Lavrov: "Türkiye'nin arabulucu olması zor, çünkü Ukrayna'ya askeri desteği sürüyor"
Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonu. Son gelişmeler:
1 Kasım Cuma
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Hürriyet gazetesinden Hande Fırat'ın sorularını yanıtladı. Röportajı haberleştiren Rus basını, dışişleri bakanının Türkiye'ye yönelik eleştirilerini ön plana çıkarmayı tercih etti. Hürriyet'te yer aldığı şekliyle Lavrov'un açıklamalarından satır başları şu şekilde:
"Türkiye’nin Ukrayna krizinin çözümüne yönelik çabalarını takdir ediyoruz. 2022 ilkbaharında bizzat Türk tarafı, İstanbul’da Kiev’in temsilcileriyle istişareler için bir platform sağladı ve Tahıl Anlaşması’nın imzalanmasına katkıda bulundu. İstanbul’daki müzakereler, Vladimir Zelenskiy’nin çatışmayı durdurabilecek ve ilgili tarafların çıkar dengesini sağlayabilecek anlaşmalara girmesini yasaklayan Anglo-Saksonlar tarafından “gömüldü.”
"Rusya siyasi çözüme açık. Lakin geçici bir ateşkesten değil, çatışmanın temel nedenlerini ortadan kaldırılarak sona erdirilmesinden bahsetmemiz gerekiyor. Bunlar arasında NATO’nun doğuya doğru genişlemesi, Rusya’nın hayati güvenlik çıkarlarına yönelik tehditler oluşturulması ve Kiev rejiminin Rusların ve Ukrayna’daki Rusça konuşan sakinlerin haklarının ihlal edilmesi yer alıyor."
"Washington ve müttefikleri Kiev’e her türlü desteği veriyor ve Rusya topraklarının derinliklerine saldırmak için Batı yapımı uzun menzilli füzeleri kullanma olasılığını tartışıyorlar. Vladimir Zelenskiy, Moskova ile müzakereleri yasaklayan kararnamesini iptal etmedi. Böyle bir durumda Türkiye de dahil herhangi bir ülkenin arabuluculuk çabalarının başarıya ulaşması pek mümkün görünmüyor."
"Ne yazık ki Ankara, Kiev rejimiyle askeri-teknik alandaki işbirliğini sürdürüyor. Türk silahları, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri tarafından Rus askeri personelini ve sivil vatandaşları öldürmek için kullanılıyor. Türk yönetiminin arabuluculuk hizmetleri sağlamaya hazır olduğuna ilişkin açıklamaları göz önüne alındığında, bu durumun şaşkınlık yaratmaması mümkün değildir."
"Türkiye’nin BRICS’in daha da geliştirilmesine önemli katkı sağlayacak güçte olduğundan eminim. Türkiye’nin birliğe katılımının parametrelerine ilişkin karar, oybirliği temelinde ve tüm BRICS ülkelerinin ve Türkiye’nin egemen tercihine saygı gösterilerek verilecek."
"Suriye -Türkiye ilişkilerinin normalleşmesi, Suriye’de sürdürülebilir istikrar ve Ortadoğu bölgesinde güvenliğin güçlendirilmesi açısından büyük önem taşıyor. Rusya, Şam ile Ankara arasındaki ihtilafları ortadan kaldırmak için tutarlı bir şekilde çaba sarf ediyor."
- The Economist dergisi Çin yönetiminin Rusya ile Kuzey Kore arasındaki yakınlaşmadan, Pekin'in Pyongyang üzerindeki "etki gücünü" kaybetme olasılığı nedeniyle memnuniyetsizlik duyabileceğini yazdı. Yerel analistleri kaynak gösteren yayın organı, Çinli yetkililerin Kuzey Kore askerlerinin Rusya'ya gönderileceği iddiasına dair doğrudan yorum yapmaktan kaçındığını, ancak "kapalı kapılar ardında" Kuzey Kore'nin eylemlerini sorgulayabileceklerini belirtiyor.
The Economist'e göre, Çinli yetkililer, uzun süredir Kuzey Kore'nin en büyük ticaret ortağı olan Çin'e daha az bağımlı hale gelebileceği endişesini taşıyor olabilir. Ayrıca, "Rusya'nın desteğiyle cesaretlenmiş olan" Kim Jong Un'un, Güney Kore ile ilişkilerinde daha kışkırtıcı bir tavır takınabileceği ve bu iki ülke arasındaki çatışmanın, sınıra yakın Çin şehirleri üzerinde büyük etki yaratma riskini taşıdığı belirtiliyor.
Öte yandan The New York Times, ABD'nin Çin ile yaptığı görüşmelerde Kuzey Kore askerlerinin Ukrayna'daki çatışmaya katılmak üzere gönderilmesi olasılığını gündeme getirdiğini bildirdi.
