gelişme, Alman dpa haber ajansı tarafından X sosyal medya platformunda duyuruldu. Blinken'ın Almanya'ya yapacağı gezinin bu hafta sonu için planlandığı ve iptalin nedeni olarak Florida eyaletini tehdit eden "Milton" kasırgası gösterildiği belirtildi.
- Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Moskova’da yapılan Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) Liderler Zirvesi’nde, Aerbaycan ile barış anlaşmasını bu ay imzalamaya hazır olduğunu duyurdu. Paşinyan, barışın temelini oluşturacak önemli konularda mutabakat sağlandığını ve bu anlaşmanın iki ülkenin toprak bütünlüğünü karşılıklı olarak tanıması, birbirlerine karşı toprak iddialarında bulunmama ve diplomatik ilişkilerin kurulmasını içereceğini belirtti.
- Rusya'da denetim kurumu Roskomnadzor yasalara aykırı içerik nedeniyle Discord’a erişimi engelledi. Roskomnadzor daha önce, Discord’un terörizm, aşırılıkçılık ve uyuşturucu ticareti gibi suçlarla bağlantılı içeriklerden dolayı para cezasına çarptırmış, içerikleri silmesini talep etmişti.
- Krasnodar Krayı'nın kuzeyindeki Şçerbinovskiy bölgesi, dün gece İHA saldırısına maruz kaldı. Bölge valisi Veniamin Kondratiev, Telegram kanalında yaptığı açıklamada, Şabelskoe köyündeki bir evin üzerine dron enkazının düşmesi sonucu camların kırıldığını ve bir doğalgaz borusunun zarar gördüğünü belirtti. Gaz akışı kesildi ve yangın kontrol altına alındı, herhangi bir yaralanma olmadı.
- Dün akşam saatlerinde Moskova'nın Vnukovo havaalanında, uçakların iniş ve kalkışına iki kez kısıtlama getirildi, bu nedenle uçuş programı değişti. 18:11-18:33 ve 19:39-20:25 saatleri arasında uçuşar durduruldu. Bu kapsamda saat 18.00'den sonra 11 kalkış ve 10 iniş uçuşunda gecikme yaşandı. Bir uçuş iptal edildi, dördü de başkentteki diğer havalimanlarına yönlendirildi. Uçuş kısıtlamalarının nedeni açıklanmadı.
- ABD Başkanı Joe Biden, Florida kıyılarını tehdit eden ve son yüzyılın en yıkıcı kasırgalarından biri olacağı düşünülen "Milton" Kasırgası nedeniyle Almanya ve Angola’ya yapacağı ziyaretleri erteledi. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, Biden’ın Almanya’da Ukrayna’ya verilen desteği Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile görüşmeyi planladığı belirtildi.
Biden, aynı zamanda Almanya'daki "Ramstein" hava üssünde Ukrayna’ya yönelik desteğin ele alınacağı bir koalisyon toplantısına katılmayı planlıyordu. Ziyaretin ertelenmesine rağmen, Alman hükümeti bu kararı anlayışla karşıladığını ifade etti.
- Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi danışmanı Darya Zarivna, Kasım ayında yapılması planlanan ikinci "Barış Zirvesi"nin bu tarihe yetişmeyebileceğini, ancak hazırlıkların tamamlanmış olması gerektiğini açıkladı. Zarivna, nihai kararın Kasım başında alınacağını belirtirken, Ekim ayı boyunca barış formülü maddeleri üzerine tematik konferansların düzenleneceğini de ekledi. 30-31 Ekim tarihlerinde son konferans gerçekleşecek. ABD’de 5 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimleri öncesinde, Ukrayna ikinci zirveyi düzenlemeyi hedefliyordu, ancak kesin tarih henüz netleşmedi.
8 Ekim Salı
- Kremlin'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin başkanlığında Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri liderlerinin katıldığı bir toplantı yapılıyor. Liderler, dar kapsamda çeşitli konuları ele alacak ve daha sonra delegasyon üyeleri de toplantıya katılacak.
BDT İcra Komitesi'nden yapılan açıklamaya göre, liderler güncel bölgesel ve uluslararası sorunları tartışacak ve 2025 yılına ilişkin iş birliği konularında görüş alışverişinde bulunacaklar. Ayrıca, Rusya'nın BDT başkanlığının sonuçları değerlendirilecek ve bayrak Tacikistan'a devredilecek.
- Birleşik Krallık hükümeti, Rusya'ya yönelik yaptırımların genişletildiğini duyurdu. Yaptırım listesine, Rusya Silahlı Kuvvetleri'nin Radyasyon, Kimyasal ve Biyolojik Savunma Birlikleri Komutanı Korgeneral İgor Kirillov, bu birim ve 27. Bilim Merkezi ile Savunma Bakanlığı'nın 33. Merkez Araştırma Enstitüsü de dahil edildi.
- Moskova yakınlarındaki Balaşiha Şehir Mahkemesi, eski Tverskoy Bölgesi Soruşturma Komitesi Başkanı Marat Tambiev'i, 2718 Bitcoin (7,3 milyar ruble) ve 1,5 milyon dolar değerindeki rekor rüşveti kabul etme suçundan 16 yıl hapis cezasına ve 500 milyon ruble para cezasına çarptırdı. Adalet binbaşılığı unvanından da mahrum bırakılan Tambiev cezasını sıkı güvenlikli bir cezaevinde çekecek. Ayrıca, serbest bırakıldıktan sonra Tambiev'in 12 yıl boyunca yöneticilik yapması yasaklandı. (Kommersant)
- Rusya'da Discord platformunda bir kesinti yaşanıyor. Rus kullanıcılar, Discord'un çalışmadığına dair şikayetlerde bulundu. Moskova saatiyle 10:00'da 770 kullanıcı şikayet bildirirken, sayı 12:00'de 3559'a ulaştı. (Downdetector)
- Dmitri Karlik adındaki Rus vatandaşı İsrail'de bir aileyi katletmekten altı kez müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Fontanka'nın haberine göre, Karlik, askeri sözleşme imzalamak suretiyle Rusya'ya dönerek af talebinde bulunmayı hedefliyor. St. Petersburg Soruşturma Komitesi çalışanları, İsrail'de cezasını çeken Karlik'e suç örgütü üyesi olma suçlaması yöneltti.
