Macaristan'ın 'Ruslara oturma izni' tartışmaları büyüyor
Macaristan'ın Rus pasaportu sahipleri için ülkeye girişleri kolaylaştırma kararı, AB içinde özellikle Baltık ülkelerinde büyük tepki topladı. Baltık ülkeleri, bu kararın "ulusal güvenlik için ciddi riskler taşıdığı" endişelerini AB Komisyonu'na ilettiler, gerekirse Macaristan sınırlarında sınır kontrollerini yeniden başlatabileceklerini belirttiler. Diğer yandan Avrupa Komisyonu Macaristan'dan, Rusya ve Belarus vatandaşlarına vize koşullarını hafifletme yönünde aldığı karar için açıklama istedi.
Macar yetkililer, Rusya ve Belarus vatandaşları için yeni giriş kurallarını, Rosatom'un 10 milyar euroluk yatırımla Pakş-2 nükleer santraline iki yeni reaktör inşa etme projesiyle ilişkilendiriyor. Baltık ülkeleri ise bu yöntemle çok sayıda Rus casusunun AB'ye kolayca gireceği iddiasında. Yani AB'nin Macaristan'a yönelik tepkisi, Macaristan'ın şüpheli kişilere oturma izni vererek AB'nin güvenliğini tehlikeye attığı yönünde.
Baltık ülkeleri, Finlandiya ve Polonya, Rusya ve Belarus vatandaşlarının ülkeye girişlerini sıkı bir şekilde kontrol etmeye devam ediyor. AB genelinde verilen vizelerin sayısı da büyük ölçüde azaldı. 2019 yılında dört milyonun üzerinde vize verilirken, 2023'te bu sayı yaklaşık 449 bine düştü.
Diğer yandan AB Komisyonu, Macaristan'ın yeni giriş düzenlemelerinin AB yasalarına uygun olup olmadığını değerlendirmek için harekete geçti. AB Komiseri Ilva Johansson, Rusya'nın güvenlik tehdidi oluşturduğunu savudu.
Macaristan'ın hazırladığı Ulusal Kart programı, Rusya ve Belarus'tan gelen "misafir işçiler" için vize prosedürlerini ve güvenlik taramalarının basitleştirilmesini öngörüyor.
Ulusal Kart programı sayesinde alınan vize iki yıl geçerli olmakla beraber, üç yıl daha uzatılabiliyor. Toplam sürenin 5 yıla çıkmasıyla birlikte ise "sürekli oturum" izni almaya hak kazanmanın önü açılabiliyor.
Macaristan Temmuz ayı başında AB Konseyi dönem başkanlığına başlamış ve ardından Viktor Orban'ın Moskova'ya sürpriz bir ziyaret yaparak Rusya lideri Vladimir Putin ile görüşmesi AB içerisinde tartışmaları yol açmıştı.
Bu görüşmenin ardından yaklaşık bir ay içinde Macaristan, Ulusal Kart programını Rusya ve Belarus vatandaşlarını da kapsayacak şekilde genişletti.
Bu program daha önce Ukrayna, Bosna-Hersek, Kuzey Makedonya, Moldova, Karadağ ve Sırbistan'dan başvuranlar için açılmıştı.
Rusya ve Belarus'tan başvuru yaparak "misafir işçi" olarak gelecek kişilerin çoğunun Orban'ın yaptırımlardan muaf tutulmasında ısrar ettiği Rus teknolojisini kullanan bir nükleer santral inşaatında istihdam edileceği söyleniyor.
Macaristan'ın vize programında yaptığı değişiklikler merkez sağ Avrupa Halk Partisi (EPP) Başkanı Manfred Weber tarafından Temmuz ayı sonunda fark edildi. Weber, Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel'e bir mektup göndererek liderler düzeyinde bir tartışma talep etti.
İlk olarak Financial Times gazetesi tarafından haberleştirilen mektupta Weber, bu düzenlemenin "casusluk faaliyetleri için ciddi boşluklar yarattığını" ve "çok sayıda Rus'un düşük seviyedeki denetimlerle Macaristan'a girmesi ulusal güvenlik için ciddi bir risk oluşturabileceğini" yazdı.
Orban'ın sözcüsü Weber'in sözlerini "saçma ve ikiyüzlü" olarak nitelendirirken, Macaristan'ın göç sisteminin AB içindeki "en katı" sistem olduğunu söyledi.
Temmuz ayında, Macaristan, AB Konseyi'nde dönüşümlü olarak başkanlık yapmaya başladı ve bu rol, ülkenin AB gündemini belirlemede önemli bir etkiye sahip olmasını sağladı. Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Kiev ve Moskova'ya ziyaretler gerçekleştirdi ve bu ziyaretler AB içinde büyük tepki topladı.
9.8.2024
Реклама