Erdoğan 'Rusyalı barış zirvesi' önerdi
Cuma akşamı İstanbu'da Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'i ağırlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ortak basın toplantısında, “Başından beri savaşın müzakereler temelinde sonlandırılması için elimizden gelen katkıyı verdik, veriyoruz. Rusya’nın da dâhil olacağı bir barış zirvesine ev sahipliği yapmaya hazırız” dedi. Zelenskiy ise yapılacak barış zirvesine Rusya'nın katılımına karşı olduğunu söyledi. Zelenskiy, Rusya'nın çözüm zirvesine katılımının "adil bir dünya kurma" planının geliştirilmesinden sonra mümkün olacağına inandığını belirtti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski baş başa görüşmelerinin ardından ortak basın toplantısı düzenleyerek açıklamalarda bulundu.
Cumhurbaşkanlığı web sitesindeki habere göre, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski’yi geçen sene temmuz ayından sonra yeniden misafir etmekten büyük bir memnuniyet duyduğunu söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Çarşamba günü Sayın Zelenskiy ve Sayın Miçotakis'in de bulunduğu bölgeye yakın bir yere düzenlenen füze saldırısı sebebiyle her iki ülkeye de 'geçmiş olsun' dileklerimizi iletiyorum. İki yılı geride bırakan savaş nedeniyle hayatlarını kaybeden Ukrayna vatandaşları için de taziyelerimi sunuyorum. Kıymetli dostumla bugünkü görüşmelerimizde savaşla ilgili gelişmeleri ayrıntılı şekilde ele aldık. Kendisine tespitlerimizi bir dost olarak tüm samimiyetimle ifade ettim" dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmede stratejik ortakları Ukrayna'nın toprak bütünlüğü, egemenliği ve bağımsızlığına yönelik desteklerini vurguladıklarını belirterek, savaşın başta Ukrayna olmak üzere bölgesel ve küresel plandaki olumsuz yansımalarının giderek arttığını dile getirdi.
Barışın tesisi için Mart 2022'de İstanbul'da kurulan müzakere masasının yanından geçebilecek nitelikte diplomatik bir adım atılamadığına değinen Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:
"Başından beri savaşın müzakereler temelinde sonlandırılması için elimizden gelen katkıyı verdik, veriyoruz. Rusya'nın da dâhil olacağı bir barış zirvesine ev sahipliği yapmaya da hazırız. İstişarelerimizde ihraç koridorları ve seyrüsefer emniyeti gibi Karadeniz'in istikrarını ilgilendiren meseleler hakkında da görüş alışverişinde bulunduk. Biliyorsunuz, Karadeniz girişimi 33 milyon tona yakın tahılın ihtiyaç sahiplerine ulaşmasına imkân vererek küresel bir gıda krizinin önüne geçmişti, o anlaşma da yine bu salonda yapılmıştı. Taraflar arasında yeni bir mutabakat sağlanması için bir niyet ortaya konulduğu takdirde daha önce olduğu gibi elimizden gelen desteği vermeye hazırız"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, gelecek dönemde Ukrayna'nın ekonomik açıdan ayakları üzerinde duran ve kalıcı güvenliğini tesis etmiş konuma gelmesinin de büyük önem taşıdığını vurguladı.
