Abhazya Cumhurbaşkanı Aslan Bjaniya, yapılan müzakereler sonucunda istifa dilekçesini sundu. Bjania'nın ofisinden yapılan açıklamada, istifanın muhalefetle varılan anlaşma doğrultusunda gerçekleştiği belirtildi. Bu gelişme, yaklaşık bir haftadır süren hükümet karşıtı protestoların ardından geldi.
Günün ilerleyen saatlerinde Abhazya Parlamentosu milletvekilleri olağanüstü oturumda Cumhurbaşkanı Aslan Bjania’nın istifasını kabul etti. Muhalefetin talebi üzerine görevden ayrılmayı kabul eden Bjania'nın istifası için 28 milletvekili "evet", bir milletvekili ise "hayır" oyu kullandı. Abhazya Cumhurbaşkanlığı görevine, geçici olarak mevcut Cumhurbaşkanı Yardımcısı Badra Gunba atandı.
Cumhurbaşkanı Bjania, Parlamento Başkanı Lasha Ashuba'ya hitaben yazdığı dilekçesinde, "Ülkedeki istikrarı ve anayasal düzeni koruma amacıyla Cumhurbaşkanlığı görevimden istifa ediyorum" ifadelerini kullandı. Ancak Bjaniya'nın istifa dilekçesi bir şartla sunuldu: protestocuların 19 Kasım’a kadar hükümet binalarını boşaltması gerekiyor. Eğer bu şart yerine getirilmezse, Bjaniya dilekçesini geri çekeceğini açıkladı.
Protestolar, Abhazya hükümeti ile Rusya arasında imzalanan yatırım anlaşmasına duyulan halk tepkisi üzerine başlamıştı. Protestocular, anlaşmanın Bjaniya tarafından kendi çıkarlarına hizmet edecek şekilde kullanıldığını iddia ediyor. Parlamento, protestocuların baskısı üzerine söz konusu anlaşmanın onay sürecini askıya almıştı. Bjaniya, yaşananları bir darbe girişimi olarak nitelese de, erken seçim düzenlenmesi önerisinde bulunmuştu. Ancak muhalefet, Cumhurbaşkanlığı görevini vekaleten yürütmesi planlanan Gunba'yı başlangıçta reddetse de, hükümetin dağılması ve yeni bir başbakan atanması şartıyla bu öneriyi kabul etti.
Önceki gelişmeler:
Abhazya'da muhalefet, Devlet Başkanı Aslan Bjaniya'nın 17 Kasım Pazar akşamına kadar istifa etmemesi durumunda geçici bir hükümet kurmayı planladığını duyurdu. Muhalifler, tüm devlet memurlarını görevlerine çağıracaklarını ve devlet yönetimini kontrol altına alacaklarını belirtti. Savaş gazileri örgütü "Aruaa"nın lideri Temur Guliya, bu adımın halk ve devletin istikrarını sağlamak için gerekli olduğunu ifade etti. Muhalefet, Başbakanlık ve geçici Devlet Başkanlığı görevine Vladimir Delba'nın atanmasını öneriyor.
Aynı zamanda, muhalefetin liderlerinden Adgur Ardzınba, parlamentonun çevresindeki güvenlik çitinin sökülmeye başlandığını açıkladı. Ardzınba, çiti "Abhazya'ya yabancı bir unsur" olarak tanımladı ve bu hareketin sembolik bir anlam taşıdığını belirtti. Muhalefet, mevcut hükümeti tamamen görevden almayı ve yeni seçimler yapılana kadar geçici bir yönetim oluşturmayı planlıyor.
Önceki gelişmeler:
Abhazya Devlet Başkanı Aslan Bjaniya, destekçileriyle bir araya geldiği doğduğu köy olan Tamış’ta, muhalefet güçlerinin hükümet binalarını terk etmesi durumunda istifa etmeye hazır olduğunu açıkladı. Bjaniya, erken bir istifa durumunda yeniden Abhazya Devlet Başkanlığı için adaylığını koyacağını belirtti, "Burada gücümü korumak için değil, devletimizi korumak için toplandık. Başkanlık binasında bulunanlar orayı terk etmelidir. Ardından seçimleri ilan edip istifa edeceğim," dedi.
