Rusya'nın kaderini değiştiren 4 yayın
![]()
Gazete ve dergilerin Rusya'nın tarihinde önemli bir rol oynadığı kesitler hiç de az değil. Örneğin bugün modern Rusya'nın en saygın ekonomi gazetelerinden olan Vedomosti aslında kökü Çar Büyük Petro'ya uzanan köklü bir yayın. Komünist ideolojinin simgelerinden Pravda gazetesi de tarihte yerini çoktan aldı. İşte Vedmosti'den Pravda'ya, bu tarihi kesitlere ve periyodik yayın organlarına dört örnek.
1. Vedomosti (Haberler). Gazete Rusya'nın reformcu çarı Petro tarafından kuruldu. Petro, Baltık Denizi'nin hakimiyeti için İsveçlilerle tutuştuğu ve 21 yıl süren savaş sırasında kamuoyuna savaşın haklılığını izah etmek ve kilise çanlarını top yapmak için eritmek kabilinden aldığı uç kararları haklı göstermek için Vedomosti'yi kullandı.
2. Sovremennik (Çağdaş). Rusya'da edebi ve sosyal dünyaya Sovremennik kadar damgasını vurmuş bir dergi yoktur. Rus edebiyatının yıldız şairi Aleksandr Puşkin tarafından 1836'da kurulan derginin edebiyat dünyasına kazandırdığı bazı isimleri saymak, derginin önemini ifade etmek için yeterli: İvan Turgenyev, Fyodor Dostoyevski ve Lev Tolstoy. 1850'li yıllarda iyice radikalleşerek yıldız yazarlarını yitiren dergi Nikolay Çernişevski'nin ünlü "Ne Yapmalı?" (Şto delat?) romanının da ilk tefrika edildiği mecra olma özelliğinde.
3. Kolokol (Çan). Rusya'dan ayrılmak zorunda kalan radikal düşünür Aleksandr Herzen tarafından Londra'da kurulan dergi 1860'larda ülkenin en gözde yayını konumundaydı. Öyle ki Çar II. Aleksandr'ın da Kolokol okuduğu söylenir. Ancak derginin 1863 Polonya Ayaklanması'na destek çıkması okur kitlesini büyük oranda yitirmesine sebep olmuştu.
4. Pravda (Gerçek). 1912'de Bolşevikler tarafından yasa dışı bir gazete olarak kurulan Pravda 75 yıl boyunca Sovyetler Birliği'nin 1 numaralı yayın organı oldu. Gazetenin en önemli yazarı Sovyet devletinin kurucusu Vladimir Lenin idi.
Stalin döneminde "rejimin resmi ağzı" konumundaki gazetenin niteliğini yansıtan çok sayıda anekdot vardır. Bunlardan bir tanesine göre, öncü sanayi işçilerinden Andrey Stahanov'un adı Pravda'da yanlışlıkla Aleksey olarak yazılır. Olaydan haberdar olan Stalin "Pravda hata yapmaz" deyince Stahanov kimliğini değiştirmek ve adını Aleksey'e çevirmek zorunda kalır.
Halen faal olan gazete Rusya Komünist Partisi'nin yayın organı.
17.4.2019
Реклама