Gazetenin kaynaklara dayandırdığı habere göre, Washington Pekin'in Batı'nın mesajını Pyongyang'a iletebileceğini ve Kuzey Kore yönetimi üzerinde, Kuzey Kore güçlerinin konuşlandırılmasını sınırlamak ya da durdurmak için bir etki yaratabileceğini umuyor.
Yayın organı Çin'i "Kuzey Kore'nin eski müttefiki ve en etkili ekonomik ve askeri ortağı" olarak nitelendiriyor; ancak, tıpkı The Economist dergisi gibi, Çin'in Rusya ile Kuzey Kore arasındaki ilişkilerin güçlenmesinden endişe duyabileceğini de belirtiyor.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna ihtilafının başlangıcından bu yana ilk kez bir Avrupa Birliği ülkesini ziyaret edecek. Lavrov, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Dışişleri Bakanları Konseyi toplantısına katılmak için Aralık ayında Malta’yı ziyaret etmeyi planlıyor. Bu bilgiyi Vedomosti’ye Rusya Dışişleri Bakanlığı resmi temsilcisi Maria Zaharova verdi.
- Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine ait bir İHA, Bryansk'ta çok katlı bir binaya saldırdı. Bölge valisi Bogomaz bir kişinin yaralandığını bildirdi. RBC'nın haberine göre, 1 Kasım gecesi bölgede yaklaşık yirmi dron düşürüldü. Komşu bölgeler de benzer saldırılara maruz kaldı.
Voronej bölgesi üzerinde de hava savunma sistemi ve elektronik harp sistemleri birkaç insansız hava aracını imha etti; bu bilgiyi bölge valisi Aleksandr Gusev verdi. Düşürülen dronların kesin sayısını belirtmedi. İlk belirlemelere göre, yerde yaralanan yok.
- Rusya Savunma Bakanlığı’nın Askeri İnşaat Şirketi’nden para tahsiline yönelik davalarının toplam tutarı yıl başından itibaren 13,8 milyar rubleyi aştı. Tass'ın haberine göre bu tutar geçen yılın tamamına oranla 34 kat artmış durumda.
Ağustos ayında bakanlık, toplam 1,863 milyar ruble değerinde 73 dava açtı; Eylül'de 2,9 milyar rublelik 38 dava ve Ekim'de 22,1 milyon ruble değerinde beş dava daha açtı. Daha önce 9,03 milyar rublelik davalar da açılmıştı. Savunma Bakanlığı, devlet sözleşmeleri gereği tazminat, işlerin fazla maliyetini veya borçları tahsil etmek istiyor.
- Polonya, "Doğu Kalkanı" programı kapsamında Rusya sınırında savunma tahkimatı hattı inşasına başladı. Açıklama ülkenin başbakanı Donald Tusk'tan geldi. RBC'nın aktardığı habere göre bu çalışmalar 2028 yılına kadar sürecek. Projenin maliyeti 10 milyar zloti (2,5 milyar dolar) olarak tahmin ediliyor.
31 Ekim Perşembe
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko'nun, mevcut durumda Rusya-Ukrayna çatışmasının beraberlikle sonuçlanabileceğine dair sözlerini yorumladı. Bakanın görüşüne göre, bu durum tarafların çıkarlarını güvence altına almıyor.
Minsk’teki Avrasya Güvenliği Uluslararası Konferansı’nın ardından gazetecilerle bir araya gelen Lavrov, "Beraberlik ifadesi, bana göre, her iki tarafın çıkarlarının güvenli bir şekilde sağlanması gerekliliğini tam olarak yansıtmıyor, üstelik kıtasal ölçekte de," şeklinde konuştu.
Rusya Dışişleri Bakanı, "tahmin yürütmenin anlamsız olduğunu", çünkü "beraberlik" kavramının "çok farklı durumlara" uyarlanabileceğini söyledi. Lavrov İstanbul Anlaşmaları’nı örnek gösterdi.
- Uluslararası saklama kurumu Euroclear'da eylül sonu itibarıyla 176 milyar avroluk Rus varlığı tutuluyor. Frank Media'nın haberine göre, bu varlıklardan ocak-eylül döneminde elde edilen gelirler 5,15 milyar avro seviesinde.
- Rusya Merkez Bankası, Kseniya Yudayeva’nın 31 Ekim itibarıyla Başkan Danışmanlığı görevinden ayrılacağını bildirdi. Basın açıklamasında, Yudayeva’nın kariyerine Merkez Bankası dışında devam etme kararı aldığı belirtildi. 2013 yılından beri Merkez Bankası'nda görev yapan Yudayeva, İMF İcra Direktörlüğüne aday gösterilmişti.
