Yeni ekonomi: Rusya'da dev şirketler yatırımı kıstı
Rusya’da büyük şirketler 2025 yılında yatırımlarını önemli ölçüde azalttı. İktisadi büyüme sorunları, yüksek faiz oranları, artan kredi maliyetleri, iç talepteki daralma ve iş gücü sıkıntısı yatırımları baskı altına aldı. Stolıpın Ekonomi Enstitüsü’nün hazırladığı rapora göre, şirketler geçen yıla kıyasla toplam 733 milyar ruble daha az yatırım yapmayı planlıyor. Resmi istatistiklerde yatırımların ilk yarıda yüzde 4,3 artış gösterdiği kaydedilse de, bu oran 2024’teki yüzde 11,2’lik büyümenin oldukça altında kaldı.
En keskin kısıntılar Rusya Demiryolları, Gazprom ve Nornikel’de görüldü. RJD’nin yatırım programı 2024’teki 1,3 trilyon rubleden bu yıl 890,9 milyara geriledi. Gazprom yatırımlarını 1,64 trilyondan 1,52 trilyon rubleye indirdi. Nornikel de 283 milyar rubleden 215 milyara düştü. Ayrıca MTS, T-Plus, Çerkezovo, Rusal ve Severstal gibi birçok büyük grup da benzer şekilde bütçelerini daralttı. Merkez Bankası anketine göre, şirketlerin yüzde 59’u mevcut yatırım planlarını değiştirmeyi düşünmüyor, yüzde 17’si ise projeleri şimdiden küçülttü.
Stolıpın Enstitüsü, yatırım ikliminde bozulmanın giderek belirginleştiğini vurguladı. İNП RAN araştırmasına göre, yeni üretim tesisleri açmayı planlayan şirketlerin oranı bir yılda yüzde 49,6’dan yüzde 35’e düştü. Halihazırda yatırım projesi yürüten şirketlerin payı da yüzde 49,7 ile tüm zamanların en düşük seviyesine geriledi. Uzmanlar, 2023’te yüzde 14,5 olan yatırım artış hızının 2024’te yüzde 4,9’a indiğini, mevcut eğilimin 2025–2027 döneminde yatırımlarda daralmaya dönüşebileceğini belirtiyor.
Ekonomistler, yüksek faiz politikasının etkisinin en az 2026 ortasına kadar hissedileceğini, bunun da ekonomik büyümeyi sınırlayacağını savunuyor. Raporda, yatırımların azalmasının üretim kapasitesinin daralmasına, verimliliğin gerilemesine ve teknolojik modernizasyonun yavaşlamasına yol açacağı uyarısı yapıldı. Bu tablo, piyasada arz açığı riskini de beraberinde getiriyor. Öte yandan, 15 Eylül’de Kremlin’de ekonomi toplantısı yapan Vladimir Putin, hükümete “ekonomiyi soğutmak, ancak dondurmamak” gerektiğini hatırlatarak, 2025 için büyüme beklentisinin yüzde 2,5’ten yüzde 1,2’ye çekildiğini vurguladı.
17.9.2025
Реклама