Rusya'nın petrol-gaz gelirinde sert düşüş: Ne bekleniyor?
Maliye Bakanlığı verilerine göre Rusya’nın petrol ve gaz gelirleri ağustos ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 25’ten fazla gerileyerek 505 milyar rubleye indi. Bu rakam sadece yılın değil, tüm 2024’ün de en düşük seviyesini gösteriyor.
Ocak–ağustos döneminde toplam petrol ve gaz gelirleri yüzde 20’den fazla düşüşle 6 trilyon ruble oldu.
İzvestiya'ya durumu değerlendiren Freedom Finance Global analisti Vladimir Çernov, düşüşün temel nedeninin petrol ve gaz üretimi üzerinden alınan vergilerdeki azalma ve dünya piyasalarında petrol fiyatlarının 79 dolardan 69 dolara gerilemesi olduğunu belirtiyor.
Çernov’a göre gelirlerdeki düşüşte kur etkisi de önemli rol oynadı. Doların geçen yılın ağustosuna göre ortalama yüzde 9 daha düşük seviyede işlem görmesi, ruble cinsinden hesaplanan gelirleri azalttı. Buna ek olarak, Asya’ya yapılan satışlarda uygulanan indirimler, lojistikteki yaptırım baskısı ve ihracatın fiziksel hacmindeki gerileme tabloyu ağırlaştırdı. Ayrıca benzin ihracatına getirilen yasak nedeniyle birçok şirketin iç pazara yönelmesi, bütçe gelirlerinde ek kayıplara yol açtı.
Son aylarda düşüş eğilimi hızlandı: haziran–temmuzda gelir kaybı yüzde 15–18 aralığında iken ağustosta bu oran yüzde 25’i geçti. Yıllık petrol ve gaz gelirleri planı 11–11,5 trilyon ruble iken mevcut kayıplar yaklaşık 2,2 trilyon rubleye karşılık geliyor. Bu durum, bütçe açığının ikinci yarıda büyümesine neden olabilir. Uzmanlar, hükümetin açığı kapatmak için Ulusal Refah Fonu kaynaklarını daha yoğun kullanmak, iç borçlanmayı artırmak ve iç piyasadan daha fazla vergi geliri elde etmek zorunda kalacağını söylüyor.
Çernov’un tahminine göre 2025’in sonuna kadar petrol ve gaz gelirleri baskı altında kalmaya devam edecek. Petrol fiyatlarının 70–80 dolar bandına çıkması halinde kısmi toparlanma yaşanabilir, ancak 2022–2023 seviyelerine dönüş beklenmiyor. Mevcut gidişat sürerse bütçe açığının yıl sonunda 5 trilyon rubleye ulaşabileceği, ek harcamalar ve gelir kayıpları durumunda ise 5,5–6 trilyon rubleye çıkabileceği öngörülüyor. Bu da gayrisafi yurt içi hasılanın yaklaşık yüzde 2,5’ine denk geliyor ve hükümeti daha temkinli borçlanma ve harcama politikaları geliştirmeye zorlayabilir.
8.9.2025
Реклама