- Nepal'de Dhaulagiri Dağı'na tırmanış sırasında beş Rus dağcı hayatını kaybetti. Dağcıların cesetleri 7100 metre yükseklikte bir helikopter araması sırasında bulundu. Kurtarma operasyonunun başında yer alan Mingma Sherpa, The Himalayan Times’a verdiği demeçte dağcıların 7600 metreden düştüğünü tahmin ettiklerini söyledi.
- Kaspersky Lab'in uygulamaları Google Play'den kaldırıldı. Kararın ABD hükümetinin şirket ürünlerinin dağıtımını ve satışını yasaklamasıyla ilgili olduğu öğrenildi. Kaspersky'den yapılan açıklamada, "Google'ın kararı doğrultusunda Android tabanlı cihazları koruyan uygulamalarımız şu anda Google Play uygulama mağazasında bulunmamaktadır" denildi. (BFM)
- Avrupa Birliği Konseyi, Rusya'ya karşı yeni yaptırım rejiminin çerçevesini onayladı. Konseyin internet sitesindeki açıklamada söz konusu önlemlerin, Rusya'nın yurtdışındaki "istikrar bozucu eylemleri" ve "Rusya'nın Avrupa topraklarındaki hibrit faaliyet kampanyasının" devam etmesine yanıt olarak alındığı belirtiliyor.
AB Konseyi, bu yaptırımlar sayesinde Rusya'dan gelen hibrit tehditlerle mücadele edebileceğini görüşünde. Bu tehditler arasında şunlar yer alıyor:
- Seçim süreçlerini ve demokratik kurumların işleyişini bozma;
- Ekonomik faaliyetlere, kamuya yönelik hizmetlere veya kritik altyapılara yönelik tehditler ve sabotaj;
- Bilgi manipülasyonu;
- Zararlı siber faaliyetler, göçün araçsallaştırılması ve diğer istikrar bozucu eylemler.
Belgeye göre, yeni rejim, Rusya hükümetinin bu tür faaliyetlerine ve politikalarına katılan kişileri ve kuruluşları hedef alacak. İlgili kişilerin varlıkları dondurulacak ve AB vatandaşlarının ve şirketlerinin bu kişilere finansman sağlaması yasaklanacak.
AB en son haziran ayında 14. yaptırım paketini kabul etmişti. Paket, Rusya'nın sıvılaştırılmış doğal gazının (LNG) Avrupa'ya taşınmasını ve Rusya'dan petrol nakliyesini de kapsıyordu. (Kommersant)
- Batı'nın önde gelen yayın organları son birkaç gündür, "Ukrayna ve Batı’da, Ukrayna'nın iç sorunları ve savaş cephelerindeki zorluklar nedeniyle Rusya ile uzlaşmaya sağlanması" fikrini ve "toprak karşılığı NATO üyeliği" senaryolarını vitrine taşımaya devam diyor. Washington Post'un ardından dün de Financial Times gazetesi, Donbass'taki askeri operasyonlardaki başarısızlıklar ve Ukrayna'daki elektrik üretim kapasitesindeki kayıplar karşısında, Rusya ile anlaşmazlığın çözümüne yönelik "ruh halinin" değiştiğini, aynı şeyin Batı'da da yaşandığını yazdı.
Haberde, kapalı kapılar ardında konuşulan çözüm senaryosu şöyle özetlendi: "Moskova fiilen kontrol ettiği toprakları elinde tutacak, ancak Rusya'nın bu topraklar üzerindeki hukuki egemenliği tanınmayacak, ülkenin geri kalan toprakları ile Ukrayna'nın NATO'ya katılmasına izin verilecek veya buna eşdeğer güvenlik garantileri sağlanacak."
Gazeteye göre bu senaryonun arkasında iki varsayım var. Birincisi, Batı’nın Ukrayna’nın NATO üyeliğine onay vereceği, ikincisi ise Vladimir Putin’in müzakere masasına oturmaya ikna edilebileceği. Ancak, Ukrayna'nın NATO üyeliğinden vazgeçmesi, Rusya'nın askeri operasyonda temel taleplerinden biri olmaya devam ediyor.
- Demokrat başkan adayı Kamala Harris, başkan seçilirse Ukrayna tarafının katılımı olmadan çatışmaların sona erdirilmesi için Vladimir Putin ile görüşmeyeceğini söyledi. Harris, CBS muhabirinin Ukrayna konusunu konuşmak üzere Putin ile görüşmeye hazır olup olmadığına ilişkin sorusuna “Ukrayna'nınkatılımı olmadan, ikili olarak: Hayır, hayır. Ukrayna, Ukrayna'nın geleceğinde kendisi söz sahibi olmalı" dedi. Ağustos başında Donald Trump, Harris'in 24 Şubat 2022'deki askeri operasyonun başlamasından üç gün önce Vladimir Putin ile temas halinde olduğunu iddia etmişti. Harris, Donald Trump'ın açıklamalarının yalan olduğunu söyledi. Peskov da "Putin ile Harris arasında tek bir temas bile hatırlamadığını" söylemişti.
Bu arada Harris, İran'ı "ABD'nin tüm ülkeler arasında en bariz düşmanı" olarak nitelendirdi.
- Donald Trump, Kiev'e yapılan dış yardımın toplam hacmi yaklaşık 300 milyar dolara ulaştığını iddia etti. Fox TV'ye konuşan Trump, dış yardıma ilişkin değerlendirmesinin hangi verilere dayandığını ve bunun Kiev rejimine yalnızca ABD'den gelen desteği mi içerdiğini yoksa Batılı ülkelerden Ukrayna'ya verilen toplam destek miktarından mı bahsettiğini belirtmedi.
- Slovakya Başbakanı Robert Fico, Avrupalı yetkililerin Ukrayna'ya "Rusya'ya uzun menzilli silahlarla saldırma izni verilmesi" çağrılarını eleştirdi ve bu tür bir füzenin Brüksel'e atılabileceğini söyledi. Slovak haber portalı Hlavný Denník'in bildirdiğine göre Fico, Avrupa Parlamentosu üyelerinin orta ve uzun menzilli füzeler hakkında rahatça konuşmalarını eleştirerek, "Belki böyle bir füze Brüksel'deki bir çeşmeyi vurabilir, böylece ne hakkında konuşulduğunu anlarlar" ifadelerini kullandı. Daha önce Fico, partisinin Ukrayna'nın NATO üyeliğini desteklemeyeceğini açıklamıştı.
