"İstikrar var, gelişme yok" : Rusya'yı yeni 'zastoy' mu bekliyor?
2025’in ikinci çeyreğinde Rusya ekonomisinde belirgin bir yavaşlama gözlemleniyor. Nezavisimaya gazetesinin görüşüne başvurduğu ekonomistler bu süreci klasik anlamda bir kriz olarak değil, “istikrar içinde gelişmesizlik” olarak tanımlıyor. Üretim artışı büyük ölçüde savunma sanayi odaklı sektörlerle sınırlı kalırken, sivil ekonomi cephesinde hem üretim hem de yatırım iştahı zayıflamış durumda. Araştırmacılar, bunun bütünsel bir durgunluğa, yani ‘zastoy’a benzer bir sürece işaret ettiğini belirtiyor.
Rusça’da durgunluk ya da tıkanma anlamına gelen zastoy kelimesi Sovyetler Birliği’nin Leonid Brejnev dönemine (1964–1982) atıfla kullanılıyor. Ülkede bu dönem, ekonomik büyümenin yavaşladığı, siyasi yapının katılaştığı ve toplumda yenilik beklentisinin azaldığı bir evre olarak hatırlanmakta. Rusların kolektif belleğinde “zastoy” sadece ekonomik bir terim değil, aynı zamanda toplumsal durağanlık, hayal kırıklığı ve değişim umudunun yokluğu ile özdeşleşmiştir.
Gazetenin aktardığı, enerji tüketimiyle doğrudan ilişkili veriler, bu tabloyu destekliyor. Elektrik üretimi yılın ilk yarısında yüzde 2'ye yakın daraldı. Hidroelektrik santrallerde bu oran yüzde 11’i aştı. Bu düşüşün hava koşullarından veya enerji verimliliğinden değil, ekonomik faaliyetin yavaşlamasından kaynaklandığına dikkat çeken uzmanlar, talep daralmasının başta inşaat, otomotiv ve metalürji olmak üzere pek çok sektörde hissedildiğini ifade ediyor.
Sanayi üretimi genel olarak durağan bir çizgide ilerlerken, sadece kamu siparişlerine dayanan savunma sektörü çift haneli büyümesini sürdürüyor. Ancak ekonomistler, sürdürülebilir büyümenin yalnızca birkaç sektöre dayanmasının sağlıksız bir yapı yarattığı görüşünde. Bu analistler “Yatırımların ertelendiği, üretimin dalgalandığı bir düzeydeyiz. Bu, tam olarak kriz değil, ama çıkışı da olmayan bir dengede sıkışmışlık hali” yorumunu yapıyorlar.
Makroekonomik göstergeler, Rus ekonomisinin 2023–2024 dönemindeki toparlanma hızını kaybettiğini gösteriyor. GSYİH hala pozitif bölgede seyretse de sanayi büyümesi yavaşlamış, iç tüketim daralmış, yeni kapasite yatırımları durmuş durumda.
2.8.2025
Реклама