Bjaniya, protestocuların hükümet binalarına girmesini bir darbe olarak nitelendirdi. Muhalefetin milletvekillerine baskı yaparak başkanın görevden alınması konusunda hukuksuz bir karar vermeye zorladığını ifade etti. Başkan, "Bu karar kabul edilmeyecek. Gücü bırakmaya direndiğim izlenimi edinmenizi istemem. Seçimleri ilan etmeye, istifa etmeye ve yeniden aday olmaya hazırım. Halk kime destek vereceğini söylesin," diye konuştu.
15 Kasım'da Suhum’da hükümet binalarının bulunduğu komplekste protestolar yaşandı. Göstericiler, bir kamyonla parlamento ve başkanlık binasının kapılarını kırarak içeri girdi. Protestolar, Rusya ile yapılması planlanan yatırım anlaşmasının yerel işletmelere zarar vereceği gerekçesiyle düzenlendi. Olaylarda 14 kişi yaralandı. 16 Kasım itibarıyla muhalefet yeni bir protesto düzenleyeceğini duyurdu.
Abhazya’da protestolar ve siyasi Kriz Derinleşiyor. Muhalefet, Cumhurbaşkanı Aslan Bjania’nın istifasını talep ederek başkent Sohum’da hükümet binalarını işgal etti. Muhalefet lideri Lıvan Mikaa, müzakerelerin Bjania’nın başkentten ayrılması nedeniyle durdurulduğunu açıkladı. Mikaa, cumhurbaşkanının Rusya’nın askeri üssünde olabileceğini öne sürerken, Bjania’nın basın ofisi bu iddiaları reddederek onun kendi köyü Tamış’ta bulunduğunu belirtti. Muhalefet, Bjania’nın sabaha kadar iletişim kurmaması durumunda istifa talebini parlamentoya taşıyacağını ifade etti.
15 Kasım’da başlayan protestolarda, muhalefet hem Rusya ile yapılan yatırım anlaşmasının reddedilmesini hem de Bjania’nın istifasını talep etti. Protestocular, cumhurbaşkanına iki seçenek sundu: ya kendisi ve üst düzey yöneticiler istifa edecek, ya da muhalefetin kabul edebileceği bir ismi geçici başkan olarak atayacak. Cumhurbaşkanı Bzhania ise hükümetin çalışmaya devam edeceğini ve protestoların yarattığı sorunların çözümü için çaba göstereceğini açıkladı.
Öte yandan Sputnik muhabirinin bildirdiğine göre muhalefet, istifa talebinin bir saat içinde yerine getirilmemesi halinde Cumhurbaşkanının içinde bulunduğunu iddia ettikleri İçişleri Bakanlığı binasına girecekleri tehdidinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Bjania kendisinin ve hükümetinin istifa etme gibi bir durumun söz konusu olmadığını ve çalışmalarına devam ettiklerini belirtti.
Bjania destekçilerine hitaben yaptığı konuşmada, “Abhazya yönetimi, Abhazya Cumhurbaşkanı, Abhazya Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Başbakan ve hükümet üyeleri Abhazya'da sahadalar ve sahada olmaya ve çalışmaya devam edecekler” dedi.
Bjania ayrıca, vatandaşlara provokasyonlara gelmeme çağrısı yaparak, yetkililerin olayları yatıştırmak için her türlü çabayı göstereceğini vurguladı.
Daha önce bazı muhalefet kaynakları, Bjania’nın içişleri bakanlığı binası önünde destekçilerine hitap etmesinin ardından Rus askeri üssünün bulunduğu bölgeye gittiğini ileri sürmüştü. Devlet Başkanlığı basın servisi bu iddiayı yalanlamıştı.
Abhazya Cumhurbaşkanlığı Basın Dairesi, Cumhurbaşkanlığı İdaresi'nin parlamentonun onayına sunulan anlaşmayı geri çekmeye hazırlandığını açıklamıştı.
