Hava ulaşım krizi Rusya'da orta sınıfı nasıl sarstı?
Rusya’da yaz tatili sezonuna damga vuran uçuş krizleri, binlerce orta sınıf mensubunun sadece tatil planlarını değil, aynı zamanda tüketim alışkanlıklarını da altüst etti. Özellikle St. Petersburg’daki Pulkovo, Moskova’daki Vnukovo, Domodedovo ve Şeremetyevo ile Soçi ve Yekaterinburg’daki havalimanlarında yüzlerce uçuşun gecikmesi veya iptal edilmesi, yurtdışına ya da yurt içindeki tatil beldelerine gitmek isteyenlerin planlarını bozdu. Ulusal havayolu şirketi, krizin nedenini bir siber saldırıya bağlarken, zarar gören yolcular arasında çok sayıda orta sınıf tatilci bulunuyor.
Moskviç haber sitesi, konuyu uzmanlarla değerlendirdi. Ekonomistler ve sosyologlar, 2025 yazındaki bu kaotik tabloyu, Rusya’daki orta sınıfın çözülmekte olduğunun göstergesi olarak değerlendiriyor. Sovyet sonrası dönemde şekillenen bu sınıfın ayırt edici özelliği olan “yılda en az bir kez yurtdışına seyahat etme”, artık birçok kişi için erişilmez hale geldi. VSHÉ tarafından yapılan araştırmalarda, orta sınıf bireylerin artan gelirle birlikte birikimlerini artırma ve tatile daha fazla harcama yapma eğiliminde olduğu, alışverişin ise genellikle tatillerde yapıldığı vurgulanıyordu. Ancak iptal edilen turlar, yanmış otel rezervasyonları ve geri alınamayan biletler bu tüketim modelini kırmış durumda.
Sosyolog Dmitriy Loboyko’ya göre, günümüzde “orta sınıf” daha çok ideolojik bir kavram halini almış durumda. Resmi verilere göre, ayda kişi başı 70–80 bin ruble gelirle tanımlanan bu grup, 2024 itibarıyla toplam nüfusun yalnızca yüzde 10’unu oluşturuyor.
Loboyko, eski orta sınıfın yerini düşük gelirli ama kültürel olarak “orta sınıf” gibi davranan kamu çalışanlarının aldığını, bunun ise bir tür toplumsal illüzyon yarattığını belirtiyor. Aynı zamanda, devlet sektörüne ve bilişim teknolojilerine yönelen kaynaklarla yeni bir “teknokrat orta sınıf”ın oluşmaya başladığını da ekliyor.
Uzmanlar, Rusya’daki orta sınıfın giderek küçülmesinin uluslararası bir eğilimle örtüştüğünü, ancak bu dönüşümün Rusya’da jeopolitik izolasyon, yaptırımlar ve sermaye kontrolleri gibi özgün koşullarla şekillendiğini vurguluyor.
Yurtdışına erişimin kısıtlanması, eğitim ve yatırım olanaklarının daralması, siyasi belirsizlik ve ekonomik kuralsızlıklar, bu sosyal grubun hem maddi hem de zihinsel olarak çözülmesine yol açıyor.
Diğer yandan bazı yorumcular, bu kriz döneminin toplumda tüketimden çok kimlik ve kültür arayışını tetikleyebileceğini savunuyor. Ancak ortada kesin olan bir şey var: 2025 yazı, Rus orta sınıfı için sadece bir tatil sezonu değil, sosyal statü ve kimlik açısından da bir kırılma noktası oldu.
31.7.2025
Реклама