Bu çerçevede Ukrayna'nın Avrupa Atlantik Kurumları'yla bütünleşmesi hedefine desteklerinin baki olduğunu söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şu şekilde sürdürdü: "Bugünkü görüşmelerimizde ikili ilişkilerimizin gündeminde yer alan konuları da etraflıca ele aldık. Savaşa rağmen ikili ticaretimizin istikrarlı bir seyir izlemesinden memnuniyet duyuyoruz. 10 milyar dolar hedefimize ulaşmak için gayretlerimizi arttırma noktasında mutabık kaldık. Serbest Ticaret Anlaşması'nın bir an önce yürürlüğe girmesi, kuşkusuz bu ilişkilerimize yeni bir ivme katacaktır. Pek çok firmamız savaşın getirdiği tüm riskleri göğüsleyerek arazideki çalışmalarına devam etti, devam ediyor. Ukrayna'nın yeniden imarı çalışmalarına da güçlü şekilde destek vereceğiz. Bu çerçevede Ukrayna'nın yeniden inşası forumunu da geçtiğimiz ocak ayında İstanbul'da gerçekleştirdik. Firmalarımızın ilerleyen dönemde daha fazla sorumluluk üstlenme noktasında Ukrayna hükümetinin de tercihine mazhar olacaklarından şüphe duymuyorum."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kırım Tatarları'nın Ukrayna'daki varlığının iki ülke arasındaki dostluğu pekiştiren önemli unsurlardan biri olduğunu, Ukrayna'nın vazgeçilmez bir parçası olan Kırım Tatarları'nın ülkenin toprak bütünlüğünün yeniden tesisi için de canla başla mücadele ettiklerini söyledi.
Soydaşlarının haklarının garanti altına alınması ve özerklik statülerinin güçlendirilmesindeki emekleri için Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski’ye teşekkür eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, kendilerinin de Kırım Tatar soydaşlarını her zaman desteklediklerini ve desteklemeye devam edeceklerini ifade etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, gelecek dönemde bir yandan Ukrayna ile dayanışmayı sürdürürken, diğer yandan savaşın müzakereler temelinde adil bir barışla sona erdirilmesi için çalışmalara devam edeceklerini belirterek, bugünkü istişarelerin başta Türkiye ve Ukrayna olmak üzere tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını diledi.
“RUSYA'NIN TÜRKİYE'NİN DURUŞUNA SAYGI DUYACAĞINA İNANIYORUZ”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, basın toplantısının ardından gazetecilerin sorularını cevapladı.
Bir gazetecinin, Türkiye'nin barış sürecine ilişkin teklifini hatırlatıp, "Rusya'nın askerlerini Ukrayna topraklarından çıkarmasını kim sağlayabilir?" sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Özellikle burada Rus askerlerinin Ukrayna tarafında bulunması, o tarafta bulunurken böyle bir teminat, böyle bir garanti olur olmaz, bütün bunların hepsi barışı bu denli savunan bir Türkiye olarak biz bu savımızda, bu tezimizde Rusya'nın da Türkiye'nin duruşuna ister istemez saygı duyacağına inanıyoruz. Zaten bu olmadığı zaman böyle bir barışı da temin edebilmek ve bunu sağlayabilmek mümkün olmayacaktır. Ama en azından dünya kamuoyunda, uluslararası kamuoyunda Türkiye olarak görevimizi yapmış addedeceğiz kendimizi. Olay budur."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Ukrayna-Rusya krizinin akıbetini nasıl görüyorsunuz?" sorusuna ise şu cevabı verdi:
"Tabii burada üç başlık önemli. Bunlardan bir tanesi gıda güvenliği, bir diğeri esir takası, bir diğeri ise seyrüsefer garantisi. Tüm bunların dışında aslında ramazan ayı sebebiyle bir sükûnetin teminini Sayın Başkan'ın istemesi ve limanların güvenliğinin teminini istemesi, bunlar büyük önem arz ediyor. Bunlarla beraber biz de Türkiye'nin duruşu itibarıyla sağlayabileceği bazı imkânlar olduğuna inanıyoruz ki Sayın Başkan'ın gıda güvenliği, esir takası, seyrüsefer garantisi konularında aynı düşüncedeyiz. Bunları sağlamamız lazım. Bu konularda adımlar atmamız lazım. Bu konuda diyoruz ki biz Türkiye olarak, gerek şahsım gerek bakan arkadaşlarım, muhataplarıyla yaptıkları görüşmelerde, buralarda olumlu bazı yaklaşımlar gördüğümüz için bu adımları atıyoruz. Bunlardan da netice alacağımızı ümit ediyoruz. Ümitsiz değiliz çünkü şu salon çok şeylere şahit oldu ve yine bu salonda kaldığımız yerden yola devam edeceğimizi zannederek bu yola çıktık. Sizler de medya olarak yazılı, görsel bu konuda gerekli çalışmayı yaparsanız netice alacağımızı ben ümit ediyorum."