- Finlandiya Savcılığı, Rusiç adlı grubun eski komutanı Voislav Torden'e (Yan Petrovsky), 2014 yılında Ukrayna'nın doğusunda işlenen savaş suçlarıyla ilgili suçlama yöneltti. Yle yerel kanalının bildirdiğine göre, soruşturma Torden'in Ukrayna Silahlı Kuvvetleri askerlerinin öldürülmesine katıldığını ileri sürüyor. (Aktaran Kommersant)
- Yabancı ajan ilen edilen Boris Vişnevski'nin St. Petersburg yasama meclisindeki koltuğuna, aynı partiden Olga Ştannikova geçecek. Karar, Yabloko partisinin federal bürosu tarafından alındı. Milletvekili, dün, 30 Ekim’de kendi isteğiyle mazbatasını iade etmişti. Yasama meclisin 11 Kasım’da Vişnevski'yi görevden alması bekleniyordu.
- Rusya Maliye Bakanlığı, 2024 yılı sonunda bütçe açığının 3,3 trilyon ruble seviyesinde gerçekleşmesini öngörüyor. Söz konusu miktar Rusya GSYİH'nın %1,7’sine karşılık geliyor.
- Çerkessk'teki bir apartmanda meydana gelen gaz patlamasında ölü sayısı beşe yükseldi.
- Rusya Savunma Bakanlığı, Rus askeri güçlerinin Donetsk'teki Yasnaya Polyana yerleşim birimini ele geçirdiğini bildirdi. Bu yerleşim, şu anda çatışmaların devam ettiği Kurakhovo şehrinin güneybatısında, Volnovaha bölgesinde bulunuyor.
Yerleşim, Doğu Askeri Grubu birlikleri tarafından ele geçirildi. Bakanlık ayrıca Rus birliklerinin, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin iki tugayına, Donetsk'teki Velikaya Novoselka ve Razdolnoye bölgelerinde darbe indirdiğini ve Ukrayna kuvvetlerinin karşı saldırısının püskürtüldüğünü açıkladı. (Kommersant)
- Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov Ukrayna'nın, “barış planı” ve “zafer planı” adı altında Batılı ülkeleri savaşa sürüklemeye çalıştığını ileri sürdü. Rus basını açıklamanın, The New York Times’ın Kiev’in gizli “zafer planı” maddelerinden birinin Tomahawk uzun menzilli füzelerin sağlanması olduğunu belirtmesine istinaden yapıldığını yazıyor.
- Peskov, Rus şirketlerinin Google’a 2 undesilyon rublelik (36 sıfırlı bir sayı) talepleri hakkında da bir açıklama yaptı. Sözcü, bu rakamın “sembolik anlam taşıdığını” düşündüğünü belirtti. Sözcüye göre, ABD merkezli şirketin yapabileceği en iyi şey durumu düzeltmek.
- Saratov Uluslararası Havalimanı güvenlik gerekçesiyle geçici olarak uçuş kabul etmiyor ve uçuş gönderemiyor. Açıklama havalanının basın servisinden geldi. Daha önce Saratov Bölgesi Valisi Roman Busargin, Rusya Savunma Bakanlığı’na atıfta bulunarak bölgeye yönelik bir drone saldırısı tehdidi olabileceğini bildirmişti. (Tass)
- Plesetsk’ten içinde askeri bir uydu bulunan bir Soyuz roketi fırlatıldı. Kommersant'ın bildirdiğine göre Soyuz-2.1a taşıyıcı roketi, Arhangelsk bölgesindeki Plesetsk kozmodromundan uzay aracıyla birlikte başarıyla fırlatıldı. Gazete roketin askeri uydu taşıdığını yazıyor.
- Rusya Federal Antitekel Servisi (FAS), abonelerden Kırım’da ek ücret talep etmeleri nedeniyle MTS ve MegaFon’a talimat verdi. Ağustos ayında FAS, Kırım’daki dolaşım ücretleri nedeniyle 3 büyük operatöre dava açmıştı. Bu olayın ardından Beeline, 2025 yılının Ocak ayından itibaren bölgede ek ücreti kaldıracağını açıklamıştı.
- Gürcistan polisi, Marneuli bölgesindeki parlamento seçimleri sırasında oy sandığına sahte oy pusulası atan iki kişiye suçlama yöneltti. Gözaltına alınan kişiler iki yıla kadar hapis cezası riskiyle karşı karşıya. Sandıktaki oyların sonuçları iptal edildi. (Kommersant)
- Başkan Zelenskiy, dünya toplumunun Kuzey Kore askeri personelinin Rusya'ya nakledildiğine ilişkin haberlere aktif tepki vermediğinden şikayet etti. İzlanda ziyaretinde konuyu yorumlayan Zelenskiy, “ABD'nin sesinin, NATO'nun sesinin, Batılı ortakların sesinin, Küresel Güney'in ve Çin'in sesinin, Kuzey Kore birliğinin Rusya topraklarındaki varlığı konusunda olması gerektiği kadar yüksek çıkmadığına inanıyorum. Bunun çok tehlikeli olduğunu düşünüyorum. Bu, bu savaşta yeni bir sayfa açar" dedi. Daha önce Financial Times, Ukraynalı üst düzey istihbarat yetkililerine atıfta bulunarak, bu hafta yaklaşık 3 bin Kuzey Kore askerinin Kursk bölgesine nakledildiğini ve Ukrayna sınırının 50 kilometre uzağına yerleştirildiğini bildirmişti.
- ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Kuzey Kore askerlerinin Rusya’ya gönderildikten sonra Rus askeri üniformaları giydiğini iddia etti. Güney Koreli mevkidaşı Kim Yong-hyun ile Washington'da düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Austin, Kuzey Kore’nin destek vermesine rağmen Rusya’nın Ukrayna’yı yenemeyeceğini savundu. Kim Yong-hyun ise Kuzey Kore’ye, askerlerini Rusya’dan derhal çekme çağrısında bulundu.
- BM Güvenlik Konseyi'nin, Kuzey Kore askerlerinin Ukrayna'daki çatışmalara katıldığı iddiaları üzerine ABD ve İngiltere'nin talebiyle düzenlediği oturumda konuşan Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vasiliy Nebenzya, bu iddiaların "kanıtsız ve temelsiz" olduğunu belirtti. Nebenzya, bu tür iddiaların NATO’nun Ukrayna’ya asker göndermesini meşrulaştırmak için ortaya atıldığını öne sürdü. Rus temsilci, ülkesinin Kuzey Kore ile olan ilişkilerinin uluslararası hukuka uygun ve tamamen şeffaf olduğunu, bu iş birliğinin üçüncü ülkelere yönelik herhangi bir tehdit oluşturmadığını vurguladı.
- Güney Kore Ulusal Güvenlik Konseyi, Rusya'da bulunan Kuzey Koreli asker sayısını yaklaşık 11 bin olarak tahmin etti. İddiaya göre bunların yaklaşık 3 bin kadarı, ülkenin batısında eğitim görürken, bir kısmının Kursk bölgesine veya Donbass’a yönlendirilmesi bekleniyor. Güney Kore istihbaratı, bu askerlerin Rus üniforması giydiğini ve Rus silahlarıyla donatıldığını, böylece kimliklerinin gizlendiğini belirtiyor. Ancak, Güney Koreli yetkililer, bu kuvvetlerin henüz çatışmalara katıldıklarına dair bir kanıt olmadığını açıkladı.
- Ukrayna hükümeti, genel seferberlik süresini 2025 yılı Şubat ayına kadar uzattı ve önümüzdeki üç ay içinde 160 bin yeni askeri göreve çağırmayı hedeflediğini duyurdu. Yetkililer, bu ek askeri güçle mevcut birliklerin kadrosundaki eskiği %85 oranında tamamlamayı planlıyor. Ancak BBC'ye konuşan üst düzey bir Ukraynalı yetkili, bu hedefin oldukça iddialı olduğunu ve bu sayıya ulaşmanın gerçekçi olmadığını belirtti.
- Frankfurter Allgemeine Zeitung'in haberine göre, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ve başmüsteşarı Andriy Yermak, Amerikan müttefikleriyle yaptıkları görüşmelerde çevirmen kullanmak yerine İngilizce konuşmayı tercih ediyor, ancak bu durum, taraflar arasında iletişim sorunlarına yol açıyor. Haberde Zelenskiy'nin İngilizcesinin "orta seviyede" olduğu, Yermak'ın İngilizcesinin ise "son derece yetersiz" olduğu belirtiliyor. Gazetenin kaynaklarına göre, görüşmelere katılan Amerikalılar, dil engeli nedeniyle Ukraynalı liderlerin mesajlarının doğru anlaşılıp anlaşılmadığından sıklıkla emin olamıyor ve Ukrayna tarafının da Amerikan görüşlerini tam olarak anlayıp anlamadığını sorguluyor. Bu durum, iletişimde netlik sağlanmasını zorlaştırarak stratejik konularda yanlış anlaşılmalar riskini artırıyor.
- Çeçenistan lideri Ramzan Kadırov, Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı’nın Kiev'deki insansız hava aracı kontrol merkezine yapılan gece saldırısının, Çeçenistan’daki Vladimir Putin adını taşıyan özel kuvvetler üniversitesine düzenlenen İHA saldırısına misilleme olduğunu açıkladı. Kadırov, Rusya hava kuvvetlerinin, Ukrayna'daki insansız hava araçlarının kontrol merkezi olarak kullanılan binayı 30 Ekim sabah saatlerinde vurduğunu ifade etti.
