2008 seçim hesapları, tartışılan riskler ve işte Rusya'yı bekleyen en büyük tehlike
![]()
ışte Rusya'yı bekleyen en büyük tehlike
Suat Taşpınar
Ben ha bire Rusya ile Türkiye'nin yüzyıllardır tarihlerinin 'paralel gittiğinden', siyasi dönem ve liderlerinin karbon kopyası konmuşcasına benzediklerinden (Büyük Pyotr-2.Mahmut, Lenin-Atatürk, Stalin-ınönü, Kruşçev-Menderes, Brejnev-Demirel, Gorbaçov-Özal vb.) bahsediyorum ya... ışi tarihe havaleye kalmadan, kısacık zaman bile bu benzerliğin değirmenine su taşıyor. Alın size son örnek: ıki ülke de devlet başkanlığı seçiminin sath-ı mailine aynı anda girdi. Ve de geçen hafta, 'Kim başkan olacak, nasıl olacak, hangi vasıfları haiz olmalı vs' soruları aynı anda manşetlere taşındı.
Türkiye tarafını size bırakıyorum. Bildiğiniz gibi halledin. Ama kavga etmeden! Rusya tarafını da zaten Allah uzun ömürler versin, Putin'in kendisi halledecek! Ya dört yıl daha oturacak, ya da kendi eliyle birini koltuğa oturtacak. 'O zaman âlemin derdi seni niye gerdi' diye sual edebilirsiniz. Ama hasbelkader buralarda 'gözlemci sıfatıyla' bulunduğumuzdan iki kelam etmek ve yaklaşan 'yakın tehlike'yi haber vermek elzem. Çünkü Rusya'da olup bitecekler, burayla ekonomik ilişkileri muazzam bir noktaya yürüyen Türkiye için artık çok ama çok önemli. Rusya hapşırdığında biz nezle olacak haldeyiz.
Efendim, bu ülkeye işi, gücü, hayatını bağlayan, ufuk sahibi işadamları ve insanlar hep aynı soruyu soruyor: 'Rusya'da hâlâ riskler yüksek mi?' Özellikle petrol gelirleri sayesinde hükümet paraları koyacak yer bulamadığı için, 'Rusya'ya bir şey olmaz' yargısı güçlü. Ama ben yine tekrar edeyim: En güçlü darbeyi, kendinizi en güçlü hissettiğiniz anda yersiniz. Artık dilimin altındaki baklayı çıkarıyorum:
Kaygı yaratan risk, ekonomik değil siyasi. Çünkü Rusya son beş-altı yılda radikal bir değişim sürecine girdi ve 'Putin'in Rusyası' oldu. Son derece karizmatik, pragmatik ve vatansever olduğu genel kabul gören bir liderin önderliğinde, iktidar yapısı kökünden değiştirildi. Anayasal kurumların iskeletiyle oynandı. Devlet başkanının yetkileri müthiş artırıldı. ıktidar tek elde toplandı. Seçimler ya kaldırıldı, ya da sembolik hale getirildi. Parlamento önemsizleşti. Bağımsız medya tarihe karıştı. Yargı, devletin sadık kolluk gücü haline getirildi. Stratejik devletleştirme kararlarıyla enerji kaynakları yeniden Kremlin'e bağlandı. Yani bütün taşlar yerinden oynadı. Her şey, Putin'in şahsı için yeniden şekillendirildi. Deyim yerimdeyse 'fiili çarlık' kuruldu.
Bu durumda, Rusya'nın kazasız belasız yoluna devam edebilmesi için Putin'in sağlığına dua etmekten başka çare kalmıyor! Çünkü Putin'in başına saksı düşerse işler sarpa sarabilir. Özellikle ve özenle, onun için yaratılmış çarlık yetkilerinin, onun sahip olduğu vasıflardan tamamen uzak (mesela Jirinovski gibi) birinin eline geçtiğini düşünün. Putin giderse, eski anayasal yapıya, dengeli bir iktidar yapısına dönülüp başkana tekrar sınırlı yetkiler verileceğini düşünmüyorsunuz herhalde. Pandora'nın kutusu açıldıktan sonra geriye dönüş olmaz. Ehliyetsiz ellere geçecek bu yetkiler, çocuğun elindeki dolu silaha benzer. Ne olup biteceğini kestiremezsiniz.
şu an Rusya'da 'istihbaratçıların' iktidarı yaşanıyor. En büyük güç odağı, eski KGB.
Ama Putin zamansız ve plansız giderse, o katı yapının içinden nasıl bir halef çıkacağını kestiremezsiniz. Nasıl ki Özal'dan sonra, o ufka sahip bir lider hâlâ gelmediyse, Putin'in ardından da o ayarda biri çıkması kolay olmaz.
Rusya'nın yakın geleceğinin 'garantili' kısmı, Putin'in 'yaşam ve iktidar çizgisine' endeksli. Yakın vadede petrol fiyatları düşse de ölümcül sonuçlar doğurmaz. Devlet maliyesi, en kötü durum senaryolarına hazırlıklı. şu Putin'in halefi meselesine gelirsek: Laf aramızda, bence bu isim, medyanın allayıp pulladığı genç Dimitriy Medvedev olamaz, o olsa olsa seneye başbakanlık koltuğunu doldurabilir, ama Kremlin ona büyük gelir. Medvedev bana, 1998 krizi öncesinde Yeltsin'in birkaç aylığına başbakan yaptığı yeni yetme Kiriyenko'yu hatırlatıyor. Savunma Bakanı Sergey ıvanov'un da şansı az görünüyor. Ben hâlâ Putin'in Kremlin'de kalacağına inananlardanım, ama o olmayacaksa, sürpriz bir ismin aday olacağını düşünüyorum. Hatta o ismi galiba biliyorum. Vaktiyle yazmıştım. Siz Putin'in ağzına baka durun, biraz daha zaman geçsin, ben kendi adayımı açıklayacağım!
Реклама