Oligopsonist'den oligopolist'e
Askeri operasyon sonrası Rusya'da iş gücü piyasasında radikal değişimler oldu, dengeler değişti. Sayıları yüz binlerle ifade edilen bir kitle ülkeyi terk etti, bundan daha fazla göçmen ülkelerine döndü, çok sayıda erkek orduya katıldı, savunma dahil bazı sektörlerde artan iş gücü açığı "yatay geçişleri" arttırdı, nüfusun azalmaya devam etmesiyle işsizlik daha da geriledi.
Özellikle son bir yılda Rusya ekonomisinde yaşanan aşırı ısınma, işgücü piyasasındaki tabloyu da kökten değiştirdi. Yüksek talep ve devlet harcamalarının artması, işsizlik oranını tarihi bir düşük seviyeye çekerek, işgücü piyasasında alışılmış dengeleri altüst etti. Bu durum, işverenlerin artık çalışanların peşinde koştuğu, işverenler arasında eleman kapma rekabetinin yaşandığı, çalışanların ise pazarlık güçlerini artırdığı bir döneme işaret ediyor.
Uzmanlar işte tam da bu noktada Rusya'da yaşanan bu durumda, ekonomistlerin bildiği ama sıradan vatandaşlar için "akademik" kalan bir bilgiyi hayatımıza servis etmeye başladı:
Rusya işgücü piyasasındaki bu değişim "oligopsonist" bir yapıdan "oligopolist" bir yapıya geçiş olarak tanımlanıyor.
Yani yüksek işsizlik dönemlerinde işverenlerin söz sahibi olduğu bir piyasa varken, düşük işsizlikle birlikte artık işçiler talep edilen taraf haline geldi.
Bu durum, işverenlerin çalışanlara daha iyi koşullar ve maaşlar sunmalarını zorunlu kılıyor.
Ekonomik aşırı ısınmanın bir başka sonucu olarak, çalışanların gelirlerinde hızlı bir artış gözleniyor. Bu gelişme, özellikle genç neslin, önceki nesillere göre otoriter iş modellerine daha az tolerans gösterdiği ve daha talepkar olduğu bir ortamda meydana geliyor.
Ancak bu değişim, şirketlerin karlılığını olumsuz etkiliyor. İşverenler, yetenekli çalışanları çekmek için rekabet ederken, bu durum işletme kârlılıklarının düşmesine yol açıyor.
Özetle bu kavramlar ve Türkçesi şöyle:
Oligopsonist: Bu terime en yakın Türkçe kavram, "az sayıda alıcının olduğu piyasa" ya da "alıcı tekeli" olarak ifade edilebilir. Türkçede yaygın bir kullanım bulunmamakla birlikte, bu tür piyasalara genellikle "alıcıların piyasaya hakim olduğu" durumlar denir. Bu iş gücü piyasası için de aynen geçerli.
Oligopolist: Bu terimin Türkçede karşılığı "oligopol" olarak geçer ve yaygın olarak kullanılır. Bu da "az sayıda satıcının piyasa üzerinde hakimiyet kurduğu" anlamına gelir. Oligopol piyasaları Türkçede genellikle "az sayıda firmanın bulunduğu ve fiyatları belirlediği piyasalar" olarak tanımlanır. Yine iş gücü piyasasında bu "emeğini satan" az sayıda insan kalmasıyla ibre Rusya'da bu yöne kaydı.
14.9.2024
Реклама