- Ukrayna, ikinci "barış zirvesi" için üç maddelik bir plan hazırladığını duyurdu. Ukrayna Devlet Başkanı'nın sözcüsü Sergey Nikiforov, bu planın detaylarını açıklamadı ancak ülkenin, Güney Küre'den destek kazanmak için aktif olarak çalıştığını belirtti. İlk barış zirvesi, 15-16 Haziran tarihlerinde İsviçre'nin Bürgenstock bölgesinde düzenlenmiş ve yaklaşık 100 ülke ve kuruluşun katılımıyla sonuçlanmıştı. İlk zirvede nükleer güvenlik, gıda güvenliği ve esir değişimi gibi konular ele alınmış, ancak Rusya bu etkinliğe davet edilmemişti. Bu arada Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, zirveyi "Ukrayna krizinin sebeplerini ve sonuçlarını manipüle etme çabası" olarak nitelendirmişti.
- Rusya’da yıllık enflasyon oranı, 22-28 Ekim haftasında %8,61’e yükseldi. Rosstat verilerine göre haftalık enflasyon %0,27 olarak kaydedildi, bir önceki hafta ise bu oran %0,2 düzeyindeydi. Ekim başından bu yana toplam enflasyon oranı %0,73’e ulaşırken, Ekonomi Bakanlığı, yıllık bazda fiyat artış hızının %8,52'den %8,61’e çıktığını belirtti.
- Rusya’ya ait stratejik bombardıman uçaklarının Güney Afrika’ya yapacağı dostluk ziyareti, Güney Afrika’da koalisyon hükümetinin önemli bir üyesi olan Demokratik İttifak partisinin itirazı nedeniyle ertelendi. TASS’a göre, Tu-160, Il-62 ve An-124 uçakları 29 Ekim’de Pretoria’daki Waterkloof Hava Üssü'ne iniş yaparak 1 Kasım’a kadar burada bulunacaktı. Ancak Demokratik İttifak, bu ziyareti Güney Afrika'nın uluslararası çatışmalardaki tarafsızlığına aykırı buldu. Partiden yapılan açıklamada, eğer ülkenin tarafsızlığı gerçekse, Ukrayna’ya da aynı davetin yapılması gerektiği vurgulandı.
- Politico'ya göre, Ukrayna hükümetinden üst düzey yetkililer, ülkenin ABD'den uzun menzilli Tomahawk füzeleri talebine dair batı medyasındaki olumsuz yorumlar karşısında şaşkınlık yaşadı. The New York Times’ın aktardığına göre, ABD’li kaynaklar bu talebi "gerçekçi değil" diye değerlendirdi. Ancak bir Ukraynalı yetkili, ABD ordusunun planı incelediğini ve "gerçekçi" bulduğunu iddia etti. NYT'nin bu haberi, Zelenskiy'in ABD'yi gizli bilgileri sızdırmakla suçlamasına yol açmıştı. Zelenskiy, iki ülke arasında gizlilik kalmadığını ifade etti.
- Harkov'un Saltivka semtindeki çok katlı bir binaya yönlendirilmiş bir hava bombasının isabet etmesi sonucu 24 kişinin yaralandığı bildirildi. Harkov Belediye Başkanı İgor Terehov binanın ağır hasar gördüğünü ve yıkılma tehlikesi olduğunu belirtti.
- İngiltere Maliye Bakanı Rachel Reeves, Parlamento’ya sunduğu bütçede savunma harcamalarının artırılacağını açıkladı. Bu artışla birlikte, Ukrayna’ya her yıl 3 milyar sterlinlik askeri destek sağlanacağı garanti altına alındı.
- Kuzey Kore, Japon Denizi yönüne bir balistik füze fırlattı. Güney Kore Genelkurmayı'nın bildirdiğine göre, fırlatmanın ardından yaklaşık bir saat sonra Japon Sahil Güvenliği, füzenin Japonya'nın münhasır ekonomik bölgesi dışında, Hokkaido'nun batısında bulunan Okushiri Adası yakınlarına düştüğünü duyurdu. NHK'nin askeri kaynaklara dayandırdığı bilgiye göre, bu füzenin Kuzey Kore tarafından gerçekleştirilen en uzun menzilli uçuş olduğu düşünülüyor.
- Rusya’nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Vasilii Nebenzya, İngiliz temsilci Barbara Woodward’ı, "fakir Rusya" ifadesine karşılık Rusya'ya davet etti. BM Güvenlik Konseyi toplantısında konuşan Nebenzya, Woodward'a Rusya’yı kendi gözleriyle görmesini önerdi ve ülke hakkındaki yorumlarının çelişkili olduğunu belirtti. Woodward ise konuşmasında, Kuzey Kore’nin Rusya’ya verdiği destekten bahsederek "umutsuz ve fakir bir Rusya"nın dış yardıma ihtiyaç duyduğunu ifade etmişti.
