Rusya’da hükümet, cep telefonu hatlarına geçici bir “soğuma dönemi” getirmeye hazırlanıyor. Kommersant gazetesine göre, yurtdışından dönen veya 72 saatten uzun süre kullanılmayan SIM kartlar, bir gün boyunca mobil internet ve SMS gönderimi yapamayacak. Uygulamanın amacı, cep telefonu hatlarının insansız hava araçları (İHA) tarafından kötüye kullanılmasını önlemek.
Planlanan sistemde kullanıcıya bir doğrulama mesajı (örneğin bir “captcha”) gönderilerek, hattın gerçek bir kişi tarafından kullanıldığı teyit edilecek. Ancak uzmanlar, uygulamanın hem teknik açıdan sorunlar yaratabileceğini hem de sıradan kullanıcıların günlük yaşamını zorlaştıracağını belirtiyor. Ülke dışına çıkılıp geri dönüldüğünde uygulanması öngörülen bu tedbir, havaalanında çıkınca taksi çağırmak dahil pek çok hizmeti zorlaştıracağı gerekçesiyle daha şimdiden itirazlara neden oldu.
Siber güvenlik uzmanı ve Phishman şirketinin genel direktörü Aleksey Gorelkin, önlemin askeri açıdan gerekçeli olduğunu söylüyor. Uzmana göre, bazı düşman İHA’lar Rus SIM kartlarını kullanarak ülke sınırları içindeki ağlara bağlanabiliyor. Gorelkin, “Bu kartlar Rusya’dan satın alınıp yurtdışına gönderiliyor. Böylece sınırı geçen dronlar Rus şebekesine girerek komut alabiliyor. SIM kart yeniden aktif olduğunda dron bağlantı kurabiliyor. Soğuma dönemi, bu bağlantıyı keserek saldırı etkinliğini düşürecektir” diyor.
Bununla birlikte, iletişim sektörü analistleri önlemin farklı biçimlerde uygulanabileceğine dikkat çekiyor. BFM'e konuşan Content Review analitik ajansının direktörü Sergey Polovnikov, “Operatörler zaten kullanıcı davranışlarını analiz eden büyük veri tabanlarına sahip. Bankalardaki kredi puanlamasına benzer bir sistemle, hangi hatların sürekli aktif olduğunu kolayca görebilirler. Bu durumda yıllardır aynı numarayı kullanan bir abonenin engellenmesine gerek kalmaz” diyor. Polovnikov, özellikle e-SIM kullanıcılarının mağdur olabileceğini vurguluyor: “Birçok kişi zayıf sinyal durumunda e-SIM hattına geçiyor. Bu sistem devreye girerse, bu pazar fiilen yok olur ve operatörler doğrudan gelir kaybı yaşar.”
TMT Consulting Genel Müdürü Konstantin Ankilov da güvenlik ile kullanıcı konforu arasındaki dengenin önemine işaret ediyor, “Bu tür uygulamalar elbette güvenlik kaygılarından doğuyor, ancak aynı zamanda müşteri memnuniyetini etkiliyor. Operatörler talimat gereği bu sistemleri uygulayacaklar, ama bunu mümkün olduğunca kullanıcıyı rahatsız etmeyecek biçimde yapmaya çalışacaklar. Çünkü bu sadece sosyal sorumluluk değil, ticari bir gereklilik” diyor. Ankilov’a göre, doğrulama sisteminin bazen hatalı çalışması veya mesajların geç ulaşması kaçınılmaz, ancak genel olarak sistemin işler hale geleceğini düşünüyor.
Uzmanlar, “soğuma dönemi” fikrinin şimdilik taslak aşamasında olduğuna, resmi bir karar alınmadığına dikkat çekiyor. Polovnikov, “Bu planlardan biri masada, ama masada çok daha farklı senaryolar da var. Bu tür güvenlik önlemleri genellikle hızla yürürlüğe giriyor, ancak kaldırılması yıllar alabiliyor” diyor. Hükümete yakın kaynaklar ise kısıtlamanın yalnızca uzun süredir yurtdışında bulunan veya kullanılmayan hatlar için geçerli olacağını belirtiyor. Buna rağmen, sektör temsilcileri uygulamanın hem teknik altyapı hem de kullanıcı memnuniyeti açısından ciddi hazırlık gerektirdiği konusunda hemfikir.