- Başkan Putin, bugün Moskova'da yapılacak BDT zirvesi öncesinde Kremlin'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile ayrı ayrı ikili görüşmeler gerçekleştirecek.
- Ukraynalı yetkililerin iddiasına göre, Odessa liman altyapısına düzenlenen saldırı sonucu en az bir kişi hayatını kaybetti, beş kişi ise yaralandı. Bölgesel askeri idare başkanı Oleg Kiper. "Saldırı, liman altyapısına yönelikti ve balistik bir füze Palau bayrağı altında olan bir sivil gemiye isabet etti. Ölen kişi, 60 yaşındaki bir Ukraynalı. Beş yabancı uyruklu kişi de yaralandı" dedi.
- Rusya Merkez Bankası, 8 Ekim 2024 için doların resmi kurunu 96 rubleye, euronun kurunu ise 105 ruble olarak duyurdu. Dolar kuru en son 1 yıl kadar önce, 13 Ekim 2023'de 96 rubleyi geçmişti.
- Belgorod Bölgesi, Rusya Savunma Bakanlığı ile sözleşme imzalayarak orduya katılanlara yapılan tek seferlik ödemeler açısından ilk sıraya yükseldi. Bölge, toplamda 3 milyon ruble ödeme sunuyor. Karşılaştırıldığında, diğer cepheye yakın bölgeler olan Bryansk, Voronej ve Kursk bölgeleri, 800 bin ila 1,1 milyon ruble arasında değişen daha düşük ödemeler yapıyor. Moskova, sözleşmeli askerlere toplamda 2,3 milyon ruble ödüyor.
- Çeçenistan lideri Ramzan Kadırov, Rusya’da göç politikasının sıkılaştırılmasına yönelik son yasal girişimleri ile yaygın gözaltıları “hayal kırıklığı sebebi" olarak niteledi ve bu sert adımların sorunu çözmeyeceğini savundu. Kadirov, daha dengeli bir göç politikası çağrısı yaptı.
- Litvanya sınır muhafızları tarafından Kaliningrad-Moskova yolcu treninin posta vagonundan el konulan beş çift kamuflaj pantolonu, Ukrayna'ya teslim edilecek. Litvanya gümrük yetkililerinin açıklamasına göre, bu pantolonlar 2 Ekim'de olası askeri kullanım amaçlı malzeme olarak değerlendirildiği için el konulmuştu. Ayrıca, Litvanya yetkilileri kısa bir süre önce de Rusya'ya gönderilen benzer kamuflaj malzemelerini ele geçirdiğii duyurmuş, "Bu tür malların genellikle Kaliningrad bölgesindeki çeşitli sivil toplum kuruluşları tarafından Rusya'daki birliklere gönderiliyor" açıklaması yapılmıştı.
7 Ekim Pazartesi
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında bir telefon görüşmesi gerçekleşti. Telefon görüşmesinde Recep Tayyip Erdoğan, Vladimir Putin’i doğum günü vesilesiyle tebrik etti. Liderler, Rusya-Türkiye ilişkilerinin yapıcı niteliğinden duydukları memnuniyeti dile getirdiler ve gelecekteki yakın iş birliğine hazır olduklarını ifade ettiler. İkili ve uluslararası bazı güncel konular, özellikle Orta Doğu'daki tehlikeli gelişmeler ele alındı. Vladimir Putin ile Recep Tayyip Erdoğan’ın, Kazan’da yapılacak BRICS zirvesi kapsamında ayrı bir görüşme gerçekleştirme konusunda anlaştıkları teyit edildi. (Kremlin)
- Bloomberg ajansı Avrupa Birliği'nin Macaristan nedeniyle Ukrayna konusundaki oybirliği ilkesinden vazgeçmeyi tartıştığını yazıyor. Habere göre AB, Macaristan'ın veto sorununu kesin olarak çözmek niyetinde. Avrupa başkentlerinde Ukrayna’ya askeri yardımın sürekli olarak engellenmesi nedeniyle birikmiş bir rahatsızlık olduğu belirtiliyor. Budapeşte, Kiev'den Rus petrolü konusunda tavizler talep ediyor.
Ajansın aktardığına göre Avrupa Birliği liderliği, üye devletlerin Avrupa Barış Fonu'na gönüllü katkılarda bulunmasına izin verme olasılığını değerlendiriyor, böylece fonun kullanımı için tüm üyelerin oybirliğiyle onayı gerekmeyecek.
Ajans bu senaryonun, AB'nin diplomatik organı olan Avrupa Dış Eylem Servisi tarafından incelendiğini yazdı. Planın destek bulup bulmayacağı henüz net değil, çünkü tüm üyelerin onayı gerekecek. Üye ülkelerin büyükelçileri, olası bir çözümü tartışmak için 8 Ekim Salı günü bir araya gelecek.
- Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri Radyasyon, Kimyasal ve Biyolojik Savunma Birlikleri Komutanı Korgeneral İgor Kirillov, Ukrayna'nın Rusya'ya yönelik bir provokasyon hazırlığında olduğunu bildiklerini açıkladı. Korgeneral, Kiev'in Moskova’yı Özel Askeri Operasyon bölgesinde kimyasal silah kullanmakla suçlamayı planladığını iddia ediyor. Kirillov'a göre, bu provokasyonun hazırlığında ABD'nin de parmağı var. (Kommersant)
- Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zaharova, Rusya'nın Washington Büyükelçisi Anatoliy Antonov'un ülkesine geri dönüşünü değerlendirdi. Zaharova, Antonov'un ABD'deki görevini sonlandıran kararın yakında yayınlanacağını belirtti. Ria'ya konuşan sözcü, "Anatoliy İvanoviç Rusya Federasyonu'na döndü. Yakın zamanda ilgili kararname çıkmalı. Bu konuda yorumlar Başkanlık İdaresi'nin yetkisinde," ifadelerini kullandı.
Anatoliy Antonov, 2017 yılından beri ABD Büyükelçisi olarak görev yapıyordu. Antonov 2011-2016 yılları arasında Savunma Bakan Yardımcısı, 2016-2017 yılları arasında ise Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. 5 Ekim'de Antonov'un ABD'deki büyükelçilik görevini tamamlayarak yedi yıllık hizmetin ardından Rusya'ya döneceği duyurulmuştu.