Anlaşmanın geri çekilmesine dair karar belgesinin hazırlık aşamasında olduğunu aktaran Cumhurbaşkanlığı İdaresi, söz konusu kararın ülkedeki durumun istikrara kavuşturulması amacıyla alındığını vurgulamıştı.
Protestolara yol açan anlaşma, Rus şirketlerin Abhazya'da büyük ve çok fonksiyonlu bina kompleksleri inşa etmesini öngörüyor.
Anlaşmayla beraber Rus şirketlerin Abhazya'ya işçi getirme hakkına sahip olmasına karşı çıkan ve bunun yerel iş gücünün dışarıda bırakılması anlamına geleceğini savunan muhalifler, anlaşmanın imzalanması halinde Rusların Abhazya’da mülk edinmesinin önünün açılacağını belirtip bunun yerel kontrolü zayıflatacağı görüşünü öne sürüyor.
Abhazya, Güney Osetya’yla birlikte 1990’lı yılların başında Gürcistan’dan tek taraflı bağımsızlığını ilan etmişti.
Önceki gelişmeler:
Abhazya’da Rusya ile yapılan yatırım anlaşmasına yönelik tepkiler büyüyerek protestolara dönüştü. Başkent Sohum’da muhalefet, yolları kapatmanın ardından parlamento binasını hedef aldı ve binanın kapılarını kırarak içeri girdi. Göstericiler, anlaşmanın tamamen iptal edilmesini ve Cumhurbaşkanı Aslan Bzhania’nın istifasını talep etti. Yetkililer, protestolara neden olan yasa tasarısını geri çekmeye hazır olduklarını açıkladı.
Muhalefet, Rusya’yı stratejik bir müttefik olarak gördüklerini ancak mevcut cumhurbaşkanını Rusya-Abhazya ilişkilerini kişisel çıkarları için kullandığı gerekçesiyle eleştirdi. Parlamento oturumu, milletvekillerine yönelik baskılar nedeniyle ertelenirken, protestocular anlaşmanın tamamen gündemden kaldırılmasını istedi. Muhalefet ayrıca siyasi krizden çıkış için bir koordinasyon konseyi kurduklarını duyurdu. Medyadaki yorumlarda, olayların büyük ölçüde farkı klanlar arasındaki ekonomik çıkar çatışmalarınan kaynaklandığı yorumları öne çktı. Bazı yorumlarda da yasanın Rus yatırımcılara kolaylıklar getirirken yerli iş dünyasına zarar vereceği savunuluyor.
Göstericiler, parlamento ve cumhurbaşkanlığı binalarına baskın düzenledi. Protestocuların arasında silahlı kişilerin bulunduğu ve bazı hükümet binalarının ciddi şekilde zarar gördüğü bildirildi. Güvenlik güçleri ile göstericiler arasında çatışmalar yaşandı ve göz yaşartıcı gaz kullanıldı. Sağlık Bakanlığı, sekiz kişinin yaralandığını ve bir kişinin hastaneye kaldırıldığını açıkladı.
Cumhurbaşkanı Aslan Bzhania, durumu istikrara kavuşturmak için yetkililerle görüşmeler yaparken, cumhurbaşkanlığı ofisi, tartışmalı yasa tasarısını parlamentodan geri çekmek üzere çalışmalara başladı. Güvenlik güçleri ise alarma geçirildi. Ayrıca, hükümet yetkilileri protestocularla görüşmeler gerçekleştirdi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Abhazya’daki olaylardan derin endişe duyduğunu ve krizin barışçıl yollarla çözülmesi gerektiğini vurguladı. Rus vatandaşlarına Abhazya’ya seyahatlerden kaçınmaları tavsiye edildi. Protestolar, 30 Ekim’de Rusya ile imzalanan ve Abhazya’daki ekonomik bağımsızlığı tehdit ettiği gerekçesiyle muhalefetin tepki gösterdiği yatırım anlaşmasının ardından patlak verdi.