Rusya ekonomisine fren, uzmanlardan reform çağrısı
Rusya ekonomisinde büyüme ivmesi belirgin şekilde zayıflarken uzmanlar "Ner yapmalı?" sorusunu tartışıyor. Maliye Bakanı Anton Siluanov’un Başkan Putin’e sunduğu son tahminlere göre, 2025 yılı için GSYİH artışı yüzde 1,5’in altına düşmeyecek. Ancak bu oran nisan ayında yapılan yüzde 2,5’lik öngörüye göre ciddi bir revizyon anlamına geliyor. Bakan, büyümenin geçici faktörlerden destek aldığı dönemin geride kaldığını, kalıcı yapısal sorunların öne çıktığını belirtti.
Geçmiş yılların verileri de bu tabloyu doğruluyor. 2022’de yüzde 1,4 küçülen ekonomi, 2023’te yüzde 3,6–4,1 ve 2024’te yüzde 4,1–4,3 oranında büyümüştü. Ancak 2025’in ilk yarısında büyüme yalnızca yüzde 1,2 oldu. İkinci çeyrekteki yüzde 1,1’lik artış, ekonomideki soğumanın derinleştiğini gösterdi. Merkez Bankası’nın yüzde 21 seviyesindeki temel faizi, enflasyonu kontrol altında tutsa da yatırımları ve tüketici talebini baskılayan ana unsur olarak öne çıkıyor.
Maliye Bakanı Anton Siluanov, üretim kapasitesinin yüksek oranda dolu olduğunu, işgücü kıtlığı ve ağırlaşan vergi yükünün şirketler için ciddi engeller yarattığını dile getirdi. Siluanov, ekonominin artık genişleme değil, verimlilik artışıyla büyüyebileceğini vurgulayarak reform ihtiyacına işaret etti.
Bu görüşü paylaşan “Delovoy Profil” danışmanlık grubunda yönetim danışmanlığı departmanı direktörü Vladimir Poklad, önceki büyüme kaynaklarının tükenmiş olduğunu söyledi. Poklad’a göre, kamu harcamaları ve ithal ikamesi modelinin ömrü doldu. Rusya’nın yeni bir ekonomik sıçrama yapabilmesi için devlet yönetiminin planlama modelini köklü şekilde değiştirmesi gerekiyor.
RBC'nın aktardığına göre Poklad, Sovyet döneminin hantal planlama modeline dönüş değil, dijitalleşmiş ve performans kriterlerine dayalı bir sistemin gerekli olduğunu belirtti. Ona göre, her devlet programı somut göstergelerle ölçülmeli, finansman yalnızca hedeflere ulaşıldığında artırılmalı. Böylece hem şeffaflık sağlanacak hem de öncelikli projeler kaynak sıkıntısı yaşamayacak.
Uluslararası kurumlar da benzer kaygılar dile getiriyor. IMF, Rusya için 2025 büyümesini yalnızca yüzde 0,9 olarak tahmin ediyor. Bu öngörü, ülkenin uzun vadede yüzde 1–1,5 bandına sıkışabileceği ve gerekli yapısal adımlar atılmadıkça durgunluğun kalıcı hale gelebileceği uyarısını içeriyor.
Uzmanlara göre çıkış yolu, üretkenliğe dayalı bir büyüme modelinden geçiyor. Bu, yalnızca yüksek teknolojiye yatırım yapmak değil, aynı zamanda işletmelerde modern yönetim yöntemlerini, verimlilik programlarını, robotik ve otomasyon çözümlerini yaygınlaştırmak anlamına geliyor. Bu adımların, özel sektörü teşvik edecek vergi avantajlarıyla desteklenmesi gerektiği belirtiliyor.
İşgücü açığı da ekonominin önündeki en kritik engellerden biri olarak görülüyor. Uzmanlar, mesleki eğitim programlarının yenilenmesi, yeniden eğitim platformlarının kurulması ve yurtdışına gitmiş nitelikli uzmanların geri dönüşünü sağlayacak politikaların önemine dikkat çekiyor. Aksi halde, en gelişmiş teknolojiler bile raflarda kalabilir ve Rusya küresel rekabetten dışlanma riskiyle karşılaşabilir.
6.9.2025
.
Реклама