- Rusya Dış İstihbarat Servisi (SVR) Başkanı Sergey Narışkin, ABD'nin istihbarat uydularının bu yılın Mart ayından itibaren Rusya'nın Ukrayna sınırındaki bölgelerdeki nesnelerin yüksek detaylı görüntülerini çekme faaliyetlerini önemli ölçüde artırdığını söyledi. Narışkin, Amerikalıların özellikle Kursk ve Belgorod bölgelerindeki durumu yakından izlediğini belirtti.
- Politico dergisi İrlanda parlamentosunda bir "Rus köstebeği" olduğunu ileri sürdü. Politico ve Times'a göre, bir İrlandalı parlamenter, Brexit süreci sırasında bir Rus ajanı tarafından devşirildi. 2022 yılında bu kişi, üç Rusya Büyükelçiliği çalışanı ile birlikte İrlanda'dan sınır dışı edildi. Ancak söz konusu parlamenter, hâlâ görevine devam ediyor. (Aktaran RBC)
- Moskova yakınlarındaki Serpuhov şehrinde büyük bir trafik kazası meydana geldi: Bir kamyon şoförü, üç kamyon ve yedi binek otomobile çarptı. Moskova Bölgesi İçişleri Bakanlığı'nın bildirdiğine göre, kazada üç kişi hayatını kaybetti, üç kişi ise yaralandı. (BFM)
- Kırım'a bağlı Feodosya'da yanan petrol deposunun yakınında yaşayan birkaç yüz sakin tahliye edildi. Şehir yönetimi, tahliyeyle ilgili olarak Kommersant gazetesine bilgi verdi. Yerel yetkililer, tahliye edilenler için 9 ve 12 numaralı okullarda iki yerleşim noktası kurdu. Yetkililerin açıklamalarına göre, sabah bu noktalarda yaklaşık 40 kişi bulunurken, şu anda sadece 8 kişi var. Yerleşim noktalarına gelenlerin büyük çoğunluğu akrabalarının yanına gitmeyi tercih etti. Yangın nedeniyle yaklaşık 300 kişi evlerini terk etti. Bölgede petrol deposunda yangın çıkmıştı.
- Wall Street Journal, ABD'de silah kaçakçılığı davasından hüküm giyen Viktor Bout'un Moskova'da Husilerle silah sevkiyatlarını görüşmek üzere bir araya geldiğini ileri sürdü. Ancak Viktor Bout, RBC’ye yaptığı açıklamada WSJ'nin haberini "asılsız iddia" olarak nitelendirdi ve gazeteyi taraflı olmakla suçladı. Bout haberin "Putin'in doğum günü nedeniyle" yapıldığını da söyledi. Rus vatandaşı Viktor Bout, Moskova ile Washington arasında iki yıl önce gerçekleşen mahkum değişimi sonucu ülkesine geri dönmüştü.
- FSB, Kursk bölgesinde yasa dışı sınır geçişi nedeniyle 14 yabancı gazeteciye karşı ceza davası açıldığını bildirdi.
- Belgorod bölgesi valisi Gladkov, Rusya Savunma Bakanlığı ile sözleşme imzalayan yerel gönüllülere 3 milyon ruble (30 bin dolar) ödeme yapılacağını açıkladı.
- Voronej Merkez Bölge Mahkemesi, 30 yaşındaki ABD vatandaşı Robert Gilman'ı, yerel hapishane çalışanlarına ve Bölgesel Soruşturma Komitesi müfettişine şiddet uygulamaktan suçlu buldu. Gilman, sıkı güvenlikli bir cezaevinde yedi yıl bir ay hapis cezasına çarptırıldı. Robert Gilman, 2022 yılı başından beri Voronej'de gözaltında tutuluyor. Alkol aldığı ileri sürülen Gilman, Voronej tren istasyonunda trenden indirilmiş ve polis merkezine götürülmüştü. RBC ABD vatandaşının merkezde bir polis memurunun bacağına tekme attığını yazıyor.
- VGTRK'nın çevrimiçi hizmetleri 7 Ekim gecesi "benzeri görülmemiş bir siber saldırıya" uğradı. Holding, Kommersant gazetesine yaptığı açıklamada, şu anda tüm hizmetlerin normal şekilde çalıştığını belirtti. Rus basını korsanların VGTRK veri tabanını tamamen sildiğini yazmıştı.
- Gürcistan'da iktidar partisi Gürcü Rüyası Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili'ye karşı görevden alma sürecini yeniden başlatmayı planlıyor. Parlamento başkanı Şalva Papuaşvili, Cumhurbaşkanı'nın yurtdışına yaptığı izinsiz ziyaretler nedeniyle bu sürecin başlatılacağını bildirdi. Milletvekilleri, 26 Ekim'deki parlamento seçimlerinden önce anayasa mahkemesine başvurmak niyetinde.
- Ukrayna'nın NATO üyeliği sürecinde daha somut adımlar atılacağına dair beklentiler, 12 Ekim'de Almanya'da başlayacak Ramstein Zirvesi'nde gündeme gelecek. The Washington Post kaynaklarına göre, Biden'ın NATO liderlerine veda zirvesinde Ukrayna'ya gelecekteki NATO üyeliğine giden yolda daha belirgin desteklerin sunulması planlanıyor. Habere göre NATO, Ukrayna'nın ittifaka entegrasyon sürecini hızlandırmak adına bazı güvenlik garantileri ve demokratik reformlar üzerinde durabilir. Ayrıca, Batı Almanya'nın Soğuk Savaş sırasında NATO'ya kabul edilmesi örneğine benzer bir model de tartışılıyor. Bu modelde, Rusya'nın kontrolü altındaki bölgelerin "ayrı bir mesele olarak" ele alınması ve üyeliğe engel teşkil etmemesi öngörülüyor. Gazeteye göre bu adımlar, Kiev'in acil taleplerini tamamen karşılamayabilir. NATO ülkelerinin, özellikle Batı'nın Ukrayna'ya olan askeri yardımları artırmaya yönelik yolları değerlendirdiği belirtiliyor. Zelenskiy, bu zirvede zafer planını sunarak, ülkesi için daha fazla güvenlik garantisi ve askeri yardım talep edecek.
