Rusya-Batıı ittifakı zirveleri sonuçsuz: Büyük kopuşa adım adım
Rusya ile ABD arasındaki Cenevre müzakerelerinin ardından, Brüksel'deki NATO-Rusya Konseyi zirvesi de, tarafların kritik konularda kendi görüşlerine daha sıkı sarılmaları ve geri adım atmamaları ile sonuçlandı. İki taraftan da sert açıklamalar geldi. Bu "umutsuz müzakereler" Rusya ile Batı arasında köprülerin atılacağı, daha sert adımların beklendiği, yeni "Soğuk Savaş" dönemine kapı aralayabilecek bir dönemin eşiğine gelindiği yorumlarını güçlendirdi. Şimdi Putin'in yapması muhtemel değerlendirme bekleniyor.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Rusya'nın istediği güvencelere set çekerek, Ukrayna'nın gelecekteki güvenlik düzenlemeleriyle ilgili kendi başına karar verme hakkına sahip olduğunu ve NATO'nun kapısını yeni üyelere açık bırakmaya devam edeceğini vurguladı. Stoltenberg, “Başka kimsenin söyleyecek bir şeyi yok ve elbette Rusya'nın bu konuda veto hakkı da yok.” diyerek, Moskova’nın Kiev’in ittifak üyeliğine karşı çıkamayacağı mesajını verdi.
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman ise Avrupa’da her ülkenin istediği takdirde NATO’ya katılma hakkı bulunduğunu söyledi.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Gruşko ise, "lişkilerin daha da kötüleşmesinin Avrupa'nın güvenliği açısından önceden kestirilemeyecek sonuçları olacağını" söyledi.
NATO geri adım atmıyor
Toplantıya katılmadan önce sosyal medya hesabından bir açıklama yapan Sherman, “Uluslararası sistemin ve Avrupa güvenliğinin temel ilkelerini yeniden teyit ediyorum: Her ülkenin kendi yolunu seçme konusunda egemen hakkı vardır." diyerek, Ukrayna’nın NATO üyeliğine karşı çıkan Rusya’ya üstü kapalı mesaj gönderdi.
Sherman, görüşmeler sonrası yaptığı açıklamada, Rusya'nın bu haftaki iki tur diplomatik görüşmenin ardından Ukrayna sınırında gerilimi azaltma taahhüdünde bulunmadığını söyledi. Sherman görüşmeleri Moskova'nın "diplomasinin işe yaramadığını iddia etmek için bir bahane olarak kullandığını" iddia etti.
CNN'in haberine göre Sherman gazetecilere verdiği demeçte, "ABD ve Batılı müttefiklerinin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in diplomatik görüşmeleri takiben amacının ne olduğunu henüz bilmediklerini" söyledi.
Brüksel'deki kritik müzakereler sonrası konuşan NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, İttifak ve Rusya arasında ciddi görüş farklılıkların olduğunu ve söz konusu farklılıkların aşılmasının kolay olmayacağını belirtti. Stoltenberg, Rusya-NATO Konseyi toplantısı kapsamında basın mensuplarına açıklamalarda bulundu, ittifak ve Rusya arasında ciddi görüş farklılıkların olduğunu ve bu farkların aşılmasının kolay olmayacağını söyledi.
Stoltenberg ayrıca Rusya ve NATO’nun Avrupa'daki füzelere yönelik karşılıklı ve kontrol edilebilir kısıtlamalar üzerinde anlaşmak için bir dizi toplantı düzenlemeyi kabul ettiklerini kaydetti.
Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin ise, Rus tarafının NATO'ya gerilimin azaltılmasına yönelik önlemler teklif ettiğini ancak bunların İttifak tarafından görmezden gelindiğini söyledi.
Sputnik'in haberine göre, NATO müttefiklerinin Rusya ile gerçekleştiği görüşme sırasında ülkelerin kendi kaderlerini belirleme hakkı olduğunu kabul etiklerine dikkat çeken Stoltenberg, “Müttefiklerimiz, her ülkenin kendi kaderini belirleme hakkını teyit etti” diye konuştu.
‘Rusya, Ukrayna’nın NATO’ya girmesini veto edemez’
NATO müttefiklerinin, Rusya’nın Ukrayna’nın NATO’ya girmesini veto edemeyeceği konusunda hemfikir olduklarını ve bu konuda Kiev’e destek vereceklerini vurgulayarak, “Müttefikler ayrıca, Ukrayna'nın NATO’ya ne zaman üye olmaya hazır olduğuna başka kimsenin değil, yalnızca Ukrayna ve ittifak içindeki 30 müttefikinin karar verebileceği konusunda hemfikir. Rusya, Ukrayna'nın NATO üyeliğini veto edemez" ifadelerini kullandı.
