Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'da düzenlenen Valday Tartışma Kulübü'nün yıllık toplantısına video konferans yöntemiyle katıldı ve Türkiye ile ilgili ılımlı ve önemli mesajlar verdi. Putin, Türkiye ile Rusya arasındaki projelerin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kararlılığı sayesinde gerçekleştiğine işaret ederek, "Erdoğan, baskılara rağmen bağımsız dış politika izliyor." dedi. Putin, Erdoğan'ı "güvenilir partner" olarak övdü. Batılı ülkeler dururken Kırım konusunda Erdoğan'ın eleştirilmesini doğru bulmayan Putin, "Niye onu parmakla gösteriyorlar? Diğerlerine bakın" dedi.
Konferansı yöneten "Russia in Global Affairs" dergisinin editörü, Dış Politika ve Savunma Konseyi'nin başkanı ve Rusya Uluslararası İlişkiler Konseyi'nin üyesi Fyodor Lukyanov, "Erdoğan'ın etkili alanının Osmanlı İmparatorluğu dönemine uzatma planı olduğu ve buna Kırım'ın da dahil olduğu" yorumlarının gündeme getirirek Putin'e düşüncesini sordu.
Putin, "Erdoğan'ın Osmanlı mirasi konusundaki görüşünü ona sorun. Bilmiyorum. Ben biliyorum ki bizim ticaretimiz 20 milyar doların üzerinde, Türkiye bu işbirliğinin gerçekten devam etmesini istiyor, Başkan Erdoğan hangi baskı olursa olsun bağımsız politika izliyor, Avrupa ile yıllarca gerçekleştiremediğimiz projeyi (Türk Akım) Türkiye ile gerçekleştirdik. Türkiye ile oldukça hızlı gerçekleştirdik. Erdoğan bunu yapacağız dedi ve yaptık. Askeri işbirliğinde de, karar verdiler, en güvenilir hava savunma sistemi S-400'leri istedi ve aldı. Böyle bir partnerle çalışmak sadece memnunyet verici değili, aynı zamanda güven verici" dedi ve olumlu bir tablo çizdi.
Lukyanov'un Kırım dahil genel olarak Erdoğan'ın politikalarını eleştirerek sorularını yenilemesine rağmen Rus liderin hem Türkiye ile ilişkilerin önemine ve değerine, hem de Erdoğan ile iyi ilişkilerine atıf yaparak "yumuşak ve yapıcı" bir üslup kullanmaya özen göstermesi dikkati çekti.
Putin, Kırım'ı Ukrayna toprağı olarak tanıdığını bir kez daha açıklayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın sözlerini de bir soru üzerine yorumladı. Putin, "Türkiye'nin Kırım'ı Rusya toprağı olarak tanımaması konusuna gelince. Ne yapalım, bizim (Türkiye ile ilişkilerde) her şey uyumlu olmayabiliyor. Kafkasya'daki durumda olduğu gibi" dedi.
Sputnik'in aktardığı ayrıntılar şöyle:
'Ankara, işbirliğinin sürdürülmesinden yana'
Rusya ve Türkiye'nin Güney Kafkasya'daki duruma ilişkin tutumlarının örtüşmediğini ve Moskova'nın siyasi çözüm bulunmasından yana olduğunu söyleyen Putin, Türkiye'yle olan görüş ayrılıklarından kaygı duymadıklarının, Ankara'nın işbirliğinin sürdürülmesinden yana olduğunun altını çizdi. Bu noktada Putin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bağımsız politika izlediğini, modern hava savunma sistemlerine ihtiyaç duyduklarına karar verdiklerini söylediğini ve S-400'leri aldığını anımsatarak Türk liderle çalışmanın memnuniyet verici ve güvenli olduğunu belirtti.
'Erdoğan'ın bağımsız bir politika izlediğini biliyorum'
Putin, Erdoğan hakkında şu ifadeleri kullandı: "Erdoğan'ın bağımsız politika izlediğini biliyorum. Her türlü baskıya rağmen, TürkAkım projesini Erdoğan'la oldukça kısa süre içinde gerçekleştirdik. Bu konuda (Kuzey Akım 2) Avrupa'yla yıllardır sürüncemedeyiz. Avrupa, projenin uygulanması için hiçbir şekilde egemen şekilde hareket edemiyor ancak Türkiye'yle çok hızlı şekilde uyguladık. Ulusal çıkarlarının farkında olan Erdoğan, bunu yapacağımızı söyledi ve yaptık."