Daha önce Financial Times'ın haberinde, "Batılı ve Ukraynalı yetkililer, Ukrayna'da çatışmanın sona erdirilmesi için "Alman senaryosu" olarak adlandırılan bir plan üzerinde tartışmaya başladı. Bu plana göre, Ukrayna, kaybettiği topraklar geri alınmadan NATO'ya katılabilir. Plan, Kiev'in kontrolündeki bölgelerin NATO'ya dahil edilmesini ve bu bölgelere güvenlik garantilerinin verilmesini öngörüyor. Ancak bu garantiler, Rusya'nın kontrolündeki toprakları kapsamıyor. Bu senaryo, eski NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tarafından da gündeme getirilmişti" denimişti.
- Kırım'ın Feodosiya şehrinde bir petrol deposunda yangın çıktı. Belediye Başkanı İgor Tkaçenko'nun verdiği bilgilere göre, olayda ölen ya da yaralanan olmadı. Yangına müdahale eden ekipler, yangını kontrol altına almak için çalışmalarını sürdürüyor. Yerel yetkililere dayandırılan haberlere göre, yangının sebebi açıklanmazken, birkaç saat önce hem Rus hem de Ukrayna kaynakları Kırım'da Ukrayna dronlarının saldırı düzenlediğini bildirdi. Son olarak 4 Ekim’de, Rusya Savunma Bakanlığı Azak Denizi üzerinde beş insansız hava aracını imha ettiklerini bildirdi. Ağustos ayı boyunca Kırım üzerinde birçok dron saldırısı önlenmişti.
- Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić, Ortadoğu'daki çatışmaların Batı'nın Ukrayna'daki durumunu daha da zorlaştıracağını belirtti. Vučić, İsrail'i korumanın Batılı ülkelerden on kat daha fazla mali destek gerektireceğini savundu. Sırp lider, Cumhuriyetçi Donald Trump'ın ABD seçimlerini kazanması halinde Ukrayna'daki çatışmanın sona ereceğinden emin olduğunu ifade etti,"Fakat (Demokrat aday Kamala) Harris kazansa bile, bence onun da savaşı durdurmak için bir şeyler yapması gerekecek" dedi.
- The New York Times'ın haberine göre, Rusya'dan amonyum nitrat içeren gübre taşıyan Malta bayraklı Ruby gemisi, hasar almasına rağmen haftalardır herhangi bir Avrupa limanına giriş yapamıyor. Amonyum nitrat hem gübre hem de patlayıcı yapımında kullanılan bir madde olduğu için, geminin Avrupa limanlarına kabul edilmemesi tartışmalara yol açtı. Eski Litvanya Büyükelçisi Eitvydas Bajarunas, gemiyi "yüzen bir megabomba" olarak nitelendirerek uyarıda bulundu. Bu durum, Avrupa'daki limanların gemiyi kabul etmesini daha da zorlaştırdı.
- New York Times, Ukrayna'nın Rusya'ya karşı Donbas'taki savaş stratejisini analiz ederek, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin (VSU) Rus ordusunu kaynaklarını tüketerek yıpratmayı hedeflediğini belirtiyor. Bu strateji, ağır ve kanlı şehir savaşlarına dayanıyor, ancak bu taktiğin ne kadar başarılı olacağı henüz belirsiz. Gazete, Ukrayna'nın son bir yılda Donetsk bölgesinde birkaç şehir kaybetmesine rağmen, bu şehirlerin Rusya tarafından yalnızca büyük insan ve askeri kayıplar sonucu alındığını savunuyor.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün 72. yaş gününü kutluyor. Bu, Medvedev'in görev yaptığı dört yıl hariç tutulduğunda, Putin'in başkan olarak geçirdiği 21. doğum günü olacak. Putin günü, Moskova'da Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) liderleriyle geçirecek. Bu toplantı yarın yapılacak BDT liderler zirvesi öncesinde düzenleniyor.
6 Ekim Pazar
- Hollanda Savunma Bakanı Ruben Brekelmans, Ukrayna’ya vaat edilen ilk F-16 savaş uçaklarının teslim edildiğini ve konuşlandırıldığını doğruladı. Bakan, Harkov'daki açıklamasında, Amsterdam'ın Kiev'e toplam 24 uçak göndereceğini belirtti, ancak şu ana kadar kaç uçağın teslim edildiği konusunda bilgi vermedi. Brekelmans, "önümüzdeki aylarda, yeni yıl başlamadan önce" Ukrayna'ya daha fazla F-16'nın ulaşacağını söyledi.
Ayrıca Ukrayna hükümetinin ek hava savunma sistemleri, özellikle Patriot füze sistemleri talep ettiğini belirtti. Hollanda, daha önce bu sistemlerin bazı bileşenlerini Ukrayna'ya sağlamıştı ve ilerleyen dönemde yeni teslimatlar yapmayı planlıyor. Bakan, Ukrayna ile birlikte insansız hava araçları (dron) geliştirme ve üretme projesine 400 milyon euro bütçe ayrılacağını da duyurdu.
- Zelenskiy, önümüzdeki hafta Almanya'daki ABD Ramstein hava üssünde Ukrayna'ya askeri desteği görüşmek üzere uluslararası bir toplantıya katılmaya hazırlanıyor. Telegram mesajında Zelenskiy, "12 Ekim'de Ramstein'a hazırlanıyoruz. Bu 25'inci toplantı olacak ama lider düzeyindeki ilk toplantı olacak. Savaşın adil bir şekilde sona ermesi için Zafer Planı'nı net, somut adımlarla sunacağım" dedi. Aralarında ABD Başkanı Joe Biden'ın da bulunduğu 50'den fazla Ukrayna müttefikinin Frankfurt yakınlarındaki Ramstein'da toplanması bekleniyor.
- Rusya Savunma Bakanlığı'nın bir sabah raporunda, gece Ukrayna'ya ait dört uçak tipi insansız hava aracının Rusya'nın üç bölgesinde hava savunma güçleri tarafından vurulduğu belirtildi. Kursk bölgesinde gökyüzünde iki, Belgorod ve Voronej bölgelerinde ise birer adet İHA imha edildi. Valiler herhangi bir can kaybı veya hasar bildirmedi.
- Odessa'nın dün gece İHA saldırısına uğradığı ve şehirde güçlü patlamalar duyulduğu bildirildi. Kiev'de de dün iki kez saldırı alarmı verildi, halk sığınaklara indi.
