Putin'in kararı neyin işaret fişeği?
![]()
Birincisi, Rusya açısından en kritik durum, ülkede “ikinci adam” olmamasıydı. Putin’le istikrar yılları yaşanıyordu ama dünya hali, bir gün Rusya’yı ansızın Putin’siz bırakacak istenmeyen bir gelişme olsa, siyasi kaos ihtimali yüksekti. Böyle bir ihtimalde, Kremlin’deki iktidar mücadelesinden ne çıkacağını, iktidarı kimin ele geçireceğini kestirmek mümkün olmayacaktı. şimdi bu risk büyük ölçüde ortadan kalktı. Gerçi Putin, yakın dönemde ipleri elinde tutmakta kararlı ve Medvedev şimdilik “de facto” değil “de jure” halef görüntüsünde. Ama biliyoruz ki, Putin isteyerek ya da olağanüstü bir nedenle sahneden çekilecek olsa, yerini alacak “ikinci adam” teorik olarak belli: Medvedev.
ıkincisi, Putin’in halef tercihiyle birlikte ülkenin geleceğine dair yön konusunda da önemli bir mesaj vermiş olması. Kremlin’in perde arkasında iktidar mücadelesi yapan iki grup olduğu sır değil. Bir yanda “silovikiler” denilen KGB kökenliler var. Onlar daha devletçi, statükocu, kapalı rejim yanlısı. Diğer yanda nispeten liberal, serbest pazarcı, sosyal devletçi, özel mülkiyete saygılı insanlar var. Hepsi aynı gemide. Putin onları ustaca yönetti, dengeyi buldu. Ama Putin’den sonra, halefin kim olacağı, bu eğilimlerden hangisinin ülkenin geleceğinde daha etkili olacağının işaret fişeği kabul edilecekti. Putin Medvedev’i değil de ıvanov’u da seçebilirdi. Bu, muhtemelen Rusya ve dünya için daha iyi bir tercih olmazdı. Yani Putin bu noktada, Rusya şu an bir geçiş sürecinde bocalasa da, ne deveye de ne kuşa benzeyen bir garip sistemde ilerlese de, ülkenin geleceğinin özel mülkiyete saygılı, bireyin devlet karşısında daha dik duracağı, serbest pazar yanlısı bir sistemde olması gerektiğinin de mesajını verdi.
Üçüncüsü, Putin eğer başbakanlık gibi somut bir koltuğu kabul etmeseydi daha büyük sıkıntılara yol açacaktı. Kabul etmek lazım ki, Medvedev devlet başkanı, Putin başbakan olsa da fiili iktidar Putin’de olacak ve bunun pratikte sorunlar çıkarması mümkün. Ama öbür türlü, Medvedev başkan, üçüncü bir isim başbakan ve Putin anayasada yeri olmayan soyut bir “ulusal lider” ünvanıyla ülkeyi yönetmek isteyecek olsa çok daha fazla sorun çıkması kaçınılmazdı. şu an ufukta görünen, yürütme yetkilerinin paylaşımındaki somut durum, ehveni şer olacağa benziyor.
Dördüncüsü, Putin’in gitmesinin, kimilerinin 40 milyar dolar olarak hesap ettiği, “devlet şirketleri”nin kontrolü kavgasına çanak tutma ihtimaliydi. Gazprom’dan Surgutneft’e kadar, Kremlin’deki etkili isimlerin de bir şekilde madden yararlandıkları devlet kuruluşlarının aslan payını kimin kapacağı büyük bir kavgaya neden olabilir ve Rusya’da istikrar ortamı zarar görebilirdi. şimdi Putin Kremlin Sarayı’nda değil hükümet merkezi “Beyaz Ev”de de otursa, bu yapıyı kontrol edebilir.
Putin, 8 yıllık iktidarında Rusya’nın gelmiş geçmiş en başarılı politik liderlerinden biri olarak tarihe geçebilir ve halefine iktidarı teslim edip emekli olabilirdi. Başlangıçta öyle bir niyeti olduğu da sanıldı. Ama hem muazzam halk desteğine baktı, hem de ülkenin kendisine ihtiyacı olduğunu düşündü ve “Gitmek için erken” diye karar verdi. Dünkü konuşmasında itiraf ettiği gibi, “hala yapılanlardan çok daha fazla, yapılamayan var”. Bunu son derece karmaşık ve teatral yollarla yapmış olsa da, son tahlilde Putin’in iktidarda kalması Rusya için de, dünya için de istikrar açısından doğru karar.
Ama niyet ve mesaj samimiyse, belki daha doğru karar, Putin’in halef seçimiyle ülkenin ve toplumun geleceği için “eskiye dönüş”ten çok “ilerleme” işareti vermiş olması. Her ne kadar medya ve toplum üzerinde baskıların arttığı, yargının saygınlığının gölgelendiği, kraldan çok kralcı tutumların sırıttığı, birilerinin devleti önünde kayıtsız şartsız diz çökülmesi gereken bir yüce değer olarak dayatma çabalarının çoğaldığı zorlu günlerden geçsek bile... Çetin Altan’ın deyimiyle, enseyi karartmayalım!
18.12.2007
Реклама