- Rusya'daki bazı kullanıcılar, dün gece TikTok ve T-Bank’ın çevrim içi hizmetlerinde kesintiler yaşadıklarını bildirdi. Downdetector verilerine göre, TikTok ile ilgili en yüksek şikayet sayısı 5 bin 556’ya ulaştı ve saat 00:30’da kaydedildi, ancak saat 01:16'ya kadar bu sayı 448’e düştü. Ayrıca, T-Bank kullanıcıları çevrim içi bankacılık ve T-Invest mobil uygulamalarına erişimde sorunlar yaşadı. Downdetector, tüm T-Bank hizmetleri için toplamda yaklaşık 6 bin şikayet aldığını bildirdi.
30 Ekim Çarşamba
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, iki yılı aşkın süredir ilk kez yaptıkları telefon görüşmesinde Ukrayna’daki çatışmada ateşkes konusunu ele aldıl. Görüşmenin içeriğini Bloomberg'e verdiği röportajda Vucic aktardı.
Sırbistan Cumhurbaşkanı’nın ifadesine göre, görüşme sırasında Putin'e Ukrayna'daki durumu sordu ve ateşkes önerisini dile getirdi, ancak Putin konuya ilgi göstermedi. Vucic, Putin'in cevabını şöyle aktardı: “Ona göre, özel askeri harekâtın tüm hedefleri yerine getirilecek.”
Habere göre görüşme, Sırbistan Cumhurbaşkanı’nın katılmadığı, ancak hükümet üyelerini gönderdiği Kazan'daki BRICS zirvesiyle bağlantılı gerçekleşti. Vucic ajansa verdiği röportajda Putin'i aramasını “Centilmenler böyle yapar, gerçek erkekler böyle davranır.” sözleriyle açıkladı.
- Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Kiev’in Beyaz Saray ile görüşmelerinin gizliliğini yitirdiğini söyledi. Zelenskiy, bu yorumu Batı medyasının Ukrayna liderinin "zafer planının" Tomahawk füzelerinin temin edilmesini içerdiğine dair bilgiler yayımlamasına tepki olarak yaptı.
Zelenskiy, Kuzey Avrupa ülkelerinin önde gelen medya kuruluşlarıyla yaptığı görüşmede şunları söyledi: “Şimdi medyada olanlara bakın: Ukrayna'nın Tomahawk gibi çok sayıda füze almak istediğini söylediler. Ancak bu, Ukrayna ile Beyaz Saray arasında gizli bir bilgiydi. Bu tür haberleri nasıl anlamalıyız? Bu, ortaklar arasında gizli bir şeyin olmadığını gösteriyor.” Röportajın bir kısmı, Ukrayna Devlet Başkanı'nın Telegram kanalında yayımlandı.
The New York Times, Zelenskiy’nin "zafer planının" ABD yapımı Tomahawk füzelerinin teminini içerdiğini belirten kaynaklara dayalı bir haber yayımlamıştı. Amerikan yetkilileri ise bu talebi “tamamen uygulanamaz bir istek” olarak nitelendirmişti. Tomahawk füzeleri menzil bakımından, Ukrayna’nın 2024'te ABD’den sınırlı sayıda aldığı ATACMS füzelerinden yedi kat daha uzun menzile sahip. Tomahawk’ın menzili 2,5 bin km.
- Rusya'da e-devlet portalı Gosuslugi'nin Google Mail (Gmail) hesabına bağlı kullanıcıları, başka bir e-posta adresi kullanmaları gerektiğine dair bir bildirim aldılar. Amerikan şirketi Google, eylül ayında Rus vatandaşlarının yeni hesap açmalarını sınırlamıştı.
Kommersant'ın aktardığı habere göre Gosuslugi'den gelen bildirimde “Google, kısa bir süre önce yeni hesap oluştururken SMS doğrulaması kullanımını sınırladı. Bu işlevin mevcut hesaplarda çalışmaya devam edeceğini garanti edemiyoruz. Hesabınızı koruyun” ifadeleri yer aldı.
- Rusya İçişleri Bakanı Vladimir Kolokoltsev, 2024 başından bu yana Rusya’da yasa dışı olarak bulunan yabancı sayısının neredeyse %40 arttığını açıkladı. Bakan 1 Ekim itibariyle, ülkede yasal olarak kalma hakkı bulunmayan 740 bin göçmen bulunduğunu belirtti.
- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, İngiliz Financial Times gazetesinin Rusya ve Ukrayna’nın enerji altyapısı tesislerine yönelik karşılıklı saldırıları durdurmak için istişareler yürüttüğüne dair haberini yorumladı. Peskov, "günümüzde saygın yayınların bile" asılsız haberlerden çekinmediklerini söyledi. Peskov “Şu anda gerçekmiş gibi sunulan çok sayıda asılsız haber var. Hatta saygın yayınlar bile bu tür haberlerden çekinmiyor,” ifadelerini kullandı.
