Rus şirketleri personel maliyeti için yeni 'yasal' yöntem buldu
Rusya’daki büyük şirketler, giderleri kısmak amacıyla çalışanlarını giderek daha fazla iş yasası değil “medeni hukuka dayalı" sözleşmelerle” (GPH – гражданско-правовой характер) istihdam etmeye başladı.
Rosstat verilerine göre, bu şekilde çalışanların sayısı 2025 yılı Eylül ayında 2 milyona yaklaştı. Bunların 1,6 milyonu doğrudan GPH kapsamında, yaklaşık 600 bini ise yarı zamanlı çalışıyor. Bu rakam, toplam 33 milyon çalışan içinde rekor düzeye ulaştı ve geçen yıla kıyasla yaklaşık yüzde 50 arttı. Son 20 yılda GPH sözleşmesiyle çalışanların oranı iki katına çıkarak toplam istihdamın yüzde 5’ine yaklaştı.
GPH sözleşmeleri özellikle ticaret, finans, sağlık ve eğitim sektörlerinde hızla yaygınlaştı. Uzmanlara göre bu eğilim, üretimdeki düşüş, yüksek faiz oranları ve artan vergi yükü nedeniyle şirketlerin mali baskı altında kalmasından kaynaklanıyor.
İş yasaları uzmanı Tatyana Podolskaya, bu uygulamanın şirketler için “personel sayısını esnek biçimde yönetme aracı” haline geldiğini belirterek, sabit iş gücü maliyetlerini değişkene dönüştürmeye ve resmi işten çıkarma prosedürlerinden kaçınmaya imkân tanıdığını söyledi.
Freedom Finance Global analisti Natalya Milchakova’ya göre, GPH sözleşmesiyle çalışan bir kişi şirketlere ortalama yüzde 30–50 oranında daha ucuza mal oluyor. Bu model sayesinde işverenler yıllık izin, yol gideri, sağlık sigortası (DMS) ve tazminat ödemek zorunda kalmıyor. Ayrıca çalışanlar kendi ekipmanlarını kullanarak evden çalıştığı için şirketler ofis giderlerinden de tasarruf ediyor.
Rosstat verileri, sanayi üretimindeki büyüme hızının eylülde yıllık bazda yüzde 0,3’e kadar gerilediğini gösteriyor. Bu oran 2024 yılındaki yüzde 5,6’lık artışın neredeyse 19’da biri. Özellikle giyim, mobilya, gıda, bilgisayar ve beyaz eşya gibi sivil üretim alanlarında düşüş yaşanıyor. Artan kredi maliyetleri ve Batı yaptırımları nedeniyle Rusya’daki şirketlerin yaklaşık dörtte biri (yaklaşık 165 bin firma) borç krizi eşiğinde bulunuyor.
3.11.2025
Реклама