2005 biterken: Türk-Rus ilişkilerinde en zor eşik aşıldı, gerisi ?projeye? kaldı
![]()
SSCB'nin dağılmasının hemen ardından, Türkiye'nin Orta Asya ve Hazar havzasının enerji kaynaklarının dünya pazarlarına çıkarılmasında köprü olacağı, Rusya'nın devreden çıkarılmasıyla yeni bir dönem başlayacağı yorumları yapılmıştı. Hesapta Rusya yoktu. Bakü-Ceyhan hattının hayata geçirilmesiyle bu yönde önemli bir adım atıldı.
Ancak "soğuk savaş"ın tortularıyla beslenen bu beklentinin aksine, "Rusya'yı tasfiye etmek" bir hedef olmadı, olamadı. Paradigma iflas etti. Tam tersi, Rusya da artan petrol ve doğalgaz ihraç potansiyeli ile, önemli bir oyuncu olarak öne çıktı. Üstelik Yeltsin devrinin aksine, Putin döneminde, "silahla ve kaba kuvvet gösterileriyle süper güç" olunan devrin kapandığı, ekonomik işbirliği zemininde "enerji kaynaklarından beslenen bir süper güç" olmanın daha imkan dahilinde olduğu görüldü.
ışte bu stratejik tercih Rusya'nın gözünü Türkiye'ye çevirdi. Putin, dünyaya enerji ihraç edecek olan bir Rusya'nın Türkiye'ye "enerki koridoru" olarak ihtiyacı olduğunu, karşılıklı çıkar temelinde ilişkilerin daha da geliştirilmesi gerektiğini anladı. Yıllarca ertelenen Türkiye ziyaretinin gerçekleşmesiyle de Rusya-Türkiye hattında son buz kalıntıları çözülmüş oldu. Turizmden ticarete, inşaattan tekstile, kültürden spora hayatın her alanında ilişkiler ivme kazandı.
2005 yılı da, bu açıdan ilişkilerin "zirve"ye oturduğu bir yıl olarak tarihe geçecek. Bundan kuşku yok. Ancak genellikle yaptığımız gibi, sadece yapılanlarla "övünmek" ve mutlu olmak yeteri değil. Daha çok "çalışmak" lazım.
TürkRus.Com daha önce de değişik vesilelerle vurguladı. Türkiye-Rusya ilişkilerinde Rusya ne istediğini bilen, projeleri hazır bir ülke olarak öne çıkıyor. Türkiye de gayretli olsa da biraz daha geride kalıyor. 2006'da kendi çıkarlarımız için daha çok proje üretmemiz şart. Hep eleştiren ama somut öneri getirmeyen tarzı yanlış bulduğumuz için, yıl biterken bazı önerileri gündeme getirmek istiyoruz:
Samsun-Ceyhan petrol boru hattı için daha fazla uğraşmaktan tutun da, gidecek yer arayan Rus sermayesini Türkiye'ye çekmek için Moskova'da üst düzey bir "road show" yapmaya kadar, somut adımlar atılmalı. En kilit nokta, "daha fazla Rus sermayesini Türkiye'ye çekmek" olmalı. Çünkü siyasi ilişkileri sigortası, güçlü ekonomik ilişkilerdir.
Bu bağlamda bir Türk-Rus Bilgi Merkezi muhakkak kurulmalı. Rusya'da Türk KOBı'leri için pilot proje olarak en az bir "organize sanayi bölgesi" projesi gündeme getirilmeli. Türkiye'de Rusya, Rusya'da Türkiye yılı ilan edilmeli. Özellikle üniversiteler arasında öğrenci, şirketler arasında stajyer değişim programları yaygınlaştırılmalı. ıyiniyetli mevcut projeler, girişimler bir "koordinasyon merkezi" kurularak desteklenmeli.
Zor eşik geçildi. Güven sorunu aşıldı. "Ne güzel! Rusya ile artık bin yıllık ahbap gibi olduk" deyip oturursak bize faydası yok. Bu ortamın kıymetini bilip Türkiye için zenginlik yaratacak somut projelere geç kalmadan başlamalıyız. 2006'nın Türk-Rus ilişkilerinde somut projelerle güçlenen bir "dostluk yılı" olmasını diliyoruz.
TürkRus.Com
Реклама