Bununla birlikte Peskov FT'nin haberinde geçen, Ukrayna birliklerinin Kursk bölgesinin bir kısmını işgal ettiği sürece Rusya’nın müzakerelere yanaşmayacağı yönündeki ifadeyi doğruladı.
Sözcü “Bu, devlet başkanımızın barış girişimindeki temel şartıdır. Evet, Rus topraklarından çekilme. Yani yeni bölgeler de dahil,” diye ekledi.
- Rusya ve Ukrayna, enerji altyapısı tesislerine karşı karşılıklı saldırıların sona erdirilmesi konusunda istişareler yürütüyor. Konu hakkında bilgi sahibi kaynaklara atıfta bulunan Financial Times gazetesinin haberine göre diyalogda arabulucu rolünü Katar üstlendi.
Financial Times'ın kaynakları, sınır bölgesindeki Kursk Oblastı’nda Ukrayna askerleri bulunduğu sürece Moskova'nın böyle bir anlaşmayı kabul etmesinin pek olası olmadığını görüşünde. Benzer müzakereler ağustos ayında yapılmış, ancak Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin Rusya bölgesine yaptığı saldırı nedeniyle yarıda kesilmişti.
Ancak istişarelere katılan üst düzey bir Ukraynalı yetkiliye göre, Moskova ve Kiev, son haftalarda istihbarat servislerinin vardığı bir anlaşma çerçevesinde birbirlerinin enerji altyapısına yönelik saldırıların sıklığını azaltmış durumda. Bununla birlikte, FT'nin kaynağı, Kiev'in Rusya’daki rafineriler de dahil olmak üzere hedeflere saldırmaya devam etmeyi planladığını söyledi. Makalede, kış öncesinde enerji tesislerine yönelik potansiyel bir anlaşmanın Ukrayna için özel bir öneme sahip olduğu belirtiliyor. Ağustos ayı sonunda Ukrayna Enerji Bakanı Herman Galuşçenko, ülkenin muhtemelen "tarihin en zor kışı" ile karşı karşıya olduğunu söylemişti.
Daha önce Türkiye’nin, enerji ve nükleer enerji tesislerine saldırılmaması ve Karadeniz'deki ticaret gemilerinin korunması yönünde bir teklif sunduğunu belirten Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu, Rusya'nın bu teklife olumlu yanıt verdiğini ifade etmişti. Ancak Şoygu'ya göre Ukrayna bu öneriyi kabul etmedi. Peskov ise bu görüşmelere dair "kesin bir anlaşmaya varılmadığını" vurguladı ve mevcut durumda böyle bir anlaşmanın pek mümkün olmadığını belirtti. Financial Times ayrıca geçen yıl Kiev ve Moskova arasında karşılıklı enerji tesislerine saldırmama yönünde bir "sessiz anlaşma" sağlandığını, ancak petrol rafinerilerine yapılan drone saldırıları nedeniyle bu anlaşmanın ihlal edildiğini yazdı.
- Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, ABD'yi bilgiye erişim özgürlüğü ve medya çoğulculuğunu sağlama konusundaki yükümlülüklerini ihlal etmekle suçladı. Zaharova, bu açıklamayı İzvestiya gazetesi çekim ekibinin gözaltına alınması sonrasında yaptı. Sözcü, Amerikan makamlarının keyfi tutumuna karşı Moskova'nın "uygun bir tepki" vereceğini söyledi.
- Moskova'daki Şeremetyevo Havalimanı'nda bu sabah yürürlüğe konan kısıtlamalar kaldırıldı. Havalimanı, güvenlik gerekçesiyle 04:37 ile 05:20 saatleri arasında uçuş kabul etmemiş ve göndermedi. İlgili açıklama sivil havacılık kurumu Rosaviatsiya'dan geldi.
Öte yandan, Antalya'ya uçan bir uçak, kalkıştan kısa süre sonra arıza bildirerek Şeremetyevo'ya geri döndü. Açıklama Şeremetyevo Havalimanı basın servisi tarafından yapıldı.
Kaptanın kabin basıncı göstergesinin çalışması nedeniyle kalkış yapılan havalimanına geri dönme kararı aldığı, inişin acil bir durum teşkil etmediği vurgulandı. Uçuş yedek bir uçakla gerçekleştirilecek.
- Çelyabinsk Oblastı'ndaki Korkino'nun belediye başkanı Natalya Loşinina istifa etti. Loşinina, Telegram kanalında yaptığı açıklamada, kentin yönetiminin çok uzun zamandır var olan "çingene sorunu"nu hiçbir zaman gizlemediğini yazdı. Belediye Başkanı 2019'dan itibaren bu konuda tüm mümkün olan mercilere çok sayıda başvuru yapıldığını, denetimler ve görüşmeler düzenlendiğini söyledi. Loşinina bu çalışmaların sonucu olarak belediye yönetiminin çingenelere karşı ayrımcılık yapmakla suçlandığını, ve kayınpederinin mezarının birkaç kez tahrip edilğini dile getirdi. Şehirde bir kadın taksicinin ölmesi sonucunda kitlesel olaylar yaşanmıştı.
