Faciayla gelen serbesti: SSCB'de sakız üretimi nasıl başladı?
Tam elli yıl önce, 10 Mart 1975’te Moskova’daki Sokolniki Spor Sarayı’nda oynanan Kanada ve Sovyetler Birliği genç takımları arasındaki dostluk maçı, tarihe trajik bir olayla geçti. Kanadalı oyuncuların sponsor şirketi Wrigley tarafından dağıtılan sakızlar, Sovyet çocukları için büyük bir cazibe kaynağıydı. O dönemde SSCB’de sakız üretimi olmadığı gibi, Batı’nın “çürümüş burjuva ürünü” olarak görülüyordu. Ancak bu “yasaklı ürün” gençler arasında büyük bir ilgiyle karşılandı ve üçüncü maç gününde tribünleri dolduran binlerce öğrenci arasında büyük bir heyecan yarattı.
Maç sonrası Kanadalı oyuncuların tribünlere sakız fırlatması, izleyiciler arasında büyük bir hareketlenmeye sebep oldu. Ancak asıl felaket, maç sonrası Kanadalı oyuncuların bulunduğu otobüslerin yanına ulaşmak isteyen gençlerin, tek çıkış noktasına yönlendirilmesiyle başladı. Yetkililer, güvenlik gerekçesiyle güneydoğu kapısını kapatınca binlerce kişi kuzeydoğu çıkışına yönlendirildi. Ne var ki kalabalık, güneydoğu kapısının kapatıldığını bilmiyordu ve oraya doğru akın etmeye devam etti. Kapının önünde oluşan yoğunluk, kısa sürede bir izdihama dönüştü. İnsanlar üst üste yığılırken, merdivenlerde düşenlerin üzerine diğerleri düştü ve korkunç bir can pazarı yaşandı.
Olay anında içeride güvenliği sağlayacak yetkililerin eksikliği, felaketin büyümesine neden oldu. Görgü tanıklarının anlatımlarına göre, izdihamda sıkışan insanlar nefes alamaz hale geldi ve pek çok kişi ezilerek hayatını kaybetti. Bir grup yetişkin, çocukları kalabalıktan çekip çıkarmaya çalışsa da, yoğunluk nedeniyle müdahaleler yetersiz kaldı. En büyük hata, izdihamın zirve noktasında yetkililerin kapıları açması oldu. O ana kadar kapıya sıkışanlar bir anda yere yığılırken, arkadan gelen kalabalık onları ezerek dışarıya çıkmaya çalıştı.
Faciada 21 kişi hayatını kaybederken, 25 kişi ağır yaralandı. SSCB basını olay hakkında hiçbir haber yapmadı, ancak Moskova’da “sakız uğruna” yaşanan ölümler dilden dile yayıldı. Bu trajedi, Sovyet yetkililerinin büyük spor etkinlikleri ve çıkış düzenlemeleri konusunda daha titiz kurallar getirmesine neden oldu. Ayrıca, 1980 Moskova Olimpiyatları öncesinde SSCB’de yerli sakız üretimi başlatıldı ve bu ürün üzerindeki Batı propagandası damgası kaldırıldı.
(Moskviçmag dergisinden alıntıdır)
11.3.2025
Реклама