Rusya ekonomisi için yeni senaryolar: Gidişat nereye?
Rusya Ekonomi Bakanlığı, 2025 yılı için büyüme tahminini yüzde 2,5’ten yüzde 1’e, 2026 için ise yüzde 2,4’ten yüzde 1,3’e düşürdü. Kurumun yeni makroekonomi tahminine göre üç yıllık dönemde ekonomi artıda kalacak fakat beklentiler belirgin biçimde soğumuş durumda. Bakanlık temsilcisi, “Ekonomi yavaşlıyor ama resesyon yok. KDV artışı gibi vergi kararlarının etkisi de 2018–2019’daki gibi çeyrekler arasında sınırlı bir dalgalanma yaratacak” dedi. Bu çerçevede petrol fiyatları daha düşük, ruble ise önceki senaryolardan daha güçlü kabul edildi.
Gazprombank Piyasa Stratejileri Merkezi Başkanı Yegor Susin, bu kez tahminlerin gerçekliğe daha yakın olduğunu düşünüyor. Susin, “Önceki versiyon fazla iyimserdi. Benim 2025 için beklentim yüzde 0,5–1 arası, 2026’da da aynı düzey. Yüksek faizler ve yatırım faaliyetindeki zayıflama büyümeyi sınırlıyor” değerlendirmesini yaptı. Rusd uzmana göre tablo bir çöküşü değil, ancak kaynak sıkıntısının giderek hissedildiği bir soğumayı yansıtıyor.
Yeni Ekonomi Okulu profesörü Oleg Şibanov da bu görüşü paylaşıyor. “Revize edilen tahmin, sahadaki verilerle uyumlu. Temmuz’da büyüme yıllık bazda sadece yüzde 0,4 oldu. Bu neredeyse ‘yumuşak iniş’. Kömür ve metalürji gibi sektörler ağır darbe alıyor ama bu bir durgunluk değil” dedi. Şibanov ayrıca 2026–2030 arasında potansiyel büyümenin yıllık yaklaşık yüzde 1,3 olacağını belirterek, “Ekonomi büyümeye devam edecek, ama ivmesi daha düşük olacak” diye konuştu.
RBCV'nın derlemesine göre, büyüme beklentilerindeki revizyonun arkasında yatırımlardaki zayıflama önemli rol oynuyor. Bakanlık, 2025’te yatırımların yüzde 1,7 artacağını öngörürken 2026’da yüzde 0,5 düşüş bekliyor. Bu, 2020’den bu yana ilk kez yatırımların gerilemesi anlamına geliyor. Sberbank Başkanı German Gref tabloyu, “Yatırım döngüsü fiilen durdu. Bu yılın başından beri yeni bir proje finanse etmedik” sözleriyle özetledi. Ekonomi Bakanlığı ise 2027’den itibaren para politikasının gevşemesi ve genel ekonomik toparlanmayla yatırımlarda yeniden artış bekliyor.
Kur projeksiyonlarında ise daha güçlü ruble senaryosu öne çıktı. 2025 için ortalama 86 ruble, 2026 için 92 ruble/dolar öngörülüyor. Ekonomi Bakanı Maksim Reşetnikov, “Bu ciddi bir meydan okuma. Daha güçlü kur ihracatı zorlar, iç piyasada rekabeti artırır” dedi. Buna karşılık Şibanov, “Ruble şu anda fazla güçlü. 2025’te zayıflama görebiliriz, çünkü hanehalkları ithalata yöneliyor ve bu talep dövize baskı yapacak” yorumunu yaptı. Analistler, ithalatın 2025’te 306 milyar dolara gerileyeceğini, 2026’da da önceki projeksiyonlara göre daha düşük kalacağını belirtiyor.
Petrol fiyatı varsayımları da aşağı yönlü revize edildi. Brent’in 2025–2027’de ortalama 70 dolar civarında seyretmesi, Urallar petrolünün ise 2025’te 58 dolar, 2026’da 59 dolar olması bekleniyor. Maliye Bakanı Anton Siluanov, “Bütçe kuralı gereği fiyat eşiği her yıl 1 dolar düşecek. Bu tempoda 2027’de Ulusal Refah Fonu’na alım yapılmayacak” dedi. Ekonomistler düşük petrol gelirlerinin bütçe dengesini zorlayacağını ama aynı zamanda enflasyonu sınırlayıcı bir faktör olacağını vurguluyor.
Bakanlık yeni tahminlerinde enflasyonu da aşağı yönlü revize etti. 2025 sonunda tüketici fiyatlarının yüzde 6,8 artması, 2026’da ise yüzde 4 hedefine dönüş bekleniyor. Buna karşın gelirlerde ve istihdamda daha temkinli bir tablo çizildi. Ortalama ücret artışının 2025’te reel olarak yüzde 3,4, 2026’da ise yüzde 2,4 ile sınırlı kalması öngörülüyor. İşsizlik oranının 2026’da yüzde 2,6’ya yükselmesi bekleniyor. Bir bakanlık temsilcisi, “İşsizlik oranı artabilir ama 2019 öncesindeki yüksek seviyelere dönmeyecek” değerlendirmesini yaptı.
Uzmanlara göre Rusya ekonomisi için yeni projeksiyonlar iyimserliğin yerini daha temkinli bir yaklaşıma bırakıyor. Uzmanlar, yatırımlardaki duraklama ve yüksek faizlerin büyümeyi sınırlayacağı konusunda hemfikir. Ancak beklentiler resesyon değil, daha çok yönetilebilir bir soğuma senaryosuna işaret ediyor. Susin’in ifadesiyle, “Ekonomide güçlü bir sıçrama beklenmemeli, ama bu bir çöküş de değil.”
26.9.2025
Реклама