NY Times yazarı araştırdı: "Rusya niçin yeni bir Soğuk Savaşı kaldıramaz?"
![]()
The New York Times gazetesi yazarlarından James Stewart, son gelişmeler ışığıda Amerikan-Rus ilişkilerinde "Soğuk Savaş" tehlikesini ele aldı. Rus analistlerin görüşlerini yansıtan yazar, Yazar, Clinton'un danışmanlarından Soğuk Savaş uzmanı Strobe Talbott ile konuşmasını aktarırıken, "Talbott bana Putin'in "eski Sovyet kitabına göre oynadığını" söylemişti bana. "Ama o zamanlar Sovyetler borsasında ne olacak diye endişe edilmiyordu. Aslına bakılırsa Putin eğer yatışıp geri adım atacak olursa bunun sebebi herhalde Rusya'nın ödemesi gereken bedelden giderek endişe duyması olacak." diyor. İşte Stewart'ın haber analizi:
"Rus orduları sınırı aşarken otokrat Rus lideri, ABD ve kim oldukları belli olmayan "köktenci ve milliyetçileri" içişlerine karışmakla suçluyor. Ukrayna'daki krizin 1956 Macaristan ve 1968 Çekoslovakya olaylarına benzetilmesi de; birçok uzmanın Soğuk Savaş yeniden başladı diye konuşması da boşuna değil.
Fakat o günlerle bugün arasında önemli bir fark var: Moskova artık bir menkul değer borsasına sahip. Rusya, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in baskısı altında ancak kağıt üstünde bir demokrasi olsa bile, Moskova borsasının gidişatı onun askeri ve diplomatik eylemleri konusunda her dakika bir referandum işlevi görüyor. Kırım'daki hareketlilik artarken Rus menkul değer borsası endeksi RTSI yüzde 12'den fazla düştü. Yani neredeyse 60 milyar dolar değerinde bir varlık silindi. Sonra Putin, askeri müdahaleyi ilerletmeye gerek görmediğini açıkladı ve borsa yüzde 6 çıktı. Fakat tansiyonun tekrar yükselmesiyle Rus piyasasındaki dalgalanma yine sertleşebilir.
Soğuk Savaş uzmanı Strobe Talbott, Putin'in "eski Sovyet kitabına göre oynadığını" söylemişti bana. "Ama o zamanlar Sovyetler borsasında ne olacak diye endişe edilmiyordu. Aslına bakılırsa Putin eğer yatışıp geri adım atacak olursa bunun sebebi herhalde Rusya'nın ödemesi gereken bedelden giderek endişe duyması olacak." Rusya birçok ülkeye göre piyasa dalgalanmalarından daha fazla etkileniyor. Bu durum, Gazprom gibi en büyük Rus şirketlerinde devletin çoğunluk hisseye sahip olmasından kaynaklanıyor. Üstelik Gazprom'un hisseleri yalnızca Londra borsasında ve ABD'de değil, Berlin ve Paris borsalarında da işlem görüyor.
Eskiden Sovyetler Birliği, ekonomi ve iş dünyasının kurabileceği dış baskılardan neredeyse tümüyle bağışıktı. 1985 gibi yakın bir tarihte bile ülkenin gayri safi yurt içi hasılasında dış ticaretin payı yalnızca yüzde 4'tü. Peterson Enstitüsü'nden araştırmacı Anders Aslund, "Kremlin'in temel hatası, ekonomik zayıflığını ve Avrupa'ya olan bağımlılığını göz ardı etmesidir" diyor.
Almanya Şansölyesi Angela Merkel'in dediği gibi, Putin belki "başka bir dünyada yaşıyor" olabilir ama dünyanın değiştiğini onun gibi biri bile mutlaka görüyordur. Londra ve New York gibi yerlere kişisel servetlerini yığan zengin oligark arkadaşlarının birçoğundan azar işittiği de muhakkak. Kendisine bir zarar geleceği korkusuyla adının verilmesini istemeyen Rusyalı bir ekonomist, Başkan Obama'nın koyduğu vize yasaklarından esas olarak milyarder Rus seçkinlerinin (yani Putin'in arkadaş ve müttefiklerinin) son derece olumsuz etkileneceğine dikkat çekiyor.
Rusya'nın Ukrayna'yla gerçekten de çok güçlü bağları bulunmaktadır ve gerek ABD'nin gerek de müttefiklerinin eski statükoya dönülmesi için yapabilecekleri şeyler sınırlı olabilir. Talbott'un tahminine göre, bu durum karşısında "Batı'nın stratejisi ve NATO'nun görevi, daha sessiz ve farklılaşmış bir tarzda da olsa, çevreleme politikası olacaktır." Fakat yeni bir Soğuk Savaş ihtimali zayıf. Rusyalı ekonomist, "Propaganda savaşı çok mümkün görünüyor" diyor. "Son olaylar tamamen akıl dışıydı ve Batı'yı hiç yoktan sinirlendirdi. Özellikle iş dünyası açısından en korkutucu olan da bu. Putin durgun ekonomide reform yapacağına herkesi boş yere kızdırdı ve kimsenin bundan bir çıkarı olmadı. Putin'in bir sonraki hareketini kestirmek zor. Ama ben gerçek bir Soğuk Savaş çıkacağına pek ihtimal vermiyorum." (Çeviri: Sabah)
23.3.2014
Реклама