NATO’nun Rusya ve ABD’nin güvenlik garantileri ile ilgili yaptıkları görüşmelerden memuniyet duyduğunu dile getiren Stoltenberg, “Rusya ile ABD arasındaki ikili istişareleri ve yarınki AGİT (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı) toplantısını memnuniyetle karşıladım. Bunlar, Avrupa'da güvenlik nedeniyle kaçırılmaması gereken yapıcı etkileşim fırsatlarıdır” diye konuştu.
Brüksel’deki NATO-Rusya görüşmesinin samimi ve açık olduğuna dikkat çeken Stoltenberg, “NATO müttefikleri, ilerleme kaydetmek için siyasi bir yol bulmak için ellerinden geleni yapacaklarını vurguladı. Elbette ki Ukrayna ve etrafındaki gerilimlere odaklanarak çok çeşitli konularda samimi ve açık bir görüşme yaptık. Toplantı faydalı oldu” vurgusunu yaptı.
NATO’nun Rusya ile Avrupa'daki füzelere yönelik karşılıklı kısıtlamaları görüşmeye hazır olduğunu söyleyen Stoltenberg, “NATO, toplantıda Avrupa'daki füzeler ve karşılıklı kontrol edilebilir füze kısıtlamaları dahil olmak üzere çok çeşitli konularda bir dizi toplantıya hazır olduğumuzu açıkça belirtti” diyerek, İttifakın görüşmeye hazır olduğu bir diğer konunun da nükleer politika olduğuna işaret etti.
Anlaşmaya varmak zor olsa da NATO’nun Moskova ile görüşme masasına oturmaya hazır olduğunu vurgulayan Stoltenberg, “Biz (müzakere masasında) oturmaya hazırız. Ancak, ciddi ilerleme ve anlaşmaya varmak için elbette gerilimi düşürmeye ihtiyacımız var. Yakın gelecekte bir araya gelmeye ve çeşitli konuları daha detaylı bir şekilde ele almaya hazırız” dedi.
Stoltenberg, NATO’nun Rusya'dan güvenlik toplantılarına ilişkin takvimi belirleme önerisine olumlu yanıt beklediğini sözlerine ekledi.
NATO’nun Moskova ile diyaloğa ihtiyaç duyduğuna dikkat çeken Stolteberg, “Bugün ayrıca diyaloğa inandığımız için Moskova'daki NATO temsilciliğini ve Rusya'nın NATO misyonunu yeniden açmaya, restore etmeye hazır olduğumuzu açıkça belirttik. Bu ofislerin verimli bir diyalog yürütebileceğimiz altyapının bir parçası olduğuna inanıyoruz” diye konuştu.
Rusya'dan tepki
Öte yandan Brüksel'deki NATO Ana Karargahında düzenlenen toplantıya Rusya'yı temsilen katılan Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Gruşko toplantı sonrasında sert açıklamalarda bulundu.
NATO'nun çeşitli konulardaki tutumunun Moskova açısından kabul edilemez olduğunu belirten Gruşko, Rusya'nın önerilerini nasıl hayata geçireceği ya da neden hayata geçiremeyeceğiyle ilgili NATO'dan yazılı yanıtlar beklediklerini söyledi.
DW'nin aktardığına göre, NATO'nun genişlemeye devam etmesinin, genişlemenin faydalarını geri planda bırakacak riskleri beraberinde getireceği uyarısında bulunan Gruşko, ilişkilerin daha da kötüleşmesinin Avrupa'nın güvenliği açısından önceden kestirilemeyecek sonuçları olacağını söyledi.
Brüksel'de bugün yapılan görüşmelerle ilgili "Şimdiye kadar hiç bu kadar dürüstçe ve keskin bir tartışma yürüttüğümüzü hatırlamıyorum" diyen Gruşko, ancak iki taraf arasında "ortak pozitif bir gündem bulunmadığını" kaydetti.
"NATO kabul edilemez riskler yaratıyor"
NATO'nun tarihinin savaş ve askeri müdahalelerden ibaret olduğunu söyleyen Rus yetkili, İttifak'ı Rusya'nın ilerlemesini durdurmaya çalışmak ve tüm alanlarda üstünlüğü kazanmaya çalışmakla suçladı. NATO'nun Rusya açısından kabul edilemez riskler yarattığını belirten Gruşko, ilişkilerin bu şekilde devam edemeyeceğini ve bir çıkış yolu bulunmasını istediklerini belirtti.
Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin de, Rusya'nın gerilimi yatıştırmaya, iki taraf arasında olay ve çatışmaları önlemeye yönelik önerilerinin NATO tarafından önemsenmediğini belirtti.
Rusya, NATO'dan İttifak'ın genişlemeyi durdurmasını ve Ukrayna'nın yanı sıra Rusya'ya komşu NATO üyesi Estonya, Letonya ve Litvanya gibi ülkelerdeki asker ve askeri teçhizatını geri çekmesini talep etmişti. Rusya ayrıca İttifak'ın kendi bölgesine genişlemesini tehdit olarak nitelendirerek NATO'dan güvenlik garantisi istemişti.
13.1.2022
Реклама