Çin'e 2. boru hattı, Bloomberg: "Putin'in diplomatik zaferi"
Rusya, Çin’e yılda 50 milyar metreküp gaz taşıyacak dev boru hattı Sibirya'nın Gücü - 2 için anlaşma imzaladı. Proje, Avrupa’ya sevkiyatların azalması sonrası Kremlin için diplomatik bir zafer olarak görülüyor. Diğer yandan niyet zaptı imzalanması, Moskova Borsası'nda Gazprom hisselerinde yüzde 3'ü aşan sert bir düşüşe yol açtı.
Bugün Pekin'de düzenlenen üçlü zirvede, Çin Devlet Başkanı Şi Jinping, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaagiin Khurelsukh, yıllardır müzakere edilen Sibirya'nın Gücü-2 doğalgaz boru hattı için bağlayıcı bir mutabakat zaptı imzaladı. Bu dev proje, Rusya’dan çıkacak doğalgazın Moğolistan üzerinden Çin’e ulaştırılmasını öngörüyor. Zirve, resmi açıklamaların olmadığı ancak sembolik olarak güçlü mesajlar taşıyan bir toplantı olarak dikkat çekti.
Gazprom Başkanı Aleksey Miller, sabah saatlerinde yaptığı açıklamada, boru hattının geçeceği Soyuz Vostok güzergahının teknik ve bürokratik tüm onaylardan geçtiğini belirtti. Moğolistan'da proje için gerekli altyapı değerlendirmeleri tamamlanmış durumda. Yeni hat sayesinde Çin'e yılda 50 milyar metreküp gaz sevkiyatı yapılacak. Mevcut Sibirya'nın Gücü hattı üzerinden yapılan ihracatın ise 38 milyardan 44 milyar metreküpe çıkarılması için de anlaşmaya varıldı.
Kommersant'a göre fiyat detayları açıklanmasa da, Miller'ın ifadelerine göre, Çin’e gaz sevkiyatı Doğu Sibirya’daki sahalardan, Avrupa’ya ise daha uzak olan Batı Sibirya’dan yapıldığı için Çin’e satış maliyeti daha düşük olacak. Bu da Çin’in uzun vadeli enerji güvenliğini uygun fiyatla sağlaması anlamına geliyor. Projenin, Rusya’nın Asya enerji pazarına yönelme stratejisinde bir dönüm noktası olduğu değerlendiriliyor.
Çin’in devlet ajansı Xinhua, iki ülke arasındaki ikili görüşmelerle ilgili haberinde boru hattından özel olarak bahsetmese de enerji alanı da dahil olmak üzere 20’den fazla iş birliği anlaşmasının imzalandığını duyurdu.
Mega proje etrafındaki görüşmeler yıllardır duraksamıştı. Rusya, Ukrayna operasyonu sonrası Avrupa’ya yapılan sevkiyatların azalmasını telafi etmek amacıyla projeyi ilerletmeye istekli; Avrupa Birliği ise 2027 sonunda Rus enerji ürünlerine tamamen yasak getirmeyi değerlendiriyor. Öte yandan Çin, talep artışının yavaşlaması ve tek bir tedarikçiye fazla bağımlı olmaktan çekinmesi nedeniyle temkinli yaklaşıyordu.
Bloomberg'e göre projede ilerleme kaydedilmesi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin için diplomatik bir başarı ve 2022’den bu yana Çin ile gelişen güçlü ilişkilerin simgesi olacak. Bu gelişmeler, Şanghay İşbirliği Örgütü güvenlik bloğunun toplantılarının yapıldığı bir döneme denk gelirken, ABD yönetimi dünya genelinde yaptırım ve tarifeleri artırma yönünde adımlar atıyor.
Ajansa göre Miller’in açıklamaları, bazı kritik soruları ise yanıtsız bırakıyor. Fiyat müzakereleri tamamlanmadığı gibi, Çin’in boru hattından esnek miktarlarda gaz alıp alamayacağı veya tam kapasite almak zorunda olup olmadığı belirsizliğini koruyor. Ayrıca inşaatın ne zaman başlayacağı ve teslimatların ne zaman başlayacağı açıklanmadı; finansal detaylar da paylaşılmadı.
Miller, Rus haber ajanslarına yaptığı açıklamada, “Sibirya’nın Gücü 2 ve Soyuz-Vostok doğalgaz boru hattının inşası, Moğolistan üzerinden transit bağlantı ve Çin’deki gaz sevkiyat kapasitesi ile birlikte dünyanın en büyük, en kapsamlı ve en sermaye yoğun gaz projesi olacak” ifadelerini kullandı.
Raporlara göre, Gazprom mevcut Power of Siberia hattı üzerinden Çin’e yapılan gaz akışını yılda 6 milyar metreküp artırmayı da kabul etti. Mevcut yıllık kapasite 38 milyar metreküp. Gelecekteki Uzak Doğu hattı üzerinden 2027’de başlaması planlanan sevkiyatlar da başlangıçta planlanan 10 milyar metreküpten fazla olacak.
Öter yandan Sibirya’nın Gücü-2 adı verilen ve Çin’e yıllık 50 milyar metreküp gaz taşıyacak yeni boru hattı için niyet zaptı imzalanması, Moskova Borsası'nda Gazprom hisselerinde yüzde 3'ü aşan sert bir düşüşe yol açtı. Yatırımcılar, anlaşmanın hâlâ bağlayıcı bir sözleşmeye dönüşmemiş olmasını ve Çin’in projeye finansal katkı yapmamasını riskli buldu.
Uzmanlara göre Gazprom, 2.600 kilometrelik boru hattını tamamen kendi bütçesiyle inşa etmek zorunda kalacak. Projenin maliyetinin yaklaşık 2 trilyon ruble (25 milyar dolar) olacağı tahmin ediliyor. Buna karşın Çin ile gaz fiyatı konusunda da uzlaşma sağlanamadı. Çin’in beklentisi bin metreküp başına 120-130 dolar iken, Rusya 265-285 dolar aralığında ısrar ediyor. Bu da Rusya’nın Çin’e Avrupa fiyatlarının %30 altında gaz satmak zorunda kalabileceği anlamına geliyor.
2.9.2025
Реклама