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy de konuşmasında, "Cumhurbaşkanı Erdoğan'a ve Türk halkına, Ukrayna'nın egemenliği, bağımsızlığı ve toprak bütünlüğüne, tüm insanımıza, Ukraynalı çocuklara olan desteğinize teşekkür ederim" diyerek bu desteği çok takdir ettiklerini vurguladı.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, "Sayın Cumhurbaşkanı'na özellikle vatandaşlarımızın Rus esaretinden kurtarılması konusunda teşekkür ettim. Türkiye'nin aracılığı sayesinde ciddi insani sonuçlar elde ettik. Bundan sonraki çabaları bekliyoruz" diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın her zaman Ukrayna'nın bir parçası olan Kırım başta olmak üzere Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü tanıdığını ve bunu dile getirdiğini, her zaman Kırım Tatarlarını savunduğunu belirten Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, bugün de bunu duyduklarını ifade etti.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, "(Ukrayna'nın toprak bütünlüğü konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın) Hiçbir zaman fikrini değiştirmediği için kendisine minnettarım" ifadelerini kullandı.
Toplantıda, iki ülke arasında ticaret alanında iş birliği protokolü imzalandı.
"Eşya ve Taşıtlar için Elektronik Ön Bilgi Değişimi Sistemi Kurulması"na ilişkin hazırlanan iş birliği protokolüne, Türkiye adına Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ukrayna adına da Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov imza attı.
Rus medyasındaki yankısı
İstanbul'daki zirve Rusya basınından genel olarak "Erdoğan'ın Rusya Federasyonu'nun katılımıyla barış zirvesi düzenlemeye hazır olduğu açıklamasına Zelenskşy karşı çıktı" şeklinde yansıdı.
Kommersanti "Erdoğan, Rusya-Ukrayna anlaşmazlığının çözümü için Moskova'dan temsilcilerin katılımıyla bir barış zirvesi düzenlemeye hazır olduğunu duyurdu. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ise buna karşı çıktı" vurgusu yaptı.
Haberde, "Ukrayna Cumhurbaşkanı bu öneriyi kabul etmedi. Ona göre, öncelikle “uygar ülkeler” bir “ayrıntılı plan” geliştirmeli, daha sonra “adil bir dünya için” hazır olan Rusya'nın temsilcileri bu çalışmaya dahil edilebilir.
Yine Kommersant'ın haberinin devamında Zelenskiy'nin şu sözleri aktarıldı:
“Zirve formatına gelince... Her şeyi engelleyen, yok eden ve öldüren insanları nasıl davet edebileceğinizi göremiyoruz. Biz bir sonuç elde etmek istiyoruz: Adil bir dünya ve Ukrayna için adil bir dünya.”
Gazeteye göre Ukrayna, farklı ülkelerdeki çok taraflı konferanslarda diğer şeylerin yanı sıra Rus birliklerinin geri çekilmesini de içeren "barış formülünü" tanıtıyor. İsviçre Dışişleri Bakanı Ignazio Cassis , ülkesinin yaz başına kadar böyle bir konferans düzenlemeyi planladığını söyledi. Rusya, daha önceki benzer etkinlikler gibi buna da davet edilmedi. Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Ermak, Rusya Federasyonu'nun bu konuyla ilgili "ikinci zirveye" davet edilmesinin mümkün olduğunu söylemişti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise, Ukrayna'nın önerdiği barış formülünü "hastalıklı bir hayal gücünün meyvesi" olarak nitelendirdi. Kremlin, Rusya'sız bir çözümün tartışılmasına yönelik formatların anlamsız ve gülünç olduğuna inandığını duyurdu. Rusya, Ukrayna ile “gerçekleri dikkate alarak” müzakerelere hazır olduğunu ifade etti .
9.3.2024
Реклама