Rus petrolü 40 doların altında: Bütçe hesabı 59 dolar...
Rusya’nın ana ihracat kalemi Ural petrolü, kasım ayında sert düşüş kaydetti, yaptırımlar yüzünden fiyatta uygulanan indirimler yılın zirvesine tırmandı. Primorsk ve Novorossiysk limanlarından yapılan yüklemelerde iskontolar 2025’in en yüksek seviyesine çıktı. Hesaplamalara göre bazı partilerde varil fiyatı 36–38 dolar bandına geriledi, böylece Rus petrolü bütçe hedef fiyatının da altına indi. Deniz yoluyla sevkiyatlar dört hafta üst üste azalınca tablo daha da sıkıntılı bir hâl aldı.
RBC'ye konuşan ekonomistler, iskontolardaki sert yükselişi ağırlıklı olarak ABD’nin Rosneft ile Lukoil’e uyguladığı bloklayıcı yaptırımlara bağlıyor. Yeni ödeme şemaları, sigorta maliyetleri, tanker yönlendirmeleri ve ikincil yaptırım riski alıcıların daha agresif pazarlık yapmasına izin veriyor. Euro bölgesindeki cılız büyüme, Çin ile ABD’deki yavaşlama da Rusya lehine olmayan bir talep zemini yaratıyor. Washington’da tartışılan ve Rus petrolü alan ülkelere yüzde 500’e kadar ek gümrük vergisi uygulama yetkisi veren tasarı da risk primini artıran unsurlardan biri olarak görülüyor.
Uzmanlar yine de mevcut koşulların kalıcı olmayacağını düşünüyor. 2022–2025 dönemindeki önceki yaptırım paketlerinde olduğu gibi, “gölge filo”, ara aktarma limanları ve karışık yüklemeler üzerinden yeni zincirler oturdukça Ural ile Brent arasındaki farkın daralması bekleniyor. Analistlerin büyük bölümü 2025 yılı için Ural ortalamasını 54–56 dolar seviyesinde, 2026 için yaklaşık 54 dolar bandında öngörüyor. Buna karşın federal bütçe, 2026 için temel petrol fiyatını 59 dolar olarak kabul ediyor. Brent’in birçok senaryoda 60 dolar civarında veya daha aşağıda kalacağı beklentisi nedeniyle, gelecek yıla yönelik 50–52 dolar üzerindeki tahminler “iyimser” bulunuyor.
Bütçe açısından tablo daha kritik. Petrol fiyatındaki her 1 dolarlık düşüş, yıllık yaklaşık 150 milyar ruble gelir kaybı anlamına geliyor; bu tutar güncel kurla yaklaşık 1,85 milyar dolar ediyor. 2025’in ilk on ayında elde edilen ek petrol ve gaz gelirleri 200 milyar rubleyibiraz geçti, yani yaklaşık 2,47 milyar dolar seviyesinde kaldı. Yıl sonu tahmini ise yalnızca 78 milyar ruble civarında, yani yaklaşık 963 milyon dolar.
Analistlere göre kasım–aralık dönemindeki düşük fiyatlar Ulusal Refah Fonu’ndan döviz satışını hızlandıracak. Fonun likit kısmı 1 kasım itibarıyla 4,16 trilyon ruble (yaklaşık 51,36 milyar dolar) olduğu için hükümetin bir süre hareket alanı mevcut. Maliye Bakanlığı’nın 2026’dan itibaren temel petrol fiyatını her yıl 1 dolar aşağı çekme planının korunması bekleniyor. Uzmanlara göre böylece hem oynaklık azaltılacak hem de uzun vadede düşük fiyat ihtimaline karşı bütçe daha temkinli kalacak.
20.11.2025
Реклама