- New York Times'ın haberine göre 2017'de Donald Trump, başkanlığının ilk döneminde Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede kendisine Ukrayna'ya ABD askeri yardımını sordu. Putin ile Trump arasındaki görüşme 7 Temmuz 2017'de Hamburg'da gerçekleşti. Diyalog sırasında Amerikan başkanı Ukrayna'ya silah tedarik etme planlarından bahsetti ve şu soruyu sordu: "Ne düşünüyorsunuz?" Buna yanıt olarak Rus lider böyle bir adımın hata olacağını söyledi. Yayının belirttiği gibi, Amerikan devletinin eski başkanı buna "itiraz etmedi."
- Yarın 72. doğum gününü kutlayacak olan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile BDT devletlerinin başkanları arasında Moskova'da yarın bir toplantı yapılacak. Ayrıca BDT Dışişleri Bakanları Konseyi toplantısı Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov başkanlığında Moskova'da gerçekeşecek.
5 Ekim Cumartesi
- Financial Times'ın haberine göre, Batılı ve Ukraynalı yetkililer, Ukrayna'da çatışmanın sona erdirilmesi için "Alman senaryosu" olarak adlandırılan bir plan üzerinde tartışmaya başladı. Bu plana göre, Ukrayna, kaybettiği topraklar geri alınmadan NATO'ya katılabilir. Plan, Kiev'in kontrolündeki bölgelerin NATO'ya dahil edilmesini ve bu bölgelere güvenlik garantilerinin verilmesini öngörüyor. Ancak bu garantiler, Rusya'nın kontrolündeki toprakları kapsamıyor. Bu senaryo, eski NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tarafından da gündeme getirilmişti.
Gazete, Batılı diplomatların bu çözümün, Ukrayna'nın NATO üyeliği karşılığında topraklarından vazgeçme anlamına gelebileceğini belirttiğini aktarıyor. Planın temelinde, kaybedilen toprakların ileride diplomatik yollarla geri alınması amacıyla şimdilik bu bölgelerden vazgeçilmesi yatıyor. Stoltenberg, Ukrayna'nın NATO'ya katılmasının, sadece Kiev'in kontrolündeki topraklar için geçerli olabileceğini ifade etmişti.
Ancak bu planın uygulanabilirliği konusunda ciddi zorluklar bulunuyor. Rusya, Ukrayna'nın NATO üyeliğine kesin bir şekilde karşı çıkarken, ABD ve diğer NATO ülkelerinin bu plana ne ölçüde destek vereceği belirsizliğini koruyor. Financial Times, ABD'nin ve müttefiklerinin Ukrayna'nın NATO üyeliğini savunacak taahhütlerde bulunmaya hazır olup olmadığına dair soru işaretlerinin devam ettiğini belirtiyor.
- Rusya Savunma Bakanlığı, özel askeri harekat bölgesinde ilerleyişi süren Rus ordusunun Donetsk Halk Cumhuriyeti'nde bir yerleşim birimini daha ele geçirdiğini bildirdi. Bakanlığın açıklamasına göre, ‘Yug’ (Güney) Askeri Grubu aktif ve kararlı eylemler sonucu Donetks Halk Cumhuriyeti’nin Jelannoye Vtoroye köyünü ele geçirdi. Üç karşı saldırısı püskürtülen Ukrayna ordusu 755 asker kaybetti. Rusya Savunma Bakanlığı, Kursk Bölgesi’nde son 24 saatte yaşanan gelişmelere ilişkin açıklamasında, Ukrayna ordusunun Kursk Bölgesi’nin Novıy Put yerleşim birimi yönünde Rusya sınırını geçmeye yönelik iki girişiminin püskürtüldüğünü duyurdu. Ayrıca üç karşı saldırısı akamete uğratılan Ukrayna birliklerinin son bir günde 400’ün üzerinde asker, bir tank ve 15 zırhlı savaş aracı kaybettiği bildirilirken 17 Ukraynalı askerin de teslim olduğu kaydedildi. Rusya ordusu, Kursk Bölgesi'nde sınıra yakın noktalarda bulunan Ukraynalı askerleri püskürtmek için operasyonlara devam ediyor. (Sputnik)
- Eski NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna’nın NATO’ya, kaybettiği topraklar olmadan kabul edilebileceğini ve bu durumda güvenlik garantilerinin sadece Kiev’in kontrolü altındaki bölgelere uygulanacağını belirtti. Financial Times'a verdiği röportajda Stoltenberg, "Bu sorunun çözüm yolları var" diyerek güvenlik garantilerinin uluslararası olarak tanınan sınırlar yerine belirli bir hatta kadar geçerli olabileceğini ifade etti.
Stoltenberg, bu konuda dikkatli olunması gerektiğini ve benzer durumların tamamen doğru paralellikler oluşturmadığını vurguladı. Örnek olarak, Amerika Birleşik Devletleri'nin Japonya'ya güvenlik garantileri sağladığını, ancak bu garantilerin Kuril Adaları'nı kapsamadığını hatırlattı. Rusya, Ukrayna'nın NATO üyeliğine karşı çıkmaya devam ediyor.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Sumi bölgesine giderek Kursk bölgesinde savaşan askerlerle bir araya geldi.
- Cuma gecesi Voronej bölgesinin Anninskiy ilçesinde bir insansız hava aracı saldırısı sonucu yangın çıktı. Bölge valisi, yangının boş bir tankerde çıktığını ve yaralanan olmadığını belirtti.
- Energodar’da, Zaporojye Nükleer Santrali’nde çalışan bir güvenlik görevlisi öldürüldü. Rusya Soruşturma Komitesi, aracına yerleştirilen bir el yapımı patlayıcının, görevli arabaya bindiğinde patladığını ve aldığı yaralar nedeniyle hastanede hayatını kaybettiğini açıkladı.
- Belgorod Bölgesi Valisi Vyaçeslav Gladkov, Novaya Tavoljanka köyüne yapılan insansız hava aracı saldırısında yedi kişinin yaralandığını bildirdi. Saldırı sonucunda üç araç yandı, bir çiftlik binası ve bir kamyonet hasar gördü.
