Rusya'dan "vaka analizi": "ıyi servis yoktur, bardağın yarısı her zaman boştur!"
![]()
Rusya’da bir vaka analizi
Harward Business School, iş dünyasının en önemsediği yüksek eğitim kurumlarından biridir. Dünyanın en iyi ilk 10 kurumundan biri olarak gösterilir. ış dünyası bu okulun öğrencilerinin daha mezun olmadan işlerini hazır ederler. Eğitimler genellikle vaka metodu ile verilir.
Yani okul, iş dünyasındaki ilginç olayları sistematik olarak inceleyip analizini yapar; işletmeyi çeşitli yönleri ile ele alıp, değişik olaylarla ilgili ortaya çıkmış olan aksaklıkları, problemleri ve düzeltilmesi istenilen noktaları sınıf içinde öğrenciler arasında tartışma ortamı yaratarak farklı bakış açıları ile tartışır.
Harward Üniversitesi, vaka konusu olabilecek kuruluşlara mutlaka bir ekibini ayırıp, belirli bir süre için o işletmede çok titiz bir çalışma yapar. Sadece problemleri izlemez; zaman zaman da başarı öykülerinin nedenlerini araştırır. Örneğin, Türkiye’de sanırım Garanti Bankası’nı altı aylık bir süre için incelemeye alıp oradaki başarılı çalışmaları bir vaka halinde öğrencilerine sunmuş idi.
Geçtiğimiz günlerden birinde Harward Üniversitesi’ndeki insan kaynakları dersinde ele alınan vakalardan bir tanesi Rusya’da geçen bir olayı işliyordu. Konu, 1991’de Moskova’daki Aerostar otelinin açılışı ile ilgili idi. Otel öngörülen normal süreden dört ay daha gecikmeli olarak ve Rusya standartlarına göre mucizevi bir sürede inşaatını tamamlamış, dört yıldızlı bir otel olarak değerlendirilmiştir. ınşaatın temelleri 1988’de atılmış. Düşünsenize, SSCB döneminde, komünist bir ülkede Batılı girişimcilerle birlikte ortak bir yatırıma kalkışmak ne demektir...
ışin bürokratik taraflarında çeşitli zorluklarla karşılaşsanız bile bir şekilde çözebiliyorsunuz. Ama bunun bir de yönetim meselesi var ki asıl işin vahim yanı bu tarafıdır. Batı standartlarında bir otel açıp işleteceksiniz ama elinizde otel işinde deneyimli kimse yok.
Benzeri batı otellerde bulundurulan personel sayısının iki katı insan çalıştırmak zorundasınız Ama yine de verimlilik düşük. Otelde, ihtiyaç duyulan ve yabancı lisan gerektiren pozisyonlar için iş ilanları ıngilizce veriliyordu ancak müracaatlar düşük olduğundan, çalışanlara tanıdıklarını getirmeleri rica ediliyordu. ış başvuru formlarında Batı’da sorulması yasal olmayan sorular mevcuttu. Örneğin; “Sahip oldukları çocuk sayısı”, “Komünist Partisi’ne üye olup olmadıkları”, “Ciddi bir hastalık geçirip geçirmedikleri” v.s. Çocuk sayısını öğrenmek çok önemliydi. Zira çocuklar Rusya’da kutsal sayılır ve evde çocuklara bakacak birinin olmasında yarar vardır. Aksi halde çocuğun yakalanacağı basit bir soğuk algınlığı bile çalışan kadının üç hafta izin almasını gerektirebilirdi..
ışe alınmadan önce adaylarla birkaç kez mülakatlar yapılıyordu. Bu mülakatların beylik sorusu sayılan “Neden burada çalışmak istiyorsunuz?”, “Bu işte başarılı olmanızı sağlayacak ne tür nitelikleriniz var?” gibi sorular, Moskova’da pek itibar görmüyordu ve genellikle sessizlikle geçiştiriliyordu. Ruslar en çok “Son işinizdeki görevinizi anlatır mısınız?” sorusuna büyük bir zevkle cevap veriyorlardı ve cevaplar genellikle de aynıydı: “Sürekli toplantılar yapıyorduk, problemleri tartışıyorduk ve çözümler üretiyorduk”.
Bu soruya verilen cevaplar arasında sadece bir tanesi çok dürüst idi. “Bütün gün masamda oturup hiçbir iş yapmıyordum, bazen diğer insanlarla tartışırdım ama bu tartışmalar problemleri çözmekten ziyade sadece basit birer tartışmaydı.” diyerek Rusya’nın felsefe yapan bir ülke olduğu gerçeğini söylemişti.
Sorunlardan biri de, “iyi servis” denildiğinde ne anlaşıldığı ile ilgiliydi.
Adaylardan “Bir otel veya restoranda karşılaşacakları iyi bir servisi düşünmeleri” istenildiğinde kimse servis ile ne anlatılmak istendiğini anlamıyordu.
Bunun üzerine “evlerinde ağırladıkları misafirlerine ne gibi hazırlıklar yaptıkları” soruldu. Gelen cevaplar ise şöyleydi: “Dışarı çıkıp votka alırım”, “En güzel elbiselerimi giyerim”, “Evimi temizlerim” vb...
Yabancı bir şirkette çalışmak, Rusya’daki diğer organizasyonlarla karşılaştırıldığında daha iyi maaş, daha iyi muamele ve daha iyi fırsat olmasına rağmen, işlerin fiziksel zorluklarından ve aileleriyle geçirecekleri zamanı etkilemesinden şikayet ediyorlardı. Rus personelin, yüksek maaş ve yönetimin sunduğu diğer imkanlar için minnettar olma ve takdir etme ifadeleri, yönetimi hayal kırıklığına uğratıyordu. Çünkü hepsinin ortak inancı, “Genel olarak kazancım iyi ancak Batı’daki otellerle karşılaştırıldığında bu hiçbir şey” şeklindeydi. Ruslar otel ve servis işini hayat boyu bir kariyer olarak görmüyorlardı. Her Rus entelektüel iş istiyor ve fabrikada olmadığı sürece beden işi onlara cazip gelmiyordu.
Rusya’da iyi işleyen ortak teşebbüs sayısı çok azdır. Çalışanlar diğer kuruluşlarla karşılaştırıldığında nelere sahip olduklarının farkında değiller. Rus insanı bardağın dolu kısmı yerine genellikle boş kısmını görüyor. Bir süre sonra bu da sizi hayal kırıklığına uğratıyor.
Реклама