Farklı bir Türkiye-Rusya kıyaslaması: Aslolan 'en renkli' ülke olmak mı?
![]()
Düşünün burası, bir ucundan öbür ucuna tam 11 ayrı saat dilimini kapsayan devasa bir ülke. Toprakları 17 milyon metrekareden fazla. Nüfusu 142 milyon. Öbür yanda Türkiye hepi topu 780 bin metrekarede, 72 milyonluk nüfusa sahip. Zenginlikten kastınız yerin altı ve üstünde anında paraya tahvil edilebilecek Allah vergisi varlıklarsa, Rusya'da hepsi var. Petrolü, gazı, ormanı, akla gelecek her türlü madeni... Ama zenginliği parayla satın alınamayacak yerler de arayınca, bizim de hiç fena olmadığımız çok arazi var.
En başta alın şu meşhur 'Türk mutfağını'. Alakasız yerlerde Türk'e Türk propagandası yapıp pireyi deve yapmaya bayılırız ama, Türk mutfağının hakkını bu âlemde ne kadar savunuruz ve anlatırız, muamma. Mesela Rusya'da Baltık kıyısındaki St. Petersburg'dan çıkın, taa Japon Denizi'nin kıyısına varın, dünyanın yarısını kat ettiğiniz bu koca coğrafyada mutfağın değiştiğini göremezsiniz. Dünyada fukaralıkta ıngiliz mutfağıyla birlikte zirveye oynar Rus mutfağı. ımparatorluk sofraları kendini avutsa da, yoksul halkın tenceresinde yüzyıllardır kaynayan lahana, patates, havuç, bir parça et ve bir parça dondurulmuş balıktan başka şey zor bulursunuz. Bu melun mutfak mevzusu açıldığında Rus dostlarımız bef straganov ya da borşç çorbası gibi birkaç yemek ve 'siyah ekmek'le zayıf bir gövde gösterisi yapmak isteselerse de fayda etmez. Çünkü haddizatında, Sovyet devri sayesinde Kafkasya ve Orta Asya mutfakları Rusya'yla halvet olmasa burada ahalinin ne yiyip ne içeceğini kestirmek zordur. Çoğu yemek oralardan gelmiştir. Bir Rus, 'zengin mutfaklarını' anlatırken 'şaşlık (şiş kebap) çebureki (çiğ börek), pelmeni (mantı)4 diye saydığında orijinlerini bilip bıyık altından gülersiniz. Zaten votkadan sonra milli içki sayılan 'kvas'ın bayat ekmekle mayalandığını söylersek, Rus mutfağının özünün 'yokluk' olduğunu anlamak zor olmaz.
şimdi koca Rusya'dan dönüp ufacık Türkiye coğrafyasına bakın. Dünyada bu kadar zengin mutfak nerede bulunur? Mesela Karadeniz ile Ege'nin mutfağı, Çin ve ıtalyan mutfağı kadar birbiriyle alakasız değil midir? Bırakın memleket sathını taramayı, sırf ufacık Güneydoğu'ya baksanız, Antep ile Kilis'in, Mardin ile Urfa'nın ne kadar farklı mutfakları olduğunu görüp şaşakalırsınız. Ben bunu bir Rus arkadaşıma anlatıp, ıstanbul'da neredeyse her vilayetin yemekleri için ayrı restoranlar olduğunu söylediğimde inanmaz gözlerle bakmıştı bana.
Bir başka mevzu dil. Çook uzun yıllardır Rusya'da yaşayan, üniversiteyi burada okuyan ve dili de hatmeden arkadaşım, kendinden kuşkuya düşüp bir Rus'a sormuş, "Sen Rusça şive, lehçe farkından kimin ülkenin hangi bölgesinden olduğunu anlıyor musun?" Cevap: "Hayır. Sadece Ukraynalıları ayırt edebilirim!" Bizde öyle mi? Daha ilk cümlesinden karşımızdaki insanın 'memleketin neresinden' olduğunu şıp diye anlamaz mıyız? Herkes aynı dili 'kendi özel renkleriyle' konuşmuyor mu?
Bunlar hem 'zenginlik' hem de 'renk'. Hep kötü yanlarımızı eşeleme huyundan vazgeçip arada bir zenginliklerin de hakkını vermek lazım. Orta yolun yolcusu olmak lazım. Türkiye'nin yaşamak için 'en ideal ülke' olmadığı kesin, ama 'en renkli' ülkeler sıralamasında kafaya oynayacağından kuşku yok. ıfrat ile tefrit tahteravallisinde sallanıp durmaktan dönen başımızı dinlendirmek için arada bunu hatırlayın.
Biz burada sebze çorbalarına siyah ekmek doğrarken, siz zeytinyağlıların yanında hamsili mısır ekmeği ve de kaburga dolması yiyebilmenin keyfini çıkarın!
Реклама