Moskova'da 'yaşam boyu kira' kontratı yaygınlaşıyor
Batılı ülkelerde oldukça yaygın olan bir uygulamanın 'Rusya usulü' uyarlaması gündemde. Moskova’da artan konut fiyatları, emlak sektöründe yeni bir eğilim ortaya çıkardı: yaşam boyu kira sözleşmeleri. Bu özel sözleşme, yaşlı bir ev sahibine hayatının geri kalanında maddi destek ve bakım sağlanması karşılığında, ölümünden sonra evin mülk sahibine devredilmesini öngörüyor. Özellikle yalnız yaşayan yaşlılar arasında yaygınlaşan bu sistem, son dönemde Moskova'da popülerlik kazandı.
Emlakçılara göre, bu tür anlaşmaların talebi son dönemde belirgin şekilde arttı. Her anlaşma, tarafların ihtiyaçlarına göre özelleştiriliyor. Örneğin, bazı ilanlarda evin hemen devri talep edilirken, diğerlerinde bu şart bir öncelik olarak görülmüyor. Ayrıca, taraflar anlaşmaları noter huzurunda resmi olarak kayıt altına alıyor. Anlaşmalarda genellikle maddi yardım şart koşuluyor ve bu tutar Moskova’daki kişi başına düşen asgari geçim miktarının altında olamıyor. Şu anda bu tutar yaklaşık 24 bin ruble. Bu rakam Moskova’da bir oda kiralamak için bile yeterli değil.
Bazı ilanlarda maddi desteğin yanı sıra yaşlı bireylerin bakımına yönelik sorumluluklar da bulunabiliyor. Ancak birçok durumda sadece düzenli maddi destek yeterli oluyor. Emlak uzmanları, Moskova’daki konut krizinin ve artan yaşam maliyetlerinin, özellikle genç kesimin yaşam boyu kira sözleşmelerine yönelmesine neden olduğunu belirtiyor. Ancak bu tür bir anlaşma yapmayı kabul edecek yaşlı bireylerin sayısının sınırlı olabileceği vurgulanıyor.
Yaşlıların evlerini ölümden sonra devretmek üzere yaptığı anlaşmalar, farklı ülkelerde farklı isimlerle oldukça yaygın. İşte farkı ülkeler için derlediğimiz notlar:
İtalya:
Bu uygulama İtalya’da "nuda proprietà" (çıplak mülkiyet) olarak biliniyor. Bu modelde, ev sahibi yaşamı boyunca evde oturma hakkını saklı tutar (usufruct), ancak çıplak mülkiyeti başka birine devreder. Ev sahibi öldüğünde, alıcı evin tam mülkiyetine sahip olur. Bu yöntem, özellikle yaşlı bireylerin gelir elde etmek için kullandığı yaygın bir yöntem.
İngiltere:
İngiltere'de benzer bir uygulama "lifetime lease" veya "home reversion plan" olarak adlandırılıyor. Lifetime lease'de yaşlı birey, evinin mülkiyetini satar ancak yaşamı boyunca o evde oturma hakkını elinde tutuyor. "Home reversion plan" ise, evin bir kısmının ya da tamamının nakit karşılığında bir şirket ya da yatırımcıya satılmasını ve ölümden sonra mülkiyetin tamamen devredilmesini içeriyor.
-
Fransa: Fransa'da buna "viager" deniyor. Evi satın alan kişi, satıcıya yaşamı boyunca düzenli bir ödeme yapıyor (genellikle aylık). Satıcı vefat ettiğinde ev alıcının tam mülkiyetine geçer. Fransa'da bu yöntem oldukça popüler.
-
ABD: ABD'de benzer bir sistem "reverse mortgage" (ters ipotek) adıyla biliniyor. Ancak burada fark, evin doğrudan bir alıcıya değil, genellikle bir bankaya ipotek edilmesi. Yaşlı birey, evini yaşarken kullanmaya devam ediyor ve bankadan düzenli ödeme alıyor. Birey öldüğünde ya da evi boşalttığında banka mülkiyeti alıyor.
-
Almanya: Almanya'da "Leibrente" adı verilen bir sistem bulunuyor. Yaşlı birey, evini satarken yaşam boyu oturma hakkını saklı tutuyor ve alıcıdan düzenli maaş alıyor.
15.1.2025
Реклама