‘Erdoğan’ın Osmanlı mirasına yönelik tutumundan habersizim’
Putin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’nin etki alanını Osmanlı sınırlarına kadar genişletme politikasını uyguladığı yönündeki görüşle ilgili soruya, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın neler planladığı, Osmanlı mirasına nasıl yaklaştığı konusunda bir bilgim yok. Bunu ona sorun” yanıtını verdi.
Rus lider, moderatörün, Ankara’nın bu tutarlı politikası nedeniyle Rusya’nın Türkiye ile bazı anlaşmazlıklardan korkması gerekip gerekmediği sorusuna, “Rusya hiçbir şeyden korkmuyor. Tanrıya şükür, bugün bir şeylerden korkacak durumda değiliz” dedi.
‘Erdoğan’ın Kırım duruşu önemli değil’
Putin’e ayrıca Erdoğan’ın Kırım tutumu soruldu. Rusya Devlet Başkanı, “(Erdoğan’ın) Kırım ile ilgili isteklerine gelince, bundan da habersizim. İlgimi çekmiyor, çünkü Rusya’nın çıkarları güvenilir bir şekilde korunuyor. Bundan bir an bile şüphe etmeyebilirsiniz” ifadesini kullandı.
‘Karabağ sorunu 30 yıldır çözümlenemiyorsa bu ateş etmeniz gerektiği anlamına gelmez’
Putin, “(Erdoğan’ın) konumu tutarlı, Kırım’ı tanımıyor, Dağlık Karabağ’ı tanımıyor. Ama bizim tarafımızdan ne? Herkesle ısrarlı bir şekilde çalışmamız gerekir, sabırlı olmamız gerekir, ki bunu yapıyoruz ve herkese, duruşumuzun doğru olduğunu kanıtlıyoruz ve bu duruşumuzu savunmaya devam edeceğiz. Orada konumlarımız ve yaklaşımlarımız örtüşmüyor, uzlaşma aramamız gerekiyor. Biz, bu tür tartışmalı konuların güç yardımıyla, silah yardımıyla değil, diplomatik mecrada, müzakere masasında çözümlenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Evet, görüşmelerin 30 yıldır devam ettiğini ama bir faydası olmadığını söyleyebilirsiniz. Bence bu, ateş etmeniz gerektiği anlamına gelmez” dedi.
'Azerbaycan ve Ermenistan'a eşit mesafedeyiz'
Dağlık Karabağ'daki duruma ilişkin bir soru karşısında Putin, Rusya'nın Azerbaycan ve Ermenistan'a eşit mesafede olduğunu belirtti.
Bölgedeki çatışmaların geçmişte Ermeni halkına karşı işlenen ağır suçlar sonucunda başladığını kaydeden ve bugün Dağlık Karabağ'da yaşanan çatışmaların şimdiye kadarki en şiddetli çatışmalar olduğunu kaydeden Putin, bölgede çözümü Rusya kadar isteyen başka bir ülke olmadığını vurguladı.
NATO müttefikleri Türkiye ile Fransa arasında Dağlık Karabağ nedeniyle yaşanan gerilime ilişkin konuşan Putin, Rusya'nın ülkeler arasındaki çatlıkları hiçbir zaman suistimal etmediğini, iki ülkenin Moskova'nın arabuluculuğuna ihtiyaç duyduğunu düşünmediğini belirtti.
‘Navalnıy’ın vücudunda Noviçok bulunduğuna inanmıyorum’
Devlet Başkanı Putin, ülkeden çıkışı yasak olan Rus muhalif Aleksey Navalnıy’ın tedavi için Almanya’ya gitmesine izin verilmesi için Başsavcılığa talimat verdiğini belirterek, “Bu vatandaşın eşi bana seslendikten hemen sonra savcılığa onun tedavi için yurtdışına gitme olasılıklarını kontrol etme talimatını verdim. Kastettiğim, onu bırakmayabilirlerdi, çünkü bir soruşturma ve bir davayla ilgili kısıtlamalar vardı. Ben hemen Başsavcılıktan ona bunu yapmasına izin vermelerini istedim. O da gitti” diye anlattı.
Rus lider, “Tamam, orada Noviçok izlerini bulduklarını söylediler. Sonra tüm bunları Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü’ne devrettiler ve birden bize, ‘Bu Noviçok değil, bu başka bir şey’ diyorlar” dedi.
Putin, “Bu, Noviçok mu değil mi? Başlarda ne söyledikleri konusunda şüpheler uyanıyor” diye ekledi.