- Tacikistan Başbakanı Kohir Rasulzoda, Tacik vatandaşlarının Rusya’ya girişinin giderek zorlaştığını ve güvenlik gerekçesiyle birçok kişinin sınırda bekletildiğini, ülkeye girişlerinin engellendiğini ya da sınır dışı edildiklerini belirtti. Rasulzoda, Rusya'daki göçmenlik düzenlemelerinin uygulanması sırasında vatandaşlarının temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiğini vurguladı ve bu durumun kendilerini endişelendirdiğini ifade etti. Rasulzoda, özellikle resmi heyet üyeleri, öğrenciler, çocuklar ve yaşlıların Rusya sınırında saatlerce, hatta günlerce bekletildiğini söyledi. Buna karşın, Rusya'daki şirketlerin Tacik iş gücüne olan talebinin arttığını belirten başbakan, iki ülke arasında karşılıklı anlayışın güçlendirilmesi için etkili çözümler bulunması gerektiğini dile getirdi.
- Güney Kıbrıs'ın en büyük bankası Bank of Cyprus, Ukrayna'daki çatışmaların başlamasının ardından yaklaşık 7 bin Rus vatandaşına ait 20 bin hesabı kapattı. Banka, şu anda müşteri portföyündeki Rus vatandaşlarının oranının sadece %0,4 olduğunu belirtti. Banka, yalnızca emekli yaştaki Rus vatandaşlarının hesaplarını açık tuttu. Bankanın temsilcisi Karen Le Kanu, bu kararın uluslararası uyum standartlarına ve bankanın risk yönetim politikasına dayandığını açıkladı.
4 Ekim Cuma
- Forbes dergisinin Ukrayna edisyonu, Ukrayna Cumhurbaşkanlığı ofisinin, Savunma Bakanı Rustem Umerov ve Askeri İstihbarat Baş Direktörü Kirill Budanov'un görevden alınmasını değerlendirdiğini yazıyor.
Dergiye konuşan kaynaklara göre, Cumhurbaşkanlığı ofisi Umerov'dan memnun değil, çünkü göreve atanmasından bir yıl sonra Ukrayna Savunma Bakanlığı'nda "kaos" hâkim ve bakanlığın istikrarlı çalışması sağlanamadı. Haberde Ukrayna yönetiminin, silah ve teçhizat alımı için iki ajansı birleştirme fikrine karşı eleştiriler yönelttiği, çünkü alımların zaten gecikmeli yapıldığı belirtiliyor.
Dergiye konuşan üreticiler, "devlet alımlarının kaotik olduğunu, işlerini önceden planlayamadıklarını" belirterek, sözleşmelerin bozulduğunu, finansmanın olmadığını, üretimin düştüğünü ve birçok şirketin üretimi yurt dışına taşıdığını ifade ediyor. Forbes'in kaynaklarına göre, Ukrayna Cumhurbaşkanlığı ofisi, bu durumda Umerov'un sorumluluğu olup olmadığını inceliyor.
- Rusya Savunma Bakanı Andrey Belousov, Ugledar'ın alınmasında öne çıkan birliklere ve askeri birimlere tebrik telgrafları gönderdi. Savunma Bakanı, askerlerin verilen tüm görevleri yerine getirmeye ve Rusya'nın güvenliğini sağlamaya devam edeceklerinden emin olduğunu ifade etti.
- Ukrayna'da celp çağrı süresi büyük şehirlerde yaşayanlar için 14 günden 7 güne, diğer yerleşim yerlerinde ise 10 güne indirildi. RBC'nın aktardığı habere göre Ukrayna'da seferberlik hızı artırıldı, ancak subaylar, yeni askerlerin moralinin düşük olduğundan şikâyet ediyor.
- Ilta-Sanomat gazetesinin haberine göre Finlandiya bu yıl ilk kez NATO’nun Steadfast Noon nükleer tatbikatına katılacak. Gazete, iki haftalık tatbikatın 14 Ekim'de Birleşik Krallık, Danimarka ve Hollanda hava sahasında başlayacağını belirtiyor.
- Avusturyalı sigorta şirketi Uniqa ve Raiffeisen Bank International, Raiffeisen Life şirketindeki hisselerini Rus Renaissance Sigorta grubuna sattı. Uniqa'nın basın servisinin açıklamasına göre anlaşmayla birlikte Uniqa, Rusya pazarından tamamen çekilmiş oldu.
- Eylül ayında ABD, İran'ı Rusya'ya balistik füze tedarik etmekle suçlamış ve bu ülkeye karşı yaptırımlar uygulamıştı. Bloomberg'in bildirdiğine göre, şimdi Avrupa Birliği de İran'a karşı yaptırım uygulamaya hazırlanıyor. Hem Moskova hem de Tahran ise bu yöndeki teslimat haberlerini yalanlıyor.
- Norveç polisi, Rusya adına casusluk yapmakla suçlanan balina Hvaldimir’in ölüm nedenini açıkladı. Ağustos ayı sonunda Norveç kıyılarında ölü bulunan beyaz balinabub muhtemel ölüm sebebi bakteriyel enfeksiyon. Veterinerlik Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen otopsi sonuçlarını içeren polis raporunda yer alan bilgi bu yönde. OneWhale adlı hayvan hakları örgütü daha önce balinanın vurulmuş olabileceğini öne sürmüştü.
- Kremlin, ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in G20 zirvesinde bir araya gelmelerine dair herhangi bir görüşme yapılmadığını açıkladı. Sözcü Peskov bu tür bir buluşmanın şu anda ön koşullarının bulunmadığını söyledi. RBC'ya konuşan Peskov, "Bu konuda herhangi bir görüşme yapılmadı ve şu anda bu tür bir görüşme için bir zemin yok. Ancak Başkan, defalarca tüm temaslara açık olduğunu ifade etti," şeklinde konuştu.
Peskov, bu açıklamayı Biden’ın 3 Ekim'de G20 veya Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesinde Putin ile olası bir görüşmeyi reddetmekten kaçınması konusunda gelen bir soru üzerine yaptı. Amerikan Başkanı, Rus liderin bu etkinliklere katılacağından şüphe duyduğunu belirtmişti.
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Oleksandr Syrskyi, Donetsk cephesinin doğu hattındaki savunmayı güçlendirme emri verdi. Rus basını emrin Ugledar'ın Rusya'nın kontrolüne geçmesinden sonra geldiğine dikkat çekiyor. Rusya Savunma Bakanlığı, Rus birliklerinin Ugledar şehrini ele geçirdiğini duyurmuştu.