- The Economist'in "Ukrayna artık kazanma değil hayatta kalma mücadelesi veriyor" başlıklı haberine göre, ABD artık Ukrayna'ya ciddi riskler almadan askeri yardım sağlayamayacak durumda. Bir ABD yetkilisinin açıklamalarına dayanan haberde, "ABD’nin Ukrayna'ya verebilecek çok az şeyinin kaldığı ve başka yerlerde ciddi riskler almadan yardım yapamayacağı" ifade edildi. Ukrayna ordusu bazı bölgelerde direniş gösterse de, Rus güçlerinin kuzeyde Kupyansk’ta Ukrayna savunmasını ikiye böldüğü, doğuda ise altı aylık bir çabanın ardından Severksiy Donets Nehri’ni geçtiği bildirildi. Güneyde Rusya, Ugleder çevresinde stratejik yükseklikleri ele geçirirken, Kura hovo’ya iki koldan saldırıyor. Haberde, Ukrayna’nın ordusunun azalan insan gücü ve yüksek kayıplar nedeniyle giderek zayıfladığı vurgulanıyor.
- Pentagon sözcüsü Tümgeneral Pat Ryder, Kuzey Kore’ye ait birkaç bin kişilik bir askeri birliğin Rusya’nın Kursk bölgesine doğru ilerlediğini ve küçük bir kısmının bölgeye ulaştığını belirtti. Ryder, ilk işaretlerin Rusya’nın bu birlikleri piyade olarak kullanmayı planladığını ve onları Ukrayna güçlerine karşı savaşlarda veya savaş destek görevlerinde değerlendireceğini ifade etti.
- ABD Başkanı Joe Biden, Kuzey Kore birliklerinin Rusya’nın Kursk bölgesine gönderildiği yönündeki haberlerle ilgili endişesini dile getirdi. Biden, bu birliklerin Ukrayna topraklarına geçmesi durumunda Ukrayna’nın karşılık vermesi gerektiğini belirterek, "Eğer Ukrayna sınırını geçerlerse, evet," dedi.
- Ukrayna’da izinsiz birlik terk etme, firar ve emirlerin yerine getirilmemesi vakalarının sayısında artış gözlemleniyor. Ukrayna Yüksek Mahkemesi Başkanı Stanislav Kravçenko, kesin rakamları henüz analiz etmediklerini ancak birlik terk etme vakalarında önemli bir artış eğilimi olduğunu belirtti. Kravçenko, durumun "tehdit edici" bir hal aldığını ifade etti.
- Ukrayna'nın enerji operatörü Ukrenergo’nun başkanı Aleksey Breht, "kış aylarında en kötü senaryoda bile elektrik kesintilerinin sekiz saati aşmayacağını" açıkladı. Breht, Ukrenergo'nun birkaç senaryoya hazırlandığını, en kötü durumda elektrik kesintileri iki sıra halinde uygulanacak ve her bir kesinti sekiz saatten uzun olmayacak. Eylül ayında Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Rusya'nın saldırıları sonucunda ülkenin enerji sisteminin %80 oranında tahrip olduğunu ve milyonlarca Ukraynalının kış aylarında ısınma sorunuyla karşı karşıya kalabileceğini ifade etmişti.
- Çeçenistan lideri Ramzan Kadırov, dün Gudermes'teki Vladimir Putin adlı özel kuvvetler üniversitesine düzenlenen dron saldırısında "Ukrayna ordusuna mensup esirlerden kayıplar olduğunu" açıkladı. Telegram üzerinden yaptığı paylaşımda Kadırov, üniversitenin çatısının yangın sonucu zarar gördüğünü ancak yangının söndürüldüğünü belirtti. Kadırov, saldırıda Rus tarafında can kaybı olmadığını vurgularken, Ukrayna'nın bu saldırıyla kendi askerlerinin ölümüne sebep olduğunu ifade etti.
- İsviçre, Rusya'nın dondurulmuş varlıklarından elde edilen gelirlerle Ukrayna'ya kredi sağlanmasının mümkün olmadığını açıkladı. İsviçre Ekonomi Devlet Sekreterliği (SECO) Sözcüsü Fabian Mayenfisch, dondurulmuş Rus varlıklarından beklenmedik bir gelir elde edilmediğini ve bu varlıkların merkezi menkul kıymet saklama kuruluşlarında değil, ticari bankalarda likit varlıklar olarak muhafaza edildiğini belirtti.
Реклама