Savunma sanayi yetmedi, Rus ekonomisinde sert yavaşlama
Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanlığı’nın ilk çeyrek verilerine göre, ülke ekonomisindeki büyüme sert biçimde yavaşladı. Ocak–Mart döneminde GSYİH sadece yüzde 1,7 arttı; bu, bir önceki çeyrekteki yüzde 4,5’lik artışa göre 2,6 kat daha düşük.
Sanayi üretimi büyümesi 5 kattan fazla düşerek yüzde 5,7'den yüzde 1,1’e geriledi. Perakende satışlardaki büyüme hızı da yakaşık yarıya düştü (yüzde 3,2), toptan ticaret ise 2023 kışından bu yana ilk kez küçülerek yüzde 2,1 azaldı.
Madencilikteki daralma yıl sonuna göre dört kat artarken (yüzde 0,9’dan yüzde 3,7’ye), enerji dışı sanayi üretimi büyümesi de yüzde 10,7’den yüzde 4,7’ye düştü.
Ekonomik göstergeler, Rusya’nın savaşın ilk yılında yaşadığı resesyondan bu yana en kötü çeyreğe girdiğine işaret ediyor.
Uzmanlara göre bu yavaşlamada Merkez Bankası’nın sıkı para politikası, yaptırımlar, tedarik zincirindeki aksaklıklar ve yüksek enflasyon etkili oldu.
Finlandiya Merkez Bankası bünyesindeki BOFIT’ten ekonomist Heli Samola, son iki yılda GSYİH büyümesinin yüzde 40’ının askeri üretim sayesinde gerçekleştiğini belirtiyor. Ancak savunma sanayii fabrikalarının üç vardiya çalışması artık büyümeyi sürdüremiyor.
Ekonomi, savunma dışı alanlarda daralmaya girmiş durumda. CMACP’nin analizine göre, sivil üretim ilk çeyrekte her ay ortalama yüzde 0,8 geriledi; Mart’ta bu oran yüzde 1,1’e çıktı. İnşaat malzemeleri, elektrikli ekipman, siyah metalürji ve gıda üretiminde düşüş sürüyor.
Rusya Demiryolları verileri de durumu teyit ediyor: Mart ayında yük taşımacılığı yüzde 7,2, ilk çeyrekte ise yüzde 6,1 oranında azaldı. Bu düşüş tahıl, çimento, petrol ürünleri ve konteyner taşımacılığı dahil birçok kalemi kapsıyor.
Alman Güvenlik Politikaları Enstitüsü’nden Janis Kluge, Rusya'nın “ciddi bir ekonomik krizle” karşı karşıya olduğunu savunuyor. En büyük tehdidin ise petrol fiyatlarının düşmesi olduğunu belirtiyor: Çünkü ihracat gelirlerinin yarısı ve bütçedeki her dört rubleden biri petrol kaynaklı. Urals petrolü Nisan’da zaman zaman varil başına 50 doların altına düştü. Yıllık ortalama fiyat beklentisi 70 dolardan 56 dolara indirildi. Bu düşüş, ekonomiyi 35 milyar dolar ihracat gelirinden ve bütçeyi 2 trilyon ruble vergi gelirinden mahrum bırakacak. Maliye Bakanlığı’na göre bütçe açığı 3,8 trilyon rubleye çıkarak pandemi sonrası en yüksek seviyeye ulaşabilir.
“T-Yatırım” başekonomisti Sofya Donets’e göre, takvim etkisinden arındırıldığında, Rus ekonomisi neredeyse durma noktasında; yıl sonunda büyüme oranı yüzde 1’in altında kalabilir.
2.5.2025
Реклама