Rusya bankacılık sektöründe 9 ay: "Zor ama kârlı dönem"
Rusya bankacılık sektörü 2025’in ilk dokuz ayında yüksek faiz oranlarının gölgesinde temkinli büyümesini sürdürdü. Mevduat hacmindeki artış belirgin biçimde yavaşlarken kredi büyümesi de frenlendi. Buna rağmen bankaların toplam kârı geçen yılın rekor seviyesine ulaştı. Finversia.ru finans sitesinin Rusya Merkez Bankası raporolarına dayanan analizine göre sektör, faiz oranlarının düşme hızını tahmin etmekte zorlanıyor. İlk dokuz ayda sektörün yüzde 74’ü kar ettti. Ancak “Expert RA” raporuna göre, küçük ve kârsız kurumlar için ise piyasada tutunmak her zamankinden zor olacak.
Kârlılık rekor seviyesini korudu
2025’in dokuz ayında sektörün toplam kârı 2,7 trilyon rubleye ulaşarak geçen yılın aynı dönemindeki rekorla aynı seviyeye geldi. Bu sonuç, faiz gelirlerindeki iyileşme, menkul kıymetlerin yeniden değerlemesi ve kredi karşılıklarının azalmasıyla açıklandı. 226 banka kâr açıkladı; bu, sektörün yüzde 74’üne denk geliyor. Ancak toplam aktiflerin yüzde 99’u bu kârlı kurumların elinde. Sberbank tek başına sektörün toplam kârının neredeyse yarısını üretti.
Kredi portföylerinde yavaşlama
Yılın dokuz ayında bireysel ipotek borçları yalnızca yüzde 3,7 artarak 22,6 trilyon rubleye ulaştı. Talep, devlet destekli programlarla sınırlı kaldı. Toplam yeni ipoteklerin yüzde 80’i bu kapsama girdi. Tüketici kredileri yüzde 3,8 gerileyerek 13,3 trilyon rubleye düştü. Buna karşılık otomobil kredileri, 2024’teki rekor düşüşün ardından 2025’te yüzde 7,4 artışla yeniden canlandı. Kurumsal kredilerdeki artış ise yüzde 6,2 ile 93,1 trilyon rubleye ulaştı; büyümenin çoğu konut inşaatı ve devam eden yatırım projelerinden kaynaklandı.
Problemli krediler ve riskler
Merkez Bankası’na göre bankaların kredi portföyü hâlâ yönetilebilir düzeyde olsa da, sorunlu alacaklar yavaş yavaş artıyor. Kurumsal kredilerde sorunlu oran yüzde 4,2’ye (3,5 trilyon ruble), bireysel kredilerde ise yüzde 6,1’e (2,3 trilyon ruble) çıktı. 2024 başından 2025 ortasına kadar 2,4 milyon bireysel kredi ve 102 bin KOBİ kredisi yeniden yapılandırıldı. Bu, sektörün yaklaşık beşte birinin riskli kredi pozisyonunda olduğunu gösteriyor.
Mevduatlar ve likidite görünümü
Bireylerin bankalardaki mevduatları dokuz ayda yüzde 8,4 artarak 62,7 trilyon rubleye ulaştı. Ancak ağustos ve eylülde faiz oranlarının düşmesiyle mevduat artışı yavaşladı. Ruble cinsinden ortalama bir yıllık mevduat faizi ocak ayındaki yüzde 20 seviyesinden ağustosta yüzde 13,6’ya indi. Döviz mevduatlarının payı yüzde 5,4’e geriledi. Buna rağmen sistemin likiditesi yeterli; bankalar toplamda 26 trilyon ruble ruble likiditesi bulunduruyor.
Yoğunlaşan piyasa ve gelecek beklentileri
“Expert RA” verilerine göre en büyük 10 banka artık tüm sektör varlıklarının yüzde 80’inden fazlasını kontrol ediyor. Bu yoğunlaşma, özellikle büyük bankalar için kredi risklerinin artması anlamına geliyor. Madencilik, metalurji, otomotiv ve inşaat sektörlerinde geri ödeme güçlüğü sinyalleri alınmaya başlandı. Analistler, 2026’ya girerken bankaların en önemli görevlerinin sorunlu kredileri yönetmek, faiz politikasını yeniden ayarlamak ve artan operasyonel giderlerle mücadele etmek olacağını belirtiyor. Kârın bu yıl da Sberbank ve ilk 10 banka tarafından domine edilmesi bekleniyor; Rapora göre, küçük ve kârsız kurumlar için ise piyasada tutunmak her zamankinden zor olacak.
30.10.2025
Реклама