Oleksandr Syrskyi, bu emri Rus birliklerinin saldırı düzenlediği Pokrovsk yönünde faaliyet gösteren 25. Siçeslav Hava İndirme Tugayı'nı ziyaret ederken verdi.
- Zaporojye Nükleer Santrali'nin güvenlik hizmetleri geçiş grubu başkanı ve Energodar Şehir Meclisi eski başkanı Andriy Korotkyi, aracına yapılan saldırı sonucu hayatını kaybetti. Santral basın servisi, saldırının arkasında Ukrayna'nın olduğunu iddia etti. Kommersant, Ukrayna Savunma Bakanlığı Ana İstihbarat Dairesi'nin Korotkyi'nin aracına düzenlenen saldırıyı üstlendiğini yazıyor.
- FSB Direktörü Aleksandr Bortnikov, Moskova yakınlarındaki Crocus City Hall'da gerçekleşen terör saldırısının faillerini, Afganistan'da bulunan ve yasaklı terör örgütü Vilayat Horasan üyelerinin internet üzerinden Rusya'daki Tacik diasporasını hedef alarak devşirildiğini açıkladı.
Öte yandan Bortnikov, BDT ülkelerinin güvenlik organları ve istihbarat servisleri başkanları toplantısında, Rusya'da Taliban'ın terör örgütleri listesinden çıkarılmasına yönelik çalışmaların sona yaklaştığını belirtti. Taliban, 2003 yılında Rusya tarafından terör örgütü olarak tanınmıştı.
- Yeni Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, Tokyo'nun Moskova ile olan ilişkilerinde toprak anlaşmazlığını çözme ve barış anlaşması imzalama politikasına sadık kalacağını açıkladı. Başbakanın sözlerine göre Japonya, Ukrayna’ya destek sağlamaya ve yaptırımlar uygulamaya devam edecek.
- Rusya'daki müzik yayın servisleri, yabancı ajan olarak kabul edilen müzisyenleri işaretlemeye başlayacak. RBC'nın haberine göre Yandex Music, VK Music, Zvuk ve MTS Music gibi platformlar bu gereksinimi yerine getirecek ve süreç Roskomnadzor tarafından denetlenecek. Adalet Bakanlığı'nın yabancı ajanlar listesinde onlarca sanatçı bulunuyor.
- 3 Ekim akşamı Finlandiya güvenlik güçleri, Helsinki'deki Tehtaankatu Caddesi'nde bulunan Rus Büyükelçiliği'nde bomba ihbarı nedeniyle bir kontrol gerçekleştirdi. (Yle)
- Buz patencileri Gleb Smolkin ve Diana Davis, uluslararası yarışmalardan uzun süre men edilme beklentisi nedeniyle Rusya'nın spor vatandaşlığından feragat etme kararı aldılar. Diana Davis ünlü Rus antrenör Eteri Tutberidze'nin kızı. Sporcular Gürcistan vatandaşlığına geçti.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Donetsk'teki Ugledar şehrinin kontrol altına alındığını resmen duyurdu. Bakanlığın açıklamasında "Doğu birliklerinin kararlı eylemleri sonucunda, Donetsk Halk Cumhuriyeti'ndeki Ugledar yerleşim yeri kurtarıldı," ifadesi yer alıyor.
- Voronej bölgesinin Anninskiy ilçesinde bir insansız hava aracı petrol deposuna düştü. Vali Aleksandr Gusev depoda "boş bir tankerin alev aldığını" bildirdi. Yangının boyutuyla ilgili açıklama yapılmadı. Gusev bölgede İHA saldırısı tehlikesinin sürdüğünü belirtti.
Voronej en son dün saldırıya uğramıştı. Bölgenin bir ilçesi İHA'lar tarafından hedef alınmış, bir kadın şarapnel yaralarıyla hastaneye kaldırılmıştı. Gece boyunca bölge üzerinde 25 İHA düşürüldüğü açıklandı.
Öte yandan Perm bölgesindeki Osentsi köyünün sanayi bölgesinde de özel bir petrol ürünü depolama tesisinde yangın çıktı. Acil Durumlar Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre alevler yakıt tanklarını sararken yangının alanı 10 bin metrekareye ulaşmış durumda.
Bakanlık yetkilileri, itfaiyecilerin yangının özel konutlara, idari binaya ve kuru bitki örtüsüne sıçramasını engellediklerini belirtiyor.
- Rusya’nın Washington Büyükelçisi Antonov, Biden yönetiminin dünyayı nükleer felakete sürüklediğini ileri sürdü. Büyükelçi ABD'nin, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin Rusya'nın iç bölgelerine saldırılar yapmasına izin verme kararını tartışması, nükleer bir çatışmaya giden yolu açıyor dedi. ABD yetkilileri henüz Ukrayna’nın uzun menzilli silah kullanmasını resmen onaylamadı.
Tass'ın aktardığına göre Antonov, "Amerika Birleşik Devletleri'nin Ukraynalıları uzun menzilli Amerikan sistemleriyle Rusya'nın içlerine saldırmaları için teşvik etme olasılığı hakkında yeniden hatırlatma yapmak gerekiyor. Bu, sadece bir tırmanış değil, yönetimin nükleer bir çatışmaya giden yolu açtığı ciddi bir adımdır," şeklinde konuştu.
- Pentagon basın sözcü yardımcısı Sabrina Singh, Batı'nın Ukrayna’ya Rusya tarafından fırlatılan hava hedeflerini Romanya veya Polonya topraklarından vurmasına yardım etmeye başlaması durumunda, bunun çatışmaya farklı bir düzeyde katılım anlamına geleceğini söyledi.
- St. Peterburg’da bir mahkeme, 11 yaşındaki bir kız çocuğuna tecavüz etmekle suçlanan Ortodoks blogger ve özel askeri operasyon katılımcısı Klaud Rommel’i tutuksuz yargılamaya karar verdi. 31 yaşındaki adam, hala sözleşmesinin bitmemiş olması nedeniyle askeri birliğin komutanının gözetimine alındı. Aleksandro-Nevskaya Lavra mezarlığının eski bekçisinin çocuğu odasına yerleştirdiği ve bir buçuk yıl boyunca çocuğa cinsel şiddet uyguladığı iddia ediliyor. (Kommersant)
Реклама