Rusya'da 26,6 milyar dolarlık özel mülkiyet devlete geçti
Rusya Başsavcılığı raporuna göre, toplam değeri 2,4 trilyon ruble (yaklaşık 26,6 milyar dolar) olan özel mülkiyet devlet kontrolüne geçti. Başsavcı İgor Krasnov, dün düzenlenen genişletilmiş kurul toplantısında, konuyla ilgili olarak Devlet Başkanı Vladimir Putin’e bilgi verdi.
"Beş stratejik işletme devlete iade edildi, bunlardan dördü yabancı kontrol altındaydı. Sahipleri, kârı ve üretimi dostane olmayan ülkelere aktarıyor, altyapıya yatırım yapmıyor, çalışanlarına yönelik sosyal yükümlülüklerini yerine getirmiyor ve vergileri tam olarak ödemiyordu. Ayrıca elde edilen gelirleri kendi ihtiyaçlarına harcıyorlardı" diye konuşan Krasnov, bazı şirketlerin Ukrayna ordusunu finanse ettiğini belirtti ve savcılara özel sektörün devlet çıkarlarına aykırı hareket etmesini önlemeleri çağrısında bulundu.
Kamulaştırılan şirketlerden elde edilen ilk gelirler devlet bütçesine ulaşmaya başladı. Rusya Federal Varlık Yönetimi Ajansı Başkanı Vadim Yakovenko’nun açıklamasına göre, geçen yıl özelleştirme yoluyla devlet bütçesine 132 milyar ruble (yaklaşık 1,5 milyar dolar) gelir sağlandı. Bu gelirin büyük bölümü, daha önce kamulaştırılmış varlıkların satışından elde edildi.
Örneğin, Rusya’nın en büyük otomobil bayisi ağını yöneten Rolf Grubu, 35 milyar rubleye (yaklaşık 388 milyon dolar) satıldı. Kimya sektöründeki Voljsky Orgsintez, Metafrax Chemicals ve Bor Madencilik-Kimya Şirketi gibi firmalar 38 milyar rubleye (yaklaşık 421 milyon dolar) el değiştirdi. Tarım şirketlerinden ise 42 milyar ruble (yaklaşık 465 milyon dolar) gelir sağlandı. Maliye Bakanı Anton Siluanov, bu yıl kamulaştırılmış varlıkların satışından en az 100 milyar ruble (yaklaşık 1,1 milyar dolar) gelir elde etmeyi hedeflediklerini açıkladı.
Ekonomist Yevgeni Nadorshin’e göre, özel mülkiyetin hızla devletleştirilmesi, ekonomik yavaşlama ve Batı'nın yeni yaptırımları nedeniyle bütçedeki gelir açığını kapatma amacını taşıyor. Üç yıllık askeri operasyon sürecinde Rusya'nın bütçe açığı toplam 9 trilyon rubleye (yaklaşık 100 milyar dolar) ulaştı ve bu açığın kapatılması için Ulusal Refah Fonu'ndaki serbest kaynakların üçte ikisi harcandı. Bu yıl, Rusya Maliye Bakanlığı petrol ve gaz gelirlerinde keskin bir düşüşle karşı karşıya kaldı: Şubat ayında bu gelirler, Rusya'nın Ural petrolünün varil fiyatının bütçede öngörülen 70 dolardan 55 dolara düşmesiyle %18 oranında azaldı.
Medyaya yansıyan haberlere göre, 2024 yılında Rusya’da en az 67 şirket kamulaştırıldı. Bu şirketlerin toplam geliri 807,6 milyar ruble (yaklaşık 9 milyar dolar) ve varlıklarının toplam değeri ise 544,7 milyar ruble (yaklaşık 6 milyar dolar) olarak tahmin ediliyor. 2023 yılında kamulaştırılan şirketlerin toplam varlık değeri 483,5 milyar ruble (yaklaşık 5,4 milyar dolar), 2022’de ise 280,5 milyar ruble (yaklaşık 3,1 milyar dolar) olarak hesaplandı.
Önceki yıllarda kamulaştırma en çok gıda sanayi (19 şirket), gayrimenkul sektörü (12 şirket) ve ticaret (6 şirket) alanlarında gerçekleşti. En yaygın kamulaştırma gerekçeleri arasında yolsuzlukla mücadele yasalarının ihlali (29 şirket), 1990'lardaki yasadışı özelleştirme (8 şirket), ekonomik zararın telafisi (11 şirket) ve aşırılık yanlısı faaliyetlerde bulunma (2 şirket) gibi nedenler yer aldı. Ancak dikkat çeken bir nokta, kamulaştırma kararlarının en az %64’ünün kapalı kapılar ardında alınmış olması.
2025 yılı başlarında kamulaştırma süreci hızlandı ve devlet, Rusya'nın en büyük tahıl tüccarı Rodnye Polya, dev depo sahibi Raven Russia ve Moskova'nın en yoğun ikinci havalimanı olan Domodedovo'nun mülkiyetini devraldı. AB İnbev Efes şirketinin Rusya'da hisselerinin kontrolü de devlet tarafından görevlendirien bir şirkete devredildi.
Siyasi analist İlya Graşçenkov, Rusya’da büyük bir ekonomik yeniden yapılanmanın yaşandığını belirterek “Eğer bir şirketin siyasi bir desteği yoksa veya sahipleri Batı ile ilişkili görülebiliyorsa, kamulaştırma ihtimali hızla artıyor” yorumunu yaptı.
20.3.2025
Реклама