'Pandemiden Çıkarılan Dersler ve Yeni Gündem: Küresel Krizi Dünya İçin Fırsata Dönüştürmenin Yolları' konulu toplantının katılımcılarına hitap eden Putin, dünyanın iyiliği için herkese Antoine de Saint-Exupéry'in Küçük Prens'ini örnek gösterdi. Putin kitaptan şu bölümü, yorumlayarak hatırlattı:
"Şöyle bir kesin kural var. Sabah uyandığınızda nasıl yüzünüzü yıkayıp temizliğinizi yapıyorsanız, gezegene de aynı şeyleri yapmalısınız; hem de daha büyük bir özenle. Bu sıkıcı bir iş ama hiç zor değil."
Rus lider 2. Dünya Davaşı sonrası ABD, SSCB ve İngiltere olmak üzere üç büyük güç oluştuğunu, şu an SSCB'nin yerini alan Rusya'yı "kimilerinin hesaptan silmeye çalıştığını" söyledi. Putin "Sizi temin ederim ki entelektüel, teritoryal, ekonomik ve askeri imkanlarımıza objektif değer biçiyoruz" dedi.
Putin, "Koronavirüs pandemisinin toplumsal, ticari, uluslararası hayatı, hatta her insanın günlük yaşamını ciddi şekilde değiştirdiğini görüyoruz. Pandeminin insanoğlunun bugününü ve geleceğini nasıl etkilediği ve etkileyeceği üzerine derinlemesine düşünmemiz gerekli" dedi.
Uluslararası toplumun koronavirüsle mücadelede belirli müşterek eylemleri gerçekleştirme girişiminde bulunduğuna ancak yapılması gereken birçok şeyin hayata geçirilmediğine dikkat çeken Putin, kaçırılan fırsatlar bulunduğunu ve bunun açık bir uluslararası tartışmanın konusu olması gerektiğinin altını çizdi.
Putin, "Koronavirüs tehdidiyle mücadele, kriz durumunda yalnızca kabiliyetli devletlerin etkili şekilde hareket edebileceğini gösterdi. Devletin küresel dünyadaki rolünün azaldığını ve gelecekte bunun yerini birtakım sosyal örgütlenme biçimleri alacağını düşünen ve savunanların aksine, kabiliyetli devletlerin önemi görülüyor" diye konuştu.
'BMGK'daki veto hakkı korunmalı'
Putin, mevcut uluslararası yapıları yeniden yapılandırma çağrılarına yanıt verdiği bölümde BM'nin, BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) ve veto hakkının küresel güvenliği sürdürmenin ana mekanizmaları olarak korunması gerektiğini ifade etti.
Bununla birlikte Rus lider, bazı uluslararası kuruluşların görevlerini tam olarak yerine getirmediğini ve belirli ülkelere yönelik siyasi kampanyalara katıldığını söyledi: "Birilerinin bencil çıkarları için güvenilir uluslararası yapıların belirli liderlere ve ülkelere karşı siyasallaştırılmış kampanyalara çekilmesi kesinlikle moral bozucu. Bu uygulama, sadece bu kurumları itibarsızlaştırır, onların değersizleşmesine yol açar, küresel düzen krizini şiddetlendirir."
'Tüm sorunların Rusya ve ABD tarafından çözüldüğü dönemler geride kaldı'
Putin, tüm küresel sorunların Rusya ile ABD tarafından çözüldüğü dönemlerin geride kaldığını ancak Washington'la siber güvenlik konusunda ikili diyalog kurmayı umduklarını kaydederek bunun çok sayıda ülke ve kuruluşun dahil edileceği çok daha geniş bir tartışmaya yönelik olarak atılan önemli bir adım olacağını söyledi.
Rus lider, "Eğer ABD bu çalışmaya katılmak istemezse, yeterli sayıda olacağını umduğumuz bu konuya ilgili tüm partnerlerle istişarelere başlamaya hazırız" dedi.
'Halk acı çekerken Esad'a neden yaptırım uygulanıyor?'
Batılı ülkelerin yaptırım politikasını eleştiren Putin, koronavirüs pandemisi döneminde yaptırımların kaldırılması gerektiğini söyledi.
Rus lider, "Bazıları siyasi nedenlerden dolayı İran, Venezüella ve Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'a karşı yaptırımların korunması gerektiğini söyleyecek. Sıradan insanlar acı çekerken Esad'la ne işiniz var? Hiç olmazsa ilaç verin, teknoloji verin, temel ihtiyaçlar için asgari krediler verin. Ama yok" ifadelerini kullandı.
22/10/2020